Financiering en prijsfluctuaties

Friesland Bank

Roelof Jacobi en Gabe Schaaf

Specialist Melkveehouderij

Adviesteam Agrarisch

• Historie1913 Oprichting Coöperatieve

Zuivelbank

1960 Friesland Bank

1990 Buiten Friesland

2007 Overname Bank Bercoop

2008 3-de agrarische bank (melkvee) in Nederland

Friesland BankWerkgebied

Wat hebben we geleerd van 2009?

1. Niks; het overkomt je

2. Kostprijs per kg melk = opbrengstprijs / kg

3. Bodemprijs is 10 ct lager dan de verwachte melkprijs

Wat is uw bodemprijs• Totaal toegerekend 8 18

– Veekosten 2 4– Bemesting 1 2– Voerkosten 5 12

• Overige opbrengsten -5 -5• Vaste kosten 6 14• Rente 5 5• Aflossing 0 0• Vervanging 0 0• Prive 3 8

• Bodemprijs 17 40

Wat is uw noodzakelijke prijs• Totaal toegerekend 8 18

– Veekosten 2 4– Bemesting 1 2– Voerkosten 5 12

• Overige opbrengsten -5 -5• Vaste kosten 6 14• Rente 5 5• Aflossing 6 6• Vervanging 3 3• Prive 3 8

Noodzakelijke melkprijs 26 49

Wat doen andere sectoren

• In goede tijden– RC boven nul / sparen– Op voorstand aflossen– Snel aflossen (10 jaar ipv 30 jaar)– Optimaliseren bedrijfsvoering /

kostprijsbewaking– Investeren in productiemiddelen

Wat doen andere sectoren

• In slechte tijden:– Opzoeken bodemprijs – Stal leeg zetten / minder produceren– Pensioenopbouw minimaliseren

• En wat doet de melkveehouderij daarmee?

Investeren hoe en wat

• Investeren als het goedkoop is dus:– Grond kopen: als de heren kopen en niet als de buren

kopen

– Stal bouwen als de bouwaannemer zijn personeel aan het werk wil houden

– Quotum koop je als er weinig vraag is

• Of altijd want ik heb een lage noodzakelijke melkprijs

Investering• Uitgangspunten

– Arbeid: volop beschikbaar– Nieuwbouw stal: 62 plaatsen a € 4.000 per plaats – Melkproductie: 8.000 kg melk/ligplaats– Aankoop 500.000 kg quotum à 0,20 * 4,5 % vet = € 0,90/kg– Grond: geen extra grond aankopen, geen ruimte in

ruwvoerproductie en mestafzet (intensief bedrijf)– Totale investering 700 (stal 250 + quotum 450)

Investering in gebouwen en quotum

stand financiering t.b.v. investering

-800

-700

-600

-500

-400

-300

-200

-100

0

stan

d f

inan

cier

ing

(*

1.00

0 u

ero

)

extensief intensief uitstel tot 2015

Waarom investeert een melkveehouder?

• Bedrijfseconomisch– Doel is om alle kosten in beeld te brengen op lange termijn– Kosten ≠ uitgaven, opbrengst ≠ inkomsten

• Liquiditeit– Quotum kopen en in 30 jaar aflossen is bedrijfseconomisch niet

verantwoord, maar geeft wel ruimte om nu de rekeningen te betalen

– Voor € 5,-/uur op de trekker zitten is niet verantwoord, maar levert wel geld op

– Belastingvoordeel speelt soms belangrijke rol

Waarom investeert een melkveehouder?• Vermogensopbouw

– Grondaankoop is de laatste 60 jaar nooit bedrijfseconomisch verantwoord geweest, maar de meeste boeren hebben er geen spijt van

– Wat doen de bouwkosten

• Emotie– Gras maaien op eigen grond is leuker dan de rekening voor aankoop snijmais

betalen– Elk jaar weer moeten leasen kost meer nachtrust dan eenmalig aankopen van duur

quotum

• Indirecte voordelen– In 2015 de sprong maken is lastiger dan er geleidelijk heen groeien– Vergunningen, bouwkosten, NH3-rechten, EHS, etc nu klaar maken ipv in 2015

Einde

Hegedyk 9 Sneek0515 – 42 91 55agri@frieslandbank.nl