leqs e b i

yvela fiqri sevdad meqca

რედაქტორი: მაყვალა გერმანოზაშვილი

დიზაინი / ილუსტრაციები: გვანცა სანიკიძე

დაკაბადონება: ნიკოლოზ მეგრელიშვილი

დაიბეჭდა შპს „დეგაპრინტში“

მის.: თბილისი, ვირსალაძის #8

ტელ.: +995 032 299 50 07

ელ-ფოსტა: Degaprint@gmail.com

ISBN 978-9941-0-9776-8

წინასიტყვაობა

ვფიქრობ,ცხოვრებაცსევდიანიადაალბათჩემსლექსებშიმრავლად გამოიხატება იგი. არ მინდა მკითხველმა იფიქროს,რომსასოწარკვეთილებას ვარ მიცემული, მაგრამ ცხოვრება ხომასეთია. სიყვარულის ლექსებშიც კი სადღაც გამოიკვეთებასევდიანიჟანრი. დიდი პატივისცემით ვეპყრობი დღევანდელობას, წინმიდის ცხოვრება. მივისწრაფით უკეთესი ცხოვრებისაკენ,მაგრამჩვენიძირ-ძველიფესვებიდავიწყებასარუნდამივცეთ.თუნდაც უბრალოდ დაწყებული სტუმართ-მასპინძლობა,მაინც ქართულად, გამართული სადღეგრძელოთი დამრავალჟამიერითმთავრდებაჩვენში,ესდასტურიაიმისარომ,თითოეულქართველშიწინაპრებისსიამაყეაგამჯდარი. ჩემთვის საოცარია, როდესაც საქართველოს დიდიმეფეების, აღმშენებლობასადა გამარჯვებას ვკითხულობთუვეცნობი, აი აქ კი მართლაც ყველა ფიქრი სევდად მექცევახოლმე,სასიხარულოდდაფიქრშივხედავმათდიდებულდაგაბრწყინებულ გვირგვინებს, როგორ წმინდად და სუფთადმოიტანესჩვენამდე,ჩვენისამშობლოს,„საქართველოს“სახელიდა დიდება. აქ მინდა მოვიშველიო ლექსიდან „კარიბჭე“ორიოდესიტყვა.

„არდაივიწყომომავალოენაქართულიმუდამგახსოვდესრომშენახარშთამომავალი“

თქვენიმორჩილი დავითკუჭუხიძე

-5-

erTi xar, erTi

საქართველოასახელიშენი,

შენწილადგერგოქართველიერი,

ღვთისმშობლისწილი,სახელიშენი

დიდლოცვაშიაერი,თუბერი...

წმინდანინომაცშეგახოხელი

დამანმონათლა,ქართველიერი,

ამსამყაროშიერთიხარ,ერთი

სადაცღმერთიამფარველიჩვენი...

საოცრებაა-ბუნება,მთები!

გასაოცარილურჯიცისფერი!

გაბრწყინებულიგვირგვინიშენი,

შენითამაყობსმრავალიერი...

-6-

ena qarTulo

ენაქართულო,ქვეყნადგანთქმულო!

ამსამყაროშიგამორჩეულო!

ოქროსძაფებითამოქარგულო!

ჩემომიწავდაჩემომამულო!

ქართულისიტყვავისაცუთქვია,

თავისსამშობლოდაულოცია...

მამულისათვისრომუბრძოლია,

მისისახელიწარუშლელია!

ქართულოჰანგო!დედისნანაო!

ქართველიერისტკბილოაკვანო!

წმინდამამებისსაგალობელო!

ძლიერ-მართალო,უკვდავებაო!

ქართულისიტყვაბევრისმთქმელია!

ბევრჯერდაჭრილიცმოურჩენია!

ჩემისამშობლოსენაბრძენია,

ამქვეყანაზეერთად-ერთია!!!

-7-

karibWe

ლერწამისკალმითდაწერილო,ენა,ქართულო!

გმირებისხმალითშენახულო,ტკბილოსამშობლო!

ცხენისფლოქვებითდამტვერილო,ჩემომამულო!

სალიკლდეებზეგადმომდგაროკვამლისკოშკებო!

ქართულოხმალო,ვაჟკაცისგანხელითნაჭედო!

მეომრისმხრებზემოდებულო-ჯაჭვისპერანგო!

ფაფარაშლილიცხენზემჯდარო,ამხედრებულო!

მტერთანნაბრძოლო,ქვეყნისათვისგულითქართველო!

დიდიღმერთისგანნაკურთხიაერი-ქართველი,

ყველაბრძოლიდანგამარჯვებითდაბრუნებული,

ციხე-სიმაგრისკარიბჭეზეგამაგრებული-

მემატიანესშენახულიენაქართული!

აღმაშენებლისსაქართველოაგანდიდებული,

ნიკოფსიიდანდარუბანდამდეგადაჭიმული,

ერისსაუნჯე,ოქროს-საწმისიშეუხებელი...

თამარდედოფლისლაშქარიახმალ-აღებული!

-8-

მეფედავითი,მეფედ-მეფექალითამარი!

ფარნავაზისგანმირონცხებულიმათისახელი!

ვეფხისტყავზეაამოქარგულიშოთასკალამი!

სამშობლოსგულშიდარწეულაოქროსაკვანი!

ასეომობდნენსამშობლოსთვისთავდადებულნი,

ანდერძსტოვებდნენერისათვისგულანთებულნი,

არდაივიწყო,მომავალო,ენაქართული!

მუდამგახსოვდეს,რომშენახარშთამომავალი!!!

-9-

maradiulo

სამშობლოსმზეო,მთებოდაზღვებო,

გადაჭიმულოქართლისქედებო,

სამხრეთ-ჯავახეთსმწვანეველებო,

კოლხეთისდაბლობსმუხისტყეებო,

აღელვებულოზღვაშიტალღებო,

კლდიდანვარდნილომდინარეებო,

აგორებულოთოვლისზვავებო,

თვალუწვდენელო,მთებისწვერებო,

წინაპრებისგან,ფეხითნაცვეთო,

მიწავქართულო!ბარაქიანო,

ამდიდებაშიქარაგმიანო,

მადლშეწირულო,მარადიულო,

ვაზისფესვებითგადარჩენილო,

გულუხვმდიდაროშემართებულო,

ამღერებულოზვარადქცეულო,

სიტყვაგულიდანამოხეთქილო,

-10-

ღვინოდნაწურო,ყურძნისმტევნებო,

სადღეგრძელოშიმართლადაღთქმულო,

სტუმართ-მოყვარისდამპურებელო,

გადამთიელისლაშქრითდამხვდურო,

მტერგამოვლილო,გამარჯვებულო,

შენიხმალითვესისხლითმორწყულო,

ათასწლოვანო,ქვეყნისმახვილო,

საუკუნეებსგადარჩენილო!!!

-11-

saqarTvelo

შენღირსიხარ,საქართველო!

დიდხანსდიდხანსრომიხარო!

ცაშიდროშააფრიალო,

დაშენსმტერზეგაიმარჯვო!

ურჯულოებსგადაურჩი,

არცერთბრძოლასარჩამორჩი,

ყველატკივილსეჩვეოდი,

ღალატობასუჩიოდი...

მოღალატებევრიგყავდა,

თვითქართველიგღალატობდა,

ლაჩარსსისხლიგაუცივდა,

ზურგშიმტერიშემოჰყავდა...

თურმეზრდიდი,როგორცშვილი,

ქართველობასასწავლიდი,

შენსუბეშიგამოზრდილი

მტერსშეეკრა,როგორცმისი.

-12-

აეყაროსმოღალატეს-

ჯიში,რჯულიმიკუთვნილი!

მასსამშობლოარენახოს!

სხვისმიწაზეგანისვენოს!

შენ,წმინდახარსაქართველო!

ქედმაღალოდამართალო!

ერიგლოცავს,საყვარელო!

ღირსეულო,საქართველო!!!

-13-

a f x a z e T o

დიდიხნისუკან,ნაიარევი,

ჯერარშეხორცდააფხაზეთისთვის...

ამქვეყანასრომმშვიდობაჰქონდეს,

არიქნებოდაისგახლეჩილი...

მტერიაქვეგვყავს,გამაგრებული,

მასუნდადავხვდეთხმალაღებული!

არშევარცხვინოთჩვენისახელი,

დაე,ავლაგმოთმათისაქმენი!

გმირებისსისხლიბევრიდაღვარეს,

მიწა-წყლისბრძოლააქრომგამართეს,

რამდენიდედამათაატირეს?!

რამდენიბავშვიობლადდატოვეს!

უბრალოდ,მძევლადრომდაგიტოვეს,

ცოცხალსგულივერამოგაცალეს,

დაგჭრეს,გესროლეს,გაგანადგურეს,

უარიჩვენზევერგათქმევინეს...

-14-

ისევაღსდგები,გულშიდაჭრილო!

არმიგატოვებთ,ნაიარევო!

დიდოზღვისპირომხარეოჩვენო!

სიცოცხლისდედავ,შენაფხაზეთო!!!

-15-

samSoblos

შენსამშობლო,გენაცვალოსჩემიგულისსიდიდე,

შენსუბეშიდავიბადე,ფრთებგაშლილოიდიდე,

შენისუნთქვაყველგანმესმის,ჩემოსულისსიმშვიდე,

წუთითვერსადმიგატოვე,დალოცვილოსიწმინდე!

როგორდავთმომეესზეცა,ანდაესსილამაზე,

აქხომ,ღამეცმზეამოდისამდალოცვილმიწაზე,

ჰაერს,წყალსდამიწისსურნელს,ესდიდებაარგუნე,

ჩემსსამშობლოსმევერგავცვლი,უკვდავებისწყაროზე!

ამწუთს,სუნთქვაბოლომქონდეს,ჩემიგულიკვნესოდეს,

ჩემომიწავშენდიდება,შენსდამცველადვკვდებოდე,

ამასრწმენითმევლოცულობ,ჩემსსამშობლოსწინაშე,

ერთგოჯს,ვერავერსადდავთმობ!თუნდაცცეცხლშივიწვოდე!!!

-16-

mze, Cveni qveynisa

იყო,არისდაიქნება,

მზე,ჩვენიდიდიქვეყნისა,

ვერდააბნელებსვერცარა-

თუნდაცისარიმტერისა,

მოჭიმულისრებსდაამსხვრევს,

ძალაამჩვენიქვეყნისა,

ვერგაილაშქრებსჩვენზედა-

შური,ბინძურიშუღლისა,

რწმენა!ენადაესმიწა!

არისღირსებაერისა!

სამარადჟამოდიქნება!

სიტყვაქართველიკაცისა!!!

-18-

s a v a n e T i

სამშობლოსირგვლივგანთიადია,

თავაწეულიმთებიარტყია,

სამშობლოსგმირიგამოუზრდია,

რამდენიბრძოლაგამოუვლია?!

მეფედავითისდალოცვილია,

თამარდედოფლისსიამაყეა,

ქართველგმირებისსაბუდარია,

წინაპრებისგანშენახულია...

სამშობლო-ერისსიამაყეა,

თავისწარსულითისგანთქმულია,

დიდთამეფეთასავანეთია,

მისისახელიხომუკვდავია!

-19-

dideba

როგორმინდაფიქრადვიქცე,

მოდუდუნემტკვარზე!

სვეტიცხოველსმოვეფერო-

მტკვარ-არაგვისშესართავზე!

სადაცმეფენსგაუვლიათ,

მუხლმოდრეკითულოციათ,

დაბარძიმიშეუსვიათ,

აღსარებააღუთქვიათ...

გულიცხელი,ქართველისა,

ძველიხმალიმებრძოლისა,

ქამარ-ხანჯალვაჟკაცისა,

ციხე-კოშკიარმაზისა!

სამთავროდამთაზეჯვარი,

ირგვლივწმინდასალოცავი...

სამშობლოსთვისგანწირული,

ჩვენიდიდიწინაპარი...

-20-

ყველაფიქრისევდადმექცა-

იმწარსულისდიდებისა,

ჩვენიწყალიჩვენიმიწა-

მცხეთისგულშიდალოცვილა!

