บทท 4

ผลการปฏบตงานตามโครงงาน

4.1 การตรวจสอบบญชลกหนการคา

วตถประสงคของการตรวจสอบบญชลกหนการคา

1. บญชขายและลกหนการคาไดบนทกไวอยางถกตองตามหลกการบญชทรบรองทวไป

2. รายการขายทเกดขน เปนรายการทเกดขนจรง มเอกสารประกอบครบถวนและบญชลกหนเปนลกหนทมตวตนอยจรงและแสดงดวยมลคาทคาดวาจะเรยกเกบได

3. การวเคราะหลกหน และการตงคาเผอหนสงสยจะสญ มการค านวณโดยถกตองตามหลกการบญชทรบรองทวไปและเชอถอได

4. บญชลกหนรวมทงภาระผกพน ไดแสดงรายการและเปดเผยขอมลในงบการเงนอยางถกตองครบถวน

วธการตรวจสอบบญชลกหนการคา

1. การตรวจสอบเอกสารใบส าคญ เปนการตรวจสอบเอกสารหลกฐานทบนทกไวในสมดบญช เชน ใบก ากบสนคา ใบเสรจรบเงนกรมธรรมประกนชวต สญญาตาง ๆ และใบส าคญจาย เพอพสจนความถกตองของเอกสารกบรายงานบญช รายการเกดขนจรง มกรรมสทธและภาระผกพน การแสดงรายการและการเปดเผยขอมลในงบการเงน

2. การยนยนยอด เปนการทผตรวจสอบขอใหบคคลภายนอกซงทราบเกยวกบหลกฐานตาง ๆ ใหการยนยนเปนลายลกษณอกษรมายงผตรวจสอบโดยตรง เปนหลกฐานทเชอถอไดมากทสด เพอพสจนความถกตองครบถวน เชน ลกหน เจาหน เงนฝากธนาคาร เงนรบฝาก เปนตนกรรมสทธในสนทรพยและภาระผกพน พสจนความมอยจรง มการแสดงมลคาถกตอง

3. การตรวจสอบความสมพนธของขอมล เปนการตรวจสอบรายการทเกยวของสมพนธกนเนองจากขอมลของรายการหนง ๆ อาจมความสมพนธกบรายการอน ๆ ได เชน ขาย – ลกหนการคา / ซอ – เจาหนการคา เพอความถกตองของรายการทเกยวของสมพนธกนกบการแสดงมลคา

รปท 4.1 ตวอยางรายละเอยดลกหน

รปท 4.2 ตวอยางหนงสอยนยนยอดลกหน

รปท 4.3 ตวอยาง Statement ของลกหน

รปท 4.4 ตวอยาง ใบสรปลกหน

ขนตอนการตรวจสอบบญชลกหน

1. ตรวจยอดลกหนตามงบทดลองกบรายละเอยดลกหน หากตรงกนใสเครองหมาย W

2. ตรวจตงลกหน โดยการไปตรวจกบบลขาย (ใบก ากบภาษ) วามการขายหรอบรการอะไร และตรวจยอดเงนวาตรงกบบลขายหรอไม หากตรงกนใสเครองหมาย V

3. ตรวจกบหนงสอยนยนยอดลกหน หากยอดตรงกนใสเครองหมาย cf

ตรวจการรบช าระหนในงวดถดไป

4. ตรวจยอดลกหนกบใบเสรจรบเงนหรอ Statement

5. ใสเครองหมาย SQ และวนทไดรบช าระหน พรอมทงจ านวนเงนทไดรบช าระหน

สรปการตรวจสอบลกหน

6. ใสรายชอของลกหนและจ านวนเงนของลกหนแตละรายลงในใบสรป

7. ใสจ านวนเงนทตรวจการช าระหนในงวดถดไป

8. ทดสอบการค านวณวามการรบช าระหนโดยคดเปนเปอรเซนตของยอดลกหนทงหมด ประมาณ 50 เปอรเซนตขนไป

