Arm en Rijk hst 2.notebook
2
October 31, 2014
aug 2820:18
Opzet periode 1:
Hst 1 alleen begrippen & uittreksels Vooral zelf doen
SO par 1.1 t/m 1.5 begrippen & samenvattingen
(week 42)
Arm en Rijk hst 2.notebook
3
October 31, 2014
aug 2813:22
2.1 Rijk en arm in de Verenigde Staten
• Je kunt op verschillende manieren aantonen dat de VS een rijk land is.
De rijke Verenigde Staten
• Het BNP (Bruto Naonaal Product) is het hoogste ter wereld.
• Het BNP/hoofd is 47.000 dollar (iets lager dan Nederland).
• Amerikanen zijn grote consumenten, ze geven veel geld uit aan goederen.
BNP?
Arm en Rijk hst 2.notebook
4
October 31, 2014
aug 2813:22
2.1 Rijk en arm in de Verenigde Staten
BNP en BNP/hoofd
Land of Regio
BNP
(in milj $)Wereld 69.899.225Europese Unie 17.610.826
1 Verenigde Staten 15.075.675
2 China 7.298.1473 Japan 5.866.5404 Duitsland 3.607.3645 Frankrijk 2.778.0856 Brazilie 2.492.907
7 Verenigd Koninkrijk 2.431.310
8 Italië 2.198.7329 Rusland 1.850.40110 India 1.826.81117 Nederland 838.11222 België 514.594
Gegevens: IMF 2011
LandBNP per
hoofd ($)
1 Luxemburg 104.512
2 Noorwegen 79.085
3 Qatar 68.872
4 Zwitserland 67.560
5 Denemarken 56.115
6 Ierland 51.356
7 Nederland 48.222
8 V.A.E 46.857
9 Verenigde Staten 46.381
10 Oostenrijk 45.98911 Australië 45.58712 Finland 44.49213 Zweden 43.98614 België 43.53315 Frankrijk 42.74716 Duitsland 40.87517 Japan 39.73121 Italië 35. 435
22 Verenigd Koninkrijk 35.334
59 Rusland 8.69460 Brazilië 8.22099 China 3678139 India 1.031
Arm en Rijk hst 2.notebook
5
October 31, 2014
aug 2813:22
2.1 Rijk en arm in de Verenigde Staten
• Niet iedereen is even rijk.
Ongelijkheid in Amerika
• De ongelijkheid is groot voor zo’n rijk land.De armste 20% van de bevolking verdient slechts 4% van het totale inkomen.
• Door deze ongelijkheid is ook de koopkracht ongelijk verdeeld.
• 46 miljoen (15%) van de Amerikanen lee onder de armoedegrens.
• Door de inkomensverschillen zijn er in Amerika • drie verschillende klassen:
‐ de lage klasse‐ de middenklasse‐ de hoge klasse
Arm en Rijk hst 2.notebook
6
October 31, 2014
aug 2813:22
2.1 Rijk en arm in de Verenigde Staten
De arme en rijke Amerikaan
• Arme Amerikanen zijn vaak:‐ Afro‐Amerikanen (zwarte Amerikanen) of‐ Hispanics (Spaans sprekende immigranten uit Lajns Amerika).
• Andere arme Amerikanen zijn vaak ‐ ouderen of‐ gezinnen met één ouder.
• Rijke Amerikanen zijn vaak:‐ blanke‐Amerikanen (van Europese aomst) of‐ Aziaten (oorspronkelijk uit landen als Japan, China, India, Zuid‐Korea).
Arm en Rijk hst 2.notebook
8
October 31, 2014
aug 2813:22
2.2 Detroit: armoede en rijkdom in de stad
• Detroit ligt in het noorden van de VS.Tussen 1850 en 1950 groeide de bevolking tot 2 miljoen inwoners.
Groei van Detroit
• Veel werkgelegenheid in de auto‐industrie.
• Overbevolking à rijke bewoners verhuisden naar de suburbs (rondom de stad).Vanaf 1950 steeg het autobezit en ook het aantal suburbs.
• Fabrieken verhuisden naar de stadsrand(verkeersproblemen en geen ruimte om uit te breiden).
• Door de opkomst van auto’s uit Azië ging er veel auto‐industrie failliet. Dus een groot verlies aan banen.
• Veel Afro‐Amerikanen (laag opgeleid, afstammelingen van slaven) verhuisden van het zuidoosten (plantagearbeiders) naar Detroit.