-21-

daviTis gza

განდიდებულიცხოვრობდიდავით,

უკვდავიმეფისგვირგვინისმადლით,

დიდთამეფეთა,საგალობლებით,

შენისამშობლოს,ულევირწმენით…

ერთობ,ქართველთაგვირგვინოსანი,

ძლიერიქვეყნის,აღმშენებელი,

ერის!ერთგულიშემომკრებელი,

წმინდაგელათისდამფუძვნებელი,

გელათს,ამშვენებსკარიბჭისგზები,

ტაძარს,სამრეკლოსწმინდაზარები,

შენსსაფლავსკიდევ,სიტყვებიშენი,

„გულზედამადგით!ქართველნოფეხი“

დაე,აღსრულდესანდერძიშენი-

დაგაგიმრავლდესქართველიერი,

აღარჰყოლოდესსამშობლოსმტერი,

ასეგაბრწყინდესდიდებათქვენი!!!

-22-

gamarjveba `1121 weli~

დიდგორსდაედოყაყაჩოსფერი,

ბრძოლასდაეტყოდავითისხელი,

ცხენზეამხედრდაერი,დაბერი,

ესეგანგმირესმომხდურიმტერი...

ყველატაძარშიგუგუნებსზარი!

ქართველვაჟკაცითაივსოჯარი,

თავზედაიდგესრკინისაბჯარი,

საბრძოლოველზეასწიესხმალი...

ბრძოლასწინუძღვისმეფე-მართალი!

კაცი,მებრძოლი,მთავარ-სარდალი!

სულითძლიერი,დიდიქართველი!

მისიქვეყნისთვისგულითდამცველი!

ამაღლებულიდიდგორისველი,

ცასაწვდენილიდროშა,ქართული,

„ბრძოლასეწოდაესსაკვირველი-

ძლევაისულითმოპოვებული!“

-23-

სისხლითმოირწყოირგვლივყოველი,

შუბით,მახვილითგაჟლიტესმტერი...

დაფრთხნენვერაგნი,ურჯულოები,

დამარცხებულისამშობლოსმტრები...

,,ეძღვნება“

(1121წლის12აგვისტოსდიდგორისბრძოლას)

-24-

mefe qarTvelTa

იდგამეფე,საქართველოს,

მოვერცხლილიქარქაშ-ხმლითა,

თავთეხურამარგალიტის-

გვირგვინოქროთნაჭედითა.

გაჰყურებდაშორსმხედველი,

ჯარსამისსაველ-გაშლილსა,

გამარჯვებისდიდებითა-

ამაყობდაქართველითა,

გვერდითჰყავდამასმორჩილი-

შავიცხენილაგამითა-

ვერცხლისთვლებითმოჭედილი-

უნაგირიშვლისტყავისა

ველზე,ნაზირ-ვეზირისა,

ზარბაზნებისგრუხუნისა,

მომხდურფეხქვეშნაფენისა,

გამარჯვებადიდმეფისა!!!

-25-

erTad-erTs

გვირგვინსგიმშვენებსზურმუხტი,ლალი,

გულ-მკერდზეკიდევნაკუთხიჯვარი,

ტანთშემოსილიოქროსძაფები

დასაოცარიძვირფასითვლები!

თქვენსსილამაზეს,ვერსწვდებათვალი,

დავერცამზერა,დაუღალავი,

მეფისსახელიუკვდავი,დიდი,

ამქვეყანაზემშვიდობასღვრიდი!

სადაცშეჩერდი,ტაძრებსაგებდი,

ქრისტიანობასრომადიდებდი,

შენისახელითნაგებიხიდი-

ყველამდინარესამშვენებსიგი!

ქალითამარი,სხვაგანსადარი?!

ამსილამაზითკალმითნახატი?!

შენსსახელსბევრიატარებსქალი,

როცადატოვეუკვდავიხატი!!!

-26-

iqneb SeCerde

გვირგვინოსანო,დედოფალო,ულამაზესო!

დამშვენებულო,თვალწარმტაცოთავაწეულო!

მართლაც,განთქმულოსილამაზით,სიამაყეო!

დედისშობილო,ყველასათვისუძვირფასესო!

მზეგემალება,შენსილამაზითდამშვენებულო!

ტყეარშრიალებს,როცაიღიმი,შენბედნიერო!

წყაროჩერდება,რომგიყუროს,უსაყვარლესო!

ვარდივერყვავისშიშისაგან,რომარდაჩრდილო!

იქნებშეჩერდე!ცოტახანი,იქნებდაგხატო!

ამსასწაულშისახსოვარირომდამიტოვო...

შენსსილამაზესთაყვანივცე,თავიდავხარო,

ნებამომეცი,სიყვარულითრომგეამბორო!!!

-27-

kaxeTo

არსადარარისქვეყნადასეთი,

მხარელამაზი,ჩემიკახეთი!

გადაჭიმულიალაზნისველი

დასიამაყეალავერდელი...

მტერმავერაგმა,ვერგახლოხელი,

ვერაამტვერაშენიკალთები,

შენ,მთლიანიხარ,შეუხებელი,

გაუტეხელი,როგორცმახვილი.

აქდაიბადამხედართ-მთავარი-

მეფეერეკლედამეომარი...

როცაუბოძესმეფისგვირგვინი,

წელშიგაწყვიტამტერიწყეული...

კახეთისგულზებოდბე,გრემია,

ალაზნისპირზეალავერდია,

ერეკლესგული!აქასვენია,

ასეძლიერი,ესკახეთია!

-29-

simSvide

სათნოებისვარდივკრიფე,

უკვდავებისწყალშივაწყვე,

სამოთხისვაშლს,ხელთშევეხე,

სულიისედავიმშვიდე,

ტაძარსუმალმივეშურე,

წმინდალოცვააღვავლინე,

როცასანთელიდავანთე,

ქადაგებამოვისმინე,

ზარებისხმასყურივუგდე,

სარკმლისსუნზეგანვიწმინდე,

უფალსშველაროცავთხოვე,

სინანულითხატსშევეხე,

ჯვარცმასთავიდავუხარე,

ბარძიმსტუჩითთანშევეხე,

პირჯვარირომდავიწერე,

აღასარებაჩავაბარე,

-30-

უფლისგზაზეგავიარე,

გულითსიყვარულივყარე,

ცხოვრებისგზადავინახე,

სულსსიმშვიდემოვუპოვე.

-31-

metexis xidi

თბილისო!ჩემოდედაქალაქო!

რომელენაზეგელაპარაკო?!

ყველაენაზერომგეთაყვანო,

ყველასგაიგებუსაყვარლესო...

ასიათასიმოწამისსისხლო!

ქრისტიანობისდამცველოდიდო!

თბილისო!თბილოდედაქალაქო!

დიდიგორგასლისჩამომავალო!

ნარიყალასდამეტეხისხიდო!

მამადავითისტაძარო,მშვიდო!

მტკვარო!მდიდარო,არაგვისწყლითო!

ჩემოთბილისო!დიდიგაქვსსითბო!!!

ეძღვნებაასიათასიმოწამისსულს

-32-

Cemi taZari

ზარებისხმაშიაძგერდაგული

დადიდტაძარშიდამშვიდდასული,

წმინდახატებთან,სანთლითკანდელთან

დაე,ამევსოსდაღლილიგული!

ტაძარშიშესვლადადიდირწმენა,

ხატებთანდგომადადიდილოცვა,

უფლისწინშფოთვა,მშვიდობისთხოვნა,

გალობისსმენა,პირჯვარისწერა...

რწმენა-გონებითსულისცხონებით,

ამქვეყნიურილოცვა-დროებით,

წუთისოფელშიმოსვლა-ცხოვრებით

დასინანულიჩვენიცოდვებით.

-33-

fericvaleba

დიდებულისაუკუნე-

ჩვენიღმერთისდიდირწმენა,

მახსოვს,როგორდავიფიცე

ჩემიგულისდიდიგრძნობა.

დიდლოცვაში,დიდტაძარში,

დიდისანთლითხელშიყოფნა,

ჩვენიღმერთისსიყვარულში

ვედრებადადიდინდობა.

ეძღვნება ფერიცვალობისდღესასწაულს

-34-

wyalo, ukvdavebao

ღმერთისგანდალოცვილიხარ,

უფლისგანწმინდადნაკურთხი,

ხანმთიდანმორაკრაკეხარ,

დიდზღვაშიაღელვებული...

მდინარე,დიდადმეფური,

ტბაშითევზებისმსახური...

ზეციდანროცამოქრიხარ,

სიცოცხლისმახარობელი...

სიმბოლოება-სიმაგრის,

განუყოფელი-ბუნების,

როცაწყურვილიგინატრებს,

გულზეედებიმხურვალეს.

წყალო,ცხოვრებისმშობელო!

სულიერებისგამჩენო!

ამქვეყანაზეძლიერო,

სიცოცხლისგადამრჩენელო!!!

-36-

suls rom uWirda

ჩემთვისსიმშვიდერომმდომებია,

სიმშვიდემაინცვერმიპოვია...

ყველასალოცავსრომმითხოვია,

ამქვეყანაზემიმათხოვრია...

ჩემითხოვნახატსშეუსმენია,

ხატისწინმუხლზედამიჩოქია...

ცრემლებითვალზეარშემშრობია,

სიხარულიხომჩემთვისბევრია!

ხატთანმუხლებზეჩამძინებია,

სიზმარშიდედადამსიზმრებია...

მისიკალთარომდამფარებია,

მარტორომარვარ,სულსაცუგრძვნია!

-37-

d e d a s

ცრემლებიდედისჩამოდენილი,

სიცოცხლისკვალისდამტოვებელი,

წმინდათვალებშიგამოჩენილი,

მარგალიტებადჩამოცვენილი,

ამცრემლებშია,ლოცვაძლიერი,

იავნანადასაგალობელი,

დედისგულშიაისდაღვენთილი,

დიდისიცოცხლისსავედრებელი,

მკერდით,გაზრდილისმიმტევებელი,

გულშიჩაკრულისდამშვიდებელი,

წმინდალოცვებისაღმსრულებელი,

დედისსახელისგამბრწყინებელი...

-38-

mxolod erTs

რამდენმაქარმაგადაიარა?!

ცხოვრებამგულზეგადაგიარა!

ენითგესროდნენ,სულიგტკიოდა,

მაგრამმფარველიარსადჩნდებოდა...

ცილისწამებითარიღლებოდნენ,

მტერი-მოყვარეარმოგერიდნენ,

ტყუილ-მართალითტალახსგესროდნენ,

თვალზეცრემლებიარგშორდებოდნენ...

სიტყვითშეგრაცხეს,გაგანადგურეს,

სიცოცხლისგულიამოგაცალეს,

ცისქვეშდარჩენილსარშეგიბრალეს-

შენიწამებაისევგანაგრძეს...

ღვთისანაბარად,მარტოდდარჩენილს,

ისევხედავდისინათლისსანთელს,

ცხოვრებისგზაზემოფენილეკლებს,

ფიქრშიხედავდიესოდენვარდებს,

-39-

უფლისთვისდროხომარაფერია!

ამტკივილებისისმფარველია!

ნუგეშისპოვნამასშეუძლია!

შენიცხოვრებაუფლისხელშია!

ხეებსცვიოდაფოთლები-ძველი,

შენღმერთსმიანდეცხოვრებაშენი,

ამომავალიმზისსხივისფერი,

ისევნათდებაცხოვრებაგრძელი...

ომისქარიშხალსგადარჩენილი,

სამშობლოსაგანხოტბაშესხმული!

რამდენიტანჯვისშენხარმნახველი?!

„ვახტანგგორგასლის“ორდენოსანი!!!

„ეძღვნება“ლიანაოდიშვილს

-40-

g m i r i

ომიდანდაბრუნებულო,

ცხოვრებითგაორებულო,

თოფისხმითგაბრუებულო,

ჭრილობითშეხორცებულო!

შინგელოდებაცოლ-შვილი,

აკვანში,შვილიჩაკრული,

დედაკარიდანმყურალი-

ჩამქრალბუხართანმჯდომარი.

დიდხანსგელოდატოლები,

თვალცრემლიანიოჯახი,

ცოტახანიცდაშეხვდები-

ბრუნდებიგამარჯვებული...

გმირისსახელითანმოგაქვს,

მოგონებებიბევრიგაქვს,

ჯილდო-ვარსკვლავიგულზეგაქვს,

სახელიშენითანდაგაქვს...