9. เขยนสญลกษณอธบายรายการทตรวจสอบ

ขนตอนการตรวจสอบบญชลกหน

ขนตอนท 1 ตรวจยอดลกหนตามงบทดลองกบรายละเอยดลกหน หากตรงกนใสเครองหมาย W

ขนตอนท 2 ตรวจตงลกหน โดยการไปตรวจกบบลขาย (ใบก ากบภาษ) วามการขายหรอบรการ

อะไร และตรวจยอดเงนวาตรงกบบลขายหรอไม หากตรงกนใสเครองหมาย V

ขนตอนท 3 ตรวจกบหนงสอยนยนยอดลกหน หากยอดตรงกนใสเครองหมาย cf

ขนตอนท 4 ตรวจยอดลกหนกบใบเสรจรบเงนหรอ Statement

ขนตอนท 5 ใสเครองหมาย SQ และวนทไดรบช าระหน พรอมทงจ านวนเงนทไดรบช าระหน

ขนตอนท 6 ใสรายชอของลกหนและจ านวนเงนของลกหนแตละรายลงในใบสรป

ขนตอนท 7 ใสจ านวนเงนทตรวจการช าระหนในงวดถดไป

ขนตอนท 8 ทดสอบการค านวณวามการรบช าระหนโดยคดเปนเปอรเซนตของยอดลกหนทงหมด

ประมาณ 50 เปอรเซนตขนไป

ขนตอนท 9 เขยนสญลกษณอธบายรายการทตรวจสอบ

4.2 การตรวจสอบบญชเจาหนการคา

วตถประสงคของการตรวจสอบบญชเจาหนการคา

1. กจการบนทกรายการซอและเจาหนการคาไวถกตองครบถวนหรอไม

2. เจาหนการคาเปนหนสนทมอยจรง กจการมภาระผกพนในการจายช าระหน

3. การแสดงมลคาไดบนทกไวอยางถกตองหรอไม

4. การแสดงรายการและการเปดเผยขอมลในงบการเงนไดแสดงไวอยางถกตองและครบถวนหรอไม

วธการตรวจสอบบญชเจาหนการคา

1. การตรวจสอบเอกสารใบส าคญ เปนการตรวจสอบเอกสารหลกฐานทบนทกไวในสมดบญช เชน ใบก ากบสนคา ใบเสรจรบเงนกรมธรรมประกนชวต สญญาตาง ๆ และใบส าคญจาย เพอพสจนความถกตองของเอกสารกบรายงานบญช รายการเกดขนจรง มกรรมสทธและภาระผกพน การแสดงรายการและการเปดเผยขอมลในงบการเงน

2. การตรวจสอบความสมพนธของขอมล เปนการตรวจสอบรายการทเกยวของสมพนธกนเนองจากขอมลของรายการหนง ๆ อาจมความสมพนธกบรายการอน ๆ ได เชน ขาย – ลกหนการคา / ซอ – เจาหนการคา เพอความถกตองของรายการทเกยวของสมพนธกนกบการแสดงมลคา

รปท 4.5 ตวอยางรายละเอยดเจาหน

รปท 4.6 ตวอยาง Statement ของเจาหน

รปท 4.7 ตวอยางใบสรปเจาหน

ขนตอนการตรวจสอบบญชเจาหน

1. ตรวจยอดเจาหนตามงบทดลองกบรายละเอยดเจาหน หากตรงกนใสเครองหมาย W

2. ตรวจตงเจาหน โดยการไปตรวจกบบลซอ (ใบก ากบภาษ) วามการซออะไร และตรวจ

ยอดเงนวาตรงกบบลซอหรอไม หากตรงกนใสเครองหมาย V

ตรวจการจายช าระหนในงวดถดไป

3. ตรวจยอดเจาหนกบใบเสรจรบเงนหรอ Statement

4. ใสเครองหมาย SQ และวนทจายช าระหน พรอมทงจ านวนเงนทจายช าระหน

สรปการตรวจสอบเจาหน

5. ใสรายชอของเจาหนและจ านวนเงนของเจาหนแตละรายลงในใบสรป

6. ใสจ านวนเงนทตรวจการช าระหนในงวดถดไป

7. ทดสอบการค านวณวามการรบช าระหนโดยคดเปนเปอรเซนตของยอดเจาหนทงหมด ประมาณ 50 เปอรเซนตขนไป

