Aantekeningen arm en rijk t3 boekje

Arm en Rijk hst 2.notebook

1

October 31, 2014

aug 2813:22

Arm en Rijk


2

October 31, 2014

aug 2820:18

Opzet periode 1:

Hst 1 alleen begrippen & uittreksels Vooral zelf doen

SO par 1.1 t/m 1.5 begrippen & samenvattingen

(week 42)


3

October 31, 2014

aug 2813:22

2.1 Rijk en arm in de Verenigde Staten

• Je kunt op verschillende manieren aantonen dat de VS een rijk land is.

De rijke Verenigde Staten

• Het BNP (Bruto Naonaal Product) is het hoogste ter wereld.

• Het BNP/hoofd is 47.000 dollar (iets lager dan Nederland).

• Amerikanen zijn grote consumenten, ze geven veel geld uit aan goederen.

BNP?


4

October 31, 2014

aug 2813:22


BNP en BNP/hoofd

Land of Regio

BNP

(in milj $)Wereld 69.899.225Europese Unie 17.610.826

1 Verenigde Staten 15.075.675

2 China 7.298.1473 Japan 5.866.5404 Duitsland 3.607.3645 Frankrijk 2.778.0856 Brazilie 2.492.907

7 Verenigd Koninkrijk 2.431.310

8 Italië 2.198.7329 Rusland 1.850.40110 India 1.826.81117 Nederland 838.11222 België 514.594

Gegevens: IMF 2011

LandBNP per

hoofd ($)

1 Luxemburg 104.512

2 Noorwegen 79.085

3 Qatar 68.872

4 Zwitserland 67.560

5 Denemarken 56.115

6 Ierland 51.356

7 Nederland 48.222

8 V.A.E 46.857

9 Verenigde Staten 46.381

10 Oostenrijk 45.98911 Australië 45.58712 Finland 44.49213 Zweden 43.98614 België 43.53315 Frankrijk 42.74716 Duitsland 40.87517 Japan 39.73121 Italië 35. 435

22 Verenigd Koninkrijk 35.334

59 Rusland 8.69460 Brazilië 8.22099 China 3678139 India 1.031


5

October 31, 2014

aug 2813:22


• Niet iedereen is even rijk.

Ongelijkheid in Amerika

• De ongelijkheid is groot voor zo’n rijk land.De armste 20% van de bevolking verdient slechts 4% van het totale inkomen.

• Door deze ongelijkheid is ook de koopkracht ongelijk verdeeld.

• 46 miljoen (15%) van de Amerikanen lee onder de armoedegrens.

• Door de inkomensverschillen zijn er in Amerika • drie verschillende klassen:

‐ de lage klasse‐ de middenklasse‐ de hoge klasse


6

October 31, 2014

aug 2813:22


De arme en rijke Amerikaan

• Arme Amerikanen zijn vaak:‐ Afro‐Amerikanen (zwarte Amerikanen) of‐ Hispanics (Spaans sprekende immigranten uit Lajns Amerika).

• Andere arme Amerikanen zijn vaak ‐ ouderen of‐ gezinnen met één ouder.

• Rijke Amerikanen zijn vaak:‐ blanke‐Amerikanen (van Europese aomst) of‐ Aziaten (oorspronkelijk uit landen als Japan, China, India, Zuid‐Korea).


7

October 31, 2014

sep 88:24


8

October 31, 2014

aug 2813:22

2.2 Detroit: armoede en rijkdom in de stad

• Detroit ligt in het noorden van de VS.Tussen 1850 en 1950 groeide de bevolking tot 2 miljoen inwoners.

Groei van Detroit

• Veel werkgelegenheid in de auto‐industrie.

• Overbevolking à rijke bewoners verhuisden naar de suburbs (rondom de stad).Vanaf 1950 steeg het autobezit en ook het aantal suburbs.

• Fabrieken verhuisden naar de stadsrand(verkeersproblemen en geen ruimte om uit te breiden).

• Door de opkomst van auto’s uit Azië ging er veel auto‐industrie failliet. Dus een groot verlies aan banen.

• Veel Afro‐Amerikanen (laag opgeleid, afstammelingen van slaven) verhuisden van het zuidoosten (plantagearbeiders) naar Detroit.