• Vanaf begin 20e eeuw veel veranderingen:
Veranderingen in Detroit
Arm en Rijk hst 2.notebook
9
October 31, 2014
aug 2813:22
2.2 Detroit: armoede en rijkdom in de stad
• In woonwijken van het centrum blijven de mensen die niet het geld hebben om te verhuizen (veelal Afro‐Amerikanen).
Crisis in het centrum
• Hoge werkloosheid (25%).
• Veel mensen leven onder de armoedegrens (33%).• Veel huizen zijn verlaten (spookwijken).• Arme stad: minder mensen en bedrijven à minder belasnggeld.
Minder belasnggeld à slecht onderwijs.• Gezondheidsproblemen: arme mensen eten slechter voedsel.
• In het centrum veel problemen:
Arm en Rijk hst 2.notebook
10
October 31, 2014
aug 2813:22
2.2 Detroit: armoede en rijkdom in de stad
• Meeste mensen in Detroit wonen in suburbs. Dit zijn uitgestrekte woongebieden rondom de stad.
Leven in de suburb
• Uitgestrekte woonwijken, je hebt een auto nodig. Veel gezinnen hebben meerdere auto’s.
• Je moet redelijk rijk zijn om in een suburb te wonen (huis, auto(’s)).
• Tegenwoordig wonen ook rijkere Afro‐Amerikanen in de suburbs.Sommige suburbs raken ook in verval (door het armer worden van de bevolking).
Arm en Rijk hst 2.notebook
12
October 31, 2014
aug 2813:22
2.3 Landbouw in de VS
• Grote delen van de Verenigde Staten zijn zeer geschikt voor de landbouw.1. vlak2. gunsg klimaatIn het zuiden: rijst en katoenIn het noorden: maïs en veeteeltIn het noorden en midden: veel (verschillende soorten) granen
• Er zijn ook gebieden die niet geschikt zijn voor landbouw.
1. Bergen als Rocky Mountains Hier vind je bijna geen landbouw
2. Woesjnen en steppenHier vind je geïrrigeerde landbouw of extensieve veeteelt.
Arm en Rijk hst 2.notebook
13
October 31, 2014
aug 2813:22
• Vanaf de 17e eeuw landbouw door Europese immigranten. Eerst gemengde bedrijven in het noordoosten van de VS.Naast het vee voor vlees en melk ook granen, aardappelen en veevoer.
Steeds meer produceren
• Mechanisae: machines vervangen mensen. Door de mechanisae gaat de producviteit per persoon omhoog (kostenbesparing).
Arm en Rijk hst 2.notebook
14
October 31, 2014
sep 228:19
• Toenemende bevolking à toenemende vraag naar landbouwproducten.
Opbrengst per hectare omhoog door:1. betere zaden2. betere bestrijdingsmiddelen 3. genesch gemodificeerde gewassen
Arm en Rijk hst 2.notebook
15
October 31, 2014
aug 2813:22
2.3 Landbouw in de VS
• Op kleine gemengde boerderijen was het te duur om machines aan te schaffen.
Veranderend plaeland
• Veel boeren gingen zich toeleggen op het verbouwen van één gewas (monocultuur).Alleen machines voor de verbouw van maïs of soja.
• Kleine boerderijen stoppen, land wordt overgenomen door andere boeren.Hierdoor steeds minder boerderijen, die steeds groter worden.Efficiëne neemt steeds verder toe.
• Negaeve gevolgen:1. minder werkgelegenheid op het plaeland2. kleine boeren verdienen weinig3. veel mensen verhuizen naar de steden4. veel dorpen en kleine steden lopen leeg
Arm en Rijk hst 2.notebook
17
October 31, 2014
sep 228:55
5 november TU.. boek ARM EN RIJK
Hst 1 begrippen 1.1 t/m 1.5
Hst 2 Par 2.1+2.2+2.3
Hst 3 3.1+3.2+*3.4
CASUS: C1 + C2 + C3
Arm en Rijk hst 2.notebook
18
October 31, 2014
aug 2813:22
2.3 Landbouw in de VS
Wereldwijde handel• De VS is een exportland voor landbouwproducten als soja, vlees en graan.• VS importeert ook, zoals suiker, koffie en cacao (in het buitenland goedkoper).
Overvoeding en honger• Veel Amerikanen eten te veel en zijn overvoed.
Maar ook voedselpassen voor Amerikanen die te arm zijn om voedsel te kopen.
Arm en Rijk hst 2.notebook
20
October 31, 2014
sep 269:38
3.1 Bevolking en verschillen in welvaart en cultuur
Hoofdvraag: Hoe komt dat?
• In Nigeria leven 155 miljoen mensen, één van de dichtstbevolkte landen van Afrika.
