ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Τίτλος διδακτικού σεναρίου: Το αρχαίο ελληνικό θέατρο

Συγγραφέας: Παναγιώτα Παπαγρηγορίου

Τάξη: Δ´

Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Ιστορία, Γλώσσα, Μελέτη

Περιβάλλοντος, Αισθητική Αγωγή

Συμβατότητα με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ: Το σενάριο είναι

απόλυτα συμβατό με το ΑΠΣ εφόσον αποτελεί θέμα ενότητας

του βιβλίου Ιστορίας και οι στόχοι άπτονται πλήρως του

αναλυτικού προγράμματος της Ιστορίας. Ταυτόχρονα

αξιοποιούνται παιδαγωγικά τεχνολογικά εργαλεία των ΤΠΕ

στην εκπαιδευτική πρακτική που θα προσφέρουν στους

μαθητές την ευκαιρία να γνωρίσουν το αρχαίο ελληνικό

θέατρο.

Διδακτική ενότητα: 5η ενότητα, «Θέματα αρχαίας Ιστορίας-

Μια παράσταση αρχαίου θεάτρου», κεφ41α, βιβλίο μαθητή,

Ο.Ε.Δ.Β, σελ. 127

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή γνώσεις των μαθητών :

Γνωρίζουν την έννοια θέατρο, ονόματα γνωστών δραματουργών

και έργων τους καθώς και την σημερινή εικόνα του θεάτρου.

Ως προς τις ΤΠΕ

Τις βασικές δεξιότητες του Η/Υ, μπορούν να γράφουν ένα μικρό

κείμενο, να εισάγουν εικόνα

Έχουν αποκτήσει δεξιότητες πλοήγησης στο διαδίκτυο

Έχουν εξοικειωθεί με το περιβάλλον των λογισμικών που θα

χρησιμοποιηθούν.

Μπορούν να συνεργάζονται σε ομάδες των δύο-τριών ατόμων.

7. Σκοπός και στόχοι

Σκοπός: Οι μαθητές με την παιδαγωγική αξιοποίηση ευρείας γκάμας

ΝΤ (εκπαιδευτικό λογισμικό, λογισμικό γενικής χρήσης, λογισμικό

πολυμέσων, διαδίκτυο) θα έρθουν σε επαφή με το θεσμό της αρχαιο-

ελληνικής πόλης-κράτους, που φέρει έναν έντονο θρησκευτικό και

μυστηριακό χαρακτήρα κατά τη διαδικασία της γέννησής του, αλλά

και έναν εξίσου έντονο κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα κατά την

περίοδο της ανάπτυξής του. Οι μαθητές θα γνωρίσουν και θα

εκτιμήσουν διάφορες πτυχές του αρχαίου θεάτρου, όπως:

• Οι χώροι του

• Οι κυριότεροι δραματουργοί και τα έργα τους

• Η ενδυματολογία

• Η σχέση του με τη θρησκεία, την εκπαίδευση και την πολιτική

• Η εξέλιξή του

Στόχοι

Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:

Να γνωρίσουν οι μαθητές τις πηγές των γνώσεων μας για το

αρχαίο θέατρο, τα βασικά μέρη του θεάτρου και τους

κυριότερους δραματουργούς.

Να γνωρίσουν και να αναδημιουργήσουν ενδυματολογικά

στοιχεία του αρχαίου θεάτρου (μάσκες και προσωπεία)

Να ερευνήσουν τη σπουδαιότητα του αρχαίου θεάτρου για τον

ελληνικό και τον παγκόσμιο πολιτισμό, καθώς και την

αισθητική αξία των παραστάσεων.

Ως προς τη διαδικασία μάθησης:

Να αναγνωρίζουν τα βασικά αρχιτεκτονικά προσδιοριστικά

χαρακτηριστικά του αρχαίου θεάτρου.

Να συνεργάζονται σε μικρές ομάδες για την εκτέλεση

δραστηριοτήτων και την επίλυση προβλημάτων.

Να γνωρίσουν τα σχετικά με τη γέννηση, την ανάπτυξη, τη

λειτουργία και την επιβίωση του αρχαίου θεάτρου ως τις μέρες

μας.

