էջ 7 ›››
Հի փո թե քին մրցա կիցՀա յաս տա նում ներդր վում է սո ցիա լա կան բնա կա րա նի ինս տի տու տը
Ֆի նանս նե րի նա խա րա րու թյու նը տա րին սկսել է թանկ պարտք վերց նե լու՝ կար ծես ար դեն ա վան դա կան դարձած գոր ծըն թա ցը։ Նույ նիսկ ցածր գնա ճի պայ ման ներում այն ստիպ ված է շու կա յից թանկ փո ղեր ներգ րավել՝ նախ կին թո ղար կում ե րի մա րու մ ա պա հո վե լու հա մար: Այս գոր ծըն թա ցը նման է բուր գա շի նու թյան. յու րա քանչ յուր հա ջորդ թո ղարկ ման ե կամ տա բե րությու նն ա վե լի բարձր է: Այս պես շա րու նակ վե լու դեպքում բուր գը կա րող է դառ նալ դամ բա րան:
Այս ա միս Ֆի նանս նե րի նախա րա րու թյունն ար դեն կա տա րել է պետ պար տատոմ սե րի չորս տե ղա բաշխում, և դ րանց ե կամ տաբե րու թյու նը ե ղել է ա վե լի բարձր թե՛ ան ցած տար վա նույն ժա մա նա կա հատ վածի, թե՛ տա րե վեր ջին տե ղաբաշխ ված պար տա տոմ սերի ե կամ տա բե րու թյու նից։
Այս պես՝ տե ղա բաշխ ված 0,5 մլրդի կար ճա ժամկետ պար տա տոմ սե րի միջին ե կամ տա բե րու թյու նը կազ մել է 11%, տե ղա բաշխված միջ նա ժամ ետ պարտա տոմ սե րի ե կամ տա բերու թյու նը (3 տար վա մարման ժամ ետ)՝ 13,62%, իսկ 5 տար վա մար ման ժամ ետով պար տա տոմ սե րի նը՝
14,78%: Ն շենք, որ 2011թ. հուն վա րին կար ճա ժամ ետ պե տա կան պար տա տոմ սերի մի ջին կշռված ե կամտա բե րու թյու նը կազ մում էր 8,46%, իսկ միջ նա ժամկետ պար տա տոմ սե րի նը՝ 5 տա րի մար ման ժամ ե տով՝ 13,85%։ Ան ցած տա րի դեկտեմ բե րին կար ճա ժամ ետ պե տա կան պար տա տոմսե րի մի ջին կշռված ե կամտա բե րու թյու նը կազ մել է 10,47%։
Փաս տո րեն, մեկ տար վա ըն թաց քում պետ պար տատոմ սե րի ե կամ տա բե րությունն ա ճել է 1տո կո սային կե տով, իսկ հուն վա րին՝ 0,5տո կո սա յին կե տով։
Դե պի ազ գա յնա կա նու թյո՞ւնՀայկ Զարգարյան, տե սա կետ
էջ 2 ›››
Պո պու լիզ մի դոզան ա վե լա նում էՄՌՈՒնե րի մռու վի ճա կի մա սին հի շում են ընտ րություն նե րի նա խօ րեինԼի լիթ Մի քա յել ան, տե սա կետ
էջ 3 ›››
Ռու բեն Վար դան յա նի «մաս տեր կլաս»ըԳու մար աշ խա տելն ու բիզ նես վա րե լը տար բեր բա ներ են
էջ 8 ›››
Ե թե շվեյ ցա րա ցի լի նեիԿամ ինչ պի սին կլի ներ ձեր աշ խա տա վար ձը աշ խար հի տար բեր երկրնե րում
էջ 9 ›››
Այդ պես էլ Ռուզ վելտ չդար ձավԱ մե նափր կիչ Պու տի նը՝ հե ռուս տաէկ րան նե րի ա ռա ջին դեմք
էջ 10 ›››
Խոս տում ե րի ա ճը՝ 2030 տո կոսԸնտ րու թյուն նե րից ա ռաջ քա ղա քա կան կու սակ ցու թյուն նե րը նոր խոս տում ահ րա պարակ ներ են գրա վում
էջ 13 ›››
«Աստ ղա յին» ձա խո ղում… ի պա տիվ Առ նո Բա բա ջան յա նի
էջ 14 ›››
«Կո մի տաս» քառ յա կը էքսպե րի մեն տալ կո լեկ տիվ չէ
էջ 14 ›››
Գինը՝ 100 դրամ
տ ն տ ե ս ա կ ա ն օ ր ա թ ե ր թ
էջ 6 ››› էջ 4 ›››
Հար կա յին խառ նաշ փոթՀա յաս տա նի հար կա տու նե րին
փո փոխ վող օ րենք նե րը պատ շաճ չեն ներ կա յաց վում
Դա տա վոր նե րը ճնշված են գոր ծա դի րի կող մից
Հարցազրույց ի րա վա բա նա կան գի տու թյուն նե րի թեկ նա ծու
Պարգև Օ հան յա նի հետ
| № 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ., www.orakarg.am
Դամ բա րա նաշի նու թյունՖի նանս նե րի նա խա րա րու թյու նը հետևո ղա կա նո րեն մե ծաց նում է
ներ քին պե տա կան պարտ քը
Ե րեկ՝ Հ րանտ Դին քի սպա նու թյան հին գե րորդ տա րելի ցի օ րը, ոտ քի էր ե լել ամ բողջ Ս տամ բու լը: Հա յաստան յան ա ռա ջա տար կայ քե րում խրոխտ կանգ նած էր Բանգ լա դեշ ցի Հա մոն: n
Տե՛ս խմբագրականը` էջ 2 ›››
Դինքի ֆենոմենը
Uygar Gultekin/Ֆոտոլուր
էջ 6 ›››
Հա յաս տա նում սո ցիա լա կան բնա կա րան ներ կլի նեն
Կա ռա վա րու թյան ե րեկ վա նիս տին վար չա պետ Տիգ րան Սարգս յա նը հանձ նա րա րել է հան րու թյա նը տեղ ակ պա հել, որ 2011թ. հաս տատ ված նոր հա յե ցա կար գի հա մա ձայն՝ ՀՀում ձևա վոր վե լու է սո ցիալա կան բնա կա րա նա յին ֆոնդ, ո րի սե փա կա նա տե րը լի նելու է պե տու թյու նը։ «Այդ բնակա րա նա յին ֆոնդն այլևս սեփա կա նաշ նորհ ման են թա կա չի լի նե լու։ Այն ո րո շում ե րը, որ ըն դու նում ենք, պայ մանա վոր ված են այն հան գաման քով, որ մենք ու նեինք
փախս տա կան նե րին, ինչպես նաև հան րա կա ցա րաննե րում ապ րող ա նա պա հով ըն տա նիք նե րին բնա կա րաննե րով ա պա հո վե լու ըն դունված ռազ մա վա րու թյուն։ Այդ գոր ծըն թա ցը կհասց նենք իր տրա մա բա նա կան ա վար տին։ Բայց սո ցիա լա կան նոր բնակա րա նա յին ֆոն դը, ո րը ձևավոր վե լու է, այլևս սե փա կանաշ նորհ ման են թա կա չի լինե լու»,– ա սել է վար չա պե տը։
Սո ցիա լա կան բնա կա րանի ինս տի տու տը այն է, երբ մի ջին ե կա մուտ ու նե ցող
ըն տա նիք նե րը, բնա կա րան ձեռք բե րե լու և հի փո թե քային վարկ վերց նե լու հնա րավո րու թյուն չու նե նա լով, կարո ղա նում են մատ չե լի գնով եր կա րա ժամ ետ բնա կարան ներ վար ձա կա լել: Ինստի տու տի նպա տա կը բնակչու թյան բնա կա րա նա յին ան հա վա սա րու թյու նը մեղմելն է:
Այս թե մա յով կար դա ցե՛ք հար ցազ րույ ցը «Սո ցիա լական բնա կա րա նա յին հիմնադ րա մ»ի տնօ րեն Ա րա Նա զին յա նի հետ՝ էջ 7: n
Օրվա վարքագիծ
| № 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ.
2 | Տեսանկյուն
Ե րեկ՝ Հ րանտ Դին քի սպա նու թյան հին գե րորդ տարե լի ցի օ րը, ոտ քի էր ե լել ամ բողջ Ս տամ բու լը: Թուր քիա յի խո շո րա գույն քա ղա քի «Թաք սիմ» հրապա րա կում տասն յակ հա զա րա վոր մար դիկ հավաք վել էին ի րենց բո ղո քի ձայնը բարձրացնե լու ըն դա մե նը եր կու օր ա ռաջ թուր քա կան դա տա րանի՝ Հ րանտ Դին քի սպա նու թյան հա մար կա յաց րած դա տավճ ռի դեմ, ո րը քո ղար կում է սպա նու թյան ի րա կան պատ վի րա տու նե րին:
Ե րեկ՝ ժա մը 20:00ի դրու թյամբ, երբ մի ջազ գային և թուր քա կան ա ռա ջա տար լրատ վա մի ջոց նե րի կայ քե րի ա ռա ջին է ջե րը ո ղող ված էին ստամ բուլյան ցույ ցի նկար նե րով, հա յաս տան յան ա ռա ջատար կայ քե րում խրոխտ կանգ նած էր Բանգ լա դեշցի Հա մոն: Սա ի մի ջիայ լոց:
Թուր քա կան դա տա րա նի ո րո շու մը, ո րը գրե թե հա մըն կավ Դին քի սպա նու թյան օր վան, շատ բան է խո սում թուր քա կան պե տու թյան մա սին, ընդգ ծում է Թուր քիա յի թե՛ կա ռա վա րու թյան, թե՛ խոր քա յին պե տու թյան գո ռո զու թյունն ու ան պատ ժե լիու թյունը, նաև այն, որ նրանք ընդ հան րա պես չեն հասկա նում ի րենց ժո ղովր դին, առն վազն այն հատ վածին, ո րը ժո ղովր դա վա րու թյուն և ա վե լի շատ ի րավունք ներ է ցան կա նում:
Ս պա նու թյու նից հինգ տա րի անց ոչ միայն Ս տամ բու լում, այլև խոր քա յին Թուր քիա յում ձևավոր վում է այդ ա րար քի նկատ մամբ թուր քա կան պե տու թյան դիր քո րոշ մա նը հա կա սող տե սա կետ, առն վազն՝ այդ հար ցը դար ձել է հա սա րա կա կան դիս կուր սի մաս:
Հ րան տ Դին քի թե՛ սպա նու թյու նը, թե՛ դրա մասին հա յտա րա րու թյուն նե րը, թե՛ դա տա վա րու թյան ըն թաց քը և թե՛ վճի ռը խո սում են այն մա սին, որ Թուր քիա յի կա ռա վա րու թունն ու խոր քա յին պետու թյու նը չեն հաս կա ցել այդ ա մե նի նշա նակու թյու նը ա ռա ջին հեր թին սե փա կան ժո ղովր դի հա մար:
Դին քը դա հաս կա ցել էր: Նա հաս կա ցել էր Ցեղաս պա նու թյուն հար ցի բո լոր ե րես նե րը՝ գի տակցու մից, ճա նա չու մից սկսած, մինչև զղջման անհրա ժեշ տու թյու նը: Նա հաս կա ցել էր, որ այդ բո լորն ուղ ղա կիո րեն կապ ված են Թուր քիա յի հե տա գա զար գաց ման և ժո ղովր դա վա րու թյան հետ:
Քա նի դեռ Թուր քիա յի իշ խող վեր նա խա վը Դինքին չի հաս կա ցել, այդ երկ րում թուրք քա ղա քա ցու պատ կա նե լու թյունն ու անվ տան գու թյու նը ե րաշխա վոր ված չէ: Եվ քա նի դեռ Հա յաս տա նում չենք հաս կա ցել, որ չի կա րե լի ան տե սել Դին քին, մեր պե տու թյան հա մար շատ ա վե լի եր կար կլի նի իր
ու զա ծին հաս նե լու ճա նա պար հը: Ազ գայ նական մեր կո չե րով չէ, որ թուր քե րը պետք է մեզ հաս կա նան… n
Խմբագրական
Խմ բագ րա կա նը չի պայ մա նա վո րում թեր թի այլ հատ ված նե րում նո րու թյուն նե րի ընտ րու թյունն ու լու սա բա նու մը:
23րդ է ջերում հրա պա րակ վող մյուս կար ծիք նե րը կա րող են չհա մընկ նել խմբագ րու թյան դիր քո րոշ մա նը:
Լույս է տեսնում 2011թ. սեպտեմբերի 21ից:
Հիմադիր և հրատարակիչ՝«Սիվիլիթաս» հիմադրամ, վկայական` 03Ա080303, տրվ. 20.05.08թ.
Հասցե՝ ք. Երևան, Հյուսիսային պողոտայի 1
Հեռ.՝ +37410 500 119, էլ. փոստ՝ [email protected]
Գլխավոր խմբագիր՝ Կարեն Հարությունյան
Թողարկման պատասխանատու՝ Մարատ Յավրումյան
Վաճառք և բաժանորդագրություն՝ +374 10 500119, +374 55 026249
Մեջբերումեր անելիս հղումը «Օրակարգ»ին պարտադիր է:
Թերթի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական
հեռուս տա ռադիո ընթերցում առանց «Օրակարգ»ին հղման արգելվում է:
Նյութերը չեն գրախոսվում և հեղինակներին չեն վերադարձվում:
Գովազդների և R տառով հրապարակվող
նյութերի բովանդա կության համար խմբագրությունը
պատասխանատվություն չի կրում:
Տառատեսակը՝ Էդիկ Ղաբուզյանի
Հրատարակության 1ին տարի
Ստորագրված է տպագրության՝ 19.01.2012թ.
Տպաքանակը՝ 3000
Օրաթերթը տպագրվում է «Տիգրան Մեծ» հրատա րակ չու թյան
տպարանում, ք.Երևան, Արշակունյաց 2:
տ ն տ ե ս ա կ ա ն օ ր ա թ ե ր թ
Անլր ջութ յան տի րույ թում
Հուն վա րի 18ին Ա րամ Գ. Սարգսյա նը լրագ րող նե րի հետ հան դիպման ժա մա նակ հայ տա րա րեց, որ
իր գլխա վո րած Հա յաս տա նի դե մոկ րատա կան կու սակ ցու թյու նը կմաս նակ ցի մա յի սին կա յա նա լիք Ազ գա յին ժո ղո վի ընտ րու թյուն նե րին, սա կայն դեռ հայտ նի չէ, թե ինչ ձևա չա փով՝ արդ յոք կու սակցու թյու նը դա շինք ներ կազ մե լու տես քո՞վ է գնա լու, թե՞ միայ նակ: Ըստ նրա՝ վերջնա կա նա պես դա պարզ կլի նի կու սակցու թյան՝ մար տին նա խա տես վող համա գու մա րին: Նույն հան դիպ ման ժամա նակ Ա րամ Սարգս յա նը հայ տա րա րել է, որ հենց մարտ յան հա մա գու մա րին կպար զի իր կու սակ ցու թյան ան դամ երի հստակ թի վը:
Չ ցան կա նա լով նե ղաց նել պա րոն Սարգս յա նին և կաս կա ծի տակ դնել նրա հնչեց րած թվե րի ան հա վա նա կա նու թյունը, պար զա պես նշեմ, որ 2007թ. խորհրդա րա նա կան ընտ րու թյուն նե րին դեմ ուսի օգ տին քվեար կել է ըն դա մե նը մոտ 3,7 հա զար ՀՀ քա ղա քա ցի: Իսկ դա մի քա նի
հետևու թյուն ա նե լու ի րա վունք է տա լիս.Ա) Ե թե եր կու թիվն էլ ճիշտ են, ու
րեմ Հա յաս տա նի դե մոկ րա տա կան կու սակ ցու թյու նը լուրջ ներ կու սակ ցական խնդիր ու նի, քա նի որ ստաց վում է, որ նրա ան դամ ե րի ճնշող մե ծամաս նու թյու նը քվեար կում է այլ քա ղաքա կան ու ժե րի օգ տին: Այս պա րա գայում ար ժե կենտ րո նա նալ սե փա կան կու սակ ցու թյան ան դամ ե րին հա մակած հիաս թա փու թյու նը վե րաց նե լու գոր ծի վրա և ոչ թե մտա ծել հա մա հայաս տան յան ընտ րու թյուն նե րի մա սին :
Բ) Ե թե ճիշտ է ա ռա ջին թի վը, և ս խալ՝ երկ րոր դը, ա պա ան հաս կա նալի է՝ ին չու կու սակ ցու թյան ա ռաջ նոր դը չի բարձ րա ձայ նում ընտ րա կեղ ծիք ների մա սին, ո րոնք տվյալ պա րա գա յում ա հագ նա ցող չա փե րի են հաս նում: Լուռ հա մա ձայ նու թյու նը նման ա նար դա րության հետ պետք է որ կաս կա ծե լի թվա և տ րա մա բա նո րեն բե րի հա մա գու մարի ժա մա նակ Ա րամ Սարգս յա նից բացատ րու թյուն ներ պա հան ջե լուն:
Գ) Ե թե ճիշտ չէ ա ռա ջին թի վը, ա պա ՀԴԿն ա մեն դեպ քում դա տա պարտված է պար տու թյան, քա նի որ հա սարակ ընտ րո ղին դժվար թե դուր գա, որ այդ ու ժը բա ցա հայտ կեղծ թվեր է շրջա նա ռում: Ն ման գոր ծե լաոճն ա նըն դու նե լի է, քա նի որ վար կա բեկում է կու սակ ցա կան հա մա կար գը՝ այն վե րա ծե լով անլր ջու թյան մի տիրույ թի, որ տեղ չհիմ ա վոր ված ցանկա ցած ար տա հայ տու թյուն կա րող է քա ղա քա կան հայտ դառ նալ:
Անլր ջու թյան այս տի րույ թն ա վե լանա լու է առ աջի կա մի քա նի ա միս նե րին:
Հն գամ յա թմբի րից հե տո արթ նա նա լու են և ի րենց հա վակ նու թյուն նե րի մասին են հայտ նե լու այն պի սի կու սակցու թյուն ներ, ո րոնց գո յու թյանը տեղյակ են միայն Ար դա րա դա տու թյան նա խա րա րու թյան ի րա վա բա նա կան ան ձանց պե տա կան ռե գիստ րի գործա կա լու թյան հա սա րա կա կան միավո րում ե րի, ոչ առևտ րա յին ի րա վաբա նա կան ան ձանց միու թյուն նե րի գրանց ման բաժ նի աշ խա տա կից նե րը:
Այս պա րա գա յում ՀԴԿն դեռ վատա գույն օ րի նա կը չէ: Ին քը՝ Ա րամ Գ. Սարգս յա նը, ո րո շա կի քա ղա քա կան ակ տի վու թյուն դրսևո րում է՝ պար բերա բար ա սու լիս ներ հրա վի րե լով կամ տար բեր հար ցե րի շուրջ հայ տա րա րություն ա նե լով: Կան այն պի սի կու սակցու թյուն ներ, ո րոնք ի րա կա նում գո յություն ու նեն միայն ի րենց հիմ ա դիր նա խա գահ նե րի մտայ նու թյան և վերջին նե րիս տա նը պահ պան վող գրանցման մա սին փաս տաթղ թի տես քով:
Ո՞րն է ել քը ի րա վի ճա կից: Հաս կանալ, որ այս գա ճաճ նե րի ժա մա նակն ան ցել է, և ն րանք ի րենց ներ կա յությամբ ըն դա մե նը գոր շաց նում են քաղա քա կան հա մա կար գը, քան զի անցած քսան տար վա մեջ եր բեք չեն ունե ցել այն քան նե րուժ, որ ի րա կան ազ դե ցու թյուն գոր ծեն քա ղա քա կան դաշ տի վրա: Մի գու ցե ար ժե պատ մության աղ բա նո ցը նե տել նրանց և ա վելի լուրջ մո տե նալ քա ղա քա կան դե րակա տար նե րի լու սա բան ման և հան րայնաց ման հար ցին: Այս կո չը վե րա բեր ում է նաև ինձ և այս գրառ մանս, ո րը նույն անլր ջու թյան տի րույ թում է: n
Դե պի ազ գա յ նա կա նու թյո՞ւն
Ար դեն քա նի տաս նամ յակ ա զա տակա նու թյան, հան դուր ժո ղա կա նու
թյան և վե րազ գա յին մտա ծո ղու թյան կենտ րո նի հա մա րում ու նե ցող Եվ րոպա յում տա րօ րի նակ խլրտում եր են նկատ վում: Խոս քը ազ գայ նա կան շարժում ե րի վե րել քի մա սին է, ո րոնք վտան գում են բուն Եվ րա միու թյան գոյու թյան գա ղա փա րը: Խ թան նե րը երկուսն են՝ ֆրանսգեր մա նա կան ան թաքույց նկրտում ե րը և սո ցիա լա կան վատա ցող կա ցու թյու նը:
