Post on 02-Oct-2020
Multi Systeem Behandeling voor
Kindermishandeling en
Verwaarlozing
Monique Slot
Utrecht, 7 november 2012
Opbouw presentatie
• Filmpje MST-CAN
• Uitleg over MST-CAN:
1.Werkwijze en achtergrond
2.In- en exclusiecriteria gezinnen
3.Specifieke behandelmodules
• Uitkomsten van eerste 10 gezinnen
• Casus 1
• Casus 2
• Conclusies: Werkt het? Wanneer wel en wanneer niet?
• Discussie en vragen
3
Filmpje over engagement bij MST-CAN
• Welk gevoel hebt u vooral bij het zien van dit filmpje?
• Hoe groot schat u het slagingspercentage in van de behandeling
na het zien van dit filmpje?
4
Wat is MST-CAN?
Multi System Therapy for Child Abuse and Neglect
-Een behandelmodel dat wordt toegepast bij gezinnen waar sprake
is van mishandeling of verwaarlozing
-Een behandeling voor ernstige problematiek in zeer complexe
gezinnen
-Een adaptatie van de reguliere MST
Swenson, C.C., Schaeffer, C.M., Henggeler, S.W., Faldowski, R., &
Mayhew, A.M. (2010). Multisystemic therapy for child abuse and
neglect: A randomized effectiveness trial. Journal of Family
Psychology, 24, 497-507.
Overzicht en achtergrond ontwikkeling van
MST-CAN
United States
• Start in 90-er jaren in Connecticut: (MST Building Stronger
Families) na 6 jaar wetenschappelijk onderzoek een evidenced-
based programma
• New York :voorjaar 2013, 8 nieuwe teams
Europa
• Engeland : Cambridgeshire (2009 en 2013)en Greenwich (2012)
• Zwitserland: Thurgau (2011)
• Nederland : Amsterdam (2011), nieuw team 2013?
• Zweden: voorjaar 2013, 2 nieuwe teams
Wat bieden wij?
• Intensieve gezinsbehandeling
• Caseload per therapeut: 3
• Alle gezinsleden worden mee behandeld (gemiddeld 5)
• Speciale nadruk op behandeling volwassenen
• Minimaal 3 behandelcontacten per week
• Bij het gezin thuis
• Gedurende 6 a 9 maanden
• Multisysteem: interventies op alle levensgebieden
Wie zijn het MST-CAN team?
• 3 fulltime gedragskundigen
• 1 fulltime maatschappelijk werker
• 1 parttime (20%) Kinder- & Jeugdpsychiater
• 1 fulltime supervisor
• Er is sprake van wekelijkse supervisie (1 ½ uur) en consultatie (1
½ uur) van het team ondersteund door de consultants vanuit
Amerika.
Foto’s MST-CAN team
Inclusie criteria:
Voor wie ?
• Gezinnen met kinderen tussen 6-17 jr.,waar sprake is van
kindermishandeling- of verwaarlozing
• Voorgaande hulpverlening heeft niet geholpen
• Melding < 180 dagen
• OTS
• Verwijzer: Bureau Jeugdzorg regio Amsterdam
• Behandeling richt zich primair op ouders/verzorgers
• Doel is voorkomen van uithuisplaatsing
Exclusiecriteria: voor wie niet?
• Niet voldoende Nederlands sprekend
• Geen eerdere hulpverlening geprobeerd
• Vrijwillig kader
• Aangemeld kind < 6 jr. of > 17jr
• Laatste melding is langer dan half jaar geleden
• Acute psychotische stoornis bij ouder
• Autisme bij ouders en/of kind
• IQ ouder < 75 mits…
Definitie Mishandeling
= Fysieke mishandeling is fysiek gedrag door een volwassene dat
leidt tot letsel aan het kind.
Signalen van mogelijk fysieke mishandeling zijn:
blauwe plekken, breuken, afdrukken van voorwerpen, vergiftiging,
bijten, doorelkaar schudden, aan het haar trekken, duwen, slaan,
gooien .
NB> Onderscheid tussen pedagogische tic en het veroorzaken van
letsel
= Het ontbreken van zorg voor het kind dat leidt tot schade of het
risico op schade.
