İçerik
• Kazanım nedir?
• Kazanımların belirleyicileri
• Taksonomi
• Kazanımların sahip olması gereken özellikler
• Uygulama
“Ne öğretmek istediğimiz, nasıl öğrettiğimiz
ve nasıl değerlendirme yaptığımız birbiri ile
uyumlu olduğu zaman öğretim daha başarılı
geçmektedir.” John Biggs
kazanımlar-eğitim durumları-değerlendirme
Kazanım nedir?
Kazanım; öğrenme süreci sonunda, öğrencinin; neyi
bilmesi, anlaması ve yapabilmesi gerektiğini ifade
eder.
Öğrenciye kazandırmak istediğimiz özelliklerdir. Bu
özellikler;
bilgi, beceri, yetenek, tutum, değer vb. olabilir.
Belirleyici: Konu Alanı
….. dersinde, öğrenci;
neyi bilmeli?
hangi becerileri kazanmalı?
hangi değerlere sahip olmalı?
Belirleyici: Konu Alanı
Kim düşünülür?
Ne düşünülür?
Öncelik nedir?
alanda uzmanlaşacaklar
uzmanlaşmayacaklar
alanla ilgili en önemli bilgi,
beceri ve değerler
alanın değişmeye karşı
dayanıklı kısımları
Taksonomi
3 alan
Bilişsel Duyuşsal Psikomotor
bilişsel yönü ağır
basan
kazanımların
kodlandığı alan
sevgi, hoşlanma,
korku gibi
duygular; tutum,
isteklilik,
gönüllülük,
adanmışlık, razı
oluş vb. duyuşsal
özellikler
zihin ve kas
koordinasyonu
gerektiren
beceriler
Bilişsel alanın düzeyleri
değerlendirme
sentez
analiz
uygulama
kavrama
bilgi
üst düzey bilişsel
öğrenmeler
Bilişsel alanın düzeyleri
düzey açıklama kazanım ifadesi
bilgi
görünce tanıma, sorunca söyleme, ezberden aynen tekrar etme
fark eder, tanır, listeler, belirtir vb.
Biyolojinin güncel çalışma alanlarını tanır. (9. sınıf)
Bilişsel alanın düzeyleri
düzey açıklama kazanım ifadesi
kavrama
Özümseme, kendine
mal etme, anlamını
yakalama, özetleme,
yeniden kendi
kelimeleriyle ifade
etme, başka anlatım
biçimlerine çevirme
kavrar, yorumlar,
sonuç çıkarır,
örneklendirir,
özetler,
karşılaştırır,
açıklar,
sınıflandırır,
gösterir, tartışır
Maddelerin kütleleri ve hacimleri arasındaki ilişkiyi açıklar.
(Fizik 9. Sınıf)
Bilişsel alanın düzeyleri
düzey açıklama kazanım ifadesi
uygulama
kullanma ve
uygulama
problem çözer,
kullanır, icra
eder, deney
yapar, hesaplar,
gözlem yapar,
araştırma yapar
Kümelerde işlemleri kullanarak problem çözer. (9. sınıf) (kimya yok?)
Bilişsel alanın düzeyleri
düzey açıklama kazanım ifadesi
analiz
Parçalara ayırarak
bütün olarak kavramın
anlaşılabilirliğini kolay
kılma
İlişki kurar, ayırt
eder, öğelerine
ayırır,
bütünlüğünü kurar,
yapılandırır
Kütle çekim kuvvetinin ve çekim ivmesinin bağlı olduğu
değişkenleri analiz eder. (Fizik 12. sınıf) (matematik?)
Bilişsel alanın düzeyleri
düzey açıklama kazanım ifadesi
sentez
Orijinal ve anlamlı
bir bütün oluşturma
Hipotez önerir,
yeni/orijinal/
özgün ürün
tasarlar/yapar
Biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm
önerilerinde bulunur.(9. sınıf)
Bilişsel alanın düzeyleri
düzey açıklama kazanım ifadesi
değerlendirme
Bir değerlendirme
yapmak, bir yargıya
varmak
Değerlendirir,
yargılar,
karşılaştırır, test
eder, eleştirir
Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan yaklaşım ve
modellerin tarihi gelişimini inceler ve değerlendirir.
Kazanımların Sahip Olması Gereken Özellikler
“Özellikler bir kere gerçeklik ölçülerini aşacak biçimde saptanınca, amaca ulaşmak için yapılacak faaliyetler artık sonu gelmez ve ve sonuç vermez bocalamalardan ibaret kalmaya mahkumdur.”
Selahattin Ertürk
Kazanımların sahip olması gereken özellikler
Hava ortamında, hareket eden cismin hareketini
zorlaştıran kuvveti hava direnci olarak tanımlar
Hava ortamında, hareket eden cismin hareketini
zorlaştıran kuvvete hava direnci denir.
Hava direnci nedir?
Kazanımların sahip olması gereken özellikler
Gazların kütlesinin olduğunu göstermek için deney
tasarlar.
Araştırma, deney
Deney sürecini değerlendirme
Kazanımların sahip olması gereken özellikler
1. Genel ölçütler
2. Özel ölçütler (yapılandırmacılığa uygunluğu)
Genel ölçütler
• ölçülebilirlik
• o kazanıma ulaşan öğrencinin ne yapabileceğini açıkça
ifade etmeli
• kazanımlar; hangi özelliklerin kazandırılacağını
belirtecek kadar genel, kazandıracağı özellikleri başka
özelliklerle karıştırmayacak kadar özel olmalı
Özel ölçütler
Kazanımların genel olarak yapılandırmacı anlayış ilklerine uygun yapılandırılmadığı ifade edilmektedir (Arsal, 2012).
