จิ�ตวิ�ทยาการกฬา (Sport Psychology)

ผู้ �สอน1 .ผู้ศ . ดร. ส�บสาย บ�ญวิรบ�ตร2 .ผู้ศ . ดร. นฤพนธ์� วิงศ�จิต�รภั�ทร3. ดร. อาพรรณชน�ต ศ�ร�แพทย�4. ดร. ฉั�ตรกมล ส�งห์�น�อย

ห์น�งส�อห์ล�ก จิ�ตวิ�ทยาการกฬา เอกสารประกอบการสอน คณะ

วิ�ทยาศาสตร�การกฬามห์าวิ�ทยาล�ยบ รพา

จิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิ จิ�ตวิ�ทยาการก�ฬา คื�อการศึ�กษาถึ�งกระบวินการทาง

จิ�ตใจิ คืวิามคื�ด อารมณ์� สั�มพั�นธ์�ก�บคืวิามสัามารถึในการเล่#นแล่ะการแข่#งข่�นก�ฬาข่องน�กก�ฬา แล่ะในทางกล่�บก�นคืวิามสัามารถึทางการก�ฬา หร�อการก�ฬา ม�ผล่อย#างไรต#อจิ�ตใจิ

คื�อการศึ�กษาถึ�งคืวิามสั�มพั�นธ์�ระหวิ#างคื�อการศึ�กษาถึ�งคืวิามสั�มพั�นธ์�ระหวิ#างจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิคื�อ คืวิามคื�ด อารมณ์� การประเม�นต�วิเองคื�อ คืวิามคื�ด อารมณ์� การประเม�นต�วิเองจิจิจิจิจิจิ คื�อคืวิามสัามารถึในการเล่#นก�ฬาคื�อคืวิามสัามารถึในการเล่#นก�ฬา

คื�ดอะไรจิะได*อย#างน�+นคื�ดอะไรจิะได*อย#างน�+น

จิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิ

จิจิจิจิจิจิจิ

•น�กก�ฬา•โคื*ช•คืนใกล่*ช�ด ผ.*ชม/สั�/อมวิล่ชน

จิ�ดม�+งห์มายห์ล�กของจิ�ตวิ�ทยาการกฬา

เพ�-อตอบค.าถาม ต+อไปน1 เพ�-อตอบค.าถาม ต+อไปน1 ::ควิามสามารถทางการกฬา มผู้ลอย+างควิามสามารถทางการกฬา มผู้ลอย+างไรต+อจิ�ตใจิ ไรต+อจิ�ตใจิ จิ�ตใจิ มผู้ลอย+างไรต+อควิามสามารถจิ�ตใจิ มผู้ลอย+างไรต+อควิามสามารถทางกายทางกายระบบส�งคมท-ท.าให์� เร�-ม คงเล+น และระบบส�งคมท-ท.าให์� เร�-ม คงเล+น และเล�กเล+นกฬา เล�กเล+นกฬา

ค.าถามและเน�1อห์าเก-ยวิก�บจิ�ตวิ�ทยาการกฬา1. ท.าไมคนจิ3งเร�-ม กระบวินการส�งคม –

บ�คล�กภัาพ แรงจิ งใจิ2. ท.าใมคนจิ3งย�งคงเล+น แรงจิ งใจิใฝ่5–

ส�มฤทธ์�6 แรงกระต��นและแรงจิ งใจิการฝ่7กปฏิ�บ�ต�ทางจิ�ตวิ�ทยา ควิามวิ�ตกก�งวิล ผู้ �น.าทางการกฬา ควิามสาม�คค

3. ท.าไมคนจิ3งเล�กเล+น จิร�ยธ์รรม การ–บาดเจิ9บ ควิามก�าวิร�าวิ ผู้ �น.าทางการกฬา

จิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิจิ1. พ�ฒนาควิามสามารถในการเล+นกฬาเต9มศ�กยภัาพ

