7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 1/48
TEHNIK OPTIMASI DALAM
FORMULASI
Teuku Nanda Saifullah
SulaimanLab. Teknoloi Fa!ma"i
Fakul#a" Fa!ma"i U$M
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 2/48
P!odu%# fo!mula#ion i" of#en %on"ide!ed ana!#& #he fo!mula#o!'" e()e!ien%e and
%!ea#i*i#+ )!o*idin #he ,,!a- ma#e!ial'' fo!#he %!ea#ion of a ne- )!odu%#.
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 3/48
• Fo!mula"i #e!di!i da!i – Fo!mula
– Me#ode
– P!o"e" /en#uk "ediaan
– Pe!ala#an
– Penema" Tia)0#ia) un"u! da!i fo!mula"i "ana#
be!*a!ia"i& ma"in0ma"in mem)un+ai)e!"+a!a#an #e!#en#u u#k memben#uk "ua#u
"ediaan #e!#en#u #e!an#un )e!"+a!a#an"ediaan& fo!mula#o!& ma!ke#& fa"ili#a" )!oduk"i&dll.
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 4/48
• Pe!"+a!a#an0)e!"+a!a#an #e!"ebu# bi"abe!di!i "endi!i& mi"al -a!na dan
ke!a)uhan& keduan+a #dk "alinmem)ena!uhi a#au bi"a "alinmem)ena!uhi 1mi"al keke!a"an dan-ak#u han%u!2
• Keke!a"an #ini& -ak#u han%u! #dkmemenuhi. Table# ku!an ke!a" akan!a)uh. Di%a!i keke!a"an + o)#imum
1%uku) ke!a" #a)i ma"ih memenuhi-ak#u han%u!
• Un#uk i#u dibu#uhkan )!o"e" OPTIMASI
• Kena)a ha!u" o)#imum bukan
mak"imum3
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 5/48
• Sehina akan da)a# diha"ilkan "ediaan+an be!mu#u. 4i!i3
• Dalam )!o"e" o)#ima"i )e!lu "ua#ukom)!omi& "ehina fnal ormulation da)a# memenuhi "emua )e!"+a!a#an +diininkan
Fo!mula
0 5a# ak#if
0 E(%i)ien# ")e%iall+ "ele%#ed and)!e"en# in de6ni#e %on%en#!a#ion"
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 6/48
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 7/48
Penembanan ben#uk "ediaan )e!lu)!o"e" o)#ima"i& #u7uann+a- S#abili#a" 6"ika dan kimia
- Ke#e!"ediaan ha+a#i
- Mudah di)!oduk"i
- Mu!ah P!oblem )!o"e" o)#ima"i
- Men%a!i ke"eimbanan dian#a!a
)e!"+a!a#an + be!#en#anan- Kemunkinan adan+a in#e!ak"i kom)lek
an#a!a e(%i)ien# + mem)ena!uhi)e!"+a!a#an + diininkan
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 8/48
• 4on#oh )enambahan lub!ikan +be!"ifa# hid!ofo!b& da)a#mem)e!baiki "ifa# ali! #e#a)i akan
menu!unkan di"olu"i• O)#ima"i fo!mula da)a# dike!7akan
d ma#ema#i%al o)#imi5a#ion
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 9/48
• 8hen #he e9e%#" of fa%#o!" on a)ha!ma%eu#i%al )!o%e"" o! !e")on"ea!e unkno-n& #he u"e of "%!eeninde"in" #o e"#ima#e fa%#o! e9e%#"ma+ be indi%a#ed.
• T!ial and e!!o! Me#hod3
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 10/48
• The u"e of #he #e!m& ,,o)#imi5a#ion''ma+ be a mi"nome!. An o)#imal!e")on"e ma+ no# be a "inle
!e")on"e& bu# a !eion of !e")on"e"#ha# "a#i"f+ #he !e:ui!emen#" of #hefo!mula#ion.
• On%e "u%h a !eion i" de6ned& #hede"i!ed !e")on"e ma+ be de6nedu"in a !ane of fa%#o!".
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 11/48
O)#imi5a#ion Te%hni:ue" 1Re")on"e Su!fa%e Me#hod"2
• E;PERIMENTAL DESI$NS FOR FIRST ORDER
MODELS – Fa%#o!ial De"in"
– Pla%ke##0/u!man De"in"
– Tau%hi OA
–D o)#imal& e#%.
• E;PERIMENTAL DESI$NS FOR SE4OND ORDERMODELS – 4en#!al 4om)o"i#e De"in"
– /o(0/ehnken De"in" – Ro:uemo!e'" 1H+b!id2 De"in"
– D and $0O)#imal De"in"
– Mi(#u!e E()e!imen#" Sim)le( De"in"& "im)le(%en#!oid
– E#%.
