REFORMAT E SEKTORIT TË
UJËRAVE - KOSOVË
Baton Begolli, Këshilltar për Politika Ujore, ZKM
SHUKALB/SHUKOS Joint Balkans Conference 201604 Nëntor 2016
Me çfarë u ballafaquam?
Menaxhimi komunal i shërbimeve të ujit:
Mbulim i ulët i shërbimeve (50% ujësjellës, 27 % kanalizim)
Klienteliste, mungesë prioritizimi
Përvojë/njohuri të mangëta në menaxhimin e shërbimeve
Ndërhyrje politike dhe emërime jo-meritore
Shkëputje nga menaxhimi i përgjithshëm i resurseve ujore
Ndër-subvencionim: rrezikimi i qëndrueshmërisë financiare
Kërkesa të mëdha, mundësitë e kufizuara
Koordinim jo efektiv i sektorit
Projekte të shtyra nga donatorët apo oferta (jo medoemos
nga nevoja)
Çfarë synonim?
Krijimin e kompanive autonome, të vet-financuara, të vet-
qëndrueshme, të orientura nga konsumatori dhe tregu.
Komunat përgjegjëse për ofrimin e shërbimeve,
pra jo vet ofrues të shërbimeve!
Si i bëmë reformat?
Caktimi i një institucioni kryesor për të shtyrë para reformat
Shthurja e aktiviteve jo-kryesore; bordet mbikëqyrëse; alokimi i stafit;
asetet
Ndarja e menaxhimit të shërbimeve ujore nga komunat
Konsolidimi (nga 30+ në 7 Kompani Rajonale të Ujit)
Krijimi i subjekteve më të mëdha (përfitim nga ekonomitë e shkalles)
Zvogëlimi i pikave të hyrjes dhe shpërndarja e barabartë e mbështetjes
Krijimi i një baze më të madhe të konsumatorëve tarifa jo diskriminuese në tërë
zonën e shërbimit
Veçimi i menaxhimit të resurseve ujore (mjedis) & shërbimeve ujore
(ekonomi)
Pavarësimi i rregullatorit për shërbimet ujore
Zyre për ujëra në Kryeministri: siguro dhe avanco reformat, bashkëpunimi
ndër-institucional
Si i konsoliduam reformat?
KRU-te u korporatizuan si shoqëri aksionare
Pronësia e aseteve: Qeveria
Shërbimet ujore përmes Ministria e Zhvillimit Ekonomik
Resurset ujore përmes Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor
Monitorim i aktivitetet financiare dhe operative të KRU-ve
Monitorimi i përformancës kundrejt një kompanie ideale
2 komuna u tërhoqën njëanshëm, por vet u kthyen në skemë
+7 komunat të reja nga decentralizimi iu bashkuan KRU-ve ekzistuese
Ri-zotim të vazhdueshëm nga Qeveritë për ruajtje & avancim të reformave
Mekanizma të bashkëpunimit me komunat
Marrëveshjet për shërbime
Përfaqësimi në Bordin e Drejtorëve
Komitetet Konsultative të Konsumatorëve
Rregullatorët
Rregullatori ekonomik u krijua në 2000, por nga 2004 ndahet
rregullatori i ujërave (dhe mbeturinave); tani “Autoriteti Rregullator për
Shërbimet e Ujit”), si një autoritet i pavarur, që i përgjigjet Kuvendit:
Rregullimi ekonomik i ofruesve të shërbimeve ujore
Licensimi i tyre
Caktimi i tarifave të shërbimeve ujore (ujësjellës, kanalizim, ujë me shumicë)
Vendosja dhe monitorimi i standardeve të shërbimit
Monitorimi i përformances
Të drejtat e konsumatorëve
Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor: rregullatori mjedisor
Instituti i Shëndetit Publik: rregullatori shëndetësor
Konsolidimi i qeverisjes së ujërave
Këshilli ndër-ministror për ujërat (ish-Task forca e Ujërave)
Uji emërues i përbashkët për shumë çështje të zhvillimit
Ndërlidhja e çështjeve të ujit në institucione dhe sektorë të shumta –> qasje ndër-institucionale:
KNMU (KM + 4 Ministri) + donatorët (donator lider + donatorë të tjerë aktiv, në baza rotative)
KNMU, platformë për:
Zhvillimin e politikave reformuese të ujit
Mbështetjen e investimeve dhe sigurimin e qëndrueshmërisë,
Zgjidhjen e pengesave në bashkëpunim dhe komunikim ndër institucional.
Autoriteti i Rajonit të Pellgjeve Lumore (ende për t’u themeluar)
Organizimi i sektorit
Qeveria
ARRURregullat ekonomike (licensimi, miratimi I
tarifave, shërbimi i standardeve, monitorimi I
përformances)
MMPHResurset ujore
7 Kompani Rajonale të Ujit (dhe ujërave të zeza)
KUVENDI I KOSOVËS
KonsumatorëtKomunatKomitetet Konsultative të
Konsumatorëve
Kryeministri
Këshilli Ndërministror për Ujërat
MZHEShërbimet ujore
MFPolitika fiskale MIE
Proceset e EU
MSh – cilësia e
ujit të pijes
Bordi i Drejtorëve
Marrëveshja për Shërbime
Caktimi i anëtarëveMAFRD - ujitja
MFA - ndërkufitare
MIA – zbatimi &
emergjencat
etj.
MAPL –Qeverisja lokale
Merrni mësim
Qasje gjithë-sektoriale e jo parciale apo hisedare
Merr kohë dhe nuk mund të zëvendësohet me PSP
Procesi i reformave në thelb politik - kërkon angazhimin e plotëtë politikë-bërësve
Udhëheqja e Qeverise: vendimtare, por ndjenja e pronësisë dhepërgjegjësisë duhet të shtrihet përtej.
Objektivat tej-ambicioze mund të zvogëlojnë efikasitetin ereformave në sektor.
Respektimi i objektivave të qëndrueshmërisë financiare është njëdomosdoshmëri.
Përkrahja nga donatorët duhet kombinuar me përmirësimin epërformances
Disa vendime duhet t’u lihen menaxherëve të kompanive
Sikur të kryhej me aq, por...
Përmirësimi i përformances së KRU-ve: p.sh. UPF, EE
Konsolidimi i mëtejmë
Trajtim i qëndrueshëm i ujërave të zeza
Adaptimi ndaj ndryshimeve klimatike
Proceset e aderimit në BE
Freskimi i kuadrove: Profesionistët e rinj / forcimi i shoqërisë
civile
Top Related