• Vanaf begin 20e eeuw veel veranderingen:

Veranderingen in Detroit

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_Europe.svg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_the_United_States.svg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_Japan.svg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_Germany.svg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_the_United_Kingdom.svg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_France.svg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_Italy.svg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_Brazil.svg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_Spain.svg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flag_of_Canada.svg


9

October 31, 2014

aug 2813:22


• In woonwijken van het centrum blijven de mensen die niet het geld hebben om te verhuizen (veelal Afro‐Amerikanen).

Crisis in het centrum

• Hoge werkloosheid (25%).

• Veel mensen leven onder de armoedegrens (33%).• Veel huizen zijn verlaten (spookwijken).• Arme stad: minder mensen en bedrijven à minder belasnggeld.

Minder belasnggeld à slecht onderwijs.• Gezondheidsproblemen: arme mensen eten slechter voedsel.

• In het centrum veel problemen:


10

October 31, 2014

aug 2813:22


• Meeste mensen in Detroit wonen in suburbs. Dit zijn uitgestrekte woongebieden rondom de stad.

Leven in de suburb

• Uitgestrekte woonwijken, je hebt een auto nodig. Veel gezinnen hebben meerdere auto’s.

• Je moet redelijk rijk zijn om in een suburb te wonen (huis, auto(’s)).

• Tegenwoordig wonen ook rijkere Afro‐Amerikanen in de suburbs.Sommige suburbs raken ook in verval (door het armer worden van de bevolking).


11

October 31, 2014

sep 1612:21

Enorme 'Malls' bij de suburbs


12

October 31, 2014

aug 2813:22

2.3 Landbouw in de VS

• Grote delen van de Verenigde Staten zijn zeer geschikt voor de landbouw.1. vlak2. gunsg klimaatIn het zuiden: rijst en katoenIn het noorden: maïs en veeteeltIn het noorden en midden: veel (verschillende soorten) granen

• Er zijn ook gebieden die niet geschikt zijn voor landbouw.

1. Bergen als Rocky Mountains Hier vind je bijna geen landbouw

2. Woesjnen en steppenHier vind je geïrrigeerde landbouw of extensieve veeteelt.


13

October 31, 2014

aug 2813:22

• Vanaf de 17e eeuw landbouw door Europese immigranten. Eerst gemengde bedrijven in het noordoosten van de VS.Naast het vee voor vlees en melk ook granen, aardappelen en veevoer.

Steeds meer produceren

• Mechanisae: machines vervangen mensen. Door de mechanisae gaat de producviteit per persoon omhoog (kostenbesparing).


14

October 31, 2014

sep 228:19

• Toenemende bevolking à toenemende vraag naar landbouwproducten.

Opbrengst per hectare omhoog door:1. betere zaden2. betere bestrijdingsmiddelen 3. genesch gemodificeerde gewassen


15

October 31, 2014

aug 2813:22


• Op kleine gemengde boerderijen was het te duur om machines aan te schaffen.

Veranderend plaeland

• Veel boeren gingen zich toeleggen op het verbouwen van één gewas (monocultuur).Alleen machines voor de verbouw van maïs of soja.

• Kleine boerderijen stoppen, land wordt overgenomen door andere boeren.Hierdoor steeds minder boerderijen, die steeds groter worden.Efficiëne neemt steeds verder toe.

• Negaeve gevolgen:1. minder werkgelegenheid op het plaeland2. kleine boeren verdienen weinig3. veel mensen verhuizen naar de steden4. veel dorpen en kleine steden lopen leeg


16

October 31, 2014

sep 228:24

voedselpas


17

October 31, 2014

sep 228:55

5 november TU.. boek ARM EN RIJK

Hst 1 begrippen 1.1 t/m 1.5

Hst 2 Par 2.1+2.2+2.3

Hst 3 3.1+3.2+*3.4

CASUS: C1 + C2 + C3


18

October 31, 2014

aug 2813:22


Wereldwijde handel• De VS is een exportland voor landbouwproducten als soja, vlees en graan.• VS importeert ook, zoals suiker, koffie en cacao (in het buitenland goedkoper).

Overvoeding en honger• Veel Amerikanen eten te veel en zijn overvoed.

Maar ook voedselpassen voor Amerikanen die te arm zijn om voedsel te kopen.


19

October 31, 2014

sep 269:36

Arm & RijkHst 3: Nigeria


20

October 31, 2014

sep 269:38

3.1 Bevolking en verschillen in welvaart en cultuur

Hoofdvraag: Hoe komt dat?