-42-

Cemo kalamo

წმინდაკალამო,მელნისფეროშეუბღალავო!

დიდიმგოსნების,იარაღოდანაფერებო!

ბევრჯერ,მტვრისაგანდაფარულოარდაკარგულო!

ზოგჯერთბილოდაზოგჯერკიდევსულგაყინულო...

ხანაცგასროლილტყვიასსჯობიხარ,ცოტამწარეო!

სიმართლისძებნითროგორამაყობ,სიამაყეო,

ყოველისიტყვაშენითშექმნილაუკვდავკალამო!

სანთლისშუქიცკივერგაშინებს,ბევრისმნახველო...

შენიძალებიუსაზღვროა,მელლნისფერებო,

რამდენილექსიშენითამღერდასათნოებაო...

სულისკარებისდარაჯიხარ,უკვდავებაო,

ისევდაწერე,ტკბილისიტყვა,ჩემოკალამო!!!

-43-

yalioni

ნაკვერჩხალზეანთებული-

მწერლისმუხისყალიონი,

ჩაფიქრებულსმოქაჩული-

კვამლშითეთრადგახვეული,

ფიქრში,მკაცრადჩარეული,

ხანკალმებთანარეული,

დიდლექსებთანმეგობრული,

ლამფისშუქზეგაბნეული,

მისითმუზამოვლენილი,

ზოგჯერტუჩთანშერჩენილი,

ნაცრისფერფლადავსებული,

ხელშიმაგრადჩაჭიდული,

საიდუმლოსშემნახველი,

ხანცრემლებითდანამული,

ყველაფურცლისნაფერები,

დიდიქებისმოყვარული.

-44-

წიგნისსუნითგაჟღენთილი,

მწერლისდარდისგანმფანტველი,

უბისჯიბესმორგებული,

სასთუმალთანდადებული.

-45-

marto euli

დაღონებულიგალობსბულბული,

დიდხანსდაღლილი,გამომწყვდეული,

ფიქრობს:გაიღოსისცხრაკლიტული

ფრთებიგაშალოსჩამოშვებული...

იგრძნოსბუნებამმისიჩურჩული

დაგაიხაროსდაღლილიგული,

ბედმაარგუნამასსიხარული,

უკვედამთავრდადროშელახული...

რადიდხანსიყომარტო,ეული,

მარტოობისგანშეშინებული!

ახლაიხსნებამისთვისცისკარი,

ფრთებიეშლება,ძირსდაშვებული...

ცაშიფრენისგანმონატრებული,

სამყაროსშიშითჩაფიქრებული,

მარტოსულია,გაორებული,

ცხოვრებასთითქოსდაშორებული!

-46-

m a r t o o b a S i

გაშლილველებზეამოსულიყომუხა,ობოლი,

მოსაუბრეცკიარსადყავდა,იყოეული...

გაზაფხულისხანსელოდებოდამასსიხარული,

მწყემსებსელოდა,მარტოობითდაღონებული.

დიდიფესვებითგადაშლილიიყოძლიერი,

დატოტვილიყოსიძლიერით,ბევრადრჩეული,

ესსაუკუნემისთვისიყოწუთიყოველი,

არადამასშიიგრძნობოდადარდისნეული...

არეტყობოდასიბერისგანმასდიდიწლები,

იდგაძლიერად,ხანდაზმული,ისდალოცვილი...

ბევრისმნახველი,ბევრიმწყემსისდამმშვიდებელი,

იყოეულად-გაზაფხულისისმოლოდინში...

-47-

vazis fesvebo

ვაზო!ნაქებოდადაგრეხილო!

მზისფერფოთლებითველსგადაშლილო,

ოქროსმტევნებითწელ-განაჭულო,

მოხუცკაცივით,ჯოხსდაყრდნობილო!

შენსსილამაზესთვალივერწყდება,

ყველამტევანზესხივიაწყდება...

ასელამაზადრთველიიწყება,

ბებერქვევრებში,რომდაღვინდება...

შემოდგომისთვეასედადგება,

ოქროსმტევნებიდაიკრიფება,

ყურძნისბადაგიდაიწურება...

ღვინისნაჟურიმალეიქნება.

ღვინო,ნატურო!დიდყანწითხელში

სადღეგრძელოა,დიდებისხმაში...

მრავალჟამიერ!გაისმისცაში,

ვაზო!გამრავლდიმთასადაბარში!!!

-49-

a r w i v i

ფრინველთამეფეგანრისხებულა,

მაღლაცასმისცა,ფრთებიგაშლილი,

გრძელიკლანჭები,ძალასმატებდა-

რომდაიბრუნოსმისიადგილი,

კლდეზეშეჩერდა!სიბრაზისგანგანრისხებული,

ირგვლივხედავდამისსამეფოსგაგიჟებული,

იქვემიწაზე,დაფთხალიყოყველაფრინველი,

ფეხქვეშეფინნენ,სინანულითშეშინებული,

ერთნილამობდა,არწივისწინთვითგადარჩენას,

იდგნენმეფისწინ,ელოდებოდნენმძიმეწამებას,

ირგვლივსიჩუმეარწყდებოდა,მთებიგუგუნებს,

მეფეართმობდა,მისსიმკაცრეს,დაუსჯელობას!!!

-50-

aragvo

კენჭებსდაგითვლი,არაგვო!

ხევსურეთსროცავნახავო,

არდავტოვარცერთქვასაო,

ვფიცავარშენსაფსკერსაო!

ფშაველასთვალითნახედო,

ბუნებავ,მწვანემთისაო!

სიტყვა,ვაჟაისნათქვამო,

მთისხალხისსიამაყეო!

არაგვისპირო,კლდისაო!

მთასადაბარსავფიცავო!

არგავტეხხქვეყნისფიცსაო!

შვილივარშენიმთისაო!

-51-

nislebo

მთასქუდადდაჰფარებია

ნისლითოვლივითქათქათა,

ჯიხვ,კლდეზერომშერჩენილა,

არწივსშეხედაჯავრადა...

ნისლო,გაშორდიმთასადა,

ჯიხვსშორდიკლდეზე,მარდადა!

არწივსმიეცითვალადა,

დაიცვასმისიბალადა!

ნისლო,თეთრიხარქათქათა,

მაგრამრაგინდაქუდადა?!

აფრინდიზევითცასადა,

გამოჩნდესმთებილაღადა!

იაროსწყარომნარნარმა!

ნადირმამთაშიმარადმა!

ილაღოსცაშიფრინველმა!

იყვიროსმთასაირემმა!

-52-

zamTari

ცაზეგუგუნებს!ზამთრისღრუბლები,

ყინვისსუსხია,ფოთოლმცვენელი...

ირგლივდათოვამთები,ველები,

უფერულიამისითვეები...

ზამთარმაგასცათავისფერები,

მასარსჭირდებამწვანეედემი...

ირგვლივჩააცვაყოველსთეთრები,

მკაცრადმოვიდაგაუტეხელი.

არაბატონებსარვისსხვაფერით,

ისთეთრიადაყინვისლოდებით,

დაუნდობელი,ყველასიმკაცრით

ამაყობს,მხოლოდმყინვარწვერებით...

-53-

wlis droeba

თებერვლისყინვას,გასჩენოდაბზარიპატარა,

მზეგამოსულა,მაგრამსხივებიარმოჰყოლოდა,

იისფერები,ლანდადსადღაცილანდებოდა,

თითქოსგაზაფხულს,ნაადრევადმოსვლალამობდა,

მკაცრიზამთარი,მისდროებასრასდაუთმობდა,

ცივიდღეები,გაზაფხულისკენწინიწეოდა,

ვარდისკვირტები,შეშინებულივერიშლებოდა,

წინმარტიიყო!მოუთმენლადთოვლსრომელოდა,

თოვლი,წვიმადაქარიშხალირომმძვინვარებდა,

ზამთრისთვეები,გამარჯვებასცასაცაწვდენდა,

ესდრომისია!მყინვარებითრაძლიერია!

ცივიამაგრამ,ესსიცივემისიბედია,

ასეელოდაგაზაფხული!თოვლიდნებოდა,

არმიდიოდაესზამთარი,ნელაქრებოდა,

არადაუკვეგაზაფხული,ზაფხულსელოდა,

დროცოტაჰქონდა,ზამთარსუკანდადევნებოდა,

-54-

დადგაზაფხული!სანატრელი,ესედემია,

მაგრამიცოდეთ!არანაკლებ,ზამთრისტოლია,

ცხელიდღეები,შემოდგომასსანატრელია,

წელიწადის,ესოთხიდრო,ჩვენიხვედრია...

-55-

ver mivadare

ამ,დიდბუნებას-

რასმივადარებ!

ძლიერ-ამაყი-

ვერასვადარე!

ჩანჩქერი-მთიდან-

ლოდები-კლდიდან-

ღელვები-ზღვიდან-

მდინარე-წყლიდან-

ფესვები-ხიდან-

სხივები-მზიდან-

წვიმა-ნისლიდან-

ნამი-ცვარიდან-

სიო-ქარიდან-

სეტყვა-ღრუბლიდან-

სუსხი-ზამთრიდან-

შრომა-ძალიდან-

ღვინო-ვაზიდან-

პური-მიწიდან-

სიტყვა-ზეციდან-

ძალა-ღმერთიდან...

-56-

T e r g iდარიალისუკვდავმთებში,

ღრიალებდა,თერგიხევში,

დაუნდობლადკლდისძირებში,

აგორებდამორებსქვებში,

ირეოდადიდლოდებში,

არწივებიგაშლილფრთებში,

თვალთუჭრიდათმათფრენაში,

ჩამოწოლილთეთრნისლებში,

ვერძთა,ჯიხვთახეობებში,

გაჰყვიროდაზარამთებში,

თეთრადფარაველ-მინდვრებში,

იშლებოდამისქედებში,

ზამთარ-ზაფხულდარიალში,

იდოთოვლი,დიდკლდეებში,

ამდიდებულბუნებაში,

წყნარდებოდათერგიხევში!

-57-

Wadrebi

ჩამობერტყილა,ჭადრისხეები,

მიმოფანტულაძველიფოთლები,

გადაწოლილაგრძელიფესვები,

თვალისმომჭრელიჭრელიფერები,

ამაყადმდგარნიჩამწკრივებულნი!

ხეივნისქუჩებსდამშვენებულნი!

ტოტებსარხევენგანდიდებულნი!

გადახლართულნიდაშეხებულნი!

შემოდგომისთვესგანშორებულნი!

ზამთრისმოლოდინსშეგუებულნი!

სუსხ,სიცივესთანგამკლავებულნი!

აშოტილიყვნენ,გაშიშვლებულნი!

ახალკვირტებზეოქროსფერები,

თითქოს,მზისსხივზეგამოფენილნი,

ჩიტისბარტყივითშეშინებულნი,

ჭადრისხეებზემიმოფენილნი...

-58-

zurmuxtis mTebi

უკვეგამწვანდაძლიერიმთები!

თოვლისსაფარიარსადჩანსძველი...

ბუნებამიგრძნოთბილისხივები,

ხეებსდაეტყომწვანეფერები...

ესდიდიმთები,ბუნებისმცველი,

სადარაჯოზეირმისგუნდები...

არწივმაისევგაშალაფრთები,

ნაკადულებმაციკვალაგზები...

მაღალიმთები,მწვანექედები,

ზურმუხტფერებშისაოცრებები...

სალიკლდეებისდიდიკალთები,

ნისლებშიმდგარიამაყიმთები!

-59-

***თითქოსმახსენდება-

მზერომჩადიოდა-

ზღვასაცორადყოფდა-

იქვემშორდებოდა,

წითლადელვარებდა-

ღრუბლებსეძახოდა-

ტალღებსადიდებდა-

ძალასაღართმობდა,

ჩასვლასარჩქარობდა-

ქარიცარინდობდა-

ქვებსაცაგორებდა-

ნეტავრასელოდა?!

ზღვასაცაღელვებდა-

ირგვლივბობოქრობდა-

ტალღებსახეთქებდა-

თითქოსბატონობდა,

კიდევმაგონდება,

წითლადჩადიოდა,

შუქსაცარტოვებდა,

წყვდიადსეძახოდა...