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 12/48
FACTORIAL DESIGNS
The!e a!e #h!ee de%i"ion" -hi%hha*e #o be #aken a# #he ou#"e#
<. 8ha# fa%#o!" a!e #o be "#udied3
=. A# -ha# le*el" a!e #he"e fa%#o!" #obe "#udied3
>. 8ha# i" #he !e")on"e -hi%h i" #o bemea"u!ed3
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 13/48
• Fa%#o!ial de"in" a!e u"ed in e()e!imen#" -he!e#he e9e%#" of di9e!en# fa%#o!"& o! %ondi#ion"& on
e()e!imen#al !e"ul#" a!e #o be elu%ida#ed.• E(am)le"
– e()e!imen#" #o de#e!mine #he e9e%# of )!e""u!e andlub!i%an# on #he ha!dne"" of a #able# fo!mula#ion&
– de#e!mine #he e9e%# of di"in#e!an# and lub!i%an#%on%en#!a#ion on #able# di""olu#ion&
– de#e!mine #he e?%a%+ of a %ombina#ion of #-o a%#i*ein!edien#" in an o*e!0#he0%oun#e! %ouh)!e)a!a#ion.
• Fa%#o!ial de"in" a!e #he de"in" of %hoi%e fo!"imul#aneou" de#e!mina#ion of #he e9e%#" of "e*e!alfa%#o!" and #hei! in#e!a%#ion".
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 14/48
DEFINITIONS 1@O4A/ULAR2
• Fak#o!Adalah *a!iabel + di#e#a)kan&
mi"al -ak#u& "uhu& kon"en#!a"i dan
ma%am bahan. Fak#o! da)a# be!"ifa#kuali#a#if a#au kuan#i#a#if. Keduan+aha!u" da)a# di#e#a)kan ha!an+a d
anka. Mi"al kon"en#!a"i <B& =BC)ana" <o4& <4. Fa%#o!ial de"ind)# #e!di!i da!i dua a#au lebih fak#o!.
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 15/48
• Le*el
Adalah ha!a + di#e#a)kan u#k fak#o!.
Mi"al le*el <o4 dan <o4 u#k #em)e!a#u!&&< dan &= mola! u#k. kon"en#!a"i& dll
A" an e(am)le& a #-o0fa%#o! e()e!imen# -ould be
a))!o)!ia#e fo! #he in*e"#ia#ion of #he e9e%#" ofd!u %on%en#!a#ion and lub!i%an# %on%en#!a#ion ondi""olu#ion #ime of a #able#.
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 16/48
• Lo-'' and ,,hih'' !efe! #o #he lo- andhih %on%en#!a#ion" )!e0"ele%#ed fo! #he
d!u and lub!i%an#.
• Of %ou!"e& #he a%#ual *alue" "ele%#ed fo!
#he lo- and hih %on%en#!a#ion" of d!u-ill )!obabl+ be di9e!en# f!om #ho"e%ho"en fo! #he lub!i%an#.
• The no#a#ion 1"+mbol2 fo! #he *a!iou"%ombina#ion" of #he fa%#o!"& 1<2& a& b& ab&i" "#anda!d.
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 17/48
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 18/48
• Re")on
Adalah ha"il #e!uku! + di)e!oleh da!i
)e!%obaan + dilakukan. Pe!ubahan !e")ond)# di"ebabkan ka!ena be!*a!ia"in+a le*el
• Efek
adalah )e!ubahan da!i !e")on +andi"ebabkan da!i *a!ia"i le*el0le*el da!ifak#o!.
• The main e9e%#
i" #he e9e%# of a fa%#o! a*e!aed o*e! allle*el" of #he o#he! fa%#o!".
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 19/48
• E(am)le a #-o0fa%#o! e()e!imen# -i#h#-o le*el" ea%h of d!u and lub!i%an#&
#he main e9e%# due #o d!u -ould be#he di9e!en%e be#-een #he a*e!ae!e")on"e -hen d!u i" a# #he hih le*el
1!un" b and ab2 and #he a*e!ae!e")on"e -hen d!u i" a# #he lo- le*el!un" 1<2 and a.
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 20/48
• In#e!a%#ion
In#e!ak"i d)# diana) "ebaai ba#a" da!i)enambahan efek0efek fak#o!. In#e!ak"id)# be!"ifa# "ine!i" a#au an#aoni".
• Sine!i" a!#in+a ha"il in#e!ak"i #e!"ebu#mem)un+ai efek + lebih be"a! da!ima"in0ma"in efek fak#o!.