ของคนน�1น 2. การมควิามส�ขก�บการเป;นน�กกฬา และการเป;น

คน การฝ่7กปฏิ�บ�ต�ทางจิ�ตวิ�ทยาและการจิ�ดการก�บควิามไม+สบายใจิ สร�างควิามม�+งม�-น ท�+มเท ในการฝ่7กซ้�อม สร�างพล�งจิ�ต+การควิบค�มต�วิเองได�ดในการแข+งข�น มควิามเช�-อม�-นม�-นในต�วิเอง การส�-อสารท-มก�บคนอ�-นและก�บต�วิเองได� สร�างเสร�มควิามร �ส3กท-ดต+อต�วิเอง มควิามภั ม�ใจิก�บควิามเป;น

น�กกฬา3. การกล�บมาห์ล�งเจิ9บป5วิย

บทบาทแล่ะหน*าท�/ข่องน�กจิ�ตวิ�ทยา (Sport Psychologist Roles)

1 .น�กจิ�ตวิ�ทยาการก�ฬาการศึ�กษา (Educational Sport Psychologist)

2. น�กจิ�ตวิ�ทยาการก�ฬาบ0าบ�ดร�กษา (Clinical Sport Psychologist)

3. จิ�ตวิ�ทยาการก�ฬาการวิ�จิ�ย (Research Sport Psychologist)

04/11/23

องค�ประกอบของการเป;นเล�ศทางการกฬา

ร+างกาย

Physical

จิ�ตใจิMental

ส�-งแวิดล�อมEnvironme

nt

วิ�ฒนธ์รร ม

Culture

ร#างกาย Physical ส�ดส+วิน ร ปร+าง - เห์มาะ

ก�บชน�ดกฬาและต.าแห์น+งท-เล+น

สมรรถภัาพทางกายสมรรถภัาพท�-วิไปสมรรถภัาพเฉัพาะ

ท�กษะและประสบการณ�พ�1นฐานเทคน�ก แทกต�ก

จิ�ตใจิ Mental (Toughness)

1. ควิามม�+งม�-น ท�+มเท (Commitment + Determination )

2. ควิามเช�-อม�-น (Self-confidence)3. การควิบค�มต�วิเอง (Self-control)4. ควิามสนใจิ การรวิบรวิมสมาธ์� ควิามต�1งใจิ

(Concentration)5. ควิามร �ส3กท-ด/ ควิามภัาคภั ม�ใจิในต�วิเอง (Self-concept/Self-esteem)1. การส�-อสารท-ดก�บต�วิเองและคนอ�-น

(Communication)

สั�/งแวิดล่*อม Environment

บ1คืคืล่ โคื*ชพั#อ-แม#คื.#คืรอง เพั�/อนร#วิมท�มผจิก. ท�ม

วิ�ตถ�และเคร�-องอ.านวิยควิามสะดวิก

อ�ปกรณ� สนาม

เคร�-องใช� เง�นสน�บสน�น

อากาศ อ�ณห์ภั ม� ลม ควิามช�1น ควิามกด

อากาศ

วิ�ฒนธ์รรม (Cultures)ทางส�งคม

ห์ลอมเป;น ท�ศนคต�ควิามเช�-อแบบ พฤต�กรรมแนวิควิามค�ดเง�นรางวิ�ลก�บ

เห์รยญทองยกย+องคนได�เห์รยญ

ทางกฬาต+อการเข�าร+วิมต+อการฝ่7กและแข+งข�นต+อโค�ช เพ�-อน ค +แข+ง ต�วิ

เองต+อแรงจิ งใจิการเป;นจิ�าวิเห์รยญทองท.าท�กอย+างเพ�-อให์�ได�

ช�ยชนะ

กระบวินการส�งคม/การเรยนร �ส�งคม

องค�กร (Agencies) บ�คลากร (Agents) บทบาทผู้ �เรยน(Role of Learner

การกระท.า/ สถานการณ� ผู้ �กระท.า/ บ�คคลใกล�ช�ด การร�บ/ตควิาม/ประสบการณ�

กระบวินการเรยนร �ส�งคม : การเลยนแบ การให์�/ ได�ร�บแรงเสร�ม การเปรยบเทยบ

สอน ลอกเลยน ส�งเกต ถ+ายโยง การสะสม วิ�ฒนธ์รรม

ท�กษะ (Skills) ควิามร � (knowledge) ล�กษณะ น�ส�ย (Disposition)

