Związek Pracodawców - ZPFRaport ten nie może być rozpowszechniany za pomocą jakiegokolwiek...

Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce – Związek Pracodawców powstała 27 października 1999 roku i obecnie skupia ponad 80 kluczowych przedsiębiorstw z rynku finansowego w Polsce, w tym banki, doradców i pośredników finansowych, przedsiębiorstwa pożyczkowe, zarządzające informacją gospodarczą, zarządzających wierzytelnościami, sprzedające produkty tzw. odwróconej hipoteki oraz przedsiębiorstwa z branży ubezpieczeniowej. KPF to Członek Rady Rozwoju Rynku Finansowego, powołanej do życia przez Ministra Finansów Rzeczpospolitej Polskiej oraz Członek prestiżowej europejskiej organizacji samorządu europejskiego przemysłu finansowego EUROFINAS (European Federation of Finance House Associations), zrzeszającej siedemnaście krajowych organizacji, reprezentujących ponad 1.200 instytucji finansowych. KPF ma w swoim dorobku badawczym kilkadziesiąt raportów, koncentrując się merytorycznie na obszarze kredytu konsumenckiego.

Autorzy raportu Andrzej Roter Izabela Skajewska

Autor komentarza eksperckiego dr Mirosław A. Bieszki

PARTNERZY RAPORTU

COPYRIGHT © Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce – Związek Pracodawców Raport ten nie może być rozpowszechniany za pomocą jakiegokolwiek nośnika bez zgody KPF wyrażonej pisemnie. Cytowanie wyników jedynie za podaniem źródła: „Sektor firm pożyczkowych w Polsce. Lata 2008-2013”, Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych, Gdańsk, 2014”. Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce – Związek Pracodawców ul. Długie Pobrzeże 30, 80-888 Gdańsk [email protected]

3

SPIS TREŚCI

WSTĘP ............................................................................................................................................ 4

KOMENTARZ EKSPERCKI ................................................................................................................. 5

GŁÓWNE WNIOSKI ....................................................................................................................... 11

I. CHARAKTERYSTYKA SEKTORA FIRM POŻYCZKOWYCH W POLSCE ............................................... 12

1. WARTOŚĆ UDZIELONYCH POŻYCZEK ............................................................................... 12

1.1. Wartość ogółem udzielonych pożyczek .................................................................. 12

1.2. Wartość pożyczek udzielonych przez Członków KPF ............................................... 13

2. WARTOŚĆ PORTFELA POŻYCZEK ...................................................................................... 15

2.1. Wartość portfela pożyczek ogółem ......................................................................... 15

2.2. Wartość portfela pożyczek Członków KPF ............................................................... 16

3. LICZBA OBSŁUGIWANYCH KLIENTÓW .............................................................................. 17

3.1. Liczba klientów obsługiwanych ogółem .................................................................. 17

3.2. Liczba klientów obsługiwanych przez Członków KPF .............................................. 18

3.3. Liczba pożyczek udzielonych przez Członków KPF .................................................. 19

4. PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY .............................................................................................. 20

4.1. Przychody ze sprzedaży ogółem ............................................................................. 20

4.2. Przychody ze sprzedaży Członków KPF ................................................................... 21

II. CHARAKTERYSTYKA DZIAŁALNOŚCI CZŁONKÓW KPF Z SEKTORA POŻYCZKOWEGO ................... 22

5. ZYSK NETTO ..................................................................................................................... 22

6. UDZIAŁ ODMÓW UDZIELENIA POŻYCZKI I OKRES ROZPATRYWANIA SKARG ................... 23

7. PRZECIĘTNA WARTOŚĆ POŻYCZKI ................................................................................... 25

8. ZATRUDNIENIE I LICZBA ODDZIAŁÓW .............................................................................. 26

9. STRUKTURA OFEROWANYCH PRODUKTÓW .................................................................... 29

10. NARZĘDZIA DO ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ........................................................................ 31

UCZESTNICY BADANIA .................................................................................................................. 32

4 SEKTOR FIRM POŻYCZKOWYCH W POLSCE

WSTĘP

Raport „Sektor firm pożyczkowych w Polsce w latach 2008 - 2013” jest wynikiem już czwartej

edycji projektu, jaki Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce od 2012 roku prowadzi

wśród firm pożyczkowych, Członków KPF. Badanie to jest obecnie jednym z kilku cyklicznych

projektów badawczych, realizowanych przez KPF dla opisania sytuacji na rynku finansowym

w Polsce, w tym: rynku consumer finance, rynku zarządzania wierzytelnościami, rynku

pośrednictwa finansowego, obszaru należności przedsiębiorstw, procesów upadłościowych

polskich przedsiębiorstw, czy też zjawiska wyłudzeń kredytów detalicznych.

Raport o sektorze firm pożyczkowych obejmuje syntetyczne dane przekazane przez 12 firm

pożyczkowych zrzeszonych w KPF, dotyczące pożyczek na cele konsumpcyjne. Poza tymi

danymi, w raporcie analizowane są dodatkowo dane podawane do publicznej informacji przez

Provident Polska S.A.

Zapraszam do lektury opracowania, licząc, iż okaże się ona dla Państwa pożytecznym źródłem

informacji.

Andrzej Roter Dyrektor Generalny

KPF

LATA 2008 - 2013 5

KOMENTARZ EKSPERCKI

dr Mirosław A. Bieszki, Doradca Ekonomiczny KPF

Cechy strukturalne rynku pożyczek niebankowych

W komentarzu do najnowszego raportu KPF o rynku pożyczek niebankowych zajmiemy się

identyfikacją cech strukturalnych, a w mniejszym stopniu porównaniem z rynkiem bankowym.

Skłania do tego dostępna baza informacji, których udzieliło 12 firm Członkowskich KPF oraz

dane o największym „graczu”, czyli firmie Provident Polska. Mając to na uwadze, nawet brak

informacji o pozostałych uczestnikach tego rynku nie powinien mieć wpływu na zasadność

wniosków, jakich dostarcza poniższa analiza, a opisane w raporcie zjawiska i zachodzące

zmiany strukturalne, dotyczą całego rynku niebankowego. Analiza działalności Provident ma

znaczenie dla określenia struktury rynku od strony podażowej (podmiotów). W znacznie

mniejszym stopniu ma znaczenie dla podstawowego celu komentarza, bowiem przyjmujemy

założenie, że Provident nie jest modelem docelowym dla pozostałych uczestników rynku.

Zatem jako cechę strukturalną przyjmujemy dużą dysproporcję między osiągniętą skalą

działalności, „dominantą”, a pozostałymi podmiotami, przy zastrzeżeniu, że nie definiujemy

i nie analizujemy tego w kategoriach typowego przywództwa cenowego. Szybki zanik tej

strukturalnej dysproporcji mógłby spowodować proces M&A (merger and acquisition), ale bez

silnego napływu kapitału z zewnątrz trudno jest realistycznie przyjmować możliwość

znaczących przejęć za pomocą kapitału rodzimego. Bardziej prawdopodobne może okazać się

łączenie firm na skutek presji kosztów i braku kapitału. Takie zjawisko jest typowe dla rynków

dojrzałych.

