89

Słupskie Prace Geograf iczne 6 • 2009

Krzysztof ParzychAkademia PomorskaSłupsk

ZASIĘG PRZESTRZENNY WAKACYJNYCH DESTYNACJITURYSTYCZNYCH MŁODZIEśY NA PRZYKŁADZIE

UCZNIÓW LICEÓW OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCHZE SŁUPSKA I CZĘSTOCHOWY

YOUTH HOLIDAY TOURISM DESTINATIONSON EXAMPLE OF SŁUPSK AND CZĘSTOCHOWA

HIGH SCHOOLS TRIPS

Zarys treści: W artykule przeanalizowany został zasięg przestrzenny wakacyjnych destynacjiturystycznych młodzieŜy na przykładzie uczniów liceów ogólnokształcących ze Słupska i Często-chowy, z uwzględnieniem wyjazdów krajowych i zagranicznych.

Słowa kluczowe: przestrzeń turystyczna, młodzieŜ licealnaKey words: tourism destination, high schools students

Wprowadzenie

Wakacje letnie są głównym okresem aktywności turystycznej społeczeństwa.Dogodne warunki pogodowe w połączeniu z największą ilością czasu wolnego(w związku z urlopami wypoczynkowymi oraz okresem przerwy w zajęciach dydak-tycznych) skłaniają do wyjazdów nie tylko o charakterze krajoznawczym, ale rów-nieŜ do uczestniczenia w turystyce pobytowej. Lepsza w okresie wakacyjnym do-stępność wielu atrakcyjnych turystycznie miejscowości i regionów zarówno w Pol-sce, jak i za granicą skłania równieŜ do częstszych w tym okresie podróŜy. Wyni-ka to z faktu, Ŝe wiele miejscowości ma walory turystyczne i recepcyjne odpowied-nie do uprawiania turystyki przede wszystkim w sezonie wakacyjno-urlopowym.W związku z tym w okresie wakacji mobilność turystyczna ludności jest największa,a wraz z nią najszerszy jest zasięg przestrzenny podejmowanych podróŜy. Na tlespołeczeństwa najaktywniejsza pod względem mobilności turystycznej jest grupamłodzieŜy szkolnej, co potwierdzają wskaźniki aktywności oraz frekwencji tury-stycznej, wyliczone przez badaczy tego zagadnienia w kraju (Łaciak 2001, 2003,

90

Ryc. 1. Rozkład przestrzenny krajowych wyjazdów turystycznych młodzieŜy licealnej Słup-ska (A) i Częstochowy (B) w okresie wakacji letnich 2001 rokuFig. 1. The spatial arrangement of the national touristic departures of the Słupsk (A) andCzęstochowa (B) high school students during summer holidays 2001Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań ankietowych

91

92

2005, Lubowicz 1990, 1996, 1999, Wartecka 2001, Sołtysik 2002, Łopaciński 1989,1990, Matczak 1994, 1996, Mentuch, Treder-Mentuch 2000 i inni) i za granicą(Abdel-Ghaffar 1992, Bywater 1993, Carr 2002, Garibaldi, Rebora 1995, Horak,Crnković, Mikacić 1989, Manriquez, Fawaz Fernandez 2003, Richards, Wilson2003, 2004, Seekings 1998 oraz inni).

W artykule przedstawiono analizę zasięgu przestrzennego wakacyjnych destyna-cji turystycznych młodzieŜy licealnej zamieszkującej dwa miasta: Słupsk i Często-chowę. Wybór tych miast był celowy i podyktowany próbą określenia wpływu de-terminanty środowiskowej (odmiennych cech geograficznych środowiska zamiesz-kania młodzieŜy) na przestrzeń turystyczną podejmowanych przez młodzieŜ podró-Ŝy. Terminu destynacja uŜywa się w odniesieniu do docelowych miejsc migracji tu-rystycznych. Jego uŜycie jest spowodowane brakiem jednoznacznego odpowiednikaw polskiej literaturze z zakresu geografii turyzmu.

