Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties
Transcript of Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties
![Page 1: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/1.jpg)
Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties Nathalie Schlattmann
Ramón Lindauer
Referaat DSM-5 17 november 2015
![Page 2: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/2.jpg)
Inhoud • prevalentie, gevolgen • diagnostiek
ü DSM-IV versus DSM-5 ü instrumenten
• behandeling ü TF-CBT en EMDR: casuïstiek ü evidentie
![Page 3: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/3.jpg)
Inhoud • prevalentie, gevolgen • diagnostiek
ü DSM-IV versus DSM-5 ü instrumenten
• behandeling ü TF-CBT en EMDR: casuïstiek ü evidentie
![Page 4: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/4.jpg)
Prevalentie ingrijpende gebeurtenissen • prevalentie ingrijpende gebeurtenissen voor
18de leeftijd: 14-67% • aanmelding KJP-problematiek: 45% trauma • Justitiële Jeugdinstellingen: 85 tot 90%
trauma • prevalentie kindermishandeling (van IJzendoorn
e.a., 2007, Lamers-Winkelman e.a., 2007, Alink e.a., 2011): ü circa 3% van de kinderen, één per klas ü met name verwaarlozing en geweld
![Page 5: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/5.jpg)
Gevolgen jeugd - volwassenen • niet ieder kind of volwassene ontwikkelt
traumaklachten - veerkracht • prevalentie PTSS bij kinderen en jongeren
ongeveer 16-63% (Alisic e.a., 2014; Gabbay e.a., 2004)
![Page 6: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/6.jpg)
Gevolgen jeugd - volwassenen • afhankelijk van risico- en beschermende
factoren: ernst en type trauma, trauma voorgeschiedenis, geslacht, coping en gezinsfactoren
• veerkracht
![Page 7: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/7.jpg)
Gevolgen vroegkinderlijk trauma • psychologische gevolgen • sociaal-emotionele ontwikkeling • cognitieve ontwikkeling • fysieke gezondheid • neurobiologische gevolgen
![Page 8: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/8.jpg)
Gevolgen vroegkinderlijk trauma
![Page 9: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/9.jpg)
Inhoud • prevalentie, gevolgen • diagnostiek
ü DSM-IV versus DSM-5 ü instrumenten
• behandeling ü TF-CBT en EMDR: casuïstiek ü evidentie
![Page 10: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/10.jpg)
DSM-IV en DSM-5 • DSM-IV: PTSS in categorie
angststoornissen • DSM-5: PTSS in categorie trauma- en
stressorgerelateerde stoornissen
![Page 11: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/11.jpg)
DSM-IV en DSM-5 Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen: • reactieve hechtingsstoornis • ontremd-sociaalcontactstoornis • posttraumatische stressstoornis, ook ≤ 6 jaar • acute stressstoornis • aanpassingsstoornissen • andere gespecifieerde trauma- of
stressorgerelateerde stoornis • ongespecificeerde trauma- of stressorgerelateerde
stoornis
![Page 12: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/12.jpg)
DSM-IV en DSM-5 Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen: • reactieve hechtingsstoornis • ontremd-sociaalcontactstoornis • posttraumatische stressstoornis, ook ≤ 6 jaar • acute stressstoornis • aanpassingsstoornissen • andere gespecifieerde trauma- of
stressorgerelateerde stoornis • ongespecificeerde trauma- of stressorgerelateerde
stoornis
![Page 13: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/13.jpg)