19րդ դարն ու 20րդ դա րի ա ռա ջին կե սը կա րե լի է բնու թագ րել որ պես համաեվ րո պա կան տի րա պե տու թյան համար մղվող պայ քա րի շրջան: Նա պոլեոն յան պա տե րազմ ե րը, պրու սա կան էքս պան սիան, Ա ռա ջին և Երկ րորդ աշխար հա մար տե րը այդ տա րեգ րու թյան ա մե նա վառ է ջերն են: Հատ կան շական է, որ Հին աշ խար հում հե գե մո նիայի ձգտել է կա՛մ Ֆ րան սիան, կա՛մ Գերմա նիան: Ինչևէ, ռազ մա կան ու ղիով դա նրանց չհա ջող վեց:
Փո խա րե նը, այդ խնդիրն այժմ լուծվում է Եվ րա միու թյան շրջա նակում: Այն, ինչ վեր էր նա պո լեոն յան
գրե նադ յոր նե րի ու գեր մա նա կան հաուբից նե րի ու ժե րից, այ սօր հեշ տու թյամբ տրվում է բրյու սել ան չի նովն իկ նե րին և ֆի նան սիստ նե րին: Ողջ Եվ րո պան հար կադր ված է հա մա պա տաս խանեց նել իր հար կաբ յու ջե տա յին և դ րամա վար կա յին քա ղա քա կա նու թյու նը ֆրանսգեր մա նա կան տան դե մի պահանջ նե րին, ին չը վեր է ան գամ ա մենա ծանր կա պի տուլ ա ցիա յից:
Հաս կա նա լի է, որ այս ճնշում երն ա նար ձա գանք չեն մում: Միաս նա կան ար ժույ թը դեռևս պատ մա կան միասնա կան հի շո ղու թյուն չէ: Եվ րո պա ցի ները դժկա մու թյամբ են հա մա կերպ վում ի րենց եր բեմ ի ա խո յան նե րի տի րապե տու թյա նը: Այս մի տու մը վառ ար տահայտ վեց Հուն գա րիա յում, երբ «Յոբ բիկ» կու սակ ցու թյան հա մա խոհ նե րը Բու դապեշ տի փո ղոց նե րում այ րե ցին Եվ րամիու թյան դրո շը: Ընդվ զում եր կան նաև Հու նաս տա նում, որ տեղ ա վե լի ու ա վե լի բարձր են հնչում երկ րի գոր ծերին Եվ րա միու թյան մի ջամ տու թյուն ների ան հար կիու թյան մե ղադ րանք նե րը:
Բա ցի այդ՝ կա սո ցիա լա կան գոր ծոնը: Ճգ նա ժամ ու դժվա րու թյուն նե րը մարդ կանց դարձ նում են ծայ րա հե ղական՝ մղե լով փո ղոց: Արդ յուն քում ազգայ նա կան հո սանք նե րը դառ նում են է՛լ ա վե լի ժո ղովր դա կան և պա հան ջարկված՝ որ պես կտրուկ լու ծում եր ա ռաջար կող ար մա տա կան ու ժեր:
Զար մա նա լի չէ, որ նույն «Յոբ բի կ»ը, թեև քա րո զում է նեո նա ցիս տա կան գա ղա փար ներ, Հուն գա րիա յի եր րորդ ա մե նա մեծ կու սակ ցու թյունն է: Ավստրիա յում հետզ հե տե ուժ է հա վա քում աջ ազ գայ նա կան Ա զա տու թյան կուսակ ցու թյու նը, ո րի ա ռաջ նոր դը ժա մանա կին մե ղադր վում էր նա ցիս տա կան
հա կում եր և կա պեր ու նե նա լու մեջ: Ֆին լան դիա յում «Նոր ֆին նա կան» կուսակ ցու թյու նը 2011թ. ապ րի լի խորհրդա րա նա կան ընտ րու թյուն նե րին շահեց ձայ նե րի 19,1%ը՝ ներ գաղ թը կանխե լու և ազ գայ նա կան այլ կար գա խոսնե րի շնոր հիվ:
Եվ րո պա կան պե տու թյուն ներն աստի ճա նա բար մղվում են ազ գայ նական գա ղա փա րա խո սու թյուն նե րի գիրկը, ին չի հիմ ա կան պատ ճառ ներն են օ տար հե գե մո նիան ու տնտե սա կան ան կու մը:
Հա յաս տա նում ազ գայ նա կան գաղա փար նե րը չու նեն մեծ ժո ղովր դակա նու թյուն: Սա կայն ինչ պես Եվ րո պայում, այս տեղ նույն պես կա դրանց վերել քի եր կու կարևո րա գույն նա խադրյալ՝ օ տար նկրտում եր ու սո ցիա լա կան խնդիր: Ռու սա կան «նեո ցա րա կան» քա ղա քա կա նու թյունն ու հետզ հե տե խո րա ցող տնտե սա կան ճգնա ժա մը լայն թա տե րա բեմ են ստեղ ծում ազ գայնա կան ար մա տա կան ու ժե րի հա մար:
Թեև իշ խող կու սակ ցու թյու նը դե յուրե ազ գայ նա կան հո սանք է, փաստ է, որ դա սոսկ գա ղա փա րա կան պատ յան է: Ի րա կա նում, ՀՀԿն չու նի այն ե ռանդն ու ար մա տա կան մո տե ցում ե րը, որ այն քան բնո րոշ են ազ գայ նա կան նե րին, իսկ օ տար ազ դե ցու թյան նկատ մամբ են թադր յալ կոշտ դիր քո րոշ ման մա սին չար ժե ան գամ խո սել:
Ի րա կան ազ գայ նա կան գա ղա փարա խո սու թյան հար թա կը դեռևս դատարկ է և ս պա սում է այն ու ժին, ո րը կձևա կեր պի նշված եր կու խնդիր նե րի ար մա տա կան և արդ յու նա վետ լու ծումը: ՀՀԿն այդ հար թա կում տեղ չու նի, հայ նեո նա ցիստ նե րը՝ նույն պես: Մ նում է սպա սել ար ժա նիին… n
Սու րեն մա նուկ ան
Դինքի ֆենոմենը
Հայկ Զար գար յան
№ 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ. |
3|Տեսանկյուն
Պո պու լիզ մի դո զան ա վե լա նում էՄՌՈՒ-նե րի մռու վի ճա կի մա սին հի շում են ընտ րու թյուն նե րի նա խօ րեին
«Վեր ջին շրջա նում բողոք ներ ենք ստանում ոս տի կա նու
թյան կող մից մա տուց վող ծա ռայու թյուն նե րից, մաս նա վո րա պես, վա րոր դա կան ի րա վունք նե րի և մե քե նա նե րի գրանց ման հարցե րում: Այս խնդրի շուրջ տրվել են հանձ նա րա րա կա ններ ոստի կա նա պե տին, և մենք կարճ ժա մա նա կում պետք է բա րե լավենք ծա ռա յու թյուն նե րի ո րա կը: Սա այն ո լորտն է, որ տեղ տա րեկան 300 հա զա րից ա վե լի ՀՀ քաղա քա ցի ներ շփվում են պե տության հետ»,– Կա ռա վա րու թյան ե րեկ վա նիս տին հայ տա րա րել է վար չա պետ Տիգ րան Սարգս յանը: Նա նշել է, որ դրա նով վե րաբեր մունք է ձևա վոր վում պե տության նկատ մամբ, և խոս տա ցել է, որ ապ րի լին ճա նա պար հա յին ոս տի կա նու թյան՝ Նու բա րա շենում ժա մա նա կա կից սար քա վորում ե րով հա գե ցած նոր մասնա շեն քի շա հա գոր ծու մից հե տո խնդիրն ար մա տա պես կլուծ վի՝
«քա ղա քա ցի նե րը կսպա սարկ վեն քսան րո պեի ըն թաց քում»: Վարչա պետն ա սել է, որ ոս տի կա նապե տին հանձ նա րա րել է խնդիրը վերց նել անձ նա կան հսկո ղության տակ:
Ա ռա ջին հա յաց քից վե րոնշյալը վար չա պե տի կող մից նորմալ աշ խա տան քա յին դժգո հություն է: Սա կայն ի րա կա նում այդ դժգո հու թյան հետևում մեծ պոպու լիզմ է թաքն ված: Ին չո՞ւ:
Նախ՝ մի՞ թե գոր ծա դի րի ղե կավա րը լրատ վա մի ջոց նե րից պետք է ի մա նա ՄՌՈՒներ կոչ վածնե րում առ կա ի րա վի ճա կի մասին (Կա ռա վա րու թյան նիս տից մեկ օր ա ռաջ այս թե մա յի մասին գրել էր «Մե դիա մաքս»ի խմբագիր Դա վիթ Ա լա վերդ յա նը):
Երկ րորդ՝ ե թե վար չա պետն իս կա պես լրատ վա մի ջոց ներից է ի մա նում բո լո րին հայտ նի
ի րո ղու թյան մա սին, հատ կա պես պե տա կան հա մա կար գի թերու թյան մա սին, ու րեմ, մեղմ
ա սած, առն վազն նրա են թա կաներն ի րենց տե ղե րում չեն:
Եր րորդ՝ ե թե այդ պի սի հա մակար գա յին խնդիր նե րը լուծ վե լու են լրատ վա մի ջոց նե րի հրա պարա կում ե րից հե տո, ա պա նույն այդ լրատ վա մի ջոց նե րը օ րու գիշեր ա պարդ յուն խո սում են հարյու րա վոր այլ հա մա կար գա յին խնդիր նե րի, ա նօ րի նու թյուն նե րի ու կո ռում պաց ված չի նովն իկ նե րի մա սին (ճիշտ է՝ լրատ վա մի ջոցնե րը հա ճախ քննա դա տու թյունը չեն տար բե րում հայ հո յան քից,
բայցևայն պես խնդիր նե րը, ո րոնց մա սին խո սում են, օ դից չեն վերց ված):
Ա մե նայն հա վա նա կա նությամբ՝ որ քան մո տե նան մա յիսյան խորհր դա րա նա կան ընտրու թյուն նե րը, այն քան շա տանա լու է պո պու լիզ մը: Խն դիր ները, ո րոնք հնա րա վոր է լու ծել ա ռանց պո պու լիզ մի, կլուծ վեն կար միր ժա պա վեն նե րի կտրումով: Իսկ հա մա կար գա յին խնդիր նե րին ան գամ կար միր ժա պա վե նը չի օգ նի: n
GLENDALE HILLS
« Ընտ րու թյուն նե րին ըն դա ռաջ՝ խնդիրնե րը, ո րոնք հնա րա վոր է լու ծել ա ռանց պո պու լիզ մի, կլուծ վեն կար միր ժա պա վեննե րի կտրու մով:
»
մի՞ թե գոր ծա դի րի
ղե կա վա րը լրատ-
վա մի ջոց նե րից
պետք է ի մա նա
մՌՈՒ-ներ կոչ-
ված նե րում առ կա
ի րա վի ճա կի մա-
սին:Դա
վիթ
Ա լա
վերդ
յա ն/
med
iam
ax.a
m
Լի լիթ մի քա յել ան
| № 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ.
4 | Օրակարգ
դա տա վոր նե րը ճնշված են գոր ծա դի րի կող միցՆախ կին դա տա վոր, ի րա վա բա նա կան գի տու թյուն նե րի թեկ նածու Պարգև Օ հան յա նը վեր ջերս կար ծիք էր հայտ նել, որ ե թե Հայաս տա նում դա տա կան հա մա կարգն օգ տա գոր ծի ռեգ րե սիվ հայցը, դա տա վոր նե րն ա վե լի ող ջա միտ և իրա վա բա նո րեն հիմ ավոր ված վճիռ ներ կկա յաց նեն: Այս և Հա յաս տա նի դա տա կան համա կար գի այլ խնդիր նե րի մա սին Civilnet.tvն զ րու ցել է նրա հետ:
- Պա րոն Օ հան յան, Ձեզ քննա դա տող նե րը կար ծում են, որ ռեգ րե սիվ հայ ցը կկաշ կան դի դա տա վոր նե րի ա զա տու թյու նը:
Դա տա վոր նե րի ան կա խու թյունը կաշ կան դում է իշ խա նու թյու նը, գոր ծա դիր մար մի նը: Իսկ ռեգ րեսիվ հայ ցի մա սին գրված է օ րենքում. հե տա դարձ պա հան ջի ի րավուն քը՝ ռեգ րե սիվ ի րա վուն քը, պետք է դի տար կել վնա սի հատուց ման հա մա տեքս տում՝ կի րառե լով նա խաքն նու թյան, հե տաքննու թյան, դա տա խա զու թյան մարմին նե րի, պաշ տո նա տար ան ձանց և դա տա րան նե րի նկատ մամբ, որպես զի նրանք հա տու ցեն ի րենց պատ ճա ռած վնա սը Հա յաս տա նի Հան րա պե տու թյա նը:
-Ե թե Հա յաս տա նում սկսի գոր ծել ռեգ րե սիվ հայ ցը, ի՞նչ տե ղի կու նե նա գործ նա-կա նում՝ բա ցի նրա նից, որ բյու ջեից վճար ված գու մար-նե րը հետ կվե րա դարձ վեն:
Այդ պա րա գա յում կսկսի ի րակա նաց վել ար դա րա դա տու թյուն: Պաշ տո նա տար մար դիկ կդառնան ա վե լի ար դա րա միտ, ա վելին՝ նրանք պար տա վոր ված կլինեն ար դար լի նել: Պե տու թյու նը պետք է գի տակ ցի, որ այս ինստի տու տը հրա շա լի ինս տի տուտ է, դա տա վոր նե րին զգու շաց նի, որ
չվա խե նան, ե թե պաշ տո նա տարնե րի նկատ մամբ հայց է ներ կայաց վում, ար դար վճիռ կա յաց նեն: Ե թե պաշ տոն յան մե ղա վոր է, թող հա տու ցի, պե տու թյու նը դրա նից չի տու ժի, հար կա տուն՝ ևս, իսկ պաշտո նա տար ան ձը կփոխ հա տու ցի իր գոր ծած սխա լի հա մար: Սա՝ մի կող մից, իսկ մյուս կող մից՝ փաստ է, որ դա տա վոր նե րը ճնշված են գոր ծա դի րի կող մից: Գոր ծա դիր ա սե լով՝ ես նկա տի ու նեմ նա խագա հա կա նին և դա տա խա զու թյանը: Այս ա մե նում դա տա խա զությու նը պետք է ի մա նա իր տե ղը: Այ սօր այն դե յու րե, այ սինքն՝ ըստ Սահ մա նադ րու թյան, դա տա կան իշ խա նու թյան կազ մի մեջ է, սակայն դե ֆակ տո կա ռա վա րու թյան մեջ է և մաս նակ ցում է կա ռա վարու թյան նիս տե րին: Մեկ այլ ա ռումով այն դի տարկ վում է ու ժա յին կա ռույց պե տու թյան ձեռ քին, ո րի մի ջո ցով դա տա վո րը կա րող է ենթարկ վել քրեա կան հե տապնդման: Ն ման պայ ման նե րում ինչպե՞ս կա րող է դա տա վո րը չկա տարել դա տա խա զի միջ նոր դա ծը:
-Այ սինքն՝ դա տա վոր նե րը Հա յաս տա նում բա վա կան դժվար կա ցու թյան մեջ են:
Ի հար կե, դա տա վոր նե րը ճնշված են նա խա գա հա կա նի, դատա խա զու թյան, ընդ հա նուր համա կար գի կող մից: Ես չեմ ու զում
հա վա տալ, բայց գու ցե այդ դատա վոր նե րը նման հսկո ղու թյան ա ռիթ են տվել՝ ոչ ճիշտ վճիռներ կա յաց նե լով: Այդ պա րա գայում, հեգ նան քով ա սում եմ, ա վելի լավ է ստեղծ վի դի րեկ տո րատ՝ հաշ վե տու դարձ նե լով դա տա վորնե րին, քան թե ա նեն այն, ինչ ուզում են՝ ա նուն դնե լով, թե ա զատ են, իսկ ի րա կա նում կա յաց նել այն պի սի ո րո շում եր, ո րոնք հետո գնումհաս նում են Վճ ռա բեկ դա տա րան: Գի տեք, դա տա վորնե րին հսկել կա րե լի է, բայց դա պետք է ար վի օ րեն քով սահ մանված կար գով: Դա տա վո րը կա րող է սխալ վել, վեր ջի վեր ջո մարդ է: Այդ սխա լը կուղ ղի Վճ ռա բե կը, իսկ ե թե սխա լը շատ կո պիտ է, դա տավո րը կպատժ վի:
- Կա րո՞ղ ենք ա սել, որ Հա-յաս տա նում դա տա կան հա մա կար գի խնդիր նե-րի ար մատ նե րը թաղ ված են քա ղա քա կա նու թյան, քա ղա քա կան կամ քի բա ցա-կա յու թյան մեջ:
Ա ռանց իշ խա նու թյուն ների ցան կու թյան՝ ոչ մի երկ րում ոչ մի դա տա րան չի կա րող լինել ար դար: Ի հար կե, դա գա լիս է շատ վերևից, ին չու չէ՝ նա խագա հից: Ա ռա ջին հեր թին լուրջ, կոն ցեպ տո ւալ, ինս տի տու ցիո նալ փո փո խու թյուն ներ են անհ րաժեշտ: Տար բեր հա յե ցա կարգ եր են մշակ վում, ո րոնք «տյու նինգ» են ա նում օ րենք նե րը: Օ րի նակ՝ զարգա ցած երկր նե րում նա խաքն նության գոր ծըն թաց չկա, դա ա վելորդ փուլ է, քա նի որ նա խաքննու թյու նը և հե տաքն նու թյու նը
նույն նախ նա կան քննու թյունն է, ո րը խորհր դա յին տա րի նե րից մա ցած երևույթ է, ո րից չենք ուզում հրա ժար վել: Իսկ նա խաքննա կան մար մի նը ա նօ րի նական ար դա րա դա տու թյուն ի րակա նաց նող մար մին է, քա նի որ ար դա րա դա տու թյուն է ի րա կանաց նում՝ կա լա նա վո րում, հարցաքն նում և այլն՝ ոչ հրա պա րակա յին, ին չը օ րեն քի խախ տում է: Կա լա նա վո րը սեն յա կում հարցաքնն վում է, ինչ ցուց մունք ուզում վերց նում են և ու ղար կում դա տա րան: Վերց նենք Մար գար Օ հան յա նի գոր ծը, երբ ինչոր ցուց մունք ներ սարք վել են, վկան էլ ա սել է, որ ի րեն վկա յու թյուն
տա լու ժա մա նակ ուղ ղոր դել են դա տա կան մար մին նե րը:
- Փաս տո րեն դա տաի րա վա-կան բա րե փո խում ե րի հա-մար անհ րա ժեշտ է, որ վե-րա նա՞ նա խաքն նու թյան փու լը:
Ե թե նա խաքն նու թյան փու լը վերա նա, Սահ մա նադ րու թյու նը պետք է փո փոխ վի, իսկ դա տա խա զության գոր ծա ռույթ նե րը վե րա նայվեն: Նա խաքն նու թյան ա վե լոր դությունն ա պա ցու ցում է նաև մի ջազգա յին փոր ձը՝ ինչ պես զար գա ցած, այն պես էլ ա սիա կան երկր նե րի: Ոս տի կա նու թյու նը դեպ քի վայ րից հա վա քում է ամ բողջ տե ղե կատվու թյու նը, փաս տե րը և ու ղար կում դա տա րան, որ տեղ հրպա րա կա յին, ա զատ հե տաքն նու թյուն է սկսվում: Մեր դեպ քում նա խաքն նու թյան փու լում տե ղի է ու նե նում ոչ հրապա րա կա յին քննու թյուն ա միս ներ շա րու նակ, ո րի ըն թաց քում ան ձին ա զա տու թյու նից զրկում են: Օ րեն քը ա սում է, որ կա լա նա վո րու մը բացա ռիկ խա փան ման մի ջոց է, բայց կի րառ վում է շատ հա ճախ: Չ նայած ըստ օ րեն քի՝ խա փան ման միջո ցը չպետք է պա րու նա կի պատ ժի տար րեր, սա կայն որ պես պա տիժ են ա զա տու թյու նից զրկում, իսկ ո՞ւր մաց ան մե ղու թյան կան խա վարկա ծը, և ին չո՞ւ պետք է քննիչն արդա րա դա տու թյուն ի րա կա նաց նի: Անհ րա ժեշտ է նաև օ րեն քով նվազեց նել դա տա խա զու թյան հա վակնու թյուն նե րը: n
Ար փի Մախ սուդ յան
Հար ցազ րույ ցը դի տե՛ք Civilnet.tv կայ քում:
Պարգև Օ հան յան. «դա տա խա զու թյու նը
պետք է ի մա նա իր տե ղը: այ սօր այն դե
յու րե, այ սինքն՝ ըստ Սահ մա նադ րու-
թյան, դա տա կան իշ խա նու թյան կազ մի
մեջ է, սա կայն դե ֆակ տո կա ռա վա րութ-
յան մեջ է»:
№ 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ. |
5|Գովազդ
| № 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ.