• In Nigeria leven 155 miljoen mensen, één van de dichtstbevolkte landen van Afrika.


21

October 31, 2014

sep 269:40

kenmerken Nigeria:

• De bevolking is niet gelijkmag verspreid. In het zuiden is de bevolkingsdichtheid het hoogst.

• Bevolking bestaat uit verschillende volken.‐ 15 cultuurgebieden‐ 500 verschillende talen‐ (bijna) iedereen spreekt ook Engels

• Twee godsdiensten:‐ in het noorden wonen vooral moslims‐ in het zuiden wonen vooral christenen

Regelmag gewelddadige conflicten.


22

October 31, 2014

sep 2410:22

> Nigeria werd in 1960 onaankelijk van Groot‐Briannië.De vele stammen en volkeren vormden samen het land Nigeria

Engelse kolonie

> Olie is dé inkomstenbron van Nigeria (80% van het inkomen).De olie wordt gewonnen in de delta van de Niger.Naast de overheid verdienen de (buitenlandse) oliebedrijven veel geld aan de olie.

Rijk door olie


23

October 31, 2014

sep 269:49

http://nos.nl/video/232947-ondernemers-doen-goede-zaken-in-nigeria.html


24

October 31, 2014

sep 269:51

• Hoewel de regering veel geld verdient aan de oliewinning, lee ruim de hel van de bevolking in armoede.

> BNP/hoofd is ongeveer 2.100 dollar per jaar.

Toch een arme bevolking

Door corrupe en slecht bestuur komt veel oliegeld terecht bij een kleine, rijke elite


25

October 31, 2014

sep 269:55

Feiten:

• Hel van de bevolking werkt in de landbouw. Er zijn niet veel banen in de industrie en in de dienstensector. De rijkste 10 % van de bevolking verdient de hel van al het geld.

• De overheid verdeelt de olie‐inkomsten slecht.In het onderwijs wordt te weinig geïnvesteerd.Hoge werkloosheid (> 20%, en vooral jongeren).Bij gebrek aan werk ‘vluchten’ veel mensen naar * de informele dienstensector à vluchtsector.


26

October 31, 2014

okt 18:17

3.2 Klimaat en landbouw Nigeria

•

• • Het zuiden van Nigeria ligt dicht bij de evenaar.Klimaat: tropisch regenwoudklimaat.Akkerbouw van tropische producten, bijv. cacao.

• Het grootse deel van het land kent het savanneklimaat.Akkerbouw: yams en cassave.En daarnaast ook veeteelt.

• Het uiterste noorden kent een steppeklimaat.Sahel (rand van de Saharawoesjn)alleen (extensieve) veeteelt.


27

October 31, 2014

okt 18:19

Is er wel genoeg voedsel in Nigeria?


28

October 31, 2014

okt 18:20

Er wordt minder voedsel verbouwt dan Nigerianen nodig hebben!

Oorzaken:

• Boerenbedrijven zijn erg klein - weinig mechanisatie - lage opbrengsten.

• Overheid investeert weinig in de landbouw.

• Soms rampen (extreme droogte) of geweld tussen groepen.


29

October 31, 2014

okt 18:55

2 soorten honger:

• Kwantaeve honger: • je krijgt te weinig voedsel binnen. • Hierdoor heb je te weinig energie • om te werken of te leren.

• Kwalitaeve honger: • je krijgt wel voldoende energie binnen• voedsel is eenzijdig.Je krijgt bijv. te weinig eiwien en vitamines binnen.Je bent ondervoed. Je wordt sneller ziek.


30

October 31, 2014

okt 110:57


31

October 31, 2014

okt 111:00

3.4! Slechte gezondheid in Nigeria

Slechte gezondheid• Gezondheidstoestand in Nigeria is niet goed.

Gemiddelde levensverwachng: 48 jaar en sterecijfer: 16 ‰.


32

October 31, 2014

okt 39:12

veel verschillende ziekten

DUS:

levensverwachting is laag, en sterftecijfer hoog!

Hoe ken dat?

• Tropische ziektes, zoals malaria.• Veel mensen te arm ‐ bescherming tegen besmeelijke ziekten. Ook geen

> schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen. • Veel mensen met hiv/aids (5%).• Weinig baby's ingeënt in het eerste levensjaar.

Hierdoor zuigelingenstere van 75‰.


