leqs e b i
yvela fiqri sevdad meqca
რედაქტორი: მაყვალა გერმანოზაშვილი
დიზაინი / ილუსტრაციები: გვანცა სანიკიძე
დაკაბადონება: ნიკოლოზ მეგრელიშვილი
დაიბეჭდა შპს „დეგაპრინტში“
მის.: თბილისი, ვირსალაძის #8
ტელ.: +995 032 299 50 07
ელ-ფოსტა: [email protected]
ISBN 978-9941-0-9776-8
წინასიტყვაობა
ვფიქრობ,ცხოვრებაცსევდიანიადაალბათჩემსლექსებშიმრავლად გამოიხატება იგი. არ მინდა მკითხველმა იფიქროს,რომსასოწარკვეთილებას ვარ მიცემული, მაგრამ ცხოვრება ხომასეთია. სიყვარულის ლექსებშიც კი სადღაც გამოიკვეთებასევდიანიჟანრი. დიდი პატივისცემით ვეპყრობი დღევანდელობას, წინმიდის ცხოვრება. მივისწრაფით უკეთესი ცხოვრებისაკენ,მაგრამჩვენიძირ-ძველიფესვებიდავიწყებასარუნდამივცეთ.თუნდაც უბრალოდ დაწყებული სტუმართ-მასპინძლობა,მაინც ქართულად, გამართული სადღეგრძელოთი დამრავალჟამიერითმთავრდებაჩვენში,ესდასტურიაიმისარომ,თითოეულქართველშიწინაპრებისსიამაყეაგამჯდარი. ჩემთვის საოცარია, როდესაც საქართველოს დიდიმეფეების, აღმშენებლობასადა გამარჯვებას ვკითხულობთუვეცნობი, აი აქ კი მართლაც ყველა ფიქრი სევდად მექცევახოლმე,სასიხარულოდდაფიქრშივხედავმათდიდებულდაგაბრწყინებულ გვირგვინებს, როგორ წმინდად და სუფთადმოიტანესჩვენამდე,ჩვენისამშობლოს,„საქართველოს“სახელიდა დიდება. აქ მინდა მოვიშველიო ლექსიდან „კარიბჭე“ორიოდესიტყვა.
„არდაივიწყომომავალოენაქართულიმუდამგახსოვდესრომშენახარშთამომავალი“
თქვენიმორჩილი დავითკუჭუხიძე
-5-
erTi xar, erTi
საქართველოასახელიშენი,
შენწილადგერგოქართველიერი,
ღვთისმშობლისწილი,სახელიშენი
დიდლოცვაშიაერი,თუბერი...
წმინდანინომაცშეგახოხელი
დამანმონათლა,ქართველიერი,
ამსამყაროშიერთიხარ,ერთი
სადაცღმერთიამფარველიჩვენი...
საოცრებაა-ბუნება,მთები!
გასაოცარილურჯიცისფერი!
გაბრწყინებულიგვირგვინიშენი,
შენითამაყობსმრავალიერი...
-6-
ena qarTulo
ენაქართულო,ქვეყნადგანთქმულო!
ამსამყაროშიგამორჩეულო!
ოქროსძაფებითამოქარგულო!
ჩემომიწავდაჩემომამულო!
ქართულისიტყვავისაცუთქვია,
თავისსამშობლოდაულოცია...
მამულისათვისრომუბრძოლია,
მისისახელიწარუშლელია!
ქართულოჰანგო!დედისნანაო!
ქართველიერისტკბილოაკვანო!
წმინდამამებისსაგალობელო!
ძლიერ-მართალო,უკვდავებაო!
ქართულისიტყვაბევრისმთქმელია!
ბევრჯერდაჭრილიცმოურჩენია!
ჩემისამშობლოსენაბრძენია,
ამქვეყანაზეერთად-ერთია!!!
-7-
karibWe
ლერწამისკალმითდაწერილო,ენა,ქართულო!
გმირებისხმალითშენახულო,ტკბილოსამშობლო!
ცხენისფლოქვებითდამტვერილო,ჩემომამულო!
სალიკლდეებზეგადმომდგაროკვამლისკოშკებო!
ქართულოხმალო,ვაჟკაცისგანხელითნაჭედო!
მეომრისმხრებზემოდებულო-ჯაჭვისპერანგო!
ფაფარაშლილიცხენზემჯდარო,ამხედრებულო!
მტერთანნაბრძოლო,ქვეყნისათვისგულითქართველო!
დიდიღმერთისგანნაკურთხიაერი-ქართველი,
ყველაბრძოლიდანგამარჯვებითდაბრუნებული,
ციხე-სიმაგრისკარიბჭეზეგამაგრებული-
მემატიანესშენახულიენაქართული!
აღმაშენებლისსაქართველოაგანდიდებული,
ნიკოფსიიდანდარუბანდამდეგადაჭიმული,
ერისსაუნჯე,ოქროს-საწმისიშეუხებელი...
თამარდედოფლისლაშქარიახმალ-აღებული!
-8-
მეფედავითი,მეფედ-მეფექალითამარი!
ფარნავაზისგანმირონცხებულიმათისახელი!
ვეფხისტყავზეაამოქარგულიშოთასკალამი!
სამშობლოსგულშიდარწეულაოქროსაკვანი!
ასეომობდნენსამშობლოსთვისთავდადებულნი,
ანდერძსტოვებდნენერისათვისგულანთებულნი,
არდაივიწყო,მომავალო,ენაქართული!
მუდამგახსოვდეს,რომშენახარშთამომავალი!!!
-9-
maradiulo
სამშობლოსმზეო,მთებოდაზღვებო,
გადაჭიმულოქართლისქედებო,
სამხრეთ-ჯავახეთსმწვანეველებო,
კოლხეთისდაბლობსმუხისტყეებო,
აღელვებულოზღვაშიტალღებო,
კლდიდანვარდნილომდინარეებო,
აგორებულოთოვლისზვავებო,
თვალუწვდენელო,მთებისწვერებო,
წინაპრებისგან,ფეხითნაცვეთო,
მიწავქართულო!ბარაქიანო,
ამდიდებაშიქარაგმიანო,
მადლშეწირულო,მარადიულო,
ვაზისფესვებითგადარჩენილო,
გულუხვმდიდაროშემართებულო,
ამღერებულოზვარადქცეულო,
სიტყვაგულიდანამოხეთქილო,
-10-
ღვინოდნაწურო,ყურძნისმტევნებო,
სადღეგრძელოშიმართლადაღთქმულო,
სტუმართ-მოყვარისდამპურებელო,
გადამთიელისლაშქრითდამხვდურო,
მტერგამოვლილო,გამარჯვებულო,
შენიხმალითვესისხლითმორწყულო,
ათასწლოვანო,ქვეყნისმახვილო,
საუკუნეებსგადარჩენილო!!!
-11-
saqarTvelo
შენღირსიხარ,საქართველო!
დიდხანსდიდხანსრომიხარო!
ცაშიდროშააფრიალო,
დაშენსმტერზეგაიმარჯვო!
ურჯულოებსგადაურჩი,
არცერთბრძოლასარჩამორჩი,
ყველატკივილსეჩვეოდი,
ღალატობასუჩიოდი...
მოღალატებევრიგყავდა,
თვითქართველიგღალატობდა,
ლაჩარსსისხლიგაუცივდა,
ზურგშიმტერიშემოჰყავდა...
თურმეზრდიდი,როგორცშვილი,
ქართველობასასწავლიდი,
შენსუბეშიგამოზრდილი
მტერსშეეკრა,როგორცმისი.
-12-
აეყაროსმოღალატეს-
ჯიში,რჯულიმიკუთვნილი!
მასსამშობლოარენახოს!
სხვისმიწაზეგანისვენოს!
შენ,წმინდახარსაქართველო!
ქედმაღალოდამართალო!
ერიგლოცავს,საყვარელო!
ღირსეულო,საქართველო!!!
-13-
a f x a z e T o
დიდიხნისუკან,ნაიარევი,
ჯერარშეხორცდააფხაზეთისთვის...
ამქვეყანასრომმშვიდობაჰქონდეს,
არიქნებოდაისგახლეჩილი...
მტერიაქვეგვყავს,გამაგრებული,
მასუნდადავხვდეთხმალაღებული!
არშევარცხვინოთჩვენისახელი,
დაე,ავლაგმოთმათისაქმენი!
გმირებისსისხლიბევრიდაღვარეს,
მიწა-წყლისბრძოლააქრომგამართეს,
რამდენიდედამათაატირეს?!
რამდენიბავშვიობლადდატოვეს!
უბრალოდ,მძევლადრომდაგიტოვეს,
ცოცხალსგულივერამოგაცალეს,
დაგჭრეს,გესროლეს,გაგანადგურეს,
უარიჩვენზევერგათქმევინეს...
-14-
ისევაღსდგები,გულშიდაჭრილო!
არმიგატოვებთ,ნაიარევო!
დიდოზღვისპირომხარეოჩვენო!
სიცოცხლისდედავ,შენაფხაზეთო!!!
-15-
samSoblos
შენსამშობლო,გენაცვალოსჩემიგულისსიდიდე,
შენსუბეშიდავიბადე,ფრთებგაშლილოიდიდე,
შენისუნთქვაყველგანმესმის,ჩემოსულისსიმშვიდე,
წუთითვერსადმიგატოვე,დალოცვილოსიწმინდე!
როგორდავთმომეესზეცა,ანდაესსილამაზე,
აქხომ,ღამეცმზეამოდისამდალოცვილმიწაზე,
ჰაერს,წყალსდამიწისსურნელს,ესდიდებაარგუნე,
ჩემსსამშობლოსმევერგავცვლი,უკვდავებისწყაროზე!
ამწუთს,სუნთქვაბოლომქონდეს,ჩემიგულიკვნესოდეს,
ჩემომიწავშენდიდება,შენსდამცველადვკვდებოდე,
ამასრწმენითმევლოცულობ,ჩემსსამშობლოსწინაშე,
ერთგოჯს,ვერავერსადდავთმობ!თუნდაცცეცხლშივიწვოდე!!!
-16-
mze, Cveni qveynisa
იყო,არისდაიქნება,
მზე,ჩვენიდიდიქვეყნისა,
ვერდააბნელებსვერცარა-
თუნდაცისარიმტერისა,
მოჭიმულისრებსდაამსხვრევს,
ძალაამჩვენიქვეყნისა,
ვერგაილაშქრებსჩვენზედა-
შური,ბინძურიშუღლისა,
რწმენა!ენადაესმიწა!
არისღირსებაერისა!
სამარადჟამოდიქნება!
სიტყვაქართველიკაცისა!!!
-18-
s a v a n e T i
სამშობლოსირგვლივგანთიადია,
თავაწეულიმთებიარტყია,
სამშობლოსგმირიგამოუზრდია,
რამდენიბრძოლაგამოუვლია?!
მეფედავითისდალოცვილია,
თამარდედოფლისსიამაყეა,
ქართველგმირებისსაბუდარია,
წინაპრებისგანშენახულია...
სამშობლო-ერისსიამაყეა,
თავისწარსულითისგანთქმულია,
დიდთამეფეთასავანეთია,
მისისახელიხომუკვდავია!
-19-
dideba
როგორმინდაფიქრადვიქცე,
მოდუდუნემტკვარზე!
სვეტიცხოველსმოვეფერო-
მტკვარ-არაგვისშესართავზე!
სადაცმეფენსგაუვლიათ,
მუხლმოდრეკითულოციათ,
დაბარძიმიშეუსვიათ,
აღსარებააღუთქვიათ...
გულიცხელი,ქართველისა,
ძველიხმალიმებრძოლისა,
ქამარ-ხანჯალვაჟკაცისა,
ციხე-კოშკიარმაზისა!
სამთავროდამთაზეჯვარი,
ირგვლივწმინდასალოცავი...
სამშობლოსთვისგანწირული,
ჩვენიდიდიწინაპარი...
-20-
ყველაფიქრისევდადმექცა-
იმწარსულისდიდებისა,
ჩვენიწყალიჩვენიმიწა-
მცხეთისგულშიდალოცვილა!
