ZIOŁOLECZNICTWO - gszczebrzeszyn.comgszczebrzeszyn.com/projekty/15_16/ziola.pdf ·...
Transcript of ZIOŁOLECZNICTWO - gszczebrzeszyn.comgszczebrzeszyn.com/projekty/15_16/ziola.pdf ·...
Pamiętaj!
Źle stosowane zioła mogą szkodzić.
Powinny być stosowane za wiedzą i zgodą lekarza.
Opracowanie:
Weronika Hajduk
Katarzyna Malec
ZIOŁOLECZNICTWO
Ziołolecznictwo (fitoterapia) to dział medycyny i farmakologii
zajmujący się wytwarzaniem leków ziołowych z naturalnych bądź
przetworzonych surowców uzyskiwanych z roślin leczniczych oraz
ich stosowaniem w profilaktyce i terapii chorób.
Pierwsze wiadomości o ziołolecznictwie znajdują się w dokumentach
historycznych Babilonii i Asyrii z okresu ok. 2000 lat p.n.e. Wśród
roślin leczniczych wymieniano już wówczas: rumianek, lulek, szafran,
piołun, lukrecję gładką, babkę, nagietek, fankuł włoski i inne.
Współczesne badania potwierdziły skuteczność ziół. Niektóre
rośliny dały początek lekom. Np. salicyna znajdująca się w korze
wierzby była prekursorem aspiryny. Swoje dobroczynne właściwości
zioła zawdzięczają zawartym w nich substancjom leczniczym.
Związki te usprawniają działanie całego organizmu, m.in. regulują
pracę narządów, przyspieszają regenerację komórek, pomagają w
usuwaniu zbędnych produktów przemiany materii.
Ziołowe kuracje często mogą zastąpić lub wspomóc leczenie
konwencjonalne. Ale żeby zioła rzeczywiście pomogły, muszą być
dobrej jakości. Najlepiej korzystać z gotowych preparatów. Bardzo
ważne jest również ich przygotowanie i odpowiedni dobór ziół, które
mogą wzajemnie wzmagać lub osłabiać swoje działanie, leczyć lub
szkodzić...
Rumianek pospolity
Występowanie; pospolicie na polach i łąkach w nasłonecznionych
miejscach
Cechy charakterystyczne: koszyczki rumianku zawsze mają
wypukły, pusty środek
Działanie: wspomaga trawienie, działa rozkurczowo,
przeciwbólowo, uspokajająco, ogólnie wzmacniająco i napotnie.
Zastosowanie: Herbatka lub napar z koszyczków rumianku
uśmierza ból, stosowana w niezbyt nasilonych bólach brzucha,
polecana w przeziębieniach, grypie z towarzyszącą gorączką, łagodzi
bóle menstruacyjne, działa uspokajająco, zapobiega bezsenności i
depresji, istnieje przekonanie, że odpędza koszmary senne (tzw.
herbatka senna), pobudza apetyt, ułatwia trawienie, napar
zewnętrznie do przemywań lub okładów z nasączonej gazy przy
opryszczce (podobnie jak melisa), goi niewielkie rany i łagodzi
podrażnienia.
Mniszek pospolity
Występowanie: pospolicie na łąkach i przydrożach.
Działanie: przeciwbakteryjnie, regenerująco, zaburzenia czynności
przewodu pokarmowego, korzystny wpływ na wątrobę i nerki.
Zastosowanie: Z korzenia mniszka sporządza się odwary, a z liści i
kwiatów sporządza się odwary i napary; ułatwia przyswajanie
pokarmów, pomaga usunąć z organizmu nadmiar wody
(przeciwobrzękowo), łagodnie przeczyszczająco, oczyszczająco
organizm, liście mniszka należą do najbogatszych roślinnych źródeł
potasu, polecana jest wiosenna sałatka z liści mniszka (uwaga na sok
wypływający z łodyg po zerwaniu-lekko trujący), korzeń obfituje w
witaminę C i A, uprażony i zmielony korzeń może być
bezkofeinowym odpowiednikiem kawy, co więcej bogaty jest w
inulinę – substancję odżywczą.
Dziurawiec zwyczajny
Występowanie: rośnie na suchych, nasłonecznionych wzgórzach,
polanach, na skrajach lasów.