-61-

Wirnaxuli

ოფლითდაღვრილი,გლეხი-კაციმოხუცებული,

გუთანსმიათრევს,ხარ-კამეჩითგადაქანცული,

მუხლ-ჩაუხრელად,მოიყვანოსისჭირნახული...

სარჩორომჰქონდეს,ცივზამთარშიშეგროვებული,

ჩრდილშიჩამოჯდა,მუხისძირასდაღონებული,

ფიქრსმისცემოდა,დარდისაგანგარინდებული,

დაკოჟრილხელებს,დასცქეროდაჩაფიქრებული,

მომავალდღეზერომფიქრობდაშეშინებული,

წლებსაცმიჰქონდა,უკანასკნელიმისიდღეები,

ყოველგაზაფხულს,აღარიყოისეძლიერი,

დროგადიოდა,არცთუისედაუნდობელი,

ასემთავრდება,გლეხი-კაცისდროდადაღული!!!

-62-

Coxis kalTa

მართლათქვეს:წუთისოფელი

წამია,გაელვებაო,

იქმიდისფიქრი,გონება,

რასელისკაცისბედიო?!

ეჰ,სიბერეშიშესული,

წვერ-ულვაშგათეთრებული,

წავა-წამოვაფიქრები,

ხანჯალზეხელ-დადებული…

ფიქრსუნდაწყნარისიბერე,

სიბერეს-დამშვიდებაო,

მართლაბრძენსუბრძანებია:

,,წამიაესცხოვრებაო.“

-63-

miZinebuli guli

ვაი,რომდავბერებულვარ,

მართლაც,რომგავთეთრებულვარ,

დარდსაცრომშევულახივარ,

წლებსაცკიშევუნახივარ…

გულსაცრომსევდაუთქვია,

თვალისჩინსდაუჩივლია,

სიბერეჩვენიბედია,

ამქვეყნიურიხვედრია.

კარგიაგულითსიმშვიდე,

ჯანმრთელისულისცხონება,

ცხოვრებისდიდიწადილი

გაქრა,დაიმსხვრასიმშვიდე.

-64-

siWabuke

ესსაუკუნეჩემიტოლია,

ასეესწლებირომდამტყობია,

მესიჭაბუკედამბერებია,

ასეფეხდაფეხგამომყოლია,

თმები,ჭაღარასდაუნისლია,

უდარდელგულსაცდაუკვნესია,

მესიჭაბუკედამშორებია-

თითქოს,წარსულიარამქონია,

ესსაუკუნე,ხვედრთახვედრია,

მოსვლადაწასვლასანუკვარია,

ასესიბერეშემომპარვია,

წარსულისწლებიდამვიწყებია.

ესყველაფერისაკვირველია,

ახალგაზრდობაშემომლევია,

ცხოვრებაწილადმეგამივლია,

კვალიკვალდაკვალდამიტოვია...

-65-

isve garbian

ისევგავშალეჩემიაფრები,

ბოლოდვიმღერეტკბილიჰანგები,

სულდამავიწყდაირგვლივდარდები,

ბედნიერებითლამისცასვწვდები...

ისევგარბიანწუთი-წამები,

ფაფარაშლილითეთრიცხენები,

ვეღარვეწევიდავერცვჩერდები...

ეჰ,სიცოცხლისგანდარჩაწამები!

ვეღარშევაბითეთრიცხენები,

ვერშევაჩერეწუთი-წამები...

საითმივქრივარ,მეახლავხვდები,

ასემთავრდებაცხოვრებაძნელი!

-66-

s i a m a y e

სიბერემუკვეგამიღოკარი

დამოითხოვასიცოცხლისვალი,

დაფიქრებულმადავხარეთავი,

სიცოცხლისთვისმაქვს,მედიდივალი...

არმეშინიასიცოცხლისვალის,

მეგავუსწორეცხოვრებასთვალი...

თავაწეულმადავტოვეკვალი,

ასეგაქრებასიცოცხლისვალი...

სიოდაბერავსდადიდიქარი,

მეარმიმყვებაცხოვრებისდარდი,

მოგონებებითგავავლეთვალი,

სიამაყეა,სიცოცხლისკვალი!

-67-

gazafxulis wvima

ცხოვრებაროგორმიდის?!

ერთწუთსსულარიცდის!

წლებიაღარგვიცდის,

დღეებსხშირადითვლის...

ამქვეყანასვიცდით,

დროებითდაშიშით,

დიდისიყვარულით

ალბათკიდევვივლით!

წლებინახევრდება,

გულიარბერდება,

გაზაფხულისწვიმა

ისევამღერდება...

-68-

varskvlavebad

ამცხოვრებისყველაწუთი-

მოგონებისგრძელიმძივი,

თითო-თითოაკინძული-

რამწარეადარატკბილი!

ყველამძივზეიკითხება,

ეკალ-ვარდითგამოვლილი,

ენითგულშინასროლიდა

ტკბილისიტყვითდაფარული...

ყოველიდღისნაფერები,

გრძელიმძივინაგროვები,

ზევითცაშიგაიშლება,

ვარსკლავებადგაბრწყინდება...

-70-

8 marti

ამდღესმოელისქალი,

ესხომ,რვამარტიარი,

აყვავებულავარდი,

ისიცქალებისარი,

თეთრივარდებითმაში,

იასამნებიხელში,

მათითვალებისფერი,

ამდღისმილოცვასელის,

ესქალებიდამარტი,

ესთვემაგათიარი,

გაზაფხულზეალაღი,

მინდავუმღეროჰანგი,

-71-

g a z a f x u l i

გაზაფხულს,როცაიაამშვენებს,

თავთავიმორცხვადთავსატრიალებს…

ჯეჯილიმინდვრადლაღადბიბინებს,

ბულბულისწყვილიბუდესიკეთებს!

შაშვიგალობითთავსრომიწონებს,

ფუტკარინაზადყვავილსაწვალებს,

მერცხალისადღაცაქვეტრიალებს,

წვიმისწვეთები,ჩუმადწკრიალებს!

ხეებსკვირტებირომშესკდომია,

ჰაერსსურნელირომდასტყობია,

ჭიამაიასფრთებიგასშლია,

როგორითბილიგაზაფხულია?!

-72-

T o l i a

ცაშიდაფრინავსთეთრითოლია,

გრძელი,ფარფატაფრთებიჰქონია,

მზესთან,სიყვარულიჰქონია,

მასაც,სილამაზეცოდნია.

იფრინე,ზღვასაცგადაუფრინე,

ამმფრენაშიტალღებსგადაეფინე,

სიყვარვარულიმაღლაცაშიაფრინე,

შორსწაიღედასხივებადაბრწყინე...

თოლიებისდიდიგუნდიშეკრიბე,

მაღალტალღებსგულიგადაუშალე,

ყველაფერი,ლამაზამბადუამბე,

აღელვებულს,მისისუნთქვაისმინე…

თეთრთოლია,დიდიფრთებიგაშალე,

ლურჯტალღებშინარნარ-ნარნარიცურე,

იალქნები,შუაზღვაშიაცურე,

მზისჩასვლაშისხივებსმოეალერსე...

-73-

axali wlis Rames

ახალიწლისღამესთოვდა,

ფანტელებიტრფოდა,ტრფოდა,

ჩემსგულზერომდაათოვდა,

ისმაშინვეიქდნებოდა...

თეთრსაბანშიგახვეული

ხედამთებიარსადჩანდა,

ზამთრისსუსხში,გაყინული,

სიხარულიცბევრიმქონდა...

ქარსაცსადღაცშორსმიჰქონდა,

თოვლისზვინებსაგორებდა...

ზევითცაშიტრიალებდა,

ფანტელების,გუნდიტრფოდა...

-74-

o, ra tkbilia

ვიოლინოშიმეჩავდესხივი...

დაავაჟღერესამშობლოსჰიმნი,

როცაავიღეისდიდისიმი,

კიდევვიგრძენი,სამშობლოტკბილი.

რაძვირფასიასამშობლო,დიდი,

ო,რატკბილიაისჩემიჰიმნი!

აჟღერებული,ცასსწვდებასიმი,

ვიოლინოაისჩემისხივი!

-75-

s i k e T e

ქვიშაგახდებაკენჭები-

კენჭებიკიდევლოდები-

აღიმართებაკლდეები-

აღარიქნებაღრუბლები!

რკინასარშეჭამსჟანგები,

ხეებსმატლებიმსუქნები,

წყალსშეაჩერებსბორცვები,

ქარსკიდევმიწისქანები!

დროსაცმიხედავსწამები,

ფუჭადგანვლილიდროები,

კენჭიკენჭზეასადები-

რომაღიმართოსკედლები!

მგლებისნაშობილეკვები-

დაიზრდებიანთბილები-

კიდევიმათიშვილები-

ერთადიქნებაგუნდები!

ცეცხლისპატარაკვამლები,

ესეცნაკვერჩხლისკერები,

ხელიხელსმიეცნაქები!

დაეაჟღერდესჰანგები!!!

-76-

m a r t i

მეამთვეშიდავიბადე,

მარტისსურნელსდავეწაფე...

გაზაფხულისმომლოდინე,

მარტისთვეასიამაყე!

ბობოქრობითგანთქმულია,

ყველადროშირჩეულია!

სიყვარულშიერთგულია!

სიმამაცეშეუძლია...

თებერვალსრომდღეებსართმევს,

მოუთმენლადმოსვლასლამობს,

გაზაფხულიმოიყვანოს,

როგორცუნდაიბატონოს...

მარტითავისხასიათებს

ზამთრისსუსხსაცმიადარებს,

ვერგაიგებ,როდისმოთოვს

დაქარიშხალსამოაგდებს?

-77-

დიდწვიმასაცმოაყოლებს,

თანიებსაცააყვავებს...

ვარდებსთვალებსუბრიალებს,

ცაშიღრუბლებსატრიალებს.

მარტმაგულიმოიოხა,

მზესღრუბლებიმოაშორა,

ცისარტყელაგადაჭიმა-

ხასიათიშეიცვალა...

აპრილსელისრომასესხოს,

უნდაესთვეცგააგიჟოს,

ვერგაიგებმარტისფიქრებს,

სიამაყემასრომდარჩეს!!!

-78-

maisoba quTaisSi

მაისისთვე,გიმნაზისტო!

გვირილებითგადაივსო,

გამახარექუთაისო!

შენთანერთადვიხალისო!

ბაბთებითდაშლიაპებით,

ჟღალითმებისნაწნავებით,

დაწნულჩალისკალათებით,

ყვითელგულაგვირილებით,

რიონიდათეთრიხიდი,

ამხიდისქვეშთეთრიქვები,

ირგვლივმთებზემოფენილი

ვარდებიდაგვირილები...

მიკვანწული-მოკვანწული

ძველიბაღისბილიკები,

აივნებზეგადმომდგარი

კუდაბზიკაიმერლები...

-79-

ენასხარტიდახმიანი,

სიმღერებიჰანგიანი,

პურ-მარილიმადლიანი,

სადღეგრძელოყანწიანი...

მოქეიფესტუმრიანი-

ჭურშიშაქარ-ღვინიანი,

მოცეკვავეშანსიანი-

მასპინძლობაგულიანი...

გვირილადაგიმნაზისტი-

ლეგენდააქუთაისში,

იმერეთშისიხარული-

გადაიქცასიყვარულში...

ამქალაქშიგვირილები,

ვარდებიდაშროშანები,

ჰანგებიდასიმღერები-

მუდამდღეამისქუჩებში...

-81-

Sexvedra bedTan

შენ,დაიბადებედნიერთვეზე!

შენ,გაიმარჯვეიმლამაზდღეზე!

შენითვალებიელვარებსმზეზე,

შენივარსკვლავიბრწყინდებაქედზე.

მეც,დავიბადებედნიერღამეს,

მეც,გავიმარჯვეიმლამაზმთვარეს,

მეც,შევიყვარებბედნიერწამებს,

მეც,როცაგავჩნდი,ბედნიერნათელს.

ახლაორნივართამქვეყანაზე,

ბედმაშეგვყარაცისკამარაზე,

შენმზეიქნები,მეკიდევმთვარე,

ასეიქნებაესდღედაღამე...

-82-

roca giyvars

ღამითშენსბაღშიგადმოვიპარე,

ვარდებიჩემსკენგადმოვიბირე,

იასამნებისგუნდიშევკრიბე,

შენსსიყვარულზეველაპარაკე...

