Post on 25-Jun-2015
Trends in beeld
De 9 schakels van effectief onderwijs
Jos Cöp
De 9 schakels van effectief onderwijs
1. leerdoelen2. betrokkenheid3. interactie en afwisseling 4. effectief lesmodel5. toetsen6. instructie en begeleiding7. leertijd8. didactische aanpak9. organisatie
Bron: o.a. Vernooij (2006), Gamoran (1992), Manzano (2001)
Een les zonder leerdoel is als een stuurloos schip. Deze wordt vanzelf activiteitgericht (‘als ze maar zinvol bezig zijn’) in plaats van doelgericht.
1. Werk vanuit leerdoelen.
Zonder betrokkenheid is het moeilijk om tot leren te komen. Maar betrokken zijn, is nog geen leren.
2. Creëer betrokkenheid.
Gerichte interactie zorgt ervoor dat kinderen blijven denken. Afwisseling in werkvormen is hiervan de basis.
3. Zorg voor interactie en afwisseling.
Als afwisselende interactie ontbreekt, stopt het denken en het leren. Niet praten maar denken staat hierbij centraal.
3. Zorg voor interactie en afwisseling.
4. Werk vanuit een effectief lesmodel.
Een verantwoorde opbouw van de les, met instructie, is geen keuze maar een voorwaarde.
Introductie
Instructie
Oefening
Evaluatie
Ook bij het leren met software spelen de didactische fasen introductie, instructie, oefening en evaluatie een belangrijke rol.
instructie
evaluatie
oefening
Uit: Computerprogramma Spelling in beeld
4. Werk vanuit een effectief lesmodel.
Toetsen is noodzakelijk om de gewenste voortgang te bepalen en in te kunnen spelen op verschillen tussen leerlingen.
5. Bewaak de voortgang door te toetsen.
Risicoleerlingen en gemiddelde leerlingen hebben instructie en begeleiding nodig om de doelen te bereiken.
6. Differentiatie: instructie en begeleiding.
Begeleid leren
Samenwerkend leren
Individueel leren
Goede leerlingen (leesvaardigheid, werkhouding, ontwikkeling) kunnen, individueel of samen, zelfstandig leren.
6. Differentiatie: instructie en begeleiding.
7. Differentiatie: leertijd.
Leertijd is vaak de onderscheidende factor. Voor risicoleerlingen is het nodig om veel meer tijd in te roosteren.
Ward 1987; Vernooy 2006
Extra leertijd in de vorm van verlengde en herhaalde instructie en extra oefening zijn voor risicoleerlingen noodzakelijk.
Introductie
Instructie
Verlengde instructie
Zelfstandige verwerking
Begeleide (in)oefening
Evaluatie
Herhaalde instructie
Extra oefeningen verwerking
Ward 1987; Vernooy 2006
7. Differentiatie: leertijd.
Door verschillende media te gebruiken, kan de leertijd uitgebreid worden zonder dat het saaie herhaling wordt.
Uit: Taal in beeld / Spelling in beeld
7. Differentiatie: leertijd.
Pas als meer instructie en meer leertijd geen resultaat opleveren, is het zinvol om de leerstof anders aan te leren.
8. Differentiatie: didactische aanpak.
Leerstof te snel anders uit gaan leggen, kan tot gevolg hebben dat leerlingen juist in de war raken.
8. Differentiatie: didactische aanpak.
Een te complexe klassenorganisatie is minder overzichtelijk en biedt geen goede basis voor effectief onderwijs.
9. Houd de organisatie haalbaar.
9. Houd de organisatie haalbaar.
Convergent werken biedt meer overzicht dan divergent werken met veel niveau-groepen en uiteenlopende leerstof.
9. Houd de organisatie haalbaar.
Als divergent werken met meer dan twee niveaugroepen noodzakelijk is, zal extra formatie op de groep al snel nodig zijn.
Scoreformulier
schakel score
1. leerdoelgericht + +/- -
2. betrokkenheid + +/- -
3. interactie / afwisseling + +/- -
4. lesmodel + +/- -
5. toetsing + +/- -
6. instructie / begeleiding + +/- -
7. leertijd + +/- -
8. didactische aanpak + +/- -
9. organisatie + +/- -
Samenstelling: Jos Cöp
Foto’s: Stockexchange
Muziek: Always be there, Toland and Schreer
Meer: http://trendsinbeeld.blogspot.com