Opis: charakterystyczne cechą są „dziurki” widoczne na liściach
oglądanych pod światło.
Działanie: odkażająco, ściągająco, ułatwiające trawienie.
Zastosowanie: przyspiesza gojenie ran, herbatka działają doskonale
na dolegliwości trawienne, a przy tym jest bardzo smaczna wyciąg
alkoholowy działa przeciwdepresyjnie.
Krwawnik pospolity
Występowanie: rośnie w całym kraju na suchych łąkach,
przydrożach, skrajach lasów.
Opis: ważną cechą jest jedwabiste omszenie całej rośliny, kwiaty
mogą być różowe lub białe.
Działanie: bakteriobójcze, napotne.
Zastosowanie: zbiera się w całości górne części pędów
krwawnika, herbatka pomaga w zaburzeniach trawienia, łagodzi
bóle menstruacyjne, świeżo zerwany listek przyłożony do skóry
przyspiesza gojenie ran, okłady na oczy w przypadku jęczmienia
(gaza nasączona naparem), listek przyłożony do dziąsła uśmierza
ból zęba, włożony do nosa lub przyciśnięty do skaleczenia
skutecznie hamuje upływ krwi, odwar może służyć do kąpieli.
Pokrzywa zwyczajna
Występowanie: pospolicie, nie trudno znaleźć ani pomylić.
Działanie: oczyszczające krew, obniża poziom cukru we krwi,
zwiększa odporność.
Zastosowanie: ze świeżych, sparzonych pokrzyw można
przygotować sałatkę lub sok (zawiera dużo żelaza, doskonała na
zmęczenie i ogólne osłabienie organizmu), herbata o intensywnym
smaku doskonale oczyszcza organizm, wzmaga odporność
organizmu, wyciąg pokrzywowy może zastąpić szampon.
Babka lancetowata
Występowanie: pospolicie na łąkach
Działanie: wykrztuśne, przeciwzapalne, łagodzące podrażnienia
Zastosowanie: świeży liść, rozgnieciony lub sok z liścia
przykładać na rany – przyspiesza gojenie, łagodzi stan zapalny,
ukąszenia owadów, działa przeciwbakteryjnie, rzucie liścia łagodzi
ból zębów, napar ma łagodne działanie przeciwbiegunkowe
(najlepiej w połączeniu z kwiatem rumianku, owocem borówki i
korą dębu) polecany na ból gardła, kaszel (zebrane liście gotować
w wodzie przez 15 min, tak przygotowaną herbatkę pić kilka razy
w ciągu dnia) w połączeniu z rumiankiem stosowany do okładów
na podrażnienia i zaczerwienienia oczu (gazę, watę lub chusteczkę
nasączoną wywarem z ziół przykładać na powieki).
Skrzyp polny
Występowanie: ubogie gleby, nasłonecznione miejsca, przydroża.
Opis: skrzyp polny ma ok 15-20 cm wysokości i cienką, pustą w
środku łodyżkę, podobny do niego skrzyp olbrzymi osiąga znacznie
większe rozmiary jednak jego łodyga jest znacznie jaśniejsza od
pozostałej części rośliny i grubsza (skrzyp olbrzymi może być
stosowany wyłącznie zewnętrznie).
Działanie: przeciwbakteryjne, moczopędne, zawiera krzemionkę.
Zastosowanie: skrzyp zawiera dużo krzemionki, ma działanie
remineralizujące, odwar (ziele gotowane przez 15min.) wzmacnia
włosy, skórę i paznokcie, ze względu na właściwości
przeciwbakteryjne napar może służyć do mycia twarzy (nawet cery
wrażliwej) oraz zastąpić szampon. Herbatka działa silnie
moczopędnie.
Malina leśna
Występowanie: głównie zacienione obszary lasu.
Działanie: tonizujące, pobudzające, rozkurczające; liście obfitują
w kwas foliowy, witaminy A i C, żelazo.
Zastosowanie: herbata z liści maliny jest doskonała przy
wzdęciach, wymiotach, bólach brzucha (można zaparzać z
rumiankiem, miętą), napar z liści łagodzi podrażnienia, działa
przeciwbiegunkowo, owoce działają napotnie i
przeciwgorączkowo, mogą być stosowane pomocniczo w
przeziębieniach, owoce są źródłem wielu witamin a także cukru,
doskonałe na deser.
