Opm
aak:
Pix
el:ID
, cre
atie
ve g
rafis
che
vorm
gevi
ng e
n dr
ukw
erk,
Rot
terd
am
Illus
trat
ies:
Aah
!Com
ics
| Illu
stra
tiesh
op, R
otte
rdam
Pixe
l:ID
| C
reat
ieve
Gra
fisch
e vo
rmg
evin
g, w
ww
.pix
elid
.nl
1
Sam
Sam
www.nieuwsbegrip.nl
VAKANTIEBOEK 2015
B&
2
Zoek het rijtje woorden dat hieronder staat in de
woordzoeker. Streep de gevonden woorden door.
Let op:
De woorden staan van boven naar beneden, van links
naar rechts en schuin in de woordzoeker. Een letter kan
bij meerdere woorden gebruikt worden. De woorden
kunnen ook achterstevoren staan!
Heb je alle woorden gevonden en doorgestreept?
Dan blijft er een korte zin over.
Schrijf de zin hier op:
BIOSCOOP
CARAVAN
COMPUTEREN
FEEST
HOTEL
KAMPEREN
LOGEREN
PATAT
SLIPPERS
TENT
TRIPJES
VAKANTIEHUIS
VAREN
VRIENDEN
VRIJETIJD
WANDELEN
WATERIJS
WINKELEN
ZONNEBRIL
ZONNEN
Welkom!De vakantie is weer begonnen. Sam en Suus gaan er samen op uit. Ga ook mee en help Sam en Suus met verschillende opdrachten en spelletjes.
Z O N N E N A V A R A C J L N E R E P M A K O P S V E N E R E G O L O S N R R T A T A P I O J W E I E I O E P R C I A S L E T P J H B S R N E I E N U T P E O E D J F E K D P E N I T E P E I V N E M N B A L I E K A B I N O T W E R S J R E N W Z C V N T T R E D I J S I U H E I T N A K A V
Sam
Woordzoeker
3
Op de volgende bladzijden vind je wat opgaven uit Nieuwsrekenen. Nieuwsrekenen is rekenen
met het onderwerp van Nieuwsbegrip. De rekenopgaven in dit vakantieboek hebben te maken
met Donald Duck.
Al heel lang is de Donald Duck een populair weekblad in Nederland. Dit jaar bestaat het
tijdschrift 63 jaar en nog steeds wordt het door heel veel mensen gelezen. De Donald Duck gaat
voorlopig dus nog niet met pensioen.
In 1952, toen de eerste editie uitkwam, kreeg je hem gratis bij de Margriet, een
vrouwentijdschrift dat ook nu nog bestaat. Later dat jaar kon
je de Donald Duck voor 15 cent per week lezen. Dat zou
nu omgerekend 0,07 eurocent zijn!
Tegenwoordig kost het blad € 2,50 in de winkel en
€ 1,89 als je een jaarabonnement hebt.
Rekenen in Duckstad!
OPGAVE 1
1a
1b
1c
Hoeveel kostte de Donald Duck per jaar in 1952?
Hoeveel ben je nu per jaar kwijt als je de
Donald Duck elke week in de winkel koopt?
Hoeveel goedkoper ben je per jaar uit als je een jaarabonnement neemt in plaats van elke
Donald Duck los in de winkel te kopen?
Een vrolijk weekblad
4
Het Amerikaanse tijdschrift Forbes heeft een lijst uitgegeven met daarin de rijkste fictieve
(verzonnen) personen ter wereld. In 2011 was Dagobert Duck nog de rijkste eend ter wereld.
Gek genoeg stond Dagobert in 2012 niet meer in de lijst. Govert Goudglans, zijn grote rivaal,
heeft al het geld van Dagobert Duck gewonnen in een wedstrijd die zij hebben gehouden.
Dagobert verklaarde dat Govert vals gespeeld had en dat hij het er niet bij liet zitten. Inmiddels
staat hij dus gelukkig weer op nummer 1…
Hieronder zie je delen van de Forbeslijst van 2011 en 2012.
OPGAVE 2 Dagobert Duck, de rijkste eend ter wereld?
2a
2b
2c
Hoeveel geld had Govert Goudglans voordat hij al het geld van Dagobert Duck won?