6 | Փողեր
Հար կա յին խառ նաշ փոթՀա յաս տա նի հար կա տու նե րին փո փոխ վող օ րենք նե րը պատ շաճ չեն ներ կա յաց վում
Անց յալ շա բաթ հար կա յին հա մա կար գի հետ կապ ված մի ար տառոց դեպք ե ղավ: Ծ խա խոտ ար տադ րող ըն կե րու թյուն նե րը թանկաց րին ի րենց ար տադ րան քը ու լրատ վա մի ջոց նե րին դա պարզա բա նե ցին ծխա խո տի ակ ցիզ նե րի բարձ րաց մամբ: Սա կայն Պետե կա մուտ նե րի կո մի տեն մի հա ղոր դագ րու թյուն տա րա ծեց, ըստ ո րի՝ «Ակ ցի զա յին հար կի մա սին» օ րեն քում կա տար ված փո փոխու թյուն նե րն ու ժի մեջ կմտնեն միայն 2014թ. հուն վա րի 1ից: Ս տաց վում էր՝ ծխա խո տի ար տադ րու թյամբ զբաղ վող ըն կե րություն նե րը, ո րոնց սե փա կա նա տե րե րի մեջ կա նաև Ազ գա յին ժողո վի պատ գա մա վոր, ու ո րոնք ու նեն պրո ֆե սիո նալ ի րա վա բանա կան ծա ռա յու թյուն ներ, օ րեն քը սխալ են հաս կա ցել: Այ նու հետ պարզ վեց, որ ծխա խո տի ակ ցիզն իս կա պես բարձ րա ցել է, սակայն դա կա տար վել է ոչ թե «Ակ ցի զա յին հար կի մա սին» օ րենքով, այլ «Ծ խա խո տի ար տադ րան քի հա մար հաս տա տագր ված վճար նե րի մա սին» օ րեն քով: Այ սինքն՝ եր կու կողմերն էլ յու րո վի ճիշտ են, պար զա պես ի րա վա կան դաշ տը հա վուր պատ շա ճի ներկա յաց նել չգի տեն:
Ա ռա ջին հա յաց քից՝ սա աբ սուրդա յին ի րա վի ճակ է, բայց ի րակա նում ար տա հայ տում է այն խառ նաշ փո թը, որ ստեղծ վել է հար կա յին օ րենսդ րու թյու նում: Հար կա յին օ րենք նե րը փո փոխվում են հա ճա խա կի ու ա րագ: Տար վա ըն թաց քում հար յուրա վոր հոդ ված ներ են թարկվում են խմբագր ման, օ րենք ներ կան, որ ըն դա մե նը 56 տար վա կյանք են ու նե նում: Փո փո խություն ներն ի րա կա նաց վում են ա ռանց հրա պա րա կա յին քննարկում ե րի, ա ռանց պատ շաճ տեղե կաց ման: Դ րա ա մե նա վառ ա պա ցույ ցը հար կա յին վեր ջին փա թեթն էր, ո րը հրա պա րակվեց ու մաս նա գետ նե րին հասա նե լի ե ղավ Ազ գա յին ժո ղովում հաս տատ վե լուց մեկ շա բաթ ա ռաջ: Իսկ չէ՞ որ խոս քը վե րաբե րում էր մոտ 25 օ րենսդ րա կան փո փո խու թյուն նե րի:
Նույ նիսկ պրո ֆե սիո նալ հաշվա պահ ներն ու ի րա վա բան ները դժվա րու թյամբ են հասցնում հետևել հար կա յին օ րենսդրու թյան փո փո խու թյուն նե րին, իսկ փոքր և մի ջին բիզ նե սը, որ պրո ֆե սիո նալ ի րա վա բաններ ու հաշ վա պահ ներ վար ձե լու
հնա րա վո րու թյուն ներ չու նի, երբեմ նույ նիսկ տեղ ակ չէ, թե ինչ փո փո խու թյուն ներ են կատար վել: Իսկ դա ու ժե ղաց նում է հար կա յին մար մին նե րի վարչա կան լծակ նե րը, հան դի սա նում կո ռուպ ցիա յի աղբ յուր:
Ա դամ Ս մի թին չեն ճա նա չում
Ի րա կա նում հար կա յին գործըն թա ցը (հար կա յին օ րենք ների մշակ ման, քննարկ ման ու ընդուն ման փու լե րը) էա կան նշա
նա կու թյուն ու նի տվյալ երկ րի հար կա յին հա մա կար գը բնութագ րե լու հա մար: Պատ մու թյունը վկա յում է, որ հենց հար կա յին օ րենք ներ մտցնե լու ի րա վունքի հա մար պայ քա րը նպաս տեց պառ լա մեն տա րիզ մի զար գացմա նը: Ա ռա ջին ան գամ Ա զա տություն նե րի մեծ խար տիան, որ
Անգ լիա յում ըն դուն վեց 1215թ., սահ մա նեց մի այս պի սի դրույթ՝ ցան կա ցած նոր հարկ կա րելի է մտցնել միայն թա գա վո րության ընդ հա նուր խորհր դի կողմից: Այ սինքն՝ հար կա տու նե րը գոր ծուն մաս նակ ցու թյուն էին ու նե նում հար կա յին օ րենք ների մշակ ման և ըն դուն ման գործում: Սա կայն այս սկզբուն քի գի տա կան հիմ քե րը շա րադ րեց շոտ լան դա ցի հայտ նի տնտե սագետ Ա դամ Ս մի թը 18րդ դա րում:
«Հար կը, որ պար տա վոր վում է վճա րել յու րա քանչ յուր ան հատ, պետք է ո րոշ վի ճշտո րեն, այլ ոչ թե կա մա յին: Վ ճար ման ժամկե տը, վճար ման ձևը, վճար ման գու մա րը,– այդ ա մե նը վճա րո ղի և ցան կա ցած այլ անձ նա վո րության հա մար պետք է լի նի պարզ և ո րո շա կի… Հար կադր ման
ա նո րո շու թյու նը զար գաց նում է լկտիու թյու նը»,– գրում էր նա իր հան րա հայտ՝ «Ժո ղո վուրդ նե րի հարս տու թյան բնույ թի և պատճառ նե րի ու սում ա սի րու թյուն» աշ խա տու թյան մեջ:
Հի մա փոր ձենք պար զել, թե որ քա նով է հա յաս տան ցի սովո րա կան հար կա տուն տեղ ակ հար կա յին օ րենք նե րին: Ա ռաջին քայ լը, բնա կա նա բար, Պետե կա մուտ նե րի կո մի տեի պաշտո նա կան կայ քէ ջում տե ղե կատվու թյուն փնտրե լը կլի նի: Սակայն ա նո րո շու թյան մեջ գտնվող հար կա տու ներն այս տեղ վերջնա կա նա պես կմո լոր վեն: Բանն այն է, որ ՊԵԿի taxservice.am կայ քի «հար կա յին օ րենսդ րություն» բա ժի նն ար դեն վա ղուց չի թար մաց վում: Այն տեղ կա րելի է գտնել օ րենք ներ, որոնք վաղուց չեղ ալ են հա մար վել, ու չեք գտնի ոչ մի նոր փո փո խու թյուն: Օ րի նակ՝ 2010թ. նո յեմ բե րին Ազգա յին ժո ղո վը չեղ ալ հայ տա րարեց «Բեն զի նի և դի զե լա յին վառե լի քի հաս տա տագր ված վճարնե րի մա սին» օ րեն քը, ո րը մինչ այ սօր հան ված չէ ՊԵԿի կայ քից:
Հար կա յին վեր ջին փո փո խություն նե րին ծա նո թա նա լու համար հար կա տուն պար զա պես պետք է գի տա հե տա զո տա կան աշ խա տանք ի րա կա նաց նի, քանի որ չկա մի այն պի սի ընդ հանուր հար թակ, որ տեղ օ պե րատի վո րեն կզե տեղ վեին հար կային գոր ծող օ րենք նե րը: Բա ցի այդ՝ հաշ վա պահ նե րը դժգո հում են, որ Ֆի նանս նե րի նա խա րարու թյու նում հաշ վա պա հի ո րակա վոր ման քննու թյուն ներ հանձնե լիս ստիպ ված են լի նում պատաս խա նել այն պի սի հար ցե րի, ո րոնք վե րա բե րում են ար դեն ուժը կորց րած հոդ ված նե րի:
Կար ծում ենք՝ այս բնավ ոչ երկ րոր դա կան հար ցը պետք է հար կա յին բա րե փո խում ե րի ա ռաջ նա հերթ խնդի րը դառ նա, ե թե, ի հար կե, այս օ րենսդ րա կան խառ նաշ փո թը մի տում ա վոր չի ստեղծ վում: Ընդ ո րում՝ ՊԵԿի պաշ տո նա կան կայ քէ ջը կար գի բե րե լը (կամ դրան փո խա րի նող որևէ այլ հար թա կի ստեղ ծումը) ա ռանձ նա պես բարդ խնդիր չէ: n
Ա լեք սանդր Ա րամ յան
« ՊԵԿի taxservice.am կայ քում կա րելի է գտնել օ րենք ներ, որ վա ղուց չեղ ալ են հա մար վել »
Հա յաս տա նում
փոքր և մի ջին
բիզ նե սը, որ պրո-
ֆե սիո նալ ի րա-
վա բան ներ ու
հաշ վա պահ ներ
վար ձե լու հնա րա-
վո րու թյուն ներ
չու նի, եր բեմն
նույ նիսկ տեղ ակ
չէ, թե հար կա յին
ինչ փո փո խու-
թյուն ներ են կա-
տար վել:
Ար ձա նագր վել է ե կամ տա բերու թյան աճ ոչ միայն ա ռանձին պար տա տոմ սե րի գծով, այլև ընդ հա նուր առ մամբ թան կա ցել է ներ քին պե տա կան պարտ քը։ Ան ցած տար վա հուն վա րի վերջին պետ պար տա տոմ սե րի մի ջին ե կամ տա բե րու թյու նը 11,7% էր, իսկ դեկ տեմ բե րին՝ 12,95%:
2011թ. պետ պար տա տոմ սերի ե կամ տա բե րու թյան ա ճը Ֆինանս նե րի նա խա րա րու թյու նը բա ցատ րում էր տար վա ա ռա ջին կե սի բարձր գնա ճով։ Բայց հիմա, երբ Հա յաս տա նում գնա ճային ճնշում երը, ըստ ԿԲի, չե զոք են, նա խա րա րու թյան կող մից հենց տա րեսկզ բին «թանկ» փողե րի ներգ րա վում այդ քան էլ հաս կա նա լի չէ, ե թե հաշ վի առնենք, որ բյու ջեն դրանց կա րիքն ըստ էու թյան չու նի. հուն վարին սո վո րա բար բյու ջեն լի նում է պրո ֆի ցի տա յին: Ս տաց վում է,
որ ի րա կա նում այդ «թանկ» փողե րի կա րի քը չի ե ղել։
Ի րա կա նում Ֆին անսների նախարարությունն այդ թողար կում ե րից ստաց ված 4,5 մլրդի կա րիքն զգա ցել է, քա նի որ հուն վա րին պետք է կա տա րի ան ցած տա րի թո ղարկած 4,5 մլրդ ի կար ճա ժամ ետ պար տա տոմ սե րի մա րու մը։ Սակայն ե թե ան ցած տա րի այդ գումա րը ներգ րավ վել էր 8,6% մի ջին ե կամ տա բե րու թյամբ, պարտքը վե րա դարձ նե լու հա մար փողը ներգ րավ վել է մոտ 13% մի ջին ե կամ տա բե րու թյամբ։
Բան կե րի թե լադ րան քով
Պե տա կան պար տա տոմ սե րի շու կա յում ստեղծ վել է մի ի րավի ճակ, երբ ի րա կա նում ե կամտա բե րու թյու նը թե լադ րում է ոչ թե ա ռա ջար կը՝ Ֆին նա խը, այլ պա հան ջար կը՝ ֆի նան սա կան
շու կա յի մաս նա կից նե րը, հատկա պես բան կե րը։ Ֆին նա խը հայտն վել է մի ի րա վի ճա կում, երբ նա խորդ թո ղար կում ե րի մա րում ե րն ա պա հո վե լու համար ստիպ ված է խա ղալ բան կերի խա ղի կա նոն նե րով։
Հուն վա րին պետ պար տա տոմսե րի ե կամ տա բե րու թյան ա ճը հրահ րել են հենց բան կե րը և Կենտ րո նա կան բան կը։ ԿԲն փո փո խու թյուն ներ է կա տա րել «Բան կե րի գոր ծու նեու թյան կար գա վո րու մը, բանկա յին գոր ծու նեության հիմ ա կան տ ն տ ե ս ա կ ա ն նոր մա տիվ ները» կա նո նակարգ 2ում (ու ժի մեջ է 2011թ. դեկտեմ բե րի 8ից), ըստ ո րի՝ բան կերի կող մից ար տարժույ թով ներգ րավ ված
մի ջոց նե րի դի մաց ԿԲում պարտա դիր պա հուս տա վո րու մը (ներգ րավ ված մի ջոց նե րի 12%ը) ի րա կա նաց վում է դրա մով:
Նախ կի նում ներգ րավ ված միջոց նե րի 12%ի 9%ը պետք է ի րա կա նաց վեր դրա մով, 3%ը՝ ար տար ժույ թով։ Այս փո փո խությու նը նշա նա կում է, որ բանկերն ու նեն դրա մի պա հան ջարկ (ա վանդ նե րի մոտ 70%ը արտար ժու թա յին է), ին չը հան գեց
րել է շու կա յում ազ գա յին արժույ թի թան կաց մա նը։
Մ յուս կող մից՝ դրամի պա հան ջարկ ունի նաև Ֆին նախը, և ս տիպ ված է ստեղծ ված պայ ման նե րում թանկ փող ներգրա վել։ Բան կերն
օգտ վում են այն հան գա ման քից, որ
նա խա րա րու թյու նը փո ղի խնդիր ու նի:
Այս տա րի նա խա րա րու թյու նը կանգ նած է լի նե լու լուրջ մարտահ րա վե րի առջև. միայն նախորդ տա րի նե րին թո ղար կած պար տա տոմ սե րի մար մա նը պետք է ուղ ղի շուրջ 65 մլրդ։ Սա նշա նա կում է, որ դա կատա րե լու հա մար Ֆին նա խը շուկա յից մի ջոց ներ է ներ գրավե լու բարձ րա ցող ե կամ տաբե րու թյամբ։ Սա կայն խնդիրնե րը դրա նով չեն վեր ջա նում. անհ րա ժեշտ է լի նե լու ներքին պարտ քի հաշ վին ա պահո վել 30,2 մլրդ՝ պետբ յուջեի դե ֆի ցի տի ֆի նան սա վորման հա մար, իսկ տե ղա բաշխված պար տա տոմ սե րից շուրջ 26 մլրդ ուղ ղել պար տա տոմսե րի սպա սարկ մա նը։
Շարժ վե լով բան կե րի թե լադրած կա նոն նե րով՝ ֆին նա խը գնում է դա սա կան ֆի նան սական բուրգ կա ռու ցե լու ճա նապար հով: n
Ար մե նակ Չա տին յան
Դամ բա րա նա շի նու թյունՖի նանս նե րի նա խա րա րու թյու նը հետևո ղա կա նո րեն մե ծաց նում է ներ քին պե տա կան պարտ քը
‹‹‹ էջ 1
Այս տարի պար տա տոմ սե րի
մար մա նը պետք է ուղ ղվի
65 մլրդ
№ 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ. |
7|Փողեր
Հի փո թե քին մրցա կիցՀա յաս տա նում ներդր վում է սո ցիա լա կան բնա կա րա նի ինս տի տու տը
Աշ խար հի մի շարք երկր նե րում գոր ծում է այս պես կոչ ված սո ցիալա կան բնա կա րա նի (social housing) ինս տի տու տը, երբ մար դիկ, հնա րա վո րու թյուն չու նե նա լով բնա կա րան գնել կամ էլ հիփո թեքա յին վարկ վերց նել դրա հա մար, եր կա րա ժամ ետ բնա կու թյուն են հաս տա տում սո ցիա լա կան բնա կա րա նում՝ վճա րե լով շու կայա կա նից նվազ ո րո շա կի ամ սա կան վարձ: Սո ցիա լա կան բնա կարա նի սե փա կա նա տե րը լի նում է կա՛մ պե տու թյու նը, կա՛մ էլ շահույթ չհե տապն դող որևէ կազ մա կեր պու թյուն: Այս ինս տի տու տի գա ղա փարն այն է, որ վե րաց վի բնակ չու թյան տար բեր խա վե րի միջև առ կա բնա կա րա նա յին ան հա վա սա րու թյու նը: Նի դեռ լանդնե րում այս պի սի բնա կա րան նե րում ապ րում է բնակ չու թյան 90%ը, Հոնգ Կոն գում՝ 50%ից ա վե լին: ԱՄՆում սո ցիա լա կան բնա կարա նի ինս տի տու տի գա ղա փա րը տար բեր է՝ բնա կա րա նը ոչ թե վար ձա կա լու թյան է տրվում, այլ մատ չե լի գնով վա ճառ վում է:
Հա յաս տա նում ևս ներդր վում է սո ցիա լա կան բնա կա րա նի ինս տի տու տը, ո րի մեկ նար կը տրվել է Դի լի ջա նում: Թե մա յի շուրջ «Օ րա կարգ»ը զրու ցել է «Սո ցիա լա կան բնա կա րա նա յին հիմ ադ րամ» կազ մա կեր պության գլխա վոր տնօ րեն Ա րա Նա զին յա նի հետ:
- Պա րոն Նա զին յան, Հա-յաս տա նի բնակ չու թյան ո՞ր խումբն է թի րա խա յին հա-մար վում այդ ծրագ րի հա մար:
Հա յաս տան յան շու կան հիմնա կա նում բնա կա րան ներ է ա ռա ջար կում ունևոր կամ բարձր ե կա մուտ ներ ու նե ցող ըն տա նիքնե րին: Պե տա կան կամ մար դասի րա կան օգ նու թյան ծրագ րերով քիչ քա նա կով բնա կա րաններ են կա ռուց վում, նաև բնակչու թյան ա մե նա կա րի քա վոր ու խո ցե լի խմբե րի՝ փախս տական նե րի, ա ղե տի գո տում տուժած ըն տա նիք նե րի և այ լոց համար: Սա կայն կա բնակ չու թյան մի մեծ զանգ ված այդ եր կու խմբե րի միջև, որն ու նի ցածր կամ մի ջին ե կա մուտ ներ՝ ե րի տա սարդ նե րը, նո րաս տեղծ ըն տա նիք նե րը, միջին ե կամ ուտով ըն տա նիք նե րը, ո րոնք ու զում են ի րենց սե փա կան օ ջա խը ստեղ ծել, տա նիք ու նե նալ, ի րենց կյան քը բա րե լա վել: Այ սօր շու կա յա կան գնե րով բնա կա րան գնե լը կամ հի փո թե քա յին վարկե րը մատ չե լի չեն բնակ չու թյան լայն զանգ վա ծի հա մար: Այս ա մենը հաշ վի առ նե լով՝ մենք ա ռանձնաց րել ենք բնակ չու թյան թի րախա յին խումբ՝ մի ջի նից ցածր և մի ջին ե կա մու տով ըն տա նիք ներ:
-Որ քա՞ն ժա մա նակ ըն-տա նի քը կա րող է ապ-րել նույն սո ցիա լա կան բնա կա րա նում:
Վար ձա կա լու թյան ժամ ե տը չի սահ մա նա փակ վում, և մարդիկ կա րող են տասն յակ տա րիներ ապ րել նույն բնա կա րա նում: Ի հար կե, հնա րա վոր է՝ վար ձակալ ման պայ ման նե րը, շու կայի կոն յունկ տու րա յի փո փոխմա նը զու գըն թաց, վե րա նայվեն յու րա քանչ յուր տա րի: Մենք ե րաշ խիք ենք տա լիս ըն տա նիքնե րին, որ ե թե կա նո նա վոր մուծեն տան վար ձը, վնաս չհասցնեն բնակ ֆոն դին, կա րող են այդ բնա կա րա նում ապ րել, որ քան կա մե նան:
-Ինչ պե՞ս է ո րոշ վում բնա-կա րա նի ամ սա կան վար ձը և որ քա՞ն է այն:
Մենք գոր ծում ենք ինք նարժե քի ի ջեց ման սկզբուն քով, քանի որ շա հույթ չենք հե տապնդում: Փոր ձե լու ենք ա ռա ջար կել այն պի սի վար ձավ ճար, որ 250 հազ. ե կա մուտ ու նե ցող ըն տանիքն ի վի ճա կի լի նի հան գիստ այն վճա րել: Ան գամ 150 հազ. ե կամու տի դեպ քում, ո րոշ դոտա ցիա նե րի պայ ման նե րում, ըն տա նի քը կա րող է ամ սա կան 3040 հազ. տրա մադ րել վարձա կա լու թյա նը՝ դրա դի մաց ունե նա լով ժա մա նա կա կից, բո լոր պայ ման նե րով հա գե ցած բնակա րան: 40 հազ. վար ձը վերա բե րում է ա մե նա մեծ բնա կարան նե րին, իսկ 12սեն յա կա նոց բնա կա րան նե րը կտրա մադր վեն ա վե լի ցածր վար ձա չա փով:
-Ո րո՞նք են սո ցիա լա կան բնա կա րան հատ կաց նե լու մյուս պայ ման նե րը:
Յու րա քանչ յուր հա մայն քի հետ աշ խա տե լիս ման րա մասն մշակ վում են չա փո րո շիչ նե րը: Կարևոր է, որ վար ձա կա լը լի նի հա մայն քի բնա կիչ, ու նե նա համայն քում եր կա րատև ապ րե լու ծրա գիր: Ու նենք նաև ե րի տասարդ ըն տա նիք նե րին ա ջակ ցելու, ինչ պես նաև հա մայն քի համար անհ րա ժեշտ մաս նա գետնե րի ա պա հով ման նպա տակ: Բ նա կա րա նա յին խնդիր նե րը լուծե լով, մենք լու ծում ենք հա մայնքի խնդիր նե րը:
- Հա յե րի ազ գա յին մտա ծե-լա կեր պը հաշ վի առ նե լով՝ շա տերն այ նո ւա մե նայ նիվ սո ցիա լա կան բնա կա րա նը հա մա րե լու են կար ճա ժամ-կետ լու ծում և փոր ձե լու են ձեռք բե րել սե փա կան բնա կա րա նը: Այս ծրագ րով բնա կա րան նե րի վա ճառք նա խա տես վո՞ւմ է:
Նախ նա կան հաշ վարկով՝ բնա կա րան նե րի 2030%ը կհատ կաց վի վա ճառ քի: Բ նա կարան նե րը տրա մադր վե լու են շուկա յա կա նից ցածր գնե րով, բայց այն պայ մա նով, որ դա չդառնա շու կա յա կան առ քու վա ճառքի ա ռար կա: Մենք ա ռա ջար կե լու ենք վճար ման ճկուն հա մա կարգ այն պայ մա նով, որ երբ ըն տա նիքը ո րո շի վա ճա ռել բնա կա րանը, մենք լի նենք ա ռա ջին գնորդը: Սա փոխ շա հա վետ ա ռա ջարկ է: Ըն տա նի քը ցան կա ցած պա հի կա րող է վա ճա ռել բնա կա րա նը՝ ա ռանց միջ նորդ նե րի, իսկ բնակա րա նը մում է սո ցիա լա կան ֆոն դի մեջ: Այն տրա մադր վում է թի րա խա յին ըն տա նիք նե րից մեկին և չի դառ նում շու կա յա կան սպե կուլ ա ցիա յի ա ռար կա:
-Ո՞ր փու լում է ծրա գի րը Դի լի ջա նում: Ո՞ր քա ղաքն է հա ջոր դե լու նրան:
Ա ռա ջին ծրագ րի հա մար ընտր վել է Դի լի ջա նը՝ որ պես հեռան կա րա յին քա ղաք, ինչ պես նաև հաշ վի առ նե լով հա մայնքի ակ տիվ մաս նակ ցու թյու նը
ծրագ րի նա խա պատ րաս տա կան փու լին: Դի լի ջա նի ծրագ րի ֆինան սա կան հոս քե րը կսկսեն այս տար վա ըն թաց քում: Ե թե ա մեն ինչ լի նի նա խա տես վա ծի պես, մինչև ա մառ վա վերջ կսկսենք շի նա րա րու թյու նը: Հա ջորդ ծրագի րը կի րա կա նաց վի Հ րազ դան քա ղա քում: Վե դիում, Աշ տա րակում, Ա պա րա նում տար բեր տեսա կի ու սում ա սի րու թյուն ներ են կա տար վում: Երևա նում ևս սկսել ենք աշ խա տանք նե րը, և քաղա քա պե տա րա նի հա մար ա ռաջին խնդի րը վթա րա յին շեն քերն են: Սա կայն դա պա հան ջում է այլ մո տե ցում, հա մա գոր ծակ ցություն քա ղա քա պե տա րա նի հետ: Կար ծում ենք՝ մոտ ժա մա նակնե րում կմշակ վի նաև Երևա նում ծրագ րի ներդր ման մո դե լը:
-Ինչ պի սի՞ օ ժան դա կու-թյուն եք ակն կա լում պե տու թյու նից:
Շատ կարևոր է, որ տե ղա կան իշ խա նու թյուն նե րը մեզ հետ համա գոր ծակ ցեն: Օ րի նակ՝ Դիլի ջա նում մեկ նար կած ա ռա ջին ծրագ րի շրջա նա կում հա մայնքը մեզ տրա մադ րել է հո ղա տարածք, ա նա վարտ շի նու թյուններ, ո րը նվա զեց նում է շեն քի ինք նար ժե քը: Պե տու թյան հետա գա օ ժան դա կու թյու նը կլինի նպաս տա վոր հար կա յին դաշտի ստեղ ծու մը կամ ըն տա նիքնե րի սուբ սի դա վո րու մը: Տարբեր երկր նե րում սուբ սի դիա նե րի
հար ցը տար բեր ձևով է լուծ վում: Մի դեպ քում սուբ սի դա վորվում են սո ցիա լա կան բնա կարան ա ռա ջար կող կազ մա կերպու թյուն նե րը, և ն րանք օգտվում են ար տոն յալ վար կե րից, մյուս դեպ քում՝ ա ջակ ցու թյուն է տրա մադր վում ըն տա նի քին՝ ելնե լով նրա ե կամու տի չա փից: Սա շղթա յաձև լու ծում է մի շարք սո ցիա լա կան խնդիր ներ:
- Սո ցիա լա կան բնա կա-րա նի ինս տի տու տը զար-գա ցած է ա շխար հի շատ երկր նե րում, սա կայն յու-րա քանչ յուր երկ րում ու նի իր ա ռանձ նա հատ կու թյուն-նե րը: Ո՞ր երկ րի մո դե լից եք օգտ վել հա յաս տան յան ծրա գի րը մշա կե լիս:
Հա յաս տա նի հա մար ա մե նահար մար տար բե րակն ընտ րե լու հա մար մենք ու սում ա սի րել ենք մի ջազ գա յին փոր ձը: Նոր բան հո րի նե լու կա րիք չկար, և մարդիկ ար տա սահ մա նում ար դեն 100 տա րի է՝ ապ րում են սո ցիալա կան բնա կա րան նե րում: Խոսքը եվ րո պա կան, հո լան դա կան մո դել նե րի մա սին: Մեզ հա ջողվեց գոր ծըն կե րա յին հա րա բերու թյուն ներ հաս տա տել Նի դեռլանդ նե րի ա ռա ջա տար սո ցիալա կան բնա կա րա նա յին կորպո րա ցիա նե րի հետ, ո րոնք մեզ հետ միա սին սկսե ցին աշ խա տել այս ուղ ղու թյամբ: n
Մա րի լույս Ե րեմ յան
ա րա Նա զին յանն
ա սում է, որ Հա-
յաս տա նում ամ-
սա կան 250
հազ. ե կա մուտ
ու նե ցող ըն տա-
նիքն ի վի ճա կի
կլի նի հան գիստ
բնակ վել սո ցիա-
լա կան բնա կա-
րա նում:
| № 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ.