-21-
daviTis gza
განდიდებულიცხოვრობდიდავით,
უკვდავიმეფისგვირგვინისმადლით,
დიდთამეფეთა,საგალობლებით,
შენისამშობლოს,ულევირწმენით…
ერთობ,ქართველთაგვირგვინოსანი,
ძლიერიქვეყნის,აღმშენებელი,
ერის!ერთგულიშემომკრებელი,
წმინდაგელათისდამფუძვნებელი,
გელათს,ამშვენებსკარიბჭისგზები,
ტაძარს,სამრეკლოსწმინდაზარები,
შენსსაფლავსკიდევ,სიტყვებიშენი,
„გულზედამადგით!ქართველნოფეხი“
დაე,აღსრულდესანდერძიშენი-
დაგაგიმრავლდესქართველიერი,
აღარჰყოლოდესსამშობლოსმტერი,
ასეგაბრწყინდესდიდებათქვენი!!!
-22-
gamarjveba `1121 weli~
დიდგორსდაედოყაყაჩოსფერი,
ბრძოლასდაეტყოდავითისხელი,
ცხენზეამხედრდაერი,დაბერი,
ესეგანგმირესმომხდურიმტერი...
ყველატაძარშიგუგუნებსზარი!
ქართველვაჟკაცითაივსოჯარი,
თავზედაიდგესრკინისაბჯარი,
საბრძოლოველზეასწიესხმალი...
ბრძოლასწინუძღვისმეფე-მართალი!
კაცი,მებრძოლი,მთავარ-სარდალი!
სულითძლიერი,დიდიქართველი!
მისიქვეყნისთვისგულითდამცველი!
ამაღლებულიდიდგორისველი,
ცასაწვდენილიდროშა,ქართული,
„ბრძოლასეწოდაესსაკვირველი-
ძლევაისულითმოპოვებული!“
-23-
სისხლითმოირწყოირგვლივყოველი,
შუბით,მახვილითგაჟლიტესმტერი...
დაფრთხნენვერაგნი,ურჯულოები,
დამარცხებულისამშობლოსმტრები...
,,ეძღვნება“
(1121წლის12აგვისტოსდიდგორისბრძოლას)
-24-
mefe qarTvelTa
იდგამეფე,საქართველოს,
მოვერცხლილიქარქაშ-ხმლითა,
თავთეხურამარგალიტის-
გვირგვინოქროთნაჭედითა.
გაჰყურებდაშორსმხედველი,
ჯარსამისსაველ-გაშლილსა,
გამარჯვებისდიდებითა-
ამაყობდაქართველითა,
გვერდითჰყავდამასმორჩილი-
შავიცხენილაგამითა-
ვერცხლისთვლებითმოჭედილი-
უნაგირიშვლისტყავისა
ველზე,ნაზირ-ვეზირისა,
ზარბაზნებისგრუხუნისა,
მომხდურფეხქვეშნაფენისა,
გამარჯვებადიდმეფისა!!!
-25-
erTad-erTs
გვირგვინსგიმშვენებსზურმუხტი,ლალი,
გულ-მკერდზეკიდევნაკუთხიჯვარი,
ტანთშემოსილიოქროსძაფები
დასაოცარიძვირფასითვლები!
თქვენსსილამაზეს,ვერსწვდებათვალი,
დავერცამზერა,დაუღალავი,
მეფისსახელიუკვდავი,დიდი,
ამქვეყანაზემშვიდობასღვრიდი!
სადაცშეჩერდი,ტაძრებსაგებდი,
ქრისტიანობასრომადიდებდი,
შენისახელითნაგებიხიდი-
ყველამდინარესამშვენებსიგი!
ქალითამარი,სხვაგანსადარი?!
ამსილამაზითკალმითნახატი?!
შენსსახელსბევრიატარებსქალი,
როცადატოვეუკვდავიხატი!!!
-26-
iqneb SeCerde
გვირგვინოსანო,დედოფალო,ულამაზესო!
დამშვენებულო,თვალწარმტაცოთავაწეულო!
მართლაც,განთქმულოსილამაზით,სიამაყეო!
დედისშობილო,ყველასათვისუძვირფასესო!
მზეგემალება,შენსილამაზითდამშვენებულო!
ტყეარშრიალებს,როცაიღიმი,შენბედნიერო!
წყაროჩერდება,რომგიყუროს,უსაყვარლესო!
ვარდივერყვავისშიშისაგან,რომარდაჩრდილო!
იქნებშეჩერდე!ცოტახანი,იქნებდაგხატო!
ამსასწაულშისახსოვარირომდამიტოვო...
შენსსილამაზესთაყვანივცე,თავიდავხარო,
ნებამომეცი,სიყვარულითრომგეამბორო!!!
-27-
kaxeTo
არსადარარისქვეყნადასეთი,
მხარელამაზი,ჩემიკახეთი!
გადაჭიმულიალაზნისველი
დასიამაყეალავერდელი...
მტერმავერაგმა,ვერგახლოხელი,
ვერაამტვერაშენიკალთები,
შენ,მთლიანიხარ,შეუხებელი,
გაუტეხელი,როგორცმახვილი.
აქდაიბადამხედართ-მთავარი-
მეფეერეკლედამეომარი...
როცაუბოძესმეფისგვირგვინი,
წელშიგაწყვიტამტერიწყეული...
კახეთისგულზებოდბე,გრემია,
ალაზნისპირზეალავერდია,
ერეკლესგული!აქასვენია,
ასეძლიერი,ესკახეთია!
-29-
simSvide
სათნოებისვარდივკრიფე,
უკვდავებისწყალშივაწყვე,
სამოთხისვაშლს,ხელთშევეხე,
სულიისედავიმშვიდე,
ტაძარსუმალმივეშურე,
წმინდალოცვააღვავლინე,
როცასანთელიდავანთე,
ქადაგებამოვისმინე,
ზარებისხმასყურივუგდე,
სარკმლისსუნზეგანვიწმინდე,
უფალსშველაროცავთხოვე,
სინანულითხატსშევეხე,
ჯვარცმასთავიდავუხარე,
ბარძიმსტუჩითთანშევეხე,
პირჯვარირომდავიწერე,
აღასარებაჩავაბარე,
-30-
უფლისგზაზეგავიარე,
გულითსიყვარულივყარე,
ცხოვრებისგზადავინახე,
სულსსიმშვიდემოვუპოვე.
-31-
metexis xidi
თბილისო!ჩემოდედაქალაქო!
რომელენაზეგელაპარაკო?!
ყველაენაზერომგეთაყვანო,
ყველასგაიგებუსაყვარლესო...
ასიათასიმოწამისსისხლო!
ქრისტიანობისდამცველოდიდო!
თბილისო!თბილოდედაქალაქო!
დიდიგორგასლისჩამომავალო!
ნარიყალასდამეტეხისხიდო!
მამადავითისტაძარო,მშვიდო!
მტკვარო!მდიდარო,არაგვისწყლითო!
ჩემოთბილისო!დიდიგაქვსსითბო!!!
ეძღვნებაასიათასიმოწამისსულს
-32-
Cemi taZari
ზარებისხმაშიაძგერდაგული
დადიდტაძარშიდამშვიდდასული,
წმინდახატებთან,სანთლითკანდელთან
დაე,ამევსოსდაღლილიგული!
ტაძარშიშესვლადადიდირწმენა,
ხატებთანდგომადადიდილოცვა,
უფლისწინშფოთვა,მშვიდობისთხოვნა,
გალობისსმენა,პირჯვარისწერა...
რწმენა-გონებითსულისცხონებით,
ამქვეყნიურილოცვა-დროებით,
წუთისოფელშიმოსვლა-ცხოვრებით
დასინანულიჩვენიცოდვებით.
-33-
fericvaleba
დიდებულისაუკუნე-
ჩვენიღმერთისდიდირწმენა,
მახსოვს,როგორდავიფიცე
ჩემიგულისდიდიგრძნობა.
დიდლოცვაში,დიდტაძარში,
დიდისანთლითხელშიყოფნა,
ჩვენიღმერთისსიყვარულში
ვედრებადადიდინდობა.
ეძღვნება ფერიცვალობისდღესასწაულს
-34-
wyalo, ukvdavebao
ღმერთისგანდალოცვილიხარ,
უფლისგანწმინდადნაკურთხი,
ხანმთიდანმორაკრაკეხარ,
დიდზღვაშიაღელვებული...
მდინარე,დიდადმეფური,
ტბაშითევზებისმსახური...
ზეციდანროცამოქრიხარ,
სიცოცხლისმახარობელი...
სიმბოლოება-სიმაგრის,
განუყოფელი-ბუნების,
როცაწყურვილიგინატრებს,
გულზეედებიმხურვალეს.
წყალო,ცხოვრებისმშობელო!
სულიერებისგამჩენო!
ამქვეყანაზეძლიერო,
სიცოცხლისგადამრჩენელო!!!
-36-
suls rom uWirda
ჩემთვისსიმშვიდერომმდომებია,
სიმშვიდემაინცვერმიპოვია...
ყველასალოცავსრომმითხოვია,
ამქვეყანაზემიმათხოვრია...
ჩემითხოვნახატსშეუსმენია,
ხატისწინმუხლზედამიჩოქია...
ცრემლებითვალზეარშემშრობია,
სიხარულიხომჩემთვისბევრია!
ხატთანმუხლებზეჩამძინებია,
სიზმარშიდედადამსიზმრებია...
მისიკალთარომდამფარებია,
მარტორომარვარ,სულსაცუგრძვნია!
-37-
d e d a s
ცრემლებიდედისჩამოდენილი,
სიცოცხლისკვალისდამტოვებელი,
წმინდათვალებშიგამოჩენილი,
მარგალიტებადჩამოცვენილი,
ამცრემლებშია,ლოცვაძლიერი,
იავნანადასაგალობელი,
დედისგულშიაისდაღვენთილი,
დიდისიცოცხლისსავედრებელი,
მკერდით,გაზრდილისმიმტევებელი,
გულშიჩაკრულისდამშვიდებელი,
წმინდალოცვებისაღმსრულებელი,
დედისსახელისგამბრწყინებელი...
-38-
mxolod erTs
რამდენმაქარმაგადაიარა?!
ცხოვრებამგულზეგადაგიარა!
ენითგესროდნენ,სულიგტკიოდა,
მაგრამმფარველიარსადჩნდებოდა...
ცილისწამებითარიღლებოდნენ,
მტერი-მოყვარეარმოგერიდნენ,
ტყუილ-მართალითტალახსგესროდნენ,
თვალზეცრემლებიარგშორდებოდნენ...
სიტყვითშეგრაცხეს,გაგანადგურეს,
სიცოცხლისგულიამოგაცალეს,
ცისქვეშდარჩენილსარშეგიბრალეს-
შენიწამებაისევგანაგრძეს...
ღვთისანაბარად,მარტოდდარჩენილს,
ისევხედავდისინათლისსანთელს,
ცხოვრებისგზაზემოფენილეკლებს,
ფიქრშიხედავდიესოდენვარდებს,
-39-
უფლისთვისდროხომარაფერია!
ამტკივილებისისმფარველია!
ნუგეშისპოვნამასშეუძლია!
შენიცხოვრებაუფლისხელშია!
ხეებსცვიოდაფოთლები-ძველი,
შენღმერთსმიანდეცხოვრებაშენი,
ამომავალიმზისსხივისფერი,
ისევნათდებაცხოვრებაგრძელი...
ომისქარიშხალსგადარჩენილი,
სამშობლოსაგანხოტბაშესხმული!
რამდენიტანჯვისშენხარმნახველი?!
„ვახტანგგორგასლის“ორდენოსანი!!!
„ეძღვნება“ლიანაოდიშვილს
-40-
g m i r i
ომიდანდაბრუნებულო,
ცხოვრებითგაორებულო,
თოფისხმითგაბრუებულო,
ჭრილობითშეხორცებულო!
შინგელოდებაცოლ-შვილი,
აკვანში,შვილიჩაკრული,
დედაკარიდანმყურალი-
ჩამქრალბუხართანმჯდომარი.
დიდხანსგელოდატოლები,
თვალცრემლიანიოჯახი,
ცოტახანიცდაშეხვდები-
ბრუნდებიგამარჯვებული...
გმირისსახელითანმოგაქვს,
მოგონებებიბევრიგაქვს,
ჯილდო-ვარსკვლავიგულზეგაქვს,
სახელიშენითანდაგაქვს...