In 2012 staat de draak Smaug uit ‘De Hobbit’ op de eerste plaats in de lijst. Hoeveel biljoen
dollar heeft hij meer dan Govert Goudglans?
In 2011 stond Smaug ver onder Dagobert Duck in de lijst. Wat is het verschil in vermogen
(geldbezit) tussen Dagobert en Smaug in dat jaar?
2011 2012Personage
Dagobert Duck
Carlisle Cullen
(uit Twilight)
Smaug
(draak uit De Hobbit)
Bruce Wayne
(Batman)
Meneer Monopoly
Bezit in dollars
44,1 biljoen
36,2 biljoen
8,6 biljoen
7 biljoen
2,6 biljoen
Personage
Smaug (draak uit De Hobbit)
Govert Goudglans
Carlisle Cullen (uit Twilight)
Bruce Wayne (Batman)
Meneer Monopoly
Bezit in dollars
62 biljoen
51,9 biljoen
36,3 biljoen
6,9 biljoen
2,5 biljoen
5
Disneyland Parijs
Een plaats waar bekende Disneyfiguren zoals
Donald Duck te zien zijn, is in Disneyland Parijs.
Sommige Disneyfiguren zijn al heel oud: Mickey
en Minnie Mouse zijn geboren in 1928, Pluto in
1932, Donald Duck in 1934 en Kwik, Kwek en
Kwak in 1938.
Er zijn ook jongere Disneyhelden: Buzz Lightyear
komt uit 1995 en prinses Elsa is geboren in 2013.
Het hele gebied van Disneyland is wel 19 km²
groot. Dat is zo’n 20% van de totale omvang van
Parijs. In het Disneygebied staan onder andere
de themaparken, hotels en een golfterrein. Het
Disneypark zelf is 566 000 m² groot.
OPGAVE 3
3a
3b
3c
Hoeveel jaar is Mickey Mouse ouder dan
Donald Duck? En dan Elsa?
Wat is de oppervlakte van Parijs?
Hoeveel keer ongeveer past het
Disneypark in het hele gebied van
Disneyland?
Schat je antwoord.
6
Zoek de 14 verschillen
Sam
Sam
7
Wat weet je nog over de onderwerpen uit de lessen Nieuwsbegrip van dit jaar? Schrijf de
antwoorden op de vragen in de vakjes. Als je alle vragen goed hebt verschijnt in de dikgekleurde
vakjes een woord.
Plaatje bij vraag 2
1. Wat voor soort winkel is V&D?
2. Welke vogel werd het meeste geteld tijdens de Tuinvogeltelling? Je ziet
hem onderaan deze pagina op een afbeelding.
3. Uit welk land komt Malala, de winnaar van de Nobelprijs voor de vrede?
4. In welk werelddeel brak de besmettelijke en gevaarlijke ziekte ebola uit?
5. In welke stad in Zeeland is de zeeheld Michiel de Ruyter geboren?
6. Welke oranje groentesoort zien we veel bij Halloween?
Het antwoord is:
Nieuwsquiz
1.
2.
3.
4.
5.
6.
8
OPDRACHTWelk schilderij is jouw favoriet en waarom?
Bekijk de drie schilderijen hieronder. Schrijf daarna op de volgende
bladzijde een korte overtuigende tekst over jouw favoriete schilderij.
Uit de Kunst
1. Vincent van Gogh – Sterrennacht (1889)
3. Johannes Vermeer –
Meisje met de parel (1666)
2. Karel Appel – Smile (1950)
9
In een overtuigende tekst geef je je mening: je zegt wat je ergens van vindt. Je zegt in een
overtuigende tekst ook waarom je dat vindt. Je noemt dat een argument. Door argumenten te
geven wordt je mening duidelijker en kun je anderen overtuigen om het met je eens te zijn.
Om je mening op te schrijven kun je deze woorden gebruiken:
- Ik vind …
- Mijn mening is…
Om argumenten op te schrijven kun je bijvoorbeeld deze woorden gebruiken:
- want, omdat, een reden is dat…
- mijn belangrijkste argument is…
- een andere reden waarom ik dit vind is…
- verder, ook…
Aan het einde van de tekst schrijf je nog een keer heel duidelijk je mening.