• An#aoni" be!a!#i ha"il #e!"ebu#mem)un+ai efek + lebih ke%il da!ima"in0ma"in efek fak#o!
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 21/48
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 22/48
• E(am)le in a #-o0fa%#o! e()e!imen#& – if fa%#o! A ha" an e9e%# e:ual #o G
– fa%#o! / ha" an e9e%# of < – addi#i*i#+ -ould be e*iden# if an e9e%#
of <G 1G <2 -e!e ob"e!*ed -hen bo#hA and / a!e a# #hei! hih le*el" 1in a#-o0le*el e()e!imen#2.
• If #he e9e%# i" !ea#e! #han <G -hen bo#hfa%#o!" a!e a# #hei! hih le*el"& #he !e"ul# i""+ne!i"#i%
• If #he e9e%# i" le"" #han <G -hen A and / a!ea# #hei! hih le*el"& an an#aoni"#i% e9e%# i"
"aid #o e(i"#.
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 23/48
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 24/48
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 25/48
• Main E9e%# of A
{ab+b}-{a+1}•Main e9e%# of /
2
• In#e!a%#ion
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 26/48
• Pada )e!%obaan d fa%#o!ial de"inha!u" dike#ahui dan dida)a#kan
- Fak#o! + akan di#eli#i mi"al "uhu&-ak#u& )em)!o"e"an& dll
- Le*el fak#o! + di#eli#i #ini dan !endah
- Re")on + diuku! ha!u" dikuan#i#a#ifkan• Da!i de"in fak#o!ial bi"a dike#ahui
- Ada #idakn+a in#e!ak"i
- Fak#o! )e!%obaan + dilakukan• Jumlah )e!%obaan + dilakukan
mi"al =n 1= le*elC n 7umlahfak#o!2
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 27/48
4on#oh
0 Peneli#ian #en#an fak#o!0fak#o! +
mem)ena!uhi kada! ai! dalam"ua#u ek"#!ak #anaman
- Fak#o! + di#eli#i "uhu dan
lama-ak#u )ene!inan<. Suhu !endah 142& #ini 142
=. 8ak#u !endah 1<= 7am2& #ini 1= 7am2
Jadi dilakukan == )e!%obaan& +ai#u
Pada 4 0 <= 7am& 4 = 7am
4 <= 7am dan 4 = 7am.
R
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 28/48
• Rumu"
/o /a;a /b;b /ab;a;b
!e")on #e!uku!
;a& ;b le*el fak#o! A dan /& + ha!an+ada!i 10<2 "am)ai 1<2& 10<2 le*el !endahC
1<2 Le*el #ini /a& /b koe6"ien& d)# dihi#unbe!da"a!kan )e!%obaan
/o in#e!"e) !a#a0!a#a ha"il "emua
)e!%obaanΣ(+
/a& /b
7umlah )e!%obaan
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 29/48
Pembe!ian le*el
Mi"al 7ika 4 1le*el !endah2 di-akili
d 0< dan 4 <C 7ika <= 7am 0< dan
= 7am <
Kon"e) )e!%obaan un#uk = fak#o! = le*elPe!%obaan
Fak#o!
A /
< 0< 0<
a < 0<
b < <
ab < <
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 30/48
Pe!%obaan
Fak#o! In#e!ak"i
Re")on 1B2
Suhu1A2
8ak#u1/2
1A21/2
1 2 0< 0< < <>
a < 0< 0<
b 0< < 0< Gab < < < G
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 31/48
/o Ra#a0!a#a !e")on
1<>GG2 &G
/a 1ΣA ( !e")on2 Σ )e!%b 0<1<>2<120<1G2<1G2 0<&G
/b 1Σ/ ( !e")on2 Σ )e!%b
0<1<>20<12<1G2<1G2 0=&G/ab 1ΣA/ ( !e")on2 Σ )e!%b
<1<>20<120<1G2<1G2 <&G
Jadi
+ &G <&G ;a 0 =&G;b <&G;a;bDa!i )e!%. Dik. Efek -ak#u lebih dominan&
"ebab koe6"ien /QA& =&GQ<&G
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 32/48
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 33/48
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 34/48
Sim)le( la##i%e de"in
• Re")on"e "u!fa%e dan o)#imal!eion" un#uk fo!mula"i d)# diama#id a)lika"i "im)le( la##i%e de"in
• Pe!"+a!a#an kombina"i *a!iabel- To#al :uan#i#+ mu"# be %on"#an 1< Ba#au < baian2
- dikombina"i adalah *a!iabel beba"
• )alin "ede!hana adalah "im)le(d = *a!iabelkom)onen