ბაღშირამდენიიავაგროვე?!

შენსსარკმეველთანჩუმადდავაწყე,

როცასანთელიუკვეჩააქრე,

ვარდისფურცლებითგულიდავხატე...

ღამეუშენოდჩუმადვათენე,

ყველაყვავილიკოცნითდავატკბე,

ხესთანბარათში,გულიდავტოვე,

შენისახელიამოვაქარგე...

-83-

ferebi

შენიტუჩებივარდისფერია,

რომელივარდის?!ვერგამიგია!

თეთრი,წითელი,ესხომფერია!

შენიტუჩებიჩემთვისბევრია!

თეთრივარდებიუფერულია,

წითელი,კიდევგულისფერია,

შენიტუჩებივარდისფერია,

ვარდისფერიხომჩემიფერია!

ფერებიგრძნობასვერგაუგია,

ჩემთვისტუჩებიყველაფერია

ვარდისფერებშიჩამფიქრებია,

მე,მართლა,ფერიამირჩევია!

-84-

a i s i

მაისისთეთრიიასამანი

ქარისდასიოსნარნარ-ნარნარი...

წვიმადამისითბილიწვეთები,

ამზღაპრულღამესვერშეველევი!

მოვამაისი,თბილიაისი,

ჩემისიმღერაგულთანმიუშვი!

ჰანგებისჟღერითშენთანმომიშვი,

შენსსარკმეველთანციდანდამიშვი!

ხელშიფიალითცეცხლიავუშვი,

მერომგიმღერებ,გულიგაუშვი,

შენსსარკმეველთანმუხლზედავეშვი,

შენშეგიძლიაჩემინუგეში!

-85-

bulbuli da iadoni

აშრიალდახისფოთლები

იცი,როგორმენატრები?!

უშენობითვეღარვიცდი,

შენსადახარ,გელოდები...

ჩქარა,ისევდამენახე,

სიყვარულითიქნებდავტკბე,

ლამაზთვალებსშემახვედრე,

მაგთვალებითმეალერსე!

მონატრებითდანახული,

ცაზემზეხარამოსული,

ბულბულიდაიადონი-

ჩემიგულისდამპყრობელი...

სილამაზითდახატულო!

მკერდზეთმებითდაფენილო,

ჩემთანმოდი,დაგინახო,

იქნებ,სუნთქვაშემიჩერო!

-86-

vardobis TveSi

მაისისწვიმასდაველოდები,

მაშინალერსითმოგეფერები,

ვარდობისთვეშიშენთანდავტკბები,

წვიმისწვეთებითმედავსველდები...

ვარდებისბაღთანდაგელოდები,

გაშლილვარდებითჩაგეხუტები,

მართლადაგიკრეფ,არგეხუმრები!

ჩუმადმოგიტან,გულითგპირდები!

ხომმართლაგინდაჩემივარდები?!

მაისისწვიმასმეველოდები,

ვარდისსურნელშიგაბრუებული,

შენსიყვარულშიჩავიძირები...

-87-

R a m e

შენზეფიქრებშიმითენებია,

ღამესთანშენზემისაუბრია...

საიდუმლოცკიშეუნახია

ღამისფიქრები,ო,რატკბილია!

სიოსფოთლებიცარურხევია,

იქვემთვარესაცშეუმჩნევია

ვარსკვლავთაგუნდი,შეუკრებია...

ჩვენსაუბარზეყურიუგდია,

ღამევარსკვლავიცბედნიერია,

მთვარე,ლამაზი,ძლიერთბილია...

სიოსსიჩუმეცსაკვირველია,

რამდენიღამედამთენებია!

-88-

C a g i k o n o

ჩემოდარდო,გულისვარდო,

გულშიუნდამოგიტაცო...

სიყვარულშიგადაგაგდო,

კიდევმინდაგანავარდო!

გმალო,გმალო,ვერდაგმალო...

სიყვარულშიმედაგატკბო,

გულშიმინდაჩაგიკონო

დატუჩებიდაგიკოცნო!

სიხარულიმეგანახო,

სიყვარულითგაგახარო,

გულშიმაგრადთანდაგათრო...

სიყვარულშიმედაგატკბო!

-89-

am samyaroSi

გრძნობასგაგიმხელყვავილისბაღში,

სიყვარულსგეტყვიმოჩითულმთაში,

გულსგადაგიხსნივარდებისბარში,

კოცნითდაგატკბობკამკამაზღვაში...

კიდევწაგიყვანქათქათათოვლში

დაამოვარდნილიმძლიერქარში,

წვიმაცმოგვისწრებსიმქარიშხალში,

ზამთრისსუსხიცკითბილიამასში...

უხმოდგადმოგცემ,რახდებაგულში,

მეჩამითრიადიდგრძნობამომში,

როცაგიყურებოცნებისკოშკში,

სულშენთანვიყოამსამყაროში!

-90-

m o n a t r e b a

შენსლამაზთვალებსლექსივუძღვენი,

იმნათელთვალებს,თაფლისფერთვალებს

მზისსხივზემეტადისრომასხივებს,

კაშკაშამზერა,ცასრომანათებს.

მზერა,რომელიცარევსგონებას,

სხივი,რომელიცალს-ადებსგრძნობას,

პატარათვალებს,თაფლისფერთვალებს

წმინდაძალააქვს,მაგლამაზთვალებს.

-91-

Ramis ca

შუაღამის,ვარსკვლავსგავდი,

მშვიდადცაზე,ელვარებდი,

გულსიმედსაცარაძლევდი!

ასემარტოდკაშკაშებდი...

ირგვლივღრუბლებსიშორებდი,

ზევითცაშინავარდობდი,

მთვარესშორიდანხედავდი-

როგორნაზადეძახოდი,

მაგსხივებითალმასობდი,

ყველგანსხივითანათებდი,

ღამისცაზეამაყობდი,

შუაღამითნარნარობდი,

კენტადმარტოდედოფლობდი,

იმწყვდიადშიკეკლუცობდი,

მზისამოსვლასარჩქარობდი,

ჩემსფანჯრებთანდარაჯობდი!!!

-92-

t r f i a l i

ღამისწყვდიადში,

ფოთლებისშრიალში,

გულისფრიალში,

ცხოვრებისტრფიალში,

თმებისშრიალში,

კაბისფრიალში,

ლამაზთვალებში,

სათნობაგებში,

გხედავქუჩაში,

ლამპიონებში,

შრიალ-შრიალში,

ღამისწყვიადში.

-93-

m o g o n e b a

ლამაზსხეულშიმშვიდისულია,

სიცოცხლისაზრშისიყვარულია,

გონებისფიქრშივარდისსურნელი,

ვარდისსურნელისიყვარულია.

სიყვარულიკისიხარულია,

აზრთადაფიქრთაშვამავალია,

ლამაზსხეულშიმშვიდისულია,

სურნელივარდისწარმავალია.

-94-

mas Semdeg geZeb

ედემისბაღშისკამზეგიხილე,

მასშემდეგგულივერდავიმშვიდე,

ქარში,წვიმაში,სადარგეძებე!

მაგრამიმდღიდანვერსადგიხილე.

მგონი,აჩრდილივერგავარჩიე,

იმბაღშისკამზებევრჯერგიცადე...

ალბათიმთმებისფერივარჩიე,

მაგრამშორიდანვერგაგარჩიე...

ჩემიგულისხმავეღარდავძლიე,

სადარმოვედი,ყველგანგეძიე...

უბრალოდ,თვალებსვერდავუჯერე,

ესსილამაზერომმომაჩვენე.

-95-

Seni rCeuli

რატომ!მიცქერიგაოცებული,

მეხომ,ესავარ!შენირჩეული,

რამდენფიქრებშიამორჩეული,

დაშენსთვალებშიმემიჩვეული,

უძილოღამესშემოჩვეული,

შენსსიზმრებშივარგამორჩეული,

ამოცნებებშივარდადქცეული,

ლამაზგრძნობებშიკვლავგარკვეული,

შენსლანდს,აჩრდილადშემოხვეული,

მტვრადდაბუმბულადმედადებული,

შენსგზას,ხიდადვარგადადებული,

ასეშუქ-ჩრდილადადევნებული…

-96-

odesme getyvi

მაშინმევერვთქვიისნაზისიტყვა,

როცაშენშემხვდი,მიყვარხარმეთქვა...

ასემეგონა,თვალებმაგითხრა,

შენვერგაიგეთვალებისსიტყვა...

რაძვირფასიაესნაზისიტყვა,

მევერგავბედე,მიყვარხარ,მეთქვა...

გულიგიძგერდა,თვალებმამითხრა,

შენელოდები,მიყვარხარ,გითხრა.

გაოცებულიგიცქერდიდიდხანს,

მეგულშივეძებმაგლამაზსიტყვას,

როცაგიყურებ,მევერვარმშვიდად,

ოდესმეგეტყვიმაგლამაზსიტყვას!

-97-

Cemi Suqi

როგორმინდარომშენსთვალწინ

სანთელივითდავიღვენთო,

ამნაღვენთშისიყვარული

დიდიგრძნობითწაიკითხო!

რაიქნება,რომამნაღვენთს

შენიცრემლიშეამატო,

იქნებგულიგამოძერწო,

სახსოვარიშეინახო!

შენთვისმინდარომარჩავქრე,

ჩემიკვალიარდაკარგო,

შენსფეხებთანდაღვენთილი

ჩემიშუქიარჩააქრო!

-98-

nuTu dagkarge

სიზმრადგელოდი,მაგრამცხადშიცარდამენახე,

იქნებმემოველ,შენსსიზმრებშირომდაგენახე,

ყველაღამისწინშენზელოცვაშირაარვიფიქრე,

მაგრამსიზმარი,სიზმრადდარჩაჩემოსინათლე…

ო,საოცრებავ,უშენობითროგორვიტანჯე,

შენიგულისხმა,სადარმესმოდა,ნეტავიცოდე…

ისსაუბარი,სიყვარულზეროდისშეწყვიტე?!

შენზეფიქრებში,აყოლილმათავიცდავკარგე?!

როგორვავსებდი,ჩემსოცნებებსშენსსაუბარზე,

მთვარის,სხივებირომგანათებდაწმინდათვალებზე…

ამმთვარისშუქზე,ასეჩუმადროგორდაგკარგე!

ალბათესღამეც,სიზმარიარომმომენატრე…

-99-

varskvlavTa cvena

ღამისსიჩუმეს,მივყვებინელა,

ფოთოლშრიალშისიორომკრთება,

მთვარიანღამეს,ფოთოლთაცვენა,

ვარსკვლავთაშორის,სხივებიჩნდება...

როცაითენებს,ინათებსბნელთა,

მზეგაიშლებაბრწყინვალეფერთა,

ვარდებისბაღში,ყვავილთაფლორა,

ხეებსდაარხევსნიავისქროლვა,

მთვარიანღამესიქნებავნება,

დასაოცარი,ვარსკვლავთაცვენა,

აშრიალებულ,ფოთოლთაფრენა,

მთვარიანღამეს,ბევრირამხდება...

ღამე,ისევდღესდაედევნება,

მზიანიდილაასეთენდება,

ლამაზფერებშიგადაიშლება,

ვარსკვლავთაღამესდაელოდება...

-100-

naZaladevad

მასხომმართლაარუყვარდა,

რასფიქრობდა,რასვერთმობდა?!

ალბათ,რამესვერამბობდა,

გულშისევდასეძლეოდა...

მისთვალებშიიგრძნობოდა

ძალითვიღაცრომჩნდებოდა...

ალბათ,გულთანვერმიჰქონდა,

მისრჩეულადარუნდოდა...

მასხომუკვესხვაუყვარდა,

დიდსიყვარულსრომმალავდა,

თვალზეცრემლიაშრებოდა,

ვერაფერსრომვერამბობდა!

-102-

saiT wavide

ისევდავლიემარტოობის,კიდევშევავსე,

ყანწიცშევავსე,სადღეგრძელოჩუმადდავლიე...

თიხისფიალააღარმახსოვს,როგორგავლიე,

სამფეხასკამზეჩაფიქრებული,საითწავიდე!

რასველოდებიღვინისაგან?!ვეღარგავიგე!