8. เขยนสญลกษณอธบายรายการทตรวจสอบ

ขนตอนการตรวจสอบบญชเจาหน

ขนตอนท 1 ตรวจยอดเจาหนตามงบทดลองกบรายละเอยดเจาหน หากตรงกนใสเครองหมาย W

ขนตอนท 2 ตรวจตงเจาหน โดยการไปตรวจกบบลซอ (ใบก ากบภาษ) วามการซออะไร และตรวจ

ยอดเงนวาตรงกบบลซอหรอไม หากตรงกนใสเครองหมาย V

ขนตอนท 3 ตรวจยอดเจาหนกบใบเสรจรบเงนหรอ Statement

ขนตอนท 4 ใสเครองหมาย SQ และวนทจายช าระหน พรอมทงจ านวนเงนทจายช าระหน

ขนตอนท 5 ใสรายชอของเจาหนและจ านวนเงนของเจาหนแตละรายลงในใบสรป

ขนตอนท 6 ใสจ านวนเงนทตรวจการช าระหนในงวดถดไป

ขนตอนท 7 ทดสอบการค านวณวามการรบช าระหนโดยคดเปนเปอรเซนตของยอดเจาหนทงหมด

ประมาณ 50 เปอรเซนตขนไป

ขนตอนท 8 เขยนสญลกษณอธบายรายการทตรวจสอบ

4.3 การตรวจสอบบญชภาษซอ-ภาษขาย

วตถประสงคของการตรวจสอบบญชภาษซอ-ภาษขาย

1. ตรวจสอบเพอหาเจาหนกรมสรรพากร/ลกหนกรมสรรพสากร

2. ภาษซอ-ภาษขาย มอยจรง ตรวจสอบได น าสงครบถวน

3. สามารถตรวจสอบไดวามการยนภาษตรงตามก าหนดทกฎหมายบงคบ

วธการตรวจสอบบญชภาษซอ-ภาษขาย

1. การตรวจสอบเอกสารใบส าคญ เปนการตรวจสอบเอกสารหลกฐานทบนทกไวในสมดบญช เชน ใบก ากบสนคา ใบเสรจรบเงนกรมธรรมประกนชวต สญญาตาง ๆ และใบส าคญจาย เพอพสจนความถกตองของเอกสารกบรายงานบญช รายการเกดขนจรง มกรรมสทธและภาระผกพน การแสดงรายการและการเปดเผยขอมลในงบการเงน

2. การตรวจสอบความสมพนธของขอมล เปนการตรวจสอบรายการทเกยวของสมพนธกน เนองจากขอมลของรายการนง ๆ อาจมความสมพนธกบรายการอน ๆ ได เชน ขาย-ภาษขาย / ซอ-ภาษซอ เพอความถกตองของรายการทเกยวของสมพนธกนกบการแสดงมลคา

รปท 4.8 ตวอยาง กระดาษท าการภาษมลคาเพม ( ภ.พ. 30 )

รปท 4.9 ตวอยาง ภ.พ. 30

รปท 4.10 ตวอยาง ใบเสรจรบเงน

ขนตอนการกระทบยอดภาษมลคาเพม

1. กรอกชอบรษทหรอหางหนสวนจ ากด และวนทปดรอบบญชของกจการลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม

2. กรอกเดอนภาษทกเดอนต งแตเดอน มกราคม ถง ธนวาคม ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม

3. กรอกจ านวนยอดขายแตละเดอน ( ขอท 4 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชองยอดขาย

4. กรอกภาษขายทกเดอน ( ขอท 5 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชองภาษขาย

5. กรอกยอดซอทมสทธน ามาหกภาษขาย ( ขอท 6 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชองยอดซอ

6. กรอกภาษซอทกเดอน ( ขอท 7 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชองภาษซอ

7. กรอกภาษทตองช าระทกเดอน ( ขอท 8 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชองภาษทตองช าระหรอ (ช าระเกน)

8. กรอกภาษทตองช าระทงหมด ( ขอท 11 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม

9. กรณทมการช าระภาษชากวาทก าหนดท าใหเกดเบยปรบเงนเพม ใหน าจ านวนเงนในชองเบยปรบใน ภ.พ. 30 มากรอกลงในกระดาษท าการ

10. กรอกวนท ทช าระเงน ( ดในใบเสรจรบเงน ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชองวน/เดอน/ป ช าระ

11. ตรวจสอบภาษทตองช าระ ( ช าระเกน ) ในเดอนธนวาคม วาจ านวนยอดเงนตรงกบงบทดลอง บญชเจาหนกรมสรรพกร / ลกหนกรมสรรพกรหรอไม ในกรณทกจการตองช าระเงนใหกบกรมสรรพกรถอวาเปนบญช "เจาหนกรมสรรพกร" ถากรณทกจการไดรบ ( ช าระเกน ) ถอวาเปนบญช "ลกหนกรมสรรพกร"