Ze względu na to, że pożyczki niebankowe są produktem zaspokajającym potrzeby finansowe

gospodarstw domowych w zakresie płynności (odzyskanie lub jej utrzymanie), nieodzowne jest

przedstawienie w dużym skrócie najważniejszych trendów na całym rynku finansowania

gospodarstw domowych. Główną uwagę skupimy na kredycie konsumpcyjnym, natomiast

w mniejszym zakresie na kartach kredytowych. Pozwoli to przedstawić dynamikę rozwoju

i zachodzące zmiany z należytej perspektywy.

Kredyty konsumpcyjne i karty kredytowe w roku 2013

Zgodnie z danymi, jakie publikuje KNF1 oraz BIK2, liczba kredytów konsumpcyjnych (banki

i SKOK-i) w 2013 roku była wyższa niż w 2012 o 12,4%. Ich wartość wzrosła w analogicznym

okresie o 16,4%, co oznacza, że przeciętna wartość kredytu wzrosła nieznacznie. W kategorii

„kredyt konsumpcyjny” zawierają się wszystkie produkty oferowane przez banki

gospodarstwom domowym – „gotówkowe”, ratalne i samochodowe. Biorąc pod uwagę

zmiany, jakie KNF wymusiła na bankach stosujących „arbitraż regulacyjny” – co znajduje swój

1 Informacja o sytuacji banków w okresie I-IX 2013 r., UKNF 2013. 2 Kredyt Trendy, marzec 2014, BIK 2014.


wyraz w ostatnim z opublikowanych przez nią raportów kwartalnych – wysoka dynamika

wolumenu może być myląca.

Warto w tym miejscu in extenso przytoczyć odpowiedni fragment z publikacji kwartalnej KNF:

„Po obserwowanym w latach 2011-2012 i I kwartale br. obniżeniu stanu portfela kredytów

konsumpcyjnych w II i III kwartale doszło do jego wzrostu (w okresie I-IX br. stan kredytów

konsumpcyjnych zwiększył się o 1,8 mld zł, tj. o 1,4%). Przyrost byłby wyższy, gdyby nie

transakcje sprzedaży portfela wierzytelności, których dokonało kilka banków. Ożywienia akcji

kredytowej należy upatrywać przede wszystkim w dokonanej w lutym br. nowelizacji

Rekomendacji T, która m.in. istotnie uelastyczniła dotychczasowe rozwiązania, jak też

złagodziła podejście do zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych

w niektórych obszarach. Wymiernym efektem nowelizacji był „powrót na rynek” dwóch

banków, które ze względu na wcześniejsze rozwiązania regulacyjne zdecydowały się na

przeniesienie działalności kredytowej do innych podmiotów działających w ramach

macierzystych grup kapitałowych3.

Z powyższej konstatacji można wnioskować, że to nie uwarunkowania rynkowe, ale

„luzowanie” bądź „zaciskanie” regulacyjne staje się kryterium decyzji o modelu prowadzenia

działalności bankowej w Polsce przez inwestorów zagranicznych. Oczywiście nie jest naszym

celem wnikliwa analiza innych przyczyn, dla których inwestorzy zgodzili się na takie

rozwiązanie, które stoi w sprzeczności z modelem prowadzenia działalności na pozostałych

rynkach, gdzie równolegle obok siebie funkcjonuje firma finansowa (działająca na rynku

consumer finance) oraz bank (działalność stricte bankowa). Można jedynie domniemywać, że

mogło dojść do transakcji trade off między KNF a inwestorami.

Choć na pierwszy rzut oka może to nie mieć wiele wspólnego z niniejszym komentarzem, to

wydaje się istotnym podkreślenie, jak silny wpływ na strukturę rynku w Polsce ma regulator

i jego inicjatywy. Ma to znaczenie dla całego rynku finansowego, ponieważ stopień ingerencji

regulacji w mechanizmy rynkowe oznacza, że przyszła jego struktura nie musi być kształtowana

w zgodzie z kryterium efektywności rynkowej, ale w zgodzie z jego wizją rynku.

Powróćmy jednak do głównych wątków naszej analizy: wskaźnik wzrostu w procentach nie

może być interpretowany wyłącznie w kategoriach standardowej analizy rynkowej,

a mianowicie wzrostu popytu, ale musi zostać skorygowany o wolumen kredytów, które

powróciły do bilansów banków. Mamy tu na uwadze banki, które wcześniej utworzyły

podmioty niebankowe dla udzielania kredytów ratalnych, a potem „przyjęły” je do swojego

bilansu.

Z danych statystycznych wynika, że aktywnych na rynku jest ok. 7 mln kredytobiorców, a więc

23,5% dorosłej populacji Polaków. Z danych publikowanych przez KNF wynika, że całkowite

zadłużenie z tytułu kredytów konsumpcyjnych wynosiło 122,7 mld zł na koniec III kw. 2013

roku. Rozkład ich wolumenu i wartości prezentujemy na zamieszczonych niżej wykresach.

3 Informacja o sytuacji banków w okresie I-IX 2013 r., UKNF 2013, s.6-7.

LATA 2008 - 2013 7

Rysunek 1. Liczba udzielonych kredytów konsumpcyjnych (ratalnych i gotówkowych) i wartość nowych umów na kredyty konsumpcyjne w kolejnych miesiącach lat 2011–2013 (w tys. szt./w mln PLN)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Kredyt Trendy, marzec 2014, BIK 2014.

Karty kredytowe

Po okresie łatwego dostępu do kart kredytowych, banki zaczęły skrupulatnie liczyć i okazało

się, że pomysł, aby po prostu wydać kartę kredytową nie jest racjonalny biznesowo. Gwoli

ścisłości, banki nie były autorami tych koncepcji, ale w większości firmy konsultingowe im

doradzające. Nie ma racjonalnego wyjaśnienia dla pomysłu „daj i czekaj” poza ślepym

naśladownictwem i kopią innych rynków. W Polsce karta kredytowa jest przez jej

użytkowników traktowana tak samo jak „płaska”, co oznacza, że zadłużenie jest automatycznie

spłacane. Konsument polski traktuje kartę kredytową instrumentalnie. Instrumentalizm ten

polega na tym, że ignorowana jest jej podstawowa funkcja (funkcja kredytowa), a chęć

posiadania podyktowana jest wymogami hoteli, biur podróży i firm wynajmu samochodów. Dla

bardzo wąskiej grupy użytkowników ważny jest prestiż (czarne i platynowe) oraz wartość

dodawana do karty – ubezpieczenia czy obsługa na lotniskach. Słuszności tych wniosków

dowodzą dane KNF oraz analiza zamieszczona w ostatnim numerze (marzec 2014) raportu BIK

„Kredyt Trendy”. Reasumując, w dającej się przewidzieć przyszłości w Polsce bezwzględnie

dominować będzie karta debetowa, traktowana jako alternatywa dla płatności gotówkowych.