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 35/48
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 36/48
• Rumu"
/<1A2 /=1/2 /<=1A21/2
A#au /a1A2 /b1/2 /ab1A21/2
!e")on"e
1A21/2 )!o)o!"i A dan //<&/=&/<= koe6"ien + di)e!oleh da!i
ha"il )e!%obaan
4on#oh ada = ma%am "ol*en#& A dan/. akan di#eli#i )ena!uhn+a#e!hada) kela!u#an 5a# (
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 37/48
• Un#uk meliha# )ena!uh "ol*en#e!"ebu# dibua# > ma%am )e!%obaan&
+ai#u < B A& <B / dan G0GB%am)u!an A0/ #o#al baian < B
• Kela!u#an 5a# ; "bb
- Dalam <B A < mml- Dalam <B / <G mml
- Dalam GA0G/ > mml
/e!da"a!kan !umu" da)a# dihi#unkoe6"ien /<&/=&dan /<=
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 38/48
/< !e")on"e )ada 1A2 "ama d < a#au<B <
/= !e")on"e )ada 1/2 "ama d < a#au<B <G
/<= !e")on"e )ada %am)u!an &G A dan &G/ 1GB A dan GB /2 >
Jadi )e!"amaan !e")onn+a
<1A2 <G 1/2 >1A21/2
Da!i )e!"amaan #"b. Ki#a da)a# men%a!imem)!edik"i !e")on + lain dilua! da!i)e!%obaan + ki#a lakukan
4on#oh be!a)a kela!u#an 5a# ( )ada%am)u!an GB "ol*en# A dan =GB "ol*en#
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 39/48
Ja-ab A/ ha!u" "ama d <a#au<B
<1&G2 <G1&=G2 >1&G21&=G2
<&G
• Kalau ada > fak#o! 1A&/&42 dilakukan )e!%obaan A <B& / <B& 4<B& AGB/GB& AGB4GB&/GB4GB& dan A/4 ma"in0ma"in >>&>B
• Un#uk fak#o!& be!a!#i ada <G)e!%obaan
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 40/48
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 41/48
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 42/48
• @a!iabel #e!an#un analo "ebaai!e")on da#a + di)e!oleh da!i ha"il
)e!%obaan
• Un#uk nilai )e!hi#unan be!da"a!kan)e!"amaan "ebaikn+a dilakukan
*e!i6ka"i u#k mema"#ikan a)akah!umu" i#u *alid d melakukan)e!%obaan d da#a + diha"ilkan
• Jika be!beda #e!lalu 7auh& be!a!#i)e!"amaan #idak *alid
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 43/48
• Sim)le( la##i%e de"in han+a bi"adiunakan u#k %am)u!an + bi"a
dikuan#i6ka"i 1"e%a!a 6"ik ada2& mi"al%am)u!an )ela!u# a#au bahan& #idakbi"a un#uk "uhu& #ekanan& lama
)ene!inan• Fak#o!0fak#o! lain + be!)ena!uh
dalam )e!%obaan ha!u" dikendalikan
"ama• Mi"al )ada )e!%obaan kela!u#an"ol*en A dan /& fak#o! ")# "uhu&)enadukan& dia#u! "ama
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 44/48
Penen#uan fo!mula o)#imum
• Penen#uan fo!mula o)#imumdida)a#kan da!i !e")on #o#al +an)alin be"a!. Re")on #o#al dihi#un
denan !umu"• R#o#al R< R= R> . Rn.
• R<&=&>n adalah !e")on ma"in0
ma"in "ifa# !anul.
d d b b
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 45/48
4a!a dan da"a! )enen#uan bobo#3
Re")on da!i #ia) )eme!ik"aan memiliki"a#uan +an #idak "ama& maka )e!luno!malil"a"i )enilaian !e")on
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 46/48
• Re")on da)a# dihi#un denanmenalikan N denan bobo# +an
#elah di#en#ukan. Pe!hi#unan!e")on #o#aln+a men7adi
• R#o#al 1bobo#< ( N<2 1bobo#= (
N=2 1bobo# >( N>2 1bobo# ..n (N..n2
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 47/48
• Fo!mula denan !e")on #e!#ini
di)ilih "ebaai fo!mula o)#imumdan "ebaai fo!mula )embandindiunakan fo!mula +anmendeka#i !e")on #e!#ini.
• Kena)a bu#uh )embandin 3
7/21/2019 Optimasi Dalam Formulasi2
http://slidepdf.com/reader/full/optimasi-dalam-formulasi2 48/48
Kom)u#e!i"a"i 33333333333
Top Related