Linda AbrolLinda Abrol (56),Alkmaarse vangeboorte, is HelendeReis Practitioner,coach, energetischhealer en eigenaarvan Praktijk deLevensvisie. Haarvader en moederkrijgen kort naelkaar dediagnosedementie enwonen op degeslotenafdeling van eenzorgcentrum inAlkmaar. Eensin de weekschrijft ze indeze krantover haarervaringen

LDN 13◆woensdag 21 oktober 2020 13Fit13

Marije stottert al vanaf het mo-ment dat ze leerde praten, verteltze. Als dorpsmeisje dat opgroeidein De Rijp had ze daar eigenlijkweinig last van. De basisschool,met negen kinderen in een klas,was veilig. Er werd niet gepest. Pasop de middelbare school werdspraak een probleem.

„Ik kwam in aanraking metklasgenoten die veel mondigerwaren. Ik wilde erbij horen, mijnplekje veroveren, dat stotteren zatme daarbij dwars. Ik ging omweg-getjes bedenken, andere woordenof letters gebruiken zodat het maarniet zou opvallen dat ik stotter. Alsnel merkte ik: wow, dit kost veelenergie. Je bent nooit helemaaljezelf.”

StrijdWie Marije kent, zal weten dat ditin strijd is met haar karakter. „Ikben sociaal, heb graag het hoogstewoord. Ik heb me nooit terugge-trokken, dat is niet hoe ik ben.Maar ik merkte wel dat waar mijnsociale leven me enerzijds energiegaf, het me anderzijds heel veelenergie kostte.”

De strijd tegen het stotterenbegon. „Ik was heel erg bezig met:ik mag niet stotteren. Ik ben ont-zettend perfectionistisch en hetstotteren paste niet in het plaatje.Daar was ik heel boos over. Maar ikwilde het ook niet mijn leven latenbeïnvloeden.”

Met een baan als adviseur bij dereclassering wist ze dat ze veel zoumoeten praten. Ze hield van haarwerk, maar was soms ook dagenvoor een presentatie al bloedner-veus.

Het vermijden van bepaaldespreeksituaties werd een tweedenatuur. Niet alleen op het werk,maar ook in haar privéleven.„Woorden die beginnen met een Kzijn voor mij een ramp, daar loopik altijd op vast. Als ik in een res-taurant zat en zin had in cola, namik me voor om dat gewoon te be-stellen. Maar als de serveersterkwam zei ik toch altijd: doe maareen… sinas. Was het weer nietgelukt.”

Na in haar jeugd logopedie te

hebben gehad en later in haarleven enkele commerciële stotter-therapieën gevolgd te hebben, laghet proces voor Marije eigenlijkstil. Er kwam een leuke vent, tweekinderen, lieve vrienden en eengoede baan. Tot er ineens hard aande handrem werd getrokken.„Mijn moeder overleed afgelopenjaar heel plotseling, dat was ont-zettend heftig. Er volgde natuur-lijk een periode van rouw, maar hetheeft me ook aan het denken gezet.Ik realiseerde me dat het eigenlijkal langere tijd niet zo goed met meging. Die trein denderde maardoor, maar ik heb altijd wel kanon-nenhard moeten werken om hemrijdende te houden. Ik was nieteens zozeer het stotteren, maar hetgevecht gewoon zat.”

Dus startte ze weer met logope-die, deze keer bij Ilanda de Dood,logopedist-stottertherapeut inAlkmaar. Een gouden zet, zo bleek.„Zij heeft me echt een spiegel

voorgehouden. Mijn doel is nu nietmeer om stottervrij, maar om vrij-uit te kunnen spreken. Bij eerdereniet-reguliere therapieën werdvooral de nadruk gelegd op hetaanleren van een techniek waarbijje vloeiend leerde spreken. Datging mij goed af tijdens de groeps-sessies waarin ik met gelijkgestem-den was. Maar zodra ik weer degrote boze wereld in ging, luktehet mij niet om de technieken, dienet als het stotteren zelf ook hoor-baar waren, toe te blijven passen.Het kostte mij te veel energie. Ikwilde niet anders zijn dan anderen.Mijn schaamte was nog te groot.”