Να εκτιμήσουν τον παγκόσμιο θαυμασμό που συγκεντρώνει το

θέατρο ως σήμερα.

Σε σχέση με τις ΤΠΕ:

Να εξοικειωθούν με το ενεργητικό και διερευνητικό μοντέλο

μάθησης.

Ν΄ αποκτήσουν δεξιότητες συνεργατικής μάθησης.

Να προσεγγίσουν τις ΤΠΕ ως εργαλεία και πηγές μάθησης.

Να εξασκηθούν σε δεξιότητες που χρησιμοποιούνται στην

επιστημονική έρευνα (παρατήρηση, επιλογή και καταγραφή

χρήσιμων πληροφοριών, σύγκριση με την ερμηνεία κ. α.)

8. Διδακτική -μεθοδολογική προσέγγιση:

Το σενάριο βασίζεται θεωρητικά στην εποικοδομητική προσέγγιση

της γνώσης και συγκεκριμένα στις απόψεις του Piaget, Vogotsky και

Bruner και υλοποιείται μέσα από διερευνητικές-ανακαλυπτικές

δραστηριότητες. Κοινός άξονας στις εποικοδομητικές θεωρίες είναι

ότι η γνωστική δομή είναι ένα οργανωμένο σύστημα νοητικών

δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τις προϋπάρχουσες γνωστικές

δομές, με συνέπεια να οικοδομείται η νέα γνώση μέσα από

δημιουργικές δραστηριότητες των ίδιων των μαθητών, με τη μέθοδο

της ανακάλυψης και της συνεργατικής μάθησης.

Διδακτική προσέγγιση με Τ.Π.Ε:

Η αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία ευνοεί την

αλλαγή του παραδοσιακού διδακτικού μοντέλου και τη χρήση

σύγχρονων διδακτικών προσεγγίσεων. Με τη χρήση των λογισμικών

που προαναφέρθηκαν και των κατάλληλων φύλλων εργασίας

αναδεικνύεται το μαθητοκεντρικό μοντέλο της διερευνητικής

μάθησης μέσα από την αναζήτηση της γνώσης στις πηγές.

9. Εργαλεία εφαρμογής :

Λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspiration,

Εφαρμογές διαδικτύου

Λογισμικό πολυμέσων(P. Point, movie maker)

Λογισμικό πρακτικής άσκησης για αξιολόγηση της

κατανόησης Hot potatoes

Λογισμικό natural art

10.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 6 διδακτικές ώρες.

11.Προτεινόμενη πορεία διδασκαλίας

Α)Προετοιμασία-Χώρος υλοποίησης-Οργάνωση τάξης

Θα χρησιμοποιηθεί το ομαδοσυνεργατικό μοντέλο διδασκαλίας. Οι

ομαδοσυνεργατικές διδασκαλίες επιφέρουν θετικά αποτελέσματα

τόσο στη σχολική μάθηση όσο και στη γενικότερη ανάπτυξη του παι-

διού. Ιδίως στους τομείς της κοινωνικής και της γνωστικής ανάπτυ-

ξης.

Το μάθημα θα γίνει στην αίθουσα προβολων και στο εργαστήριο

πληροφορικής του σχολείου. Αρχικά οι μαθητές ως σύνολο παρακο-

λουθούν εκπαιδευτικό υλικό σε ειδική αίθουσα προβολής ,μέσω του

προτζέκτορα που συνδέεται με φορητό υπολογιστή.Οι μαθητές στις

δραστηριότητες που ακολουθούν,μεταφέρονταιστο εργαστήριο πλη-

ροφορικής του σχολείου ,όπου χωρίζονται σε ομάδες των 2-3

ατόμων ανομοιογενείς, ανάλογα με τον αριθμό των Η/Υ που υπάρ-

χουν στην αίθουσα. Ο καθένας αναλαμβάνει και ένα ρόλο, όπως δια-

χειριστής Η/Υ, γραμματέας και εκφωνητής, οι οποίοι όμως εναλλάσ-

σονται κατόπιν συμφωνίας μεταξύ τους. Οι μαθητές συμμετέχουν

συγχρόνως σε δομημένες και οργανωμένες δραστηριότητες διατη-

ρώντας παράλληλα τον επιθυμητό βαθμό αυτονομίας και αυτενέρ-

γειας.

