www.certes.plwww.certes.pl STANDARD2014

Jak poprzez Action Learning wspierać rozwój

inteligencji emocjonalnej (EQ) odporności psychicznej (MT)

i potencjału przywódczego (LP)?

dr Lidia D. Czarkowska Centrum Coachingu i Mentoringu Akademii Leona Koźmińskiego

www.certes.pl

Life isn't about finding yourself. Life is about creating yourself.

George Bernard Shaw

www.certes.pl

Planowanie

Działanie Obserwacja

Refleksja Dyskurs pomiędzy uczestnikami

Praktyka w społecznym kontekście

Etap rekonstruktywny

Etap konstruktywny

Metoda Action Learning a Action Research

Opracowanie L.D. Czarkowska "Reflective spiral", za Carr, W., & Kemmis, S. (1986) Becoming critical. Lewes: Falmer Pressfrom p. 186

www.certes.pl

EQ Inteligencja emocjonalna

MT Odporność psychiczna

LP Potencjał przywódczy

www.certes.pl

Największy wróg charyzmy:

Według starożytnych Greków niszczy ona 4 cnoty:

Odwagę Wstrzemięźliwość Sprawiedliwość

Mądrość © Opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Wartości teliczne Postawa  Coacha  

Wartości autoteliczne Owoce coachingu  

W jaki sposób? Poprzez co?

(Co wnosi COACH)  

Po co? Co jest celem? Ku czemu?

(Co rozwija KLIENT)  Poprzez akceptację   Ku wolności  Poprzez uważność   Ku samoświadomości  Poprzez autentyczność   Ku integralności  Poprzez rzetelność   Ku skuteczności  Poprzez partnerstwo   Ku odpowiedzialności  Poprzez zaufanie   Ku samorealizacji  Poprzez szacunek   Ku transcendencji  

© Opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.plTeorie, koncepcje, modele

www.certes.pl

EQ – model Petera Salovey’a:

1)  znajomość własnych emocji 2)  kierowanie emocjami 3) zdolność motywowania się 4) rozpoznawanie emocji u innych 5) nawiązywanie i podtrzymywanie związków z innymi

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Badania Johna D. Mayera

Istnieją trzy podstawowe kategorie osób różniących się sposobem postrzegania emocji i reagowania na nie: dający się ogarnąć swoim emocjom, świadomi swych emocji (obserwatorzy), akceptujący swoje emocje.

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Model EQ Daniela Golemana

B) samoregulacja

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

A) samoświadomość

C) motywacja

D) empatia

E) Umiejętności społeczne

www.certes.pl

Model Kapitału emocjonalnego M. Newmana

Adaptacyjność Elastyczność Optymizm

Równowaga życiowa Samoaktualizacja

Zarządzanie sobą Samokontrola

Poczucie wartości Zaufanie do siebie

Umiejętności społeczne

Budowanie relacji

Świadomość społeczna

Empatia

Samoświadomość Znajomość siebie Bezpośredniość

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Odporność psychiczna Mental Toughness

„Odporność psychiczna jest cechą osobowości, która w dużej mierze określa, w jaki sposób jednostka reaguje na wyzwanie, stres i presję, niezależnie od panujących okoliczności.”

(Peter Clough i Doug Strycharczyk, 2012)

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Odporność psychiczna •  Kontrola

–  Kontrola nad własnym życiem – w jakim stopniu uważamy, że potrafimy kontrolować to co nam się przytrafia

–  Kontrola nad własnymi emocjami – w jakim stopniu potrafimy kontrolować własne emocje

•  Zaangażowanie – do jakiego stopnia jesteśmy w stanie się w coś zaangażować i co jesteśmy w stanie zrobić aby dotrzymać słowa

•  Wyzwanie – Jak postrzegasz wyzwania – jako możliwości czy ryzyko?

•  Odwaga/ Pewność Siebie –  Wiedza, Umiejętności – wierzę, że mam właściwe umiejetności

lub mogę je zdobyć –  Pewność siebie w relacjach – mam wpływ na innych – potrafię

zawalczyć o siebie, nie boję się odezwać

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Rezyliencja (resilience) To umiejętność szybkiej regeneracji sił i dostosowania się do zmian, radzenia sobie z niepowodzeniami i nieszczęściami. Naukowcy odkryli, że rezyliencja jest funkcją pewnych indywidualnych cech: •  umiejętności prawidłowej oceny wydarzeń, •  identyfikacji opcji i elastycznej reakcji •  wewnętrznej chęci wykonywania zadań na czas i realizacji celów Rezyliencję można w sobie wzmacniać: •  myśląc pozytywnie o problemie lub wyzwaniu – mogę tego dokonać

pomimo przeciwności i przeszkód •  koncentrując się na tym, co można kontrolować, a nie na tym, co

kontroli się wymyka. •  Jest ona związana z poczuciem KONTROLI I ZAANGAŻOWANIEM.