Hierbij kun je deze woorden gebruiken:
- Dus…
- Daarom…
Schrijf nu in een korte overtuigende tekst welk schilderij je het mooist of leukst vindt en waarom.
Probeer in je tekst de lezer (bijvoorbeeld je vader of moeder) te overtuigen van jouw mening.
Ik vind het schilderij van het mooist omdat…
UitlegSam
!
Wil je leren hoe je verschillende soorten teksten kunt schrijven? Doe dan de Nieuwsbegrip Schrijflessen.
10
Het is onmogelijk om jezelf te kietelen. Zelfs
als je heel gevoelig bent voor kietelen, kan
je jezelf nog niet kietelen. Dit komt omdat de
hersenen het gekietel kunnen voorspellen,
bijvoorbeeld doordat je met je vingers naar
de plek beweegt waar je wilt gaan kietelen.
Omdat je hersenen van tevoren weten wat
er gaat gebeuren en op welke plaats, zal je
er nooit zo op reageren als wanneer iemand
anders je zou kietelen.
Bessen bestaan uit een pit (het zaadje)
met daaromheen het zachte vruchtvlees.
Bij de meeste bessen zit het gif niet in het
vruchtvlees maar in de pit zelf. Vogels slikken
de bes helemaal door. De pit wordt in de
buik van de vogel niet verteerd, maar blijft
heel. Later poept de vogel de giftige pit weer
uit. Mensen kunnen deze giftige bessen niet
eten. Onze maag verteert niet alleen het
vruchtvlees maar ook de pit. Zo komt het gif
in ons lichaam en worden we ziek.
Van alle soorten snoep is drop in Nederland
het populairst. Meer dan twintig procent
van alle verkochte snoep is drop. Daarbij
gaat het om alle soorten bij elkaar, zoals
boerderijdrop, muntendrop, honingdrop,
laurierdrop, Engelse drop, dropsleutels,
trekdrop, zoute schuinen etc. Nederlanders
zijn er dol op! Op een goede tweede plaats
komt kauwgom. Winegums, fruitgums,
gomballen en andere snoepjes met ‘gom’
staan op de derde plaats.
In het bloed van mensen zitten stoffen die
vrouwtjes nodig hebben om eitjes te kunnen
maken. Mannetjesmuggen overleven met de
nectar van muggen.
Bij vrouwen is ongeveer de helft van het
lichaam water. Bij mannen is dat nog iets
meer, zo’n 65%. Een lichaam van een baby
bevat zelfs nóg meer water: wel 75%! Dit
betekent dus dat iemand die 40 kilo weegt, uit
ongeveer 20 tot 26 liter water bestaat. Elke
dag raak je een deel van al dat water kwijt.
Bijvoorbeeld als je moet zweten tijdens het
sporten of als het warm weer is. Ook raak
je een deel van het water kwijt via je plas.
Daarom moet je genoeg drinken.
Wist je dat…
Sam
… vogels niet ziek worden van giftige bessen?
… je jezelf
niet kunt kietelen?… drop het lievelingssnoep is
van Nederlanders?
… alleen vrouwtjesmuggen
prikken?
… je voor de helft
uit water bestaat?
11
In een rebus worden plaatjes gebruikt om woorden uit te beelden. Maar je moet iets in het woord
veranderen zodat er een nieuw woord ontstaat. Bijvoorbeeld een letter in een andere letter
veranderen, een letter toevoegen of een letter weghalen. Kun jij deze rebus oplossen?
Welke zin krijg je als je alle woorden achter elkaar plakt?
Kun jij deze raadsels oplossen?
Rebus
Raadsels
(dit woord blijft zoals het is)
-e
u = n k = z
+k
+et i = e-g
d = fw = m
-ub
Welke letter van het alfabet kun je drinken?
Ik zit vol met gaten
maar kan toch als
geen ander water
vasthouden.
Wat ben ik?
Zeg mijn naam en ik
verdwijn. Wie ben ik?
Dit donkere ding gaat altijd
met je mee. Soms zie je het,
soms niet. De ene keer zie
je het links van je, de ander
keer rechts, dan voor je en
dan weer achter je. Wat is
dit mysterieuze ding?