8 | մեծ փողեր
Հ յու րա նո ցա յին նոր հսկաCarlson Hotels-ը և Rezidor-ը միա վոր վել են
Աշ խար հի ա մե նա խո շոր հյուրա նո ցա յին ըն կե րու թյուննե րից եր կու սը՝ ա մե րիկ ան Carlson Hotelsը և բել գիա կան Rezidorը, ո րո շել են միա վորվել։ Այս մա սին հայտ նի է դարձել ըն կե րու թյուն նե րի՝ ե րեկ տա րա ծած հա մա տեղ հաղոր դագ րու թյու նից։ Միա վորված ըն կե րու թյունն աշ խա տելու է The Carlson Rezidor Hotel Group բրեն դով, հա ղոր դում է Reutersը։
Միա վո րու մը հյու րա նո ցա յին այս ցան ցե րի վեր ջին տա րի նե րի համա գոր ծակ ցու թյան տրա մա բանա կան շա րու նա կու թյունն է, Carlsonը տնօ րի նում է Rezidorի բաժ նե տոմ սե րի մեծ մա սը։ Ընդ ո րում՝ չի փոխ վե լու ըն կե րություն նե րի ի րա վա կան կար գավի ճակն ու բիզ նե սի վա րու մը։ The Carlson Rezidor Hotel Groupը զբաղ վե լու է ըն կե րու թյան բրենդի գլո բալ պլա նա վոր մամբ և կա ռա վար մամբ, բիզ նե սի վարման գոր ծիք նե րի զար գաց մամբ, ծա ռա յու թյուն նե րի տրա մադրման հա վա սար մա կար դա կի ու անձ նա կազ մի մաս նա գի տա կան ա ճի ա պա հով մամբ։
Միա վոր ված ըն կե րու թյունը շա հույ թի օպ տի մա լաց ման և ա վե լաց ման նպա տա կով ծրագրում է ընդ լայ նել վա ճառք նե րի ստո րա բա ժա նու մը, սեր տաց նել
տու րիս տա կան գոր ծա կա լություն նե րի հետ կա պե րը, զարգաց նել Club Carlson լո յա լու թյան ծրա գի րը։
The Carlson Rezidor Hotel Groupը ներ կա յաց ված կլի նի աշ խարհի ա վե լի քան 80 երկ րում։ Ըն կերու թյան պորտ ֆե լում են Radisson, Radisson Blu, Country Inns & Suites By CarlsonSM, Hotel Missoni, Park Plaza և հայտ նի այլ բրենդ նե րի ա վե լի քան 1300 հյու րա նոց։ Միավոր ված ըն կե րու թյան աշ խա տակից նե րի թի վը 80 հազ. է։
Ն շենք, որ զբո սաշր ջա յին ինդուստ րիա յի վեր ջին տա րինե րի ա մե նա խո շոր գոր ծար քը
ա մե րիկյ ան Hilton կոր պո րացիա յի վե րա միա վո րում է։ 2006թ. Hilton Hotels Corporation (HHC) ըն կե րու թյու նը 3,3 մլրդ ֆունտ ստեռ լին գով ձեռք բե րեց Hilton International հյու րա նո ցային ցան ցը։ 1919թ. ստեղծ ված Hilton ըն կե րու թյան ակ տիվն երը բա ժան վել էին 1964թ.՝ HHCը տնօ րի նում էր հյու րա նոց նե րի ցան ցը ԱՄՆի տա րած քում, իսկ Hilton International բրենդն ու մա ցած ակ տիվն երն ան ցել էին բրի տա նա կան Hilton Group ընկե րու թյա նը։ n
Ռու բեն Վար դան յա նի «մաս տեր կլաս»-ը
Գու մար աշ խա տելն ու բիզ նես վա րե լը տար բեր բա ներ ենՀուն վա րի 18ին Մոսկ վա յում «Գայ դար յան ֆո րում»ի շրջանա կում մեկ նար կել է «Ռու սաստան և աշ խարհ. 20122020» խո րագ րով տնտե սա կան քառօր յա հա մա ժո ղո վը։ Վեր ջի նիս օ րա կար գում Ռու սաս տա նի՝ մինչև 2020թ. սո ցիալտնտեսա կան զար գաց ման ռազ մավա րու թյան քննար կում է։ Համա ժո ղո վի շրջա նա կում «Տ րոյկա դիա լոգ» ներդ րու մա յին ըն կե րու թյան ղե կա վար Ռուբեն Վար դան յա նի ե լույ թն ամբող ջու թյամբ նվիր ված է ե ղել բիզ նե սի վար մա նը։ Նա խո սել է գու մար աշ խա տե լու և բիզնես վա րե լու տար բե րու թյուննե րի, ինչ պես նաև բիզ նե սում հա ջո ղու թյան հաս նե լու հանգու ցա յին գոր ծոն նե րի մա սին, հա ղոր դում է հա մա ժո ղո վի պաշ տո նա կան կայ քը։
Վար դան յանն իր ե լույ թը սկսել է դահ լի ճի հետ երկ խո սու թյամբ՝ «Ո՞վ է ի րեն մի ջին խա վին դասում»։ Հար ցին ի պա տաս խան՝ ձեռք է բարձ րաց րել դահ լի ճի մեծ մա սը։ Իսկ երբ Վար դան յա նը հարց րել է, թե ով է հա վա տում, որ քսան տա րի հե տո կա րող է ռուբ լա յին մի լիար դա տեր դառնալ, օ դում ըն դա մե նը մի քա նի ձեռք է մա ցել։
«Եր կար կա րե լի է խո սել ներդրու մա յին մի ջա վայ րի մա սին,
բայց ե թե ան գամ այս լսա րա նը չի հա վա տում դրան, ա պա սա ա վելի շատ մեր բիզ նես մի ջա վայրն է հի շեց նում։ Ես շատ եմ շփվել սին գա պուր յան հրաշ քի հե ղինակ Լի Կո ւան Յո ւի հետ։ Ըստ իս՝ նա բնա վո րու թյան չորս գիծ ունի, ո րոնք էլ ա պա հո վել են սինգա պուր յան բա րե փո խում ե րի հա ջո ղու թյու նը՝ պրագ մա տիզմ,
հետևո ղա կա նու թյուն, պար զություն, ինչ պես նաև պե տա կան մե քե նա յի շա հագրգռ վա ծու թյունը բիզ նե սի հա ջո ղու թյան գործում»,– ա սել է Վար դան յա նը։
«Գու մար աշ խա տելն ու բիզ նես վա րե լը եր կու տար բեր բա ներ են և մարդ կանց եր կու տար բեր տեսակ ներ։ Վեր ջերս ես մաս նա վոր հի վան դա նո ցում ե ղա, որ տեղ պա տու հան նե րը չէին բաց վում։ Երբ գլխա վոր բժշկին հարց րի պատ ճա ռը, ա սաց, որ այդ ճանա պար հով ին քը խնա յում է։ Սա վառ օ րի նակ է, թե ինչ պես կա րելի է գու մար վաս տա կել չբաց վող պա տու հան նե րի և ոչ արդ յու նավետ բիզ նե սի հաշ վին»,– շա րունա կել է Վար դան յա նը։
Պ րո ֆե սիո նա լիզմ, ա ռողջ բանա կա նու թյուն, աշ խա տան քի նկատմամբ սեր և հա վակ նություն ներ՝ սրանք, ըստ «Տ րոյկա դիա լո գ»ի ղե կա վա րի, բիզնե սում հա ջո ղու թյան հաս նե լու հան գու ցա յին գոր ծոն ներն են։
Ե լույ թի վեր ջում Վար դան յանը խո սել է ֆի նանս նե րի մասին՝ նշե լով, որ վեր ջին 1000 տարում Հու նաս տա նը կա՛մ ս նանկ է ե ղել, կա՛մ էլ դե ֆոլ տա յին ի րավի ճա կում։ «Մի գու ցե այն ի րադրու թյու նը, ո րում ներ կա յում հայտն վել է Հու նաս տա նը, ոչ թե պա տա հա կա նու թյուն է, այլ կեն սաձև՞»,– եզ րա փա կել է իր ե լույ թը Վար դան յա նը։ n
Kodak-ը հետ է պտտում ժա պա վեն նե րը
Ըն կե րու թյու նը սնանկ է հայ տա րար վել՝ ա ռայժմ ժա մա նա կա վո րա պես
Լու սան կար չա կան ա պա րատ ների, ֆո տո և կի նո ժա պա վեն ների ար տադ րու թյամբ զբաղ վող ա մե րիկ ան Eastman Kodakը հայ տա րա րել է սնան կաց ման մա սին։ Խոս քը ժա մա նա կավոր սնան կաց ման մա սին է, ընկե րու թյան ղե կա վա րու թյու նը դեռ հույս ու նի փրկել բիզ նեսն ու այս նպա տա կով ա մե րիկ ան Citigroupից 18 ա միս ժամ ետով $950 մլն վարկ է վերց րել, հա ղոր դում է Reutersը։
Ըն կե րու թյան տնօ րեն նե րի խորհր դի նա խա գահ և թոփ մենե ջեր Ան տո նիո Պե րե սը հայ տարա րել է, որ մե նեջ մեն թը սա անհրա ժեշտ և ճիշտ քայլ է հա մա րում Kodakի ա պա գա յի հա մար։ Ներկա յում ըն կե րու թյու նը ֆի նան սական լուրջ խնդիր ներ ու նի։ 2011թ. այն կորց րել է իր շու կա յա կան արժե քի 88%ը։ Այս պա հին ըն կե րությու նը $162 մլն է գնա հատ վում, պարտ քե րը կազ մում են $6,8 մլրդ՝ ակ տիվն ե րի $5,1 մլրդ ընդ հա նուր ծա վա լի պայ ման նե րում։
1892թ. հիմ ադր ված Kodakը, նախ կի նում լի նե լով ո լոր տի ա ռաջա տա րը, այդ պես էլ չկա րո ղացավ յու րաց նել թվա յին տե սախցիկ նե րի ար տադ րու թյունն ու դիմա նալ մրցակ ցու թյա նը, գրում է Reutersը։ Հա րա բե րա կան այս պար տու թյու նը հատ կան շական է այն քա նով, որ քա նով հենց
Kodakին է պատ կա նում թվային լու սան կար չա կան ա պա րատի հայտ նա գոր ծու թյու նը։ Ի դեպ՝ հենց Kodakի տեխ նո լո գիա ների շնոր հիվ են հնա րա վոր դարձել Լուս նից կա տար ված ա ռա ջին լու սան կար նե րը։
Fact Setի տվյալ նե րի հա մաձայն՝ Kodakի սնան կաց ման մասին լու րե րի ֆո նին ըն կե րու թյան բաժ նե տոմ սերն արժևոր վել են 4,4%ով։ n
Radisson-ը փո խել է սե փա կա նա տի րո ջը:
meg
ahol
iday
.com
Ռու բեն Վար դան յա նի բիզ նես հա ջո ղու-
թյան բա նաձևը՝ պրո ֆե սիո նա լիզմ,
ա ռողջ բա նա կա նու թյուն, աշ խա տան քի
նկատմամբ սեր և հա վակ նու թյուն ներ։
Kodak-ի փրկու թյան հույ սը Citigroup-ի
$950 մլն վարկն է։
mas
sliv
e.co
m
rusr
ep.ru
Էջը պատրաստեց Լիլիթ Միքայելանը
№ 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ. |
9|մեծ փողեր
Ե թե շվեյ ցա րա ցի լի նեիԿամ ինչ պի սին կլի ներ ձեր աշ խա տա վար ձը
աշ խար հի տար բեր երկր նե րումԵրբևէ մտա հոգ վե՞լ եք, թե ձեր կրթու թյամբ, մաս նա գիտու թյամբ և աշ խա տան քա յին փոր ձով որ քան գու մար կվաստա կեիք այլ երկ րում բնակ վելու դեպ քում։ Ե թե ա յո, ա պա ռու սա կան Slon.ru կայ քը, հիմք ըն դու նե լով Աշ խա տան քի միջազ գա յին կազ մա կեր պու թյան (ԱՄԿ) տվյալ նե րը, կազ մել է պարզ մի հաշ վիչ, ո րը կարող է փո խա կեր պել ձեր ընթա ցիկ աշ խա տա վար ձը մեկ այլ երկ րի հա մա պա տաս խան աշ խա տա վար ձի։
Հաշ վար կը, ի հար կե, բա վա կան կո պիտ է, քա նի որ հաշ վիչն օգտա գոր ծում է մի ջին ան վա նական աշ խա տա վար ձե րի հա րաբե րակ ցու թյու նը (հիմք ըն դու նելով 2008թ. վեր ջի ազ գա յին արժույթ նե րի փո խար ժեք նե րը)՝ են թադ րե լով, որ մեկ այլ երկրում դուք աշ խա տան քա յին նույն հնա րա վո րու թյուն ներն ու պարտա կա նու թյուն ները կու նե նա յիք։
Բա ցի այդ՝ հաշ վի չի առն վում քա ղաք նե րի միջև աշ խա տավար ձե րի տար բե րու թյու նը, երկրից եր կիր ձեր մաս նա գի տության պա հան ջար կը, գնո ղու նակու թյան պա րի տե տը և բազ մաթիվ այլ գոր ծոն ներ։ Թերևս այս հան գա ման քի շնոր հիվ կհայտնա բե րեք, որ, օ րի նակ, ձեր ընթա ցիկ հա յաս տան յան աշ խատա վար ձը եվ րո պա կան երկրնե րում շուրջ 10 ան գամ բարձր կլի ներ։ Սա կայն պետք է հաշ վի
առ նել, որ գնե րը Եվ րո պա յում նույն պես շատ ա վե լի բարձր են, ուս տի ի րա կան աշ խա տա վարձը բարձր է ըն դա մե նը 58 անգամ։ Ընդ ո րում՝ պետք է հաշ վի առ նել, որ վերց ված են ԱՄԿի՝ 2008թ. պաշ տո նա կան տվյալ ները, երբ հա մաշ խար հա յին ֆինան սատն տե սա կան ճգնա ժամը դեռ նորնոր էր թափ հա վա քում։
Տար բեր երկր նե րում աշ խատա վար ձե րի ի րա կան հա րաբե րակ ցու թյու նը լուրջ և աշ խատա տար ու սում ա սի րու թյուն է, որն ի զո րու է կա տա րել, օ րինակ, Հա մաշ խար հա յին բան կը կամ Տն տե սա կան հա մա գոր ծակցու թյան և զար գաց ման կազ մակեր պու թյու նը։ Այդ պատ ճա ռով, ե թե դուք պրո ֆե սիո նալ տնտեսա գետ չեք, ա պա այս հաշ վի չը բա վա կան հստակ պատ կե րացում կտա ձեզ՝ տար բեր երկր ներում աշ խա տա վար ձե րի հա րաբե րակ ցու թյան մա սին։
Slon.ruի հաշ վի չի մի ջո ցով «Օ րա կար գ»ը փո խա կեր պել է 2008թ. Հա յաս տա նի պե տա կան (64 836) և մաս նա վոր հատ վածնե րի (133 882) մի ջին ան վա նական աշ խա տա վար ձե րը տասնվեց պե տու թյուն նե րում։ Հիմք ըն դու նե լով ստաց ված տվյալ ները՝ Հա յաս տա նի քա ղա քա ցի ները 2008թ. ա մե նա բարձ րը կվարձատր վեին Շ վեյ ցա րիա յում՝ համա պա տաս խա նա բար 1,491 մլն և 3,08 մլն, իսկ ա մե նա ցած րը՝ Ուկ րաի նա յում՝ 55 հազ. և 114 հազ.։ n
Փր կու թյան 13 ու ղիԳ լո բալ տնտե սու թյու նը դեռ շան սեր ու նի
Հա մաշ խար հա յին տնտե սությու նը, մեծ հաշ վով, ստագ նացիա յի փու լում է՝ պարտ քա յին ճգնա ժամ Եվ րո պա յում, գործազր կու թյան բարձր մա կարդակ ԱՄՆում, տնտե սու թյան ա ճի դան դա ղում ա սիա կան երկր նե րում, մաս նա վո րա պես Չի նաս տա նում և Հնդ կաս տանում։ Գ լո բալ տնտե սու թյան մար տահ րա վեր նե րի դի մա կայման և առ կա խնդիր նե րի հաղթա հար ման ի րենց դե ղա տոմսն են ա ռա ջար կում 13 փոր ձագետ ներ, ո րոնք մաս նակ ցել են ա մե րիկ ան Foreign Policy հեղի նա կա վոր հան դե սի հարցմա նը, և ու րեմ.
1. Դուրս գրել հա մաշ խարհա յին բո լոր պարտ քե րը, ա ռաջար կում է Bloombergի խմբագիր, ներդ րող, գոր ծա րար Պոլ Կեդ րովս կին։ Վեր ջի նիս կարծի քով՝ սու վե րեն պարտ քե րը խո չըն դո տում են եվ րո պա կան տնտե սու թյան ա ճը, իսկ ա մերի կա ցի նե րի վար կա յին պարտքե րը՝ սպա ռու մը։ Խնդ րի լու ծումը տա րի ներ կպա հան ջի, ո րի ըն թաց քում խո շո րա գույն սպառող կդառ նա Չի նաս տա նը, իսկ զար գա ցած երկր նե րը կկորց նեն մրցու նա կու թյու նը։ Ին չո՞ւ տնտեսու թյա նը հնա րա վո րու թյուն չտալ զրո յից սկսել, հարց նում է Կեդ րովս կին։
2. Բո լո րին պետք է աշ խատան քի ըն դու նել, վստահ է BBC Trustի ղե կա վար, տնտե սա գետ Դա յա նա Կոյ լը։ Բ յու ջեի ծախսե րի հաշ վին խնա յե լու փոր ձերը հան գեց նում են գոր ծազր կության ա ճի, սպառ ման նվազ ման և ճգ նա ժա մի նոր ա լի քի։ Բանկե րին ա ջակ ցե լու վրա տա րեկան ծախս վում է մոտ $1 տրլն, մինչ դեռ բո լոր գոր ծա զուրկ ներին աշ խա տան քի տե ղա վո րելն ա վե լի է ժան գոր ծըն թաց է, կարծում է Կոյ լը։
3. Նոր տվյալ ներ հա վա քել հա մաշ խար հա յին տնտե սության վե րա բեր յալ, ա ռա ջարկում է Ս թեն ֆոր դի հա մալ սա րանի դա սա խոս Պոլ Սա ֆոն։ Մինչ այժմ տնտե սա գետ նե րը կար ծում էին, թե աշ խար հը բա վա կան պարզ է կա ռուց ված, անհ րաժեշտ է միայն կա րո ղա նալ հավա սա րակշ ռել բո լոր հնա րա վոր ի րա վի ճակ նե րը։ Սա կայն վեր ջին տա րի նե րի փոր ձը ցույց տվեց, որ ի րա կա նում ա մեն ինչ այդպես չէ. գլո բալ տնտե սու թյու նը շատ ա վե լի մեծ ու բազ մա զան է դար ձել։ Հաս կա նա լու հա մար, թե ի րա կա նում ինչ պես է ա մեն ինչ գոր ծում, առ կա տվյալ նե րը բա վա րար չեն։ Սա ֆոն ա ռա ջարկում է հնա րա վո րինս ամ բողջաց նել տվյալ ներն ամ բողջ աշխար հում և դ րանք հա սա նե լի դարձ նել բո լո րին։
4. Անհ րա ժեշտ է կրճա տել ռազ մա կան ծախ սե րը, կար ծում է ֆի նան սա կան հար ցե րով փորձա գետ Բառ նի Ֆ րան կը։ Ֆ րանկն ա ռա ջար կում է նոր հրթիռ ների և ա նօ դա չու սար քե րի գնման
փո խա րեն գու մար նե րը ծախսել ոս տի կան նե րի, հրշեջ նե րի և ու սու ցիչ նե րի աշ խա տա վարձե րի վրա։ Ֆ րան կի կար ծի քով՝ «ա հա բեկ չու թյան դեմ պայ քարը» պետք է ա վե լի է ժան լի նի, քան, օ րի նակ, ԱՄՆի պաշտ պանու թյան ո լոր տի տա րե կան ծախսերն են՝ $650 մլրդ։
5. Խ թա նել գնա ճը, խոր հուրդ են տա լիս ա մե րի կա ցի պրո ֆեսոր ներ Մեն ցի Չի նը և Ջեֆ րի Ֆ րի դե նը։ Գ նա ճի բարձր մա կարդա կը կօգ նի «այ րել» զար գա ցած երկր նե րի պարտ քե րը, ինչ պես նաև հար թել քա ղա քա կան տարա ձայ նու թյուն նե րը՝ ով պի տի ի վեր ջո վճա րի զար գա ցած պետու թյուն նե րի պարտ քե րը։ Գ նաճը պետք է լի նի 46%ի մա կարդա կում, ին չը կօգ նի տնտե սությա նը, միա ժա մա նակ խիստ չի հար վա ծի բնակ չու թյա նը։
6. Են թա կա ռուց վածք նե րի վրա ծախ սել տրի լիոն դո լար, ա ռա ջար կում է Հա մաշ խար հային բան կի ա վագ տնտե սա գետ Ջաս թին Յու ֆու Լի նը։ Սա կօգ նի լու ծել գոր ծազր կու թյան խնդիրը, խթա նել տնտե սա կան ա ճը և ն վա զեց նել զար գա ցած և զարգա ցող երկր նե րի տնտե սու թյուննե րում առ կա դիս բա լանս նե րը։ Լի նը վստահ է, որ սա ներդ րում է ա պա գա յի մեջ։
7. Բարձ րաց նել նվա զա գույն աշ խա տա վար ձե րը, կար ծում է տնտե սա գետ Ջեյմս Գելբ րայթը։ Ներ կա յում ԱՄՆում նվա զագույն աշ խա տա վար ձը $7,2/ժամ է, ո րը Գելբ րայթն ա ռա ջար կում է բարձ րաց նել մինչև $12/ժամ։ Գոր ծ նա կանում նման ո րո շումը կհան գու ցա լու ծի քա ղա քական թնջու կը. ԱՄՆի ո՛չ բ նակչու թյու նը, ո՛չ կա ռա վա րու թյունը, ո՛չ Կոնգ րե սը, ո՛չ էլ բան կերը պատ րաստ չեն գու մար ներ ծախ սել, մինչ դեռ խո շոր կոր պորա ցիա ներն ու նեն անհ րա ժեշտ այս գու մար նե րը։
8. Լու ծել խնդիր նե րը՝ մտածե լով «փոք րե րի» մա սին, ա ռաջար կում է գիտ նա կան և ձեռնար կա տեր Վի վեկ Վադվ հան։ Կա ռա վա րու թյուն նե րը, ըստ
նրա, պետք է ֆինանսավորեն ոչ թե խո շոր հե տա զո տա կան կենտ րոն նե րի ի նո վա ցիա նե րը, այլ փոքր բիզ նե սը։
9. Զս պել ար ժու թա յին «խելա գար» հա մա կար գը, կոչ է ա նում գրող, տնտե սա գետ Դեյվիդ Ս մի կը։ Պարտ քե րի դուրսգրմա նը խո չըն դո տում են ար ժութա յին հա մա կար գե րի դիս բալանս նե րը և առևտ րա յին պա տերազմ ե րի վտան գը։ Ազ գա յին ար ժույ թի փո խար ժե քը կար գավո րում է ոչ միայն Չի նաս տա նը, այլև Ճա պո նիան։ Պետք է ար ժութա յին շու կա յի կար գա վոր ման թա փան ցիկ կա նոն ներ մշա կել։
10. Ա վե լի շատ զբո սա նա վեր գնել, խոր հուրդ է տա լիս տնտեսա գի տու թյան պրո ֆե սոր Ռոբեր Ֆ րեն կը։ Նա ա ռա ջար կում է պե տա կան բյու ջե նե րը հա մալրել ի հաշ վի շքե ղու թյան նոր հար կե րի։
11. Զ բաղ վել սե փա կան ա ռողջու թյամբ, ա ռա ջար կում է նախկին լրագ րող, գոր ծա րար Էսթեր Դայ սո նը։ Ըստ նրա՝ պետք է կենտ րո նա նալ մարդ կա յին կապի տա լում կա տար վող ներդրում ե րի ուղ ղու թյամբ։ Բ նակ չության ա ռող ջա կան վատ վի ճա կը ոչ միայն մի լիար դա վոր դո լարնե րի վնաս է հասց նում պե տությա նը, այլև նվա զեց նում տնտեսու թյան արդ յու նա վե տու թյու նը։
12. «Կա նաչ» քա ղաք ներ կառու ցել, խոր հուրդ է տա լիս գրող Ա լեքս Ս տե ֆե նը։ Ա ռա ջի կա 40 տա րում աշ խար հին շի նա րարա կան բում է սպաս վում։ Շինտա րածք նե րի խնա յո ղու թյու նը, է կո լո գիա յի մա սին հոգ տա նելը և նոր տեխ նո լո գիա նե րի օգտա գոր ծու մը կխ թա նեն տնտեսա կան զար գա ցու մը, վստահ է Ս տե ֆե նը։
13. Ար ձա կուրդ վերց նել, ա ռա ջար կում է ա մե րի կա ցի գրող և փի լի սո փա Դա նիել Դե նե տը։ Անհ րա ժեշտ է ստեղ ծել այն պի սի հա մա կարգ, ո րը բո լո րին զգա լի ա զատ ժա մա նակ կտրա մադ րի, ին չը, իր հեր թին, կնպաս տի նոր և հե տաքր քիր գա ղա փար նե րի ա ռա ջաց մա նը։ n
մոն տե Կառ լո յի շքեղ զբո սա նա վե րը կա րող են հա մաշ խա րհա յին տնտե սութ յան
փրկութ յան բա նա լի լի նել։
pano
ram
io.com
83 000 AMD
137 000 AMD
210 000 AMD
210 000 AMD
238 000 AMD
272 000 AMD
525 000 AMD
611 000 AMD
637 000 AMD
668 000 AMD
739 000 AMD
759 000 AMD
1 027 000 AMD
1 491 000 AMD
172 000 AMD
283 000 AMD
437 000 AMD
434 000 AMD
491 000 AMD
562 000 AMD
1 085 000 AMD
1 262 000 AMD
1 315 000 AMD
1 380 000 AMD
1 527 000 AMD
1 567 000 AMD
2 120 000 AMD
3 080 000 AMD
65 000 AMD
134 000 AMD Հայաստան
55 000 AMD
114 000 AMD Ուկրաինա
58 000 AMD
120 000 AMD Ադրբեջան
Չինաստան
Ռուսաստան
Լատվիա
Լիտվա
Լեհաստան
Էստոնիա
ԱՄՆ
Կանադա
Մեծ Բրիտանիա
Շվեդիա
Իսպանիա
Ճապոնիա
Գերմանիա
Շվեյցարիա
Պետական հատված
Մասնավոր հատված
Աշխատավարձերը Հայաստանում և 16 այլ պետություններում՝
ըստ աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 2008թ. տվյալների
Աղբյուր` slon.ru
Էջը պատրաստեց Տաթև Հովհաննիսյանը
| № 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ.