Er is een gebrek aan het voldoen van basale zorg ; fysiek,
emotioneel, medisch, geestelijk en pedagogisch .
Signalen van mogelijke verwaarlozing zijn:
slechte persoonlijke hygiëne, vuile kleding, onvoldoende
eten/drinken, gebrek aan medische of geestelijke
gezondheidszorg, onvoldoende toezicht,verwaarlozing van de
fysieke omgeving, onvermogen om het kind naar school te laten
gaan; chronisch spijbelen, onvoldoende aandacht voor de
behoefte van het kind aan aandacht en affectie, partnergeweld in
aanwezigheid van het kind, toestemming aan het kind geven om
drugs of alcohol te gebruiken
Definitie Verwaarlozing
Doel van MST-CAN behandeling
• Een zo veilig mogelijke omgeving voor kinderen bewerkstelligen;
• Voorkomen van uithuisplaatsing kinderen
• In geval van uithuisplaatsing; terugkeer van het kind naar huis
mogelijk maken
• Ouders en netwerk in staat stellen zonder geweld/verwaarlozing
hun kinderen op te voeden
• Herstel van vertrouwen in hulpverlening
Behandelmodules MST-CAN:
• Veiligheidsplan gezin
• Functionele Analyse van het gebruik van geweld of fysieke
discipline
• Behandeling voor Agressiehantering
• Verslavingsbehandeling voor ouders-RBT
• Traumabehandeling voor ouders en kinderen
• Training in Communicatie- en Problem Solving binnen het gezin
• Clarificatie van het misbruik
en tevens:
• Medicamenteuze- en psychiatrische ondersteuning
• Schuldhulpverlening
De eerste 10 gezinnen
• Waar komen ze vandaan?
• Redenen verwijzing?
• Leeftijd en geslacht aangemeld kind?
• Kenmerken gezinnen?
Waar komen de verwijzingen vandaan?
Bureau Jeugdzorg Amsterdam
BJAA West
BJAA Zuid
BJAA Noord
4
3
1
BJAA Oost 1
Buiten Amsterdam 1
Reden Verwijzing
Verwijsgedrag Hoeveel gezinnen?
Mishandeling door broer
Mishandeling door moeder
Mishandeling door stiefvader
Mishandeling door beide ouders
Verwaarlozing door moeder
Verwaarlozing door beide ouders
2
1
1
2
5
1
Leeftijd en geslacht aangemeld kind
Kenmerken kind Aantal
Jongen 2
Meisje 8
8 jaar 1
9 jaar 1
14 jaar 5
15 jaar 3
Kenmerken gezinnen
• Uit alle lagen van de bevolking
• Verspreid over heel Amsterdam
• Gemiddelde leeftijd aangemeld kind: 13,2 jaar
• Nationaliteit: 5 x Nederland, 1 x Marokko,2 x Suriname,
1 x Molukken, 1 x Antillen
• Samenstelling gezinnen: 3 x alleenstaande moeders,4 x moeders met
stiefvaders,3 x gescheiden ouders
• Gemiddeld aantal kinderen per gezin: 2,9
• Middelenmisbruik door ouders: in 3 gezinnen
• Veel psychiatrie en psychopathologie
Diagnoses bij ouders en kinderen (in
totaal 40 DBC’s)
• Adhd 3
• Alcoholafhankelijkheid 4
• Cannabisafhankelijkheid 5
• Cocaineafhankelijkheid 1
• PTSS 10
• Stoornis in de impulsbeheersing 4
• Persoonlijkheidsstoornis (ouders) 7
• Hechtingsproblematiek 1
• Zwakbegaafdheid 2
• Dysthymie 1
• Oppositioneel opstandige gedragsstoornis 4
• Trichotillomanie 1
Huidige stand van zaken
• Aantal gezinnen in behandeling: 17, waarvan 10 afgesloten.