Οι υπολογιστές πρέπει να έχουν τη δυνατότητα σύνδεσης στο διαδί-

κτυο σε όλη τη διάρκεια του μαθήματος, συνιστάται ευρυζωνική σύν-

δεση τουλάχιστον 1mbps, καθώς και εγκατεστημένα τα λογισμικά

που προαναφέρθηκαν.

Ακόμη θα υπάρχουν: αποθηκευμένα τα φύλλα εργασίας σε κάθε υπο-

λογιστή,ένας εκτυπωτής για την εκτύπωση των εργασιών των μαθη-

τών.

12.Επιμέρους δραστηριότητες (ανά φάση υλοποίησης)

1η ΦΑΣΗ (1 διδακτική

Ως αφόρμηση οι μαθητές παρακολουθούν μέσω του βιντεοπρο-

βολέα ,σε ειδική οθόνη,δύο βίντεο (από το διαδίκτυο) που πε-

ριέχουν ολιγόλεπτα αποσπάσματα θεατρικών παραστάσεων αρ-

χαίων ελληνικών κωμωδιών του Αριστοφάνη(Πλούτος και Όρ-

νιθες) στο θέατρο της Επιδαύρου. Στη συνέχεια γίνεται συζή-

τηση σχετικά με τις υπάρχουσες γνώσεις των μαθητών για τη

γέννηση του αρχαίου ελληνικού θεάτρου, για τα είδη του κα-

θώς και για τους γνωστούς στα παιδιά δραματουργούς και τα

έργα τους. Σημαντικές είναι οι εμπειρίες που θα μοιραστούν οι

μαθητές κατά τη διάρκεια της συζήτησης τόσο για τις παρα-

στάσεις που ενδεχομένως έχουν παρακολουθήσει,για τα έργα

που έχουν διαβάσει και γαι τα σωζώμενα αρχαία θέατρα που

έχουν επισκεφθεί.

Τα βίντεο βρίσκονται στις παρακάτω διευθύνσεις:

http://www.youtube.com/watch?v=_hX1LhFz4gw

http://www.youtube.com/watch?v=mVkswdp6tGE&feature=related

Στη συνέχεια οι μαθητές θα παρακολουθήσουν ένα απόσπασμα

σύγχρονης κωμωδίας στη διεύθυνση:

http :// www . youtube . com / watch ? v = TB 3 M 4 mL 20 k 8& feature = related

Όταν ολοκληρωθούν οι προβολές οι μαθητές θα συμπληρώσουν το

παρακάτω φύλλο εργασίας(ομαδοσυνεργατικά), όπου θα συγκρίνουν

τις παραστάσεις αρχαίας κωμωδίας με την παράσταση έργου

νεότερης εποχής:

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΠΟΥ

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΤΕ ΚΑΙ ΜΕ ΟΣΑ ΗΔΗ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ, ΝΑ

ΣΥΜΠΛΗΡΏΣΕΤΕ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΙΝΑΚΕΣ:

ΑΡΧΑΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ-ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ

2η ΦΑΣΗ (2 διδακτικές ώρες στο εργαστήριο πληροφορικής)

Οι μαθητές, χωρισμένοι σε 5 ομάδες των 3-4 παιδιών, θα

αναλάβουν να συλλέξουν πληροφορίες από το διαδίκτυο

σχετικά με το αρχαίο θέατρο. Σε κάθε ομάδα έχει ανατεθεί η

διερεύνηση διαφορετικής πτυχής του θεάτρου σε σχέση με τις

άλλες ομάδες. Συγκεκριμένα:

Η 1η ομάδα συλλέγει πληροφορίες για τα είδη των έργων

του αρχαίου θεάτρου και τους κυριότερους

δραματουργους.

Η 2η ομάδα συλλέγει πληροφορίες για την αρχιτεκτονική

του αρχαίου θεάτρου.

Η 3η ομάδα συλλέγει πληροφορίες για τους συντελεστές

μιας αρχαίας παράστασης.