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Hardość (hardiness) Suzanne Kobasa

To zdolność do działania w trudnych warunkach •  Harde osoby: •  Są w stanie mentalnie przekształcić czynniki stresogenne w coś

mniej groźnego i moblizującego. •  Dostrzegają w przeciwnościach, trudnościach i wyzwaniach

okazję do udowodnienia, co potrafią. •  Rozkwitają, gdy muszą zmagać się z przeciwnościami i

wyzwaniami. Hardość można nabyć dzięki odpowiedniemu treningowi. •  Hardość jest znacznie mniej pasywna niż rezyliencja. Stanowi

ona aktywną reakcję. •  Wyniki badań przeprowadzonych przez Kobasę wskazały w

szczególności związki pomiędzy hardością a WYZWANIEM, KONTROLĄ I ZAANGAŻOWANIEM.

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

ODPORNOŚĆ PSYCHICZNA  KONTROLA   ZAANGAŻOWANIE   WYZWANIA   PEWNOŚĆ SIEBIE  

Umiejętność realizacji wielu zadań jednocześnie oraz wywierania wpływu, zamiast poddawania się wpływowi innych  

Pełne oddanie realizacji celów i dążenie do ich osiągnięcia pomimo trudności  

Umiejętność dostrzegania w potencjalnych zagrożeniach okazji do rozwoju osobistego i rozkwitanie w nieustannie zmieniającym się otoczeniu  

Umiejętność zachowania wiary w siebie pomimo niesprzyjających okoliczności; śmiałość w kontaktach z przeciwnikami  

Realizacja zadań pomimo czynników rozpraszających uwagę  

Wyznaczanie i realizacja celów  

Rozwijanie w sobie otwartego podejścia do uczenia się  

Wyobrażanie sobie stawania w obliczu i pokonywania trudnych sytuacji  

Opracowanie za: prof. Peter Clough, Doug Strycharczyk, Monika Czwerenko, Sylwia Rybak Budowanie relacji coachingowej – klient psychicznie odporny i wrażliwy [w:] Czarkowska L.D.(2016) Coaching jako konstruktywny dialog Poltekst Warszawa

www.certes.pl

Skala odporności psychicznej  

Co to oznacza … Co ocenia MTQ48 ?  

CONTROL KONTROLA  

Kontrola nad życiem – wierzę, że mogę tego dokonać  Kontrola emocjonalna – jestem w stanie zapanować nad swoimi emocjami i emocjami innych  

C O M M I T M E N T ZAANGAŻOWANIE  

Wyznaczanie celów – Obiecuję, że tego dokonam – Lubię osiągać cele  

Osiągnięcie – Zrobię wszystko, co konieczne, by dotrzymać obietnicy i osiągnąć cele  

CHALLENGE WYZWANIE  

Podejmowanie ryzyka – Dam z siebie wszystko – Zależy mi na odniesieniu sukcesu  

Uczenie się na własnych doświadczeniach – nawet porażki są okazją, by czegoś się nauczyć  

C O N F I D E N C E PEWNOŚĆ SIEBIE  

Wiara w swoje możliwości – Wierzę, że jestem zdolny tego dokonać – albo mogę taką zdolność nabyć  

Pewność siebie w relacjach międzyludzkich – Mogę wpływać na innych – Jeśli trzeba, umiem postawić na swoim.  

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Co daje odporność psychiczna? •  Wydajność - większa efektywność w zakresie ilości i jakości pracy •  Aspiracje i wiara we własne możliwości •  Zaangażowanie i przyjmowanie na siebie odpowiedzialności •  Adaptacja – akceptacja zmiany i dostrzeganie pozytywnych stron

sytuacji, w których inni widzą tylko problemy, konstruktywne zachowania •  Dobre samopoczucie. Im wyższy poziom odporności psychicznej, tym

lepsze samopoczucie. Przekłada się ono na: –  Większe zaangażowanie / rzadsze przypadki nieobecności –  Skuteczniejsze radzenie sobie z trudnościami i przeciwnościami –  Rzadsze przypadki prześladowania –  Umiejętność spoglądania z dystansem na komplikacje i szybka regeneracja

sił –  Lepszy sen

•  Zatrudnienie. Istnieje wyraźny związek pomiędzy odpornością danej osoby a jej umiejętnościami znalezienia zatrudnienia oraz wykonywania wymarzonej pracy. Silne psychicznie osoby lubią rywalizację.