33

October 31, 2014

okt 39:15

Slechte zorg

Te weinig artsen en ook een oneerlijke verdeling over het land.

• Overheid investeert te weinig in de gezondheidszorg.


34

October 31, 2014

okt 39:17

Regionale verschillen

• Grote verschillen tussen noorden en zuiden. In het noorden gaat het slechter.

Minder gezondheidsvoorzieningen in het noorden.


35

October 31, 2014

okt 39:18

Gezondheid, onderwijs en ontwikkeling

• Menselijke ontwikkeling is te meten met de HDI (Human Development Index).Bij deze index houden ze o.a. rekening met:‐ de kwaliteit van het onderwijs‐ gezondheid van de mensen‐ Bruto Naonaal Product

Nigeria scoort niet goed, de ontwikkeling is te laag.

• Veel onwetendheid rondom gezondheidszorg.


36

October 31, 2014

okt 109:08

Casus!?

Armoede in Ogoni


37

October 31, 2014

okt 109:12

Wie zijn de Ogoni?

1 van de 250 verschillende volkeren

wonen in het zuiden (nigerdelta) in de *mangrovebossen

De Ogoni leven vooral van landbouw en visserij


38

October 31, 2014

okt 138:27

problemen met aardolie

Vanaf 1958 winnen de oliemaatschappijen olie uit de grond.

Ogoni is afhankelijk van landbouw en visserij

*BNP is wel hoog

(echter Ogoni zijn arm)


39

October 31, 2014

okt 158:17

Voor de komst van oliemaatschappijen:

genoeg voedsel

te veel werd verkocht - winst


40

October 31, 2014

okt 158:19

Tegenwoordig (na de komst van)

Door vervuiling nauwelijks opbrengst

1/3 lijdt aan *kwantitatieve en/of kwalitatieve honger

voedsel importeren / voedsel duur geworden


41

October 31, 2014

okt 158:22

DUS: Ogoni is arm & blijft arm!

vicieuze cirkel van armoede

Geen werk

geen geldgeen / slecht voedsel

ziek

geen school / opleiding


42

October 31, 2014

okt 138:46

* HDI =

Human

Development

Index

Een maat voor de ontwikkeling van een land, op basis van het BNP, de kwaliteit van de gezondheidszorg en het onderwijs


43

October 31, 2014

okt 2610:36

korte herhaling mbt PW ARM & RIJK

Nigeria verschil in neerslag!

DROOG

NAT


44

October 31, 2014

okt 2610:38

De klimaatgrafiek

Uitleg!

#omg

plaats

Hoogte NAP

gem temp

gem neerslag


45

October 31, 2014

okt 2610:40

maar......belangrijker

neerslag in mm

12 maandenTemperatuur


46

October 31, 2014

okt 2610:42

Wat zegt de klimaatgrafiek nu?

veel neerslag

over 12 maanden

constante temp

over hele jaar

gem 25 graden


47

October 31, 2014

okt 2610:45

Nederland

hele jaar gelijke

neerslag

gematigde

temperaturen(niet te koud

niet te warm)

ligt aan zee


48

October 31, 2014

okt 2610:48

extremen:

zeer koud klimaat

Alaska

ver van evenaar af


49

October 31, 2014

okt 2610:54

Nigeria!


50

October 31, 2014

okt 299:40

Herhaling Hst 1

Oude wijken kun je opknappen door

Renovatie

Sanering

Sloop- en nieuwbouw


51

October 31, 2014

okt 3020:27

dichtheid = het gemiddeld aantal ........ per km2

Bijv. bevolkingsdichtheid

autodichtheid

adressendichtheid


52

October 31, 2014

okt 3020:30

bestaansmiddelen

primaire sector

secundaire sector

tertiaire sector

landbouw

industrie

diensten

1e

2e

3e


53

October 31, 2014

okt 318:24

In rijke landen is de 3e sector zeer sterk en goed ontwikkeld!

Landbouw is goed ontwikkeld, door mechanisatie weinig boeren


54

October 31, 2014

okt 319:36

veel arme mensen werken in de zelfverzorgende landbouw

dienstensector

is informeel:(vluchtsector)

schoenenpoetser

sigarettenverkoper

weinig kapitaal €

Aantekeningen arm en rijk t3 boekje

Documents

Transcript of Aantekeningen arm en rijk t3 boekje