Download - Wandelland Eifel 2012

Bezoek de nieuwe Marken-Erlebniswelt van BitburgerDe Bitburger Brouwerij werd 1817 in de zuidelijke Eifel opgericht en hoort met een jaarlijkse produktie van ruim vier miljoen hectoliter tot de meest belangrijke premium-brouwerijen in Duitsland. In de zomer van 2009 hebben wij onze nieuwe Bitburger Marken-Erlebniswelt geopend. Kijk, luister en proef, wat ons bier zo bijzonder maakt. Op het historisch brouwerij terrein nodigen wij u uit, het unieke Bitburger Premium Pils en de brouwerij met alle zintuigen te ontdekken. Op 1.700 vierkante meter kunt u de fascinerende wereld van het bier zeer aanschouwelijk en tot in alle details beleven. Laat u zich verrassen. De rondleiding begint met een spannende tijdreis bij de wortels van de onderneming. Leert u het merk Bitburger, het succesverhaal en de ruim 200-jarige Bitburger brouwtraditie kennen. Vervolgens brengt u de rondleiding in de wereld van het bierbrouwen: van de buitengewone kwaliteit van de grondstoffen, de zorgvuldigheid en passie in het brouwproces tot aan het hoogmoderne bottelen van essen en vaten. Wij laten u zien, hoe het meest getapte bier van Duitsland ontstaat. In de genieters-lounge in het oude brouwhuis sluiten wij de rondleiding af met een vers getapt Bitburger Premium Pils. Wij verheugen ons op uw bezoek.Bitburger Marken-Erlebniswelt Bitburger Braugruppe GmbH Rmermauer 3, 54634 Bitburg Telefoon 06561 14-2497 Email [email protected] Internet www.bitburger.deEntreeprijzen Volwassenen: 8 Kinderen (tot 12 jaar): vrij entree Jongeren (12 tot 15 jaar): 4 Scholieren, studenten, leerlingen, mensen in vervangende 6 dienstplicht en dienstplichtigen (vanaf 16 jaar) Bij de entreeprijs zijn inbegrepen twee drankjes naar uw keuze vanzelfsprekend ook alkoholvrij alsook een zoute krakeling in de genieters-lounge. Alle bezoekers vanaf 16 jaar nodigen wij hartelijk uit met drie verdere consumptie-bonnen ook de mooie stad Bitburg in de Eifel en de plaatselijke gastronomie te verkennen. Openingstijden Op werkdagen: 10:00 tot 19:00 uur Zaterdag en op feestdagen: 10:00 tot 17:30 uur Zondags: In de maanden november tot en met maart gelden aangepaste openingstijden. Op Nieuwjaarsdag, Pasen en Pinksteren alsook op 24., 25., 26. en 31.12. is de Bitburger Marken-Erlebniswelt gesloten.

2

EIFEL Wandelland 2012

www.eifel.info/wandelen.htm

VoorwoordWandelland Eifel rijk aan facetten, sympathiek, onweerstaanbaar!Waar rots en water je begeleiden, de steeds terugkerende combinatie van beide is het authentieke wezenskenmerk van de Eifelsteig. Over 313 kilometer verbindt het premium wandelpad Aken, de stad waar Karel de Grote werd gekroond, met het Romeinse Trier. Daartussenin, Eifelland met al zijn contrasten: Hoge Venen, Nationaalpark Eifel, Kalk- en Vulkaaneifel, alpiene toppen boven het dal van de Lieser, het Kylldal. Terecht behoort de Eifelsteig tot de beste wandelpaden van Duitsland de Top Trails of Germany. Zin in meer? Op de Eifelsteig sluiten de zogenaamde partnerwegen aan, ideaal te combineren in etappes van een of meer dagen. De partnerwegen van de noordelijke Eifel verschaffen diepe inzichten in bijvoorbeeld het Stolberger Land, de Roereifel, het Monschauer Land, de actieve regio Nationaalpark Eifel en de Eifeler Bronnendriehoek. Nieuw zijn de partnerwegen van de Vulkaaneifel de Vulkaaneifel-paden. Met de start in het wandelseizoen 2012 ontvoeren zij u naar de zo roerige geschiedenis van de aarde in deze streek. Glooiende heuvels in het Bitburger Gutland, ruwe toppen in de Islek, steile rotsen bij het Ferschweiler Plateau de zuidelijke Eifel kent een rijke schat aan vormen. De gepresenteerde dagtochten zijn voorbodes van het nieuwe NatuurWandelPark delux, dat in 2012 wordt ingericht en in 2013 in zijn geheel ertoe uitnodigt ontdekt te worden. Tijd om te dromen, het programma van de Droompaden in het oosten van de Eifel. De rondwandelingen van de hoogste kwaliteit werden door het Duitse Wandelinstituut in de adelstand verheven en dragen het Duitse Wandelkeurmerk. De Monrealer Ritterschlag riepen experts in 2011 uit tot Duitslands mooiste wandelpad. De grenzen overschrijden, en dat met genot. Dat is mogelijk in de Belgische Ardennen. Verder kijken dan je neus lang is, is hier om velerlei redenen de moeite waard landschappelijk, cultureel of culinair. Welke verhalen u na uw reis door de Eifel ook meeneemt, de begrippen rijk aan facetten, sympathiek, onweerstaanbaar beschrijven uw indrukken zeker het meest treffend! Allereerst wensen we u echter veel plezier bij het eerste warmlopen met de nieuwe Wandelgids Eifel 2012! Uw team van de Eifel Tourismus GmbH

>> Boek uw Eifel-avonturen! Hotline: +49 (0) 65 51 - 96 56 0 www.eifel.info/wandelen.htmEifel Tourismus (ET) GmbH Kalvarienbergstrae 1 54595 Prm Telefon: +49 (0) 65 51 - 96 56 0 Telefax: +49 (0) 65 51 - 96 56 96 www.eifel.info [email protected]


3

Voorwoord

>> De wandelwegen van de EifelInhoud

6 EifelsteigWaar rots en water je begeleiden

Partnerwegen van de Eifelsteig 14 De wegen in het noordenTussen Nationaalpark Eifel en Bronnendriehoek, Hoge Venen en de stuwmeren van de Eifel

22 NIEUW: Vulkaaneifel-padenMaaren, vulkanen en kratermeren

30 Zuidelijke EifelGrenzeloos wandelen op het drielandenpunt

40 DroompadenWandeldromen gaan in vervulling

49 Wandelvriendelijke gastgevers in n oogopslag49 52 54 56 59 Eifelsteig Partnerwegen in het noorden Vulkaaneifel-paden Zuidelijke Eifel Droompaden

72 Wandel-arrangementen EifelWandelen zonder bagage op Eifelsteig en partnerwegen- Avonturenweek Eifelsteig - Belevenisweek Eifelsteig - Eifelsteig - etappe voor etappe - Betoverende Eifel rondom Bad Mnstereifel - Van bron tot bron op het Eifeler Bronnenpad - Puur natuur langs Roer, Olef en Eifelsteig - Op oude paden door de noordelijke Eifel

4



> Belgische Ardennen >Land van contrasten en culinaire geneugten

60 Verder kijken dan je neus lang is

InhoudEIFEL Wandelland 2012

68 Genottoeren in Oost-BelgiLangs het water

69 Wandelarrangementen Oost-Belgi- De Hoge Venen grensoverschrijdend - De Merenroute

- Sterwandelingen vanaf Ouren - Even er tussenuit

- De Oost-Belgi toer

> Service >

48 EIFEL kwaliteit heeft een naamInformatie over het regiomerk EIFEL en de wandelvriendelijke gastgevers

74 Abonnement-service, impressum & uitleg symbolen

5

Inhoud

Eifelsteig, het gelukspadMet Manuel Andrack onderweg op de Eifelsteig6EIFEL Wandelland 2012 www.eifel.info/wandelen.htm

Natuurmonument waterval Dreimhlen

313 km is hij lang. Verbindt Kornelimnster, voor de poorten van Aken met de dom van Aken, met de dom van Trier. Van de benedictijnse abdij Kornelimnster naar de residentie van de Romeinse keizers. Daartussen wacht de wandelaar Eifelland trouw aan het motto Waar rots en water

je begeleiden! Meer afwisseling kan wandelen nauwelijks bieden. Michael Snger, hoofdredacteur van het Wandelmagazine, heeft de Eifelkenner en wandelliefhebber Manuel Andrack tijdens diens tocht op de Eifelsteig begeleid.


7

Butzerbachdal s zomers en s winters een waar genot

Boven: klooster Steinfeld; onder Eifel-Blik Perdsley

De geluksspecialistRijp heeft die nacht het dal van de Kyll bedekt met een ligraan laagje poedersuiker. Na twee bochten in de weg klimmen we een stukje en zijn na een paar passen in de natuur. Wandelen in de vroege winter, is dat wat? Manuel grijnst. Maakt toch niets uit. Voorjaar, zomer, winter, ik ben de wandelende ontdekker. Pas wanneer we na het zien van de kasteelrune Ramstein het enge Butzerbachdal instappen, heb ik zin om antwoord te geven. Ontdekker van het grote in het kleine of van het nieuwe in het onbekende? Een tijdje stappen we achter elkaar aan over een vlonder die in een steile helling werd gebouwd. Goeie vraag. Voor mij is het onbekende belangrijker, geloof ik. Zoals hier bij de Eifelsteig. Daarbij is Manuel Andrack een uitstekende Eifelkenner. Omdat de familie van vaders kant in Trier woonde, waren er in zijn jeugd de nodige uitstapjes en excursies met papa naar de Eifel. Mijn moeder komt uit de Eifel. Door de Eifel ben ik gegarandeerd meer te voet onderweg geweest dan waar dan ook. Geen twijfel, de Eifel kent vele gezichten. Geen plekje is hetzelfde. En wat doet dat succesvolle ontdekken met jou? We zijn vlak voor een van de hangbruggen, Manuel stopt, draait zich om en grijnst breed: Het geeft me geluksmomenten! zegt hij en begint te schommelen...

Felix ManuelWanneer het pad langs kolkende watervallen en spuitende fonteinen gaat, spreidt Manuel plotseling zijn armen uit. Ik ben een gelukskenner. Dat is precies hetgeen wat ons in de natuur tijdens het wandelen overkomt: onvervalste, intensieve geluksmomenten. Ik had er geen idee van dat de ofcile wandelambassadeur en wandelblogger van de Rheinland-Pfalz Tourismus GmbH zijn eindscriptie over de geluksmomenten op televisie aan de hand van het voorbeeld 9-11-1989 (noot v.d. redactie: val van de Berlijnse Muur) had geschreven. Er zijn vier verschillende geluksmomenten, leert hij. Wat hier bij het wandelen gebeurt, is een van de drijfveren van mijn zwak voor wandelen. Gelukkige Manuel (felix Manuel), denk ik bij mezelf. Dan is de Eifelsteig misschien wel een gelukspad? Afwisseling genoeg garandeert de nieuwe hoofdweg van Aken naar Trier in elk geval. Intussen hebben we na de Klausengrot de Genovevagrot bereikt en voelen ons in de gigantische overstek van bonte zandsteen levende miniaturen. Zeker weten, de Eifelsteigwandelaar staan gegarandeerd veel geluksmomenten te wachten. Voor sommige heb je misschien een sleutel nodig, iemand, die je wat kan ontcijferen of uitleggen. Andere daarentegen, Manuel strijkt met zijn linkerhand over zijn kin, val-

8



Manuel Andrack onderweg op de Eifelsteig

len je zo in de schoot, omdat je onderweg bent en erop af gaat of het toelaat. Een mooi beeld, waar ik enkele stappen bij blijf hangen. Ondertussen zwijgt het bos ons aan. Lange slierten rijp sieren de struiken. Gewoonweg mooi.

bruine Moezelgolven, is verheffend. Wat je noemt een gelukspad. Manuel, het was me een genoegen! Hij zet zijn onnavolgbare, brede en uitdagende grijns op. Geluk gehad?