Η 4η ομάδα συλλέγει πληροφορίες για τα αντικείμενα

μιας αρχαίας παράστασης.

Η 5η ομάδα συλλέγει πληροφορίες για τα σημαντικότερα

αρχαία ελληνικά θέατρα.

Για τη συλλογη των πληροφοριών αυτών οι μαθητές θα επισκευτούν

τους δικτυακούς τόπους:

http :// google . gr

http :// youtube . com

http://el.wikipedia.org

Στη συνέχεια με την καθοδήγηση του δασκάλου θα δημιουργήσουν εργαζόμενοι στις ομάδες τους τον εννοιολογικό χάρτη στο λογισμικό kidspiration. Ο δάσκαλος θα τους εξηγήσει πως λειτουργείσυγκεκριμένο λογισμικό καθώς και τον τρόπο που θα εργαστούν κατά ομάδες για να εξερευνήσουν και να γνωρίσουν τα βασικά χαρα-κτηριστικά του αρχαίου θεάτρου. Σε κάθε βήματης εργασίας τους θα διευκολύνονται από το δάσκαλο, ο οποίος θα τους δείξει πως θα μπορέσουν να εμπλουτίσουν και να συμπληρώσουν τον εννοιολογικό τους χάρτη όταν χρεαστεί.

ΕΝ.ΧΑΡΤΗΣ 1ης ΟΜΑΔΑΣ:

Όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες οι μαθητές θα παρουσιάσουν τα

αποτελέσματα της έρευνάς τους στις υπόλοιπες ομάδες.

3η ΦΑΣΗ(2 διδακτικές ώρες στο εργαστήριο πληροφορικής)

Οι μαθητές, αφού συζητήσουν για τη χρήση των μασκών και των

προσωπείων στις αρχαίες παραστάσεις, θα παρακολουθήσουν μια

προβολή PPoint με θέμα τις αρχαίες ελληνικές μάσκες:

Μετά την ολοκλήρωση της παρουσίασης, οι μαθητές ,πάντοτε με τη

βοήθεια του δασκάλου ,θα χρησιμοποιήσουν το λογισμικό revelation

natural art ώστε να αναδημιουργήσουν μάσκες και προσωπεία της

αρχαίας εποχής, εμπνευμένα από τις εικόνες που έχουν δει, από τους

ήρωες της μυθολογίας αλλά και από την ίδια τους τη φαντασία.

4η ΦΑΣΗ (1 διδακτική ώρα στο εργαστήριο της πληροφορικής)

Οι μαθητές για να κάνουν μια ανασκόπηση των όσων γνώρισαν και

να αυτοαξιολογηθούν με ελκυστικό και παιγνιώδη τρόπο, θα

χρησιμοποιήσουν το λογισμικό Hotpotatoes και συγκεκριμένα το

σταυρόλεξο το οποίο θα προσπαθήσουν να συμπληρώσουν με τη

βοήθεια των εικόνων που τους προσφέρονται.

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν το υλικό τους και σε άλλα

μαθήματα όπως η Γλώσσα και η Μελέτη Περιβάλλοντος αλλα και

στην Ευέλικτη Ζώνη .

Η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης στην Ιστορία της Δ΄, σύμφω-

να με το ΔΕΠΠΣ και το ΑΠΣ εξασφαλίζεται με αναφορές σε κείμενα,

διαθεματικές δραστηριότητες, δραματοποιήσεις, θεατρικό παιχνίδι,

παιχνίδια ρόλων, προτάσεις για σχέδια εργασίας.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Ως μέθοδοι αξιολόγησης του εκπαιδευτικού αυτού σεναρίου επιλέγο-

νται τα λογισμικά kidspiration και hotpotatoes-jcross. Αυτό οφείλε-

ται στον ελκυστικό και παιγνιώδη χαρακτηρα τους,στη δυνατότητα

εμπλουτισμού του έργου τους με νέες πληροφορίες ανά πάσα

στιγμή,αλλά κυρίως στο γεγονός ότι είναι τα παιδιά δημιουργοί, συ-

νεπώς αυτοαξιολογούνται.