დოქისმუცელზეჩახუტებულს,შენ,ვერგამიგე!

ცეცხლისნაკვერჩხლისყურებაშითვალიავრიე,

წუთისოფელშიმარტოობითრადჩავიძირე...

შენთანმოვედი,მაგრამუკვეაღარმიმიღე,

დიდიყანწებით,ფიალებით,ვეღარვიარე...

მაშინვიფიქრე,ცხოვრებაშირაგავაკეთე?!

რომელბილიკზე,ანრაგზაზე,როგორვიარე?!

-103-

i q n e b

იქნებგამათბო,სიცივისგანშეძრწუნებული,

კარიგამიღე,დიდიხნისწინგადაკეტილი,

ნეტავრადროა?!შუაღამეამიძინებული,

უკვე,ვერვიგებ,ყველაფერიასულარეული,

რაღაც,სიცივემამიყოლაგაშეშებული,

მარტოობასაცვეღარვუძლებშეშინებული,

რისიმედადვარ?!ყველასაგანმიტოვებული,

იციარმცივა!ჩემისულიასულგაყინული!

არა,არვფიქრობ,ცეცხლიდამინთოგასათბობელი,

პურიმოგთხოვო,ანდაწყალიგადასარჩენი,

მართლაარმინდა!ისნუგეშინაძალადევი,

იქნებწამოგცდეს,ტკბილისიტყვაგანმკურნებელი...

-104-

nafexurebi

უკვეშეივსო,იმწარსულისბოლოფურცლები!

ყველაწუთები,დაგანვლილიმოგონებები!

ასედარჩება!დინოზავრივითნაფეხურები!

ამწიგნშირჩება!მოსამართლედაისმსაჯულები…

ახლამიხვდები!ამცხოვრებასროგორშეხვდები,

ბნელშიდატოვე!არგაიხსენომდუმარეწლები,

თუნდაციმგზაზე,მოფენილიმწარეეკლები,

უმალეცადე!მოიშოროძველიცრემლები...

როცასინანულს,სინანულითდაუბრუნდები,

სადღაცსიღრმეში,ჩაძირულიგაახსენდები,

იმწარსულსასეუშიშარიჩამოშორდები,

მაშინიცოდე!თავსაცასეთიშეუყვარდები…

-105-

mglis bilikebi

ნისლიჩამოწვა,გზაშარაზე,შეუწყვეტელი…

მგლისბილიკებზეაღარჩანდანაფეხურები,

ტყეცარშრიალებს,მშვიდადიდგადაწყნარებული,

ნისლიმეფობდა,ბატონობდაჩამოწოლილი,

დიდხანსვუცქერდი,ამსიბნელესჩაფიქრებული,

ასეგაგრძელდამთელიღამედაბნელებული…

მგლებისყმუილი,შორსისმოდაგამყრუებელი,

წყაროსჩხრიალი,არმტოვებდაჩემთანჩვეული…

ისევგავნაგრძე,იმნისლებშიშორსსიარული,

აქხომმარტოვარ,სინათლესთანმოშორებული,

ისევიმედი,იმედსმაძლევდა,შორისმხედველი…

იქნებითენოს,სხივიგამოჩნდეს,ჩემიმშველელი!!!

-106-

nu damiSli

ღვინოსვერასდროსვერგანვუდგები-

თუნდაცშემაბანრკინისჯაჭვები,

სადღეგრძელოზეუარისმთქმელი,

მევერგავხდებისიცოცხლისმტერი,

მოდი,დავასხათგამარჯვებისგადასარჩენი…

კიდევშევავსოთ,ამცხოვრებისმოსაგონარი,

ჯამიგაავსე,საბშობლოსთვისშესაწირავი!

ყანწიმომეცისიყვარულისაღსანიშნავი…

იქნებშეწყვიტო!საყვედურიცუდადნათქვამი,

ამცუდისნაცვლად,გამიღიმეტკბილიმითხარი…

წმინდაცრემლებით,მათქმევინეგულისსათქმელი…

ვიცი,არმოგწონსსაყვედურიჩემგანნათქვამი.

ღვინოს,წამლადთუშხამადდავლევ,ვერშეველევი,

ამწუთისოფლის,მთებსდაველებსმევერშევწვდები,

როგორარვიცი?!როგორაგიხსნაესყველაფერი,

იცი?რასითბო!სიყვარულიდევსმასშიულევი!!!

-108-

nu damSordebi

გრძნობასვერასდროსვერშეაჩერებ,

სიყვარულსგულთანნუდააშორებ!

იმგრძნობასროცაძლიერაფასებ,

დიდხანსფიქრებითმასთანტრიალებ…

შენახარგრძნობისვარდებისკონა,

გულითატარე,ძვირფასო,გრძნობა!

ნუშეგაშინებსჩემსმიმართნდობა!

არდაინანოთვალებითტრფობა!

იქნებგაბედო,გაბედო,ჩემო!

იქნებჩემსმიმართგრძნობებშიგნახო,

ფრთებიგაშალო,იფრინოქვემოთ,

მეცამიტაცოღრუბლებშიზემოთ!

მიუწვდომელო,სიცოცხლევ,ჩემო!

დიდიგრძნობიდანარამომშალო!

ვაი,რომ,მართლა,არასდროსმნახო,

შენიგულიდანმედავიკარგო!!!

-109-

sayveduri

რატომფიქრობ,გაქრაგრძნობა,

მოგონებადაგრჩათითქოს?!

იმწარსულისსიყვარულმა

დაგიტოვაგულშისითბო...

სიყვარულიარაქრება!

ენაცვლებამხოლოდსითბო,

მიჩვეულისიყვარული

გულშირჩებამხოლოდსითბოდ.

შენიბაგითგამოთქმული

მიყვარხარო,გაქრათითქოს,

ესარნიშნავსრომგიყვარდი,

დიდიგრძნობადარჩასითბოდ,

-110-

gaorebuli

მინდა,რომვიგრძნოშენისურნელი,

ღვინისსმაშივარგაგიჟებული,

თამბაქოსკვამლშიგაბრუებული,

სადღეგრძელომაქვსგამოლეული...

მე,მართლა,გულითგაორებული,

შენსმიმართმხოლოდგაოცებული,

მთვრალიგონებითგადარეული,

დიდსიყვარულშიმედაბნეული...

ღვინოში-სევდითგაგიჟებული,

შენსსიყვარულში-ჩაფიქრებული,

ღვინისსურნელში-გარინდებული,

თამბაქოსკვამლში-სულარეული.

-111-

mitovebuli

ცოტასროცადავითვრები,

სადღაცბნელშივიკარგები...

არე-მარესმოვედები,

შემიბრალე,გევედრები!

თუროდესმედავიღლები,

შენიმზერითდავიწვები,

მართლა,ფერფლადგადვიქცევი,

სინანულითავივსები!

ეხლამაინცდავფიქრდები,

შენსფიქრებშიჩავიფლები,

ჩემსსულშირომჩავფიქრდები,

ალბათმაშინგავილევი...

მაგცრემლებსაცვერველევი,

მარტორომვარ,მენატრები!

ვეღარაფერსგეუბნები,

გელოდები,გელოდები!!!

-112-

n e t a r e b a

ნუგაიკვირვებ!თუაღარვარისახალგაზრდა,

არმაგრძნობინო,შემოხედვითისგაოცება,

როგორვეცადე,მაგრამდრომაცაღარმაცადა!

ვეღარვიფიქრე,თუოდესმეისევშეხვედრა...

რისთვისმინდოდა,სიჭაბუკეახალგაზრდობა,

წლებმაგამწირა,არდამინდოგამანადგურა,

გულშირომიყო,დალექილი,დიდიხნისშფოთვა,

აღარმინდოდამარტოობაშიარავისნდობა,

არგამაოცა!შენმათმებმა,თეთრმაჭაღარამ,

არცნაოჭებმა,ოდნავთუნდაცშენმასიბერემ,

გახსოვს?ოდესღაცშავთმიანიახალგაზრდობა,

ეს,ასედარჩესსიყვარულისმოსაგონებლად...

ეხლარომმოხდა,ბედისწერითისევშეხვედრა,

ამშეხვედრაში,იქნებვცადოთისმეგობრობა,

ჩვენიჭაღარაშევერცხლილიესსათნოება...

იქნებსახსოვრად,ისევგვაჩუქოს,დრომნეტარება...

-113-

ganuyofeli

შენგინდა,გრძნობაიმღამესჰგავდეს,

როცაშევეხეშენსლამაზბაგეს,

იმგაშლილთმებსდაიმლამაზმკლავებს,

დააცრემლებულბედნიერთვალებს!

გრძნობანელდება,იწვისნელ-ნელა,

ბაგებერდება,ღამეცთენდება...

გულიბერდება,თმებითეთრდება

დაღადარივითდაიფერფლება.

იმსამყაროშირამეთუხდება,

მაშინგულებიერთადიქნება...

ესყველაფერიჩვენთანდარჩება,

განუყოფელიჟამიდადგება.

-114-

w y v d i a d i

ჩემბედზეშემხვდიიმღამესთითქოს,

ღამეს,რომელსაცარააქვსსითბო,

მთვარისშუქიცკიარსადჩანსთითქოს,

ვერცშეგამჩნიეწყვდიადშითითქოს...

სანუგეშებლადმოსულხართვითონ,

მეკიდევთურმევერცგამჩნევთითქოს,

ნუგეშისშემდეგგიგრძენითითქოს,

როცავიგრძენი,უბრალოდ,სითბო...

ღამეგაგრძელდაიმდენხანსთითქოს,

ბოლოარუჩანსსიცივესთითქოს,

მთვარისშუქიცკიარსადჩანსთითქოს,

ასეგათენდა,უბრალოდ,თითქოს.

-115-

ase Cumad

ალბათმართლაწავიდა-

სიყვარულსრომდამპირდა,

ისსიტყვებიგაფრინდა,

ბევრიწლებიგავიდა.

ამგულიდანაფრინდა,

სითბო,თბილი,გაცივდა...

სიყვარულირადმინდა?!

გულიისევდაბინდდა...

ჩემთანაღარდაბრუნდა,

ბედსაცალბათდანებდა,

სევდაუმალგანელდა,

ყველაფერიგაფრინდა!

-116-

g a n S o r e b a

შორსმიმავალი,განშორებისცრემლიმდიოდა…

ნეტავიცოდე,ესყველაფერიროგორმტკიოდა!

ჩვენიშეხვედრანეტავკიდევროდისიქნება?!

ამდაკარგულიწლებისნაცვლადდარდიმრჩებოდა!

იქნებდაფიქრდე,მარტოობისთვისრომარგამწირო,

ამდაკარგულიწლებისნაცვლად,მინდავიტირო!

რომმოგეჩვიეასემარტომრაგავაკეთო…

ლანდშიცარახარ,შენთანერთადრომდავიძინო!

რაარვიფიქრე,რაგანსაცდელიგამოვიარე,

ასეუღმერთოდმარტოობისთვისრატომგამწირე,

შენთანმომსვლელიარც-ერთიგზაარდამიტოვე!

ისიცობოლი!სიცივისთვისრადგამიმეტე?!

რატომ?სადარის,ისსიყვარულირატომდაკარგე?!

ასეუჩუმრადყველაფერირომმიატოვე?!

ქარსგაატანე,ცეცხლშიდაფერფლე,ესყოველივე!

ნუთუასეთი,ცხოვრებაშირაჩავიდინე?!

-117-

წუთითშეჩერდი!ერთისიტყვით,ჩუმადმითხარი!

ამქარიშხალში,დამნაშვერომარვიქნები,

შორსმიმავალი,ასეტანჯვით,რომმომექეცი!

გაბრწყინებული,ისსიყვარულირადმომიკალი?!

რაიქნებოდა,სხვისსიყვარულშიარგაგეცვალე?!

მაგრამასეა!ხელისგულზემევერგატარე…

შენითვალები,იმძველთვალებს,ვერმივადარე!

გრძნობითნათქვამი,მიყვარხარორადდამიკარგე!

ჩუმადმოვედი,შენსსიახლოვესჩუმადგიყურე!

ასელამაზად,როგორბრწყინავდიჩემოსიცოცხლე!

ჩემგანგაფრინდი,ჩემიგულითანგაიყოლე…

დაგელოდები,იქნებჩემთანისევდაბრუნდე!!!