Waar is de Porta Nigra?Een tijdlang nodigt de Eifelsteig uit tot kletsen. We praten als viswijven. Dan valt de weg als het ware via een oeroude, uitgetreden trap het Moezeldal in. Ergens denken we allebei, ach nee, was het dat? Nee, de Eifelsteig zou niet de Eifelsteig zijn, wanneer hij voor de laatste meters niet ook nog een handvol geluksmomenten in petto zou hebben. Daar moet de Porta Nigra liggen... Nou, ligt die niet eerder in de buurt van de Moezel rechts? Onzin, in n lijn met de dom, als je zo kijkt, daar moet hij liggen. Het duurt nog een tijdje, ondertussen hebben we vanaf een stuk of wat andere schitterende uitkijkposten uitgekeken over de voormalige Romeinse keizerresidentie, de oudste stad van Duitsland. Daar, nu zie ik hem zie je wel, in n lijn met de dom! Okay, ik geef me gewonnen. Ik gun hem zijn op n na laatste geluksmoment. Of het geluk van de winnaar een eigen categorie in de geluksvormen inneemt? De intocht in Trier, ondanks grijze decemberhemel en leem-

Het geluksgevoel verlengen?Links en rechts van de Eifelsteig verlopen de zogenaamde partnerwegen door het afwisselende natuurlandschap van de Eifel. De partnerwegen in het noorden (vanaf pag. 14) doorkruisen het landschap tussen Nationaalpark Eifel en Bronnendriehoek, Hoge Venen en de stuwmeren van de Eifel. De nieuwe Vulkaaneifel-paden (vanaf pag. 22) leveren ongekende inzichten in de bewogen aardrijkskunde en geschiedenis van de Vulkaaneifel met zijn maaren, vulkanen en kratermeren. Net als de Eifelsteig zijn de partnerwegen doorlopend bewegwijzerd en gemarkeerd en worden gekenmerkt door de vele natuurlijke paden.


9

E40

iESCHWEILER STOLBERG

DRENNrvenich

BRHL

56

553ERFTSTADTErp

WegenbeheerDe Eifelsteig is doorlopend en uniform gemarkeerd. Op belangrijke kruispunten wijzen bordjes met wandeltijden en GPS-gegevens naar de volgende bestemming.

iKornelimnster

399Wehebach TalsperreZweifall Obermaubach

iKREUZAUTALBAHN

WEILERSWISTErfVettwei

Rur

44VENNBAHN

265

Friesheim

A3

HRTGENWALD

RU R

i07

51E29

t

1Raeren

Naturpark Hohes Venn- i Eifel / Vossenack Mlartshtte Zerkall25866Simonskall Schmidt

iNIDEGGEN ZLPICH

i

56

1

E31

iWesertalsperre

EUSKIRCHENi266

Swisttal

i iRur

477Hasenfeld

1

2 ROETGEN

s

Woffelsbach

ta

use

e

HEIMBACH

i49Ur

265Kommern Hostel

2VENNBA HN

SIMMERATH

iRurberg

Rheinbach

Get

1z b ac hMtzenich

ft

Konzen Eicherscheid Haag

Rur

st

8se

9 10

MECHERNICH

ArloffEUSKIRCHENBAD MNSTEREIFEL

au

N67Hi ll

Vogelsang Erkensruhr

6 3

7

f

MONSCHAU

Ole

4

5

iHfen Rohren

iKalterherberg

i Nationalpark Eifel i12

266

O

477

K RIE TR

L N

i

Einruhr

GEMND

iHN BA AL FT LE

SCHLEIDEN

eOlef Broich

iKALL

iE29Pesch Zingsheim

BAD MNSTEREIFELHouverath

1 5Sourbrodt

258Oleftalsperre

11

Urft

15

Esch

iHnningen

Steinfeld

iMarmagen

HELLENTHAL

Nettersheim

iN647HNRocherath Hollerath Robertville

13Reifferscheid

14

258Wildenburg

16 17

1

Lac de Robertville

WAIMES

Btgenbach

Udenbreth

5

Ur

N632Bllingen

Schmidtheim

265rc

Freilingen

Aremberg Ahrhtte

Wa

N658Amel

2 5

he

Ky ll

Dahlem

AhRipsdorf

r

51

20

Dorsel

22 23Kronenburg Losheim

21

Montenau

i265Ormont

Alendorf

Mirbach

24JNKERATHWiesbaum Birgel

N676

BiA27Bra un lau fOur

E

L

G

I E5

NOur

KronenSTADTKYLL burger See 3

Leudersdorf xheim Nohn Kerpen Mllenbach

E29W i

t r f Lissendorf

421

25Niederehe

1

Ahr

VE NN BA

i

Btgenbacher See

Naturpark Nordeifel

51Wershofen Blankenheim-Wald

i18 19 E29Blankenheim

ft

Burg Reuland

3

Ouren

K y ll

Keppeshausen

Nim s

N27

TRIER-KL N

IER -

ETTELBRUCK

Bollendorf

E29 257

Minden Ralingen Newel

47

Kordel

TR

N7

AmTintesmhle

el

Ky ll

6

Zermllen

N626Oberlascheid Mtzenich Steinebrck

51Olzheim

Steffeln Auel Duppach Niederbettingen Roth

iTR

HILLESHEIM

26421Dreis-Brck Neichen Berlingen

ST.-VITH4

L -K IER

Schwarzer Mann 698 m.Bleialf Sellerich

3Schwirzheim

N

5

3

Mllenborn

27

4

7Pelm

E42Grolangenfeld

GEROLSTEIN

PRM

41061

Bdesheim

28

i6

5

iHabscheid Stupbach

60

i

NaturundNeroth

Steinborn

34

E EIF

LQ

UE

RB

AH

N

Neunkirchen Birresborn Hersdorf Michelbach

31

DAUN

29 30

iMehren

2Pronsfeld Schnecken

Kopp

Geopark 32 33 Gemnden 35 Vulkaneifel SchalkenmehrenWallenborn

Ltzkampen Sevenig Eschfeld Leidenborn

Mrlenbach

10dersdorf Trittscheid

36Lie ser

Legenda9

37Tettscheid Eckfeld

Gillenfeld

Binscheid

410Irrhausen

E29Usch Neidenbach

Densborn Meisburg

Weidenbach Deudesfeld

10Zendscheid

12

11 Pantenburg

Wandelvriendelijke gastgevers 1 Eifelsteig

ARZFELD

iEnz

38 39 MeerfeldBettenfeld

Waxweiler

Pltscheid

iMANDERSCHEIDLaufeld

Ni ms

Daleiden Krautscheid Dasburg

257St. Thomas Steinborn

601Oberweiler

Eifelsteig48

40 41 42 43

13

2Karlshausener Mhle

KYLLBURGBiersdorf am See

De gastgevers langs de Eifelsteig vindt u op pagina 49 tot 51.

Lie ser

DeutschLuxemburgischer Naturpark / OurNasingen

iERDORF

Himmerod

44Grolittgen

3NEUERBURG

Hamm Rittersdorf Htterscheid Wimannsdorf Brimingen Sinspelt

E42Spangdahlem Dudeldorf

i

WITTLICH

Gedetailleerde toerinformatiewww.eifelsteig.de en www.eifel.info/wandelen.htm De Eifelsteig-fanpagina bij Facebook: www.facebook.com/eifelsteig

50Oberweis Messerich

E42BITBURG

4550Bruch

i

Gondorf

Bivels

4Mettendorf Krperich Halsdorf

Philippsheim

46Dreis Salmtal

VIANDEN

SPEICHERDahlem

6Seimerich

N17Sre

Naturpark Sdeifel8

Wolsfeld Holsthum Meckel

51

Auw Orenhofen Dierscheid

5Ky ll

Zemmer

DIEKIRCH

Wallendorf

7Ferschweiler Welschbillig

N19

EN BL KO

Z

48 1

i

IRREL

422

NeumagenDhron Klsserath

InformatieTel. +49 (0) 65 51 - 96 56 0, [email protected] adressen van de VVVs bij de afzonderlijke etappes vindt u op de bijgevoegde overzichtskaart.

Echternacherbrck

ECHTERNACH

Sa ue r

Schweich EHRANG

53

ROSPORTAach

60253Trierweiler

Mo

se

l

418N11Born

52

1 E422

64Moersdorf

E44

iLangsur Wasserbillig

48Mesenich Wasserbilligerbrck Igel

i49 268

TRIER

E44

10



Overzicht van de Eifelsteig-etappesMeer informatie over de toerplanning zoals hoogteproel, wegverloop op de kaart en nog veel meer vindt u op de interactieve toerplanner op: www.eifelsteig.de Totale lengte: 313 km

Etappe 1 Kornelimnster RoetgenAfstand: Duur: Moeilijkheid:

Etappe 2 Roetgen MonschauAfstand: Duur: Moeilijkheid:

14 km 4 uur gemakkelijk

17,1 km 4,5 uur gemakkelijk

In de Akense wijk Kornelimnster, een oude pelgrims-plaats, start de Eifelsteig en voert de wandelaar uit de rumoerige stad naar de stilte van de natuur. In het dal van de Inde geven borden uitleg over de vele kalkovens langs de rand van de weg. Na een korte klim is het beschermde natuurgebied Struffelt Heide, met zijn venen en dwergstruiken bereikt. Houten vlonders leiden door het indrukwekkende biotoop. Men loopt verder langs het Dreilgerbachstuwmeer tot Roetgen, de poort tot de Eifel.

Het oog strijkt over de wijdte van het natuurpark de Hoge Venen. Er gaat een oneindige rust uit van dit hoogveen. De heggen langs de rand van de weg zijn begroeid met mos en korstmos, de berken wiegen zachtjes in de wind, op smalle houten vlonders baant de Eifelsteig zich een weg langs de grens met Belgi. Heerlijke vergezichten bieden de volgende paar kilometers. Aangekomen op de plaats van bestemming, Monschau, is een bezoek aan de Romeinse glashut, het museum Rotes Haus en de historische mosterdmolen de moeite waard.

Etappe 3 Monschau EinruhrAfstand: Duur: Moeilijkheid:

24,3 km 6,5 uur gemiddeld

Het gaat op en neer, over bergtoppen, door diepe dalen, langs hoge hagen of door het open landschap deze etappe biedt pure afwisseling. Langere klimmen worden beloond met schitterende uitzichten, of dat nu aan het begin op het middeleeuwse Monschau is of tegen het einde van de wandeltocht over het dal van de Roer tot aan Einruhr. Door de vele mogelijkheden om tussendoor te pauzeren kan men steeds mooi energie bijtanken en wie dat wil, gunt zich aan het einde van de wandeling een boottochtje op de Rursee.Binnenstad Monschau

Etappe 4 Einruhr GemndAfstand: Duur: Moeilijkheid:

Etappe 5 Gemnd Klooster SteinfeldAfstand: Duur: Moeilijkheid:

21,2 km 6 uur gemiddeld


Fascinerende, deels rotsige passages langs het water van Roer-, Urftstuwmeer en Obersee doen wandelharten al op de eerste paar kilometer sneller kloppen. Begeleid door kleurrijke vlinders loopt men over de Dreiborner Hoogvlakte, door het verlaten dorp Wollseifen, naar de voormalige NS Ordensburg Vogelsang, die thans een bezoekerscentrum en caf/ restaurant huisvest. Alvorens de bestemming van die dag, Gemnd, is bereikt, genieten wandelaars bij twee stations van heerlijke uitzichten over het Nationaalpark Eifel.

Kronkelend gaat het pad verder door het gemengde bos in Oleftal naar Kuckucksley. De schuilhut nodigt uit voor een pauze, en voor een fraai uitzicht op het vakwerkplaatsje Olef wiens historische centrum men na een korte afdaling doorkruist. Later getuigen verlaten ertsmijnen en proefgaten van de vroegere mijnbouw in deze streek. Vanaf Golbach openbaart zich het Eifel-landschap en over de uitgestrekte velden vangt de wandelaar al een glimp op van de basiliek van het klooster in Steinfeld.


11

Overzicht van de Eifelsteig-etappesEtappe 6 Klooster Steinfeld BlankenheimAfstand: Duur: Moeilijkheid:

Etappe 7 Blankenheim MirbachAfstand: Duur: Moeilijkheid: 17,7 km 5 uur gemakkelijk


In het hartje van deze etappe, rondom Nettersheim, is het uitkijken geblazen want er vallen talloze overblijfselen van de Romeinen te ontdekken. Wie daarnaast in de archeologie, geologie, natuur en cultuur van de Eifel wil duiken, is in het Natuurcentrum Eifel aan het juiste adres. De Eifelsteig gaat alras verder door het dal van de Urft en vervolgens in het Haubachdal lichtjes bergaf, door dichte bossen tot aan Blankenheim. Bezienswaardig: de onder een oud vakwerkhuis ontspringende Ahr, het Eifelmuseum en het kasteel.