Jak wynika z opublikowanych danych, rynek kart kredytowych w porównaniu z kredytami

konsumpcyjnymi można scharakteryzować jako ustabilizowany na niskim poziomie. Skromna

liczba nowo otwieranych rachunków kartowych (nieco ponad 80 tys. miesięcznie) wskazuje

na to, że rodzimi klienci preferują bezpośredni produkt kredytowy i zastępstwo gotówki

w portfelu „kartą płaską”. Na ogólną liczbę aktywnych kart kredytowych 6,3 mln czynnych było

2/3 z nich.


Karty kredytowe, jeśli są czynne, to są to rachunki z wysokim limitem, choć jego wykorzystanie

jest na średnim poziomie. Średnia kwota limitu na kartach czynnych w grudniu 2013 wynosi

4,8 tys. PLN, a w przeliczeniu na kredytobiorcę (niektórzy mają po kilka kart) 6,3 tys. PLN.

Interesujące jest, że najwyższe limity na kartach mają osoby nieco poniżej czterdziestu lat,

choć pięćdziesięciolatkowie mają prawdopodobnie wyższe od nich dochody.

Pożyczki niebankowe – wolumen i wartość w 2013 roku

Firmy pożyczkowe należy zaliczyć do grupy tzw. monoliner. Oznacza to, że oferują co do istoty

jeden produkt i w ich przypadku jest to pożyczka gotówkowa. Różnicowanie wobec tego musi

dotyczyć wartości i czasu, na który udzielana jest pożyczka. Innym kryterium zróżnicowania

może stać się kanał dystrybucji.

Firmy te działają na dobrze zdefiniowanym rynku, gdzie ujawnia się potrzeba zaspokojenia

płynności. Wybór tych firm przez konsumentów podyktowany jest brakiem adekwatnego

produktu oferowanego przez banki lub jakość kredytowa aplikującego. Z definicji więc ich

„produkcja” musi stanowić – z punktu widzenia banków – wielkość peryferyjną. Określenie

„wielkość peryferyjna” nie ma tu w żadnym wypadku wydźwięku pejoratywnego, a jedynie

oddaje rzeczywiste proporcje między rynkiem bankowym i niebankowym, rozumianym jako

„pożyczkowy”. Warto w tym miejscu podkreślić, że roczna wartość portfela pożyczek firm

zrzeszonych w KPF jest mniej więcej równa miesięcznej produkcji banków w Polsce. Obrazu

tego nie zmienia włączenie portfela Provident, jak i pozostałych firm działających w Polsce.

Piszemy o tym na wstępie, ponieważ zbyt często wysoka dynamika wartości i wolumenu

pożyczek niebankowych jest nadinterpretowana i wykorzystywana dla uzasadnienia

zacieśnienia pętli regulacyjnej.

Dynamika rynku pożyczkowego, reprezentowanego przez Członków KPF (biorąc pod uwagę

wartość udzielonych pożyczek w 2013 roku - patrz wykres 3 i 4 w dalszej części raportu)

na poziomie 28,7% r/r w porównaniu z 16,4% dla banków (patrz rysunek 1 – wartość

udzielonych kredytów) może być interpretowana jako imponująca, ale jak już podkreśliliśmy,

musi być analizowana z zachowaniem należytych proporcji. Proste zestawienie wskaźników

dynamiki nie jest poprawne metodologicznie dla wyciągania wniosków o rynkach

ustabilizowanych strukturalnie i tych, na których dopiero ujawniają się cechy strukturalne.

Rosnąca dynamika wartości udzielonych pożyczek niebankowych dowodzi przede wszystkim

zapotrzebowania na ten produkt, które wreszcie znalazło odpowiedni, adekwatny produkt

i satysfakcjonującą jakość świadczonych usług. Nie da się natomiast obronić tezy, że prawie

2-krotnie wyższy wzrost wartości pożyczek nastąpił kosztem rynku bankowego. Aby taką tezę

postawić, trzeba przyjąć, że pożyczka niebankowa z jej cechami strukturalnymi jest produktem,

który spełnia kryteria efektywności kosztowej i dochodowej np. kredytu gotówkowego. Nadto,

argumentem przeczącym tej tezie może być fakt, iż dynamika wzrostu dla sektora

pożyczkowego nie zakończyła się wraz z rozluźnieniem przez KNF gorsetu miękkiej regulacji

w postaci Rekomendacji T.

Strukturalnie rynek pożyczek niebankowych jest ciągle na etapie początkowym, na którym

dynamika jest zawsze wyższa niż na rynkach o ustabilizowanej strukturze. Szczegółową analizę

dynamiki prezentują autorzy raportu KPF w dalszej części opracowania.

LATA 2008 - 2013 9

Dla określenia, na jakim etapie rozwoju znajduje się rynek niebankowy ważne jest

prześledzenie relacji między liczbą klientów a liczbą udzielonych pożyczek w całym roku

(wskaźnik penetracji). Wskaźnik penetracji wyższy od 1 pokazuje, jaki procent klientów

powraca po produkt. Jeśli jego wartość wzrasta, wówczas jest dowodem na zmianę strategii

sprzedaży. W całym okresie, za jaki dysponujemy danymi, wartość ta zmienia się z poziomu

1,08 w 2008 roku do 1,25 w 2013, a więc wzrasta o około 16%. W latach 2008 - 2012 wskaźnik

penetracji jest zbliżony do 1, tj. liczba pożyczek jest podobna do liczby klientów. W 2013 roku

możemy już jednak mówić o dość znacznym przełamaniu, gdyż liczba pożyczek rosła

zauważalnie szybciej niż liczba obsługiwanych na koniec roku klientów. W dalszej części

raportu analizie poddana została także średnia wartość pożyczki. W tym miejscu warto jest

podkreślić, że wartość ta w analizowanym okresie spada i w 2013 roku stanowiła ok. ¾ kwoty

obliczonej dla roku 2008. Wzmacnia to wniosek dotyczący segmentu rynku, na którym aktywne

są firmy pożyczkowe w porównaniu z bankami. Dla porównania z danymi niebankowymi (patrz

wykres 23 w dalszej części raportu) poniżej prezentujemy średnią kwotę kredytu w podziale

na płeć i wiek.

Rysunek 2. Średnia kwota kredytu udzielonego w 2013 r. według płci i wieku

Źródło: Kredyt Trendy, marzec 2014, BIK 2014.

Jak łatwo zauważyć, w całym okresie dla jakiego dysponujemy danymi, produkt niebankowy był

kilkakrotnie niższy kwotowo. Nawet w przypadku grup, dla których przeciętna kwota kredytu

jest najniższa (wiek do 24 lat i powyżej 75 – najwyższe ryzyka bankowe), średnia pożyczka jest

od tej kwoty wielokrotnie niższa.

Jak podkreśliliśmy na wstępie, kluczowe znaczenie dla osiągnięcia sukcesu przez firmy

finansowe typu monoliner ma wysoka efektywność kosztowa oraz ekspertyza w zarządzaniu

ryzykiem na rynku docelowym. Klient powracający jest daleko mniej kosztowny, a jego ryzyko

dobrze opisane, co oznacza, że jego wartość dodana jest wyższa od klientów nowych.