-42-
Cemo kalamo
წმინდაკალამო,მელნისფეროშეუბღალავო!
დიდიმგოსნების,იარაღოდანაფერებო!
ბევრჯერ,მტვრისაგანდაფარულოარდაკარგულო!
ზოგჯერთბილოდაზოგჯერკიდევსულგაყინულო...
ხანაცგასროლილტყვიასსჯობიხარ,ცოტამწარეო!
სიმართლისძებნითროგორამაყობ,სიამაყეო,
ყოველისიტყვაშენითშექმნილაუკვდავკალამო!
სანთლისშუქიცკივერგაშინებს,ბევრისმნახველო...
შენიძალებიუსაზღვროა,მელლნისფერებო,
რამდენილექსიშენითამღერდასათნოებაო...
სულისკარებისდარაჯიხარ,უკვდავებაო,
ისევდაწერე,ტკბილისიტყვა,ჩემოკალამო!!!
-43-
yalioni
ნაკვერჩხალზეანთებული-
მწერლისმუხისყალიონი,
ჩაფიქრებულსმოქაჩული-
კვამლშითეთრადგახვეული,
ფიქრში,მკაცრადჩარეული,
ხანკალმებთანარეული,
დიდლექსებთანმეგობრული,
ლამფისშუქზეგაბნეული,
მისითმუზამოვლენილი,
ზოგჯერტუჩთანშერჩენილი,
ნაცრისფერფლადავსებული,
ხელშიმაგრადჩაჭიდული,
საიდუმლოსშემნახველი,
ხანცრემლებითდანამული,
ყველაფურცლისნაფერები,
დიდიქებისმოყვარული.
-44-
წიგნისსუნითგაჟღენთილი,
მწერლისდარდისგანმფანტველი,
უბისჯიბესმორგებული,
სასთუმალთანდადებული.
-45-
marto euli
დაღონებულიგალობსბულბული,
დიდხანსდაღლილი,გამომწყვდეული,
ფიქრობს:გაიღოსისცხრაკლიტული
ფრთებიგაშალოსჩამოშვებული...
იგრძნოსბუნებამმისიჩურჩული
დაგაიხაროსდაღლილიგული,
ბედმაარგუნამასსიხარული,
უკვედამთავრდადროშელახული...
რადიდხანსიყომარტო,ეული,
მარტოობისგანშეშინებული!
ახლაიხსნებამისთვისცისკარი,
ფრთებიეშლება,ძირსდაშვებული...
ცაშიფრენისგანმონატრებული,
სამყაროსშიშითჩაფიქრებული,
მარტოსულია,გაორებული,
ცხოვრებასთითქოსდაშორებული!
-46-
m a r t o o b a S i
გაშლილველებზეამოსულიყომუხა,ობოლი,
მოსაუბრეცკიარსადყავდა,იყოეული...
გაზაფხულისხანსელოდებოდამასსიხარული,
მწყემსებსელოდა,მარტოობითდაღონებული.
დიდიფესვებითგადაშლილიიყოძლიერი,
დატოტვილიყოსიძლიერით,ბევრადრჩეული,
ესსაუკუნემისთვისიყოწუთიყოველი,
არადამასშიიგრძნობოდადარდისნეული...
არეტყობოდასიბერისგანმასდიდიწლები,
იდგაძლიერად,ხანდაზმული,ისდალოცვილი...
ბევრისმნახველი,ბევრიმწყემსისდამმშვიდებელი,
იყოეულად-გაზაფხულისისმოლოდინში...
-47-
vazis fesvebo
ვაზო!ნაქებოდადაგრეხილო!
მზისფერფოთლებითველსგადაშლილო,
ოქროსმტევნებითწელ-განაჭულო,
მოხუცკაცივით,ჯოხსდაყრდნობილო!
შენსსილამაზესთვალივერწყდება,
ყველამტევანზესხივიაწყდება...
ასელამაზადრთველიიწყება,
ბებერქვევრებში,რომდაღვინდება...
შემოდგომისთვეასედადგება,
ოქროსმტევნებიდაიკრიფება,
ყურძნისბადაგიდაიწურება...
ღვინისნაჟურიმალეიქნება.
ღვინო,ნატურო!დიდყანწითხელში
სადღეგრძელოა,დიდებისხმაში...
მრავალჟამიერ!გაისმისცაში,
ვაზო!გამრავლდიმთასადაბარში!!!
-49-
a r w i v i
ფრინველთამეფეგანრისხებულა,
მაღლაცასმისცა,ფრთებიგაშლილი,
გრძელიკლანჭები,ძალასმატებდა-
რომდაიბრუნოსმისიადგილი,
კლდეზეშეჩერდა!სიბრაზისგანგანრისხებული,
ირგვლივხედავდამისსამეფოსგაგიჟებული,
იქვემიწაზე,დაფთხალიყოყველაფრინველი,
ფეხქვეშეფინნენ,სინანულითშეშინებული,
ერთნილამობდა,არწივისწინთვითგადარჩენას,
იდგნენმეფისწინ,ელოდებოდნენმძიმეწამებას,
ირგვლივსიჩუმეარწყდებოდა,მთებიგუგუნებს,
მეფეართმობდა,მისსიმკაცრეს,დაუსჯელობას!!!
-50-
aragvo
კენჭებსდაგითვლი,არაგვო!
ხევსურეთსროცავნახავო,
არდავტოვარცერთქვასაო,
ვფიცავარშენსაფსკერსაო!
ფშაველასთვალითნახედო,
ბუნებავ,მწვანემთისაო!
სიტყვა,ვაჟაისნათქვამო,
მთისხალხისსიამაყეო!
არაგვისპირო,კლდისაო!
მთასადაბარსავფიცავო!
არგავტეხხქვეყნისფიცსაო!
შვილივარშენიმთისაო!
-51-
nislebo
მთასქუდადდაჰფარებია
ნისლითოვლივითქათქათა,
ჯიხვ,კლდეზერომშერჩენილა,
არწივსშეხედაჯავრადა...
ნისლო,გაშორდიმთასადა,
ჯიხვსშორდიკლდეზე,მარდადა!
არწივსმიეცითვალადა,
დაიცვასმისიბალადა!
ნისლო,თეთრიხარქათქათა,
მაგრამრაგინდაქუდადა?!
აფრინდიზევითცასადა,
გამოჩნდესმთებილაღადა!
იაროსწყარომნარნარმა!
ნადირმამთაშიმარადმა!
ილაღოსცაშიფრინველმა!
იყვიროსმთასაირემმა!
-52-
zamTari
ცაზეგუგუნებს!ზამთრისღრუბლები,
ყინვისსუსხია,ფოთოლმცვენელი...
ირგლივდათოვამთები,ველები,
უფერულიამისითვეები...
ზამთარმაგასცათავისფერები,
მასარსჭირდებამწვანეედემი...
ირგვლივჩააცვაყოველსთეთრები,
მკაცრადმოვიდაგაუტეხელი.
არაბატონებსარვისსხვაფერით,
ისთეთრიადაყინვისლოდებით,
დაუნდობელი,ყველასიმკაცრით
ამაყობს,მხოლოდმყინვარწვერებით...
-53-
wlis droeba
თებერვლისყინვას,გასჩენოდაბზარიპატარა,
მზეგამოსულა,მაგრამსხივებიარმოჰყოლოდა,
იისფერები,ლანდადსადღაცილანდებოდა,
თითქოსგაზაფხულს,ნაადრევადმოსვლალამობდა,
მკაცრიზამთარი,მისდროებასრასდაუთმობდა,
ცივიდღეები,გაზაფხულისკენწინიწეოდა,
ვარდისკვირტები,შეშინებულივერიშლებოდა,
წინმარტიიყო!მოუთმენლადთოვლსრომელოდა,
თოვლი,წვიმადაქარიშხალირომმძვინვარებდა,
ზამთრისთვეები,გამარჯვებასცასაცაწვდენდა,
ესდრომისია!მყინვარებითრაძლიერია!
ცივიამაგრამ,ესსიცივემისიბედია,
ასეელოდაგაზაფხული!თოვლიდნებოდა,
არმიდიოდაესზამთარი,ნელაქრებოდა,
არადაუკვეგაზაფხული,ზაფხულსელოდა,
დროცოტაჰქონდა,ზამთარსუკანდადევნებოდა,
-54-
დადგაზაფხული!სანატრელი,ესედემია,
მაგრამიცოდეთ!არანაკლებ,ზამთრისტოლია,
ცხელიდღეები,შემოდგომასსანატრელია,
წელიწადის,ესოთხიდრო,ჩვენიხვედრია...
-55-
ver mivadare
ამ,დიდბუნებას-
რასმივადარებ!
ძლიერ-ამაყი-
ვერასვადარე!
ჩანჩქერი-მთიდან-
ლოდები-კლდიდან-
ღელვები-ზღვიდან-
მდინარე-წყლიდან-
ფესვები-ხიდან-
სხივები-მზიდან-
წვიმა-ნისლიდან-
ნამი-ცვარიდან-
სიო-ქარიდან-
სეტყვა-ღრუბლიდან-
სუსხი-ზამთრიდან-
შრომა-ძალიდან-
ღვინო-ვაზიდან-
პური-მიწიდან-
სიტყვა-ზეციდან-
ძალა-ღმერთიდან...
-56-
T e r g iდარიალისუკვდავმთებში,
ღრიალებდა,თერგიხევში,
დაუნდობლადკლდისძირებში,
აგორებდამორებსქვებში,
ირეოდადიდლოდებში,
არწივებიგაშლილფრთებში,
თვალთუჭრიდათმათფრენაში,
ჩამოწოლილთეთრნისლებში,
ვერძთა,ჯიხვთახეობებში,
გაჰყვიროდაზარამთებში,
თეთრადფარაველ-მინდვრებში,
იშლებოდამისქედებში,
ზამთარ-ზაფხულდარიალში,
იდოთოვლი,დიდკლდეებში,
ამდიდებულბუნებაში,
წყნარდებოდათერგიხევში!
-57-
Wadrebi
ჩამობერტყილა,ჭადრისხეები,
მიმოფანტულაძველიფოთლები,
გადაწოლილაგრძელიფესვები,
თვალისმომჭრელიჭრელიფერები,
ამაყადმდგარნიჩამწკრივებულნი!
ხეივნისქუჩებსდამშვენებულნი!
ტოტებსარხევენგანდიდებულნი!
გადახლართულნიდაშეხებულნი!
შემოდგომისთვესგანშორებულნი!
ზამთრისმოლოდინსშეგუებულნი!
სუსხ,სიცივესთანგამკლავებულნი!
აშოტილიყვნენ,გაშიშვლებულნი!
ახალკვირტებზეოქროსფერები,
თითქოს,მზისსხივზეგამოფენილნი,
ჩიტისბარტყივითშეშინებულნი,
ჭადრისხეებზემიმოფენილნი...
-58-
zurmuxtis mTebi
უკვეგამწვანდაძლიერიმთები!
თოვლისსაფარიარსადჩანსძველი...
ბუნებამიგრძნოთბილისხივები,
ხეებსდაეტყომწვანეფერები...
ესდიდიმთები,ბუნებისმცველი,
სადარაჯოზეირმისგუნდები...
არწივმაისევგაშალაფრთები,
ნაკადულებმაციკვალაგზები...
მაღალიმთები,მწვანექედები,
ზურმუხტფერებშისაოცრებები...
სალიკლდეებისდიდიკალთები,
ნისლებშიმდგარიამაყიმთები!
-59-
***თითქოსმახსენდება-
მზერომჩადიოდა-
ზღვასაცორადყოფდა-
იქვემშორდებოდა,
წითლადელვარებდა-
ღრუბლებსეძახოდა-
ტალღებსადიდებდა-
ძალასაღართმობდა,
ჩასვლასარჩქარობდა-
ქარიცარინდობდა-
ქვებსაცაგორებდა-
ნეტავრასელოდა?!
ზღვასაცაღელვებდა-
ირგვლივბობოქრობდა-
ტალღებსახეთქებდა-
თითქოსბატონობდა,
კიდევმაგონდება,
წითლადჩადიოდა,
შუქსაცარტოვებდა,
წყვდიადსეძახოდა...