12. รวมยอดเงนตงแตเดอน มกราคม - ธนวาคม ในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชองยอดขายและยอดซอ เพอทจะน าไปตรวจสอบกบงบทดลองของกจการในบญชขายและซอวาจ านวนยอดเงนตรงกนหรอไม

13. เขยนสญลกษณอธบายรายงานตรวจสอบ

ขนตอนท 1 กรอกชอบรษทหรอหางหนสวนจ ากด และวนทปดรอบบญชของกจการลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม

ขนตอนท 2 กรอกเดอนภาษทกเดอนตงแตเดอน มกราคม ถง ธนวาคม ลงในกระดาษท าการ

ภาษมลคาเพม

ขนตอนท 3 กรอกจ านวนยอดขายแตละเดอน ( ขอท 4 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชอง

ยอดขาย

ขนตอนท 4 กรอกภาษขายทกเดอน ( ขอท 5 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชองภาษขาย

ขนตอนท 5 กรอกยอดซอทมสทธน ามาหกภาษขาย ( ขอท 6 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม

ในชองยอดซอ

ขนตอนท 6 กรอกภาษซอทกเดอน ( ขอท 7 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชองภาษซอ

ขนตอนท 7 กรอกภาษทตองช าระทกเดอน ( ขอท 8 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชอง

ภาษทตองช าระหรอ (ช าระเกน)

ขนตอนท 8 กรอกภาษทตองช าระทงหมด ( ขอท 11 ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม

ขนตอนท 9 กรณทมการช าระภาษชากวาทก าหนดท าใหเกดเบยปรบเงนเพม ใหน าจ านวนเงนใน

ชองเบยปรบใน ภ.พ. 30 มากรอกลงในกระดาษท าการ

ขนตอนท 10 กรอกวนท ทช าระเงน ( ดในใบเสรจรบเงน ) ลงในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ใน

ชองวน/เดอน/ป ช าระ

ขนตอนท 11 ตรวจสอบภาษทตองช าระ ( ช าระเกน ) ในเดอนธนวาคม วาจ านวนยอดเงนตรงกบงบ

ทดลอง บญชเจาหนกรมสรรพกร / ลกหนกรมสรรพกรหรอไม ในกรณทกจการตองช าระเงนใหกบ

กรมสรรพกรถอวาเปนบญช "เจาหนกรมสรรพกร" ถากรณทกจการไดรบ ( ช าระเกน ) ถอวาเปน

บญช "ลกหนกรมสรรพกร"

ขนตอนท 12 รวมยอดเงนตงแตเดอน มกราคม - ธนวาคม ในกระดาษท าการภาษมลคาเพม ในชอง

ยอดขายและยอดซอ เพอทจะน าไปตรวจสอบกบงบทดลองของกจการในบญชขายและซอวา

จ านวนยอดเงนตรงกนหรอไม

ขนตอนท 13 เขยนสญลกษณอธบายรายงานตรวจสอบ

4.4 การตรวจสอบบญชรายได

รายได (Income) หมายถง ผลตอบแทนทกจการไดรบจากการขายสนคาหรอบรการตามปกตของกจการ รวมทง ผลตอบแทนอนๆ ทไมไดเกดจากการด าเนนงานตามปกต รายไดแบงออกเปน 2 ประเภท ดงน

1. รายไดจากการขาย (Sale revenue) หมายถง รายไดทเกดจากการขายสนคาหรอบรการอนเปนรายไดจากการด าเนนงานตาม ปกต เชน กจการซอขายสนคา รายไดของกจการ คอ รายไดจากการขายสนคา สวนกจการใหบรการ เชนซอมเครองไฟฟา รายไดของกจการ คอ รายไดคาซอม

2. รายไดอน (Other incomes) หมายถง รายไดทมไดเกดจากการด าเนนงานตามปกตของกจการ ซงเปนรายไดทไมใชรายไดจากการขายสนคาหรอบรการนนเอง

วตถประสงคของการตรวจสอบรายได

1. เพอใหแนใจวารายไดจากการขายเกดขนจรง 2. เงอนไขการขาย การรบคน และสวนลดไดมการอนมตอยางถกตอง 3. ไดมการบนทกบญชอยางถกตองครบถวนในสวนทเปนสาระส าคญตามงวดบญชและ