Ekspertyza dotycząca ryzyka kredytowego na rynku docelowym firm pożyczkowych budowana

jest w oparciu o doświadczenie typowe dla tego rynku, a nie ryzyka kredytowego w ogóle.

W przypadku banków sytuacja kształtuje się inaczej, czego dowiodło fiasko, jakie poniosły

banki próbujące konkurować z wyspecjalizowanymi podmiotami na rynku kredytów

samochodowych.

Ciekawych wniosków dostarcza analiza danych, które pozwalają postawić wnioski co do metod

zarządzania ryzykiem kredytowym. Syntetycznie rzecz ujmując, kluczowe znaczenie ma klient

na wejściu do procesu udzielania pożyczki oraz dystrybucja produktu.

Wielokrotnie wykazywaliśmy – czego dowodem są wnioski, jakie w kolejnych edycjach

dostarczają Kongresy Antyfraudowe organizowane przez KPF – proporcjonalną relację ryzyka

między centrum kontroli nad produktem a kanałem dystrybucji. Ryzyko wzrasta w miarę

oddalania się kontroli nad dystrybucją produktu, stąd wskaźniki udziału pożyczek/kredytów

niespłacanych udzielanych w oddziałach własnych (krótki kanał dystrybucji) są niższe od tych

w tzw. kanale długim (placówki stowarzyszone, pośrednicy). Jeśli przyjrzeć się rozkładowi

procentowemu dystrybucji produktu (patrz wykres 31 w dalszej części raportu), to wyraźnie

widać dominację oddziałów własnych (kanał internetowy traktujemy na równi z oddziałem

własnym).

LATA 2008 - 2013 11

GŁÓWNE WNIOSKI

1. W okresie 2008 - 2013 roku dokonała się – i zjawisko to osiągnęło trwały charakter –

głęboka dekompozycja rynku, polegająca na rosnącym udziale firm, które weszły na rynek

pożyczkowy w Polsce okresie ostatnich kilku lat, liczonym zarówno w odniesieniu do

wartości pożyczek jak i do liczby obsługiwanych klientów. Na koniec 2013 roku po raz

pierwszy Członkowie KPF posiadali portfel pożyczek o wartości względnej przekraczającej

52% portfela łącznie (saldo pożyczek Członków KPF na koniec 2013 powiększone

o odpowiednie dane Provident).

2. Korzystanie z zewnętrznych baz danych, a także z narzędzi scoringowych i wewnętrznych

baz danych weszło do kanonu praktyk biznesowych firm Członkowskich KPF, wskazując

na bardzo poważne traktowanie badania zdolności kredytowej konsumentów w procesie

kredytowym tego sektora i prawdopodobnie stało się już istotnym czynnikiem

do osiągniętych, pozytywnych wyników finansowych z działalności pożyczkowej w roku

2012 i 2013.

3. Względnie mała liczba zgłoszonych reklamacji do firm Członkowskich KPF, względnie

również niski udział reklamacji w ogólnej liczbie udzielonych pożyczek, a także krótki średni

czas rozpatrywania reklamacji (niespełna 7 dni) może potwierdzać osiągnięcie przez sektor

wysokiego poziomu kultury korporacyjnej oraz koncentracji na działaniach mogących

zapewnić wysoki poziom zadowolenia klientów ze świadczonych przez sektor usług

i ostatecznie wysokich wskaźników lojalności.

4. Ponad 30-krotnie większa liczba oddziałów partnerskich niż oddziałów własnych może

świadczyć nadal o znacznej niepewności co do perspektyw rozwoju rynku pożyczkowego

w Polsce i skłania firmy sektora do bezpieczniejszej formuły świadczenia usług z punktu

widzenia ekonomicznego i finansowego. Zapewnienie funkcjonowania z wykorzystaniem

lżejszej ekonomicznie struktury dystrybucji zmniejsza ryzyko poniesienia bardzo poważnych

strat w przypadku niekorzystnych dla sektora zmian w otoczeniu prawnym i rynkowym.


I. CHARAKTERYSTYKA SEKTORA FIRM

POŻYCZKOWYCH W POLSCE

Charakterystyka rynku pożyczek niebankowych została dokonana na podstawie analizy danych,

uzyskanych od Członków KPF w ramach półrocznych badań ankietowych oraz dodatkowo

na podstawie danych, upublicznianych przez Provident Polska S.A.4 Pierwszy rozdział zawiera

opis rynku firm pożyczkowych z punktu widzenia wartości sprzedanych pożyczek w danym

roku, wartości portfela pożyczek, liczby obsługiwanych klientów oraz przychodów

uzyskiwanych ze sprzedaży.

1. WARTOŚĆ UDZIELONYCH POŻYCZEK

1.1. Wartość ogółem udzielonych pożyczek

Rok 2013 był kolejnym, czwartym już, okresem rocznym wzrostu wartości udzielonych

pożyczek. Ten systematyczny wzrost, obserwowany od 2009 roku, poprzedzony był spadkiem

(o prawie 6% r/r), zanotowanym w pierwszym roku po wybuchu kryzysu finansowego.

Wykres 1. Wartość pożyczek udzielonych w półroczu/roku ogółem (w mln PLN)

Źródło: KPF.

4 Dane publikowane przez International Personal Finance (http://www.ipfin.co.uk/investors/reports/). Dane wartościowe (przychody, wartość udzielonych pożyczek) pochodzące z raportów IFP podano w przeliczeniu wg średniego kursu NBP na ostatni dzień poszczególnych półroczy/lat w analizowanym okresie.

794

1 902

739

1 792

813

2 036

876

2 106

1 105

2 284

1 270

2 729

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

LATA 2008 - 2013 13

W okresie lat 2008 - 2013 zanotowano przeciętne tempo wzrostu wartości udzielanych

pożyczek na poziomie ok. 8%. W całym tym 5-letnim okresie rynek zanotował wzrost

udzielanych w okresach rocznych pożyczek na poziomie ponad 40%, a jednocześnie ujawniła

się względnie wyższa dynamika wzrostu w pierwszych niż w drugich półroczach.

Wykres 2. Dynamika zmian wartości udzielonych pożyczek udzielonych ogółem

Źródło: KPF.

1.2. Wartość pożyczek udzielonych przez Członków KPF

Wartość udzielanych pożyczek przez Członków KPF notowała stały wzrost w całym

analizowanym okresie lat 2008 - 2013, nawet w roku 2009, w którym zanotowano spadek

wartości udzielanych pożyczek, po uwzględnieniu danych Provident. Konieczna

do podkreślenia jest prawie 5-krotnie wyższa przeciętna dynamika wzrostu wartości

sprzedanych pożyczek r/r w przypadku firm Członków KPF niż liczona łącznie z liderem rynku,

firmą Provident (odpowiednio ok. 36% i ok. 8%). Warto dodać, że w 2011 i 2012 roku dynamika

wartości pożyczek udzielonych przez Członków KPF przekroczyła nawet 50%.