( Start in mei 2011;full caseload van 9 gezinnen per oktober 2011)
• Behandeling van alle gezinnen wordt gevolgd door middel van
wetenschappelijk onderzoek; van eerste 10 gezinnen zijn 4
complete begin- en eindmetingen
• Feedback van verwijzers tot nu toe positief
Resultaten MST-CAN behandeling
• Van 10 gezinnen hebben 7 gezinnen de behandeling volledig
afgemaakt.
• Redenen voortijdige beëindiging:
1. excessief marihuana gebruik door 14-jarige jongen bleef door het
gezin als individueel probleem gezien en benaderd
2.engagement met ouders mislukt vanwege ernstige vechtscheiding
(contact onderling bleef alleen mogelijk via rechtbank)
3.uitkomen van actief sexueel misbruik van 14 jarige dochter door
stiefvader; acute uithuisplaatsing kinderen
(4.opname meisje in gesloten instelling wegens voortdurend
weglopen )
Vervolg resultaten
• Resultaat van 7 complete behandelingen:
1.In 6 gezinnen is de mishandeling/verwaarlozing gestopt en is er
een plan voor sustainability
2.In 6 gezinnen is uithuisplaatsing voorkomen
3.In 6 gezinnen adviseert Bureau Jeugdzorg na de eindevaluatie
om de OTS op te heffen
4.2 verslavingsbehandelingen, waarvan 1 met detox
5.2 traumabehandelingen
6.2 complete Anger Management Trainingen
7.Aantal betrokken hulpverleners per gezin teruggebracht van
gemiddeld 15 naar 1 a 2
Casus 1
• Aangemeld meisje (8) met broertje (3)
• Wonen grotendeels bij moeder (28) en stiefvader (27) in
Amsterdam-Noord
• Weekendregeling met vader,stiefmoeder en oma (MM) ten zuiden
van Amstelveen
Verwijsredenen
• Verwaarlozing door ouders, wat blijkt uit slechte hygiëne in huis
(vies,plus 8 katten en 1 konijn)
• Het ontbreken van grenzen tav de kinderen,wat blijkt uit onveilige
situaties (laten slingeren van
schoonmaakmiddelen,pillen,pornobladen,softdrugs)
• Het ontbreken van leeftijdsadequate opvoeding, wat blijkt uit
meisje dat zelf haar ontbijt maakt, ontbreken van toilettraining bij
broertje (loopt rond in vieze luier)
• Ontbreken van adequaat toezicht door ouders, wat blijkt uit recent
incident waarbij meisje (vermoedelijk) in de bosjes is aangerand
door 15-jarige buurtgenoot; politieonderzoek is kortgeleden gestart
Start MST-CAN; samen doelen opstellen:
De Overarching Goals
• 1. er zijn geen nieuwe incidenten van sexueel misbruik door
andere mannen of jongens, wat blijkt uit verslagen van ouders,
stiefouders, school , politie en oma
• 2.moeder en stiefvader zijn in staat om de kinderen een veilige en
voorspelbare omgeving te bieden, wat blijkt uit het geven van
structuur, het stellen van duidelijke grenzen en adequaat toezicht
• 3.moeder en stiefvader weten wat er omgaat in het hoofd van hun
dochter en weten waarom zij soms slecht luistert naar stiefvader,
zodat zij haar beter kunnen helpen
• 4. moeder is in staat het huis schoon, opgeruimd en veilig te
houden, wat blijkt uit verslagen van ouders, stiefouders en oma
• 5.moeder leert omgaan met haar gevoelens van woede en
frustratie door het volgen van Anger Management Training.
Start MST-CAN : veiligheidsplan
Ouders:
• Altijd weten waar dochter is en met wie
• Dochter naar school halen en brengen
• Dochter nooit na het avondeten naar buiten laten gaan
• Dochter nooit alleen naar een winkel in het centrum laten gaan
voor een boodschap
• Dochter buiten laten spelen op het schoolplein ofwel op de
speelplaats aan het einde van de straat onder toezicht van een
volwassene
• Als ik dochter niet kan vinden, weet ik aan welke ouders ik kan
vragen waar ze is.