Welke plant is dodelijk
als je er te lang onder zit?
Ik ben van jou, maar andere mensen gebruiken het meer dan jezelf. Wat ben ik?
12
De Nederlandse Krokettenoorlog (2012 - ?)
De kroket is een typisch Nederlandse snack die in ons land wordt gefabriceerd door slechts een
klein aantal bedrijven. De concurrentie tussen deze bedrijven is zo heftig dat er zelfs over een
krokettenoorlog wordt gesproken.
Kroketten in soorten
De kroket – de klassieke vleeskroket voor
alle duidelijkheid – is een van de populairste
Nederlandse snacks. Waarom is de kroket
zo populair? Omdat je hem op verschillende
manieren kunt eten: los, bij de maaltijd, of
op een broodje. Iedere kroketfan heeft zijn
eigen voorkeur. Wat we in ieder geval zeker
weten, is hoeveel kroketten er in Nederland
gefabriceerd worden. Dat zijn er namelijk 300
miljoen (in 2012).
Producenten van kroketten
Wie maakt die kroketten? In
Nederland opereren twee echt grote
krokettenproducenten. Ze heten Ad van
Geloven en Royaan, twee namen waarvan
je waarschijnlijk nooit gehoord hebt. Maar
Ad van Geloven maakt Mora-snacks en
Royaan is van de Kwekkeboom- en Van
Dobbenkroketten. En die namen klinken de
Nederlandse kroketliefhebber waarschijnlijk
heel bekend in de oren. Ze bereiden trouwens
niet beide dezelfde kroket. Ad van Geloven
maakt de slagerskroket, die uit draadjesvlees
bestaat en vooral geliefd is in Zuid-Nederland,
terwijl de banketbakkerskroket, met een
vulling van blokjes vlees in een romige ragout,
bekend is van Van Dobben.
De oorlog
Ad van Geloven wil groter worden. In 2012
wilde hij Royaan overnemen, maar dat kon niet
doorgaan omdat de NMa er een stokje voor
stak. Van de NMa mochten Ad van Geloven
en Royaan alleen samengaan als de Van
Dobben-kroketten uit de supermarkten zouden
verdwijnen. Want anders zou het bedrijf zo
groot worden dat er geen concurrenten meer
zouden zijn. Dat zou op een monopolie gaan
lijken en dat is nadelig voor klanten.
Luxe kroketten
Nu gooit Ad van Geloven het over een andere
boeg. Hij brengt luxe kroketten en extra grote
bitterballen op de markt onder de naam
‘Bourgondiër’. Daarvan hoopt hij er zo veel van
te verkopen dat hij een nog grotere concurrent
wordt van Royaan. Verder wil hij ook in het
Verre Oosten snacks gaan verkopen. De
krokettenoorlog is dus nog niet afgelopen…
Bronnen: www.z24.nl, www.marnixcollege.nl, europa-nu.nl, wikipedia, www.rijksoverheid.nl
NMa:
De NMa (Nederlandse Mededingings
Autoriteit) let op of er geen oneerlijke
concurrentie in Nederland ontstaat.
Bedrijven mogen bijvoorbeeld niet
onderling afspreken voor welke prijs ze
iets verkopen. Ook wil de NMa voorkomen
dat een product in Nederland maar bij één
bedrijf te koop is. Als maar één bedrijf een
product verkoopt heet dat een monopolie.
(De NMa heet sinds 1 april 2014 ACM.)
13
Vragen over de tekst
Ad van Geloven
Van Dobben
Ad van Geloven
Royaan
Mora
Van Dobben
Kwekkeboom
In de tekst kom je verschillende namen tegen: Ad van Geloven, Royaan, Mora, Van
Dobben, Kwekkeboom. Wie hoort bij wie? Vul het schema verder in. Er kan ook een
hokje leeg blijven.
2a 3a
1
2b
3b
2c
De tekst gaat over concurrentie tussen
krokettenfabrikanten. Bij bijna elk
product zijn er bedrijven die elkaar
beconcurreren.
Welke concurrenten zijn er op de markt
van speelgoedwinkeliers?
Welke Nederlandse concurrenten heeft
de Efteling als pretpark?
Doe je aan sport? Wie is dan je grootste
concurrent?