Arm en Rijk hst 2.notebook
21
October 31, 2014
sep 269:40
kenmerken Nigeria:
• De bevolking is niet gelijkmag verspreid. In het zuiden is de bevolkingsdichtheid het hoogst.
• Bevolking bestaat uit verschillende volken.‐ 15 cultuurgebieden‐ 500 verschillende talen‐ (bijna) iedereen spreekt ook Engels
• Twee godsdiensten:‐ in het noorden wonen vooral moslims‐ in het zuiden wonen vooral christenen
Regelmag gewelddadige conflicten.
Arm en Rijk hst 2.notebook
22
October 31, 2014
sep 2410:22
> Nigeria werd in 1960 onaankelijk van Groot‐Briannië.De vele stammen en volkeren vormden samen het land Nigeria
Engelse kolonie
> Olie is dé inkomstenbron van Nigeria (80% van het inkomen).De olie wordt gewonnen in de delta van de Niger.Naast de overheid verdienen de (buitenlandse) oliebedrijven veel geld aan de olie.
Rijk door olie
Arm en Rijk hst 2.notebook
23
October 31, 2014
sep 269:49
Arm en Rijk hst 2.notebook
24
October 31, 2014
sep 269:51
• Hoewel de regering veel geld verdient aan de oliewinning, lee ruim de hel van de bevolking in armoede.
> BNP/hoofd is ongeveer 2.100 dollar per jaar.
Toch een arme bevolking
Door corrupe en slecht bestuur komt veel oliegeld terecht bij een kleine, rijke elite
Arm en Rijk hst 2.notebook
25
October 31, 2014
sep 269:55
Feiten:
• Hel van de bevolking werkt in de landbouw. Er zijn niet veel banen in de industrie en in de dienstensector. De rijkste 10 % van de bevolking verdient de hel van al het geld.
• De overheid verdeelt de olie‐inkomsten slecht.In het onderwijs wordt te weinig geïnvesteerd.Hoge werkloosheid (> 20%, en vooral jongeren).Bij gebrek aan werk ‘vluchten’ veel mensen naar * de informele dienstensector à vluchtsector.
Arm en Rijk hst 2.notebook
26
October 31, 2014
okt 18:17
3.2 Klimaat en landbouw Nigeria
•
• • Het zuiden van Nigeria ligt dicht bij de evenaar.Klimaat: tropisch regenwoudklimaat.Akkerbouw van tropische producten, bijv. cacao.
• Het grootse deel van het land kent het savanneklimaat.Akkerbouw: yams en cassave.En daarnaast ook veeteelt.
• Het uiterste noorden kent een steppeklimaat.Sahel (rand van de Saharawoesjn)alleen (extensieve) veeteelt.
Arm en Rijk hst 2.notebook
28
October 31, 2014
okt 18:20
Er wordt minder voedsel verbouwt dan Nigerianen nodig hebben!
Oorzaken:
• Boerenbedrijven zijn erg klein - weinig mechanisatie - lage opbrengsten.
• Overheid investeert weinig in de landbouw.
• Soms rampen (extreme droogte) of geweld tussen groepen.
Arm en Rijk hst 2.notebook
29
October 31, 2014
okt 18:55
2 soorten honger:
• Kwantaeve honger: • je krijgt te weinig voedsel binnen. • Hierdoor heb je te weinig energie • om te werken of te leren.
• Kwalitaeve honger: • je krijgt wel voldoende energie binnen• voedsel is eenzijdig.Je krijgt bijv. te weinig eiwien en vitamines binnen.Je bent ondervoed. Je wordt sneller ziek.
Arm en Rijk hst 2.notebook
31
October 31, 2014
okt 111:00
3.4! Slechte gezondheid in Nigeria
Slechte gezondheid• Gezondheidstoestand in Nigeria is niet goed.
Gemiddelde levensverwachng: 48 jaar en sterecijfer: 16 ‰.
Arm en Rijk hst 2.notebook
32
October 31, 2014
okt 39:12
veel verschillende ziekten
DUS:
levensverwachting is laag, en sterftecijfer hoog!
Hoe ken dat?
• Tropische ziektes, zoals malaria.• Veel mensen te arm ‐ bescherming tegen besmeelijke ziekten. Ook geen
> schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen. • Veel mensen met hiv/aids (5%).• Weinig baby's ingeënt in het eerste levensjaar.
Hierdoor zuigelingenstere van 75‰.
Arm en Rijk hst 2.notebook
33
October 31, 2014
okt 39:15
Slechte zorg
Te weinig artsen en ook een oneerlijke verdeling over het land.