Dochter:
• Luisteren naar de regels van mama en stiefvader
Start MST-CAN: safety checklist
• Huis checken op aanwezigheid van drugs, wapens, medicijnen,
onveilige dingen in huis (loszittende stopcontacten etc.),
gevaarlijke huisdieren, inadequate videogames of Dvd's,gaten in
muren of deuren, vernielingen in huis na agressieve incidenten
• Uitkomst: softdrugs, pil, medicijnen, pornobladen in zicht van de
kinderen
• (Beperkt) alcohol was wel hoog op een kast weggezet
• Kinderkamers fantasierijk versierd en adequaat ingericht
• Voordeur en achterdeur te makkelijk toegankelijk (touwtje door de
brievenbus)
• Te groot aantal katten, gezien huidziekte van dochter (allergie)
Start MST-CAN: fitcircles maken over
verwijsgedrag
• Voor elke verwijsreden apart, wordt geanalyseerd samen met
ouders (en soms kinderen) wat de onderliggende “drivers” zijn, die
het probleemgedrag in stand houden.
Bv. Voor het probleem “ontbreken van toezicht” bleken o.a. de
volgende “drivers”:
• 1.vader veel afwezig door extra werk (inlossen schulden)
• 2. moeder ervaart weinig tijd voor zichzelf; geen zin in veel
bemoeienis met de kinderen
• 3.moeder is van mening dat kinderen zelf moeten ervaren waar
hun grenzen liggen
• 4.moeder gebruikt softdrugs;is niet alert
• 5. stiefvader vindt dat kinderen gewoon naar hem moeten
luisteren
Start MST CAN: problemen in kaart
brengen door therapeut
• Gesprekken met alle gezinsleden
• Gesprekken met school
• Fit circels
• Genogram: (familie)voorgeschiedenis
• Screening van alle gezinsleden door Kinder-&Jeugdpsychiater
• Vragenlijsten afnemen (CASE): traumasymptomen van de
kinderen
• NB: werken aan engagement!
MST-CAN: Intermediary Goals
• Iedere week evalueren van bereikte resultaat in supervisie
• Iedere week opstellen van nieuwe IG’s
• Evaluatie elke 3 maanden met gezin en gezinsmanager
• Bijstellen doelen, inschatten veiligheid
• Eindevaluatie
Beloop behandeling Casus 1
Gestart met:
• Opvoedondersteuning moeder en stiefvader
• Schuldhulpverlening stiefvader (crisiswerker)
• In kaart brengen druggebruik moeder en motiveren tot
behandeling (niet behaald)
Dan stagneert behandeling, doorbraak na evaluatie met
gezinsvoogd; UHP dreigt als ouders niet verder meewerken.
Vervolgens:
• Anger Management Training moeder en stiefvader
• Traumabehandeling dochter
Resultaten casus 1
Bij eindevaluatie:
• Alle doelen zijn behaald
• OTS wordt niet verlengd
• Ouders zijn zeer positief over Anger Management Training
• Traumabehandeling dochter met goed resultaat afgesloten
• Vader, stiefmoeder en oma rapporteren allen positieve
veranderingen
• Dochter is opener, ervaart meer gezinsleven en erbij te horen
• Bedankbrief moeder aan therapeut en consultants
Voor- en nameting BSI Mevr. V
Casus 2
• Surinaams gezin: meisje (14), broer (21), moeder (45), vader (47),
wonend in Amsterdam-West
• Op het moment van aanmelding wonen ouders nog bij elkaar;
gaan kort na aanvang behandeling definitief uit elkaar
Verwijsredenen
• Agressief gedrag (verbaal en fysiek) tussen alle gezinsleden
(moeder heeft vader aangevallen met een strijkijzer,ouders
bedreigen elkaar en zoon verbaal, zoon spuugt op dochter,
computer wordt stuk gemaakt)
• Gebrek aan controle en toezicht door ouders (kunnen geen
grenzen stellen, zoon neemt vaderrol op zich, ouders kunnen niet
ingrijpen bij ruzies)
• Relationele problemen tussen ouders (ouders communiceren
nauwelijks meer met elkaar, alleen nog schreeuwen en schelden)
• Financiële problemen (moeder heeft een schuld van 45.000 euro,
vader en zoon hebben ook financiële problemen).