Godnym podkreślenia jest również fakt ponad 4-krotnego wzrostu wartości udzielonych

pożyczek w roku 2013 w stosunku do ich wartości z roku 2008, podczas gdy w tym samym

okresie wartość dla całego rynku (po uwzględnieniu danych Provident) wzrosła jedynie o ok.

40%. Warto także podnieść, iż w roku 2008 Członkowie KPF udzielili pożyczek na wartość

stanowiącą jedynie 10% ich wartości ogółem (suma wartości pożyczek udzielonych przez

Członków KPF i Provident łącznie), natomiast w roku 2013 ten udział wyniósł już prawie 30%.

Znacznie wyższe tempo wzrostu wartości sprzedawanych pożyczek przez Członków KPF

w porównaniu z dynamiką liczoną dla całego rynku (Członkowie KPF i Provident) uzasadnia

twierdzenie o dynamicznie postępującym procesie dekompozycji rynku, rosnącej konkurencji,

która w przypadku braku zmian w otoczeniu rynkowym musiałaby prowadzić do obniżenia cen

oferowanych pożyczek i poszerzenia ich zakresu przedmiotowego oraz podniesienia jakości

świadczonych usług przez sektor firm pożyczkowych.

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2009 2010 2011 2012 2013

I półrocza

II półrocza

lata (oba półrocza)


Wykres 3. Wartość pożyczek udzielonych w półroczu/roku przez Członków KPF (w mln PLN)

Źródło: KPF.

Wykres 4. Dynamika zmian wartości udzielonych pożyczek udzielonych przez Członków KPF (półrocza, lata)

Źródło: KPF.

82

190

91

196

124

268

180

427

299

647

369

833

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2009 2010 2011 2012 2013

I półrocza

II półrocza

lata (oba półrocza)

LATA 2008 - 2013 15

2. WARTOŚĆ PORTFELA POŻYCZEK

2.1. Wartość portfela pożyczek ogółem

Wartość portfela pożyczek, liczona saldem na koniec roku, za wyjątkiem roku 2009

(praktycznie utrzymanie się wartości salda w tym roku bez zmian w porównaniu z rokiem

2008), podlegała tendencji wzrostowej. Przeciętna dynamika wzrostu wartości salda

udzielonych pożyczek liczona na koniec kolejnych lat w okresie analizy wyniosła ok. 15%,

a całkowity wzrost pomiędzy 2008 i 2013 rokiem był ponad dwukrotny. Interesujący jest fakt,

iż saldo wartości pożyczek liczonych na koniec 2-ich półroczy rosło w tempie nieznacznie

wyższym, niż na koniec 1-ych półroczy.

Wykres 5. Wartość portfela pożyczek ogółem (w mln PLN, stan na koniec półrocza/roku)

Źródło: KPF.

Wykres 6. Dynamika zmian wartości portfela pożyczek ogółem

Źródło: KPF.

1 366 1 501

1 586 1 512 1 707 1 657

1 781

2 105 2 211

2 391

2 747

3 056

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

3 500

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

półroczna

r/r


2.2. Wartość portfela pożyczek Członków KPF

Wartość portfela pożyczek, udzielonych przez Członków KPF, wzrosła pomiędzy rokiem 2008

i 2013 prawie 5-krotnie. Dynamika wzrostu salda wartości portfela pożyczek, liczona na koniec

okresów rocznych w latach 2008 - 2013 przekraczała 20% r/r., a w latach 20012 i 2013 sięgnęła

nawet około 40%. Warte podkreślenia jest znacznie wyższe przeciętne tempo przyrostu

wartości salda udzielonych pożyczek na koniec roku, liczone dla Członków KPF, niż po

powiększeniu tego salda o dane Provident – odpowiednio około 32% i 15%.

Potwierdza to wcześniejszą konstatację o nasilającym się procesie dekompozycji rynku,

skutkując rosnącym udziałem firm, które w ostatnich latach weszły na rynek, praktycznie

demonopolizując go. Jeszcze w roku 2008 udział wartości salda udzielonych pożyczek przez

Członków KPF stanowił jedynie ok. 25% całego salda, to jest wartości portfela Członków KPF

liczonej na koniec rok powiększonego o wartość utrzymywaną na koniec tego roku przez

Provident. Ten udział w kolejnych latach systematycznie się powiększał, by w roku 2013

przekroczyć już 53%.

Wykres 7. Wartość portfela pożyczek Członków KPF (w mln PLN, stan na koniec półrocza/roku)

Źródło: KPF.

Wykres 8. Dynamika zmian wartości portfela pożyczek Członków KPF

Źródło: KPF.

337 404

456 520

577 642

720

858

1 008

1 210

1 369

1 648

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1 400

1 600

1 800

0%

20%

40%

60%

80%

100%

półroczna

r/r

LATA 2008 - 2013 17

3. LICZBA OBSŁUGIWANYCH KLIENTÓW

3.1. Liczba klientów obsługiwanych ogółem

Liczba klientów, inaczej niż w przypadku analizy wartości udzielonych pożyczek w kolejnych

okresach rocznych, czy w przypadku wartości salda udzielonych pożyczek liczonych na koniec

kolejnych lat, nie rosła systematycznie w całym okresie analizowanych lat 2008 - 2013.

W drugim półroczu 2008 roku liczba klientów wzrosła, by doznać spadku w pierwszym

półroczu 2009 roku. Po wzrostach obserwowanych w kolejnych półroczach, poziom z końca

2008 roku przekroczony został dopiero na koniec 2010 roku. W I półroczu 2013 roku również

miał miejsce spadek liczby obsługiwanych klientów i choć na koniec tego samego roku liczba

klientów wzrosła, to nie przekroczyła poziomu z końca roku 2012. W całym analizowanym

okresie, począwszy od 2008 roku, zanotowano przeciętną dynamikę wzrostu liczby klientów

na poziomie nieznacznie przekraczającym 7%.

Wykres 9. Liczba obsługiwanych klientów ogółem (w tys., stan na koniec półrocza/roku)

Źródło: KPF.

Wykres 10. Dynamika zmian liczby obsługiwanych klientów ogółem

Źródło: KPF.

951 958 888 903 927

998 1 081

1 252 1 326

1 377

1 258

1 371

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1 400

1 600

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

półroczna

r/r


3.2. Liczba klientów obsługiwanych przez Członków KPF

W okresie lat 2008 - 2013 liczba obsługiwanych klientów przez Członków KPF wzrosła ponad

7-krotnie, osiągając ponad 530 tys. Tempo wzrostu liczby klientów wyniosło w analizowanym

okresie około 44%, czyli było ponad 6-krotnie wyższe niż przeciętna dynamika wzrostu

osiągnięta przez Członków KPF i Provident razem. To kolejny argument, potwierdzający

twierdzenie o dynamicznie postępującym procesie dekompozycji udziałów w rynku i wyraźnej

zmianie udziałów w rynku jego głównych uczestników biznesowych. Jeszcze w roku 2008 udział

klientów obsługiwanych przez Członków KPF w ich liczbie ogółem (liczba klientów obsługiwana

przez Członków KPF powiększona o liczbę klientów obsługiwanych przez Provident) wynosił

około 10%, podczas gdy w roku 2013 był już 4-krotnie większy (ok. 39%).

