Correlation rm1 fall2013_b

Post on 16-Apr-2017

4.435 views 0 download

Transcript of Correlation rm1 fall2013_b

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамаарлын шинжилгээ(Корреляци)

Х.Сэр-Од ЭБТ, НЭМС

1

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Агуулга

• Хамаарал, хамаарлын ангилал• Пирсоны корреляци• Ач холбогдлыг шинжлэх• Параметрийн бус хамаарал• Спирмений корреляци• SPSS, STATA програм ашиглах

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

АсуултСудлаж буй үзүүлэлтүүд хоорондоо хамааралтай

эсэх?

Хамаарал нь ач холбогдолтой эсэх?

Ач холбогдолтой бол чиглэл ямар бэ?

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамаарал

• Хоёр болон түүнээс олон үзүүлэлтүүдийн холбоо хамаарлыг шинжлэх, тайлбарлах статистик арга– Даралт (Y) ба биеийн жин (X)– Сахарын хэмжээ (Y) ба таргалалт (X)– Ургийн жин (Y) ба долоо хоног (X)

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Нэр томъёоY хувьсагч Х хувьсагч

Хамааран хувьсагч Үл хамааран хувьсагчТайлбарлуулагч

хувьсагчТайлбарлагч хувьсагч

Үр дүнгийн хувьсагч Хүчин зүйлийн хувьсагч

....... .......

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Ангилал 1. (Чиглэл)

Хамаарал

Эерэг хамаарал Урвуу хамаарал

Жин, систолын даралт Архины хэрэглээ , жолоодлогын чадвар

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Жишээ

X, жимс

Y, даралт

X, нас

Эерэг хамаарл Y, даралт Урвуу хамаарал

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Ангилал 2. (Судлах үзүүлэлт)

Хамаарал

Энгийн Олон хүчин зүйлийн

Хэсгийн НийлбэрПараметрийн бус

аргууд

Параметрийн-Пирсоны Корреляци

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Үргэлжлэл

• Энгийн: Даралт (Y) - Биеийн жин (X)• Олон хүчин зүйлийн : Даралт (Y) –

Биеийн жин (X1), Нас (X2)….• Параметрийн арга:

– Даралт (Y)Хэвийн тархалт• Параметрийн бус арга :

– Даралт (Y) Хэвийн бус тархалт

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Ангилал 3. (Хэлбэр)

Хамаарал

Шугаман Шугаман бус

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Үргэлжлэл

X, жимс

Y, даралт

X, нас

y

y

x

x

Шугаман хамаарал Шугаман бус хамаарал

Y, даралт

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамарлын хүчийг хэмжих

• “+” : Биеийн жин ихэсэх тусам даралт ихэснэ.

• “-” : Жимсний хэрэглээ ихэсэх тусам даралт буурна.

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsherr = +.3 r = +1

Жишээ

y

x

y

x

y

x

y

x

y

x

r = -1 r = -.6 r = 0

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Цэгэн диаграмм (Scatter Diagram)

• тэгш өнцөгтийн кординатын системд байгуулдаг.

• Өөрөөр хэлбэл X & Y хос цэгүүдээр хамаарлыг тодорхойлдог.

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Эерэг корреляци

Өндөр

Жин

Heightof A

Weightof A

Heightof B

Weightof B

Шугаман хамаарал

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамаарлын хүч

• Хүчтэй, эерэг хамаарал

Өндөр

Жин

r = +0.80

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамаарлын хүч• Сул, эерэг хамаарал

Өндөр

Жинr = + 0.4

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамаарлын хүч• Сөрөг корреляци

Сэтгэл түгшилт

Шалгалтын оноо

r = -1.0

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамаарлын хүч

• Хүчтэй, сөрөг хамаарал

Шалгалтын оноо

r = -0.80

Сэтгэл түгшилт

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамаарлын хүч• Сул, сөрөг хамаарал

Жин

Гутлын разимер r = - 0.2

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамаарлын хүч (r)r = +.80 r = +.60

r = +.40 r = +.20

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Цэгэн диаграммын давуу тал

• Хамгийн энгийн хялбар арга• Алслагдсан утга (extreme value)

нөлөөлөхгүй• 2 хувьсагчын хоорондын хамаарлыг

тооцох хамгийн эхний үе шат

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Цэгэн диаграмм сул тал

Хамаарлын хүчийг нарийвчлалтай тооцдоггүй (r)

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хүчийг үнэлэх • 0.00-0.20 - маш сул • 0.21-0.40 - сул• 0.41-0.60 - дундаж • 0.61-0.80 - хүчтэй• 0.81-1.00 - маш хүчтэй

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Пирсоны корреляцийн коэф-г тооцох