เปนไปตามหลกการบญชทรบรองทวไป 4. รายไดแสดงรายการและมการเปดเผยขอมลในงบการเงนเปนไปตามหลกการบญชท

รบรองทวไป วธการตรวจสอบรายได

1. ตรวจสอบยอดรวมในสมดรายวนขายกบบญชแยกประเภทรายไดจากการขายหรอบญชอนทเกยวของ

2. ตรวจสอบส าเนาใบก ากบสนคาและใบสงของทมลายเซนของลกคา

รปท 4.11 ตวอยางงบทดลอง

รปท 4.12 ตวอยางรายไดจากการรบจาง

รปท 4.13 ตวอยางรายไดจากการรบจาง

ขนตอนการตรวจสอบรายได

1.ตรวจยอดรายไดในงบทดลองกบรายงานแยกประเภททวไปถายอดตรงกนกบงบทดลอง

กใสสญลกษณW

2.การสมตรวจรายไดใหสมเดอนทมยอดรายไดสงทสดมาตรวจสอบ 4 เดอน

3.ตรวจรายการรายไดแตละรายการกบใบก ากบภาษวาขายอะไรจ านวนเงนถกตองตาม

เอกสารหรอไม

4.ท าสรปรายไดแตละเดอนวาเดอนไหนทเราท าการสมตรวจใหใสสญลกษณ S

5.เขยนสญลกษณอธบายรายการตรวจสอบ

ขนตอนท 1 ตรวจยอดรายไดในงบทดลองกบรายงานแยกประเภททวไปถายอดตรงกนกบงบ

ทดลองกใสสญลกษณW

ขนตอนท 2 การสมตรวจรายไดใหสมเดอนทมยอดรายไดสงทสดมาตรวจสอบ 4 เดอน

ขนตอนท 3 ตรวจรายการรายไดแตละรายการกบใบก ากบภาษวาขายอะไรจ านวนเงนถกตอง

เอกสารหรอไม

ขนตอนท 4 ท าสรปรายไดแตละเดอนวาเดอนไหนทเราท าการสมตรวจใหใสสญลกษณ S

ขนตอนท 5 เขยนสญลกษณอธบายรายการตรวจสอบ

4.5 การตรวจสอบบญชตนทน

ตนทนขาย (Cost of sales) หมายถง ตนทนของสนคาทขายหรอบรการทให กลาวคอในกจการซอเพอขาย ตนทนของสนคาทขายจะรวมราคาซอและคาใชจายอนๆ ทจ าเปน เพอใหสนคาอยในสภาพพรอมทจะขาย สวนในกจการผลตเพอขายตนทนของสนคาทขายคอ ตนทนการผลตของสนคานน ซงประกอบดวย คาวตถดบ คาแรงงานและโสหยการผลต

วตถประสงคของการตรวจสอบตนทน

1.ตนทนขายแสดงไวในงบการเงนโดยถกตองครบถวน 2.เพอใหแนใจวาตนทนขายเกดขนจรง 3.การบนทกตนทนขายเปนไปตามหลกการบญชทรบรองทวไปและไดถอปฏบต

เชนเดยวกบปกอน วธการตรวจสอบตนทน

1.ตรวจสอบยอดรวมในสมดรายวนซอกบบญชแยกประเภทตนทน 2.ตรวจสอบส าเนาใบก ากบสนคา ตรวจสอบสนคาทซอและตรวจจ านวนเงนวาตรงตาม

บญชแยกประเภทตนทน

รปท 4.14 ตวอยางงบทดลอง

รปท 4.15 ตวอยางคาใชจาย

รปท 4.16 ตวอยางคาใชจาย

วธและขนตอนการตรวจสอบคาใชจาย

1. ตรวจยอดคงเหลอในงบทดลองกบรายงานแยกประเภททวไปถายอดตรงกนกบงบ

ทดลองกใสสญลกษณ W

2. ตรวจรายการตนทนแตละรายการกบใบก ากบภาษวาซออะไรจ านวนเงนถกตองตาม

เอกสารหรอไมและใสสญลกษณ V

ขนตอนท 1 ตรวจยอดคงเหลอในงบทดลองกบรายงานแยกประเภททวไปถายอดตรงกนกบงบ

ทดลองกใสสญลกษณ W

ขนตอนท 2 ตรวจรายการตนทนแตละรายการกบใบก ากบภาษวาซออะไรจ านวนเงนถกตองตาม

เอกสารหรอไมและใสสญลกษณ V