Wykres 11. Liczba klientów obsługiwanych przez Członków KPF (w tys. stan na koniec półrocza/roku)

Źródło: KPF.

Wykres 12. Dynamika zmian liczby klientów obsługiwanych przez Członków KPF

Źródło: KPF.

73,7 101,5

123,0 145,3

165,0

216,2

275,4

418,3

478,9

555,9

433,1

530,1

0

100

200

300

400

500

600

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

półroczna

r/r

LATA 2008 - 2013 19

3.3. Liczba pożyczek udzielonych przez Członków KPF

Liczba pożyczek, udzielanych w poszczególnych okresach rocznych przez Członków KPF,

podlegała systematycznemu powiększeniu. Pomiędzy rokiem 2008 i 2013 liczba ta wzrosła

ponad 6-krotnie, a analizując ten sam aspekt wyłącznie w okresach 1-wszego półrocza w tych

latach, wzrost był nawet 7-krotny. Nadto, porównanie liczby pożyczek, udzielonych przez

Członków KPF w kolejnych latach i liczby klientów, obsługiwanych przez Członków KPF, liczonej

na koniec okresów rocznych ujawnia interesującą cechę rynku. Wyższa liczba pożyczek

udzielonych w roku 2012 i 2013 niż saldo liczby klientów na koniec tych lat wskazuje

na rosnące zaufanie do firm i poziom lojalności klientów, które są jednymi z ważnych

czynników powrotu klienta do danej firmy pożyczkowej i do zaciągnięcia więcej niż 1 pożyczki

w roku. W 2012 roku było to około 13 tys. klientów, podczas gdy w roku 2013 już około 134

tys. klientów.

Wykres 13. Liczba pożyczek udzielonych w ciągu półrocza/roku przez Członków KPF (w tys. szt.)

Źródło: KPF.

Wykres 14. Dynamika zmian liczby pożyczek udzielonych przez Członków KPF

Źródło: KPF.

46,4

109,7

61,7

134,5

88,7

218,6 176,2

410,4

273,6

569,2

328,7

663,9

0

100

200

300

400

500

600

700

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2009 2010 2011 2012 2013

I półrocza

II półrocza

lata


4. PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY

4.1. Przychody ze sprzedaży ogółem

Przychody ze sprzedaży ogółem (osiągnięte przez Członków KPF i Provident łącznie) rosły

w całym okresie lat 2008 - 2013, osiągając dynamikę na średnim poziomie ok. 10% r/r. Tę

dynamikę osiągnięto głównie poprzez wzrost wartości portfela i wartości pożyczek udzielanych

w kolejnych okresach analizy, w mniejszym stopniu poprzez wzrost liczby klientów (niższa

znacznie dynamika wzrostu w przypadku liczby klientów). Jednocześnie, wzrost o 62%

przychodów uzyskanych w roku 2013 w porównaniu z ich wartością uzyskaną w roku 2008,

przy wzroście o 43% liczby klientów, liczonej na koniec tych samych lat, pokazuje, że nadal jest

to sektor poszukujący stabilnej efektywności ekonomicznej w działalności pożyczkowej.

Wykres 15. Przychody ze sprzedaży ogółem (w mln PLN)

Źródło: KPF.

Wykres 16. Dynamika zmian rocznych przychodów ze sprzedaży ogółem

Źródło: KPF.

1 178 1 195 1 272

1 622

829

1 679

921

1 912

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1 400

1 600

1 800

2 000

2 200

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2009 2010 2011 2012 2013

LATA 2008 - 2013 21

4.2. Przychody ze sprzedaży Członków KPF

Członkowie KPF zanotowali prawie 4-krotny wzrost przychodów ze sprzedaży w okresie

analizowanych lat 2008 - 2013. Tak dynamiczny rozwój sprzedaży jest z całą pewnością

efektem bardzo niskiej bazy – w początkowych latach tego okresu część z firm zaledwie

wchodziła na rynek, rozpoczynając działalność. Nadto, warto zauważyć w tym kontekście, iż

w okresie 2008 - 2011 dynamika wzrostu przychodów była znacznie niższa niż w latach 2012

i 2013. Dynamiczny rozwój działalności, liczony przychodami ze sprzedaży, potwierdzają

zmiany w udziale przychodów Członków KPF w przychodach uzyskiwanych przez sektor ogółem

(Członkowie KPF i Provident łącznie). Jeszcze w roku 2008 udział względny przychodów

Członków KPF w przychodach sektora wynosił zaledwie 9%, by w roku 2013 osiągnąć udział

około 23%. To kolejne potwierdzenie co do dekompozycji zakresu podmiotowego tego sektora

i wsparcie tezy o trwałości tego zjawiska.

Wykres 17. Przychody ze sprzedaży Członków KPF (w mln PLN)

Źródło: KPF.

Wykres 18. Dynamika zmian rocznych przychodów ze sprzedaży Członków KPF

Źródło: KPF.

107

154 146

182 152

332

200

439

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2009 2010 2011 2012 2013


II. CHARAKTERYSTYKA DZIAŁALNOŚCI CZŁONKÓW

KPF Z SEKTORA POŻYCZKOWEGO

Rozdział drugi poświęcony jest wyłącznie działalności biznesowej, prowadzonej przez Członków

KPF z sektora pożyczkowego. Opisuje on kilka istotnych dla tego obszaru elementów, w tym

wartość portfela pożyczek, przeciętny udział odmów udzielenia kredytu, liczbę oddziałów,

wielkość zatrudnienia, a także strukturę produktów oraz narzędzia zarządzania ryzykiem.

5. ZYSK NETTO

Rok 2013, podobnie jak rok wcześniej, zakończył się zyskiem netto, zrealizowanym łącznie

przez sektor pożyczkowy, reprezentowany przez Członków KPF. Skumulowana strata osiągnięta

przez ten sektor w latach 2008 - 2011 wyniosła prawie 75 mln PLN. Zysk osiągnięty w kolejnych

okresach (z wyjątkiem I półrocza 2013 roku) decyduje jednak o dodatnim wyniku – w całym

analizowanym okresie skumulowany zysk wyniósł około 13 mln PLN. Mimo to, dopiero

uzyskane wyniki w roku 2014 i 2015 będą mogły stanowić weryfikację, czy uzyskanie

rentowności w roku 2013 jest sytuacją trwałą.

Wykres 19. Łączny zysk/strata netto Członków KPF (w mln PLN)

Źródło: KPF.

-34,7

-5,5

-11,4

-23,2

13,0

26,4

-4,7

53,3

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

60

2008 2009 2010 2011 Ip2012 2012 Ip2013 2013

LATA 2008 - 2013 23

6. UDZIAŁ ODMÓW UDZIELENIA POŻYCZKI I OKRES

ROZPATRYWANIA SKARG

W roku 2013 już prawie co 2 aplikacja o pożyczkę była odrzucana przez sektor,

reprezentowany przez Członków KPF. Udział odrzuconych aplikacji rósł nieprzerwanie od 2010

roku, przy czym stało się tak po jego spadku, jaki dokonał się pomiędzy rokiem 2009 i 2010.