Voor het psychologische aspectvan het stotteren, de schaamte voorhet spreken, de boosheid en deangst is nu voor het eerst de volleaandacht. „Ik heb van Ilanda ge-leerd dat wat je ziet en hoortslechts het topje van de ijsberg is.Ik wil me niet meer verstoppen.

Het voelt zo bevrijdend om in demeeste situaties gewoon te durvenzeggen wat ik wil, ook als dat bete-kent dat ik stotter. Het mooie is datnu ik van mezelf ’mag’ stotteren,ik veel minder stotter. Ik denk dusook dat nu de tijd is aangebrokenom van mijn zwakte een kracht temaken.” Het thema van Wereld-stotterdag, ’Dare to be y-y-you’,sluit daar perfect op aan.

ErvaringMarije wil vanuit haar persoonlijkeervaring jongeren gaan coachen,om hen te helpen in het proceswaar zij ook doorheen is gegaan.„Wat ik nu bij Ilanda leer, hoop ikjongeren ook mee te kunnen ge-ven. Ik weet als geen ander hoe hetis om te worstelen met je eigenidentiteit. Ik ben natuurlijk geenlogopedist, maar ik denk wel dat ikeen rol kan vervullen als ervarings-deskundige. Op scholen waar pro-blemen zijn met een jongere diestottert, door ouders te begeleidenof door jongeren bij elkaar te bren-gen zodat ze hun verhalen kunnendelen. Juist met een beetje humor,het hoeft niet allemaal zwaar tezijn. Dat lijkt me fantastisch.”

Ze volgt momenteel een oplei-ding tot jongerencoach en heeft bijhet Nederlands Stotter Fonds alaangegeven zich beschikbaar testellen voor activiteiten en voor-lichting. Een aanbod dat met beidehanden werd aangegrepen, omdatjuist deze doelgroep lastig te berei-ken blijkt.

„Kinderen worden door hunouders gestuurd en volwassenengaan uit eigen overtuiging naarlogopedie, maar jongeren hebbenvaak wel iets anders aan hunhoofd. Misschien kan ik hen welmotiveren ermee aan de slag tegaan. In de hoop dat ze niet net zohard tegen zichzelf gaan vechtenals ik.”

De slogan ’Be yourself’ is danook een beetje haar persoonlijkemotto geworden. „Ik moest er 40voor worden, maar ik hoop dat ikmensen kan helpen om hun stotte-ren op jongere leeftijd te accepte-ren. Wat niet betekent dat je erniets aan hoeft te doen, maar ikzou graag bereiken dat jongerengaan denken: fuck it, ik stotter, endat hoort gewoon bij mij! Als ik zeiets zou willen meegeven, dan ishet wel: wees jezelf. ”

Eva Selderbeek

Vragen naar aanleiding van dit artikel,of wilt u contact opnemen? Marije iste bereiken via info@marijecarduck.nl.Meer informatie staat ook opwww.marijecarduck.nl Marije Carduck: ,,Ik ben ontzettend perfectionistisch en het stotteren paste niet in het plaatje.’’ FOTO ELINE NIJBURG

Durf jezelf tezijn, ook als

je stottert◆

AchtergrondWereldstotterdag

Stotteren is een stoornis in devloeiendheid van de spraak enwordt vaak gekenmerkt doorherhalingen (pa-pa-pa-paard),verlengingen (fffffiets) ofblokkades (k…offie) vanlettergrepen of klanken. Ongeveer één op de honderdmensen wereldwijd stottert.Het stotteren en de mogelijkeangst en schaamte hieroverkunnen een grote invloedhebben om iemands leven.Wereldwijd wordt daaromjaarlijks op 22 oktober aandachtgevraagd voor stotteren. InNederland wordt ditgeorganiseerd door hetStotterfonds. Dit jaar is hetthema ’Dare to be y-y-you’ enricht de campagne zichspecifiek op jongeren tussen de12 en 18 jaar. Op boekenleggersen posters staan zeven tips diejongeren aanmoedigen om tedurven zeggen wat ze willen.Stottertherapeuten enlogopedisten zullen extra stilstaan bij begeleiding opscholen van jonge stotterendemensen. Groepstherapie voorjongeren staat hierbij extra inde schijnwerpers: het delen vanje verhaal met leeftijdsgenotenmaakt het makkelijker om terelativeren, voor je stotteren uitte durven komen en vooral:jezelf te zijn.Voor meer informatie:www.stotteren.nl