10 | աշխարհ
Տասը գոր ծոն, ո րոնք կոտ րում են կարծ րա տի պե րըԱՄՆ-ը, պարզ վում է, մա սամբ ավ տո րի տար եր կիր է
Ա մեն տա րի ԱՄՆի Պետ դեպար տա մեն տը հրա պա րա կում է տար բեր պե տու թյուն նե րում մար դու ի րա վունք նե րին նվիրված զե կույց ներ, ա մե րի կա ցիներն էլ վստահ են, որ Միացյալ Նա հանգ նե րը հա մա պատաս խա նում է «ա զատ երկ րի» բո լոր սահ մա նում ե րին, The Washington Postում գրում է Ջորջ Վա շինգ տո նի հա մալ սարա նում ի րա վուն քի պրո ֆե սոր Ջո նա թան Թ յոռ լին. «Սա կայն երկ րում գոր ծող օ րենք ներն ու սո վո րույթ նե րը կոտ րում են նման վստա հու թյու նը»:
2001թ. սեպ տեմ բե րի 11ից հե տո ԱՄՆը պար բե րա բար սահ մանա փա կում է քա ղա քա ցիա կան ա զա տու թյուն նե րը՝ հա նուն «պետա կան անվ տան գու թյան» ամրապնդ ման: «Ա մե րի կան բազմա թիվ ընդ հան րու թյուն ներ ու նի Կու բա յի և Չի նաս տա նի վար չակար գե րի հետ, իսկ ու ժա յին կառույց նե րի նոր լիա զո րու թյուն ները թույլ են տա լիս ԱՄՆը առնվազն մա սամբ ավ տո րի տար երկիր հա մա րել»,– գրում է Թ յոռ լին ու թվար կում ԱՄՆում քա ղա քացի նե րի ի րա վունք ներն ու ա զատու թյուն նե րը սահ մա նա փա կող տա սը օ րի նակ.
1. «ԱՄՆի քա ղա քա ցի ների սպա նու թյուն ներ». Բա րաք
Օ բա ման, իսկ նրա նից ա ռաջ՝ Ջորջ Բու շը, ի րա վունք ու նի արտո նել ա հա բեկ չի կամ ա հա բեկչին հան ցա կից հա մար վող ցանկա ցած քա ղա քա ցու չե զո քա ցում։
2. «Ձեր բա կա լու թյուն ա նորոշ ժամ ե տով». ԱՄՆի նախա գահն ի րա վունք ու նի ա նո րոշ ժամ ե տով եր կա րաձ գել ա հաբեկ չու թյան մեջ մե ղադր վող քաղա քա ցի նե րի ձեր բա կա լու թյուննե րը։ ԱՄՆի վար չա կազ մը խոչըն դո տում է Դաշ նա յին դատա րա նում այս լիա զո րու թյու նը բո ղո քար կե լու բո լոր փոր ձե րը։
3. «Կա մա յա կան ար դա րադա տու թյուն». ԱՄՆի նա խագահն ի րա վա սու է ո րո շել, թե որ տեղ է տե ղի ու նե նա լու դատա վա րու թյու նը՝ Դաշ նա յի՞ն դա տա րա նում, թե՞ ռազ մա կան տրի բու նա լում։
4. «Խու զար կու թյուն՝ ա ռանց հրա մա նագ րի». ԱՄՆի նախա գահն ի րա վունք ու նի կարգադ րել լրտե սում՝ ա ռանց համա պա տաս խան հրա մա նագ րի առ կա յու թյան, ան գամ ստի պել ըն կե րու թյուն նե րին ու կազ մակեր պու թյուն նե րին՝ տե ղե կատվու թյուն տրա մադ րել քա ղաքա ցի նե րի ֆի նան սա կան դրության, նա մա կագ րու թյան, կա պերի մա սին:
5. «Չհ րապ արակ վող ա պացույց ներ». քա ղա քա ցի նե րին ձեր բա կա լե լու հա մար ԱՄՆի իշ խա նու թյուն ներն ա մե նուր
օգ տա գոր ծում են ա պա ցույց ներ, ո րոնք կա րող են չհրա պա րա կել պար զա գույն հիմ ա վոր մամբ, թե դրանց գաղտ նա զեր ծու մը կվնասի ազ գա յին անվ տան գու թյա նը:
6. «Ռազ մա կան հան ցա գործու թյուն ներ». 2009թ. Օ բա մայի վար չա կազ մը հայ տա րա րեց, որ թույլ չի տա հե տաքն նու թյուն ի րա կա նաց նել Կենտ րո նա կան հե տա խու զու թյան վար չու թյան՝ ջրա հեղձ ման կի րառ ման մեջ մե ղադր վող աշ խա տա կից նե րի նկատ մամբ: Սա ձևա խե ղում է ոչ միայն մի ջազ գա յին պայ մա նագրե րով ամ րագր ված պար տա վորու թյուն նե րը, այլև Ն յուրն բերգյան սկզբունք նե րը:
7. ԱՄՆի կա ռա վա րու թյունը սկսել է ա վե լի ակ տիվ դիմել օ տա րերկր յա հե տա խու զություն նե րի հար ցե րով Գաղտ նի
դա տա րա նին: 2011թ. Օ բաման եր կա րաց րեց դա տա րանի լիա զո րու թյու նը, այդ թվում՝ թույ լատ րեց գաղտ նի խուզար կու թյուն ներ ի րա կա նացնել բա ցա հայտ ված ա հա բեկ չական կազ մա կեր պու թյուն նե րին չպատ կա նող քա ղա քա ցի նե րի նկատ մամբ։
8. «Ան ձեռնմ ե լիու թյուն դա տա կան սահ մա նա փա կումնե րից». Օ բա մա յի վար չա կազմը կա րող է հեշ տու թյամբ անձեռնմ ե լիու թյան կար գա վիճակ շնոր հել բո լոր այն ըն կե րություն նե րին, ո րոնք ա ջակ ցում են քա ղա քա ցի նե րի լրտես մա նը։
9. «Քա ղա քա ցի նե րի մշտական լրտե սում». Օ բա մա յի վար չա կազմ ի րա վունք ու նի GPSսար քա վո րում ե րի օգ նությամբ հետևել քա ղա քա ցի նե րի
յու րա քանչ յուր քայ լին՝ ա ռանց որևէ հրա մա նագ րի կամ դա տարա նի ար տոն ման։
10. «Քա ղա քա ցի նե րի արտա հանձ նում». Միաց յալ Նահանգ նե րի իշ խա նու թյուն ները լիա զո րու թյուն ու նեն ԱՄՆի քա ղա քա ցի նե րին և ոչ քա ղաքա ցի նե րին տե ղա փո խել այլ եր կիր: Այս հա մա կար գը քննադատ վում է խոշ տան գում ե րի հա մար այլ երկր նե րի տա րածքն ու օ րենսդ րու թյունն օգ տա գործե լու հա մար։
«Ե թե նա խա գահն ի րա վունք ու նի խլել ա զա տու թյունդ կամ կյանքդ, ա պա բո լոր ի րա վունքնե րը հանձն վել են գոր ծա դիր իշ խա նու թյան ո ղոր մա ծու թյա նը։ Հենց սրա նից էլ զգու շա նում էին ԱՄՆի հիմ ա դիր հայ րե րը»,– ամ փո փում է Թ յոռ լին։ n
այդ պես էլ Ռուզ վելտ չդար ձավԱ մե նափր կիչ Պու տի նը՝
հե ռուս տաէկ րան նե րի ա ռա ջին դեմքԱր դեն մի քա նի օր է՝ Ռու սաստա նի վար չա պետ և նա խա գահի թեկ նա ծու Վ լա դի միր Պուտի նը չի իջ նում հե ռուս տաէկրան նե րից։ Բ րի տա նա կան BBCն, հետ չմա լով ռու սա կան պե տա կան «Ռո սիա1»ից, ևս փաս տագ րա կան ֆիլմ է նկարա հա նել նրա մա սին։
BBCի «Պու տի նը, Ռու սաս տա նը և Արև մուտ քը» չորս մա սից բաղկա ցած ժա պա վե նում Պու տի նի իշ խա նու թյան տա րի նե րի մա սին պատ մում են հա մաշ խար հային քա ղա քա կա նու թյան մի շարք հայտ նի դեմ քեր՝ Բա րաք Օ բա մա, Կոն դո լի զա Ռայս, Լեո նիդ Կուչմա, Սեր գեյ Ի վա նով։
«Պու տի նը, ութ տա րի զբաղեց նե լով ՌԴ նա խա գա հի և չորս տա րի՝ վար չա պե տի պաշ տոննե րը, վաս տա կել է քա ղա քական գոր ծըն թաց նե րի հմուտ մանի պուլ ա տո րի հե ղի նա կու թյուն և իշ խա նու թյան հա սել ու ժա յին կա ռույց նե րի մի ջո ցով»,– ֆիլ մի մա սին գրում է BBCն։ Ֆիլ մի հեղի նակ նե րը փոր ձել են պար զել, թե նման հատ կա նիշ նե րի տեր մար դուն ինչ պես է հա ջող վել դառ նալ Արև մուտ քի ար ժե քա վոր դաշ նա կի ցը, ու թե որ պա հից են Պու տի նի քա ղա քա կան մե թոդնե րը սկսել ան հանգս տաց նել Վա շինգ տո նին և Լոն դո նին։
Օ րերս ռու սա կան պե տա կան «Ռո սիա1» հե ռուս տաա լի քը
ցու ցադ րել էր «Ճգն ա ժ ա մ 2 0 0 8 . փրկել Ռու սաստա նը» ֆիլ մը՝ ինչ պես է Ռուս ա ս տ ա նին հա ջողվում հաղթ ա հ ա ր ե լ հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յին տնտես ա կ ա ն ա ն կ մ ա ն հ ե տ և ա ն ք նե րը։ Ռու սական տնտե սու թյան գլխա վոր փրկիչը, ըստ ֆիլ մի հե ղինակ նե րի, Վ. Պուտինն է։ «Պետք է գտնվեր մե կը, որն իր վրա կվերցներ պա տաս խա նատվու թյու նը։ Ես պար տավոր էի դա ա նել»,– ֆիլմում հայ տա րա րում է ՌԴ վար չա պե տը։
«Ռո սիա1»ի տնօ րեն Ան տոն Զ լա տո պոլս կին չի հա մա ձայ նել, թե ֆիլմի ի հայ տը գա լը քա ղաքա կան կոն յունկ տու րայի արդ յունք է։ «Տն տեսա կան ճգնա ժամի հաղ թա հար ման գոր ծում Պու տի նի դե րը, պարզա պես հնա րա վոր չէր ան տե սել
ժա պա վե նում»,– ռու սա կան «Վզգլ ադ»ին պար զա բա նել է Զ լա տո պոլս կին։
«Պու տի նի հիմ ա կան ուղեր ձը ժո ղովր դին այս պի
սին էր՝ դուք ա վե լի լավ կապ րեք, սա կայն մենք՝
կեն սա մա կար դա կի բարձ րաց ման գոր
ծի վաս տա կավոր վար պետներս ենք ո րոշե լու, թե ուր և ինչ պես ձեզ ա ռ ա ջ ն ո ր դել։ Պուտինն այդ
պես էլ Ռուզվելտ չդար ձավ
և մ աց Լ յու դովի կոս 14րդ, որն
աշ խար հին հայտնի է իր «Պե տու թյունը ես եմ» ար տա հայ
տու թյամբ»,– ֆիլմին ար ձա գան քել էր «Կո մեր սանտ ՖՄ»ի քա ղա քա
կան վեր լու ծաբան Ս տա
ն ի ս լ ա վ Կ ո ւ չ ե րը։ n
Բա ֆե թը շուտ հանձն վող նե րից չէՀան րա պե տա կան նե րի դեմ պայ քա րը
շա րու նակ վում էԱ մե րի կա ցի հայտ նի ներդ րող, մի լիար դա տեր Ո ւո րեն Բա ֆեթը ԱՄՆի բյու ջեն կհա մալրի $49 հազով՝ այս «ցու ցանի շով» հա վա սար վե լով հանրա պե տա կան կոնգ րե սա կան Ս քոթ Ռայ ջե լին։ Կոնգ րե սա կանը ևս մ տա դիր է մինչև տարե վերջ բյու ջե նույն քան գումար վճա րել, հա ղոր դում է AFP գոր ծա կա լու թյու նը։
Ա վե լի վաղ Բա ֆե թը հայ տարա րել էր, թե բյու ջե կփո խան ցի նույ քան գու մար, որ քան հան րապե տա կան կոնգ րե սա կան նե րը։ Այս մրցա պայ քա րին մաս նակ ցելու ցան կու թյուն ա ռա ջի նը Ռայջելն էր հայտ նել, որը մինչ Ներկա յա ցու ցիչ նե րի պա լա տի անդամ ընտր վե լը մի քա նի ավ տոսրահ նե րի սե փա կա նա տեր էր։
Ռայ ջելն ա ռա ջին նվի րատ վությու նը՝ $23,1 հազ.՝ իր տա րե կան աշ խա տա վար ձի 15%ը, կա տա րել էր դեռ անց յալ տա րի: Այս տարի նա մտա դիր է տրա մադ րել ևս $26,1 հազ.։ Կոնգ րե սա կա նի խոսքով՝ թեև ինքն ու Բա ֆե թը հարկա յին քա ղա քա կա նու թյան վե րաբեր յալ տար բեր տե սա կետ ներ ունեն, կի սում են ա մե րի կա ցի նե րի մտա հո գու թյու նը՝ կապ ված պետա կան ֆի նանս նե րի հետ։
Բա ֆե թը, ո րի կա րո ղու թյունը գնա հատ վում է ա վե լի քան
$50 մլրդ, դեռ 2011թ. էր հայ տարա րել, որ իր վճա րած հար կե րը շատ քիչ են՝ կոչ ա նե լով Կոնգրե սին բարձ րաց նել հա րուստնե րի հա մար սահ ման ված հարկադ րույք նե րը։ Ներ կա յա ցու ցիչնե րի պա լա տի հան րա պե տական մե ծա մաս նու թյու նը մեր ժել էր այս ա ռա ջար կը՝ խոր հուրդ տա լով Բա ֆե թին սե փա կան գու մար նե րը տրա մադ րել բյուջեին։ Մի լիար դա տերն ըն դու նել էր մար տահ րա վե րը՝ հայ տա րարե լով, թե կվճա րի այն քան գումար, որ քան հան րա պե տա կան կոնգ րե սա կան նե րը։
ԱՄՆի բյու ջեի պա կա սուր դը կազ մում է ՀՆԱի 10%ը, պետպարտքն ար դեն հա տել է թույլատ րե լի՝ $15 տրլն սահ մա նագի ծը, ո րը հա մար ժեք է երկ րի տնտե սու թյան ողջ ծա վա լին։ n
ա մե րի կա ցի նե րը վստահ են՝ ամՆ-ը հա մա պա տաս խա նում է «ա զատ երկ րի» բո լոր սահ մա նումն ե րին։
frea
king
news.co
m
BBC-ի ֆիլ մում Պու տի նի
իշ խա նու թյան տա րի նե րի մա սին պատ-
մում են հա մաշ խար հա յին քա ղա քա կա-
նու թյան անց յա լի ու ներ կա յի դեմ քե րը։
toda
notici
a.co
m
Բա ֆե թը ամՆ-ի բյու ջեն կհա մալ րի $49
հազ-ով։
blog
.chr
on.com
Էջը պատրաստեց Լիլիթ Միքայելանը
№ 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ. |
11|աշխարհ
Դե պի 30-ա կան ներԱրևել ան Եվ րո պան կրկին
ազ գայ նա կան ա ջե րի ձեռ քում էԷս տո նիա յի խորհր դա րա նը մտա դիր է «ա զա տու թյան մարտիկ ներ» ճա նա չել «Լե գիոն է ՍէՍ»ի ան դամ ե րին, ո րոնք Երկ րորդ աշ խար հա մար տի ընթաց քում հիտ լեր յան զոր քե րի հետ կռվել են խորհր դա յին ուժե րի դեմ։ Ն ման քայ լի, ա մենայն հա վա նա կա նու թյամբ, կդի մի նաև Ուկ րաի նան, որտեղ ար դեն մի քա նի տա րի է՝ պատ վում են «է ՍէՍ Գա լի ցիա» դի վի զիա յի մար տիկ նե րին։
Նախ կին Արևել ան բլո կում ա վելի ու ա վե լի լայն տա րա ծում է ստա նում պատ մա կան ճշմարտու թյան ուլ տաա ջե րի վարկա ծը, գրում է իս պա նա կան La Vanguardia պար բե րա կա նը՝ մեկնա բա նե լով ազ գայ նա կան շարժում ե րի ակ տի վաց ման միտու մը արևե լաեվ րո պա կան երկր նե րում։
Այս ֆե նո մե նը դուրս է պատմա կան հար թու թյու նից, այն հնարա վոր է բա ցատ րել միայն Եվրո պա յում ա ջե րի քա ղա քա կան ա ճող գե րիշ խա նու թյամբ ու քաղա քա կան ու ժե րի՝ 1930ա կաննե րի դա սա վո րու թյան կրկնությամբ։ Մերձ բալ թյան երկր նե րը, Ռու մի նիան, Բուլ ղա րիան, Հունգա րիան, ինչ պես նաև Ուկ րաինան և Լե հաս տա նը կրկին դե րեր են ստանձ նում, ո րոնք ու նեին մինչ Երկ րորդ հա մաշ խար հայի նը։ Պ րա հա յի 2008թ. հռչակա գի րը, ո րը Եվ րա միու թյան լուռ հա մա ձայ նու թյամբ ըն դունվեց Վաց լավ Հա վե լի և նախկին Արևել ան բլո կի հա կա կոմու նիստայ լա խոհ նե րի նա խաձեռ նու թյամբ, այս երկր նե րի մի մա սին հնա րա վո րու թյուն տվեց հա վա սա րու թյան նշան դնել նացիզ մի ու կո մու նիզ մի միջև։ Արդյուն քում ա ճում են հա կա սե մական տրա մադ րու թյոն նե րը և գնչու նե րի նկատ մամբ բա ցասական վե րա բեր մուն քը։
Այս պես՝ Լիտ վա յում վե րաց վել են 19411945 թթ. հրեա նե րի 95%ի ոչն չաց ման մա սին բո լոր հի շատա կու թյուն նե րը։ Ա վե լին՝ 2010թ. Կ լայ պե դա քա ղա քի դա տա րա նը սվաս տի կան «լիտ վա կան մշակու թա յին ժա ռան գու թյան մաս» ճա նա չեց։ Ռու մի նիա յում «կո մունիս տա կան» ցան կա ցած կազ մակեր պու թյուն սպառ նա լիք է ազգա յին անվ տան գու թյան հա մար, Չե խիա յում կոմ ու սին սպառ նում է ար գել ված քա ղա քա կան ու ժի ճա կա տա գի րը, Հուն գա րիա յում նախ կին կու սակ ցա կան նե րը կարող են դա տա կան հե տապնդման են թարկ վել մինչ 1989թ. գոր ծած «կո մու նիս տա կան հանցա գոր ծու թյուն նե րի» հա մար։
Ֆի նան սա կան ճգնա ժա մը Եվրո պա յում «սև անց քե րի» ա ռաջաց ման պատ ճառ է դար ձել։ Արևե լաեվ րո պա կան երկր ների օ րի նակ նե րը վկա յում են, որ այն կա րող են լցնել ռա սիս տական, այ լատ յա ցա կան և մի լի տարիս տա կան տրա մադ րու թյուններ ու նե ցող ծայ րա հեղ աջ ու ժերը՝ ստա նա լով հա սա րա կու թյան ա ջակ ցու թյունն ու ե րաշ խա վորե լով սե փա կան հաղ թա նա կը ընտ րու թյուն նե րում։ n
Ե մե նի միա վո րու մը հապ ճեպ էր և ս խալ
Հար ցազ րույց նախ կին Հա րա վի նախ կին նա խա գահ Ա լի Սա լիմ ալ Բայ դի հետ
Ե մե նի նա խա գահ Ա լի Աբ դալլահ Սա լե հի և ընդ դի մու թյան միջև Պար սից ծո ցի երկր նե րի միջ նոր դու թյամբ կնքված համա ձայ նա գի րը փետր վա րի 21ին երկ րում նա խա գա հա կան ընտ րու թյուն ներ է նա խա տեսում, ո րը, չի բա ցառ վում, կհետաձգ վի ա նո րոշ ժա մա նա կով։ Այս մա սին նա խօ րեին ակ նարկել է Ե մե նի արտ գործ նա խարար Ա բու Բաքր ալ Կա րի բին։ Պաշ տո նա կան ձևա կերպ մամբ՝ քվե ար կու թյու նը կա րող է հետաձգ վել «անվ տան գու թյան հետ կապ ված ո րոշ խնդիրնե րի ծագ ման պատ ճա ռով»։ Իսկ ի րա կա նում՝ «Ալ Կաի դա»ին են թա կա իս լա միստ նե րի խմբա վո րում ե րը շա րու նա կում են նոր բնա կա վայ րեր գրա վել երկ րում՝ մո տե նա լով ընդ հուպ մայ րա քա ղաք Սա նա յին։