Pozytywny wynik w postaci zysku netto, zanotowany przez sektor w roku 2013, zwraca uwagę

na interesujący kontekst korelacji lub jej braku pomiędzy wynikiem finansowym i poziomem

udziału odmów udzielenia pożyczek. Po względnie dobrym roku finansowym 2013 dopiero

kolejne lata zapewne pozwolą stwierdzić, czy istnieje pozytywna korelacja pomiędzy

wskaźnikiem odrzuconych aplikacji i uzyskanego wyniku finansowego.

Wykres 20. Przeciętny udział odmów udzielenia pożyczki przez Członków KPF

Źródło: KPF.

Wykres 21. Dynamika zmian przeciętnego udziału odmów udzielenia pożyczki przez Członków KPF

Źródło: KPF.

37,9% 38,7% 40,5% 39,3%

31,7% 31,8% 34,0%

37,1%

41,8% 41,3%

45,0% 46,7%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

półroczna

r/r


Do firm Członkowskich KPF w roku 2013 wpłynęło niespełna 1,7 tys. reklamacji. Odnosząc tę

liczbę do udzielonych w tym roku pożyczek uzyskujemy 0,25% udziału reklamacji w ogólnej

liczbie udzielonych pożyczek. Względnie mała liczba zgłoszonych reklamacji, względnie również

niski udział reklamacji w ogólnej liczbie udzielonych pożyczek, a także krótki średni czas

rozpatrywania reklamacji (niespełna 7 dni) może potwierdzać osiągnięcie przez sektor

wysokiego poziomu jakości świadczonych usług oraz koncentracji na działaniach mogących

zapewnić wysoki poziom zadowolenia klientów ze świadczonych przez sektor usług.

Wykres 22. Liczba reklamacji klientów i średni czas rozpatrywania jednej reklamacji w firmach członkowskich KPF w 2013 roku

Źródło: KPF.

Łączna liczba reklamacji 1697

średnia liczba reklamacji przypadająca na 1 firmę

154,3 Średni czas ropatrywania reklamacji

6,6

LATA 2008 - 2013 25

7. PRZECIĘTNA WARTOŚĆ POŻYCZKI

Przeciętna wartość pożyczki udzielanej w sektorze reprezentowanym przez Członków KPF

podlegała znacznym wahaniom w analizowanym okresie lat 2008 - 2013. Zwraca uwagę fakt, iż

w roku 2008 przeciętna wartość pożyczki była wyższa niż ta, obliczona dla roku 2013

i najwyższa w historii badania. Obniżanie się wartości przeciętnej pożyczki w okresie po roku

2008 wynikało zapewne z wchodzenia na rynek firm, oferujących pożyczki na krótkie okresy

i w małych względnie kwotach (formuła payday loans). Względnie wysoki wzrost średniej

kwoty pożyczki pomiędzy rokiem 2012 i 2013 wynikać może z włączania w coraz większym

stopniu do oferty firm pożyczkowych produktów skierowanych dla małych i średnich firm

(względnie wyższa kwota pożyczek), ale także z antycypowania skutków zmian w otoczeniu

prawnym tego sektora (głównie z charakteru propozycji zmian odnośnie limitu całkowitego

kosztu kredytu). Jakkolwiek, wahania wysokości przeciętnej wartości pojedynczej pożyczki

praktycznie w całym analizowanym okresie ostatnich 6 lat może również wynikać

z poszukiwania przez sektor najbardziej optymalnego, z punktu widzenia efektywności

ekonomicznej działalności pożyczkowej, profilu klienta.

Wykres 23. Przeciętna wartość jednej pożyczki udzielonej przez Członków KPF (w PLN)

Źródło: KPF.

Wykres 24. Dynamika zmian przeciętnej wartości jednej pożyczki udzielanej przez Członków KPF

Źródło: KPF.

1 759 1 709

1 474 1 450 1 400

1 106 1 023 1 053 1 093

1 178 1 123

1 385

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1 400

1 600

1 800

2 000

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

półroczna

r/r


8. ZATRUDNIENIE I LICZBA ODDZIAŁÓW

W związku z dynamicznym rozwojem działalności firm Członków KPF, oczywistym również jest

rozwój sieci własnej dystrybucji. W okresie lat 2008 - 2010 liczba oddziałów własnych

utrzymywała się na względnie stałym poziomie. Największą dynamikę zmian w tym zakresie

można zauważyć pomiędzy rokiem 2011 i 2012 – wzrost o 60%. W ostatnich dwóch latach

utrzymuje się nadal pozytywna dynamika przyrostu liczby oddziałów własnych, jednak tempo

zmian zostało wyhamowane. Jednocześnie warto podkreślić, iż pomimo przyrostu liczby

placówek własnych w sieci oddziałów firm Członków KPF, łączna liczba oddziałów całej grupy

firm – 186 – odpowiada praktycznie jednej, średniej wielkości instytucji bankowej. Dobrze

skalę liczby oddziałów w tym sektorze pokazuje porównanie z liczbą oddziałów bankowych

na koniec 2012 roku – 7.534. Interesującą wiedzę daje nam uzupełnienie obrazu sieci

dystrybucji sektora pożyczkowego o oddziały partnerskie firm Członków KPF i porównanie ich

liczby z siecią bankowych filii i ekspozytur. W sektorze bankowym funkcjonowało na koniec

2012 roku 6.058 filii, ekspozytur, natomiast w sektorze pożyczkowym w tym samym czasie było

5.054 oddziałów partnerskich. W ten sposób uzyskujemy właściwy obraz sieci dystrybucji

w oddziałach stacjonarnych firm pożyczkowych. Ponad 30-krotnie większa liczba oddziałów

partnerskich niż oddziałów własnych może świadczyć nadal o znacznej niepewności co do

rozwoju rynku pożyczkowego w Polsce, konieczności poszukiwania efektywniejszej

i bezpieczniejszej formuły świadczenia usług z punktu widzenia ekonomicznego i finansowego.

Zapewnienie funkcjonowania z wykorzystaniem lżejszej ekonomicznie struktury organizacyjnej,

w tym struktury dystrybucji, zmniejsza ryzyko poniesienia bardzo poważnych strat, czasem

zapewne uniemożliwiających dalsze funkcjonowanie w przypadku niekorzystnych dla rozwoju

sektora zmian w otoczeniu prawnym i rynkowym.

Wykres 25. Liczba oddziałów własnych firm członkowskich KPF (w szt., stan na koniec roku/półrocza)

Źródło: KPF.

54 64

58 64

56

69 69

84

98

157

173

186

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

LATA 2008 - 2013 27

Wykres 26. Dynamika zmian liczby oddziałów własnych firm członkowskich KPF

Źródło: KPF.

Wykres 27. Liczba oddziałów partnerskich firm członkowskich KPF (w szt., stan na koniec roku/półrocza)

Źródło: KPF.