-61-
Wirnaxuli
ოფლითდაღვრილი,გლეხი-კაციმოხუცებული,
გუთანსმიათრევს,ხარ-კამეჩითგადაქანცული,
მუხლ-ჩაუხრელად,მოიყვანოსისჭირნახული...
სარჩორომჰქონდეს,ცივზამთარშიშეგროვებული,
ჩრდილშიჩამოჯდა,მუხისძირასდაღონებული,
ფიქრსმისცემოდა,დარდისაგანგარინდებული,
დაკოჟრილხელებს,დასცქეროდაჩაფიქრებული,
მომავალდღეზერომფიქრობდაშეშინებული,
წლებსაცმიჰქონდა,უკანასკნელიმისიდღეები,
ყოველგაზაფხულს,აღარიყოისეძლიერი,
დროგადიოდა,არცთუისედაუნდობელი,
ასემთავრდება,გლეხი-კაცისდროდადაღული!!!
-62-
Coxis kalTa
მართლათქვეს:წუთისოფელი
წამია,გაელვებაო,
იქმიდისფიქრი,გონება,
რასელისკაცისბედიო?!
ეჰ,სიბერეშიშესული,
წვერ-ულვაშგათეთრებული,
წავა-წამოვაფიქრები,
ხანჯალზეხელ-დადებული…
ფიქრსუნდაწყნარისიბერე,
სიბერეს-დამშვიდებაო,
მართლაბრძენსუბრძანებია:
,,წამიაესცხოვრებაო.“
-63-
miZinebuli guli
ვაი,რომდავბერებულვარ,
მართლაც,რომგავთეთრებულვარ,
დარდსაცრომშევულახივარ,
წლებსაცკიშევუნახივარ…
გულსაცრომსევდაუთქვია,
თვალისჩინსდაუჩივლია,
სიბერეჩვენიბედია,
ამქვეყნიურიხვედრია.
კარგიაგულითსიმშვიდე,
ჯანმრთელისულისცხონება,
ცხოვრებისდიდიწადილი
გაქრა,დაიმსხვრასიმშვიდე.
-64-
siWabuke
ესსაუკუნეჩემიტოლია,
ასეესწლებირომდამტყობია,
მესიჭაბუკედამბერებია,
ასეფეხდაფეხგამომყოლია,
თმები,ჭაღარასდაუნისლია,
უდარდელგულსაცდაუკვნესია,
მესიჭაბუკედამშორებია-
თითქოს,წარსულიარამქონია,
ესსაუკუნე,ხვედრთახვედრია,
მოსვლადაწასვლასანუკვარია,
ასესიბერეშემომპარვია,
წარსულისწლებიდამვიწყებია.
ესყველაფერისაკვირველია,
ახალგაზრდობაშემომლევია,
ცხოვრებაწილადმეგამივლია,
კვალიკვალდაკვალდამიტოვია...
-65-
isve garbian
ისევგავშალეჩემიაფრები,
ბოლოდვიმღერეტკბილიჰანგები,
სულდამავიწყდაირგვლივდარდები,
ბედნიერებითლამისცასვწვდები...
ისევგარბიანწუთი-წამები,
ფაფარაშლილითეთრიცხენები,
ვეღარვეწევიდავერცვჩერდები...
ეჰ,სიცოცხლისგანდარჩაწამები!
ვეღარშევაბითეთრიცხენები,
ვერშევაჩერეწუთი-წამები...
საითმივქრივარ,მეახლავხვდები,
ასემთავრდებაცხოვრებაძნელი!
-66-
s i a m a y e
სიბერემუკვეგამიღოკარი
დამოითხოვასიცოცხლისვალი,
დაფიქრებულმადავხარეთავი,
სიცოცხლისთვისმაქვს,მედიდივალი...
არმეშინიასიცოცხლისვალის,
მეგავუსწორეცხოვრებასთვალი...
თავაწეულმადავტოვეკვალი,
ასეგაქრებასიცოცხლისვალი...
სიოდაბერავსდადიდიქარი,
მეარმიმყვებაცხოვრებისდარდი,
მოგონებებითგავავლეთვალი,
სიამაყეა,სიცოცხლისკვალი!
-67-
gazafxulis wvima
ცხოვრებაროგორმიდის?!
ერთწუთსსულარიცდის!
წლებიაღარგვიცდის,
დღეებსხშირადითვლის...
ამქვეყანასვიცდით,
დროებითდაშიშით,
დიდისიყვარულით
ალბათკიდევვივლით!
წლებინახევრდება,
გულიარბერდება,
გაზაფხულისწვიმა
ისევამღერდება...
-68-
varskvlavebad
ამცხოვრებისყველაწუთი-
მოგონებისგრძელიმძივი,
თითო-თითოაკინძული-
რამწარეადარატკბილი!
ყველამძივზეიკითხება,
ეკალ-ვარდითგამოვლილი,
ენითგულშინასროლიდა
ტკბილისიტყვითდაფარული...
ყოველიდღისნაფერები,
გრძელიმძივინაგროვები,
ზევითცაშიგაიშლება,
ვარსკლავებადგაბრწყინდება...
-70-
8 marti
ამდღესმოელისქალი,
ესხომ,რვამარტიარი,
აყვავებულავარდი,
ისიცქალებისარი,
თეთრივარდებითმაში,
იასამნებიხელში,
მათითვალებისფერი,
ამდღისმილოცვასელის,
ესქალებიდამარტი,
ესთვემაგათიარი,
გაზაფხულზეალაღი,
მინდავუმღეროჰანგი,
-71-
g a z a f x u l i
გაზაფხულს,როცაიაამშვენებს,
თავთავიმორცხვადთავსატრიალებს…
ჯეჯილიმინდვრადლაღადბიბინებს,
ბულბულისწყვილიბუდესიკეთებს!
შაშვიგალობითთავსრომიწონებს,
ფუტკარინაზადყვავილსაწვალებს,
მერცხალისადღაცაქვეტრიალებს,
წვიმისწვეთები,ჩუმადწკრიალებს!
ხეებსკვირტებირომშესკდომია,
ჰაერსსურნელირომდასტყობია,
ჭიამაიასფრთებიგასშლია,
როგორითბილიგაზაფხულია?!
-72-
T o l i a
ცაშიდაფრინავსთეთრითოლია,
გრძელი,ფარფატაფრთებიჰქონია,
მზესთან,სიყვარულიჰქონია,
მასაც,სილამაზეცოდნია.
იფრინე,ზღვასაცგადაუფრინე,
ამმფრენაშიტალღებსგადაეფინე,
სიყვარვარულიმაღლაცაშიაფრინე,
შორსწაიღედასხივებადაბრწყინე...
თოლიებისდიდიგუნდიშეკრიბე,
მაღალტალღებსგულიგადაუშალე,
ყველაფერი,ლამაზამბადუამბე,
აღელვებულს,მისისუნთქვაისმინე…
თეთრთოლია,დიდიფრთებიგაშალე,
ლურჯტალღებშინარნარ-ნარნარიცურე,
იალქნები,შუაზღვაშიაცურე,
მზისჩასვლაშისხივებსმოეალერსე...
-73-
axali wlis Rames
ახალიწლისღამესთოვდა,
ფანტელებიტრფოდა,ტრფოდა,
ჩემსგულზერომდაათოვდა,
ისმაშინვეიქდნებოდა...
თეთრსაბანშიგახვეული
ხედამთებიარსადჩანდა,
ზამთრისსუსხში,გაყინული,
სიხარულიცბევრიმქონდა...
ქარსაცსადღაცშორსმიჰქონდა,
თოვლისზვინებსაგორებდა...
ზევითცაშიტრიალებდა,
ფანტელების,გუნდიტრფოდა...
-74-
o, ra tkbilia
ვიოლინოშიმეჩავდესხივი...
დაავაჟღერესამშობლოსჰიმნი,
როცაავიღეისდიდისიმი,
კიდევვიგრძენი,სამშობლოტკბილი.
რაძვირფასიასამშობლო,დიდი,
ო,რატკბილიაისჩემიჰიმნი!
აჟღერებული,ცასსწვდებასიმი,
ვიოლინოაისჩემისხივი!
-75-
s i k e T e
ქვიშაგახდებაკენჭები-
კენჭებიკიდევლოდები-
აღიმართებაკლდეები-
აღარიქნებაღრუბლები!
რკინასარშეჭამსჟანგები,
ხეებსმატლებიმსუქნები,
წყალსშეაჩერებსბორცვები,
ქარსკიდევმიწისქანები!
დროსაცმიხედავსწამები,
ფუჭადგანვლილიდროები,
კენჭიკენჭზეასადები-
რომაღიმართოსკედლები!
მგლებისნაშობილეკვები-
დაიზრდებიანთბილები-
კიდევიმათიშვილები-
ერთადიქნებაგუნდები!
ცეცხლისპატარაკვამლები,
ესეცნაკვერჩხლისკერები,
ხელიხელსმიეცნაქები!
დაეაჟღერდესჰანგები!!!
-76-
m a r t i
მეამთვეშიდავიბადე,
მარტისსურნელსდავეწაფე...
გაზაფხულისმომლოდინე,
მარტისთვეასიამაყე!
ბობოქრობითგანთქმულია,
ყველადროშირჩეულია!
სიყვარულშიერთგულია!
სიმამაცეშეუძლია...
თებერვალსრომდღეებსართმევს,
მოუთმენლადმოსვლასლამობს,
გაზაფხულიმოიყვანოს,
როგორცუნდაიბატონოს...
მარტითავისხასიათებს
ზამთრისსუსხსაცმიადარებს,
ვერგაიგებ,როდისმოთოვს
დაქარიშხალსამოაგდებს?
-77-
დიდწვიმასაცმოაყოლებს,
თანიებსაცააყვავებს...
ვარდებსთვალებსუბრიალებს,
ცაშიღრუბლებსატრიალებს.
მარტმაგულიმოიოხა,
მზესღრუბლებიმოაშორა,
ცისარტყელაგადაჭიმა-
ხასიათიშეიცვალა...
აპრილსელისრომასესხოს,
უნდაესთვეცგააგიჟოს,
ვერგაიგებმარტისფიქრებს,
სიამაყემასრომდარჩეს!!!
-78-
maisoba quTaisSi
მაისისთვე,გიმნაზისტო!
გვირილებითგადაივსო,
გამახარექუთაისო!
შენთანერთადვიხალისო!
ბაბთებითდაშლიაპებით,
ჟღალითმებისნაწნავებით,
დაწნულჩალისკალათებით,
ყვითელგულაგვირილებით,
რიონიდათეთრიხიდი,
ამხიდისქვეშთეთრიქვები,
ირგვლივმთებზემოფენილი
ვარდებიდაგვირილები...
მიკვანწული-მოკვანწული
ძველიბაღისბილიკები,
აივნებზეგადმომდგარი
კუდაბზიკაიმერლები...
-79-
ენასხარტიდახმიანი,
სიმღერებიჰანგიანი,
პურ-მარილიმადლიანი,
სადღეგრძელოყანწიანი...
მოქეიფესტუმრიანი-
ჭურშიშაქარ-ღვინიანი,
მოცეკვავეშანსიანი-
მასპინძლობაგულიანი...
გვირილადაგიმნაზისტი-
ლეგენდააქუთაისში,
იმერეთშისიხარული-
გადაიქცასიყვარულში...
ამქალაქშიგვირილები,
ვარდებიდაშროშანები,
ჰანგებიდასიმღერები-
მუდამდღეამისქუჩებში...
-81-
Sexvedra bedTan
შენ,დაიბადებედნიერთვეზე!
შენ,გაიმარჯვეიმლამაზდღეზე!
შენითვალებიელვარებსმზეზე,
შენივარსკვლავიბრწყინდებაქედზე.
მეც,დავიბადებედნიერღამეს,
მეც,გავიმარჯვეიმლამაზმთვარეს,
მეც,შევიყვარებბედნიერწამებს,
მეც,როცაგავჩნდი,ბედნიერნათელს.
ახლაორნივართამქვეყანაზე,
ბედმაშეგვყარაცისკამარაზე,
შენმზეიქნები,მეკიდევმთვარე,
ასეიქნებაესდღედაღამე...
-82-
roca giyvars
ღამითშენსბაღშიგადმოვიპარე,
ვარდებიჩემსკენგადმოვიბირე,
იასამნებისგუნდიშევკრიბე,
შენსსიყვარულზეველაპარაკე...