Ե մե նում լար վա ծու թյան գլխավոր օ ջախ նե րից մե կը շա րունա կում է մալ երկ րի Հա րավը։ Նախ կին Հա րա վա յին Ե մե նի (Ե մե նի Ժո ղովր դա դե մոկ րա տական Հան րա պե տու թյուն) նախկին մայ րա քա ղաք Ա դե նում վերջին ա միս նե րին բո ղո քի ցույ ցերը չեն դա դա րում՝ «Ո՛չ ֆե դերա ցիա յին, ո՛չ օ կու պա ցիա յին» կար գա խոս ներ, ան կախ Հա րավա յին Ե մե նի վեր ջին նա խագահ Ա լի Սա լիմ ալ Բայ դի լուսան կա րով պաս տառ ներ։ Ին քը՝ ար տաքս ման մեջ գտնվող նախա գա հը, իր իսկ հրա պա րա կած Հռ չա կագ րում երդ վել է պայ քարել հա նուն Հա րա վա յին Ե մենի՝ «մինչև ար յան վեր ջին կա թիլը»։ Փոր ձա գետ նե րի կար ծի քով՝ Ե մե նում դեպ քե րի զար գաց ման ա մե նա հա վա նա կան սցե նա րը քա ղա քա կան հիմ ա կան ու ժե րի դի մա կա յու թյան շա րու նա կու մը կլի նի, չի բա ցառ վում նաև՝ Հ յուսիս Հա րավ ուղ ղու թյամբ։
Ե մե նի Հ յու սի սի և Հա րավի միա վո րու մից հե տո երկ րում ստեղծ ված ի րադ րու թյան մա սին ռու սա կան «Գո լոս Ռո սիի» ռադիո կա յա նը զրու ցել է հենց Ա լի Սա լիմ ալ Բայ դի հետ։
-Ի՞նչ պետք է ակն կա-լել նման ի րադ րու թյան պայ ման նե րում, ինչ պի-սի՞ն կլի նեն հա րա վա-յին ե մեն ցի նե րի հե տա գա գոր ծո ղու թյուն նե րը։
Մենք մտա դիր ենք բարձրաց նել հա րա վա յին ե մեն ցի նե րի ինք նո րոշ ման ի րա վուն քի հար ցը։ Որ պես մի ջազ գա յին ի րա վուն քի սուբ յեկտ՝ Հա րա վա յին Ե մե նը գոյու թյուն է ու նե ցել 1967ից։ Ե մե նի ժո ղովր դի՝ 1990թ. Հ յու սի սի հետ միա վոր վե լու օգ տին ա զատ կամար տա հայտ ման պա հին Հա րավա յին Ե մենը Անվ տան գու թյան խորհր դի ան դամ էր։
Ի՞նչ ենք մենք պա հան ջում այժմ. մեր երկ րի ա զա տագ րում, ան կա խու թյան վե րա կանգ նում և հա մա պա տաս խա նա բար՝ անդա մակ ցու թյան վե րա կանգ նում ՄԱԿում՝ որ պես սու վե րեն պետու թյուն։ Ան կա խու թյան հա մար մղվող պայ քա րը շա րու նակ վում է 2007ից, և այս ըն թաց քում մոտ հա զար խա ղաղ քա ղա քացի է զոհ վել։
Ցա վոք, մենք տե ղե կատ վական լիա կա տար վա կո ւու մում ենք։ Սա վե րա բե րում է ինչ պես ա րա բա կան, այն պես էլ հա մաշխար հա յին լրատ վա մի ջոց ներին։ Կար ծում եմ՝ սա ծրագր ված է։ Հ յու սի սա յին Ե մե նի ղե կա վարու թյու նը մշտա պես ճնշում է գոր ծադ րում մեր քա ղա քա ցի ների վրա և վա ճա ռում մեր հո ղերը։ Ա վե լին՝ շա րու նակ վում է մեր բնա կան պա շար նե րի թա լա նը։
Այ սօր ա վե լի քան ակն հայտ է, որ եր կու երկր նե րի միա վոր ման ո րո շու մը 90ա կան նե րի սկզբին հապ ճեպ էր և ս խալ։ Մենք մեր հյու սիս ցի եղ բայր նե րի հետ միա վոր վե ցինք հա նուն խա ղաղ, կա յուն ա պա գա յի։ Ակն կա լիք ները չար դա րա ցան։ Ա վե լի ճիշտ՝ մեզ խա բեց Ա լի Սա լե հը, ո րը մեզ խար դա վանք նե րի մեջ ներ քաշեց՝ հե տապն դե լով շա հա դի տական նպա տակ ներ։ Ժա մա նա կը ցույց է տա լիս, որ հյու սիս ցի ներն ու հա րավ ցի ներն ի րենց մեն թալի տե տով միա գա մայն հա կա դիր ժո ղո վուրդ ներ են։
-Մա մու լում պար բե րա բար լու րեր են հայտն վում, թե Հա րա վա յին Ե մե նի տա-րած քում հաս տատ վել է «Ալ Կաի դա»-ն։ Ինչ պե՞ս կմեկ նա բա նեք սա։
Ե մե նի Հ յու սի սում հա կա մարտող եր կու կող մե րը՝ նա խագահ Սա լեհն ու բա նա կի գլխավոր հրա մա նա տար Ա լի Մուհ սինը, մեր տա րած քում տե ղա կա յել են կրո նա կան, ծա յրա հե ղա կան, ոչ բա նա կա յին խմբա վո րում եր՝ յուրա քանչ յուրն ի րե նը։ Եվ նրան ցից յու րա քանչ յու րը, նկա տի ու նե նալով իր հա կա ռա կոր դին, ա սում է, թե Հա րա վում ար մա տա կան ու ժեր են գոր ծում։
Ի րա կա նում, նա խա գա հը ժամա նա կին օ րի նա կա նաց րել է ինչպես «Ալ Կաի դա »ի, այն պես էլ «Ան սար ալ Շա րիա»ի գոր ծունեու թյու նը։ Ա ռա ջի նը փաս տա ցի են թարկ վում է Սա լե հին, երկ րորդը՝ Մուհ սի նին։
Սկզ բուն քո րեն, Հա րա վային Ե մե նի ժո ղո վուր դը կա րող էր շտկել ի րադ րու թյու նը, սա կայն հյու սիս ցի նե րի բա նա կի ներ կա յությու նը դա թույլ չի տա լիս։ Մենք դեմ ենք ար մա տա կան և ծայ րա հեղա կան հո սանք նե րին։ Մենք կողմ ենք իս կա պես ժո ղովր դա վա րական, քա ղա քա ցիա կան, խորհր դարա նա կան պե տու թյան կա ռուց մանը։ Մենք մտա դիր ենք կա ռու ցել նոր պե տու թյուն՝ հիմք ըն դու նե լով Ե մե նի ժո ղովր դի՝ դա րե րով ձևավո րած պատ մա կան ար ժեք նե րը։ Նոր պե տու թյու նը կե րաշ խա վորի բա րե կա մա կան, քա ղա քա վա րի հա րա բե րու թյուն ներ ողջ աշ խարհի հետ և Ա դե նի ծո ցի անվ տանգ օգ տա գոր ծում։
-Փետր վա րի 21-ին պետք է տե ղի ու նե նան Ե մե նի նոր նա խա գա հի ընտ րու թյուն նե-րը։ Ինչ պե՞ս եք վե րա բեր վում այս ի րա դար ձու թյա նը։
Այն, ինչ տե ղի է ու նե նում երկրի Հ յու սի սում, մեզ չի վե րա բերում։ Մենք Հա րա վում այդ ընտրու թյուն նե րը թույլ չենք տա և ողջ ու ժով կդի մա կա յենք դրան։ Մենք ու նենք գոր ծո ղու թյան մեր ծրա գիրն ու հստակ պատ կե րացում ե րը։ n
ա լի Սա լիմ ալ
Բայ դը մտա դիր է
Ե մե նի հա րա վում
նոր պե տու թյուն
կա ռու ցել։
Եվ րո պա յում ճգնա ժա մի հետևան քով
ա ռա ջա ցած «սև վա կո ւու մը» լցնում են
ազ գայ նա կան ա ջե րը։
imag
e.ts
n.ua
Էջը պատրաստեց Սյուզաննա Հովհաննիսյանը
| № 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ.
12 | Սպորտ
Ֆուտ բոլն աֆ րի կա յում էլ է ֆուտ բոլՀուն վա րի 21ին մեկ նար կում է Աֆ րի կա յի ազ գե րի գա վաթի հեր թա կան՝ թվով 28րդ խա ղար կու թյու նը: Ե թե Եվ րոպա յում այս մրցա շարն ըն կալվում է ա ռա ջին հեր թին որ պես տա ղանդ նե րի բա ցա հայտ ման հեր թա կան ստու գա տես, ա պա աֆ րի կացի նե րի հա մար այն իս կա կան տոն է և հ նա րա վորու թյուն՝ վա յե լե լու մեծ ֆուտբո լի ի րա կան բերկ րան քը:
2012թ. Աֆ րի կա յի ազ գե րի գա վաթի խա ղար կու թյունն ա ռանձ նանում է նա խորդ նե րից: Ա ռա ջին ան գամ մրցա շարն անց կաց վելու է միան գա մից երկու երկ րում՝ Գա բո նում և Հա սա րա կա ծա յին Գ վի նեա յում: Բա ցի այդ՝ մրցաշա րը, թե կուզ և թղ թի վրա, երբեք մաս նա կից նե րի այս քան թույլ կազմ չի ու նե ցել:
Դա տեք ինք ներդ:Մր ցա շա րում հան դես չեն գա Աշ
խար հի վեր ջին ա ռաջ նու թյան մասնա կից երկր նե րից Կա մե րու նի, Ալժի րի, ՀԱՀի, Նի գե րիա յի հա վաքա կան նե րը, ո րոնք չկա րո ղա ցան հաղ թա հա րել ընտ րա կան փու լի ար գել քը: Սա կայն ա մե նա մեծ կորուս տը, ան կաս կած, Աֆ րի կա յի վեր ջին երեք տա րի նե րի չեմ պիոն և ա մե նա տիտ ղո սա կիր երկ րի՝ Ե գիպտո սի հա վա քա կա նի բա ցա կա յությունն է մաս նա կից նե րի շար քում:
«Փա րա վոն նե րը» չկա րո ղա ցան հաղ թա հա րել բա վա կա ն թույլ ընտ րա կան խմբի ար գել քը՝ Նիգե րի, ՀԱՀի և Սիե ռա Լիո նեի հավա քա կան նե րի հետ մրցակ ցությու նում գրա վե լով վեր ջին տե ղը: Ընտ րա կան մրցա շա րի կարևորա գույն այս հատ վա ծը ցա վալիո րեն հա մըն կավ Ե գիպ տո սում ներ քա ղա քա կան հու զում ե րին, երբ, ինչ պես ա սում են, ֆուտ բո լի ժա մա նա կը չէր:
Ու ժեղ հա վա քա կան նե րի բացա կա յու թյան պայ ման նե րում մրցա շա րի ֆա վո րի տը, անկաս կած, Կոտ դ՚Ի վո ւա րի հավա քա կանն է: «Փ ղե րը», ո րոնք միայն մեկ ան գամ են կա րո ղացել հռչակ վել Աֆ րի կա յի չեմ պիոն,
այն էլ հե ռա վոր 1992թ., վեր ջին տա րի նե րի բո լոր խա ղար կություն նե րից ա ռաջ հա մար վում էին հաղ թո ղի գլխա վոր հա վակ նորդը, սա կայն ա մեն ան գամ նրանց ինչոր բան չէր հե րի քում նպատա կին հաս նե լու հա մար: Այս անգամ կար ծես թե ա մեն ինչ նրանց օգ տին է՝ հա մե մա տա բար թույլ խումբ, փլեյօֆֆ փու լում վտանգա վոր մրցա կից նե րից խու սա փելու մեծ հա վա նա կա նու թյուն, բայց ա մե նա կարևո րը՝ Կոտ դ՚Ի վո ւա րը մրցա շա րին ներ կա յա նում է ֆանտաս տիկ կազ մով, ո րը, ան կասկած, ու ժե ղա գույնն է մաս նա կից բո լոր թի մե րի շար քում:
Պաշտ պա նու թյու նում տոն են տա լիս Պ րե միեր լի գա յում
հսկա յա կան փորձ ու նե ցող Կոլո Տու րեն ու Էմ ա նո ւել Է բո ւեն և ՊՍԺի փոր ձա ռու պաշտ պան Սիա կա Տիե նեն: Չա փա զանց ուժեղ է թի մի մի ջին օ ղա կը, որտեղ հան դես են գա լիս փոր ձառու Դի դիե Զո կո րան, «Ն յու քասլ»ի կազ մում փայ լուն մրցաշրջան անց կաց նող Իս մա յել Շեյխ Տիո տեն և, ի հար կե, Աֆ րի կայի 2011թ. լա վա գույն ֆուտ բո լիստ Յա յա Տու րեն: Թե ինչ ար ժեք ու նի այս պի սի ֆուտ բո լիս տի առ կա յությու նը թի մում, ա մե նից լավ կարող է նկա րագ րել Ռո բեր տո Մանչի նին, ո րի գլխա վո րած «Մանչես թեր Սի թի»ն Յա յա յի հետ և ա ռանց նրա բո լո րո վին այլ խաղ է ցու ցադ րում:
Դե իսկ առջևի գծում բազ մաոճ հար ձակ վող նե րի իս կա կան աստղա բույլ է՝ տեխ նի կա պես գրագետ ու ան չափ ա րագ Ժեր վին յոն և Սա լո մոն Կա լուն, Ռու սաս տանի ըն թա ցիկ ա ռաջ նու թյան լավա գույն ռմբար կու ու Չեմ պիոննե րի լի գա յի խմբա յին մրցա շարի հայտ նու թյուն դար ձած Սեյդու Դում բիան և, ի հար կե, թի մի ա վագ ու իս կա կան ա ռա ջատար, հա մաշ խար հա յին ֆուտ բոլի վեր ջին տա րի նե րի լա վա գույն հար ձակ վող նե րից մե կը՝ Դի դիե Դ րոգ բան:
Ի հար կե, սրանք միայն ա նուններ են, թի մի ի րա կան ու ժը կերևա խա ղա դաշ տում։ Սա կայն գո նե այս պա հին, երբ դեռ չի մեկնար կել մրցա շա րը, կոտ դի վո ւարցի նե րը հաղ թո ղի ա մե նաի րա կան հա վակ նորդն են:
Ա մենևին չնսե մաց նե լով մրցաշա րի մաս նա կից մյուս հա վա քական նե րի նե րու ժը՝ միակ թի մը, որը կա րող է խան գա րել կոտ դիվո ւար ցի նե րին, Գա նա յի հա վաքա կանն է, ո րը մրցա շա րի մասնա կից նե րից ա մե նա տիտ ղո սակիրն է (գա նա ցի նե րը չորս անգամ՝ 1963, 1965, 1978, 1982 թթ.,
ար ժա նա ցել են Աֆ րի կա յի չեմպիո նի կոչ մա նը):
«Սև աստ ղե րը» իս կա կան ի րարան ցում ա ռա ջաց րին 2010թ. աշխար հի ա ռաջ նու թյան ժա մանակ՝ հաս նե լով մինչև քա ռորդ եզ րա փա կիչ, և ա ռաջ նու թյան ա մե նադ րա մա տիկ մրցա վե ճում միայն 11մետ րա նոց նե րով զի ջեցին Ու րուգ վա յի հա վա քա կա նին:
Չ նա յած Գա նա յի կազ մը նույնքան աստ ղա յին չէ, որ քան Կոտ դ՚Ի վո ւա րի նը, սա կայն այս տեղ էլ կան ֆուտ բո լիստ ներ, ո րոնք կա րող են զար մաց նել շա տերին։ Ա սա մոա Գ յա նի, Կ վադվո Ա սա մոա յի, Սա լի Մուն տարիի, Անդ րե և Ջոր դան Ա յու եղբայր նե րի ա նուն նե րը չա փազանց հայտ նի են Եվ րո պա յում: Բայց գա նա ցի ներն ա ռա ջին հերթին ա ռանձ նա նում են թի մա յին խա ղով, ֆի զի կա կան հիա նա լի պատ րաստ վա ծու թյամբ և մինչև վերջ պայ քա րե լու ձգտու մով: Վիճա կա հա նու թյան արդ յուն քում մրցա շա րա յին ցան ցը դա սա վորվել է այն պես, որ, ե թե ոչ մի արտա ռոց բան տե ղի չու նե նա, հենց այս եր կու թի մերն էլ կհան դի պեն եզ րա փա կ չում:
Մր ցա շա րի մաս նա կից մյուս թի մե րից ա ռաջ գնա լու լավ հնարա վո րու թյուն ներ ու նի Սե նե գալի հա վա քա կա նը, ո րի կազ մում ընդգրկ ված մե կը մե կից վտանգա վոր հար ձակ վող նե րը՝ Մուսա Սոուն, Դեմ բա Բան, Մա մա դու Ն յան գը և Պա պիս Դեմ բա Սիս են, կա րող են լուրջ դժվա րու թյուններ ստեղ ծել ցան կա ցած մրցակցի ճա նա պար հին։
Ինչ պես միշտ, հա վակ նորդ ների թվում կա րող է լի նել Թու նիսը, ո րը, չու նե նա լով աստ ղա յին ֆուտ բո լիստ ներ, այ դու հան դերձ մշտա պես պայ քա րում է ա մե նաբարձր տե ղե րի հա մար:
Ա րա գա շարժ ու ֆի զի կապես ու ժեղ ֆուտ բո լիստ նե րով
հա մալր ված Մա լիի հա վա քա կանը՝ Սեյ դու Կեյ տա յի գլխա վո րությամբ, նույն պես կա րող է միջամ տել մե դալ նե րի հա մար պայքա րին, իսկ ա հա մայր ցա մա քի եր բեմ ի ու ժե ղա գույն թի մի համա րում ու նե ցող Մա րոկ կո յի հավա քա կա նը դժվար թե կա րո ղանա կրկնել 1976թ. իր նվա ճու մը, երբ թի մը հռչակ վեց մայր ցա մաքի չեմ պիոն, կամ գո նե մո տե նալ դրան:
Հե տաքր քիր կլի նի հետևել նաև Գ վի նեա յի հա վա քա կանի խա ղին: Ան կախ նրա նից, որ թի մի ա մե նա հայտ նի ֆուտբո լիստ, Ֆ րան սիա յի ա ռաջնու թյան եր բեմ ի աստղ Պասկալ Ֆեյն դու նոն ներ կա յում թիմ չու նի, իսկ մյուս խա ղա ցողնե րի ա նուն նե րը հայտ նի չեն ֆուտ բո լա յին լայն շրջա նակնե րին, գվի նեա ցի նե րը կա րող են զար մաց նել շա տե րին, ինչպես 2006 և 2008 թթ. խա ղարկու թյուն նե րի ժա մա նակ: Չ մոռա նանք նաև, որ ընտ րա կան մրցա շա րում նրանք կա րո ղացել են ա ռաջ անց նել ոչ ա վել, ոչ պա կաս նա խորդ ա ռաջ նու թյան բրոն զե մե դա լա կիր Նի գե րիա յի հա վա քա կա նից:
Թեև Զամ բիան, Ան գո լան և Բուր կի նա Ֆա սոն վստա հո րեն զբա ղեց րին ա ռա ջին տե ղերն ի րենց ընտ րա կան խմբե րում, այդու հան դերձ հա զիվ թե այս թիմե րը կա րո ղա նան լուրջ արդյունք ներ գրան ցել եզ րա փա կիչ մրցա շա րում: Այս, ինչ պես նաև քա ղա քա կան ան կա յուն ի րա վիճա կում գտնվող Սու դա նի և Լիբիա յի հա վա քա կան նե րի հա մար խմբից դուրս գալն ար դեն իսկ լուրջ նվա ճում կհա մար վի:
Է՛լ ա վե լի հա մեստ են գնա հատվում մրցա շա րին ա ռա ջին ան գամ մաս նակ ցող Բոտս վա նա յի և Նիգե րի հա վա քա կան նե րի հնա րավո րու թյուն նե րը, ո րոնց հա մար ար դեն իսկ ներ կա յու թյու նը եզրա փա կիչ փու լում կա րե լի է մեծ հա ջո ղու թյուն հա մա րել:
Ինչ վե րա բե րում է մրցա շա րի ևս մեկ նո րեկ, մրցա շա րի հա մակազ մա կեր պիչ Հա սա րա կա ծա յին Գ վի նեա յի հա վա քա կա նին, ա պա պար զից էլ պարզ է, որ այս թի մը եր բեք չէր կա րող հայտն վել եզրա փա կիչ փու լում, ե թե ստիպ ված լի ներ անց նել ընտ րա կան մրցաշա րի մի ջով: Մր ցա շա րը հյու րընկա լող մյուս եր կի րը՝ Գա բո նը, ճիշտ է, ար դեն չորս ան գամ մասնակ ցել է Աֆ րի կա յի ազ գե րի գավա թի խա ղար կու թյա նը, սա կայն այդ պես էլ լուրջ հա ջո ղու թյուննե րի չի հա սել: Եր կու երկր նե րի հա մար էլ այս մրցա շարն ա ռաջին հեր թին ամ բողջ Աֆ րի կա յի առջև ներ կա յա նա լու և տե ղա կան ֆուտ բո լի զար գա ցու մը խթա նե լու հնա րա վո րու թյուն է։