DSM-IV en DSM-5 Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen: • reactieve hechtingsstoornis • ontremd-sociaalcontactstoornis • posttraumatische stressstoornis, ook ≤ 6 jaar • acute stressstoornis • aanpassingsstoornissen • andere gespecifieerde trauma- of
stressorgerelateerde stoornis • ongespecificeerde trauma- of stressorgerelateerde
stoornis
![Page 14: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/14.jpg)
PTSS - DSM-IV • A1(objectief): plotseling, feitelijke of dreiging
van dood of aantasting fysieke integriteit • A2(subjectief): gevoel van hulpeloosheid,
angst, afschuw, machteloosheid
![Page 15: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/15.jpg)
PTSS - DSM-5 • A2 criterium verdwenen • toevoeging bij aard van de blootstelling aan
de gebeurtenis: ü indirect -‘van horen zeggen’: familie of goede
vriend, geweld of ongeval ü herhaalde of extreme blootstelling aan aversieve
details van de gebeurtenis (meestal gebonden aan werk)
![Page 16: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/16.jpg)
PTSS - DSM-5 PTSS DSM-‐5
B1. Recidiverende intrusieve pijnlijke herinneringen
B2. Recidiverende onaangename dromen
B3. Dissocia<eve reac<es: alsof gebeurtenis opnieuw plaatsvindt
B4. Intensieve lijdensdruk bij prikkels die lijken op gebeurtenis
B5. Duidelijke fysiologische reac<es op prikkels die lijken op gebeurtenis
C1. Vermijding pijnlijke herinneringen, gedachten of gevoelens
C2. Vermijding externe aspecten die aan gebeurtenis herinneren
![Page 17: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/17.jpg)
PTSS - DSM-5 PTSS DSM-‐5
D1. Onvermogen aspecten van gebeurtenis te herinneren
D2. Persisterende en overdreven nega<eve overtuigingen of verwach<ngen over zichzelf, anderen of de wereld
D3. Persisterende vertekende cogni<es over oorzaak of gevolg van de gebeurtenis
D4. Persisterende nega<eve gemoedstoestand
D5. Duidelijk verminderde belangstelling
D6. Gevoelens van onthech<ng of vervreemding van anderen
D7. Persisterend onvermogen posi<eve emo<es te ervaren
![Page 18: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/18.jpg)
PTSS - DSM-5 PTSS DSM-‐5
E1. Prikkelbaar gedrag en woede-‐uitbars<ngen
E2. Roekeloos of zelfdestruc<ef gedrag
E3. Hypervigilan<e
E4. Overdreven schrikreac<es
E5. Concentra<eproblemen
E6. Verstoring van slaap
![Page 19: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/19.jpg)
PTSS - DSM-5 • onderscheid tussen acute en chronische fase van
PTSS opgeheven • toevoeging PTSS bij jonge kinderen • duur stoornis langer dan één maand • lijdensdruk of beperkingen • specificeer:
ü met dissociatieve symptomen (depersonalisatie en/of derealisatie)
ü met uitgestelde expressie (minstens eerste zes maanden niet volledig voldaan aan criteria)
![Page 20: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/20.jpg)
PTSS - DSM-IV en DSM-5 DSM-‐IV DSM-‐5
1 van 5 herbelevingssymptomen 1 van 5 herbelevingssymptomen
3 van 7 vermijdingssymptomen 1 van 2 vermijdingssymptomen
2 van 7 symptomen veranderingen in stemming en cogni<e
2 van 5 symptomen verhoogde prikkelbaarheid
2 van 6 symptomen verhoogde prikkelbaarheid
![Page 21: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/21.jpg)
PTSS - DSM-IV en DSM-5 Hoeveel combinaties van PTSS-diagnose zijn er mogelijk in DSM-5? a: ruim 200 b: ruim 1000 c: ruim 3000 d: ruim 600.000
Galatzer-Levy & Bryant, 2013
![Page 22: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/22.jpg)
PTSS - DSM-IV en DSM-5 Hoeveel combinaties van PTSS-diagnose zijn er mogelijk? DSM-IV: 79.794 combinaties DSM-5: 636.120 combinaties => heterogene diagnose versus co-morbiditeit!