ბაღშირამდენიიავაგროვე?!
შენსსარკმეველთანჩუმადდავაწყე,
როცასანთელიუკვეჩააქრე,
ვარდისფურცლებითგულიდავხატე...
ღამეუშენოდჩუმადვათენე,
ყველაყვავილიკოცნითდავატკბე,
ხესთანბარათში,გულიდავტოვე,
შენისახელიამოვაქარგე...
-83-
ferebi
შენიტუჩებივარდისფერია,
რომელივარდის?!ვერგამიგია!
თეთრი,წითელი,ესხომფერია!
შენიტუჩებიჩემთვისბევრია!
თეთრივარდებიუფერულია,
წითელი,კიდევგულისფერია,
შენიტუჩებივარდისფერია,
ვარდისფერიხომჩემიფერია!
ფერებიგრძნობასვერგაუგია,
ჩემთვისტუჩებიყველაფერია
ვარდისფერებშიჩამფიქრებია,
მე,მართლა,ფერიამირჩევია!
-84-
a i s i
მაისისთეთრიიასამანი
ქარისდასიოსნარნარ-ნარნარი...
წვიმადამისითბილიწვეთები,
ამზღაპრულღამესვერშეველევი!
მოვამაისი,თბილიაისი,
ჩემისიმღერაგულთანმიუშვი!
ჰანგებისჟღერითშენთანმომიშვი,
შენსსარკმეველთანციდანდამიშვი!
ხელშიფიალითცეცხლიავუშვი,
მერომგიმღერებ,გულიგაუშვი,
შენსსარკმეველთანმუხლზედავეშვი,
შენშეგიძლიაჩემინუგეში!
-85-
bulbuli da iadoni
აშრიალდახისფოთლები
იცი,როგორმენატრები?!
უშენობითვეღარვიცდი,
შენსადახარ,გელოდები...
ჩქარა,ისევდამენახე,
სიყვარულითიქნებდავტკბე,
ლამაზთვალებსშემახვედრე,
მაგთვალებითმეალერსე!
მონატრებითდანახული,
ცაზემზეხარამოსული,
ბულბულიდაიადონი-
ჩემიგულისდამპყრობელი...
სილამაზითდახატულო!
მკერდზეთმებითდაფენილო,
ჩემთანმოდი,დაგინახო,
იქნებ,სუნთქვაშემიჩერო!
-86-
vardobis TveSi
მაისისწვიმასდაველოდები,
მაშინალერსითმოგეფერები,
ვარდობისთვეშიშენთანდავტკბები,
წვიმისწვეთებითმედავსველდები...
ვარდებისბაღთანდაგელოდები,
გაშლილვარდებითჩაგეხუტები,
მართლადაგიკრეფ,არგეხუმრები!
ჩუმადმოგიტან,გულითგპირდები!
ხომმართლაგინდაჩემივარდები?!
მაისისწვიმასმეველოდები,
ვარდისსურნელშიგაბრუებული,
შენსიყვარულშიჩავიძირები...
-87-
R a m e
შენზეფიქრებშიმითენებია,
ღამესთანშენზემისაუბრია...
საიდუმლოცკიშეუნახია
ღამისფიქრები,ო,რატკბილია!
სიოსფოთლებიცარურხევია,
იქვემთვარესაცშეუმჩნევია
ვარსკვლავთაგუნდი,შეუკრებია...
ჩვენსაუბარზეყურიუგდია,
ღამევარსკვლავიცბედნიერია,
მთვარე,ლამაზი,ძლიერთბილია...
სიოსსიჩუმეცსაკვირველია,
რამდენიღამედამთენებია!
-88-
C a g i k o n o
ჩემოდარდო,გულისვარდო,
გულშიუნდამოგიტაცო...
სიყვარულშიგადაგაგდო,
კიდევმინდაგანავარდო!
გმალო,გმალო,ვერდაგმალო...
სიყვარულშიმედაგატკბო,
გულშიმინდაჩაგიკონო
დატუჩებიდაგიკოცნო!
სიხარულიმეგანახო,
სიყვარულითგაგახარო,
გულშიმაგრადთანდაგათრო...
სიყვარულშიმედაგატკბო!
-89-
am samyaroSi
გრძნობასგაგიმხელყვავილისბაღში,
სიყვარულსგეტყვიმოჩითულმთაში,
გულსგადაგიხსნივარდებისბარში,
კოცნითდაგატკბობკამკამაზღვაში...
კიდევწაგიყვანქათქათათოვლში
დაამოვარდნილიმძლიერქარში,
წვიმაცმოგვისწრებსიმქარიშხალში,
ზამთრისსუსხიცკითბილიამასში...
უხმოდგადმოგცემ,რახდებაგულში,
მეჩამითრიადიდგრძნობამომში,
როცაგიყურებოცნებისკოშკში,
სულშენთანვიყოამსამყაროში!
-90-
m o n a t r e b a
შენსლამაზთვალებსლექსივუძღვენი,
იმნათელთვალებს,თაფლისფერთვალებს
მზისსხივზემეტადისრომასხივებს,
კაშკაშამზერა,ცასრომანათებს.
მზერა,რომელიცარევსგონებას,
სხივი,რომელიცალს-ადებსგრძნობას,
პატარათვალებს,თაფლისფერთვალებს
წმინდაძალააქვს,მაგლამაზთვალებს.
-91-
Ramis ca
შუაღამის,ვარსკვლავსგავდი,
მშვიდადცაზე,ელვარებდი,
გულსიმედსაცარაძლევდი!
ასემარტოდკაშკაშებდი...
ირგვლივღრუბლებსიშორებდი,
ზევითცაშინავარდობდი,
მთვარესშორიდანხედავდი-
როგორნაზადეძახოდი,
მაგსხივებითალმასობდი,
ყველგანსხივითანათებდი,
ღამისცაზეამაყობდი,
შუაღამითნარნარობდი,
კენტადმარტოდედოფლობდი,
იმწყვდიადშიკეკლუცობდი,
მზისამოსვლასარჩქარობდი,
ჩემსფანჯრებთანდარაჯობდი!!!
-92-
t r f i a l i
ღამისწყვდიადში,
ფოთლებისშრიალში,
გულისფრიალში,
ცხოვრებისტრფიალში,
თმებისშრიალში,
კაბისფრიალში,
ლამაზთვალებში,
სათნობაგებში,
გხედავქუჩაში,
ლამპიონებში,
შრიალ-შრიალში,
ღამისწყვიადში.
-93-
m o g o n e b a
ლამაზსხეულშიმშვიდისულია,
სიცოცხლისაზრშისიყვარულია,
გონებისფიქრშივარდისსურნელი,
ვარდისსურნელისიყვარულია.
სიყვარულიკისიხარულია,
აზრთადაფიქრთაშვამავალია,
ლამაზსხეულშიმშვიდისულია,
სურნელივარდისწარმავალია.
-94-
mas Semdeg geZeb
ედემისბაღშისკამზეგიხილე,
მასშემდეგგულივერდავიმშვიდე,
ქარში,წვიმაში,სადარგეძებე!
მაგრამიმდღიდანვერსადგიხილე.
მგონი,აჩრდილივერგავარჩიე,
იმბაღშისკამზებევრჯერგიცადე...
ალბათიმთმებისფერივარჩიე,
მაგრამშორიდანვერგაგარჩიე...
ჩემიგულისხმავეღარდავძლიე,
სადარმოვედი,ყველგანგეძიე...
უბრალოდ,თვალებსვერდავუჯერე,
ესსილამაზერომმომაჩვენე.
-95-
Seni rCeuli
რატომ!მიცქერიგაოცებული,
მეხომ,ესავარ!შენირჩეული,
რამდენფიქრებშიამორჩეული,
დაშენსთვალებშიმემიჩვეული,
უძილოღამესშემოჩვეული,
შენსსიზმრებშივარგამორჩეული,
ამოცნებებშივარდადქცეული,
ლამაზგრძნობებშიკვლავგარკვეული,
შენსლანდს,აჩრდილადშემოხვეული,
მტვრადდაბუმბულადმედადებული,
შენსგზას,ხიდადვარგადადებული,
ასეშუქ-ჩრდილადადევნებული…
-96-
odesme getyvi
მაშინმევერვთქვიისნაზისიტყვა,
როცაშენშემხვდი,მიყვარხარმეთქვა...
ასემეგონა,თვალებმაგითხრა,
შენვერგაიგეთვალებისსიტყვა...
რაძვირფასიაესნაზისიტყვა,
მევერგავბედე,მიყვარხარ,მეთქვა...
გულიგიძგერდა,თვალებმამითხრა,
შენელოდები,მიყვარხარ,გითხრა.
გაოცებულიგიცქერდიდიდხანს,
მეგულშივეძებმაგლამაზსიტყვას,
როცაგიყურებ,მევერვარმშვიდად,
ოდესმეგეტყვიმაგლამაზსიტყვას!
-97-
Cemi Suqi
როგორმინდარომშენსთვალწინ
სანთელივითდავიღვენთო,
ამნაღვენთშისიყვარული
დიდიგრძნობითწაიკითხო!
რაიქნება,რომამნაღვენთს
შენიცრემლიშეამატო,
იქნებგულიგამოძერწო,
სახსოვარიშეინახო!
შენთვისმინდარომარჩავქრე,
ჩემიკვალიარდაკარგო,
შენსფეხებთანდაღვენთილი
ჩემიშუქიარჩააქრო!
-98-
nuTu dagkarge
სიზმრადგელოდი,მაგრამცხადშიცარდამენახე,
იქნებმემოველ,შენსსიზმრებშირომდაგენახე,
ყველაღამისწინშენზელოცვაშირაარვიფიქრე,
მაგრამსიზმარი,სიზმრადდარჩაჩემოსინათლე…
ო,საოცრებავ,უშენობითროგორვიტანჯე,
შენიგულისხმა,სადარმესმოდა,ნეტავიცოდე…
ისსაუბარი,სიყვარულზეროდისშეწყვიტე?!
შენზეფიქრებში,აყოლილმათავიცდავკარგე?!
როგორვავსებდი,ჩემსოცნებებსშენსსაუბარზე,
მთვარის,სხივებირომგანათებდაწმინდათვალებზე…
ამმთვარისშუქზე,ასეჩუმადროგორდაგკარგე!
ალბათესღამეც,სიზმარიარომმომენატრე…
-99-
varskvlavTa cvena
ღამისსიჩუმეს,მივყვებინელა,
ფოთოლშრიალშისიორომკრთება,
მთვარიანღამეს,ფოთოლთაცვენა,
ვარსკვლავთაშორის,სხივებიჩნდება...
როცაითენებს,ინათებსბნელთა,
მზეგაიშლებაბრწყინვალეფერთა,
ვარდებისბაღში,ყვავილთაფლორა,
ხეებსდაარხევსნიავისქროლვა,
მთვარიანღამესიქნებავნება,
დასაოცარი,ვარსკვლავთაცვენა,
აშრიალებულ,ფოთოლთაფრენა,
მთვარიანღამეს,ბევრირამხდება...
ღამე,ისევდღესდაედევნება,
მზიანიდილაასეთენდება,
ლამაზფერებშიგადაიშლება,
ვარსკვლავთაღამესდაელოდება...
-100-
naZaladevad
მასხომმართლაარუყვარდა,
რასფიქრობდა,რასვერთმობდა?!
ალბათ,რამესვერამბობდა,
გულშისევდასეძლეოდა...
მისთვალებშიიგრძნობოდა
ძალითვიღაცრომჩნდებოდა...
ალბათ,გულთანვერმიჰქონდა,
მისრჩეულადარუნდოდა...
მასხომუკვესხვაუყვარდა,
დიდსიყვარულსრომმალავდა,
თვალზეცრემლიაშრებოდა,
ვერაფერსრომვერამბობდა!
-102-
saiT wavide
ისევდავლიემარტოობის,კიდევშევავსე,
ყანწიცშევავსე,სადღეგრძელოჩუმადდავლიე...
თიხისფიალააღარმახსოვს,როგორგავლიე,
სამფეხასკამზეჩაფიქრებული,საითწავიდე!
რასველოდებიღვინისაგან?!ვეღარგავიგე!