Ի հար կե, այս ա մե նը միայն կան խա տե սում եր են, իսկ թե ինչ պես կզար գա նան ի րա դարձու թյուն նե րը, ցույց կտա ար դեն մրցա շա րի ըն թաց քը: Ա մեն դեպքում, ինչ էլ որ լի նի, վստա հո րեն կա րե լի է ա սել, որ Աֆ րի կա յի ազգե րի գա վա թի հեր թա կան խաղար կու թյու նը կանց նի ան զի ջում պայ քա րում՝ մեզ պարգևե լով գեղե ցիկ ֆուտ բոլ և բա ցա հայ տե լով նոր աստ ղե րի ա նուն ներ: n
Հայկ Կա րա պետ յան
աֆ րի կա յի վեր-
ջին տա րի նե րի
ան փո փոխ չեմ-
պիոն Ե գիպ տո սի
հա վա քա կանն
այս ան գամ չի
մաս նակ ցի մրցա-
շա րին:
Գա նա յի հա վա քա կա նի ֆուտ բո լիստ նե րը տո նում են հեր թա-
կան գո լը:
Յա յա Տու րեն, դի դիե դ րոգ բան և մ յուս ներն ա մեն ինչ կա նեն՝
Կոտ դ՚Ի վո ւա րին չեմ պիո նա կան բար ձուն քի հասց նե լու հա մար:
№ 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ. |
13|ArmComedy
Խոս տում ե րի ա ճը՝ 2030 տո կոս
Ընտ րու թյուն նե րից ա ռաջ քա ղա քա կան կու սակ ցու թյուն նե րը նոր խոս տում ահ րա պա րակ ներ են գրա վում
Հա յաս տա նի տա րած քում գոր ծող քա ղա քա կան կուսակ ցու թյուն նե րը հայ տա
րա րել են, որ Ազ գա յին ժո ղովի ընտ րու թյուն նե րի շե մին կարող են խոս տում ե րի ծա վա լը և մա սամբ ո րա կն ընդ լայ նել 2030 տոկ սով: Կու սակ ցու թյուն նե րը ար դեն սկսել են հրա պա րա կել ակն կալ վող խոս տում ե րի ուղղու թյու նը, ո ճը և բա րե լավ ման ա ռանձ նա հատ կու թյու ննե րը:
Խոս տում ե րի ա մե նա հզոր ա լի քը սպաս վում է «Օ րի նաց երկիր» կու սակ ցու թյու նից, ո րն ունի վար կա նի շի և ռազ մա տենչ հա կակ րան քի խնդիր: Կու սակցու թյան ան դամ, պատ գամա վոր Հով հան նես Մար գարյա նի պնդմամբ՝ ՕԵԿի թարմացրած խոս տում ե րը դուր կգան նույ նիսկ ա մե նաբ ծախնդիր ընտ րո ղին:
«Մենք չենք փոր ձում մարդկանց հի մա րաց նել տար բեր ճղճիմ և ա նարդ յու նա վետ խոստում ե րով, քա նի որ 21րդ դա րի ընտ րո ղն այդ քան հեշտ չի խաբվում դրան ցով: ՕԵԿը շատ ա վելի հզոր կա ռույց է խոս տում ե րի հար ցում և ու նի հմուտ խոս տամշակ մաս նա գետ ներ և լեզ վաբան ներ» – ա սել է Մար գար յա նը:
«Օ րի նակ՝ ինչ պե՞ս կա րող է քա ղա քա ցին մեզ չընտ րել, ե թե խոս տա նանք, որ կես տար վա ըն թաց քում Հա յաս տա նի ՀՆԱն կ մե ծաց նենք 300%ով, կամ որ «Իքս պյատ» խոս տա նանք ա մեն չա փա հաս քա ղա քա ցու, կամ որ դա սա վո րե լու ենք աշ խա տանքի և ա պա հո վե լու ենք բնա կարա նով Սի բի րի գե ղե ցիկ քա ղաքնե րից մե կում: Ի դեպ՝ վեր ջի նը ի րա կան խոս տում է» ման րամաս նել է ՕԵԿի ան դա մը:
ՀՀԿն ա ռայժմ չի ներ կա յաց րել ի ր խոս տա զամբ յու ղի ա ռանձ նահատ կու թյուն նե րը, սա կայն հանրա պե տա կան նե րը վստա հեցնում են, որ ի րենց խոս տում ե րը չեն զի ջե լու ՕԵԿին՝ ո՛չ գրավ չությամբ, ո՛չ ի րա տե սա կա նու թյամբ:
ՀՀԿ փոխ նա խա գահ Ռազ միկ Զոհ րաբ յա նը հայ տա րա րել է, որ 15%ից ա վել խոս տում ե րն ընդլայ նե լու կա րիք ի րենք չու նեն: «Բ նա կա նա բար, մենք ևս ա վե լի համ ոզիչ և մար դու քեֆ բե րող խոս տում ե րի փա թե թով ենք հան դես գա լու, բայց վար չա կան ռե սուր սի պա հը չե զո քաց նում է ա վե լի բարդ խոս տում եր տա լու կա րի քը»,– ա սել է նա:
«Բար գա վաճ Հա յաս տան»ը հա կիրճ է ձևա կեր պել իր գալիք խոս տումա պ նա կի ցան կը՝
յու րա քանչ յուր քա ղա քա ցու մեկ առ յուծ և ա մեն ըն տա նի քի՝ մեկա կան թիկ նա պահ:
«Չեմ բա ցա ռում, որ խոստումա պա շա րը կա րող է լրացու ցիչ ընդ լայն վել ընտ րա պայքա րի վեր ջին շա բաթ վա ըն թացքում»,– ա սել է ԲՀԿ պատ գամա վոր Վար դան Բոս տանջ յա նը՝ հա վե լե լով, որ դա կա րող է արվել հա սա րա կա կան պա հան ջի կամ ընտ րա զանգ վա ծի կա մա կորու թյան պա րա գա յում:
Հո գե բան և քա ղա քա կան էնտու զիաստ Կա րի նե Նալ չաջյա նը քննա դա տա բար է մո տենում խոս տում ե րի հայ տարար ված ծա վա լին: Քաղ հո գեբա նի կար ծի քով՝ բնակ չու թյան մոտ կա ա վե լի «մեծ և լից քաթա փող» խոս տում ե րի պա հանջարկ, ինչ պես նաև «հո գե բա նական զգու շա ցում եր»:
«Ին չու մե ծաց նել խոս տումներն ըն դա մե նը 2030 տո կո սով, ե թե մարդ կանց մոտ կա այդ քան հիաս թա փու թյուն և ա պա քա ղաքա կան տրա մադ րու թյուն ներ: Մարդ կանց այ սօր խիստ անհրա ժեշտ են ա վե լի ու տո պիս տական խոս տում եր՝ բարձր աշխա տա վարձ, Եվ րո պա յում ա մեն ա մառ հանգս տա նա լու հնա րավո րու թյուն և iPhone 4s կամ գոնե Samsung Galaxy»,– բա ցատ րել է հո գե բա նը:
«Մ յուս կող մից՝ չի կա րե լի մոռա նալ նաև սպառ նա լիք նե րի հո գե բա նա կան ազ դե ցու թյան
մա սին: Կա րե լի է նաև, չեմ ա սում ակն հայտ, բայց թեթև ակնար կել ժո ղովր դին, որ ե թե ձեզ չընտ րեն, դա կա րող է հան գեցնել ինչինչ դժբախտ պա տահար նե րի՝ չընտ րո ղի հա րա զատնե րի շար քում: Ցա վում եմ, որ հայ քաղ տեխ նո լոգ նե րը չեն կիրա ռում երկ րորդ սերն դի ներազ դե ցու թյան գոր ծի քը՝ հո գեբա նու թյու նը»,– եզ րա փա կել է հո գե բա նը:
Հայ ազ գա յին կոնգ րե սն ընտրել է ան հա տա կան խոս տումնա յին մար տա վա րու թյուն: Լևոն Զու րաբ յա նն այն բնու թագ րում է որ պես վերջ նագ րի հետ ոչ մի կապ չու նե ցող խոս տում. «Կա՛մ ժո ղո վուր դը կընտ րի ՀԱԿին, կա՛մ տե ղի կու նե նա ՀԱԿի և ժողովր դի վերջ նա կան ջրբա ժան: Ե թե քա ղա քա ցի նե րն այդ քան ֆայմ ու քթի ծակ չու նե նան, որ ընտ րեն միակ ճիշտ ու ժին՝ մեզ, ա պա մենք կա րող ենք վե րա նայել ժո ղովր դի նկատ մամբ մեր մո տե ցու մը»:
Բա վա կան անս պա սե լի խոստումա հար թա կով է հան դես ե կել «Ժա ռան գու թյուն» կու սակցու թյու նը: «Մենք ան կեղծ հիացած ենք մեր գոր ծըն կեր նե րի աշ խա տան քով խոս տում ա շինու թյան հար ցում,– ա սել է կուսակ ցու թյան խոս նակ Հով սեփ Խուր շու դյա նը և հա վե լել:– «Ժառան գու թյու ն»ը միայն խոս տանում է ա նել այն պես, որ մեր գոր ծըն կեր նե րի խոս տու մե րը
հնա րա վոր լի նի ի րա կա նաց նել ա ռանց պիս կե լու ՀՀ ֆլո րա յի և ֆաու նա յի 90%ը»:
Դաշ նակ ցու թյունն էլ պատրաստ վում է խոս տում ե րի ծավա լը հա մա պա տաս խա նեց նել վեր ջին հինգ տա րի նե րի գնաճին՝ 37 տո կոս: «Մեր հիմ ա կան խոս տում ե րի շեշ տը լի նե լու է, բա ցի Արևմտ յան Հա յաս տանի հո ղե րի վե րա դար ձից, Կի լիկիա յի թա գա վո րու թյու նը վե րականգ նե լը»,– ա սել է կու սակ ցության ան դամ, ԱԺ պա տ գա մա վոր Ալ վարդ Պետ րոս յա նը:
Խոս տում ե րի հար ցում և ընտրու թյուն նե րին մաս նակ ցե լու հար ցում ա ռայժմ չի կողմ ո րոշվել «Ա զատ դե մոկ րատ ներ» կուսակ ցու թյու նը, ո րը չի բա ցառում ընդ դի մա դիր ու ժե րից մե կի խոս տում ա ցան կին միա նա լը:
Մինչ քա ղա քա կան ու ժերը պատ րաստ վում են ընտ րություն նե րին, աղբ յուր նե րը հաղոր դում են, որ խոս տում ե րի մշակ ման և զանգ վա ծա յին խոշո րաց ման աշ խա տանք նե րին հրա վիր վել են ՀՀ և ԱՊՀ լավա գույն լեզ վա բան նե րը, ո րոնց խոս տա ցել են բնա կա րան, առյուծ, հո ղեր և այլն: n
Սերգեյ և Նարեկ
Կու սակ ցու թյուն-
նե րը ժո ղովր դին
կներ կա յաց նեն
միայն լա վա գույն
խոս տումն ե րը:
«Հ նա րա վոր է՝ է լե գանտ կեր պով հա մա տե ղենք գե ղե ցիկ խոս տումն ե րը վար չա կան
ռե սուր սի հետ»,– ա սել է Ռազ միկ Զոհ րաբ յա նը:
Հով սեփ Խուր շուդ յան. «Փոր ձենք նվա-
զեց նել խոս տումն ե րի ազ դե ցութ յու նը
է կո լո գիա յի վրա»:
Ֆոտ
ոլու
ր
Ֆոտ
ոլու
ր
| № 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ.
14 | մշակույթ
«աստ ղա յին» ձա խո ղում… ի պա տիվ առ նո Բա բա ջան յա նի
Լևոն մու թաֆ յան
Առ նո Բա բա ջան յա նի ծննդյան 90ամ յա կին նվիր ված հո բելյա նա կան հա մեր գը, որն օ րերս ցու ցադր վեց Հան րա յին հե ռուստա տե սու թյան ե թե րում, մեր «աստ ղա յին բո մոն դի» շռնդալից ձա խո ղում էր, հա մերգ, որն առն չու թյուն չու ներ Բա բա ջանյա նի ստեղ ծա գոր ծու թյուն նե րի ճշմա րիտ ըն կա լում ե րի հետ…
2011ը Մ շա կույ թի նա խա րա րությու նը հայ տա րա րել էր բա բաջան յա նա կան, սա կայն տարվա ըն թաց քում այդ պես էլ որևէ կարևոր մի ջո ցա ռում տե ղի չունե ցավ՝ արժևո րե լու 20րդ դա րի մե ծա գույն կոմ պո զի տոր նե րից մե կի ստեղ ծա գոր ծու թյու նը։ Իսկ Բա բա ջան յա նի ստեղ ծա գոր ծությունն իս կա պես նոր ու հա մակող մա նի ու սում ա սի րու թյան կա րիք ու նի։ Մշ տա պես հռչակ վելով որ պես եր գաս տեղծ կոմ պոզի տոր՝ նրա գոր ծի քա յին, կա մերա յին եր կե րը, սիմ ֆո նիկ ստեղծա գոր ծու թյուն նե րը տա կա վին հե տա զոտ ված չեն, այն դեպ քում, երբ հա յազ գի կոմ պո զի տո րը շարու նա կել է ստեղ ծա գոր ծա կան այն ո ճը, ո րը հա տուկ էր Սեր գեյ Ռախ մա նի նո վին և աշ խար հում բա ցա ռիկ նե րից էր հա մար վում:
ՀՀ ԳԱԱ ար վես տի ինս տի տուտը, Կո մի տա սի ան վան պե տական կոն սեր վա տո րիան լռու թյուն պահ պա նե ցին կոմ պո զի տո րի ստեղ ծա գոր ծա կան աշ խար հի նորո վի արժևոր ման հար ցում, Առնո Բա բա ջան յա նի ա նու նը կրող հիմ ադ րա մը հիմ ա վոր և ար ժեքա վոր ո չինչ չկա րո ղա ցավ հո րինել, Մ շա կույ թի նա խա րա րու թյունը կազ մա կեր պեց Բա բա ջան յանին նվիր ված շա բաթ, ո րի թո ղած տպա վո րու թյունն ա վեր վեց, ա ղավաղ վեց հո բել ա նա կան հա մերգի ժա մա նակ, երբ հնչե ցին կո պոզի տո րի փոփ և ջազ ո ճի ստեղծա գոր ծու թյուն նե րը: Ի հար կե, մեր խոս քը չի վե րա բե րում այդ հա մեր
գում ե լույթ ու նե ցած բո լոր եր գիչերգ չու հի նե րին, սա կայն կա տարում ե րից շա տե րով նսե մա ցավ Առ նո Բա բա ջան յա նը, խախտ վեցին մեր պատ կե րա ցում ե րը կոմպո զի տո րի՝ եր գաս տեղ ծու թյան աս պա րե զում ու նե ցած նո րա րարու թյան, բարդ մե ղե դա յին և հարմո նիկ կա ռույց նե րի մա սին:
Հա մեր գի գլխա վոր «գոր ծող ան ձը» Հա յաս տա նի ե րի տասար դա կան պե տա կան սիմ ֆոնիկ նվա գա խումբն էր՝ Սեր գեյ Սմ բատ յա նի ղե կա վա րու թյամբ: Ն վա գախմ բի հետ հիմ ա կան կա տա րում ե րը, ի րա կա նում, պատ րաս տում է նշա նա վոր դիրի ժոր, ՀՀ ժո ղովր դա կան արտիստ, պրո ֆե սոր Յու րի Դավթյա նը, իսկ ե րի տա սարդ Սեր գեյ Սմ բատ յանն ըն դա մե նը կա տարում է հյու րա խա ղոր դի գոր ծառույթ՝ մեկեր կու փորձ վա րե լուց հե տո կանգ նե լով հա մեր գա յին վա հա նա կի մոտ:
Հա վա նա բար նշա նա վոր դիրի ժո րը մաս նակ ցու թյուն չէր
ու նե ցել բա բա ջան յա նա կան ստեղ ծա գոր ծու թյուն նե րի նախա պատ րաստ մա նը, ո րովհետև նվա գա խումբն «աչ քի ընկավ» մի շարք ստեղ ծա գործու թյուն նե րի ակն հայտ վատ կա տա րում ե րով, եր գիչնվագա խումբ փոխ կա պակց վածու թյան բա ցա կա յու թյամբ,
ստեղ ծա գոր ծու թյուն նե րի ռիթմա կանմե ղե դա յին կար գե րի խախ տում ե րով, մինչ դեռ Բաբա ջան յա նի եր գե րից շա տե րի հմայ քը հենց մե ղե դու ու ռիթ մի զար մա նա լի ներ դաշ նա կում է, բալ լա դի, եր գի ու ջա զա յին ինքնա տիպ վա րիա ցիա յի հա մադրու մը: Այս ա մե նի մա սին, պարզվեց, նվա գա խում բը պատ կերա ցում չու ներ, պատ կե րա ցում չու ներ նաև այն մա սին, որ պարտա վոր էր ներ դաշ նա կու թյուն կազ մել եր գիչ նե րի հետ, ո րոնց մի մասն էլ, իր հեր թին, ա պացու ցեց, որ չա փա զանց հե ռու է ար հես տա վարժ եր գե ցո ղու թյունից, պար տի տուր կար դա լու կարո ղու թյու նից, չի կա րող հա մաքայլ լի նել նվա գախմ բին, ճիշտ ար տա բե րել մե ղե դին…
Պար զա պես զար մա նալ կա րելի էր, թե ինչ ա ռանձ նա կի ջանքեր էր գոր ծադ րել եր գիչ Մ հե րը՝ Բա բա ջան յա նի եր գե րը վե րածե լու ան մե ղե դի բղա վոց նե րի։ Անդ րեն, Մա րատ Հայ րա պետ յանը, Ա նա հիտ Սի մոն յա նը որ քան հե ռու պետք է լի նեին երգ հասկա ցու թյու նից, որ այդ պես անճա նա չե լիո րեն փո խեին Բա բաջան յա նի՝ դա սա կան դար ձած ստեղ ծա գոր ծու թյուն նե րը: Ձախա վե րու թյան և ա ղա վա ղումնե րի բարձ րա կե տը եր գիչ Է րի կի
կա տա րում էր. «Քո հետքե րը» եր գի չը կա տա րեց գրե թե «մուղա մա յին» ներ դիր նե րով՝ ներմու ծե լով այն պի սի մե լիզ ներ, ո րոնք որևէ ա ղերս չու նեն այդ նշա նա վոր եր գի հետ: Դի րի ժորի և եր գիչ նե րի ե րաժշ տա կան ա նըմբռ նո ղու թյունն էր պատ ճառը, որ Էմ միԷ րիկ զու գեր գը բառա ցիո րեն տա պալ վեց։
«Աստ ղա յին» ձա խող ման վերջին շեշտն էլ դրեց հա մեր գավար Նա զե նի Հով հան նիս յանը, որը, չհաս կա նա լով հա մերգի ոճն ու տե սա կը, ե րե կոն վերա ծել էր կի սա քաղ քե նիա կան շոո ւի՝ ա ռա վե լա պես մտա հոգվե լով սե փա կան ան ձի մա տուցման մա սին: Ա վե լին՝ նա քա նիցս այն պես էր կոմ պո զի տո րի մասին խո սե լիս միայն նրա ա նու նը տա լիս՝ Առ նո, որ թվում էր, թե առն վազն Բա բա ջան յա նի հա սակա կիցն էր, ու Բա բա ջան յանն էլ մի շարք եր գեր գրել էր՝ խորհրդա տու ու նե նա լով Հան րա յին «աստ ղին»…
Երևի ոչ ոք ի րեն ի րա վունք չի վե րա պա հի բե մից Խա չատր յանի մա սին խո սե լիս հի շա տա կել միայն նրա ա նու նը, Բեթ հո վե նի փո խա րեն Լ յուդ վիգ ա սել, կամ էլ Շոս տա կո վի չի մա սին խոսք հնչեց նե լիս՝ մեր սի րե լի Դիման… n
«Կո մի տաս» քառ յա կը էքս պե րի մեն տալ կո լեկ տիվ չէԿո մի տա սի ան վան քառ յակն Ա րամ Խա չատր յա նը Հա յաս տա նի ե րաժշ տա կան մշա կույ թի զարդ է ան վա նել: Այս տա րի քառ յակը նշե լու է հիմ ադր ման 88ամ յա կը։ Քառ յա կի ա պա գա յի մա սին «Օ րա կար գ»ը զրու ցել է ներ կա յիս կազ մի հնաբ նակ՝ ա ռա ջին ջու թակ, Կո մի տա սի ան վան պե տա կան կոն սեր վա տո րիա յի նվագախմ բա յին ֆա կուլ տե տի դե կան Է դո ւարդ Թադևոս յա նի հետ։
-Քառ յակն ար դեն իր մե նե-ջերն ու նի՝ Հայկ Վար դան-յա նը։ Ինչ պե՞ս է սա անդ-րա դար ձել գոր ծու նեու-թյան վրա։
Բո լո րին բնո րոշ է ժա մա նակի ըն թաց քում կարծ րա նա լը, հին ստե րեո տիպ ե րով շարժ վելը: Հայ կի գա լը ո րո շա կի շարժ ա ռա ջաց րեց: Ես գոհ եմ: Մեր պայ ման նե րում դժվար է կո լեկտի վին կամ ան հա տին վա ճա ռելը: Մի պարզ օ րի նակ՝ Բել գիայում ապ րող իմպ րե սա րիոն կնախընտ րի Լ յուք սեն բուր գից հրավի րել մի քառ յա կի, ո րը կնստի «մարշ րուտ կա», եր կու ժա մում տեղ կհաս նի, կնվա գի ու նույն օ րը կվե րա դառ նա Լ յուք սենբուրգ: Ո՛չ ճա նա պար հա ծախս է պետք, ո՛չ էլ հյու րա նոց։ Այն գումա րը, որ մեզ պի տի վճա րեն միայն ճա նա պար հա ծախ սի համար, նրանց կվճա րեն իբրև հոնո րար: Մենք կտրված ենք աշխար հից, և այս պա րա գա յում միայն մե նե ջե րը չի կա րող հարց լու ծել: Միակ ել քը ա մե նա բարձր մա կար դա կով ա ջակ ցու թյունն է:
-Մի՞ թե «Կո մի տաս» քառ յա կը փրո մոու շե նի կա րիք ու նի։
Ու նի: Բո լոր տե ղե րում էլ սերնդա փո խու թյուն է լի նում։ Հա մերգա յին գոր ծա կալ նե րը, որոնք
քսանե րե սուն տա րի ա ռաջ են աշ խա տել, շատ լավ գի տեն «Կոմի տաս» քառ յա կին: Բայց նոր սե րուն դը կա րող է կեն սագ րությունն ի մա նա, բայց չի մա նա, թե այ սօր քառ յակն ինչ վի ճա կում է։
-Ազ դո՞ւմ է արդ յոք այս ա մե նը քառ յա կի ռե պեր-տուա րի վրա։
Նույ նիսկ խորհր դա յին տարի նե րին, երբ «Գոս կոն ցերտ»ից կան չում էին և ա սում՝ Դուք գնում եք այ սինչ եր կիր այ սինչ ծրագ րով, ես ա սում էի՝ ո՛չ, ծրագրի հի սուն տո կո սը պի տի լի նեն հայ կոմ պո զի տոր ներ: Մենք չենք նվա գում եր կուե րեք է ժա նա գին ծա փե րի հա մար։ Բ նա կա նա բար, ծրագ րում պետք է լի նեն կվարտե տա յին ժան րի հիմ ա դիր ները՝ Հայդն, Մո ցարտ, Շու ման, Շու բերտ, սա կայն հիմ ա կա նը հայ կա կան ստեղ ծա գոր ծու թյուններն են:
-Իսկ ժա մա նա կա-կից կոմ պո զի տոր նե րի ստեղ ծա գոր ծու թյուն նե՞ր։
1969թ. «Սո վետս կա յա մու զիկա» ամ սագ րի գլխա վոր խմբագիր Վիկ տոր Յու զե ֆո վի չից նամակ ստա ցա՝ թե ին չու ժա մա նակա կից ե րաժշ տու թյուն չենք կատա րում: Պա տաս խա նե ցի, որ
«Կո մի տաս» քառ յա կը չի բա ժանում կոմ պո զի տոր նե րին ըստ ժա մա նա կա յին ցեն զի՝ կա տարում ենք տա ղան դա վոր ե րաժշտու թյուն: Բա ցի այդ՝ մեր կվարտե տն էքս պե րի մեն տալ կո լեկտիվ չէ, որ ով ինչ գրի, մենք կատա րենք: Ընտ րու թյու նը խիստ է:
-Վեր ջին տա րի նե րին քառ-յա կում սերն դա փո խու թյուն է տե ղի ու նե ցել՝ միա-ցել են ե րի տա սարդ ջու-թա կա հար Ս յու զի Ե րից-յա նը և թավ ջու թա կա-հար Հաս միկ Վար դան-յա նը։ Փոխ վե՞լ է քառ յա կի
մթնո լոր տը, հան դի սա տե սի վե րա բեր մուն քը։
-Ի հար կե: Ե րի տա սարդ մարդու մտա ծե լա կեր պը բո լո րո վին այլ է: Լ սե լով նրանց՝ հաս կա նում ես, որ քաջ ծա նոթ և բա զում անգամ կա տա րած ստեղ ծա գոր ծություն նե րը նրանք այլ կերպ են մեկ նա բա նում:
-Իսկ ինչ պե՞ս ըն դուն վեց նո րա մու ծու թյու նը։
Կա յին մար դիկ՝ և շատ հայտնի մար դիկ, ո րոնք չէին ըն դունում, որ մինչ այժմ մշտա պես ա րա կան կազ մով հան դես ե կող մեր կո լեկ տի վում կա նայք են
հայտն վել: Ա սում էին. «85 տարի մենք բե մի վրա ֆրակ ներ ենք տե սել, հի մա ին չու պետք է որևէ բան փոխ վի»:
Կար ծում եմ՝ հան դի սա տե սին հե տաքր քիր է տես նել ե րի տասարդ և գե ղե ցիկ աղ ջիկ նե րին փոր ձա ռու ե րա ժիշտ նե րի կող քին: Դա նաև խրա խու սանք է այլ ե րիտա սարդ ե րա ժիշտ նե րի հա մար։ Ն րանք կա րող են տես նել, որ արդար է կյան քը, որ այս աղ ջիկ ներն ի րենց նվա գի շնոր հիվ ի րա վունք ստա ցան ընդգրկ վել հա մար յա 90 տար վա ա վան դույթ ներ ու նե ցող կո լեկ տի վում: nԶ րու ցեց Մա րիա Հով սեփ յա նը
«Կո մի տաս» քառ յակ՝ ա լեք սանդր Կո սեմ յան (ալտ), Ս յու զի Ե րից յան (2-րդ ջու թակ), Հաս միկ Վար դան յան (թավ ջու թակ), Է դո ւարդ
Թադևոս յան (1-ին ջու թակ):
« «Աստ ղա յին» ձա խող ման վեր ջին շեշտն էլ դրեց հա մեր գա վար Նա զե նի Հովհան նիս յա նը, որը չհաս կա նա լով... »
№ 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ. |
15|
1907թ. իռ լան դա ցի երկ րա խույզ Հեն րի Շեքլ թո նը էքս պե դի ցիա ներ նա խա ձեռ նեց դե պի Հա րա վա յին բևեռ՝ ոգևո րե լով նաև ավստ րա լա ցի երկ րա բան Դուգ լաս Մոու սո նին և բևե ռա խույզ սըր Թե նեթ Է ջո ւորթ Դեյ վի դին։ Շեքլ թո նը պետք է շարժ վեր դե պի աշ խար հագ րա կան բևեռ, սըր Դեյ վի դը՝ Մոու սո նի հետ՝ դեպի մագ նի սա կան բևեռ: Տա սը շա բաթ ու 1200 մղոն՝ հուն վա րի 16ին Հա րա վա յին մագ նի սա կան բևե ռում
սըր Դեյ վի դը խփեց բրի տա նա կան դրո շը։ Շեքլ թոնն այդ պես էլ չհա սավ աշ խար հագ րա կան բևեռ՝ կատա ղի փո թո րիկ ներն ու ձնա բու քը ստի պե ցին նրան հետ դառ նալ, երբ
դե պի նպա տա կա կետ ըն դա մե նը հար յուր մղոն էր մում: n
Ռի հան նան մեր կա ցել է Emporio Armani-ի հա մար
Ար դեն երկ րորդ սե զոնն է, ինչ երգ չու հի Ռի հան նան ան մասն չէ նո րաձևու թյան աշ խարհի հսկա Emporio Armani տան նոր հա վա քա ծու նե րից։ Այս անգամ նա մաս նակ ցել է Emporio Armani Underwear և Armani Jeans հա վա քածու նե րի ստեղծ մա նը: Արդ յուն քում ծնվել է նաև դյութիչ ֆո տո շարք, ո րում 23ամյա երգ չու հին ներ կա յա նում է
նրբա գեղ ներք նազ գես տով:Ի տար բե րու թյուն Emporio
Armaniի նա խորդ՝ ա շունձմեռ հա վա քա ծուն ներ կա յացնող գո վազ դար շա վի, որտեղ Ռի հան նան հան դես էր գա լիս հան դուգն, իշ խող կնոջ կերպա րով, նոր լու սան կար նե րը բա ցա հայ տում են բար բա դոսցի փոփ աստ ղի նուրբ և զ գայա կան կող մը: n
Life
Էջը պատրաստեց Մա րիա Հով սեփ յա նը
ա լիս թեր մակ -Քեյ,
Է ջո ւորթ դեյ վիդ և
դուգ լաս մոու սոն,
հուն վա րի 16,
1909թ., Հա րա վա-
յին բևեռ: Լու սան կա րը՝
Է. Դեյ վի դի
ա ռա ջի նը՝ Հա րա վա յին բեվե ռում
Ռի հան նա,
Emporio Armani
գա րուն-ա մառ
2012 հա վա քա ծու: fash
ion.
tele
grap
h.co
.uk
Եվ «Օս կար»-ը գնում է…
Ե րեկ Ա մե րիկյ ան կի նոա կա դեմիա յի ան դամ ե րը հայ տա րարել են «Լա վա գույն օ տա րալե զու ֆիլմ» ան վա նա կար գում «Օս կար»ի հա վակ նող ֆիլ մե րի ցան կը։ Ներ կա յաց ված 63 ֆիլմե րից կի նոա կա դե միան ա ռանձնաց րել է ինը, հա ղոր դում է «Օսկար»ի պաշ տո նա կան կայ քը։
2012թ. «Օս կար»ի «Լա վագույն օ տա րա լե զու ֆիլմ» ան վանա կար գում ընդգրկ վել են Միխա յել Ռոս կա մի «Հի մա րի գլուխը» (Բել գիա), Ֆի լիպ Ֆա լար դո յի «Պա րոն Լա զար» (Կա նա դա), Օ լե
Ք րիս տիան Մադ սե նի «Սու պերկլա սի կո» (Դա նիա), Վիմ Վեն դերսի «Պի նա 3D» (Գեր մա նիա), Ասղար Ֆար հա դիի «Ա մուս նա լուծու թյուն» (Ի րան), Ջո զեֆ Սե դարա յի «Ն կա տա ռում» (Իս րա յել), Ռոշ դի Զե մա յի «Օ մա րը սպա նեց ինձ» (Մա րոկ կո), Ագ նեշ կա Հոլան դի «Մ թու թյան մեջ» (Լե հաստան), Վեյ Թե շեն յա յի «Ծիա ծա նի զին վոր նե րը» (Թայ վան) ֆիլ մե րը:
Հուն վա րի 2224ը կի նոակա դե միան կվե րա նա յի ֆիլմե րի այս ցան կը, և վերջ նական արդ յուն քում դրանց թի վը կկրճատ վի մինչև հին գը։
Ն շենք, որ «Օս կա ր»ի հանդի սա վոր հանձն ման 84րդ ա րա րո ղու թյու նը տե ղի կու նենա փետր վա րի 26ի ե րե կո յան Լոս Ան ջե լե սի Kodak թատ րոնում։ n
Լ յու բե կում Բեթ հո վե նից նոր նա մակ են գտելԳեր մա նա կան Լ յու բեկ քա ղա քում՝ Բ րամ սի ինս տի տու տում, հայտ նաբեր վել է Լ յուդ վիգ վան Բեթ հո վե նի՝ մինչ այժմ ան հայտ մի նա մակ, ո րում աշ խար հահռ չակ կոմ պո զի տո րը խոսում է ֆի նան սա կան դժվարու թյուն նե րի մա սին և դժ գո հում, որ դրանց պատ ճա ռով չի կա րո ղանում ա վար տին հասց նել իր «Հան դի սա վոր մե սա»ն (Missa solemnis)։
«Ցածր վար ձատ րու թյունն ու ա ռող ջա կան խնդիր նե րը ստի պում են ինձ ա վե լի բա րեն պաստ պայման ներ փնտրել»,– գրել է Բեթհո վե նը գոր ծըն կե րո ջը՝ կոմ պո զիտոր Ֆ րանց Շ տոք հաու զե նին, իր
մա հից չորս տա րի ա ռաջ՝ 1823թ.հու լի սին: Նա մա կում, ո րը հայտնա բեր վել է Բ րամ սի ինս տի տուտին Շ տոք հաու զե նի մեծ թոռ նուհու կտա կած ար խի վում, կոմ պոզի տո րը խնդրում է օ ժան դա կել
ի րեն ու ինչոր բա րե րա րի խորհուրդ տալ, ո րը կցան կա նա գնել «Հան դի սա վոր մե սա»ն։
Բ րամ սի ինս տի տու տում հա մարում են, որ վեջէ ջա նոց այս նամա կը չա փա զանց ար ժե քա վոր է՝ նրա ա ճուր դա յին ար ժե քը 123 հազ. ֆունտ ստեռ լինգ է, ընդ ո րում՝ սա դեռ վերջ նա կան թի վը չէ։ Անց յալ տա րի վեց բա ռից բաղ կա ցած Բեթհո վե նի գնում ե րի ձե ռա գիր ցան կը վա ճառ վել էր 49 հազ. ֆուն տով: n
1vib
e.co
m
| № 8 (77), շաբաթավերջ, հունվարի 20-22, 2012թ.
16 | ազդագիր 20.01-26.01ԴԻՏԱՐԺԱՆ
\ «Հ յու գո. ժա մա նա կի պա հապա նը 3D», ԱՄՆ, ար կած., ըն
տա նե կան, ռեժ. Մ. Ս կոր սե զե,
դեր.՝ Ա. Բաոըր ֆիլդ, Բ. Քինգս լի,
Ս. Կոեն, «Մոսկ վա» կի նո թատ
րոն, կա պույտ դահ լիճ, 2021.01 /
ժ. 11:45, 14:00
\ Music is the answer՝ Հա յաս
տա նի պե տա կան ե րի տա սար
դա կան նվա գախմ բի ձայ նաս կա
վա ռա կի հա մերգ շնոր հան դե սը,
Ա րամ Խա չատր յան հա մեր գաս
րահ, 26.01 / ժ. 19:00
\ Գ լեբ Կար պուշ կին (գա լա րափող) և Հայկ Մե լիք յան (դաշնա մուր), դա սա կան հա մերգ
Ա րամ Խա չատր յան հա մեր գաս
րա հում, ծրագ րում՝ Եկ մալ ան,
Կո մի տաս, Բա բա ջան յան, Շո պեն,
Սեն Սանս, Դեբ յու սի, Ռո սի նի,
21.01 / ժ. 19:00
ԹԱՏՐՈՆ n Հ.Թու ման յա նի ան
վան Պե տա կան տիկ նիկա յին թատ րոն
\ «Ոս կե ձկնի կը», 21.01 / ժ. 14:00
\ «Թ զու կի եր գը», 22.01 / ժ. 14:00
\ «Շեր շե լա ֆամ», հեղ.՝ Ա. Նի կո լա, բեմ.՝ Ն. Դուր յան, 2122.01 / ժ. 19:00
n Հ.Պա րոն յա նի անվան ե րաժշ տա կան կոմե դիա յի պե տա կան թատ րոն
\ «Իրձնից պրծում չկա››, կա տակ. 2 գործ., հեղ.՝ Գ. Խանջյան, բեմ.՝ Ե. Ղազանչյան, 20.01 / ժ. 19։00
\ «Շողոքորթը», կատակ. 2 գործ., հեղ.՝ Ս. Լուսիկայն, Հ.Պարոնյան, բեմ.՝ Ս.Ղազարյան, 21.01 / ժ. 19։00
\ «Սիրային իրարանցում…էլի իրարանցում սիրային››, կատակ. 2 գործ., հեղ.՝ Մ. Կամոլետտի, բեմ.՝ Ա. Սարգսյան, 26.01 / ժ. 19։00
\ «Ազգային գործիչը», կատակ. 2 գործ., հեղ.՝ Ա.Շիրվանզագե, բեմ.՝ Գ.
ՆժդեհՏրդատյան, 27.01 / ժ. 19։00
n Խամաճիկների թատրոն
\ «Գնդլիկբոքոնիկ», մանկ. ներկ., 2122.01 / ժ. 12:30, 14:00
n Պետական Կամերային Թատրոն
\ «Կառավարական համերգ», հեղ. և բեմ.՝ Ա. Երնջական, 20,26,27.01 /ժ. 19:00
\ «Փնտրվում է տղամարդ», հոգեբանական դրամա, հեղ.՝ Ք. Ֆրեշետ, բեմ.՝ Լ. Երնջական, 2122.01 /ժ. 19:00
ԱԿՈՒՄԲ n MEZZO Classic House
Club \ Imagine, համաշխարհային
հիթեր, 20,24.01 \ Upstairs, փոփ և ջազ, 21.01 \ Impression և Արփի,
համաշխարհային հիթեր, 22.01 \ Nuance, էթնո ջազ, 23.01 \ Art Voices, էթնո ջազ, 25.01 \ Համերգների սկիզբը՝ ժ. 21:30
n Stop club \ NOOZ, ակուստիկ ֆանկ, 20.01 \ Degh, ռոք, 21.01 \ Կատուներ, ջազ, 27.01
n Ulikhanyan Club \ Սուրեն Առուստամյան, blues
band, 21,27.01 \ Sharak, ջազ, 22.01 \ Gipsy Jazz, 24.01 \ Rumba Gitanos, իսպանական
երաժշտ., 25.01 \ Համերգների սկիզբը՝ ժ.
21:00
ՕՊԵՐԱ, ԲԱԼԵՏ, ՄՅՈՒԶԻՔԼ
n Հ.Պարոնյանի անվ. երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոն
\ «Ատամաբույժն արևելյան››, հեղ.՝ Ա. Այվազյան, Հ. Պարոնյան, բեմ.՝ Հ. Ղազանչյան, օպերետ 2 գործ., 22.01
n Ա. Սպենդիարյանի անվ. օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն
\ «3Dance», ռոմանտիկ, դասական, ժամանակակից բալետի երեկո` Ռուդոլֆ Խառատյանի բեմադրությամբ, 21.01 / ժ. 19:00
\ «Ալմաստ», հեղ.՝ Ա. Սպենդիա րյան, բեմ. դիրիժոր՝ Յ.Դավթյան, օպերա 2 գործ., 26.01 / ժ. 19:00
ՑՈՒՑԱՀԱՆԴԵՍ n Հայաստանի ազգային
պատկերասրահ \ Հմայակ Հակոբյան,
գեղանկար, հոբելյանական ցուցահանդես, մինչև 02.02
n Հայաստանի նկարիչների միություն
\ «Գերդաստան», Լուսինե (Սվետլանա Հակոբյան), գեղանկար, մինչև 21.01
n ՆՓԱԿ \ «Արդյունաբերական
սիմֆոնիա» լուսանկարչական ցուցահանդես, մինչև 28.01
n Նարեկացի արվեստի միություն \ India through the armenian lens,
խմբային ֆոտոցուցահանդես, 20.0122.01
n «Դալան» արվեստի սրահ
\ «Անհատականություն և Միասնություն», խմբային ցուցահանդես, մինչև 20.01
ՖԻԼՄԵՐ n «Մոսկվա» կ/թ \ «Անձեռնմելիները»,
Ֆրանսիա, կրիմինալ դրամա, ռեժ.՝ Օ. Մարշալ, դեր.՝ Ժ. Լանվեն, Չ. Կարիո, Դ. Դյուվալ, կապույտ դահլիճ, 2021.01 / 20:00, 22:00
\ «Էլվինը և սկուռիկները 3», ԱՄՆ, անիմ. ընտանեկան կատակ., ռեժ.՝ Մ. Միտչել, դեր.՝ Ջ. Լի, Դ. Քրոս, Ջ. Լոնգ, կարմիր դահլիճ, 2021.01 / 11:00, 13:00, 15:00
\ «Շերլոք Հոլմս. ստվերների խաղը», ԱՄՆ, արկած., մարտաֆիլմ, ռեժ.՝ Գ. Րիչի, դեր.՝ Ռ. Դաունի, Ջ. Լոու,
կարմիր դահլիճ, 2021.01 / ժ. 16:45, 21:00
\ «Ալա Բալա Նիցա», Հայաստան, կատակ., կարմիր դահլիճ, 2021.01 / ժ. 19:00
\ «Ֆանտոմ. ամենամութ ժամը 3D», ԱՄՆ, Ռուսաստան, ֆանտաստիկ թրիլեր, ռեժ.՝ Ք. Գորակ, դեր.՝ Գ. Կուցենկո, Է.Հիրշ, Օ. Թիրլբի, կապույտ դահլիճ, 2021.01 / ժ. 16:15
\ «Առաջադրանքն անիրագործելի 4», ԱՄՆ, մարտաֆիլմ, թրիլեր, ռեժ.՝ Բ.Բըրդ, դեր.՝ Թ. Քրուզ, Ջ. Րեններ, կապույտ դահլիճ, 2021.01 / ժ. 17:45
n «Նաիրի» կ/թ \ «Ես եմ», Հայաստան,
ռոմանտ. կատակ., ռեժ.՝ Վ. Գրիգորյան, դեր.՝ Ս. Սարգսյան, Լ. Դավթյան, Ե. Ղազարյան, Ա. Նավասարդյան, 2022.01 / ժ. 13:00, 19:00
\ «Կապիկների մոլորակի ապստամբությունը», ԱՄՆ, ֆանտ. մարտաֆիլմ, ռեժ.՝ Ռ. Ուայթ, դեր.՝ Մ. Ուոլդբերգ, 2022.01 / ժ. 11:00
\ «Մեկ օր»,ԱՄՆ, Բրիտանիա, կատ. մելոդրամա, ռեժ.՝ Լ. Շերֆիգ, դեր.՝ Է. Հեթուեյ, Ջ. Սթերջես, 2022.01 / ժ. 21:00
\ «Ժամանակ» ԱՄՆ, ֆանտ., ռեժ.՝ Է. Նիկկոլ, դեր.՝ Ջ. Թիմբրլեյք, Ա. Սայֆրեդ, 2022.01 / ժ. 15:00
\ «Միստեր Փոֆերի պինգվինները», ԱՄՆ, կատակ., ռեժ.՝ Մ. Ս. Ուոթերս, դեր.՝ Ջ. Քերի, Կ. Գուջինո, Ա. Լենսբերի, Օ. Լովիբոնդ, Մ. Քերոլ, 2022.01 / ժ. 17։00
Հարկավոր է 1ից 9ը թվերն այն պես դա սավորել դաշտում,
որ յուրաքանչյուր տո ղում, սյունա կում և
իրար հա րա կից 9 վանդակնե րում
միև նույն թիվը չկրկն վի: Որոշ
վանդակ ներ արդեն լրացված են,
դրանց հիման վրա հարկա
վոր է լրաց նել մյուսները:
A
6 4 5 9
9 3 5 1 6
7 1 9 3 2
6 7 3 2 1
1 3 2 4 5
5 8 4 3 7
3 7 2 9 4
1 7 9 5 3
2 5 4 7
B
2 6 3 8
4 5 6 8 9 2
7
7 9 3 5
1
3 4 5 6
9
7 4 5 1 8 9
1 9 7 5
C
3
2 9 8 7
6 8 1 4
4 3
1 2 5 9
6 9
7 6 1 5
2 1 4 7
9
Լոն դո նի սիմ ֆո նիկ նվա գախմ բի
մե նա կա տար, ջու թա կա հար Ռո
ման Սի մո վիչ
Նա րեկ Դուր յա նի նոր անտ րեպ
րի զա
ֆիլմը 70ականների Ֆրան
սիայում գործող ամենա վտան
գավոր հանցախմբի մասին է