Ad van Geloven wil in het Verre Oosten
snacks gaan verkopen.
Welke landen liggen in het Verre Oosten?
Noem er minstens twee.
Welke snacks zou jij verkopen in het
Verre Oosten?
14
Een lekker kroketje
Met Nieuwsbegrip Financieel leer je
meer over onderwerpen die met geld
te maken hebben. De lessen zijn gratis
te downloaden voor scholen die een
Nieuwsbegripabonnement hebben.
5
4
6
Hoeveel kroketten eet de gemiddelde Nederlander ongeveer per jaar? (Afronden op een
heel getal, zonder cijfers achter de komma.)
Wanneer vond op de Nederlandse markt de grootste groei plaats?
Tussen 2011 en 2012
Tussen 2012 en 2013
Met hoeveel procent is de Belgische krokettenmarkt gegroeid van 2011 naar 2013?
(Afronden op hele procenten, zonder cijfers achter de komma.)
In de tekst heb je kunnen lezen dat de Nederlandse bevolking heel graag een kroket eet.
De bijna 17 miljoen inwoners van Nederland eten ongeveer 300 miljoen kroketten per
jaar.
De Nederlandse markt is ondanks de crisis gegroeid van € 868 miljoen in 2011 naar
€ 946 miljoen in 2012 en vervolgens naar € 968 miljoen in 2013.
In België is de krokettenmarkt gegroeid van € 343 miljoen in 2011 naar € 365 miljoen in
2012 en € 382 miljoen in 2013.
Bron: www.ssz.nl
15
Hieronder zie je foto’s van de onderwerpen van Nieuwsbegrip van dit jaar. Weet jij nog welke foto
bij welk onderwerp hoort? Zet de letter van de juiste foto bij het juiste onderwerp. Als je het goed
doet lees je (van boven naar beneden) een woord dat te maken heeft met de vakantie!
Fotoquiz
Letter:
Val van Berlijnse muur 25 jaar geleden
Ontsnapte cobra in Nederland
200 jaar Prinsjesdag
Tyfoon op de Filippijnen
Tuinvogeltelling
Vogelgriep in Nederland
Bosbranden in Australië
C
G
PI
AM
N
16
Recept voor wortelkoekjes(12 stuks)
Ingrediënten
1 bos worteltjes
25 gram bieslook
75 gram gezouten
cashewnoten
3 eieren
50 gram bloem
6 eetlepels olijfolie
peper
Duur 35 minuten
Bereidingswijze
• Trek het groen van één bos worteltjes en
snijd een stukje van de boven- en onderkant
van de worteltjes. Rasp de worteltjes en doe
ze in een grote kom.
• Knip de verse bieslook boven de kom in
stukjes. Maal de gezouten cashewnoten
in een keukenmachine. Doe die ook bij de
worteltjes met een beetje peper.
• Laat de oven warm worden op 150º C. Doe
drie eieren en 50 gram bloem in een andere
kom.
• Mix het met een garde glad en doe het bij de
wortelmix. Roer alles met een lepel door.
• Maak je handen een beetje nat. Neem een
handje wortelmix en kneed allemaal koekjes
van ongeveer 6 cm. Door je natte handen
plakt het niet.
• Verhit 6 eetlepels olijfolie in een koekenpan
en leg er zo veel mogelijk koekjes in. Bak de
koekjes ongeveer 3 minuten aan de ene en 3
minuten aan de andere kant.
• Haal ze uit de pan en leg ze in de oven zodat
ze nog even warm blijven. Bak ondertussen
de overgebleven koekjes op dezelfde
manier.
UitlegIn een instructietekst krijg je aanwijzingen om iets te doen. De instructies moet je
goed lezen, om te weten wat je moet doen of hoe je iets moet doen.
Een instructietekst heeft vaak korte
zinnen, die beginnen met een instructie-
woord. Hierdoor weet je snel wat je moet
doen. Bijvoorbeeld:
- Pak …
- Neem …
- Leg …
Er zijn verschillende soorten
instructieteksten. Bijvoorbeeld:
- een gebruiksaanwijzing
- een handleiding
- een recept
- regels
- tips en adviezen
Wil je meer leren
over de verschillende
tekstsoorten? Doe dan de
leesles Andere tekstsoort
op Nieuwsbegrip XL.