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Жишээ Модны өндөр

Их биеийн

диаметрy x xy y2 x2

35 8 280 1225 6449 9 441 2401 8127 7 189 729 4933 6 198 1089 3660 13 780 3600 16921 7 147 441 4945 11 495 2025 12151 12 612 2601 144

=321 =73 =3142

=14111

=713

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

0

10

20

30

40

50

60

70

0 2 4 6 8 10 12 14

0.886

](321)][8(14111)(73)[8(713)

(73)(321)8(3142)

]y)()y][n(x)()x[n(

yxxynr

22

2222

Их биеийн диаметр, x

Модны өндөр, y

Жишээ (үргэлжлэл)

r = 0.886 → хүчтэй эерэг хамааралтай

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Excel ашиглах

Модны өндөрИх биеийн диаметр

Модны өндөр 1Их биеийн диаметр 0.886231 1

Excel Корреляци тооцохдоо

Tools / data analysis / correlation…

Хувьсагч хоорондын хамаарал

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Ач холбогдлыг шалгах

• Таамаглалууд H0: ρ = 0 (хамааралгүй)

HA: ρ ≠ 0 (хамааралтай)

• Тестийн статистик

(n – 2 чөлөөний зэрэг бүхий)

2nr1

rt2

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

ЖишээH0: ρ = 0 (хамааралгүй)

H1: ρ ≠ 0 (хамааралтай)

=.05 , df = 8 - 2 = 6

4.68

28.8861

.886

2nr1

rt22

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

4.68

28.8861

.886

2nr1

rt22

Жишээ

Дүгнэлт:Шугаман хамааралтай, 5%-н ач холбогдлын түвшинд

Шийдвэр : H0 няцаах

няцаана H0няцаана H0

/2=.025

-tα/2Няцаахгүй H0

0tα/2

/2=.025

-2.4469 2.4469 4.68

d.f. = 8-2 = 6

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Параметрийн бус хамаарал

• Y (Өвчлөлийн тоо, Хавдар)Хэвийн бус тархалттай (Пауссон, Бином тархалт)

– Спирмений корреляци– Eta коэф– Сомерийн d коэф

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Спирмений корреляцийн коэф-г тооцох

1nnd6

1ρ 2

2

d – рангуудын ялгааn – нэгжийн тоо

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

ЖишээБиостатистик дүн, ерөнхий дүнтэй

хэр зэрэг холбоо хамааралтай байгааг судлав.

Магистрант Дорж Бат Сүрэн Болд Долгор

Биостатистик 1 2 3 4 5Ерөнхий дүн 5 3 1 4 2

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Үргэлжлэл Биостатистик Ерөнхий дүн X-Y (X-Y) 2

X Y D d21 2 -1 12 4 -2 43 1 2 44 3 1 15 5 0 0

10

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Үргэлжлэл

=0.5 (Дунд зэргийн хамааралтай)

5.0)125(5

10611nn

d61ρ 2

2

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Нэрлэсэн үзүүлэлтүүдийн хамаарал

Males Females TotalYes A B A+BNo C D C+D

Total A+C B+D n

Хэвийн Хэвийн бус НийтТамхи татдаг 4 6 10

Тамхи татдаггүй 11 8 19

Нийт 15 14 29

2х2

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Phi коэф

))()()(( DBCADCBAADBC

Жишээ:

17.014151910

84611

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Бусад корреляцийн коэф

• Дараалсан хувьсагчид– Спирмений ρ эсвэл Кендалын Тау

• Дихитом хувьсагч (интервал/харьцаа)– Цэгэн бисериал r (тасралттай)– Бисериал r (тасралтгүй)

• Хоёр дихитом хувьсагч– Phi коэффициент

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Standardized (z) scoreszx = (xi – x) / sx

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамаарлыг тооцоолох:z-оноо хэрэглэх

rXY = 0.1434 + 0.1216 + (-0.3128) + (-0.5300) + 1.4902

4= .2281

Where:

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

This formula is useful because it does not involve computing means, standard deviations, and z scores.

Корреляци хамаарлыг тооцох: ерөнхий томъёо

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Энгийн корреляци:тооцох SPSS

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 44

Алхам 1

Алхам 2

Алхам 3

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 45

Үх дүнгээс харахад оюутны өөрийгөө үнэлэх үнэлэмж болон эрдэм шинжилгээний ажлын гүйцэтгэл хоород статистик ач холбоголд бзхий хамаарал байхгүй байна. r =.23, p >.05.

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хэсгийн корреляци

• X ба Y-н корреляцид 3-дагч хувьсагчийн нөлөөг засварлах

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хэсгийн корреляци

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Нийлбэр корреляци

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хамаарлын төрлүүд2 хүчин зүйлийн хамаарал:

Хоёр хувьсагчын хоорондох харилцаа хамаарлыг үнэлэхэд ашиглана.