-118-

dumili

აჰა,უჯავშნოგულისფიცარი,

მოდი,მესროლემწარედისარი,

უკანასკნელადოღონდმითხარი-

რისთვისმიმეტებ!რისთვისმშორდები,

მითხარ!ენითაცგანვიგმირები,

მძიმეწამებასდაველოდები,

მხოლოდვიცოდერასვეწირები,

ერთწუთს,იცოდეარდავფიქრდები,

ერთხელმოსული,შენთვისმოვკვდები,

ამსიყვარულსაცშევეწირები,

ტყუილ-ნარევიმწარესიტყვები,

ასეუბრალოდრადვიწირები,

გაორებულიგემშვიდობები,

მეხომშენთვისვარ,შენთვისვისჯები,

ასედუმილითრისთვისჩუმდები?!

მაშინმესროლე,ნუდაფიქრდები!!!

-119-

ver SevaCereb

იცი?!სიყვარულსისევდავმალავ,

გულშიცრემლებითაღარდავნამავ,

ჩემშიდარჩენილსროგორდავტანჯავ,

ამსათნოებას,სხვასვერგავატან!

ამასუთქმელადჩემშიდავტოვებ,

ალანთებულსაცნუმიმატოვებ,

შენსმონატრებასალბათგავუძლებ,

მაგრამქარიშხალსვერშევაჩერებ!

დათუ,უბრალოდარდამამშვიდებ,

დარდსაც,სევდასაცნუშეამატებ,

ცრემლებითთვალებსვიციამივსებ,

დამღადადებულსნუდამივიწყებ...

-120-

RrublebTan

ღრუბლებთანერთადმინავარდია,

ცხოვრებისგულიგადამიხსნია,

რამდენირამეგამხსენებია,

ოცნებისფრთებირომგამომსხმია!

მოღრუბლულცაშიცამიხედია,

გულსრომ,უბრალოდგასჭირვებია,

მაშინხმამაღლადამიყვირია,

ღრუბლებსაც,სეტყვაგამოუშვია...

ცაშიახედვარადმეშინია?!

იქრადამხვდება,ვერგამიგია!

გულზესევდასრომუბატონია,

ზოგჯერ,ღრუბლებიცარდამხვედრია.

-122-

ratom gelodi

მერომგნატრობდი,რატომარმოდი?!

ყველგანგეძებდი,არსადარჩანდი...

რადავაშავე,ანრასმერჩოდი?!

ამდენიხანიფუჭადგელოდი...

იქნებსხვისიხარ?!რადგანარმოდი,

სხვისსიყვარულშიაღარგახსოვდი!

რატომმეგონარომმემნატრობდი,

თურმეშენსხვასთანდანავარდობდი...

გაქრა,წავიდაჩემგანაცდარდი,

აღარგელოდი,აღარგდარდობდი,

უკვესხვისიხარ,ჩემგანრომწადი,

მეცთურმეგულითაღარგნატრობდი.

-123-

mSvidobiT

მდინარესმიაქვსხედალოდები,

მისნაპირებზევერგელოდები!

ალბათგულისხმასაღარავყვები!

ჩემსსიყვარულსაცნუელოდები!

აქარყოფილაშენთვისედემი,

არცწყარო,თურმემამშვიდებელი

სიოცარაჰქრის,გამცილებელი,

სხივიარსადსჩანს,გამბრწყინებელი...

ირგვლივქარია,დაუნდობელი,

სადღაცახლოშიყინვისლოდები,

უფოთლოტყეშიეკალ-ბარდები,

ბილიკიცშეწყდა,შენთანმომსვლელი...

გულმადაკეტაშენთვისკარები,

ფიქრმაგააქრომოგონებები,

ალბათარასდროსდამავიწყდები,

როგორჩააქრეჩემშისხივები...

-124-

ar daijero

არდაიჯეროარცერთისიტყვა!

შენაღარახარისჩემიმუზა!

დაგულდამწვარივითომდაგრძნობა-

იმტყუილების,ისსავსეგუდა...

მეაღარმჯერაარცერთისიტყვა,

არაფრისმთქმელი,მდუმარესევდა,

თვითმოგონილიფიქრებისნდობა,

ტყუილნარევი,ვითომდა,ლტოლვა...

ცასემატებარუხიღრუბლები,

მთებზეგაყინამყინვარწვერები,

ჭაობსემატამუქიფერები,

ქარსვერაჩერებსუკვეხეები...

შენხომსხვაგზაგაქვს,აზრი,ფიქრები?!

წყალსგაატანეჩემისიტყვები,

მედამრჩამხოლოდმოგონებები,

ის,გაყინული,შენზეფიქრები...

-125-

usiyverulod

ცოტამაინცგყვარებოდი,

აღარდავიტანჯებოდი,

მესიყვარულსგპირდებოდი,

საერთოდარმიყურებდი...

როცამევიტანჯებოდი,

ცხოვრებასაცხომმინგრევდი,

არაფერსრომარინდობდი,

სიხარულსაცმიწამლავდი...

ყველაფერზერომღელავდი,

შენისიტყვითგულსმიკლავდი,

არასოდესარმდარდობდი,

რათქმაუნდა,არგიყვარდი...

როცაჩემზებატონობდი,

რატომმაშინარდამშორდი?!

შენსთავსაცხომუშველიდი?!

რაგინდოდარასმერჩოდი?!

-126-

t a n j v a

სიყვარულშირადდამჩაგრე?!

რასმერჩოდირომდამტანჯე,

სიყვარულიმომანატრე,

გულისევდითდამიტანჯე...

სადარდელიმომიმატე,

ცეცხლიცოცხლადმომიკიდე,

თვალზეცრემლიარშემაშვრე,

მონატრებადამიკარგე...

ტანჯვარატომგამიახლე?!

ფიქრი,გრძნობა-გამიმწარე,

სიხარულიგამიქარწყლე,

მიწაგულზედამაყარე...

სიყვარულშირადგამცვალე?!

ვისგრძნობაშიგადამცვალე?!

ჩემშიშუქიხომჩააქვრე?!

სიკვდილიცრომმომანატრე?!

-127-

სულიტანჯვითამომხადე,

გულიკენტადდამიტოვე,

გრძნობაფეხითგამითელე,

არაფერიარდატოვე...

რადდამცინი,მოღალატე!

გულიჩემიხომდატანჯე,

სიყვარულშიარდამინდე,

ასემაინცშემიბრალე!

-128-

k o S m a r i

შენრომფიქრობდი,ისგრძნობამევარ!

შენიფიქრების,მტანჯველი-მევარ!

გულისგოდება,ისიცხომმევარ!

ამქვეყნიური,ამბოხიმევარ!

არა,არგინდასიტყვებისხროვა!

ნუდააგროვეკოშმარშიბრძოლა!

სიყვარულშიცკიარვარგანდობა…

სილამაზესაცარააქვსგრძნობა.

მართლა,მინდოდაოდესმენდობა,

ვერგაამართლე,უბრალოდ,გრძნობა!

ბრმასიყვარულით,გინდოდაყოფნა,

ასედაყარეფარ-ხმალისბრძოლა.

-129-

odes, rkinisa

უკვეაფეთქდაუტეველისევდა,მალული,

ვეღარაჩერებსსისხლიანიგულისკედელი...

მაღლამიიწევსვულკანივითადუღებული-

ფერფლადაქცია,დაუწველი,დროისსათქმელი...

დიდხანსილექა,დაგროვილიენითუთქმელი,

გააპოგული,ჯაჭვ-მოხვეული,დაუნდობელი...

კვალიარდარჩა,სადაციყოშეგროვებული,

სალიკლდესავით,ჩამოიშალაისდანგრეული...

აღარაშენდა,ამნანგრევებზეგრძნობისკედელი,

ოდესრკინისა,გაუტეხელიდარჩაეული...

ხავსიცარააქვს,რომმოეჭიდოს,არისსნეული,

ნუთუჩამოდნა,რკინისგული,მიტოვებული?!

-130-

dro da dro

ოდესღაცმომიგონებენ-

ჩემგანნათქვამილექსები,

თვალთრომვერმომიპოვებენ-

ვერდამინახავსფურცლები,

ფიქრადშეიქმნენისინი,

ისწიგნადაკინძულები,

ერთხმადარიანშეკრული,

ობლადადატოვილები,

ვიცი!იქნებითჰანგები,

ბევრისთვისგულისნადები,

როცაგადაგშლითმკითხველი,

მაშინგახდებითნაქები,

კითხვისდროს,ცრემლინადენი,

თუნდსევდიანიაზრები,

დროდადროგამოთქმულები,

ესჩემისულისსათქმელი!!!

-131-

Sefaseba პოეტ, დავით კუჭუხიძის შემოქმედება სავსეამრავალფეროვანი თემატიკით. განსაკუთრებით გამოიკვეთებაპატრიოტული ლექსები, რომელშიც ჩანს ლირიკული გმირისუსაზღვროსიყვარულისამშობლოსმიმართ.მისთვისსამშობლოარის წარსული, აწმყო და მომავალი. ეს სამი დრო როგორცსამებაგაერთიანებულიაერთარსში,სამშობლოსსიყვარულში.ლექსი„ერთიხარ,ერთი“ამისნათელიდადასტურებაა:

„წმინდანინომაცშეგახოხელიდამანმონათლაქართველიერიამსამყაროშიერთიხარ,ერთისადაცღმერთიამფარველიჩვენი“

პოეტიხშირადწყდებარეალობასდადავითისადათამარისეპოქასაც შეაფარებს ხოლმე თავს... ლექსი „დავითის გზა“,„კარიბჭე“, „გამარჯვება“, „სავანეთი“, „ერთად-ერთს“, „იქნებშეჩერდე“ამისნათელიდადასტურებაა.

„სამშობლოერისსიამაყეათავისწარსულითისგანთქმულიადიდთამეფეთასავანეთიამისისახელიხომუკვდავია“

ლექსი„იქნებშეჩერდე“პოეტიშეტრფისდიდთამარს,მასშიუდიდესინოსტალგიაათამარისეპოქისმიმართ.

„იქნებშეჩერდე!ცოტახანი,იქნებდაგხატო!ამსასწაულშისახსოვარირომდამიტოვო...შენსსილამაზესთაყვანივცე,თავიდავხარო,

-132--132-

ნებამომეცი,სიყვარულითრომგეამბორო!!!

როგორი სიყვარულით, სათნოებით მოიხსენიებს, თამარს, ამულამაზესმეფე-დედოფალსპოეტიდაყველაქართველქალშიხედავსმისსილამაზეს:ლექსში„ერთად-ერთს“ „ქალითამარისხვაგანსადარი?! ამსილამაზითკალმითნახატი?!

შენსსახელსბევრიატარებსქალი,როცადატოვეუკვდავიხატი!!!“

პოეტდავითკუჭუხიძისპოეზიაშისამშობლოსსიყვარულიჰარმონიულადშერწყმულიარწმენისადაენისსიყვარულთან. ლექსი„მეტეხისხიდი“,„ენაქართული“,„ვაზისფესვებო“,„აფხაზეთო“, „გმირი“, „დიდება“, „საქართველო“, „კახეთო“,„არაგვო“ სწორედ ამ სამი ღვთაებრივი საუნჯის საგალობელილექსებია.

„ნარიყალასდამეტეხისხიდო!მამადავითის,ტაძარომშვიდო!მტკვარო!მდიდარო,არაგვისწყლითო!ჩემოთბილისო!დიდიგაქვსსითბო!“

ლექსი„ენაქართულო“ჰიმნიაქართულიენისა.„ენაქართულო,ქვეყნადგანთქმულო!ამსამყაროშიგამორჩეულო!ოქროსძაფებითამოქარგულო!ჩემომიწავდაჩემომამულო“

ლექსში,„ვაზისფესვებო“,პოეტიუმღერისვაზს,ქართველთა

-133--133-

გადამრჩენელს,რომელშიცჩვენიერისსულიერძალასხედავს.

„ღვინო,ნატურო!დიდყანწითხელშისადღეგრძელოა,დიდებისხმაში...მრავალჟამიერ!გაისმისცაში,ვაზო!გამრავლდიმთასადაბარში!!!“

თემა, რომელიც მამულს ენასა და რწმენას ეხებასაგალობელ-სავედრებელი ლექსებია, რომელშიც ლირიკულიგმირი ქედმოდრეკილი და მუხლმოდრეკილი ლოცულობსსამშობლოსდაერისგადარჩენისთვის.