17
Hieronder staat een zin. Maar deze zin is nog niet af. Jij hebt de opdracht om deze zin op een zo
leuk, grappig of origineel mogelijke manier af te maken. De schrijver van de beste slagzin wint
een megataart voor de hele klas!
Bedenk een slagzin en win een megataart!
Stuur je slagzin voor 1 juni 2015 naar [email protected]
Vergeet dit er niet bij te zetten:
• je naam
• je leeftijd
• de naam van je school
• het adres van je school
• in welke groep je zit
• dat je meedoet met de slagzin voor
het ‘Vakantieboek niveau B’
In week 24 maken we bekend wie er gewonnen heeft!
Nieuwsbegrip doe ik elke week...
18
Verboden in te kleuren
19
Woordzoeker
Rekenen in Duckstad
Opgave 1
1a.
1b.
1c.
Opgave 2
2a.
2b.
2c.
Opgave 3
3a.
3b.
3c.
Nieuwsquiz
Rebus De zin die overblijft is: Ik hoef mijn wekker niet te zetten.
Ongeveer 33 tot 35 keer
(566 000 m² = 0,566 km². 19 km² ÷ 0,566 km² is ongeveer 33 tot 35 keer).
Ongeveer 95 km² (19 km² is 20% van de oppervlakte van Parijs. 100% van de
oppervlakte van Parijs is dan 5 x 19 km² = 95 km²).
Mickey is 6 jaar ouder dan Donald Duck en 85 jaar ouder dan Elsa.
(Mickey komt uit 1928, Donald komt uit 1934 en Elsa komt uit 2013. 1934 - 1928 = 6
en 2013 - 1928 = 85)
1 35,5 biljoen (44,1 biljoen – 8,6 biljoen = 35,5 biljoen)
0,1 biljoen (62 biljoen – 51,9 biljoen = 10,1 biljoen)
7,8 biljoen (51,9 biljoen – 44,1 biljoen = 7,8 biljoen)
€ 31,72 (een jaar los in de winkel kopen kost € 130. 52 weken x € 1,89 als
abonnementsprijs = € 98,28. € 130 - € 98,28 = € 31,72)
€ 130,- (52 weken x € 2,50 = € 130,-)
€ 3,64 of fl 7,80, dit is het bedrag in ouderwetse guldens. (52 weken x € 0,07 = € 3,64
of 52 weken x 15 cent = fl 7,80)
De zin die overblijft is:
Joepie ik ben vrij.
Antwoorden
Sam
1.
2.
3.
4.
5.
6.
WARENHUIS
HUISMUS
PAKISTANAFRIKA
VLISSINGENPOMPOEN
20
Raadsels
Nieuwsbegrip
Financieel
1.
2a.
2b.
2c.
3a.
3b.
4.
5.
6.
Fotoquiz het woord is: camping
11%
tussen 2011 en 2012
18 kroketten
eigen antwoorden.
o.a. China, Cambodja, Korea, Thailand, Vietnam, Japan, Filippijnen.
Eigen antwoord van de leerlingen
Attractiepark Slagharen, Avonturenland Hellendoorn, Walibi World, Duinrell,
Toverland, Drievliet, Plopsaland Coevorden, Julianatoren
Bart Smit, Intertoys, Blokker,Toys2Play, Marskramer, Toys ‘R Us
Ik zit vol met gaten maar kan toch als geen ander water vasthouden. Wat ben ik?
een spons
Zeg mijn naam en ik verdwijn. Wie ben ik?
stilte
Dit donkere ding gaat altijd met je mee. Soms zie je het, soms niet. De ene keer zie
je het links van je, de ander keer rechts, dan voor je en dan weer achter je. Wat is dit
mysterieuze ding?
je eigen schaduw
Welke letter van het alfabet kun je drinken?
T (thee)
Ik ben van jou, maar andere mensen gebruiken het meer dan jezelf. Wat ben ik?
je naam
Welke plant is dodelijk als je er te lang onder zit?
een waterlelie
Antwoorden
Ad van Geloven
Mora
Royaan
KwekkeboomVan Dobben
Top Related