დოქისმუცელზეჩახუტებულს,შენ,ვერგამიგე!
ცეცხლისნაკვერჩხლისყურებაშითვალიავრიე,
წუთისოფელშიმარტოობითრადჩავიძირე...
შენთანმოვედი,მაგრამუკვეაღარმიმიღე,
დიდიყანწებით,ფიალებით,ვეღარვიარე...
მაშინვიფიქრე,ცხოვრებაშირაგავაკეთე?!
რომელბილიკზე,ანრაგზაზე,როგორვიარე?!
-103-
i q n e b
იქნებგამათბო,სიცივისგანშეძრწუნებული,
კარიგამიღე,დიდიხნისწინგადაკეტილი,
ნეტავრადროა?!შუაღამეამიძინებული,
უკვე,ვერვიგებ,ყველაფერიასულარეული,
რაღაც,სიცივემამიყოლაგაშეშებული,
მარტოობასაცვეღარვუძლებშეშინებული,
რისიმედადვარ?!ყველასაგანმიტოვებული,
იციარმცივა!ჩემისულიასულგაყინული!
არა,არვფიქრობ,ცეცხლიდამინთოგასათბობელი,
პურიმოგთხოვო,ანდაწყალიგადასარჩენი,
მართლაარმინდა!ისნუგეშინაძალადევი,
იქნებწამოგცდეს,ტკბილისიტყვაგანმკურნებელი...
-104-
nafexurebi
უკვეშეივსო,იმწარსულისბოლოფურცლები!
ყველაწუთები,დაგანვლილიმოგონებები!
ასედარჩება!დინოზავრივითნაფეხურები!
ამწიგნშირჩება!მოსამართლედაისმსაჯულები…
ახლამიხვდები!ამცხოვრებასროგორშეხვდები,
ბნელშიდატოვე!არგაიხსენომდუმარეწლები,
თუნდაციმგზაზე,მოფენილიმწარეეკლები,
უმალეცადე!მოიშოროძველიცრემლები...
როცასინანულს,სინანულითდაუბრუნდები,
სადღაცსიღრმეში,ჩაძირულიგაახსენდები,
იმწარსულსასეუშიშარიჩამოშორდები,
მაშინიცოდე!თავსაცასეთიშეუყვარდები…
-105-
mglis bilikebi
ნისლიჩამოწვა,გზაშარაზე,შეუწყვეტელი…
მგლისბილიკებზეაღარჩანდანაფეხურები,
ტყეცარშრიალებს,მშვიდადიდგადაწყნარებული,
ნისლიმეფობდა,ბატონობდაჩამოწოლილი,
დიდხანსვუცქერდი,ამსიბნელესჩაფიქრებული,
ასეგაგრძელდამთელიღამედაბნელებული…
მგლებისყმუილი,შორსისმოდაგამყრუებელი,
წყაროსჩხრიალი,არმტოვებდაჩემთანჩვეული…
ისევგავნაგრძე,იმნისლებშიშორსსიარული,
აქხომმარტოვარ,სინათლესთანმოშორებული,
ისევიმედი,იმედსმაძლევდა,შორისმხედველი…
იქნებითენოს,სხივიგამოჩნდეს,ჩემიმშველელი!!!
-106-
nu damiSli
ღვინოსვერასდროსვერგანვუდგები-
თუნდაცშემაბანრკინისჯაჭვები,
სადღეგრძელოზეუარისმთქმელი,
მევერგავხდებისიცოცხლისმტერი,
მოდი,დავასხათგამარჯვებისგადასარჩენი…
კიდევშევავსოთ,ამცხოვრებისმოსაგონარი,
ჯამიგაავსე,საბშობლოსთვისშესაწირავი!
ყანწიმომეცისიყვარულისაღსანიშნავი…
იქნებშეწყვიტო!საყვედურიცუდადნათქვამი,
ამცუდისნაცვლად,გამიღიმეტკბილიმითხარი…
წმინდაცრემლებით,მათქმევინეგულისსათქმელი…
ვიცი,არმოგწონსსაყვედურიჩემგანნათქვამი.
ღვინოს,წამლადთუშხამადდავლევ,ვერშეველევი,
ამწუთისოფლის,მთებსდაველებსმევერშევწვდები,
როგორარვიცი?!როგორაგიხსნაესყველაფერი,
იცი?რასითბო!სიყვარულიდევსმასშიულევი!!!
-108-
nu damSordebi
გრძნობასვერასდროსვერშეაჩერებ,
სიყვარულსგულთანნუდააშორებ!
იმგრძნობასროცაძლიერაფასებ,
დიდხანსფიქრებითმასთანტრიალებ…
შენახარგრძნობისვარდებისკონა,
გულითატარე,ძვირფასო,გრძნობა!
ნუშეგაშინებსჩემსმიმართნდობა!
არდაინანოთვალებითტრფობა!
იქნებგაბედო,გაბედო,ჩემო!
იქნებჩემსმიმართგრძნობებშიგნახო,
ფრთებიგაშალო,იფრინოქვემოთ,
მეცამიტაცოღრუბლებშიზემოთ!
მიუწვდომელო,სიცოცხლევ,ჩემო!
დიდიგრძნობიდანარამომშალო!
ვაი,რომ,მართლა,არასდროსმნახო,
შენიგულიდანმედავიკარგო!!!
-109-
sayveduri
რატომფიქრობ,გაქრაგრძნობა,
მოგონებადაგრჩათითქოს?!
იმწარსულისსიყვარულმა
დაგიტოვაგულშისითბო...
სიყვარულიარაქრება!
ენაცვლებამხოლოდსითბო,
მიჩვეულისიყვარული
გულშირჩებამხოლოდსითბოდ.
შენიბაგითგამოთქმული
მიყვარხარო,გაქრათითქოს,
ესარნიშნავსრომგიყვარდი,
დიდიგრძნობადარჩასითბოდ,
-110-
gaorebuli
მინდა,რომვიგრძნოშენისურნელი,
ღვინისსმაშივარგაგიჟებული,
თამბაქოსკვამლშიგაბრუებული,
სადღეგრძელომაქვსგამოლეული...
მე,მართლა,გულითგაორებული,
შენსმიმართმხოლოდგაოცებული,
მთვრალიგონებითგადარეული,
დიდსიყვარულშიმედაბნეული...
ღვინოში-სევდითგაგიჟებული,
შენსსიყვარულში-ჩაფიქრებული,
ღვინისსურნელში-გარინდებული,
თამბაქოსკვამლში-სულარეული.
-111-
mitovebuli
ცოტასროცადავითვრები,
სადღაცბნელშივიკარგები...
არე-მარესმოვედები,
შემიბრალე,გევედრები!
თუროდესმედავიღლები,
შენიმზერითდავიწვები,
მართლა,ფერფლადგადვიქცევი,
სინანულითავივსები!
ეხლამაინცდავფიქრდები,
შენსფიქრებშიჩავიფლები,
ჩემსსულშირომჩავფიქრდები,
ალბათმაშინგავილევი...
მაგცრემლებსაცვერველევი,
მარტორომვარ,მენატრები!
ვეღარაფერსგეუბნები,
გელოდები,გელოდები!!!
-112-
n e t a r e b a
ნუგაიკვირვებ!თუაღარვარისახალგაზრდა,
არმაგრძნობინო,შემოხედვითისგაოცება,
როგორვეცადე,მაგრამდრომაცაღარმაცადა!
ვეღარვიფიქრე,თუოდესმეისევშეხვედრა...
რისთვისმინდოდა,სიჭაბუკეახალგაზრდობა,
წლებმაგამწირა,არდამინდოგამანადგურა,
გულშირომიყო,დალექილი,დიდიხნისშფოთვა,
აღარმინდოდამარტოობაშიარავისნდობა,
არგამაოცა!შენმათმებმა,თეთრმაჭაღარამ,
არცნაოჭებმა,ოდნავთუნდაცშენმასიბერემ,
გახსოვს?ოდესღაცშავთმიანიახალგაზრდობა,
ეს,ასედარჩესსიყვარულისმოსაგონებლად...
ეხლარომმოხდა,ბედისწერითისევშეხვედრა,
ამშეხვედრაში,იქნებვცადოთისმეგობრობა,
ჩვენიჭაღარაშევერცხლილიესსათნოება...
იქნებსახსოვრად,ისევგვაჩუქოს,დრომნეტარება...
-113-
ganuyofeli
შენგინდა,გრძნობაიმღამესჰგავდეს,
როცაშევეხეშენსლამაზბაგეს,
იმგაშლილთმებსდაიმლამაზმკლავებს,
დააცრემლებულბედნიერთვალებს!
გრძნობანელდება,იწვისნელ-ნელა,
ბაგებერდება,ღამეცთენდება...
გულიბერდება,თმებითეთრდება
დაღადარივითდაიფერფლება.
იმსამყაროშირამეთუხდება,
მაშინგულებიერთადიქნება...
ესყველაფერიჩვენთანდარჩება,
განუყოფელიჟამიდადგება.
-114-
w y v d i a d i
ჩემბედზეშემხვდიიმღამესთითქოს,
ღამეს,რომელსაცარააქვსსითბო,
მთვარისშუქიცკიარსადჩანსთითქოს,
ვერცშეგამჩნიეწყვდიადშითითქოს...
სანუგეშებლადმოსულხართვითონ,
მეკიდევთურმევერცგამჩნევთითქოს,
ნუგეშისშემდეგგიგრძენითითქოს,
როცავიგრძენი,უბრალოდ,სითბო...
ღამეგაგრძელდაიმდენხანსთითქოს,
ბოლოარუჩანსსიცივესთითქოს,
მთვარისშუქიცკიარსადჩანსთითქოს,
ასეგათენდა,უბრალოდ,თითქოს.
-115-
ase Cumad
ალბათმართლაწავიდა-
სიყვარულსრომდამპირდა,
ისსიტყვებიგაფრინდა,
ბევრიწლებიგავიდა.
ამგულიდანაფრინდა,
სითბო,თბილი,გაცივდა...
სიყვარულირადმინდა?!
გულიისევდაბინდდა...
ჩემთანაღარდაბრუნდა,
ბედსაცალბათდანებდა,
სევდაუმალგანელდა,
ყველაფერიგაფრინდა!
-116-
g a n S o r e b a
შორსმიმავალი,განშორებისცრემლიმდიოდა…
ნეტავიცოდე,ესყველაფერიროგორმტკიოდა!
ჩვენიშეხვედრანეტავკიდევროდისიქნება?!
ამდაკარგულიწლებისნაცვლადდარდიმრჩებოდა!
იქნებდაფიქრდე,მარტოობისთვისრომარგამწირო,
ამდაკარგულიწლებისნაცვლად,მინდავიტირო!
რომმოგეჩვიეასემარტომრაგავაკეთო…
ლანდშიცარახარ,შენთანერთადრომდავიძინო!
რაარვიფიქრე,რაგანსაცდელიგამოვიარე,
ასეუღმერთოდმარტოობისთვისრატომგამწირე,
შენთანმომსვლელიარც-ერთიგზაარდამიტოვე!
ისიცობოლი!სიცივისთვისრადგამიმეტე?!
რატომ?სადარის,ისსიყვარულირატომდაკარგე?!
ასეუჩუმრადყველაფერირომმიატოვე?!
ქარსგაატანე,ცეცხლშიდაფერფლე,ესყოველივე!
ნუთუასეთი,ცხოვრებაშირაჩავიდინე?!
-117-
წუთითშეჩერდი!ერთისიტყვით,ჩუმადმითხარი!
ამქარიშხალში,დამნაშვერომარვიქნები,
შორსმიმავალი,ასეტანჯვით,რომმომექეცი!
გაბრწყინებული,ისსიყვარულირადმომიკალი?!
რაიქნებოდა,სხვისსიყვარულშიარგაგეცვალე?!
მაგრამასეა!ხელისგულზემევერგატარე…
შენითვალები,იმძველთვალებს,ვერმივადარე!
გრძნობითნათქვამი,მიყვარხარორადდამიკარგე!
ჩუმადმოვედი,შენსსიახლოვესჩუმადგიყურე!
ასელამაზად,როგორბრწყინავდიჩემოსიცოცხლე!
ჩემგანგაფრინდი,ჩემიგულითანგაიყოლე…
დაგელოდები,იქნებჩემთანისევდაბრუნდე!!!