Start MST-CAN: Overarching Goals
• Dochter wordt niet meer geconfronteerd met verbaal of fysiek
geweld in huis. Dit blijkt uit dat er niet meer met dingen gegooid
wordt of spullen kapot gemaakt worden. Gezinsleden zullen niet
slaan, bedreigen,uitschelden of bespugen.
• Gezinsleden vergroten hun communicatievaardigheden en
daardoor verdwijnen ruzies
• Ouders hebben de leiding in huis, nemen verantwoordelijkheid
voor de opvoeding van dochter,wat blijkt uit regels en structuur in
huis en toezicht op hun dochter
• Dochter behaalt succes op school, wat blijkt uit het uitblijven van
spijbelen, geen schorsing, en het overgaan naar de volgende klas.
Start MST-CAN
• Safetychecklist
• Veiligheidsplan
• Problemen in kaart brengen door fitcircles, gesprekken met
systeem, school, consulten psychiater etc. etc.
• Iedere week Intermediary goals, supervisie en consultatie
• En alsmaar werken aan Engagement
Beloop behandeling Casus 2
Gestart met:
• Opvoedondersteuning moeder
• Schuldhulpverlening moeder
• Echtscheiding ouders begeleiden, mn praktische ondersteuning
vader (huisvesting)
• Zoon betrekken bij behandeling (niet behaald)
Vervolgens:
• CASE dochter; geen indicatie traumabehandeling
• Anger Management Training moeder
• IQ meting vader: blijkt zwakbegaafd
• Excuus brief door beide ouders aan dochter
Resultaten behandeling Casus 2
• Allle doelen zijn behaald
• Ots wordt niet verlengd
• Moeder is zeer positief over Anger Management Training
• In huis duidelijke regels, er zijn geen ruzies meer
• Vader wordt doorverwezen voor vervolgbegeleiding op gebied van
huisvesting en praktische ondersteuning
• Dochter is overgegaan en behaalt goede resultaten op school
Voor- en nameting BSI Mevr R
Conclusies
• Wanneer werkt MST-CAN?
• Wanneer werkt MST-CAN niet?
• Waar zijn eventuele aanpassingen nodig?
Positieve werkzame factoren
• Duidelijk omschreven doelen,in concrete gedragstermen (niet
alles wordt opgelost)
• Vastgestelde eindtermijn (hogedrukpan, geen verlenging )
• Intensief, wordt ervaren als zeer betrokken
• 24-uurs bereikbaarheidsdienst
• Model is consistent en consequent (“streng”)
• Herstel van vertrouwen in eigen kunnen (succeservaringen)
• Leven zonder alcohol/drugs is ook leuk
• Bureau Jeugdzorg als “dwingend”kader ; helpt in het overwinnen
van moeilijke momenten
• De uiteindelijke “beloning”; opheffen OTS
Belemmerende factoren bij MST-CAN
behandeling
• Gezinsmanager onzichtbaar/onduidelijk/afwezig
• Wederzijdse verwachtingen verwijzer onrealistisch
• Drugs/alcohol worden gedoogd
• Taal
• Autisme ouder
• Gezin te beschadigd
• Vechtscheidingen
• Starten voordat OTS is uitgesproken
• Onervarenheid team
Tot Besluit
Vorige maand is het MST-CAN team genomineerd door MST-
Services voor de “Whatever It Takes “ Award.
Deze nominatie is voor teams/personen die zich aantoonbaar
buitengewoon verdienstelijk/ingezet hebben voor hun patiënten.
Wij zijn dan ook zeer trots op deze nominatie.
Voorjaar 2013 in Charleston wordt de uiteindelijke winnaar bekend
gemaakt.
Discussie en vragen
• Graag uw reacties op deze presentatie
• Zijn er aanleidingen voor aanpassingen, die kunnen leiden tot een
nog hoger succespercentage?
• MST-CAN vanuit een vrijwillig kader werkt niet, denken wij. Wat
vindt U?
• En alle andere zaken die er te binnen schieten
• Contact via monique.slot@deviersprong.nl
• Tel. 06-11602678