• Overheid investeert te weinig in de gezondheidszorg.
Arm en Rijk hst 2.notebook
34
October 31, 2014
okt 39:17
Regionale verschillen
• Grote verschillen tussen noorden en zuiden. In het noorden gaat het slechter.
Minder gezondheidsvoorzieningen in het noorden.
Arm en Rijk hst 2.notebook
35
October 31, 2014
okt 39:18
Gezondheid, onderwijs en ontwikkeling
• Menselijke ontwikkeling is te meten met de HDI (Human Development Index).Bij deze index houden ze o.a. rekening met:‐ de kwaliteit van het onderwijs‐ gezondheid van de mensen‐ Bruto Naonaal Product
Nigeria scoort niet goed, de ontwikkeling is te laag.
• Veel onwetendheid rondom gezondheidszorg.
Arm en Rijk hst 2.notebook
37
October 31, 2014
okt 109:12
Wie zijn de Ogoni?
1 van de 250 verschillende volkeren
wonen in het zuiden (nigerdelta) in de *mangrovebossen
De Ogoni leven vooral van landbouw en visserij
Arm en Rijk hst 2.notebook
38
October 31, 2014
okt 138:27
problemen met aardolie
Vanaf 1958 winnen de oliemaatschappijen olie uit de grond.
Ogoni is afhankelijk van landbouw en visserij
*BNP is wel hoog
(echter Ogoni zijn arm)
Arm en Rijk hst 2.notebook
39
October 31, 2014
okt 158:17
Voor de komst van oliemaatschappijen:
genoeg voedsel
te veel werd verkocht - winst
Arm en Rijk hst 2.notebook
40
October 31, 2014
okt 158:19
Tegenwoordig (na de komst van)
Door vervuiling nauwelijks opbrengst
1/3 lijdt aan *kwantitatieve en/of kwalitatieve honger
voedsel importeren / voedsel duur geworden
Arm en Rijk hst 2.notebook
41
October 31, 2014
okt 158:22
DUS: Ogoni is arm & blijft arm!
vicieuze cirkel van armoede
Geen werk
geen geldgeen / slecht voedsel
ziek
geen school / opleiding
Arm en Rijk hst 2.notebook
42
October 31, 2014
okt 138:46
* HDI =
Human
Development
Index
Een maat voor de ontwikkeling van een land, op basis van het BNP, de kwaliteit van de gezondheidszorg en het onderwijs
Arm en Rijk hst 2.notebook
43
October 31, 2014
okt 2610:36
korte herhaling mbt PW ARM & RIJK
Nigeria verschil in neerslag!
DROOG
NAT
Arm en Rijk hst 2.notebook
44
October 31, 2014
okt 2610:38
De klimaatgrafiek
Uitleg!
#omg
plaats
Hoogte NAP
gem temp
gem neerslag
Arm en Rijk hst 2.notebook
45
October 31, 2014
okt 2610:40
maar......belangrijker
neerslag in mm
12 maandenTemperatuur
Arm en Rijk hst 2.notebook
46
October 31, 2014
okt 2610:42
Wat zegt de klimaatgrafiek nu?
veel neerslag
over 12 maanden
constante temp
over hele jaar
gem 25 graden
Arm en Rijk hst 2.notebook
47
October 31, 2014
okt 2610:45
Nederland
hele jaar gelijke
neerslag
gematigde
temperaturen(niet te koud
niet te warm)
ligt aan zee
Arm en Rijk hst 2.notebook
48
October 31, 2014
okt 2610:48
extremen:
zeer koud klimaat
Alaska
ver van evenaar af
Arm en Rijk hst 2.notebook
50
October 31, 2014
okt 299:40
Herhaling Hst 1
Oude wijken kun je opknappen door
Renovatie
Sanering
Sloop- en nieuwbouw
Arm en Rijk hst 2.notebook
51
October 31, 2014
okt 3020:27
dichtheid = het gemiddeld aantal ........ per km2
Bijv. bevolkingsdichtheid
autodichtheid
adressendichtheid
Arm en Rijk hst 2.notebook
52
October 31, 2014
okt 3020:30
bestaansmiddelen
primaire sector
secundaire sector
tertiaire sector
landbouw
industrie
diensten
1e
2e
3e
Arm en Rijk hst 2.notebook
53
October 31, 2014
okt 318:24
In rijke landen is de 3e sector zeer sterk en goed ontwikkeld!
Landbouw is goed ontwikkeld, door mechanisatie weinig boeren
Top Related