De bospassages en daloverbruggingen van deze etappe zijn puur natuur! Uitzichtpunten zoals de Calvarieberg bij Alendorf, een van de zogenaamde Eifel-Blikken, bieden een indrukwekkend vergezicht over het onaangetaste Eifel-landschap met zijn orchideen en heiden. Door het wild-romantische Lampertsdal, een 650 hectare groot beschermd natuurgebied met jeneverbesstruiken, bereikt men uiteindelijk Mirbach met zijn mini-kathedraal, versierd met fraaie mozaeken en met zijn beroemde orgel.

Etappe 8 Mirbach HillesheimAfstand: Duur: Moeilijkheid:

25,5 km 7 uur moeilijk

Hij groeit en groeit de unieke waterval Dreimhlen. Dankzij de kalkhoudende afzettingen van de Ahbeek jaarlijks ca. tien centimeter. Maar voordat de wandelaar een beetje verkoeling kan vinden, loopt hij over uitgestrekte velden, door dichte gemengde bossen en langs de kalksteengroeve Meerbusch. Tijdens de verdere route kunt u regelmatig genieten van de heerlijke Vulkaaneifel, u passeert het klooster in Niederehe, de burcht Kerpen, de weerkerk in Berndorf en u kunt tot slot in Hillesheim de stadswallen beklimmen.Detectivehuis Hillesheim

Etappe 9 Hillesheim GerolsteinAfstand: Duur: Moeilijkheid:

Etappe 10 Gerolstein DaunAfstand: Duur: Moeilijkheid: 24,1 km 6,5 uur gemiddeld


Criminalistische speurzin is in Hillesheim, Duitslands detective-hoofdstad nr. 1, niet nodig. De bewegwijzering is uitstekend en navigeert de wandelaars door het recreatiegebied Bolsdorfer Tlchen, langs kabbelende beekjes tot aan de ijs- en molensteengrotten in Roth, alvorens deze de ooit zo grootse rifwereld van de Gerolsteiner dolomieten bereiken. Voorbij aan Buchenlochgrot en Papenkaulkrater loopt de Eifelsteig langs de klimrots van Hustley naar de bronnenstad Gerolstein.

De beklimming van de met bijna 618 meter hoogste top in het Gerolsteiner Land, de Dietzenley, beloont met weidse panoramablikken in het dal van de Kyll en op de Vulkaaneifel. In het Eifelplaatsje Neroth hebben wandelaars de mogelijkheid, Duitslands enige muizenvallenmuseum te bezichtigen. Na de uitdagende klim tot op de Nerother Kopf, langs de Molensteengrot en de kasteelrune Freudenkoppe, loopt de route midden door de Vulkaaneifel voorbij aan de Neunkirchener Molen tot het regionale centrum Daun.

12



Meer informatie over de toerplanning zoals hoogteproel, wegverloop op de kaart en nog veel meer vindt u op de interactieve toerplanner op: www.eifelsteig.de

Totale lengte: 313 km

Etappe 11 Daun ManderscheidAfstand: Duur: Moeilijkheid:

Etappe 12 Manderscheid Klooster HimmerodAfstand: Duur: Moeilijkheid:

23 km 6,5 uur moeilijk

18 km 5,5 uur gemiddeld

Van de Dronketoren kijkt men direct in een van de ogen van de Eifel , zoals de vulkaanmeren graag genoemd worden, het Gemnder Maar. Enkele schreden later volgt het zicht op het Weinfelder Maar en ten slotte het Schalkenmehrener Maar, dat in de zomer ook zwemplezier belooft. En verder gaat het pad, door het stille dal van de Lieser en langs de vindplaats van het Eckfelder oerpaardje. Over een smal rotspad loopt de Eifelsteig via kleine bruggen en vlonders omhoog naar de kastelen bij Manderscheid.

Gedurende de eerste kilometers loopt de Eifelsteig over het bekende Lieserpad. Als avontuurlijk rotspad loopt hij langs de steile hellingen boven de Lieser met verschillende uitzichtpunten. Deze bieden verrukkelijke panoramas over de kastelen van Manderscheid en het diep ingesleten dal. Dan wandelt men een zijdal in richting het plateau rond Grolittgen. Over intens groene weiden met een schier oneindige blik op het Salmdal loopt de Eifelsteig tenslotte omlaag naar het klooster Himmerod.

Etappe 13 Klooster Himmerod BruchAfstand: Duur: Moeilijkheid:

20,5 km 6 uur gemakkelijk

De kalmerende werking van klooster Himmerod wordt tijdens de volgende Eifelsteig-etappe voortgezet: het pad volgt de zeer gevarieerde loop van de Salm, langs zijn kleurrijke beekora, voorbij aan talrijke molens en door oude bossen met weids uitlopende boomkronen. Geologisch interessante, bijna kaarsrecht staande leisteenrotsen wekken net zoveel verbazing als het heerlijke uitzicht op Bruch, met de twee torens van zijn historische burcht.

Kastelen van Manderscheid boven het Lieserdal

Etappe 14 Bruch KordelAfstand: Duur: Moeilijkheid:

Etappe 15 Kordel TrierAfstand: Duur: Moeilijkheid:

27,7 km 8 uur moeilijk


De langste Eifelsteig-etappe stelt hoge eisen aan de wandelaar, beloont hem echter ook met een afwisselend landschap: terwijl de eerste paar kilometer nog kalmpjes langs de riviertjes Salm en Gladbach verlopen, gaat het in het middelste gedeelte omhoog naar de hoogvlakte van de gemeente Zemmer. Vanaf de uitkijktoren bij Rodt geniet men van een heerlijk 360-graden panorama tot aan Hunsrck en Moezel. Het laatste derde deel loopt langs rode bonte-zandsteenrotsen omlaag naar het dal van de Kyll.

Kleine watervallen banen zich een weg over met mos bedekte boomstronken en reusachtige stenen. Via vlonders en ladders, langs touwen en over hangbruggen loopt het pad door het wild-romantische Butzerbachdal. Boven aanbeland, loopt de Eifelsteig voorbij aan de Ptzlcher, een voormalige Romeinse kopermijn, en verder naar de Klausen- en de Genovevagrot, die tot diep in de zandsteenrotsen leidt. Het Eifelkruis nodigt uit voor een pauze en het rotspad tot fantastische uitzichten op de Romeinse stad Trier.


13

De buren van de Eifelsteig14EIFEL Wandelland 2012 www.eifel.info/wandelen.htm

Blik op het Nationaalpark Eifel

Drie dagen vrij hup de natuur in. Voor de hele Eifelsteig is het vermoedelijk niet genoeg maar dankzij de partnerwegen van de Eifelsteig in Noordrijn-Westfalen kun je het Monschauer Land, de Hoge Venen, de Noord-Eifel, het Nationaalpark Eifel, de bronnendriehoek en de RoerEifel nu ook via een netwerk van rondlopende

dagen meerdaagse paden bewandelen. Zo sla je meteen twee vliegen in n klap: je beleeft het avontuur Eifelsteig en wandelt tegelijkertijd door de spannende gebieden links en rechts van het langeafstandpad. Kort en krachtig!


15

Eifel-Blik Modenhbel

Urftseepanorama

In het noorden verandert de Eifel van gedaante. De landschappen worden minder ruw, de heuvels glooiender, het gebergte glijdt zachtjes af tot de Rijnse Bocht. Als je een landschap ontspannend kan noemen, dan dit wel. Ook de wandelpaden worden gekenmerkt door een minder grof relif. Toch hebben de partnerwegen van de Eifelsteig zeer verschillende gezichten. Nu eens het schrale landschap van de Hoge Venen, dat de wandelaar in zijn ban trekt, dan weer de kraakheldere meren van de noordelijke Eifel, de diepe bossen van het Nationaalpark of de wirwar aan steegjes met vakwerkhuizen in het pittoreske Monschau.

terroute en de Narcissenroute. De geheimzinnige Hoge Venen in het Duits-Belgische Natuurpark, het steile dal van de Roer en het markante heggenland, een historisch gevormd landschap met metershoge beukenhagen op de hoogvlakte boven het Roerdal, zijn een lust voor elke wandelaar.

Het blauwe elementWater speelt in de noordelijke Eifel sinds mensenheugenis een grote rol. De rivieren Roer, Urft en Olef bepalen het landschap. In de Roer-Eifel ontstaat momenteel een netwerk aan nieuwe, spannende rondwandelingen die de Eifelsteig aanvullen en het wateren bosrijke gebied toegankelijk maken voor dagjeswandelaars. Een uniform markeringssysteem, doorlopende bewegwijzering en fascinerende routes zorgen dan voor wandelen zonder stress, met veel tijd voor uitzichtpunten, picknicken en bezienswaardigheden. Op interessante thematische wandelpaden zoals de Kloosterronde krijg je echt zin in spannende tijdreizen. Paden zoals de Felspassage beloven avontuurlijke rotsformaties en een afwisselend relif. Wandelaars die zich voor geschiedenis interesseren, kunnen terecht op de Kall Trail en de andere lussen van het Historisch-Literaire Wandelpad. Daartussen lokken de plaatsen Heimbach

Rivieren en vakwerkTen oosten van Aken loopt vanuit de kleine historische binnenstad de Stolberger Koperroute richting zuiden naar de Eifelsteig. Bij Roetgen openbaart de Struffeltroute het gelijknamige beschermde natuurgebied en ademt met zijn heidelandschap een haast mediterrane air. Talrijke dagtochten en rondwandelingen nemen de wandelaar mee naar het richting zuiden steiler en ruwer wordende landschap van het Monschauer Land. Wie Monschau met zijn overweldigende burcht en kriskras verlopende steegjes met vakwerkhuizen over de Eifelsteig richting zuiden verlaat, kan deze uitstekend combineren met de Kloos-

16



Boven: wild groeiende narcissen; onder: Bad Mnstereifel

en Nideggen met hun historische centra en gezellige horeca. Samen met de gemeentes Hrtgenwald en Kreuzau verlenen ze de regio Roer-Eifel zijn onmiskenbare gezicht.

Bronnen, Romeinen en fossielenDe Eifeler Bronnendriehoek en de streek rond Bad Mnstereifel worden eveneens bepaald door het water: de bronnen van Erft en Ahr en het Romeinse bronreservoir Grner Ptz in het dal van de Urft zijn een wandeling meer dan waard. De Burchtenroute verbindt tussen Hellenthal en Blankenheim de mooiste historische bouwwerken. Van Bad Mnstereifel loopt het Eifeler Kruidenpad richting Nettersheim. En over het meerdaagse Eifeler Bronnenpad kan de historisch interessante streek tussen Dahlem, Kronenburg, Nettersheim en Blankenheim met de Eifelsteig worden verbonden tot een grote acht. Hier zijn talrijke Romeinse artefacten te vinden, bijv. de twee tempels aan het Eifeler Kruidenpad of het Romeinse bronreservoir Grner Ptz bij Nettersheim. Natuurcentrum Eifel in Nettersheim, een forum voor natuur, geschiedenis en milieu-educatie, schetst een beeld van de regio van rond 380 miljoen jaar geleden, toen het landschap nog bedekt was door een oerzee. Wetenswaardigheden ontdekken kan men ook in het Eifelmuseum in Blankenheim. Veel plezier!

Laat het bos met rustDe unieke avonturenregio Nationaalpark Eifel strekt zich uit van Hrtgenwald en Kreuzau in het noorden via de stuwmeren rondom Nationaalpark Eifel tot Hellenthal en tot het Olefstuwmeer in het zuiden. Hier wordt de vegetatie geheel aan zichzelf overgelaten, de natuur wint terrein terug en vormt tegelijkertijd een schitterende coulisse voor wandelingen. In het hart van het 110 km2 grote Nationaalpark Eifel komt de wandelaar uit bij de overblijfsels van de vroegere NS-Ordensburg Vogelsang, waar thans rondleidingen, horeca en tentoonstellingen worden aangeboden. De Roer-Olef-Route spant een wijde boog van Gemnd via Schleiden en Hellenthal naar Einruhr en wordt van Gemnd tot Hellenthal begeleid door de Oleftalbaan. De Nationaalpark-poorten Gemnd, Rurberg, Monschau-Hfen, Heimbach en Nideggen informeren over het bewogen verleden en over ora en fauna van het jongste nationale park van Duitsland. De entree is gratis.