Podbiał pospolity
Występowanie: gleby ubogie, gliniaste, bezdroża.
Opis: jako pierwsze wczesną wiosną pojawiają się pojedyncze, żółte
kwiaty, późnej pojawiają się liście zielone od strony górnej,
srebrzystej od strony wewnętrznej.
Działanie: powlekające.
Zastosowanie: świeże liście i kwiaty zalać gorącą wodą, stosować
do moczenia spuchniętych nóg po całodziennej wędrówce,
Poziomka właściwa
Występowanie: nasłonecznione skraje lasów oraz na polanach w
czerwcu i lipcu.
Działanie: witaminizujące, liść – przeciwbiegunkowe.
Zastosowanie: owoce bogate w cukry, żelazo, potas, wapń, fosfor i
siarkę oraz witaminę C, herbata z liści działa przeciwbiegunkowo.
Jeżyna
Występowanie: przy drogach, w zaroślach, na polnych miedzach
oraz lasach.
Opis: podobna do maliny jednak ma zdecydowanie większe kolce i
jest bardziej rozłożysta, owoce czarne, występują od sierpnia do
października.
Działanie: witaminizujące, liść – przeciwbiegunkowe.
Zastosowanie: owoce są najlepszym źródło witaminy E oraz wielu
cennych składników mineralnych, zalecane dla
rekonwalescentów, napar z liści łagodzi przeziębienia.
Dzika róża
Występowanie: krzew rosnący często na przydrożach.
Działanie: rozkurczowo, ściągająco, napotnie, wzmacniająco.
Zastosowanie: napar z owoców dzikiej róży łagodzi przebieg
grypy i przeziębienia, skraca czas ich trwania, działa
wzmacniająco, zalecane w stanach przemęczenia i
stresu, stosowany w niestrawności, do płukania jamy ustnej w
krwawieniu dziąseł, owoce dzikiej róży są bogatym źródłem
przyswajalnej dla organizmu witaminy C, zawiera także witaminy
K, P, E, A.
Bez czarny
Występowanie: miejsca wilgotne, żyzne i cieniste.
Opis: okazały krzew, liście błyszczące, żywo zielone, w pełni lata
rodzi płaskie baldachy drobniutkich kremowobiałych kwiatów o
intensywnym zapachu, wczesną jesienią pojawiają się małe
fioletowoczarne owoce.
Zastosowanie: Wszystkie części bzu zawierają związki o działaniu
leczniczym.
LIŚCIE – napar z liści zawierających gorzkie glikozydy odstrasza
owady.
KWIATOSTANY – napar z kwiatów popijano dla zachowania młodości
nasączone kompresy koją podrażnienia słoneczne, przynoszą ulgę przesuszonej
skórze, herbatka z kwiatów obniża gorączkę, stosowana w grypie i
przeziębieniu, odwarem z kwitów warto płukać jamę ustną przy bólach gardła,
OWOCE – sok z owoców bzu (koniecznie gotowany w celu rozkładu związków
cyjanogennych!) łagodzi tzw. „łamanie w kościach” w czasie grypy, wykazują
właściwości oczyszczające organizm (napotne, moczopędne, przeczyszczające →
usuwanie toksyn bakteryjnych w czasie infekcji trzema drogami), składniki
zawarte w owocach działają przeciwwirusowo zwłaszcza w stosunku do wirusów
grypy typu A i B, aktywują układ odpornościowy, by sam się bronił!
Świeżych jagód bzu czarnego nie można jeść na surowo – działają silnie
przeczyszczająco, można stosować gdy są już lekko zasuszone wtedy działają
słabiej, można również przygotować z nich sok lub konfiturę.
Wierzba biała
Występowanie: wilgotne lasy, podmokłe łąki i nad rzekami.
Opis: substancję leczniczą stanowi kora która jest szara,
chropowata, latem łatwo odstająca od pnia.
Działanie: przeciwbakteryjnie, przeciwbólowe, ściągające.