-118-
dumili
აჰა,უჯავშნოგულისფიცარი,
მოდი,მესროლემწარედისარი,
უკანასკნელადოღონდმითხარი-
რისთვისმიმეტებ!რისთვისმშორდები,
მითხარ!ენითაცგანვიგმირები,
მძიმეწამებასდაველოდები,
მხოლოდვიცოდერასვეწირები,
ერთწუთს,იცოდეარდავფიქრდები,
ერთხელმოსული,შენთვისმოვკვდები,
ამსიყვარულსაცშევეწირები,
ტყუილ-ნარევიმწარესიტყვები,
ასეუბრალოდრადვიწირები,
გაორებულიგემშვიდობები,
მეხომშენთვისვარ,შენთვისვისჯები,
ასედუმილითრისთვისჩუმდები?!
მაშინმესროლე,ნუდაფიქრდები!!!
-119-
ver SevaCereb
იცი?!სიყვარულსისევდავმალავ,
გულშიცრემლებითაღარდავნამავ,
ჩემშიდარჩენილსროგორდავტანჯავ,
ამსათნოებას,სხვასვერგავატან!
ამასუთქმელადჩემშიდავტოვებ,
ალანთებულსაცნუმიმატოვებ,
შენსმონატრებასალბათგავუძლებ,
მაგრამქარიშხალსვერშევაჩერებ!
დათუ,უბრალოდარდამამშვიდებ,
დარდსაც,სევდასაცნუშეამატებ,
ცრემლებითთვალებსვიციამივსებ,
დამღადადებულსნუდამივიწყებ...
-120-
RrublebTan
ღრუბლებთანერთადმინავარდია,
ცხოვრებისგულიგადამიხსნია,
რამდენირამეგამხსენებია,
ოცნებისფრთებირომგამომსხმია!
მოღრუბლულცაშიცამიხედია,
გულსრომ,უბრალოდგასჭირვებია,
მაშინხმამაღლადამიყვირია,
ღრუბლებსაც,სეტყვაგამოუშვია...
ცაშიახედვარადმეშინია?!
იქრადამხვდება,ვერგამიგია!
გულზესევდასრომუბატონია,
ზოგჯერ,ღრუბლებიცარდამხვედრია.
-122-
ratom gelodi
მერომგნატრობდი,რატომარმოდი?!
ყველგანგეძებდი,არსადარჩანდი...
რადავაშავე,ანრასმერჩოდი?!
ამდენიხანიფუჭადგელოდი...
იქნებსხვისიხარ?!რადგანარმოდი,
სხვისსიყვარულშიაღარგახსოვდი!
რატომმეგონარომმემნატრობდი,
თურმეშენსხვასთანდანავარდობდი...
გაქრა,წავიდაჩემგანაცდარდი,
აღარგელოდი,აღარგდარდობდი,
უკვესხვისიხარ,ჩემგანრომწადი,
მეცთურმეგულითაღარგნატრობდი.
-123-
mSvidobiT
მდინარესმიაქვსხედალოდები,
მისნაპირებზევერგელოდები!
ალბათგულისხმასაღარავყვები!
ჩემსსიყვარულსაცნუელოდები!
აქარყოფილაშენთვისედემი,
არცწყარო,თურმემამშვიდებელი
სიოცარაჰქრის,გამცილებელი,
სხივიარსადსჩანს,გამბრწყინებელი...
ირგვლივქარია,დაუნდობელი,
სადღაცახლოშიყინვისლოდები,
უფოთლოტყეშიეკალ-ბარდები,
ბილიკიცშეწყდა,შენთანმომსვლელი...
გულმადაკეტაშენთვისკარები,
ფიქრმაგააქრომოგონებები,
ალბათარასდროსდამავიწყდები,
როგორჩააქრეჩემშისხივები...
-124-
ar daijero
არდაიჯეროარცერთისიტყვა!
შენაღარახარისჩემიმუზა!
დაგულდამწვარივითომდაგრძნობა-
იმტყუილების,ისსავსეგუდა...
მეაღარმჯერაარცერთისიტყვა,
არაფრისმთქმელი,მდუმარესევდა,
თვითმოგონილიფიქრებისნდობა,
ტყუილნარევი,ვითომდა,ლტოლვა...
ცასემატებარუხიღრუბლები,
მთებზეგაყინამყინვარწვერები,
ჭაობსემატამუქიფერები,
ქარსვერაჩერებსუკვეხეები...
შენხომსხვაგზაგაქვს,აზრი,ფიქრები?!
წყალსგაატანეჩემისიტყვები,
მედამრჩამხოლოდმოგონებები,
ის,გაყინული,შენზეფიქრები...
-125-
usiyverulod
ცოტამაინცგყვარებოდი,
აღარდავიტანჯებოდი,
მესიყვარულსგპირდებოდი,
საერთოდარმიყურებდი...
როცამევიტანჯებოდი,
ცხოვრებასაცხომმინგრევდი,
არაფერსრომარინდობდი,
სიხარულსაცმიწამლავდი...
ყველაფერზერომღელავდი,
შენისიტყვითგულსმიკლავდი,
არასოდესარმდარდობდი,
რათქმაუნდა,არგიყვარდი...
როცაჩემზებატონობდი,
რატომმაშინარდამშორდი?!
შენსთავსაცხომუშველიდი?!
რაგინდოდარასმერჩოდი?!
-126-
t a n j v a
სიყვარულშირადდამჩაგრე?!
რასმერჩოდირომდამტანჯე,
სიყვარულიმომანატრე,
გულისევდითდამიტანჯე...
სადარდელიმომიმატე,
ცეცხლიცოცხლადმომიკიდე,
თვალზეცრემლიარშემაშვრე,
მონატრებადამიკარგე...
ტანჯვარატომგამიახლე?!
ფიქრი,გრძნობა-გამიმწარე,
სიხარულიგამიქარწყლე,
მიწაგულზედამაყარე...
სიყვარულშირადგამცვალე?!
ვისგრძნობაშიგადამცვალე?!
ჩემშიშუქიხომჩააქვრე?!
სიკვდილიცრომმომანატრე?!
-127-
სულიტანჯვითამომხადე,
გულიკენტადდამიტოვე,
გრძნობაფეხითგამითელე,
არაფერიარდატოვე...
რადდამცინი,მოღალატე!
გულიჩემიხომდატანჯე,
სიყვარულშიარდამინდე,
ასემაინცშემიბრალე!
-128-
k o S m a r i
შენრომფიქრობდი,ისგრძნობამევარ!
შენიფიქრების,მტანჯველი-მევარ!
გულისგოდება,ისიცხომმევარ!
ამქვეყნიური,ამბოხიმევარ!
არა,არგინდასიტყვებისხროვა!
ნუდააგროვეკოშმარშიბრძოლა!
სიყვარულშიცკიარვარგანდობა…
სილამაზესაცარააქვსგრძნობა.
მართლა,მინდოდაოდესმენდობა,
ვერგაამართლე,უბრალოდ,გრძნობა!
ბრმასიყვარულით,გინდოდაყოფნა,
ასედაყარეფარ-ხმალისბრძოლა.
-129-
odes, rkinisa
უკვეაფეთქდაუტეველისევდა,მალული,
ვეღარაჩერებსსისხლიანიგულისკედელი...
მაღლამიიწევსვულკანივითადუღებული-
ფერფლადაქცია,დაუწველი,დროისსათქმელი...
დიდხანსილექა,დაგროვილიენითუთქმელი,
გააპოგული,ჯაჭვ-მოხვეული,დაუნდობელი...
კვალიარდარჩა,სადაციყოშეგროვებული,
სალიკლდესავით,ჩამოიშალაისდანგრეული...
აღარაშენდა,ამნანგრევებზეგრძნობისკედელი,
ოდესრკინისა,გაუტეხელიდარჩაეული...
ხავსიცარააქვს,რომმოეჭიდოს,არისსნეული,
ნუთუჩამოდნა,რკინისგული,მიტოვებული?!
-130-
dro da dro
ოდესღაცმომიგონებენ-
ჩემგანნათქვამილექსები,
თვალთრომვერმომიპოვებენ-
ვერდამინახავსფურცლები,
ფიქრადშეიქმნენისინი,
ისწიგნადაკინძულები,
ერთხმადარიანშეკრული,
ობლადადატოვილები,
ვიცი!იქნებითჰანგები,
ბევრისთვისგულისნადები,
როცაგადაგშლითმკითხველი,
მაშინგახდებითნაქები,
კითხვისდროს,ცრემლინადენი,
თუნდსევდიანიაზრები,
დროდადროგამოთქმულები,
ესჩემისულისსათქმელი!!!
-131-
Sefaseba პოეტ, დავით კუჭუხიძის შემოქმედება სავსეამრავალფეროვანი თემატიკით. განსაკუთრებით გამოიკვეთებაპატრიოტული ლექსები, რომელშიც ჩანს ლირიკული გმირისუსაზღვროსიყვარულისამშობლოსმიმართ.მისთვისსამშობლოარის წარსული, აწმყო და მომავალი. ეს სამი დრო როგორცსამებაგაერთიანებულიაერთარსში,სამშობლოსსიყვარულში.ლექსი„ერთიხარ,ერთი“ამისნათელიდადასტურებაა:
„წმინდანინომაცშეგახოხელიდამანმონათლაქართველიერიამსამყაროშიერთიხარ,ერთისადაცღმერთიამფარველიჩვენი“
პოეტიხშირადწყდებარეალობასდადავითისადათამარისეპოქასაც შეაფარებს ხოლმე თავს... ლექსი „დავითის გზა“,„კარიბჭე“, „გამარჯვება“, „სავანეთი“, „ერთად-ერთს“, „იქნებშეჩერდე“ამისნათელიდადასტურებაა.
„სამშობლოერისსიამაყეათავისწარსულითისგანთქმულიადიდთამეფეთასავანეთიამისისახელიხომუკვდავია“
ლექსი„იქნებშეჩერდე“პოეტიშეტრფისდიდთამარს,მასშიუდიდესინოსტალგიაათამარისეპოქისმიმართ.
„იქნებშეჩერდე!ცოტახანი,იქნებდაგხატო!ამსასწაულშისახსოვარირომდამიტოვო...შენსსილამაზესთაყვანივცე,თავიდავხარო,
-132--132-
ნებამომეცი,სიყვარულითრომგეამბორო!!!
როგორი სიყვარულით, სათნოებით მოიხსენიებს, თამარს, ამულამაზესმეფე-დედოფალსპოეტიდაყველაქართველქალშიხედავსმისსილამაზეს:ლექსში„ერთად-ერთს“ „ქალითამარისხვაგანსადარი?! ამსილამაზითკალმითნახატი?!
შენსსახელსბევრიატარებსქალი,როცადატოვეუკვდავიხატი!!!“
პოეტდავითკუჭუხიძისპოეზიაშისამშობლოსსიყვარულიჰარმონიულადშერწყმულიარწმენისადაენისსიყვარულთან. ლექსი„მეტეხისხიდი“,„ენაქართული“,„ვაზისფესვებო“,„აფხაზეთო“, „გმირი“, „დიდება“, „საქართველო“, „კახეთო“,„არაგვო“ სწორედ ამ სამი ღვთაებრივი საუნჯის საგალობელილექსებია.
„ნარიყალასდამეტეხისხიდო!მამადავითის,ტაძარომშვიდო!მტკვარო!მდიდარო,არაგვისწყლითო!ჩემოთბილისო!დიდიგაქვსსითბო!“
ლექსი„ენაქართულო“ჰიმნიაქართულიენისა.„ენაქართულო,ქვეყნადგანთქმულო!ამსამყაროშიგამორჩეულო!ოქროსძაფებითამოქარგულო!ჩემომიწავდაჩემომამულო“
ლექსში,„ვაზისფესვებო“,პოეტიუმღერისვაზს,ქართველთა
-133--133-
გადამრჩენელს,რომელშიცჩვენიერისსულიერძალასხედავს.
„ღვინო,ნატურო!დიდყანწითხელშისადღეგრძელოა,დიდებისხმაში...მრავალჟამიერ!გაისმისცაში,ვაზო!გამრავლდიმთასადაბარში!!!“
თემა, რომელიც მამულს ენასა და რწმენას ეხებასაგალობელ-სავედრებელი ლექსებია, რომელშიც ლირიკულიგმირი ქედმოდრეკილი და მუხლმოდრეკილი ლოცულობსსამშობლოსდაერისგადარჩენისთვის.