Galatzer-Levy & Bryant, 2013
![Page 23: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/23.jpg)
PTSS jonge kind DSM-5 • A: gebeurtenis overkomt primaire verzorgers • B: posttraumatische spel en dromen hoeven niet inhoudelijk
samen te hangen met traumatische gebeurtenis • bij jonge kinderen alleen cluster C vermijden en negatieve
veranderingen in cognities (negatieve gemoedstoestand, verminderde belangstelling, teruggetrokken en afname positieve emoties), bij volwassenen cluster C en D
• C: afname interesse spel • cluster E = D: verhoogde prikkelbaarheid, hetzelfde behalve
roekeloos of zelfdestructief gedrag
![Page 24: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/24.jpg)
Prevalentiecijfers PTSS-classificaties
Miller e.a., 2012; O’Donnell e.a., 2014
DSM-‐IV DSM-‐5
veteranen 30,3% 39,9%
burgers 5,4% 9,8%
ziekenhuis 5,9% 6,7%
![Page 25: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/25.jpg)
Hechtingsstoornissen • reactieve hechtingsstoornis, geremde type
DSM-IV => reactieve hechtingsstoornis DSM-5 • reactieve hechtingsstoornis, ontremde type
DSM-IV => ontremd-sociaalcontactstoornis • specifieer:
ü persisterend (meer dan een jaar) ü actuele ernst (alle symptomen, ernstig)
![Page 26: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/26.jpg)
Nieuwe ontwikkeling Developmental Trauma Disorder Bedreigde ontwikkeling en disregulatie:
Ø hechting Ø (neuro)biologie Ø emotieregulatie Ø sociale relaties Ø agressieregulatie/gedragscontrole Ø zelfbeeld Ø cognitieve schema’s
![Page 27: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/27.jpg)
Trauma screeningslijst - kindversie
http://www.childrenandwar.org
![Page 28: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/28.jpg)
Trauma screeningslijst - ouderversie
http://www.childrenandwar.org
![Page 29: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/29.jpg)
Diagnostiek - kind Klinische interviews:
• CAPS-CA: PTSS
• DIPA: brede diagnostiek, jonge kind, afname ouders • ADIS-C/P: angststoornissen • K-SADS: angststoornissen
![Page 30: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/30.jpg)
Diagnostiek - kind Klinische interviews:
• CAPS-CA: PTSS • ADIS-C/P: angststoornissen • K-SADS: angststoornissen
![Page 31: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/31.jpg)
Inhoud • prevalentie, gevolgen • diagnostiek
ü DSM-IV versus DSM-5 ü instrumenten
• behandeling ü TF-CBT en EMDR: casuïstiek ü evidentie
![Page 32: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/32.jpg)
Complex trauma Fasegerichte behandeling • veiligheid (Signs of Safety) • stabilisatie en motivatie • verwerking van herinneringen • herstel van verbondenheid
![Page 33: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/33.jpg)
Stabiliseren of direct verwerken? • stabilisatie is nodig omdat
kinderen die blootgesteld zijn aan langdurige stress cognitief nog niet in staat zijn om te profiteren van therapieën die een beroep doen op het herkennen en reguleren van emoties, cognitieve vaardigheden en taal
• het verwerken van een nare gebeurtenis brengt rust in het stresssysteem en leert het kind emoties te reguleren, waardoor een kind in staat is zich verder te ontwikkelen
![Page 34: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/34.jpg)
Stabiliseren
Affect management opvoeder
Afstemming Consistente respons
Rou<nes en rituelen
Affect iden<fica<e
Affect modula<e
Affect expressie
Execu<eve func<es
ZelZeeld iden<teit
Trauma verwerking en integra<e
Hechting
Zelfregulatie
Competentie
Blaustein en Kinniburgh, 2010
![Page 35: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/35.jpg)
Verwerken EMDR Activering neurale netwerk
- vertellen verhaal - herinnering van naarste beeld - negatieve disfunctionele cognitie - emotie - SUD - fysieke sensatie
TF-CBT - Psychoeducatie - Relaxatie - Affectmodulatie - Cognities - Traumaverhaal - In vivo controle over reminders - Combinatiesessies - En nu naar de toekomst
![Page 36: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/36.jpg)
Onderzoek - behandeleffecten
Julia Diehle, 2012
n=23 n=25
![Page 37: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/37.jpg)
Effecten van verwerking Densensitisatie het verhaal wordt minder beladen voor kinderen,
de beelden worden minder naar Narratief
het geeft kinderen een narratief. Het verhaal heeft een kop en een staart gekregen
Blikverruimend het verruimt hun blik, maakt nieuwsgierig naar antwoorden, naar
andere visies Negatieve cognities maken plaats voor positieve cognities
het zorgt voor een cognitieve shift Groei
het opent de weg naar posttraumatische groei
![Page 38: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/38.jpg)
TF-CBT • Cohen, Mannarino & Deblinger • meerdere gerandomiseerde trials
![Page 39: Trauma en kindermishandeling: DSM-classificaties](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022051200/587dcfb91a28ab53408b4c8e/html5/thumbnails/39.jpg)
Centrum voor Trauma en Gezin
[email protected] [email protected]
Telefonisch spreekuur: • maandag t./m. donderdag • van 13.00 tot 14.00 uur • telefoonnummer: 020-8901000,
Traumaspreekuur