กลไก/ค.าพ ด/ ส�งคม ภัาษา/ส�ขภัาพ/ การพ�กผู้+อนแรงจิ งใจิ/ท�ศนคต�/บ�คล�กภัาพ

(Motor/Verbal/Social) (Language/Health/Leisure) (Motive/Attitudes/Personality)

ควิามสามารถในการเรยน และการเรยนร �ทางส�งคม

มาร�เทนสั� (Martens, 1975)

จิ�ตวิ�ทยาส�งคมก�บการกฬาและการออกก.าล�งกาย1. แรงจิ งใจิอะไรท.าให์�เข�าร+วิม

2. แรงจิ งใจิอะไร ท.าให์�คงเล+น3. แรงจิ งใจิอะไร ท.าให์�เล�กเล+น

การเพ�-มปร�มาณ จิ.านวินและค�ณภัาพในการเล+นกฬาและออกก.าล�งกาย

กระบวินการสั�งคืมท�/ท0าให*เข่*ากระบวินการสั�งคืมท�/ท0าให*เข่*าร#วิมร#วิมการห์าเห์ต�ให์�ก�บต�วิเองการห์าเห์ต�ให์�ก�บต�วิเอง

(Personal attribution)

คนรอบข�างคนรอบข�าง การเลยนแบบ

((Significant othersSignificant others)) การเข�าร+วิม (Role learning)

สถานการณ�ของกระบวินการทางส�งคมสถานการณ�ของกระบวินการทางส�งคม(Socialization situation)

กระบวินการส�งคมท-ท.าให์�เข�าร+วิม

1 .ครอบคร�วิ2. เพ�-อน3. โรงเรยน4. ช�มชน5. ส�-อมวิลชน

1. ร�บร �ต�วิเอง (Self-perception)

2. ได�ร�บการสน�บสน�น (Social support)

3. โอกาสอ.านวิย(Opportunity)

•เข�าร+วิมโดยตรง + ทางอ�อม+พฤต�กรรม +อารมณ� + ควิามค�ด

1 .เร�-มเล+นกฬาและออกก.าล�งกาย –กระบวินการส�งคม + บ�คล�กภัาพ +แรงกระต��น และแรงจิ งใจิ

6 แรงจิ งใจิ ท.าไมคนจิ3งออกก.าล�งกาย

1 .เพ�-อควิบค�มน.1าห์น�กห์ร�อลดควิามอ�วิน

2. ลดโอกาสเส-ยงการเป;นโรคห์�วิใจิ3. ลดและคลายควิามเครยด4. เพ�-อควิามสน�กสนาน5. สร�างควิามเช�-อม�-นท-ด มควิามภัาค

ภั ม�ใจิให์�ก�บต�วิเอง6. เพ�-อส�งคมก�บคนอ�-น

10 เห์ต�ผู้ลยอดน�ยม ท.าไมคนจิ3งไม+ออกก.าล�งกาย

1 .ไม+มเวิลา2. ไม+มแรงห์ร�อก.าล�งเห์ล�อเพราะ

เห์น�-อยมากจิากการท.างาน3. ขาดแรงจิ งใจิ4. มรายจิ+ายท-เพ�-มข31น 5. มป@ญห์าน.1าห์น�กต�วิ การเจิ9บป5วิยและ

บาดเจิ9บ

10 เห์ต�ผู้ล ท.าไม ไม+ออกก.าล�งกาย (ต+อ)

6. สถานท-ออกก.าล�งกายไกล และเด�นทางไม+สะดวิก

7. ไม+มท�กษะการเคล�-อนไห์วิ8. กล�วิบาดเจิ9บ9 ไม+มคนด แลล กและครอบคร�วิ10. คนใกล�ช�ดไม+สน�บสน�น

วิ�ธ์�การทางวิ�ทยาศึาสัตร� (ScientificMethod)

1 .การต�+งป3ญหา (Developing Problem)2. ต�+งสัมม1ต�ฐาน (Hypothesis Setting)3. การรวิบรวิมข่*อม.ล่ (Gathering Data)4. การวิ�เคืราะห�ข่*อม.ล่แล่ะการแปรผล่ข่*อม.ล่ (A

nalyzing and Interpreting Results)

คื0าถึาม ?