◆

Geen dag langer indit huis zonder ziel

’Is dit je dierbaar, pap? Zullen we deze meenemen?’ Ja,alles wat met zijn moeder te maken heeft, mag mee.Maar enthousiast klinkt het niet. hij wil geen daglanger in dit lege huis zonder ziel, zonder mam zijn.Pap mag bij haar op de gesloten afdeling van het zorg-centrum komen wonen, ook al is bij hem dementienog niet officieel vastgesteld. Ze horen bij elkaar. Er istoevallig een plaatsje in de kamer recht tegenover dievan haar. Die kans kunnen we niet laten schieten.Nienke van Geriant, de organisatie die mensen metdementie begeleidt en onderzoek doet, heeft het stel-lig aangeraden. Er kan pap iets overkomen waardooropname urgent wordt en dan kan je het tehuis nietzelf kiezen. Een beschikbare plek kan dan ook ver vanmam zijn.

Op het terras staat het oude, groene gasfornuisverloren in een hoek. Het mocht niet weg. We kondenhet wel vervangen, omdat het veiliger was in verbandmet mam, die alles aan liet staan. Of juist dingen uitzette die aan hoorden te staan, zoals de telefoon, waar-door ze soms dagenlang onbereikbaar waren. Ron enMarja, mijn jongste broer en schoonzus, zijn drukdoende met het inladen van wat essentiële meubelsvoor zijn nieuwe kamer. De bank gaat mee en zijnversleten, luie, leren stoel met schapenvacht. Eendonkerbruine salontafel die hij ooit zelf heeft ge-maakt is ook uitverkoren.

Pap wordt onrustig. ’Zullen we een rondje om, pap?’vraag ik hem, om afleiding te bieden. Pap wil wel.Even weg uit het huis waar nu dingen gebeuren diehij onoverzichtelijk en pijnlijk vindt. Hij klampt zichvast aan het idee dat hij elk moment kan besluitenhier terug te keren. Het is tenslotte zijn huis. Buitenin de zon en met de frisse wind op onze wangen, kijkik naar zijn gezicht en zeg: ’Je vindt dit moeilijk hè,pap?’ Er biggelt een eenzame traan uit zijn linkeroog.Ik haak mijn arm door de zijne en samen zijn we evenstil. ’Ja,’ zegt hij met gebroken stem, ’het zijn toch jespullen.’ En onmiddellijk erachteraan, terwijl hijresoluut zijn traan weer weg wrijft: ’Eerst wilde ikniet weg uit Oudorp. Ik zou liever naar de Oldeburghzijn gegaan. Maar ik heb hier behalve mijn broersbijna niemand meer. Iedereen van mijn leeftijd gaatdood. Je moet alles toch een keer loslaten.’ Zijn besluitstaat vast en het laatste woord is hier wat hem betreftover gezegd. Hij kijkt om zich heen, ziet een meerkoetin de sloot en besluit te genieten van het moment.

OVER DEMENTIE

Pap en ik dwalen mistroostig door zijn huis. Ikopen het laatje naast zijn bed en neem er eenrozenkrans uit. Een erfenis van zijn moeder.

❜ Ik moest er40 voor worden,

maar ik hoopdat ik jonge

mensen kanhelpen om hun

stotteren snel teaccepteren ❜

Marije is 41 jaar en zestottert. ,,Nee, ik bengeen stotteraar. Hethoort bij mij, maar

het definieert me niet 22 oktober isWereldstotterdag. Het thema vandit jaar, ’Dare to be y-y-you’, gaatMarije Carduck aan het hart. Naaraanleiding daarvan gaat ze eenuitdaging aan die ze een jaar gele-den nooit voor mogelijk had ge-houden: haar verhaal doen in eeninterview.

FIT