17

STOLBERG 1 2

iWehebach TalsperreZweifall

399Rur

iKREUZAUTALBAHN

Erp Friesheim

WegenbeheerWEILERSWISTErf t

56

Vettwei

265

HRTGENWALD

RU R

Obermaubach

i07

51E29

Naturpark Hohes Venn- i Eifel / Vossenack Mlartshtte Zerkall2584

iNIDEGGEN ZLPICH

i

56

1

De partnerwegen zijn met de Eifelsteig verbonden en elk met zijn eigen logo doorlopend gemarkeerd.Swisttal

66

Simonskall Schmidt

EUSKIRCHEN266

i i3 ROETGEN 1 2VENNBA HN

5Hasenfeld

477HEIMBACH

i

Gedetailleerde toerinformatiewww.eifel.info/wandelen.htm

7sWoffelsbach

u ta

see 6

Rur

i49Urftstausee

265Kommern Hostel

SIMMERATH 10Konzen Eicherscheid

iRurberg

8Rur

9

16 7Mtzenich

11 12Vogelsang

14Haag

Ole

MONSCHAU 15 16 17

iHfen Rohren

Erkensruhr

18 19 20 3 4 5Kalterherberg

i258

i Nationalpark Eifel i

266f

OHN BA AL FT LE

477

K RIE TR

L N

13

i

Einruhr

8 9 10 GEMND

MECHERNICH

ArloffEUSKIRCHENBAD MNSTEREIFEL

InformatieTel. +49 (0) 65 51 - 96 56 0, [email protected]

i iKALL 22

BAD MNSTEREIFEL

E29Pesch Zingsheim

i

24 25 26

Olef

27

SCHLEIDEN

Broich

12Oleftalsperre

11Urft

21BA HN

23

Esch

De adressen van de VVVs bij de afzonderlijke wandelpaden vindt u op de bijgevoegde overzichtskaart.

iHnningen

VE NN

Steinfeld

iMarmagen

15Nettersheim

28

HELLENTHAL

13Reifferscheid

14

258Wildenburg

16 17

29

1

N647Rocherath

Hollerath

iBtgenbach

Btgenbacher See

Naturpark NordeifelUdenbreth

51Wershofen Blankenheim-Wald

iBlankenheim

5

30

31Schmidtheim Freilingen Aremberg Ahrhtte Dahlem

N632Bllingen

265rche

Wa

N658Amel

2 5

K yl lKronenburg Losheim

AhRipsdorf

r

Ahr

Ur

ft

E29

18 19

5122 23

20

Dorsel

LegendaWandelvriendelijke gastgevers 1 Partnerwegen in het noorden 1 Eifelsteig1

21

i265Ormont

Alendorf

Mirbach Leudersdorf xheim Nohn

N I E L G B E5

KronenSTADTKYLL burger See 3

24 JNKERATHWiesbaum

Our

Ky

E29W irf

t Lissendorf

ll

Birgel Kerpen

421

25Niederehe

6

N626Oberlascheid Mtzenich

51Olzheim

Steffeln Auel Duppach Schwirzheim Niederbettingen Roth

iTR

26 HILLESHEIM

Partnerwegen van de Eifelsteig in het noordenNeichen

421Dreis-Brck

4

3

De gastgevers langs de partnerwegen in het noorden vindt u op pagina 52 tot 53.B ER AH N

Wandelen in het noorden overzicht van de wandeltips links en rechts van de EifelsteigKoperrouteAfstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 15,5 km ca. 4,5 uur. Stolberg (Alter Markt) Aken (Kitzenhaus) gemiddeld

L -K IERN

Berlingen

EL EIF

QU

StruffeltrouteAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 9,7 km ca. 3 uur. Roetgen (Filterwerk) gemakkelijk

De Koperroute leidt naar opvallende getuigen van de lange geschiedenis van metaalverwerkende industrie in Stolberg. Koperslagers, kopergieterijen en kopermolens bepaalden de ontwikkeling van de stad. Op kronkelende bospaadjes of over uitgestrekte weidelandschappen verloopt de route ook naar uitzichtpunten die een blik op het heerlijke Eifellandschap, soms tot aan Belgi, prijsgeven. Uniek: van mei tot augustus bloeien goudgele zinkviooltjes, die enkel hier ten lande in de ertsvelden te vinden zijn.

In het Duits-Belgische natuurpark Hoge Venen-Eifel verloopt de rondtocht door het watertoevoergebied van de Dreilgerbachstuwdam. Wandelaars genieten vanaf het uitkijkplatform van een imposante blik op de stuwdam en kunnen op de borden het een en ander lezen over de bijzonderheden van het landschap. Achter de bergkam van de Struffelt zorgen houten steigers ervoor dat het hoogveen van het beschermde natuurgebied Struffelt met droge voeten doorkruist kan worden, zonder daarbij de zeldzame planten en dieren te schaden.

18



Meer informatie over de toerplanning zoals hoogteproel, wegverloop op de kaart en nog veel meer vindt u op de interactieve toerkaart op: www.eifel.info/wandelen.htm

KloosterrouteAfstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 21,3 km ca. 6,5 uur. Monschau (Brouwerijmuseum) Monschau (Markt) moeilijk

NarcissenrouteAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 11,8 km ca. 3 uur Hfen (Nationaalpark-poort) gemakkelijk

De imposante rots van de Ehrensteinsley, het wild romantische Roerdal, gevarieerde bospassages, weidse weidelandschappen met ouden beuken- en meidoornhagen en de Perlenbachstuwdam garanderen de wandelaar tijdens deze rondtocht een puur landschappelijk genot. Als insider-tip geldt de narcissen-helling, die in de lente verandert in een bloemenzee. Culturele highlights langs de weg: klooster Reichenstein met waterlelievijver, de Norbertuskapel en de vele bezienswaardigheden van de lakenweverstad Monschau.

Waar ooit in de middeleeuwen bossen gerooid werden om als weide voor hooi te dienen, kunnen thans wandelaars in de lente een duik nemen in een goudgele zee van narcissen. Maar ook in de andere maanden biedt de rondtocht door het beschermde natuurgebied Perlenbach- en Fuhrtsbachdal indrukwekkende natuurbelevenissen, want dit landschap is o.a. het leefmilieu van veel bedreigde dieren- en plantensoorten. Andere highlights langs de weg: het Perlbachstuwmeer, een Westwallbunker en de Nationaalpark-poort-expositie Hfen.

HeggenlandrouteAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 14,5 km ca. 4,5 uur. Eicherscheid gemiddeld

Links en rechts van de Roer leidt de rondtocht door het cultuurlandschap Monschauer Heggenland. Rondom Eicherscheid zijn de velden niet gescheiden door afrasteringen maar door uitgestrekte heggen die het vee binnen houden. De afwisselende dagtocht verloopt over de Eichenscheider hoogvlakte, van waaruit men kilometers ver kan kijken, naar opvallende rotsformaties zoals de Uhusley en hoog gelegen uitzichtpunten, die fraaie vergezichten over het heggenland of het kronkelende Roerdal in petto hebben.Monschauer heggenland

WaterlandrouteAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 16 km ca. 4,5 uur Einruhr gemakkelijk

Roer-Olef-routeAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 57 km ca. 16 uur Gemnd gemiddeld

Mooi afgerond! De route start in Einruhr en loopt rondom de Obersee langs de Urftseestuwdam, door Rurberg en daar over de stuwdam Paulushof. Het landschap wordt gedomineerd door dicht loofbos. Onderweg zijn er talloze mogelijkheden voor een picknick in de buitenlucht, waarbij men kan genieten van het uitzicht op het meer. Vanaf het Urftstuwmeer loopt men over de Eifelsteig terug. Wie de hele rondwandeling te lang is, kan de toer verkorten met een boottocht over de Rursee.

In drie dagetappes brengt deze rondtocht u van Gemnd naar Hellenthal, Einruhr en weer terug naar Gemnd. De eerste etappe staat in het teken van heerlijke bos- en spannende rotspassages en leidt uiteindelijk naar het Zondetempeltje Uitgestrekte akkers en weiden bepalen de tweede dag; s avonds verlokt een boottocht op de Obersee. Hoogtepunten van de derde etappe zijn de gigantische Urftstuwdam, Vogelsang plus twee heerlijke uitzichtpunten en het idyllische Lahsbachdal.


19

Wandelen in het noorden wandeltips links en rechts van de EifelsteigBurchtenrouteAfstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 17 / 21 km ca. 5 uur Blankenheim Wald (station) Hellenthal gemiddeld

Eifeler BronnenpadAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 74 km ca. 22 uur naar keuze Kronenburg, Nettersheim, Blankenheim gemiddeld

De Burchtenroute nodigt uit tot een middeleeuwse expeditie met de benenwagen. Zonder harnas, maar juist licht te voet loopt het pad eerst naar de Wildenburcht en dan naar de kasteelrune Reifferscheid. De wandelaar staat het idyllische beekdal van Manscheid te wachten, een bos met hoge, oeroude beuken, open weiden en dichte bospassages. Overigens: de tocht kan ook gestart worden voor de poorten van kasteel Blankenheim, dat thans als jeugdherberg dienst doet. (Toerverlenging: 4 km)

Op zoek naar de bron van het geluk? In drie etappes loopt de rondtocht door de vakantieregio Eifeler Bronnendriehoek, naar de oorsprongen van Ahr, Erft, Kyll en Urft. De riviertjes volgend gaat het in het DuitsBelgische natuurpark Hoge Venen-Eifel verder door idyllische dalen en omhoog naar de Eifelblikken. Net zo de moeite waard: archeologische monumenten zoals een dubbele kalkoven of een ijzergieterij, historische kasteeloorden zoals Kronenburg en Blankenheim of Romeinse vondsten bij Nettersheim.

Eifeler KruidenpadAfstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 20,9 km ca. 5 uur Bad Mnstereifel Nettersheim gemiddeld

FelspassageAfstand: Duur: Start/nish: 13 km ca. 4 uur Nationaalpark-Infopunt Zerkall (Rurtalbahn halte Zerkall) of Rurtalbahn halte Obermaubach gemiddeld

Stap voor stap loopt men op deze tocht tussen Bad Mnstereifel en Nettersheim in de sporen van inheemse kruiden en planten. Kruidenpedagogen leggen bij wandelingen met een gids uit waarvoor welke kruiden het meest geschikt zijn voor de keuken, als geneeskrachtige plant of om te verven. Het zien en beleven waard zijn ook de binnenstad van Bad Mnstereifel, het Romeinse tempelcomplex Heidentempel of het Natuurcentrum Eifel. In Nettersheim stuit de weg direct op de Eifelsteig.

Moeilijkheid:

Het wandelpad voert onder de bonte-zandsteenrotsen langs het Roerdal. De bonte zandsteen ontstond zon 220 miljoen jaar geleden, toen de vanuit het gebergte het dal in stromende rivieren grint, zand en klei afzetten. Sinds twee miljoen jaar brengt de waterkracht van de Roer model aan in het relif van het rotslandschap.

KloosterrondeAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 9 km ca. 3 uur Heimbach (P aan de Laag) of bij de abdij Mariawald (P) gemiddeld

Kall TrailAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 8,5 km ca. 3 uur Museum Hrtgenwald 1944 und im Frieden in Vossenack gemiddeld

Het wandelpad loopt van het Heimbacher stuwbekken omhoog naar de trappisten-abdij Mariawald of ook omgekeerd. De stichting van het klooster gaat terug tot de bedevaart naar Onze Lieve Vrouw in het Bos. De Cisterzinsers bouwden hier in 1480 in plaats van de kapel een klooster, wiens dagen echter geteld waren, toen het Franse leger in 1794 het Duitse gebied ten westen van de Rijn bezette.