© opracowanie Lidia D. Czarkowska za: Peter Clough, Doug Strycharczyk, Monika Czwerenko, Sylwia Rybak Budowanie relacji coachingowej – klient psychicznie odporny i wrażliwy [w:] Czarkowska L.D.(2016) Coaching jako konstruktywny dialog Poltekst Warszawa

www.certes.plCoachingowe narzędzia

www.certes.pl

PROBLEM Czego nie chcesz?

PLAN CEL

Czego chcesz?

ZASOBY Materialne / Niematerialne Zewnętrzne / Wewnętrzne Posiadane / Zdobywane

MOTYWACJA Wartości

Sedno Celu

ENERGIA fizyczna i psychiczna (psychofizjologia)

STRATEGIE i TAKTYKI Metody skutecznego działania

BARIERY

OPÓR przed zmianą Przeszkody zewnętrzne

REZULTAT

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Aspekty wewnętrzne •  Kognitywne (poznawcze) •  Afektywne (emocjonalne) •  Wolicjonalne (motywacyjne) •  Fizyczne

•  Relacyjne (społeczne) •  Kontekstowe (sytuacyjne)

Aspekty zewnętrzne

Model Homo Creator

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

TOŻSAMOŚĆ Wymiar personalny

Wymiar transpersonalny WIZJA i MISJA

Emocje Zaangażowanie

Fizyczność Energia

Wola Decyzja

Intelekt Zamysł

DZIAŁANIE Czyn

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

Aspekt relacyjny (Ludzie)

Aspekt sytuacyjny

(Fakty)

www.certes.pl

Potencjał przywódczy 4 Filary Osobistej Mocy Sprawczej

• w myśleniu • w relacjach

•  w emocjach •  w działaniu

Opracowanie Lidia D. Czarkowska i Artur Rzepecki ©

ROZWAGA

HARMONIA ODWAGA

SZACUNEK

www.certes.pl

Harmonia w emocjach

•  Silne emocje pojawiają się naturalnie gdy wychodzimy poza strefę komfortu.

Emocje wnoszą:

•  Cenną informację, są sygnałem na co zwrócić uwagę: – Co jest ważne?

•  Energię (paliwo), czyli tworzą motywację: – Co jest mi potrzebne, czego chcę?

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Rozwaga w myśleniu

•  Rozwaga to doskonały balans i połączenie pomiędzy wyobraźnią i

rozsądkiem.

Rozwaga wnosi:

•  Możliwość połączenia marzeń z rzeczywistością: – Jak można realizować pragnienia?

•  Równowagę pomiędzy ambicjami, a możliwościami:

– Czego potrzebuję, aby się udało? © opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Szacunek w relacjach

•  Wzajemny szacunek (i do siebie i do innych) umożliwia prawdziwe

partnerstwo.

Szacunek daje:

•  Możliwość akceptacji różnic, które stanowią o synergii (wartość dodana).

•  Równowagę pomiędzy przyznawaniem praw sobie i innym, relacje oparte na zaufaniu.

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Kierunek orientacji

KU ludziom OD ludzi

Nad

Pod

Przeciw Obok Razem z ludźmi

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Odwaga w działaniu

•  Odwaga, to gotowość do wzięcia odpowiedzialności, podjęcie niezbędnych

działań i przekroczenie własnych ograniczeń.

Odwaga daje:

•  Możliwość przyznania sobie prawa do postepowania w zgodzie ze sobą (swoją PRAWDĄ).

•  Otwartość na feedback – fundament rozwoju. © opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Niewolnik czy Kreator?

Sfera materialna Warunki zewnętrzne

Fakty

Myśli Świadomy podmiot Sfera intencjonalna

DZIAŁANIE Kreacja

Reakcja ZACHOWANIE

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Wyniki Najczęściej wymienianymi korzyściami z udziału w programie były:

1.  Rozwój kompetencji społecznych (nawiązywanie i budowanie relacji)

2.  Wzrost klarowności w planowaniu działań 3.  Wzrost wewnętrznej motywacji. 4.  Wyższe zaangażowanie, regularność i

wytrwałość w ramach podejmowanych aktywności

5.  Rozwój inteligencji emocjonalnej we wszystkich 5 obszarach

6.  Wzmacnianie poczucia sprawstwa (proaktywne nastawienie)

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Konkluzje Ludzie rozwijają się poprzez inspirację lub desperację. Coaching grupowy połączony z metodą Action Learning opierając się na autorefleksji, poszerzaniu samoświadomości oraz planowaniu i wdrażaniu nowych działań wspiera rozwój:

•  EQ Inteligencji emocjionalnej •  MT Odporności psychicznej •  LP Potencjału przywódczego

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

W poszukiwaniu inspiracji… •  Inteligencja emocjonalna (Mayer,

Caruso, Salovey, 1999) •  Nadzieja na sukces (Snyder,

2002) •  Optymizm (Scheier i Carver,

1985; Seligman, 2010) •  Teoria autodeterminacji (Ryan i

Deci, 2000) •  Flow (Csiksentmichalyi, 2009) •  Rezyliencja, hardość, odporność

psychiczna (Kobasa 1979, Clough, Strycharczyk, 2015)

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

Bibliografia •  Carr W., Kemmis S. (1986) Reflective spiral Becoming critical. Lewes: Falmer Pressfrom •  Clough Peter J., Strycharczyk Doug , Czwerenko Monika , Rybak Sylwia (2016)

Budowanie relacji coachingowej – klient psychicznie odporny i wrażliwy [w:] Czarkowska L.D.(2016) Coaching jako konstruktywny dialog. Poltext, Warszawa

•  Czarkowska Lidia D. (2015), Business-Coaching a cechy, motywy i działania przedsiębiorcze. sztuka dokonywania wyborów i podejmowania decyzji w coachingu dla przedsiębiorców, [[w:]] L.D. Czarkowska (red.), Business-Coaching jako dźwignia rozwoju przedsiębiorczości, Poltext, Warszawa.

•  Czarkowska Lidia D. (2015) The Homo Creator Model and the Development of Entrepreneurs’ EQ. Group Coaching for Entrepreneurs and Action Research [w:] Agnieszka Postuła, Julita Majczyk, Marcin Darecki (red.) Przedsiębiorczość: jednostka, organizacja, kontekst; ISBN: 978-83-65402-04-2; Centrum Przedsiębiorczości i Wydawnictwo Naukowe WZ UW, Warszawa

•  Czarkowska Lidia D. (2016) Sukces a spełnienie – motywatory przedsiębiorców XXI wieku. Przedsiębiorczość jako forma autokreacji siebie i otoczenia. [w:] Morawski Witold (red.) Wobec wyzwań jutra; ISBN: 978-83-264-9493-2 Wolters Kluwer, Warszawa.

•  Strycharczyk, Doug i Clough, Peter. J. (2015) Developing Mental Toughness. Coaching strategies to improve performance, resilience and wellbeing; Kogan Page, UK, US

•  www.academia.edu

© opracowanie Lidia D. Czarkowska

www.certes.pl

KONTAKT:  szkolenia@certes.pl

dr  Lidia  D.  Czarkowska  Dyrektor   Centrum   Coachingu   i   Mentoringu   ALK,   Kierownik   studiów  podyplomowych:   Coaching   menedżerski   i   Coaching   profesjonalny,  Adiunkt   w   Katedrze   Nauk   Społecznych   ALK.   Psycholog   i   socjolog,  konsultant   i   coach.   Posiada   wiedzę   popartą   długoletnią   biznesową  praktyką   z   zakresu   psychologii,   socjologii,   antropologii,   zarządzania,  komunikacji   organizacyjnej,   motywacji,   budowania   zespołów,  rozwiązywania  konJliktów  oraz  rozwoju  potencjału  człowieka.    

Prowadzi  coachingi,  warsztaty,  szkolenia  oraz  indywidualne  programy  rozwojowe  dla  liderów   i   wyższej   kadry   menedżerskiej,   wdraża   coachingowe   modele   do   pracy   nad  strategią   na   poziomie   zarządów.   Autorka   książek:   Antropologia   ekonomiczna   i  Nowy  Profesjonalizm.   Pod   jej   redakcją   ukazało   się   dotąd   7   książek   dotyczących   coachingu:  Coaching   as   a   method   of   developing   human   potential;   Coaching   katalizator   rozwoju  organizacji;   Coaching   jako   wskaźnik   zmian   paradygmatu   w   zarządzaniu;   Leadership  Coaching;   Coaching   Transformacyjny;   Business   Coaching;   Coaching   jako   konstrktywny  dialog.  Lidia  jest  też  redaktorem  naukowym  czasopisma  Coaching  Review.