Özel ölçüt; kazanımların yapılandırmacı felsefeye uygun yazılmasıdır.
Yapılandırmacı anlayışı temel alan bir öğretim programında kazanımların sahip olması gereken ilkeler, kazanımların uygunluğunu incelemede ölçütler takımı oluşturur.
Özel ölçütler
İlkeler (Arsal, 2012):
İlke 1. Yapılandırmacı anlayışı temele alan programların hedefleri esnek olmalı, öğretmen ve öğrenciler tarafından belirlenmelidir.
İlke 2. Yapılandırmacı anlayışa uygun bir programın hedefleri üst düzey bilişsel öğrenmeleri içermelidir.
İlke 3. Yapılandırmacı anlayışta bilgi belirli bir kaynaktan öğrenciye aynen aktarılmaz, bilgi her öğrenci tarafından farklı bir şekilde yapılandırılır. Öğrencilerin bilgiyi hatırlaması değil araştırmacı, problem çözücü, kendi başına öğrenen bireyler olmasını içeren hedefler üzerinde durulmaktadır.
İlke 4. Yapılandırmacı anlayışa uygun bir programda hedefler kısa dönemli konu alanına yönelik değil, uzun dönemli öğrenme ürününe yönelik olmalı ve okul dışında kullanılabilecek bilgi, beceri ve değerleri içermelidir.
İlke 5. Yapılandırmacı öğrenmede öğrencilerin önceki bilgileri ve yaşantıları önemli rol oynamaktadır.
İlke 3. Yapılandırmacı anlayışta bilgi belirli bir kaynaktan öğrenciye aynen
aktarılmaz, bilgi her öğrenci tarafından farklı bir şekilde yapılandırılır.
Öğrencilerin bilgiyi hatırlaması değil araştırmacı, problem çözücü, kendi
başına öğrenen bireyler olmasını içeren hedefler üzerinde durulmaktadır.
Ekonomik değeri olan mineral ve kayaçları maden olarak tanımlar.
doğrudan ezberleme, aynı şekilde ifade etme, neyi nasıl yapılandıracağı
belli, farklı şekilde yapılandırmaya (ifade etmeye) müsaade etmiyor,
istenen biçimde yapılandırma, aynı sonuca ulaşma
Bir üçgende daha uzun olan kenarın karşısındaki açının ölçüsünün
daha büyük olduğunu gösterir.
Hareketin göreceli bir olgu olduğu çıkarımını yapar. (Fizik 9)
Üçgenlerin benzerliğini modelleme ve problem çözmede kullanır.
Enerji tasarrufu için yaşam alanlarının yalıtımına yönelik tasarım yapar.
İlke 4. Yapılandırmacı anlayışa uygun bir programda hedefler kısa dönemli konu alanına yönelik değil, uzun dönemli öğrenme ürününe yönelik olmalı ve okul dışında kullanılabilecek bilgi, beceri ve değerleri içermelidir.
Bilgi düzeyindeki kazanımlara ulaşıldığında kısa dönemli öğrenmeler gerçekleşir. (sadece tanıma ve hatırlama davranışlarını içerdiğinden)
Uygulama düzeyindeki kazanımlara ulaşıldığında uzun dönemli öğrenme ürünlerine ulaşılır. (elde edilen bilgilerin yaşamda problemlerin çözümünde kullanıldığı için)
Öğretim programında bilgi düzeyinde kazanımların sayısı çok ise kazanımların ilke 4’e uygun yazılmadığı kabul edilir.
İlke 5. Yapılandırmacı öğrenmede öğrencilerin önceki bilgileri ve yaşantıları
önemli rol oynamaktadır.
Kazanımların öğrenme düzeylerine göre yapılandırılıp
yapılandırılmadığı.
Kazanımların sahip olması gereken özellikler
kazanım
(bilgi düzeyinde) ezber …nedir?
Peki, bilgi düzeyinde kazanım yazılmaz mı?
Alanla ilgili en önemli temel bilgiyi içeriyorsa,
öğrencinin hiçbir ön bilgisi yoksa, elbette bilgi düzeyinde
kazanımlar yazılır.
Atom spekturumları ile atomun yapısı arasında ilişki kurar.
Kazanımlarla ilgili neler rapor edebiliriz?
• Kazanımların düzeyi. Bir tablo oluşturulabilir.
• İlke 3’e uygun olmayan kazanımların tespit
edilmesi.
• Kazanımlar uzun dönemli öğrenmelere mi
yoksa kısa dönemli öğrenmelere mi yönelik?
• Aşamalılığa dikkat edilmiş mi? (kazanımların
öğrenme düzeylerine göre yapılandırılıp
yapılandırılmadığı)
Uygulama
• Kazanımların düzeyi. Bir tablo oluşturulabilir.
• İlke 3’e uygun olmayan kazanımların tespit
edilmesi.
• Kazanımlar uzun dönemli öğrenmelere mi
yoksa kısa dönemli öğrenmelere mi yönelik?
• Aşamalılığa dikkat edilmiş mi? (kazanımların
öğrenme düzeylerine göre yapılandırılıp
yapılandırılmadığı)
[email protected] facebook.com/caliskan33 twitter.com/caliskan_33 caliskanmuhittin.com
Top Related