Het wandelpad start bij het museum Hrtgenwald 1944 und im Frieden en loopt door de plaats Vossenack. Door het Kalldal, waar in de Tweede Wereldoorlog felle gevechten werden geleverd, komt men in het plaatsje Schmidt. De uitzichten vanuit beide plaatsen maken duidelijk waarom de Amerikanen zon moeite hadden het terrein te passeren.

20



EIFEL Wanderland 2012

21

In vuurlandDe nieuwe Vulkaaneifel-paden22EIFEL Wandelland 2012 www.eifel.info/wandelen.htm

Onderweg langs het stuwmeer van Gunderath

Sinds Jules Vernes reis naar het middelpunt van de aarde prikkelen de vuurstormen uit het binnenste van de aarde de menselijke fantasie. Over het leven op en met de vulkanen kan men in de Vulkaaneifel een woordje meepraten, met de nieuwe Vulkaaneifel-paden kun je er zelfs prima doorheen

wandelen. U vraagt zich af of dat niet gevaarlijk is? Gevaarlijk spannend in elk geval. Je hebt er namelijk ook nog koraalriffen, in oertijden op de bodem van een zee, nu rond Gerolstein de lucht in stekend. Kraterpijpen hier, puimsteen en basalt daar, verstarde lavastromen en cirkelvormige maaren.


23

Eichholzmaar Steffeln / Duppach

Boven: Windsborn kratermeer; onder: Ulmener Maar

Oergesteente en koraalrifEn toch is het eigenaardig: de Vulkaaneifel heeft zijn naam weliswaar te danken aan de vroegere hete aarde, maar op zijn contouren heeft het water ook een grote invloed gehad. De Gerolsteiner Dolomieten ontstonden en groeiden ooit in een warme oerzee. Dat is lang geleden. En wist dat Gerolstein de bijnaam Bronnenstad heeft? Bij de Helenenbron in het kuurpark van Gerolstein kan men zich van april tot oktober gratis bedienen. Nieuw te ontdekken valt het Gerolsteiner Land tijdens twee korte rondwegen, het Felsen- en het Keltenpad. De Mrmes is de pure tegenpool. Hij en het Ellscheider Trockenmaar zijn droog gevallen maaren meer bruine of groene ogen dus. Maar liefst vijf van de nieuwe Vulkaaneifel-paden zijn gewijd aan het thema maaren en kraters: het Vulcano-pad rond Schalkenmehren meet bijna 27 km en is een rondwandeling. Het Maaren-pad is een afstandwandeling van twee dagen. De tweedaagse toeren op het Maaren & Thermen pad en het Vulkangipfel-pad lopen langs het Ulmener Maar, de hoogste vulkaanberg in de Eifel de Ernstberg en langs de Dreiser Weiher. Het VulkaMaar-pad, een stevige rondwandeling van 27 km, heeft het Meerfelder Maar en het kratermeer van Windsborn in petto.

De blauwe ogen van de EifelSommige blauwe ogen van de Vulkaaneifel zijn helemaal niet meer blauw, andere daarentegen nog steeds. Het water van de maaren is in de loop van de millennia verloren gegaan. Maaren danken hun meestal ronde vorm aan het ontploffen van waterdamp, die ontstond toen gloeiende magma in de buurt van de aardoppervlakte in contact kwam met water. De ontplofngen scheurden ronde gaten in de oppervlakte die langzaam gevuld raakten met water. De Dauner maaren zijn een schoolvoorbeeld voor hoe vredig de meren de blauwe Eifelhemel reecteren.

Alpien & middeleeuwsOok dat is Vulkaaneifel! De met kracht naar de Moezel omlaag stromende beken uit de Vulkaaneifel hebben bizarre dalen gegraven. Bijvoorbeeld de Lieser, wiens gelijknamige wandelpad lang de rivier niet zomaar als een pad met deels alpien karakter wordt beschreven. Een insidertip weg van de Lieser is het 2 Bche-pad rondom Hasborn. Het complex van de twee kastelen van Manderscheid is

24



De blauwe ogen van de Eifel de maaren van Daun

Een regio van historieniet alleen een bewijs van vermetele bouwkunst, maar ook een teken voor haast ongelooijke verhalen uit de tijd van de middeleeuwen. Hoezo dat? Het was het toneel van twee concurrerende machtbolwerken: de keurvorsten van Trier en de graven van Luxemburg. Sensationele uitzichten en inzichten in de geschiedenis bieden het Manderscheider Burchtenpad en het Grafschaft-pad. De regio Kelberg, gelegen ten zuiden van de Nrburgring, wordt door geologen ook wel Vulkanische Hoogeifel genoemd. In de letterlijke zin eruit stekend is de 675m hoge kraterpijp van de Hochkelberg. De tweedaagse wandeling op het Hochkelberg Panorama-pad komt daar mooi langs. Verder op de weg naar het Ulmener Maar is geschiedenis present. Executieplaats of Romeinse zuil, verhalen van vervolging en verdrijving, oorlog en vrede. Historisch net zo spannend is de meerdaagse toer van de Vulkaaneifel naar Prm over het Schneifel-pad. Hier domineert de St. Salvator Basiliek, die binnenin de sarcofaag van de Duitse Frankenkeizer Lothar I en de fragmenten van de sandalen van Christus bewaart, de binnenstad van Prm. Nieuwsgierig geworden? Wees de eersten die dit jaar de nieuwe Vulkaaneifel-paden bewandelen.

Borrel-de-borrel-de-borrelHet interessante vulkaanmuseum in Daun is een belevenis op zich. Met enige regelmaat kookt en spuwt daar een kleine minivulkaan. Zo verloopt dus een vulkaanuitbarsting! Maar er is nog meer geborrel. Wat elders niet zo regelmatig aan de aardoppervlakte komt, zijn niets minder dan de gassen van gloeiendhete magmakamers, die misschien wel 30 tot 40 kilometer onder de oppervlakte sluimeren. De Sauerbrunnen in Wallenborn met zijn hier vandaan komende, natuurlijke koolzuurgas willen we de lezer hier speciaal aanbevelen. Nieuwsgierige wandelaars kunnen terecht op de beide tweedaagse toeren van het Hinterbsch-pad en het Vulkaan-pad.


25

Aremberg Schmidtheim Dahlem Freilingen

AhRipsdorf21

Hohe Acht 747 m

Kaltenborn

2

Ahr

r

Ahrhtte20

KyLosheim

ll

51

Dorsel

i

Adenau

4127Herresbach

Arft Acht

Kronenburg 22 23

iKronenSTADTKYLL burger See 3

Alendorf24

Mirbach Leudersdorf Wiesbaum1

Baar

JNKERATH2 3

265Ormont

xheim Nohn

NrburgringMllenbach

Nrburg Virneburg

E29W irf

Birgel Kerpen

Lind

t LissendorfKy ll

421

25

6

Niederehe

1

40

12

Boos

51Olzheim

6

Steffeln7 Auel

iNiederbettingen RothTR

4

5 26

i41 42

Zermllen

410Mannebach

KELBERG43

HILLESHEIM

Kttelbach

4218

Duppach

Dreis-Brck

Neichen44

2571Uersfeld

L -K IER

3Schwirzheim27

N

3

Mllenborn9 10 11 12 28

4

Berlingen13

7E EIF L E QU

GEROLSTEIN PRM

Pelm

RB

AH

N

41061

Bdesheim

i6

5

i60

Naturund32 33

Steinborn31 29 30

ULMEN DAUN45

Neunkirchen Birresborn Hersdorf Michelbach Neroth

17 18 19 34

i20 Mehren

iAlflen

2 8Schalkenmehren22 23 36

16

2Schnecken

14 Kopp

15

Geopark VulkaneifelWallenborn

Gemnden 35

Li es er

Mrlenbach

10dersdorf21 24 31

K y ll

Trittscheid Tettscheid Gillenfeld37 27 28 29 30

Immerath25 46 47 48

E29Usch Neidenbach

Densborn Meisburg32

Weidenbach Deudesfeld

Lutzerath

Eckfeld

9

926

i2 1449 50

10

33 38 39

12

36

Urschmitt

Zendscheid34

11

48Pantenburg35

Strotzbsch

Meerfeld Bettenfeld 37

Pltscheid

i

St. Thomas 60 Wandelvriendelijke gastgevers 1 Vulkaaneifel-paden 1 Eifelsteig Oberweiler

Legenda

Ni ms

40 41 42 43

257Steinborn

MANDERSCHEID

Oberscheidweiler38 39

13

Laufeld Hasborn

i

BAD-BERTRICH

2Hamm

421LieHimmerod44

KYLLBURG Vulkaaneifel-padenBiersdorf De See am gastgevers langs de Vulkaaneifel-

i

1Bausendorf

se r

paden vindt u op pagina 54 tot 56.

Grolittgen

WegenbeheerDe Vulkaaneifel-paden zijn verbonden met de Eifelsteig en doorlopend en uniform gemarkeerd. Op belangrijke kruispunten wijzen bordjes met wandeltijden en GPS-gegevens naar de volgende bestemming.

Gedetailleerde toerinformatiewww.eifel.info/wandelen.htm

De adressen van de VVVs bij de afzonderlijke wandelpaden vindt u op de bijgevoegde overzichtskaart.


26



Overzicht van de Vulkaaneifel-padenMeer informatie over de toerplanning zoals hoogteproel, wegverloop op de kaart en nog veel meer vindt u op de interactieve toerkaart op: www.eifel.info/wandelen.htm

Hochkelberg Panorama-padAfstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 37,9 km ca. 13 uur Nohner Mhle Ulmen moeilijk

Maaren & Thermen pad1Afstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 33,3 km ca. 12 uur Bad Bertrich Ulmen moeilijk

2

Afwisselend, fascinerend en duurzaam aangelegd in het licht glooiende landschap rond Kelberg. In het begin bepalen de beken Anbach, Nohner Bach en Bodenbach het relif. Gehuld in sagen is de bedevaartskapel op de Heyerberg. Kruisweg en kapel zijn uit de 19e eeuw, hun voorgangers veel ouder. Vanaf Kelberg wandel je over historische bodem over de basaltpijp van de Hochkelberg. Maar dat is nog niet alles. Boven het Ulmener Maar tronen de resten van de burcht van Hendrik van Ulmen, een kruisridder voor de Heer.

Warm baden! De glauberzouthermen van het beroemde kuurstadje in het bachdal zijn een must! Wat volgt is pure verrassing. Steile rotsen in het diep ingeschuurde bachdal, fraaie uitzichten. Soms inke rotspartijen, dan weer heerlijk zachte weidepaden. Opgewekt tippelen met vele uitzichten. Vanaf Lutzerath geeft de in het verdere verloop steeds smaller wordende beek richting en relif aan. Het zou het dal van de molens kunnen zijn. Heckenmolen, Wollmerather molen of Demerather molen. Dan neemt de spanning op elke meter toe. Ulmen, de parel van de Eifel aan het Ulmener Maar. Een perfecte wandelnale.

Vulkaan-padAfstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 28,2 km ca. 7 uur Jnkerath Gerolstein gemiddeld

Gerolsteiner Felsenpad3Afstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 7,5 km ca. 3 uur Gerolstein gemiddeld

4

Van erts naar vuur. Van de Kalkeifel naar de Vulkaaneifel. In Jnkerath werd ijzergieters-geschiedenis geschreven. Het bezienswaardige ijzermuseum moet je gezien hebben. Klaar voor spirituele suggesties? Kruiswegen, bidzuilen, pelgrimskruisen en kapellen stap voor stap pure inspiratie. En dan de entree in het vuurland bij Steffeln. Aantrekkelijk zijn hier de Steffelnkopf, de vulkaantuin en de mineraalbronnen langs de weg. Highlights tijdens de rest van de weg over de Eifelsteig naar Gerolstein zijn het Eichholzmaar en de ijs- en molensteengrotten bij Rother Kopf.

De gelegenheid om over een kalkrif te wandelen, krijg je niet elke dag. De dolomiet-rotsen zijn het symbool van Gerolstein. Aan de rand van het Munterley-plateau ligt de Buchenlochgrot. Ruim 1,8 miljoen jaar geleden in het gesteente ontstaan is het gewelf met een lengte van ca. 30 m en een breedte van ca. 4 m indrukwekkend. Hij bood een toevluchtsoord aan de steentijdmensen. Door de vulkaanring, langs Duitslands grootste mineraalbron en de majestueuze Kasselburcht geniet de wandelaar op de terugweg van de klimrots Hustley van mooie uitzichten op het bronnenstadje.

