PRINCIPI NA ISHRANA
KAJ DETE
Центар за семејна медицина
Медицински факултет Скопје
Ishrana
Ishranata opfa]a cela niza nafiziolo[ki procesi (zimawe na hrana, varewe, apsorpcija, asimilacija nahranlivi sostojki), so cel da se odr`i`ivotot, stvarawe na novi tkiva, rastrazvoj, obnovuvawe na istro[enitetkiva, normalno funkcionirawe naorganite, stvarawe na energija, ovozmo`uvaj]i fizi~ka aktivnost, odr`uvawe na zdravjeto i rabotnatasposobnost.
Pravilna ishrana
Definicija: Ishrana koja ovozmo`uva
normalen fizi~ki, intelektualen, emotiven i
socijalen rast i razvoj na decata i obezbeduva
dobra sostojba na ishranetost..
Taa e eden od najva`nite faktori za odr`uvawe i
unapreduvawe na zdravjeto i e preduslov za
dobro zdravje.
Doewe
Koga se zapo~nuva so doewe ?
Ekskluzivno doewe?
Нутритивни потреби на
трудници и доилки:
Evolucija na maj~inoto
mleko
Kolostralno mleko
Preodno (tranzitorno )mleko
Zrelo mleko
Sostav na kolostrum i zrelo
maj~ino mleko
Prednosti na prirodnata ishrana
1.Lesna digestija
2.Prakti~na prednost
3.Psiholo{ka prednost
4.Socijalna za{tita
5.Kontraceptivno dejstvo
6.Antiarteriskoskleroti~no dejstvo
7.Antialergi~no dejstvo
8. Seksualna uramnote`enost
9.Antiinfektivno dejstvo
10.Antikancerogeno dejstvo
11.Antiinfektivna uloga
Контраиндикација за
доење Ако детето има галактоземија (ретко генетско заболување на
метаболизмот)
Ако мајката има инфекција со ХИВ вирусот, зема антиретровирусни
медикаменти
нелекувана, активна форма на туберкулоза
користи или е зависна од илегални дроги
прима хемотерапија (антиметаболити)
се наоѓа под радиациона терапија.
Antiinfektivna uloga
Kleto~ni faktori
Imunoglobulini
Za{titni neimunolo{ki faktori (bifidus faktor,
laktoferin, transverin, lizozim, laktoperoksidazen
sistem, antivirusni faktori, komplement,
transkobalamin i ligandi, antistafilokoken faktor)
Vo maj~inoto mleko se nao|aat IgA-naj~est tip na antitela se IgA homologni za E. Coli
Serumot na novorodeno sodr`i IgGantitela na antigenite na E.Coli .
Transplacentarnite IgG i IgAantitelata od maj~inoto mleko ne ja spre~uvaat kolonizacijata
Antiinfektivna uloga
Ishrana
Maj~inoto mleko ima razli~ni nespecifi~ni i imunospecifi~ni ~initeli koi pridonesuvaat vo razlikite vo florata.
Stolica na novorodeno na maj~ino mleko ima pH 5,0-5,5 zaradi kiselinite nastanati od deluvaweto na bifidobakteriite
Ulogata na GIT kaj novorodeno
apsorpcija na nutritivni materii
obezbeduva vnes na te~nosti
prirodna odbrana od patogeni bakterii i drugi noksi
Nedonoseno
Motilitetot na crevata e vo korelacija so
gestaciskata starost
Nedonoseno pred 37 gest.nedela ima nedovolni
kontrakcii na jejunumot. Nezrelite motorni
funkcii se edna od pri~inite za razvoj na
abnormalna flora.
Deca hraneti so maj~ino mleko imaat pobrza
peristaltika
Dobra doilka -sito dete
Најчести бариери щто се идентификувани за отпочнување и континуитет на доењето се:
Недoвoлна пренатална едукација за исхрана на дoенче и дете.
Субоптимални болнички практики и политики щто се однесуваат на мајката
Недостаток во следењето и компетентна поддрщка
Недоразбирања и недоволна поддрщка од здравствените работници
Недоволна имплементација на Меѓународниот кодекс за рекламирање на
субститути на мајчиното млеко (Тhe International Code of Marketing of Breast milk Substitutes)
Рано враќање на работа во отсуство на можности за поддрщка на доењето.
Недоволна поддрщка од семејството и опщтеството
Медиумско портретирање на адаптираните млека како норма (во некои држави)
Doen~iwa na doewe do 6
meseci
Dvovidna ishrana
Definicija-pokraj maj~inoto mleko se dava i
odredena koli~ina na kravjo mleko (ili drug cica~)
vo bilo kakov oblik.
Komplementaren na~ina na hranewe
Alternativen na~ina na ishrana
Prihranuvawe
Dodavawe na kakva bilo hrana na doen~eto,
osven mleko, bez razlika dali istoto e na
prirodna, dvovidna ili pak na ve{ta~ka
ishrana
Vnesuvawe na nemle~ni
proizvodi
`itarici
Korenast zelen~uk i spana}
Ovo{ni sok~iwa
Meso
Kompir
Ve{ta~ka ishrana
[to e ve{ta~ka ishrana?
Koga ?
Ve{ta~ka ishrana
Ishrana na doen~eto so mleko od drugi
cica~i (kravjo, kozjo) ili zameni za
mleko, vo prvite {est meseci od `ivotot.
Koga postojat apsolutni kontraindikacii
za doewe i pri primarna hipogalaktija
Ve{ta~ka ishrana
Adaptirani i delumno adaptirani
mleka (formuli)
Bezlaktozni formuli (mleka)
Proteinski hidrolizati
Tehnika na ve{ta~ka ishrana
Суплементација (надомест)
на витамини
Витамин К на раѓање.
Витамин Д во тек на првата година.
Флуориди ако водата не е флуорирана се
воведува после 6ти месец.
Железо помеѓу 4-6 месец преку житни каши
обогатени со железо.
Витамин Б12 доколку мајката е вегетеријанец
Храни кои не треба да се
внесуваат во првата
годинаСол
шеќер
Мед
Белка и живо јајце
Кравско млеко
Морски плодови
Ореви, кикирики
Ishrana na decata od 1 do 3
godini
Se odbiva od cicawe individualno vo
zavisnost od nevromuskularniot razvoj na
deteto i negoviot psihofizi~ki razvoj.
Pomalku hrana vnesuva
Pocvrsta hrana
Ishrana na deteto od 4 do 6
godini
Treba da vnesuva 85 kcal/kg /24 ~ ili
350 kJ, 1,5 gr proteini na kg/TT
Hranlivi materii:
• 15% proteini
• 35%masti
• 50% jagleni hidrati
Vid na hrana
Nutritivni potrebi
Energetski potrebi
Sredni energetski potrebi za razli~ni vozrasti
Vozrast Kkal/kg/d KJ/kg/d
Prematurusi 120-150 501,6-627
Novorodeni 100-120 418-501,6
1-12 meseci 100 418
1-6 godini 75-90 313,5-376,2
7-12 godini 60-75 250,8-313,5
12-18 godini 30-60 125,4-250,8
Vozrasni 30-40 125,4-167,2
Te~nosti
Vozrast Te~nosti (ml/kg/den)
0-3 mes 140-160
3-6 mes 130-155
6-9 mes 125-145
6-12 mes 120-130
1 god 120-135
2 god 115-125
3 god 115-125
4 god 100-110
10 god 70-85
14 god 50-60
Vi blagodaram na vnimanieto
Top Related