„ყველაფიქრისევდადმექცაიმწარსულისდიდებისა,ჩვენიწყალიჩვენიმიწამცხეთისგულშიდალოცვილა!“

დავითსშეუხორცებელნაიარევადდარჩა აფხაზეთი. მისიდედის დედულეთი აფხაზეთშია. აფხაზეთის ომმა პოეტისოჯახის წევრების გულის სიღრმეში გაიარა და მოუშუშებელჭრილობადდარჩა.

დედა დავითისა, ქალბატონი ლიანა ოდიშვილითავად შემოქმედი, მებრძოლი სულისკვეთების ადამიანია,საქართველოს შეიარაღებული ძალების „მაიორია“ აფხაზეთისომის ვეტერანი, რომელიც დაჯილდოვებულია უმაღლესი„ვახტანგგორგასლის IIIხარისხისორდერით“რომელსაცაქვსუამრავიწიგნიგამოცემული.

ამდენად, გასაოცარი არ უნდა იყოს პოეტ დავითის

-134--134-

შემოქმედებაში ეს თემა მტკივნეულ და მკვეთრ ხაზად რომშემოდის.

„ისევაღსდგები,გულშიდაჭრილო!არმიგატოვებთ,ნაიარევო!დიდოზღვისპირო,მხარეო,ჩვენო!სიცოცხლისდედავ,შენ,აფხაზეთო!“

პოეტი ლექსში „გმირი“ სამშობლოსათვის ზვარადშეწირულთ დიდების შარავანდედს მოსავს, ხოლო იღბლადგადარჩენილთ,რომელთაშორისაცდედასაცმოიაზრებს.

„ომიდანდაბრუნებულო,ცხოვრებითგაორებულო,თოფისხმითგაბრუებულო,ჭრილობითშეხორცებულო...“

პოეტის შემოქმედებაში შეხვდებით სიყვარულის თემაზე,შექმნილლექსებს, უსიყვარულოდ ხომ შეუძლებელია რაიმესშექმნა?!

„როგორმინდარომშენთვალწინსანთელივითდავიღვენთო,ამნაღვენთშისიყვარულიდიდიგრძნობითწაიკითხო!“

ბუნება განუყოფელია პოეტისთვის. შეტრფის მთებს,მდინარეებს, ველ-მინდვრებს, „კვამლის კოშკებს“ ბუნებაშიჰარმონიულადშერწყმულიციხე-ტაძრებს,ტყეს,მოხუცმუხას,ვაზს რომელშიც ქართველთა სულის ძალას ხედავს. ლექსები„მარტოობაში“,„ზურმუხტისმთები“,„გაზაფხული“,„ზამთარი“სწორედ პოეტი, ბუნებასთან სიახლოვეს გამოხატავს

-135--135-

სიყვარულით. „დიდიფესვებითგადაშლილიიყოძლიერი!დატოტვილიყოსიძლიერით,ბევრადრჩეული,ესსაუკუნემისთვისიყოწუთიყოველი,არადამასშიიგრძნობოდადარდისნეული“...

დავითის ლექსებში ბუნება გასულიერებულია, ლექსში„ზურმუხტის მთებში“ სამშობლოს დედაბუნების მცველებსხედავს.

„ესდიდიმთები,ბუნებისმცველი,სადარაჯოზეირმისგუნდები...არწივმაისევგაშალაფრთები,ნაკადულებმაციკვალაგზები“...

პოეტისთვის ზამთარი, და სიცივე ფოთოლმცვენელია.ლექსში„ზამთარი“.გამოხატავსდავითისთვისერთფეროვნებას

„ცაზეგუგუნებსზამთრისღრუბლებიყინვისსუსხია,ფოთოლ-მცვენელი...ირგვლივდათოვამთები,ველები,უფერულიამისითვეები“...

ლექსი„წყალოუკვდავებაო“თითქოსვაჟასმთისწყაროსთან,ყველასმაგივრადქედმოდრეკასდამადლიერებასგამოხატავსპოეტისმხრიდან:

„ღმერთისგანდალოცვილიხარ,უფლისგანწმინდადნაკურთხი,ხანმთიდანმორაკრაკეხარ,დიდზღვაშიაღელვებული“...

-136--136-

დავით კუჭუხიძეს აქვს ლექსები, რომელშიც იკვეთებამისი საზრისი ადამიანის არსობისა, დროის წარმავლობისა,ლექსები „მიძინებული გული“ „ჩოხის კალთა“ „ისევ გარბიან“„გაზაფხულის წვიმა“ სწორედ პოეტის სულიერი პორტრეტისამ შტრიხს გამოხატავს: ლექსი „მიძინებული გული“ ფიქრიაშეჭიდებულიწარმავალდროსთან.

„ვაი,რომდავბერებულვარ,მართლაც,რომგავთეთრებულვარ,დარდსაცრომშევულახივარ,წლებსაცკიშევუნახივარ“...

ლექსი „ჩოხის კალთა“ ერთგვარი ხაზია პოეტის ეროვნულისულისკვეთების: მის სულიერებას, სწორედაც რომ გმირწინაპართაჩოხაამშვენებსსამოსად.

„ეჰ,სიბერეშიშესული,წვერ-ულვაშგათეთრებული,წავა-წამოვაფიქრები,ხანჯალზეხელ-დადებული“...

ლექსი „ისევ გარბიან“ შებრძოლებაა წარმავალწუთისოფელთან, შემოქმედი ადამიანი რომ ვერ ეგუებადასაზღვრულდროსადასივრცეს.

„ისევგარბიანწუთი-წამები,ფაფარაშლილითეთრიცხენები,ვეღარვეწევიდავერცვჩერდები...ეჰ,სიცოცხლისგანდარჩაწამები!“

ბატონმა დავითმა, იმ ადამიანების გულშიც ჩაიხედარომლებმაც ნებით თუ უნებლიეთ დაანგრიეს და წყალს

-137--137-

გაატანესთავისიცხოვრება.შვებასღვინოშიდათამბაქოშირომეძებენ:ლექსში„საითწავიდე“და„გაორებული“

„შენთანმოვედი,მაგრამუკვეაღარმიმიღე,დიდიყანწებით,ფიალებით,ვეღარვიარე...მაშინვიფიქრე,ცხოვრებაშირაგავაკეთე?!რომელბილიკზე,ანრაგზაზე,როგორვიარე?!“

ესამსიტყვებისნათელიდასტურია!„ღვინოში-სევდითგაგიჟებული,შენსსიყვარულში-ჩაფიქრებული,ღვინისსურნელში-გარინდებული,თამბაქოსკავამლში-სულარეული.“

აქ, ამ შემოქმედებაში, იმასაც ვაწყდებით, რომ პოეტსმკაცრადაქვსაღწერილი,უიღბლოსიყვარულიდაღალატი,თუუბრალოდგაციებულიგრძნობები,ლექსადნათქვამი:ლექსებში„რატომგელოდი“,„ტანჯვა“,„კოშმარი“,„უსიყვარულოდ“,„არდაიჯერო“,„მშვიდობით“და„ოდესრკინისა“

„არდაიჯეროარცერთისიტყვა!შენაღარახარისჩემიმუზა!დაგულდამწვარივითომდაგრძნობაიმტყუილების,ისსავსეგუდა!“

რთულიარაიმესთქმა,ესხომცხოვრებისეულია...„არა,არგინდასიტყვებისხროვა!ნუდააგროვეკოშმარშიბრძოლა!სიყვარულშიცკიარვარგანდობა...სილამაზესაცარააქვსგრძნობა“.

-138--138-

დაასეამთავრებსპოეტიამრთულ,სიყვარულზესიტყვებს:„რადდამცინი,მოღალატე!გულიჩემიხომდატანჯე,სიყვარულშიარდამინდე,ასემაინცშემიბრალე!“

მინდა ვთქვა, რომ რთული აღმოჩნდა ყველა ლექსისგადმოტანა და გაშიფვრა ჩემს მიერ დაწერილ შეფასებაში,იმდენად ძლიერია თითოეული ლექსი, რომ მინდოდაკრიტიკულად მივდგომოდი მათ, მაგრამ არ გიშვებს ლექსიიქამდე, რომ რაღაც კრიტიკა დაინახო და გამოთქვა . ზედმიწევნით თითოეულ ლექსში აზრია ჩამოყალიბებული,ზუსტად ამბობს პოეტი რისი თქმაც უნდა. ლამაზათ აქვსგადატანილიყველასიტყვარითმით.ამასმკითხველიიგრძნობსდა როდესაც ჩაუღრმავდება აღმოაჩენს თავის წარსულს თუმომავალს, ამლექსებში ის მაშინ იპოვისთავის ბედნიერებას.პოეტსაც ხომ ესააქვს ჩაფიქრებული, რომ ყველა ადამიანსაგრძნობინოსთავიბედნიერად,გაახსენოსწარსულიცხოვრებადაიმედიგაუჩინოსმომავლისკენ. დავით კუჭუხიძე სამხედრო პიროვნებაა შეიარაღებულიძალების „ კაპიტანი “ პროფესიით ინჟინერ-ტექნოლოგი ,სულით პოეტი და ლიტერატორი. მასში ღრმადაა გამჯდარიმამული,ენადასარწმუნოებისსიყვარული. ამდენად, მისი პოეზიის გაცნობისას მკითხველს რჩებაშთაბეჭდილება, რომ პოეზიას, მამულის სიყვარულსგანსაკუთრებული პროფესია არ სჭირდება. პოეზიას უნდამართულისიტყვა,განწმენდილისული-გულიდასიყვარული.

ფილოლოგი,პოეტიდაკრიტიკოსიქალბატონიმაყვალაგერმანოზაშვილი

28.07.2016

sarCevi

erTi xar, erTi 5

ena qarTulo 6

karibWe 7

maradiulo 9

saqarTvelo 11

afxazeTo 13

samSoblos 15

mze, Cveni qveynisa 16

savaneTi 18

dideba 19

daviTis gza 21

gamarjveba `1121 weli~ 22

mefe qarTvelTa 24

erTad-erTs 25

iqneb SeCerde 26

kaxeTo 27

simSvide 29

metexis xidi 31

Cemi taZari 32

fericvaleba 33

wyalo, ukvdavebao 34

suls rom uWirda 36

dedas 37

mxolod erTs 38

gmiri 40

Cemo kalamo 42

yalioni 43

marto euli 45

martoobaSi 46

vazis fesvebo 47

arwivi 49

aragvo 50

nislebo 51

zamTari 52

wlis droeba 53

ver mivadare 55

Tergi 56

Wadrebi 57

zurmuxtis mTebi 58

* * * 59

Wirnaxuli 61

Coxis kalTa 62

miZinebuli guli 63

siWabuke 64

isve garbian 65

siamaye 66

gazafxulis wvima 67

varskvlavebad 68

8 marti 70

gazafxuli 71

Tolia 72

axali wlis Rames 73

o, ra tkbilia 74

sikeTe 75

marti 76

maisoba quTaisSi 78

Sexvedra bedTan 81

roca giyvars 82

ferebi 83

aisi 84

bulbuli da iadoni 85

vardobis TveSi 86

Rame 87

Cagikono 88

am samyaroSi 89

monatreba 90

Ramis ca 91

trfiali 92

mogoneba 93

mas Semdeg geZeb 94

Seni rCeuli 95

odesme getyvi 96

Cemi Suqi 97

nuTu dagkarge 98

varskvlavTa cvena 99

naZaladevad 100

saiT wavide 102

iqneb 103

nafexurebi 104

mglis bilikebi 105

nu damiSli 106

nu damSordebi 108

sayveduri 109

gaorebuli 110

mitovebuli 111

netareba 112

ganuyofeli 113

wyvdiadi 114

ase Cumad 115

ganSoreba 116

dumili 118

ver SevaCereb 119

RrublebTan 120

ratom gelodi 122

mSvidobiT 123

ar daijero 124

usiyverulod 125

tanjva 126

koSmari 128

odes, rkinisa 129

dro da dro 130

dabeWdilia Sps `degaprintSi~