Gerolsteiner KeltenpadAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 6,9 km ca. 2,5 uur Gerolstein gemiddeld

Schneifel-pad5Afstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 72,9 km ca. 22 uur Kronenburger Htte Birresborn moeilijk

6

Deze korte wandeling is perfect voor een voor- of namiddag. De ietwat vermoeiende klim naar de Heiligenstein (506 m) dient een ongetrainde wandelfan met kleine stappen en veel pauzes af te leggen. Het Keltenpad is vooral voor jeugdige ontdekkingsreizigers zeer aan te bevelen en verloopt voornamelijk over natuurlijke wegen. Alleen al het uitzicht van de Heiligenstein op de imposante Kasselburcht en de panoramas vanaf de toren van de Dietzenley op de Eifel maken deze wandeling tot een waar spektakel.

Michelangelo schijnt ooit gemijmerd te hebben dat je vrede alleen in bossen kunt vinden. Voil, dit zou uw vredespad kunnen zijn. Start in het bezienswaardige Kronenburg in het Kylldal. De Schneifel in de lengte doorkruisen en de taal van het bos verstaan, de Schwarzer Mann beklimmen. Welkom in Prm en de Sint Salvator-basiliek, stille klim door de streek die Held heet. Verandering van het decor in het dal van de Nims en de Schalkenbach. Stille beken, mysterieuze rotsen, een kunstenaarsdorp, vijvers, de ijsgrotten en aan het eind Birresborn in het dal van de Kyll. Al met al een begaanbaar schilderij.


27

Overzicht van de Vulkaaneifel-padenVulkangipfel-padAfstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 31,3 km ca. 10 uur Daun-Neunkirchen Daun moeilijk

Vulcano-pad7Afstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 26,4 km ca. 8,5 uur Schalkenmehren moeilijk

8

Zin in pyroklastische slakken en olivijnbommen? Wees niet bang, wat vreeswekkend klinkt, is integraal de moeite waard, beter: het wandelen waard. De Ernstberg mist net 120 centimeter om op 700 meter te komen, het is de hoogste vulkaan in de westelijke Eifel. Vanuit de diepte van de Dreiser Weiher, een opgedroogd maar, borrelt een minerale bron op. Heerlijk panoramiek, met koers richting vulkaanbergen zoals de Auf der Wacht, de oostzijde van de Ernstberg met de Martinswand of de Asseberg nadert men het mooie Eifelstadje Daun.

Het Vulcano-pad is n groot feest van grandioze uitzichten en interessante inzichten in geologische lekkernijen. De rondwandeling deugt op sommige trajecten zelfs als avonturenpad en loopt met uitzondering van enkele natuurlijk gelaten stukken grotendeels over goed verharde paden. Het beschermde natuurgebied Mrmes, een lavaveld en unieke uitzichten vanaf de Steineberger Ley maken deze wandeling onvergetelijk. Je hebt nauwelijks door dat ook de Mrmes tot de droge maaren behoort.

Maaren-padAfstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 35,1 km ca. 12 uur Schalkenmehren Lutzerath moeilijk

Hinterbsch-pad9Afstand: Duur: Start: Finish: Moeilijkheid: 34,8 km ca. 11 uur dersdorfer Mhle Meerfeld moeilijk

10

Zeven maaren in n klap! En klap klopt niet helemaal, je hebt twee dagen nodig. Maar die mogen er dan ook wel zijn! Een start van wereldformaat bij het Schalkenmehrener Maar. Naar de klokkengieter in Brockscheid, het Hitsche Maar, een toverachtig opgedroogd maar, het Drre Maar en het Holzmaar een eerste wandeldag met louter highlights. En het pad gaat verder naar het bijna cirkelvormige Pulvermaar, het Strohner Maartje en het verborgen liggende Immerather Maar. En we gaan door met hoogtepunten: na de maaren volgen de molens in het Uebachdal. Wat een schat aan belevenissen!

Op pad met de tovenaarsleerling in Hinterbsch. Geen geringe belofte, waarvoor men twee dagen in moet plannen. In het dal van de Lieser aan de dersdorfermolen, tussen dersdorf en Trittscheid, ligt de start. Schitterende panoramas hoog boven, diep naar beneden naar Trombach-, Marsch- en Walmersbachdal prachtig. Het gepruttel van de Wallende Born in de bron omringd door zuilen van blauwe basalt herinnert aan Goethes tovenaarsleerling. Omhoog naar de uitkijktoren met een prachtig panorama, en het Meerfelder Maar vormt een waardige afsluiting.

Manderscheider BurgenstiegAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 6,1 km ca. 2,5 uur Kurhaus Manderscheid gemiddeld

VulkaMaar-pad11Afstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 26,7 km ca. 8,5 uur Kurhaus Manderscheid moeilijk

12

Het hoog in de Vulkaaneifel, aan de rand van het Lieserdal gelegen Eifelstadje schittert met historische air. Gemaakt om te wandelen. Rond Manderscheid biedt de toer steeds weer nieuwe uitzichten op het geweldige twee-kastelen-complex en op het stadje. Je loopt over smalle, natuurlijke paden door het bos en hoog boven de Lieser, deze highlights maken van de wandeling een absolute must! Grandioze gelegenheden voor kiekjes van de Bovenen Nederburcht van Manderscheid ronden het wandelplezier af.

Hoog boven de Lieser ontplooit deze toer zijn hele pracht. Schitterende uitzichten op het ingesleten dal van de Lieser en talrijke vergezichten bekronen het wandelen. Hier verdienen vooral de uitzichten van de uitkijktoren hoog boven Meerfeld en de vele kijkjes op de burchten vlak voor Manderscheid vermelding. Met een beetje geologische achtergrond kan men aan het overweldigende relif tussen Manderscheid en de Mosenbergvulkaan misschien de uiterst spannende ontstaansgeschiedenis ontlokken. Het kratermeer van Windsborn, het Meerfelder Maar en als contrast daarmee de twee kastelen van Manderscheid grandioos.

28




Grafschaft-padAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 14,3 km ca. 5 uur Manderscheid moeilijk

2 Bche-pad13Afstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 14 km ca. 4,5 uur Hasborn gemiddeld

14

Een lastig juweeltje onder de toeren door de Vulkaaneifel. Dramatisch is alleen al het begin, hoger en hoger klimt men tot boven de kasteelvijver en het geweldige twee-kastelen-complex van Manderscheid. Op bijna 400 m staat men oog in oog met het burchtenstadje Manderscheid. Langs de dalkant van Lieser en Seilbach tot aan Pantenburg en dan richting het Tppenheck. Eenzaamheid en bos puur biedt het Falbachdal tot aan de monding van de Lieser. De rest is groots wandelspektakel, Lieser-opwaarts terug naar het startpunt.

Zin in contrasten? Zin in boven en beneden? De wandeling loopt rond Hasborn, Ober- en Niederscheidweiler. In het gebied tussen de Lindenhof in Niederscheidweiler en Hasborn krijgt de wandeling haast alpien karakter. De streek rond Ober- en Niederscheidweiler is bepaald door gesteente uit het devoon. De hoogvlakte wordt meestal voor landbouw benut en de steile hellingen naar de beken Alf- en Sammetbach zijn begroeid met woeste bossen. Een echte verrassingstoer. De wandelaar staat puur natuuravontuur te wachten.


29

Het zonnige hart van de EifelIn den beginne was de zee thans kun je er heerlijk wandelen30EIFEL Wandelland 2012 www.eifel.info/wandelen.htm

Fascinatie natuur

Wat moet er gebeuren om van een zeebodem een wandelparadijs te maken? U denkt dat ik gek ben? Nee hoor! In een grijs verleden dobberde de Zuid-Eifel op de bodem van een tamelijk warme zee ergens rond de evenaar. Echt waar. Schelpen, koraalbanken en diepzeeslakken vormden op de bodem van het tropische water in de loop van miljoenen jaren enorme kalkafzettingen. De geschiedenis zorgde voor een koers naar het

noorden, liet de bodem plooien ontwikkelen en creerde gigantische gebergtes, die later door ijs en wind gerodeerd werden. Hoe ik dat weet? Omdat de bodem van de zee, aldus de geologen, in de Zuid-Eifel op zijn kop staat. Licht glooiende heuvellandschappen in het Bitburger Gutland, de ruwe bergkammen in de Islek, ontoegankelijke rotsformaties bij het Ferschweiler Plateau de regio kent een buitengewone schat aan vormen.EIFEL Wandelland 2012

31

Boven: bochten in het Ourdal; onder: kasteel Neuerburg

St. Salvator basiliek Prm

Voor natuurliefhebbers en ontdekkersDe fascinatie voor natuurfreaks en ontdekkingslustige wandelaars is duidelijk. Een dicht netwerk van wandelpaden ligt over de hele regio. Vaak zijn het toeren van een dag of een halve dag, die als thematische of natuur-educatieve paden zijn opgezet en die diepe inzichten in de bijzonderheden van de Zonne-Eifel mogelijk maken. Ze dragen spannende namen zoals Teufelsloch en Gallirs of Groene Hel. Talloze riviertjes, zoals de grensrivieren Our en Sauer (Luxemburg), de Prm met de schitterende watervallen van Irrel, de Enz bij Neuerburg, de Nims midden in de Schnecker Schweiz, de Irsen in zijn orchidenrijke dal en de Kyll, de langste onder de Eifelrivieren, hebben natuurgebieden met veel afwisseling geschapen. Aan de randen van het Ferschweiler Plateau verheffen de bizarre formaties van Luxemburgse zandsteen zich tot een mystieke wereld van rotsen en ravijnen. In de Islek liggen talloze eenzame, verborgen vlekjes ongerepte natuur. In het dal van de Sauer aan de zuidelijke rand van de Eifel zorgt het milde klimaat voor de bloei van fruitbomen en orchideen. Op de paden links en rechts van de Our, bijv. op de NatOurroutes, kun je ongestoord genieten van de eenzaamheid van de natuur. Middenin de Zuid-Eifel ligt het milde en relatief droge Bitburger Gutland, in het noordwesten van het gebied rijst de klimatologisch aanzienlijk ruwere Schneifel op.

Geschiedenis en verhalenKeltische drudenstenen, barokke kerken, middeleeuwse burchten en prachtige kastelen de mens heeft zijn sporen achtergelaten. Daarbij ging het er niet altijd net zo vredig aan toe als nu. Machtige vestingen en kasteelrunes herinneren aan het bewogen verleden. Boven het middeleeuwse stadje Neuerburg troont de gelijknamige burcht, thans een vakantie-accommodatie voor scholieren en jongeren. De wandeling Middeleeuws Neuerburg geeft de spannendste historische plekjes van de stad prijs. In het circa 700 jaar oude kasteel Rittersdorf, drie kilometer ten noorden van Bitburg, zijn een restaurant en een streekmuseum gehuisvest. Slot Hamm, slot Malberg, slot Kewenig, het barokke kasteeltje Bouvier, slot Roth en talloze boerderijen en landgoederen verhalen van hun ruraal-feodale verleden in een zonovergoten landschap. De basiliek Sint Salvator in Prm neemt je mee naar de luisterrijke tijd van de barok. De geschiedenis van de bedevaartskerk gaat terug tot de 8ste eeuw. Bezienswaardig zijn de sensationele kerkschilderingen in de kerk van Eschfeld, een simpele Eifelse dorpskerk. De regio rond Prm kun je het beste via de Prmer Land toeren bewandelen.

32



Watervallen van Irrel

Informatief wandelgenotNatuurpark Zuid-Eifel, tevens onderdeel van het grensoverschrijdende Duits-Luxemburgse Natuurpark, is uitermate geschikt voor nog meer dagtochten. Interessant zijn het natuurverkenningscentrum Teufelsschlucht (www.teufelsschlucht.de), Haus ISLEK en het Devonium Waxweiler (www.devonium.de) ze bieden fascinerende inzichten in de verschillende facetten van de regio. Met een GPS-toestel ga je op weg in het land rond Bitburg en Speicher. Op speciaal uitgestippelde toeren zoals de Wereld van de bonte zandsteen en het Dal van de Prm stuit je op markante plekken en bezienswaardigheden. Het GPS-toestel leidt wandelaars ook weg van de gemarkeerde paden veilig door het landschap. Bij het geocachen gaan jong en oud met hetzelfde enthousiasme digitaal op jacht naar de schat. GPS-toestellen kun je huren bij de Tourist-Informations en bij natuurverkenningsstation Teufelsschlucht. Nieuw is een iPod-luisterwandeling, waarbij een audiobestand de rol van akoestische gids speelt met allerlei verhalen en achtergronden tijdens de rondwandeling Groene Hel. Het project baarde opzien in heel Duitsland.