Хэсгийн хамаарал: Гуравдагч хувьсагчын нөлөөллийг авч үздэг

Хагас хэсэгчилсэн (or part) хамаарал: Хоёр хувсагчын хоорондын хамааралд гурав дахь хувьсагчын нөлөөлөл.

A B

C

A B

C

A B

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 50

2 хүчин зүйлийн хамаарал:

Revise = Шалгалтын хугацааExam = Шалгалтын гүйцэтгэлAnxiety = Сэтгэл түгшилт

Сэтгэл судлаачид шалгалтын үеийн стресс болон гүйцэтгэл хоорондын хамаарлыг судлах зорилт тавьжээ. Сэтгэл түгшилтийг стандарт асуумжаар авсан ба шалтын цаг, гүйцэтгэл хооронд ....

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 51

Pearson’s r: •Тоон өгөгдөл•Судалгааны өгөгдөл хэвийн тархалттай.

Алхам 1

Алхам 2

x

Алхам 3

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 52

2 хүчин зүйлийн хамаарал: SPSS Output

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

STATA програмд тооцох

Command: correlate Time Score Anxiety53

Алхам 1Алхам 2

Алхам 3

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Тооцоолох

54

Command: correlate Time Score Anxiety

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Үр дүн

Time Score – хүчтэй хамааралтайTime Anxiety – сул хамааралтай

55

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хэсгийн корреляци тооцох

Command: pcorr Time Score Anxiety56

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Хэсгийн корреляци (үргэлжлэл)

Command: pcorr Time Score Anxiety

57

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 58

Шалгалтын үеийн сэтгэл түгшилт нь шалгалтын гүйцэтгэлд 19.4% -аар нөлөөлдөг.

Шалгалтын гүйцэтгэл нь хугацаанаас 15.7%-аар хамаардаг.

Хэсгийн корреляци: хоёр хувьсагчын хамаарлыг үнэлэхдээ гуравдагч хүчин зүйлийн нөлөөллийг авч үздэг.

r = .441; R2 = .194 = 19.4%

r = .397; R2 = .157 = 15.7%

R2 =.502 = 50.2%

Сэтгэл түгшилт нь хугацаанаас 50%-аар хамаардаг.

Two “chunks” of variance in Exam Performance share unique variance with Exam anxiety and Revision time.

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 59

Хэсгийн корреляци:Шалгалтын үеийн сэтгэл түгшилт ба гүйцэтгэл хоорондор хэсгийн корреляци хамаарлыг үнэлэх. 3 дахь нөлөөлөгч хүчин зүйл нь шалгалтын хугацаа

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 60

Үр дүн: Статистик ач холбогдолтой. Хугацааны нөлөөлөл маш бага байгааг хуруулж байна.

R2 = 19.4% R2 = 6%

0 эрэмбийн корреляци

Хэсгийн корреляци

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 61

Корреляци: параметр бус арга

Spearman’s Correlation Coefficient (rs): Used when the data violate parametric assumptions (e.g.,

Хэвийн тархалттай дата; Дараалсан хувьсагч). Эрэмбийн шинжилгээ (ранк)

Kendall’s tau (): Used instead of Spearman’s correlation coefficient when

data set is small and has a large number of tied ranks.

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 62

Non-Parametric Correlation: TheBiggestLiar.sav

A researcher gathers 68 past participants of The World’s Biggest Liar Competition. Each person indicates his/her placement (1st, 2nd, etc.) and completes a creativity questionnaire (max. score = 60). Is level of creativity related to a person’s ability to tell tall tales?

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 63

Параметрын бус корреляци: Output

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 6464

Корреляци: Дихотом хувьсагч

Point-Biserial Correlation (rpb): Үл хамаарах хувьсагч нь бодит дихитом (2 категори)Хамааран хувьсагч нь интервал, тасралтгүй

Biserial Correlation (rb): Үл хамаарах хувьсагч нь үүсмэл дихитом (2 категори)Хамааран хувьсагч нь интервал, тасралтгүй

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 65

(See Appendix A.1: Table of the standard normal distribution.

Note: to obtain values for “p” and “q”, go to Analyze, Descriptive Statistics, and then Frequencies. Select the dichotomous variables of interest, and the run the analysis.

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 66

Suppose we are interested in the relationship between the gender of a cat and how much time it spends away from home? How will you test that relationship?

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher 67

rb =rpb pq

y

Converting rpb to rb(see pbcorr.sav dataset)

=0.475

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Асуулт?

68

PSYC 4310/6310 Advanced Experimental Methods and Statistics © 2011, Michael Kalsher

Анхаарал хандуулсан баярлалаа

69