Rosnąca systematycznie skala działalności firm pożyczkowych, Członków KPF uzasadniała

również pozytywną dynamikę zatrudnienia. Poza I półroczem 2009 i I półroczem 2012 roku,

gdzie zanotowano zmniejszenie liczby zatrudnionych w sektorze, w pozostałych okresach

notowano systematyczny wzrost wielkości zatrudnienia w firmach Członkowskich KPF.

Pozytywne zmiany na tym rynku obrazuje porównanie wielkości zatrudnienia w roku 2013

i 2008 – to ponad 2-krotny wzrost. Jakkolwiek warto również podkreślić, iż dynamika zmian

zatrudnienia była niższa niż dynamika wzrostu liczby obsługiwanych klientów, czy wartości

sprzedanych w danym okresie rocznym pożyczek. Świadczy to o dużej ostrożności

w planowaniu rozwoju rynku i poszczególnych firm, co wydaje się być z korzyścią dla

utrzymywania kosztów oferowania produktów pod bardzo ścisłą kontrolą i mitygowania ryzyka

bieżącej działalności, także ewentualnych, niekorzystnych zmian w otoczeniu rynkowym,

na przykład prawnych.

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

półroczna

r/r

0 0 1 41 73 143 343

2 820

4 344

5 054

5 844 6 224

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000


Wykres 28. Wielkość zatrudnienia w firmach członkowskich KPF (stan na koniec roku/półrocza)

Źródło: KPF.

Wykres 29. Dynamika zmian liczby pracowników w firmach członkowskich KPF

Źródło: KPF.

963 1 030 1 090

990

1 151 1 210

1 489

1 914 1 823

2 016 2 088 2 129

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

półroczna

r/r

LATA 2008 - 2013 29

9. STRUKTURA OFEROWANYCH PRODUKTÓW

Zróżnicowana struktura wartościowa pożyczek, udzielanych przez firmy Członków KPF

potwierdza, iż rynek pożyczkowy dysponuje bogatą ofertą, a jednocześnie oznacza, że KPF

reprezentuje praktycznie cały zakres przedmiotowy sektora pożyczkowego.

Dominujący udział w strukturze wartościowej udzielonych pożyczek mają te utrzymywane

przez okres dłuższy niż 2 lata. Ta cecha struktury jest stałą w całym okresie lat 2008 - 2013.

Warto również zauważyć, iż uzupełniając tę grupę produktów o te udzielane na okres powyżej

jednego roku, okazuje się, że łącznie pożyczki sprzedawane na okres od 1 do 2 lat i powyżej

2 lat stanowią średnio powyżej 50% ogółu pożyczek. Nadto, w roku 2013 ogółem pożyczki

utrzymywane na okres dłuższy niż 1 rok osiągnęły najwyższy udział w strukturze – 55%.

Uzasadnieniem dla tego faktu może być antycypowanie zmian, jakie zapowiada rząd

w otoczeniu prawnym sektora (głównie stosunkowo silny wzrost udziału pożyczek

utrzymywanych na okres od roku do dwóch), ale również uzasadnieniem może być silniejsze

wkroczenie części firm na obszar o względnie dobrym profilu ryzyka kredytowego.

Wykres 30. Struktura wartościowa udzielonych pożyczek w odniesieniu do okresu pożyczki

Źródło: KPF.

Podstawowym kanałem dystrybucji pożyczek, wykorzystywanym przez Członków KPF, są

oddziały własne, chociaż w analizowanym okresie notowany był spadek udziału tak

sprzedawanych pożyczek w strukturze wartościowej określonych kategorii kanałów dystrybucji.

Drugim co do ważności w tym względzie są tzw. inne kanały dystrybucji (tu decydujący udział

mają pośrednicy kredytowi). Interesujący jest spadek udziału sprzedaży zarówno poprzez inne

kanały dystrybucji, jak i oddziały własne, który jest spowodowany rosnącym systematycznie

udziałem w sprzedaży kanałów zdalnych i w nieco jeszcze nawet większym stopniu oddziałów

14% 20% 21% 19% 18% 19%

31%

31% 31% 28% 28% 26%

9%

15% 9% 11% 11% 17%

46%

35% 39% 41% 42% 38%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2008 2009 2010 2011 2012 2013

powyżej 2 lat

od 1 roku do 2 lat

od 3 miesięcy do 1 roku

do 3 miesięcy


partnerskich. Ten drugi przypadek jest tym bardziej godny zauważenia, iż jest to względnie

nowe zjawisko w tym sektorze – pojawiło się ono zaledwie w roku 2009.

Wykres 31. Struktura wartościowa udzielonych pożyczek w odniesieniu do kanału dystrybucji pożyczki

Źródło: KPF.

Wykres 32. Struktura podmiotowa udzielonych pożyczek w odniesieniu do kanału dystrybucji (udział firm obsługujących określone kanały dystrybucji)

Źródło: KPF.

80% 76%

64% 68% 67% 64%

0,1%

1,0% 2,6% 5,8% 9,4%

2% 3%

3%

3% 5% 7%

18% 22% 32%

26% 22% 19%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Inne

Kanały zdane (internet, telefon)

Oddziały partnerskie

Oddziały własne

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Oddziały własne

Oddziały partnerskie

Kanały zdane (internet, telefon)

Inne

LATA 2008 - 2013 31

10. NARZĘDZIA DO ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

W sektorze oferującym produkty klientom o względnie wyższym ryzyku kredytowym

zarządzanie tym ryzykiem stanowi kluczowy warunek dla realizacji celów biznesowych

i strategii rozwoju firm tego sektora. To dlatego, jak wynika z analizy danych z tego obszaru,

wszystkie firmy sektora korzystają z zewnętrznych baz danych. Stało się to już kanonem

postępowania w szacowaniu ryzyka kredytowego pożyczkobiorców. Zdecydowana większość

korzysta też z wypracowanych wewnętrznych baz danych i systemów scoringowych. Wyniki

analizy danych pozwalają na sformułowanie wniosku o osiągnięciu wysokiego poziomu

dojrzałości sektora w tym obszarze.

Wykres 33. Narzędzia wykorzystywane przez firmy pożyczkowe do zarządzania ryzykiem

Źródło: KPF.

27%

82%

82%

100%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Inne

Systemy scoringowe

Wewnętrzne bazy danych

Zewnętrzne Bazy Danych (np. prowadzone przez BiuraInformacji Gospodarczej)


UCZESTNICY BADANIA

Lista firm pożyczkowych, Członków KPF, które wzięły udział w 4. edycji badaniu ankietowego:

Axcess Financial Poland Sp. z o.o.

Capital Service S.A.

EUROCENT S.A.

Ferratum Poland Sp. z o.o.

KRUK S.A. (Pożyczki Novum)

Mikrokasa S.A.

MoneyNow Sp. z o.o.

OK Money Poland Sp. z o.o.

OPTIMA S.A.

PROFI CREDIT Poland Sp. z o.o.

SMS Kredyt Holding S.A.

Tempo Finanse Sp. z o.o.

Związek Pracodawców - ZPFRaport ten nie może być rozpowszechniany za pomocą jakiegokolwiek...

Documents

Transcript of Związek Pracodawców - ZPFRaport ten nie może być rozpowszechniany za pomocą jakiegokolwiek...