Sans frontires!De natuur beschermen en behouden en haar tegelijkertijd toegankelijk maken voor bezoekers. Dat zijn de doelstellingen van Natuurpark Zuid-Eifel. Daarvoor zorgen bezoekerscentra, thematische wandelwegen, aanbiedingen voor tochten onder begeleiding en events. Veel regionale en de meeste interregionale wandelpaden zijn grensoverschrijdend. Ze verbinden op die manier natuurlandschappen en cultuurruimtes en slechten tegelijkertijd politieke grenzen. Tenslotte trekt de geologie zich niets aan van nationale grenzen. Wat in de Islek of op het Ferschweiler Plateau begint, wordt n op n voortgezet bij de buren in Luxemburg. Tip: in de nabije toekomst zullen elf grensoverschrijdende wandelpaden (waaronder de NatOur-routes en de DuitsLuxemburgse Felsenweg) plus 14 dagtochten in de Eifel door het Duitse wandelinstituut als Premiumwegen gecerticeerd worden. Elk jaar in september vindt de wandelweek van het natuurpark plaats. Dan worden wandelingen met een gids gekoppeld aan verschillende events (lezingen, toneel, experimenten,...) en culinaire hoogtepunten van het regiomerk Eifel. Zonnige vooruitzichten voor rijke wandeldagen.


33

Niederbettingen g Mtzenich Steinebrck Oberlascheid Duppach Roth Dreis-Brck Berlingen NeichenTR

L -K IER

Our

Br au nla uf

Schwarzer Mann 698 m.Bleialf

3Schwirzheim

5

4Sellerich

3

Mllenborn

4

N

7Pelm

N62Oudler

E42Grolangenfeld

GEROLSTEIN

PRM

4101 2 3 4

Bdesheim

i6

5

Burg Reuland

iLengeler Stupbach Habscheid

60

i1

NaturundNeroth

Steinborn Neunkirchen

EIF

Q EL

UE

RB

AH

N

6Birresborn Hersdorf Michelbach

DAUN

iMehren

3

6Ltzkampen

Pronsfeld

5

2

Kopp

Geopark VulkaneifelWallenborn

Gemnden

8Schalkenmehren

Lie se r

Schnecken Mrlenbach

10dersdorf Weidenbach Densborn Trittscheid Tettscheid Gillenfeld Eckfeld

Sevenig Eschfeld

TROISVIERGES

Binscheid

410Tintesmhle Irrhausen

E29Usch Neidenbach

K y ll

Ouren

Leidenborn

Legenda MeisburgZendscheid

10

9

12Meerfeld

ARZFELD

9Daleiden

i8

Waxweiler

7 Pltscheid

Wandelvriendelijke gastgevers Deudesfeld i 1 Zuidelijke EifelBettenfeld MANDER257SCHEIDSteinborn

11

48Pantenburg

Ni msSt. Thomas

Oberschei

60Krautscheid Oberweiler

Wandelpaden in de zuidelijke EifelHasborn

13

Laufeld

Dasburg

Enz

CLERVAUX

1

2Karlshausener Mhle

KYLLBURGBiersdorf am See

De gastgevers langs de wegen in de zuidelijke Himmerod Eifel vindt u op pagina 56 tot 58.Grolittgen

DeutschLuxemburgischer Naturpark /Nasingen

iERDORFSpangdahlem Gondorf Dudeldorf

3NEUERBURG

12Hamm Rittersdorf Htterscheid Wimannsdorf

Lie

Our

ser

N7Keppeshausen Bivels

i

10 11 14

E42

13Sinspelt

Brimingen

16 17

50

E42BITBURG

WITTLICH

i18 19 20

21

50Philippsheim

4Mettendorf

15

Oberweis Messerich

Bruch Dreis Salmtal

22 23 24 25Dahlem

VIANDEN28

Halsdorf

27Krperich

SPEICHERAuw Orenhofen Dierscheid

Osann-Mo

29

6Ni m s

BOURSCHEID

Seimerich

N27

N17Sre

Naturpark Sdeifel8

Wolsfeld Holsthum Meckel

51

26

5Ky ll

Zemmer

DIEKIRCH ETTELBRUCK

Wallendorf

7TRIER-KL N

Bollendorf

iE29 257

IRREL36Minden

422

30 31 32 L U X E M B U R G

33 34 35

Kordel

TR

Ferschweiler

Welschbillig

IER -

N19

EN BL KO

Z

48

1

NeumagenDhron Klsserath

Echternacherbrck

ECHTERNACH

Sa ue r

37 38Ralingen Newel

39

Schweich

53

ROSPORTAach

EHRANG

602521

Mo

N7

se

l

418N11Born Trierweiler

53

E422

Moersdorf

E44

i

40Langsur

i

64Mesenich

TRIER

WegenbeheerDe wandelpaden in de zuidelijke Eifel zijn doorlopend met elk een eigen logo gemarkeerd. Bij de wegen Het dal van de Prm en Wereld van de bonte zandsteen gaat het om GPS-toeren zonder markering.

Gedetailleerde toerinformatiewww.naturpark-suedeifel.de en www.eifel.info/wandelen.htmDe adressen van de VVVs bij de afzonderlijke wandelpaden vindt u op de bijgevoegde overzichtskaart.


34



Wandelen in de zuidelijke EifelMeer informatie over de toerplanning zoals hoogteproel, wegverloop op de kaart en nog veel meer vindt u op de interactieve toerkaart op: www.eifel.info/wandelen.htm

Prmer Land toeren Toer 1: Prm en omgevingAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 15,2 km ca. 5,5 uur Prm gemiddeld

1

Prmer Land toeren Toer 2: Schnecken en omgevingAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid:

2

12,1 km ca. 5 uur Schnecker Schweiz (wandelparking) gemiddeld

Tijdens de afwisselende rondtocht wordt in de waarste zin van het woord dorst naar kennis gelest: al in de binnenstad van Prm biedt het informatiecentrum Mens en Natuur wetenswaardigheden over met name de themas aardrijkskunde, land- en bosbouw in de regio. De toer loopt door open terrein, maar ook door dichte bossen. Op de Calvarieberg genieten wandelaars van een mooi vergezicht op de bergkam Schwarzer Mann. Van hieruit verder het Tettenbusch in en naar het spannende geopad Prmer Held.

Heerlijke beukenbossen, steile rotsformaties en geweldige uitzichten over het Eifel-landschap staan de wandelaar te wachten op deze rondtocht door het beschermde natuurgebied Schnecker Schweiz met zijn vele zeldzame planten- en diersoorten. Op de bostrajecten passeert het pad bizarre rotsformaties en imposante, verspreid liggende dolomietblokken. Naast vele uitkijkpunten is de kasteelrune Schnecken, die schilderachtig boven het dal van de Nims oprijst, zeker een highlight van de wandeling.

Prmer Land toeren Toer 3: Oostelijke KalkmuldeAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 25,3 km ca. 7 uur Schwirzheim gemiddeld

3

Prmer Land toeren Toer 4: Bleialf en SchneifelAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 10,2 km ca. 4 uur Bezoekersmijn Bleialf gemiddeld

4

Hier, in de Prmer Kalkmulde, heeft het landschap veel te vertellen: of dat nou uit prehistorische tijden is, waarvan de gesteentelagen uit het tijdperk van het devoon circa 400 miljoen jaar geleden getuigen, of uit een wat recenter verleden, dat met de runes van kasteel Hartelstein, historische kruisbeelden of al lang opgegeven kalkovens in het Vlierbachdal in herinnering wordt geroepen. Het grootste deel van de wandeling loopt over open terrein met indrukwekkende vergezichten over het glooiende landschap.

Al in de 16e eeuw wordt Bleialf in samenhang met een mijn in oorkonden vermeld. De mijnbouw stamt zelfs al uit de tijd van de Kelten en Romeinen. Na een bezoek aan de bezoekersmijn Mhlenberger Stollen (let op de openingstijden!) is het tijd om tijdens de wandeling andere relicten uit de vergane mijnbouwperiode te ontdekken. Langs het pad leveren borden inzichten in de geschiedenis van de mijnbouw. Zo komt men bijvoorbeeld te weten dat de ertsvindplaatsen tot de belangrijkste van de Eifel behoorden.


35

Wandelen in de zuidelijke EifelNatOur route 1 Planten, dieren en rotsenAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 12 km ca. 3 uur Ouren moeilijk

1

NatOur route 2 Molens en runbossenAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 19 km 5 uur Tintesmolen moeilijk

2

Wandelen zonder grenzen! Op smalle rotspaadjes langs de Luxemburgse Our, die ook de leefruimte van de met uitsterven bedreigde beekparelmossel is. Aan Duitse zijde loopt de rondweg door het bosrijke beschermde natuurgebied Middelste Ourdal. Kleurrijke, deels zeldzame libellen en vlinders dansen boven de Our, bedreigde vissoorten zoals de beekforel, zijn hier thuis en zelfs schuwe wilde katten kunnen worden gespot. Grenzeloos is ook het uitzicht vanaf de rotsformatie Knigslei.

Vanaf de Tintesmolen loopt de route aan Duitse zijde door het wild-romantische Ourdal. Het pad leidt langs de Rellesmolen naar het historische plaatsje Dasburg. Vanaf de Burgberg genieten wandelaars van een heerlijke blik op het Ourdal. Op de volgende kilometers steekt men de Our over om aan Luxemburgse zijde weer terug te lopen. Wie de 65 treden naar de Kasselslay op zich neemt, wordt beloond met een schitterend panorama. Langs het hele pad nodigen oases van rust uit om er wat langer te blijven.

NatOur route 4 Burchten, mijngangen en merenAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 14 km ca. 5 uur Keppeshausen gemiddeld

4

Weides en bossen, mooie panoramas over het Ourdal, smalle paadjes door het beschermde natuurgebied Ourschleife en afzwaaiers naar de middeleeuwen doen grote en kleine wandelharten sneller kloppen. De gevarieerde rondwandeling start bij de voormalige douanepost van de grensplaats Keppeshausen en leidt naar interessante bouwwerken uit het verleden, bijv. kasteel en rune Falkenstein of kasteel Stolzembourg, maar ook naar de modernste en grootste waterkrachtcentrale van Europa, de spaarbekkencentrale SEO Vianden met te bezichtigen mijngangen.

Het Irsendal onderweg in het dal van de vlindersAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 17,9 km ca. 4,5 uur Herberg Karlshauser Mhle gemiddeld

1

Het dal van de PrmAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 16,1 km ca. 5 uur Biersdorf am See gemiddeld

2

Hoeveel kleuren heeft de wereld? Tijdens de rondtocht door het beschermde natuurgebied Ginsterheiden Irsental kan men slechts gissen naar de oneindigheid. Hier werden alleen al 544 soorten grote vlinders geteld. Niet zonder reden heeft men het over het Dal van de 1000 Vlinders! De wandeling leidt door een zeer diverse dieren- en plantenwereld met wild groeiende orchideen, ambien en reptielen en zon 80 soorten vogels. Een natuurkundig educatiepad geeft uitleg bij de bijzonderheden van ora en fauna.

