Zwangerschap en psychiatrie

Marleen Zuurman

Thomas van den Akker

Casus• Mw. M., 36 jaar, G2P1

• Obstetrische voorgeschiedenis: • 2001 AD 41+6wk zoon 4500gr (p90-95), in 6 uur ontsloten, 1,5

uur geperst, ongecompliceerd

• Algemene voorgeschiedenis: • Bipolaire stoornis• Enkele weken pp ernstige depressie, 3 maal psychose gehad in

tijdbestek van 4 jaar waarvoor behandeling bij psychiater + medicatie

• 2007 maagband • BMI bij aanvang zwangerschap: 27• LAT relatie, woont zelfstandig, partner ook kind uit andere relatie

Huidige graviditeit

• Diëtiste in consult: meer dan 30kg gewichtstoename in vorige zwangerschap en nu maagband

• Groeiecho bij 35wk i.v.m. pos dys vanaf 28wk• Glucoses gedaan: < 5.0

• Eerste consult MCH bij AD 37+4wk• RvK: Verdenking macrosomie

Intake 1• A/• Goede zwangerschap gehad, wel veel zorgen over einde

van zwangerschap. Ziet het echt niet zitten om over tijd te raken.

• Sinds een aantal weken veel klachten, slaapt slecht, loopt moeilijk.

• O/• Echo groei EFW 3365gr (p50-80)

• B/• - Over 6 dagen afspraak echo groei + bespreken/

plannen van een inleiding• - Tot die afspraak partus in eerste lijn

Intake 2• AD 37+6wk• Opnieuw door verloskundige ingestuurd; inleiding bespreken

• A/ • Wil heel graag ingeleid worden, gaat met de dag slechter. • Veel pijnklachten bekken + veel harde buiken. Slaapt slecht, wordt elke 15

minuten wakker van de pijn. Gilt regelmatig in de nacht van de pijn.

• Bij navraag blijkt dat ze in deze zwangerschap nog niet is gezien door psychiater, dus ook geen klinisch kraambed afgesproken of afspraken gemaakt m.b.t. medicatie.

• B/• Opname, vannacht slapen met pethidine. • Inleiding gepland bij 38+3wk• Spoedconsult bij psychiater aangevraagd

Beoordeling psychiater• Sociaal adequaat oogcontact. Bewustzijn helder. Ziekte-inzicht gedeeltelijk intact,

ziet noodzaak van behandeling niet in. • Parnassia: sinds 1999 onder behandeling, meerdere malen opgenomen geweest

met een decompensatie van bipolaire stoornis, mogelijk therapie-ontrouw. Manisch psychotische kenmerken. Gekenmerkt door verminderd ziekteinzicht. Eenzijdig het contact afgebroken in 2010.

• C/ 36-jarige vrouw, G2P1 AD 38+0, bekend met bipolaire I stoornis. Nu slaapdeprivatie, waarop klinisch geen (hypo)manische decompensatie.

• B/ • - klinisch kraambed• - vervolgtraject besproken, denkt na over ambulante behandeling• - crisisplan besproken bij beginnende manische decompensatie • - Bij tekenen van ontremming of verminderde slaapbehoefte start lorazepam

4dd1mg• - Ingrijpmedicatie: géén haldol, lithium relatief gecontraïndiceerd, start seroquel

50mg

Beloop

• AD 38+3wk• Ingeleid in verband met draagkracht/draaglast

discongruentie• AROM + syntocinon• Vlotte ontsluiting en uitdrijving, gezonde zoon

4090 gram.

• Klinisch kraambed• 4e dag pp met ontslag, nacontrole bij psychiater

over 6wk, via huisarts recept temazepam??

2e lijns indicaties

1. Maagband/gastic bypass

2. Bipolaire stoornis en

postpartum psychose in VG

Zwangerschap na bariatrische chirurgie, NVOG-richtlijn

• Steeds vaker toegepast• Maagband meest gebruikte techniek • Uitwendig aan te passen• Advies: niet eerder zwangerdan na de eerste snelle fase van gewichtsreductie; tijdens stabiele fase katabole toestand goeddeels voorbij• Voedings-/vitaminedeficiënties• Enkele casereports: maternale en foetale complicaties

na bariatrische chirurgie; twee maternale sterftes(darmvolvulus)

• Over het algemeen zwangerschap na bariatrische chirurgie veilig: leidt tot minder zwangerschapscomplicaties; macrosomie van 34,8% naar 7,7% in opeenvolgende zwangerschappen na bariatrische chirurgie

Zwangerschap en psychiatrie• Vooral depressie, in mindere mate

paniekstoornis en psychose• Stemmingsstoornis 1:8• Psychose 1-2:1000 (suicide/infanticide)• Mn igv bipolaire stoornis bevalling

luxerende factor voor psychose (1-2:5!!!);

minder igv schizofrenie• Baby-blues 30-75%• Depressie vaak niet onderkend!• Paniekstoornis: interactie met zwangerschap• Negatieve invloed op welbevinden, maar ook obstetrische

complicaties en gestoorde moeder-kindrelatie (mn psychose)• Wewerinke et al. Psychiatrische stoornissen bij zwangeren en kraamvrouwen. NTvG 2006; 294-8.

Risicofactoren• Stoornis in de anamnese!• Obstetrisch: primi, ongeplande/ongewenste

zwangerschap, zwangerschapshypertensie, spoedsectio, vroeg ontslag

• Overig: lage sociaal-economische status, recent ‘life event’, negatief zelfbeeld, weinig sociale ondersteuning, immigratie in laatste 5 jaar, gevoel van controleverlies tijdens bevalling, voedingsproblemen met het kind

• Psychotische stoornis in kraambed: recidiefkans 75-80%

• Depressie: 25-30%

Verwijzen• Bij voorkeur: gecombineerde polikliniek

psychiatrie en obstetrie, dan wel psychiater in algemeen ziekenhuis

• Zwaarwegende risicofactor• Ernstige actuele problemen• Langdurig gebruik psychofarmaca• Multidisciplinair overleg• Adviezen eigen behandelaar• Evt. noodplan/klinisch kraambed