„ყველაფიქრისევდადმექცაიმწარსულისდიდებისა,ჩვენიწყალიჩვენიმიწამცხეთისგულშიდალოცვილა!“
დავითსშეუხორცებელნაიარევადდარჩა აფხაზეთი. მისიდედის დედულეთი აფხაზეთშია. აფხაზეთის ომმა პოეტისოჯახის წევრების გულის სიღრმეში გაიარა და მოუშუშებელჭრილობადდარჩა.
დედა დავითისა, ქალბატონი ლიანა ოდიშვილითავად შემოქმედი, მებრძოლი სულისკვეთების ადამიანია,საქართველოს შეიარაღებული ძალების „მაიორია“ აფხაზეთისომის ვეტერანი, რომელიც დაჯილდოვებულია უმაღლესი„ვახტანგგორგასლის IIIხარისხისორდერით“რომელსაცაქვსუამრავიწიგნიგამოცემული.
ამდენად, გასაოცარი არ უნდა იყოს პოეტ დავითის
-134--134-
შემოქმედებაში ეს თემა მტკივნეულ და მკვეთრ ხაზად რომშემოდის.
„ისევაღსდგები,გულშიდაჭრილო!არმიგატოვებთ,ნაიარევო!დიდოზღვისპირო,მხარეო,ჩვენო!სიცოცხლისდედავ,შენ,აფხაზეთო!“
პოეტი ლექსში „გმირი“ სამშობლოსათვის ზვარადშეწირულთ დიდების შარავანდედს მოსავს, ხოლო იღბლადგადარჩენილთ,რომელთაშორისაცდედასაცმოიაზრებს.
„ომიდანდაბრუნებულო,ცხოვრებითგაორებულო,თოფისხმითგაბრუებულო,ჭრილობითშეხორცებულო...“
პოეტის შემოქმედებაში შეხვდებით სიყვარულის თემაზე,შექმნილლექსებს, უსიყვარულოდ ხომ შეუძლებელია რაიმესშექმნა?!
„როგორმინდარომშენთვალწინსანთელივითდავიღვენთო,ამნაღვენთშისიყვარულიდიდიგრძნობითწაიკითხო!“
ბუნება განუყოფელია პოეტისთვის. შეტრფის მთებს,მდინარეებს, ველ-მინდვრებს, „კვამლის კოშკებს“ ბუნებაშიჰარმონიულადშერწყმულიციხე-ტაძრებს,ტყეს,მოხუცმუხას,ვაზს რომელშიც ქართველთა სულის ძალას ხედავს. ლექსები„მარტოობაში“,„ზურმუხტისმთები“,„გაზაფხული“,„ზამთარი“სწორედ პოეტი, ბუნებასთან სიახლოვეს გამოხატავს
-135--135-
სიყვარულით. „დიდიფესვებითგადაშლილიიყოძლიერი!დატოტვილიყოსიძლიერით,ბევრადრჩეული,ესსაუკუნემისთვისიყოწუთიყოველი,არადამასშიიგრძნობოდადარდისნეული“...
დავითის ლექსებში ბუნება გასულიერებულია, ლექსში„ზურმუხტის მთებში“ სამშობლოს დედაბუნების მცველებსხედავს.
„ესდიდიმთები,ბუნებისმცველი,სადარაჯოზეირმისგუნდები...არწივმაისევგაშალაფრთები,ნაკადულებმაციკვალაგზები“...
პოეტისთვის ზამთარი, და სიცივე ფოთოლმცვენელია.ლექსში„ზამთარი“.გამოხატავსდავითისთვისერთფეროვნებას
„ცაზეგუგუნებსზამთრისღრუბლებიყინვისსუსხია,ფოთოლ-მცვენელი...ირგვლივდათოვამთები,ველები,უფერულიამისითვეები“...
ლექსი„წყალოუკვდავებაო“თითქოსვაჟასმთისწყაროსთან,ყველასმაგივრადქედმოდრეკასდამადლიერებასგამოხატავსპოეტისმხრიდან:
„ღმერთისგანდალოცვილიხარ,უფლისგანწმინდადნაკურთხი,ხანმთიდანმორაკრაკეხარ,დიდზღვაშიაღელვებული“...
-136--136-
დავით კუჭუხიძეს აქვს ლექსები, რომელშიც იკვეთებამისი საზრისი ადამიანის არსობისა, დროის წარმავლობისა,ლექსები „მიძინებული გული“ „ჩოხის კალთა“ „ისევ გარბიან“„გაზაფხულის წვიმა“ სწორედ პოეტის სულიერი პორტრეტისამ შტრიხს გამოხატავს: ლექსი „მიძინებული გული“ ფიქრიაშეჭიდებულიწარმავალდროსთან.
„ვაი,რომდავბერებულვარ,მართლაც,რომგავთეთრებულვარ,დარდსაცრომშევულახივარ,წლებსაცკიშევუნახივარ“...
ლექსი „ჩოხის კალთა“ ერთგვარი ხაზია პოეტის ეროვნულისულისკვეთების: მის სულიერებას, სწორედაც რომ გმირწინაპართაჩოხაამშვენებსსამოსად.
„ეჰ,სიბერეშიშესული,წვერ-ულვაშგათეთრებული,წავა-წამოვაფიქრები,ხანჯალზეხელ-დადებული“...
ლექსი „ისევ გარბიან“ შებრძოლებაა წარმავალწუთისოფელთან, შემოქმედი ადამიანი რომ ვერ ეგუებადასაზღვრულდროსადასივრცეს.
„ისევგარბიანწუთი-წამები,ფაფარაშლილითეთრიცხენები,ვეღარვეწევიდავერცვჩერდები...ეჰ,სიცოცხლისგანდარჩაწამები!“
ბატონმა დავითმა, იმ ადამიანების გულშიც ჩაიხედარომლებმაც ნებით თუ უნებლიეთ დაანგრიეს და წყალს
-137--137-
გაატანესთავისიცხოვრება.შვებასღვინოშიდათამბაქოშირომეძებენ:ლექსში„საითწავიდე“და„გაორებული“
„შენთანმოვედი,მაგრამუკვეაღარმიმიღე,დიდიყანწებით,ფიალებით,ვეღარვიარე...მაშინვიფიქრე,ცხოვრებაშირაგავაკეთე?!რომელბილიკზე,ანრაგზაზე,როგორვიარე?!“
ესამსიტყვებისნათელიდასტურია!„ღვინოში-სევდითგაგიჟებული,შენსსიყვარულში-ჩაფიქრებული,ღვინისსურნელში-გარინდებული,თამბაქოსკავამლში-სულარეული.“
აქ, ამ შემოქმედებაში, იმასაც ვაწყდებით, რომ პოეტსმკაცრადაქვსაღწერილი,უიღბლოსიყვარულიდაღალატი,თუუბრალოდგაციებულიგრძნობები,ლექსადნათქვამი:ლექსებში„რატომგელოდი“,„ტანჯვა“,„კოშმარი“,„უსიყვარულოდ“,„არდაიჯერო“,„მშვიდობით“და„ოდესრკინისა“
„არდაიჯეროარცერთისიტყვა!შენაღარახარისჩემიმუზა!დაგულდამწვარივითომდაგრძნობაიმტყუილების,ისსავსეგუდა!“
რთულიარაიმესთქმა,ესხომცხოვრებისეულია...„არა,არგინდასიტყვებისხროვა!ნუდააგროვეკოშმარშიბრძოლა!სიყვარულშიცკიარვარგანდობა...სილამაზესაცარააქვსგრძნობა“.
-138--138-
დაასეამთავრებსპოეტიამრთულ,სიყვარულზესიტყვებს:„რადდამცინი,მოღალატე!გულიჩემიხომდატანჯე,სიყვარულშიარდამინდე,ასემაინცშემიბრალე!“
მინდა ვთქვა, რომ რთული აღმოჩნდა ყველა ლექსისგადმოტანა და გაშიფვრა ჩემს მიერ დაწერილ შეფასებაში,იმდენად ძლიერია თითოეული ლექსი, რომ მინდოდაკრიტიკულად მივდგომოდი მათ, მაგრამ არ გიშვებს ლექსიიქამდე, რომ რაღაც კრიტიკა დაინახო და გამოთქვა . ზედმიწევნით თითოეულ ლექსში აზრია ჩამოყალიბებული,ზუსტად ამბობს პოეტი რისი თქმაც უნდა. ლამაზათ აქვსგადატანილიყველასიტყვარითმით.ამასმკითხველიიგრძნობსდა როდესაც ჩაუღრმავდება აღმოაჩენს თავის წარსულს თუმომავალს, ამლექსებში ის მაშინ იპოვისთავის ბედნიერებას.პოეტსაც ხომ ესააქვს ჩაფიქრებული, რომ ყველა ადამიანსაგრძნობინოსთავიბედნიერად,გაახსენოსწარსულიცხოვრებადაიმედიგაუჩინოსმომავლისკენ. დავით კუჭუხიძე სამხედრო პიროვნებაა შეიარაღებულიძალების „ კაპიტანი “ პროფესიით ინჟინერ-ტექნოლოგი ,სულით პოეტი და ლიტერატორი. მასში ღრმადაა გამჯდარიმამული,ენადასარწმუნოებისსიყვარული. ამდენად, მისი პოეზიის გაცნობისას მკითხველს რჩებაშთაბეჭდილება, რომ პოეზიას, მამულის სიყვარულსგანსაკუთრებული პროფესია არ სჭირდება. პოეზიას უნდამართულისიტყვა,განწმენდილისული-გულიდასიყვარული.
ფილოლოგი,პოეტიდაკრიტიკოსიქალბატონიმაყვალაგერმანოზაშვილი
28.07.2016
sarCevi
erTi xar, erTi 5
ena qarTulo 6
karibWe 7
maradiulo 9
saqarTvelo 11
afxazeTo 13
samSoblos 15
mze, Cveni qveynisa 16
savaneTi 18
dideba 19
daviTis gza 21
gamarjveba `1121 weli~ 22
mefe qarTvelTa 24
erTad-erTs 25
iqneb SeCerde 26
kaxeTo 27
simSvide 29
metexis xidi 31
Cemi taZari 32
fericvaleba 33
wyalo, ukvdavebao 34
suls rom uWirda 36
dedas 37
mxolod erTs 38
gmiri 40
Cemo kalamo 42
yalioni 43
marto euli 45
martoobaSi 46
vazis fesvebo 47
arwivi 49
aragvo 50
nislebo 51
zamTari 52
wlis droeba 53
ver mivadare 55
Tergi 56
Wadrebi 57
zurmuxtis mTebi 58
* * * 59
Wirnaxuli 61
Coxis kalTa 62
miZinebuli guli 63
siWabuke 64
isve garbian 65
siamaye 66
gazafxulis wvima 67
varskvlavebad 68
8 marti 70
gazafxuli 71
Tolia 72
axali wlis Rames 73
o, ra tkbilia 74
sikeTe 75
marti 76
maisoba quTaisSi 78
Sexvedra bedTan 81
roca giyvars 82
ferebi 83
aisi 84
bulbuli da iadoni 85
vardobis TveSi 86
Rame 87
Cagikono 88
am samyaroSi 89
monatreba 90
Ramis ca 91
trfiali 92
mogoneba 93
mas Semdeg geZeb 94
Seni rCeuli 95
odesme getyvi 96
Cemi Suqi 97
nuTu dagkarge 98
varskvlavTa cvena 99
naZaladevad 100
saiT wavide 102
iqneb 103
nafexurebi 104
mglis bilikebi 105
nu damiSli 106
nu damSordebi 108
sayveduri 109
gaorebuli 110
mitovebuli 111
netareba 112
ganuyofeli 113
wyvdiadi 114
ase Cumad 115
ganSoreba 116
dumili 118
ver SevaCereb 119
RrublebTan 120
ratom gelodi 122
mSvidobiT 123
ar daijero 124
usiyverulod 125
tanjva 126
koSmari 128
odes, rkinisa 129
dro da dro 130
dabeWdilia Sps `degaprintSi~
Top Related