Wandelaars beleven tijdens deze rondtocht het wildromantische Prmdal. Op smalle paadjes loopt de toer vanaf het stuwmeer Bitburg omhoog naar het bergkruis Ringelstein waar men kan genieten van een fraai uitzicht over het Bitburger Gutland. Door het idyllische dal van de Finkenbach komt men bij de Prm en volgt diens kabbelende loop. Verder kronkelt het pad door bossen bergaf, totdat het imposante slot Hamm zich aan de ogen van de wandelaar openbaart. Van hieruit loopt u terug naar het stuwmeer. www.eifel.info/wandelen.htm

36



Middeleeuws NeuerburgAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid:

3

Op oude smokkelwegen door het KammerwaldAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 15,5 km ca. 5 uur Vianden (Luxemburg) gemiddeld

4

10 km ca. 3 uur Neuerburg (historische martkplein) gemiddeld

In de sporen van de middeleeuwen loopt de rondwandeling op smalle rotspaden rond het luchtkuuroord Neuerburg. Historische bakens zijn de Beilstoren, een middeleeuwse wachttoren, een kruiskapel, het Schwarzbildchen, een 700 jaar oude, door mythen en sagen omgeven eik, de laat-gotische parochiekerk en het oude leenhuis van de kasteelheren van Neuerburg met zijn indrukwekkende donjon. Onderweg genieten wandelaars bovendien van fraaie uitzichten op het schilderachtige stadje.

Een geheimzinnig aura omhult de wandelaar op de smokkelaarsroutes in het Kammerwald. Vianden, start en nish van de toer, ademt historie: hoog boven het dal van de Our verrijst de meest indrukwekkende burcht in het grensgebied boven de binnenstad met zijn wirwar van romantische steegjes met Franse air. Puur natuur op de in de naoorlogse tijd verboden paden - met name de imposante, meer dan 350 jaar oude koningseik - vormt het elixir voor een betoverend-mystieke wandeling.

De wereld van de bonte zandsteenAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 18,9 km ca. 6 uur Auw aan de Kyll gemiddeld

5

WatervallenAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 23,4 km ca. 6 uur Irrel gemiddeld

6

Steen rijk de passende ondertitel voor deze unieke toer: schilderachtige zandsteencascaden heten de wandelaar al na een korte klim welkom. Langs de beklommen helling voert het pad naar een voormalige steengroeve en ten slotte naar het hoogste punt van de toer, het cultuurmonument Burgknopp. Fraaie uitzichten over het Kylldal verrijken de volgende paar kilometers, tot men in een wereld van rode rotspartijen duikt. Via een steil omlaag lopende holle weg loop je terug naar Auw.

Startend in het luchtkuuroord Irrel loopt de ronde toer over de toppen van de Wolfsfelder Heidercken, langs vele natuur- en cultuurmonumenten, zoals de kapel Wolfsfelder Berg of de Prmerburcht. Verder loop je omlaag naar de hopplantages, het groene goud van de Eifel aan de Prm en naar de bruisende Irreler watervallen. Spectaculair banen de stroomversnellingen zich hier een weg over bemoste stenen en langs grote rotsblokken. Terug in Irrel loont bovendien een bezoek aan het Westwallmuseum Panzerwerk Katzenkopf de moeite.

Teufelsloch en GallirsAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 20,6 km ca. 7 uur Bollendorf moeilijk

7

Groene HelAfstand: Duur: Start/nish: Moeilijkheid: 5,8 km ca. 2 uur Bollendorf gemakkelijk

8

Bizarre rotsformaties, machtige rotsblokken, diepe ravijnen, grotten en spelonken domineren deze wandeling midden in natuurpark Zuid-Eifel. Wandelaars treden in de sporen van de Kelten en Romeinen, ja zelfs van de mensen uit de vroege steentijd die in dit bos- en rivierenlandschap leefden. Een offeraltaar, een voormalige vergaderplek of een gallo-romaans kerkhof zijn slechts enkele van de getuigen die hier, op de paden van het Ferschweiler Plateau en langs de paden in het Sauerdal te vinden zijn.

Een mystiek aura omgeeft het Ferschweiler Plateau haast lijkt het alsof de bizarre rotsen op elkaar toe bewegen, uit donkere holle ruimtes en enge spelonken vormen zich gezichten. Op een smal bos- en rotspad doorkruisen wandelaars de Groene Hel in het natuurpark Zuid-Eifel en komen uit bij hemelse uitzichtpunten, bijv. de Predigtstuhl. Warm aanbevolen: met een gehuurde iPod kom je op tien stations meer te weten over rotsen, dieren en cultuurmonumenten in de regio.


37

38




39

DroomtijdDe Eifeler Droompaden40EIFEL Wandelland 2012 www.eifel.info/wandelen.htm

Burcht Eltz

Eindelijk weekend! De routine achter je laten, van de natuur genieten en gewoon ontspannen. Wandelen vormt de perfecte tegenpool van het dagelijks werk. Gelijkmatige bewegingen, frisse lucht en een vleugje avontuur. De droompaden in het Rijn-Moezel-Eifel-Land bewijzen dat dat zelfs vlak voor de huisdeur uitstekend werkt. Er zijn

26 droompaden, 16 daarvan liggen in de Eifel. De Voor-Eifel, de Pellenz, het Maifeld en de regios rond Mayen en Mendig verlokken met heerlijke landschappen, natuurmonumenten, sporen van de geschiedenis van de aarde en cultureel erfgoed. Verveling? Onmogelijk!


41

Pauze op de Volkesfelder Heide

Eltzbrug in Monreal

Bedevaartskapel St. Jost aan de Wanderather

Waar wandeldromen werkelijkheid wordenOp de droompaden geven cultuur- en natuurmonumenten van wereldfaam, bloeiende heidelandschappen, middeleeuwse stadjes, bizarre canyons en oorspronkelijke wildernis elkaar de hand. Het zijn de vele tegenstellingen die de droompaden zo aantrekkelijk maken: vergezichten over weiden, bossen en imposante rivierlussen, of kleinschalige, rurale parklandschappen met boomgaarden en tevreden kuierende koeien. Zachte paden in beekdalen en langs bosranden of avontuurlijke rotspassages, waar je vaak liefst geen hoogtevrees voor moet hebben en stevig in je schoenen voor moet staan. Grotten of schaapskuddes, burchten of wijnbergen, heide of vulkaankegels. Er is nauwelijks een ander gebied in Duitsland dat op zo weinig ruimte zulke uiteenlopende wandelpaden te bieden heeft. De vraag is dus niet, voor welk pad je als eerste kiest, maar wanneer je terugkomt. verder het verleden in gaan? Vurige geschiedenis, mysterieus gepruttel uit het binnenste van de aarde en ruw gesteente uit woelige tijden wachten tijdens het Vulkaanpad, het Pellenzer Seepad, de Vier-Bergen-Tour, de Hochbermeler en de Booser Doppelmaartour op ontdekkers. Paars is uw lievelingskleur? Stille heidelandschappen, het geblaat van schapen en de geur van dennen en jeneverbesstruiken zorgen voor spannende en tevens rustgevende landschappelijke belevenissen. De namen Heidehimmel Volkesfeld, Bergheidenweg en Wacholderweg zeggen het al. Wie van landschappelijke contrasten, diepe bossen, stille wateren en ruwe leisteenrotsen houdt, wie gek is op rustieke paden, eenzame velden weidewegen en schitterende uitzichten, kiest voor een wandeling op de Wanderather, het Waldseepad Rieden of het Nette-Schieferpad.

Vrijheid in wandelschoenen Ieder zijn wegU was altijd al gefascineerd door burchten en kastelen? Dan bent u op de Monrealer Ritterschlag aan het juiste adres, op de Frstersteig, de Virne-Burgweg, het Eltzer Burgpanorama of de Pyrmonter Felsensteig. Muren, kantelen, vakwerk en torens zijn een lust voor grote en kleine wandelaars. Of bent u meer iemand voor reizen die nog Het beste kun je de dag rustig beginnen. Ook op de kortere droompaden, zoals het slechts zeven kilometer lange Vulkaanpad, valt veel te zien en te ontdekken. Natuurlijk, die paar kilometer heb je zo afgelegd. Maar het is de moeite waard, tijd in te plannen voor de grote en kleine ontdekkingen langs de weg en er ook van te genieten. Nu eens lokt de bezichtiging van een geheimzinnige burcht, elders is het

42



Dromen aan het droge maar van Boos

het fascinerende uitzicht. Soms is het gewoon een gezellig etentje of een picknick die een heerlijke verlenging van een wandeling vormt. De droompaden nodigen ertoe uit om van het landschap te genieten. Neem royaal de tijd. Tijd om te ademen, te kijken en de gedachten te laten dwalen. Tijd om je voeten in de koelte van een beek te steken of een ontdekkingsreis te ondernemen naar het verleden in grotten en mijnen. Bij veel uitzichtpunten en pleisterplaatsen staan heerlijke bossofas - comfortabele houten banken die zich zo goed aanpassen aan de anatomie dat je niet meer op wilt staan. En vrijwel elke bocht in de weg levert nieuwe verrassingen.

Dansen op de vulkaanDe droompaden van de Oost-Eifel leiden naar de stille getuigen van het roerige verleden uit vuur, lavastromen en dekens van as. Waar tot 13.000 jaar geleden een gloeiend inferno woedde, is door menselijke en natuurlijke invloeden een landschap ontstaan dat zijn gelijke zoekt. Overweldigende basaltrotsen en mystieke grotten wekken de pioniersgeest. Het Vulkaanpark Oost-Eifel heeft zich tot doel gesteld, bezoekers het unieke landschap nader te brengen. Het maakt deel uit van het Nationale Geopark Vulkaanland Eifel, dat sinds oktober 2005 ook Vulkaanpark Brohltal/Laa-

cher See en het Vulkaaneifel European Geopark omvat. Het Vulkaanpark-Infocentrum Plaidt/Safg en de Lava-Dome bij Mendig en 20 landschappelijke monumenten leveren wetenswaardigheden over het ontstaan van de regio en het gebruik van het vulkanische gesteente door de mens. Vast onderdeel van de toerplanning zijn de grootste lavakelders ter wereld in Mendig, die 30 meter onder de aarde liggen. Het feit dat het vulkanisme in deze regio niet uitgedoofd verklaard is, maar slechts een paar duizend jaar rust, mag niemand ervan weerhouden dit spannende gebied te bewandelen. In het oosten trekt de Rijn zijn geweldige blauwe lint, in het zuiden meandert de zonovergoten Moezel door steile leisteenterrassen. Hier gedijt de traditionele Riesling, die graag wordt gedronken bij een pauze op het terras van een van de vele kleine bodegas en wijnhuizen. Midden in de Oost-Eifel ligt de historische stad Mayen, waar boven het oude centrum de Genovevaburcht met het Eifelmuseum troont. Aan de duizenden jaren oude traditie van leisteen afgraven in de stad Genovevaburcht, stadsmuur en stadspoorten werden van het zwart glimmende gesteente gebouwd herinnert het Duitse Leisteenmuseum in het Eifelmuseum. Op de binnenplaats van de 700 jaar oude burcht vindt elk jaar van mei tot augustus het kasteelfestival Mayen plaats.


43

257

iNiederzissen

Burgbrohl

DMPELFELDKempenich Wehr

Vulkanpark Brohltal/ Laacher See

Wassenach16

i

ANDERNACHNickenich15

Hohe Acht 747 m

2Kaltenborn

Weibern

3

4Rieden Volkesfeld13

5

61MariaLaach

Laacher See

1Kretz PLAIDT Saffig

i

Adenau

412

6Arft12

7Herresbach Baar Nrburg Virneburg Mllenbach9

Langscheid Acht11

iMENDIG14

Kruft

9Krrenberg7 8

Ettringen Thr

OCHTENDUNG2

8

iMAYEN4 5 6

Lind

10

258

Vulkanpark im Welling Landkreis 3 Mayen-Koblenz Trimbs

Nrburgring

10

12

Boos Monreal Kehrig

1148 E44

i

Zermllen

410Bermel Mannebach

KELBERGKttelbach

POLCH

141

13 15Kaifenheim Roes

257

MNSTERMAIFELD1

Pillig Wierschem

iHatzenport

Uersfeld

LegendaE EIF AH Wandelvriendelijke gastgevers RB UE 1 Droompaden van de Eifel LQ N

KAISERSESCH

Droompaden van de Eifel

ULMEN

i

Moselkern Treis-Karden

De gastgevers langs de droompaden 2 vindt u op pagina 59.

49

WegenbeheerDe droompaden zijn doorlopend en uniform gemarkeerd. Borden op alle belangrijke kruispunten laten de volgende etappe-bestemming en de GPS-cordinaten zien.

Gedetailleerde toerinformatiewww.traumpfade.info

In