Zastosowanie: ze względu na salicylany wyciągi z kory działają
bezpiecznie przeciwbólowo we wszelkiego rodzaju bólach, nie
obciążając przy tym żołądka i wątroby, zalecane w zaburzeniach
trawiennych, bólach brzucha, działa ogólnie
wzmacniająco, doskonałe płukanki na ból gardła, zewnętrznie do
przemywania oparzeń, owrzodzeń, krwawiących ran.
Lipa drobnolistna
Występowanie: występuje dziko i jako drzewo ozdobne w parkach,
kwitnie końcem czerwca i na początku lipca.
Działanie: kwiatostany działają przeciwgorączkowo, napotnie,
immunostymulująco.
Zastosowanie: herbatki ze świeżych lub suszonych kwiatostanów
lipy działają napotnie, dlatego obniżają gorączkę, stosowane w
przeziębieniach, nerwobólach i zawrotach głowy, należy je podawać
w ciągu dnia żeby mieć pod kontrolą temperaturę ciała (możliwe
wychłodzenie w skutek nadmiernego pocenia się
organizmu), herbata doskonale nawilża górne drogi oddechowe,
działanie to jest szczególnie korzystne przy kaszlu.
Szałwia
Występowanie: Rośnie na słonecznych zboczach i skałach, na
glebach bogatych w wapń i w miarę wilgotnych.
Opis: Kwitnie od maja do czerwca. Liście zrywane przed okresem
kwitnienia są używane do dziś jako przyprawa.
Zastosowanie: Zazwyczaj używana na bóle związane z żołądkiem,
jak np. przypadki przejedzenia się podczas świąt, lub po spożyciu
zbyt dużych ilości tłuszczu zwierzęcego, a także w przypadkach
gorączki. Większe dawki były także skutecznie używane w
leczeniu bóli głowy, szczególnie tych promieniujących od czoła.
Nagietek
Występowanie: uprawiany w ogródkach.
Opis: kwitnie od czerwca do września. Surowcem zielarskim są
wysuszone koszyczki nagietka albo wysuszone same kwiaty
języczkowe. Kwiaty zbiera się w miarę zakwitania i suszy w
warunkach naturalnych w przewiewnych i zacienionym
pomieszczeniu bądź w suszarni w temperaturze 35–45 stopni
Celsjusza.
Działanie: przeciwzapalne, przeciwgrzybicze.
Zastosowanie: Nagietek od lat jest wykorzystywany przez
kosmetologów. My także możemy go wykorzystywać na domowe
sposoby. Wyciąg z tego kwiatu, w kosmetykach i maściach
przyspiesza gojenie ran, działa przeciwzapalnie i bakteriobójczo.
Zawiera prowitaminę A, dzięki czemu hamuje łuszczenie się skóry.
Wykorzystuje się go w preparatach do skóry wrażliwej.
Serdecznik
Występowanie: Rośnie dziko w zaniedbanych ogródkach, w
sadach, przy drogach, na rumowiskach.
Opis: jako surowca leczniczego używa się ziela. Pędy zioła należy
ścinać na początku kwitnienia, najlepiej bez zdrewniałych części.
Zastosowanie: Napary z ziela wykazują działanie rozkurczowe,
uspokajające, regulują pracę serca, wzmacniają mięsień sercowy.
Są też łagodnie żółciopędne i moczopędne. Napar zaleca się
osobom w starszym wieku, które mają osłabiony mięsień
sercowy, odczuwają kołatanie serca, łatwo się męczą czy też mają
nadciśnienie tętnicze.
Głowienka pospolita
Występowanie: Rośnie na łąkach, pastwiskach, w zaroślach, na
przydrożach.
działanie: przeciwzapalne i antybakteryjne, gojące,
przeciwkrwotoczne, ściągające, przeciwbiegunkowe, i regulujące
trawienie.
Zastosowanie: Liście i kwiaty głowienki pospolitej zawierają
więcej przeciwutleniaczy (które zapobiegają m.in. chorobom serca
i nowotworom) niż jakikolwiek inna roślina. Napar z tej rośliny
reguluje trawienie, ma działanie moczopędne i pomaga zmniejszyć
krwotoki (w tym obfite miesiączki, krwawiące hemoroidy,
krwawienia z dziąseł, krwotoki wewnętrzne).
Tutaj wpisz tekst