Badania przeprowadzono metodą ankietową. Miały one charakter losowy, war-stwowy i proporcjonalny. Operat losowania wyniósł ogółem 1962 osoby, w tym1412 z Częstochowy i 550 ze Słupska. Miejscem badań były wszystkie państwowelicea ogólnokształcące funkcjonujące w roku szkolnym 2001/2002 w Słupsku i Czę-stochowie. Zasięg przestrzenny podróŜy wakacyjnych obu badanych populacji mło-dzieŜy określono na podstawie miejscowości docelowych wyjazdów turystycznychkrajowych i zagranicznych w okresie wakacji letnich w 2001 roku.

Analiza mapy zasięgu przestrzennego krajowych wyjazdów turystycznych mło-dzieŜy licealnej ze Słupska i Częstochowy wskazuje na wysoki stopień ich koncen-tracji w najatrakcyjniejszych pod względem turystyczno-krajoznawczym miejsco-wościach i regionach Polski, a takŜe w najbliŜszych okolicach miejsc zamieszkania.Mapy wakacyjnej przestrzeni turystycznej obu badanych populacji wskazują naznaczne zróŜnicowanie liczby miejscowości odwiedzonych w okresie wakacji let-nich, jak równieŜ natęŜenia wyjazdów do poszczególnych miejscowości i regionówturystycznych w Polsce i za granicą.

MłodzieŜ licealna ze Słupska odwiedziła w trakcie swoich wakacyjnych podróŜyw 2002 roku 252 miejscowości, z tego 176 (69,8%) na obszarze Polski oraz 76(30,2%) za granicą. Spośród 589 wyjazdów 408 (69,3%) stanowiły wyjazdy krajo-we, natomiast 181 (30,7%) wyjazdy zagraniczne. Najwięcej podróŜy odbyto domiejscowości w najbliŜszych okolicach Słupska i innych miejscowości podregionusłupskiego (ryc. 1A). Ich duŜy udział wśród wyjazdów wakacyjnych moŜe wynikaćz bliskości bardzo atrakcyjnych pod względem wypoczynkowym miejscowościnadmorskich, które w sezonie wakacyjno-urlopowym są najczęściej odwiedzanew Polsce. Ogółem w podregionie słupskim odwiedzono 54 miejscowości, do któ-rych było skierowanych 28,3% wszystkich wyjazdów krajowych badanej populacjimłodzieŜy. Najczęściej odwiedzane w tej grupie były kąpieliska nadmorskie: Ustka(22 wyjazdy), Łeba (8), Jarosławiec (10) oraz ośrodki nad jeziorami, zwłaszcza Ko-czała na Pojezierzu Bytowskim (8).

Obserwacje autora badań dotyczące liczby wizyt w miejscowościach nadmor-skich mieszkańców Słupska pozwalają przypuszczać, Ŝe liczba deklarowanych wy-jazdów młodzieŜy słupskiej do miejscowości nadmorskich w okresie wakacyjnymwydaje się znacznie zaniŜona. Jest to prawdopodobnie wynikiem nieuwzględniania

93

jednodniowych wyjazdów bez noclegu do Ustki i innych miejscowości nadmorskichpodregionu słupskiego wśród wyjazdów o charakterze turystycznym. Fakt powyŜszyznajduje swoje uzasadnienie naukowe, poniewaŜ w terminologii badań ruchu tury-stycznego jako wyjazdy turystyczne traktowane są te, które połączone są z co naj-mniej jednym noclegiem poza miejscem zamieszkania1.

Oprócz kąpielisk nadmorskich w podregionie słupskim (dawnym województwiesłupskim) młodzieŜ najczęściej odwiedzała: Lębork, Krzynię, Główczyce, Potęgo-wo, Kępice, Kołczygłowy, Warcino, Czarną Dąbrówkę oraz miejscowości Pojezie-rza Bytowskiego i Wysoczyzny Polanowskiej: Ceromin, Bytów, Tuchomie, Miastko,Łupawsko, Kłączno, Studzienice. W grupie tych miejscowości znalazły się zarównoatrakcyjne ośrodki wypoczynkowe połoŜone nad jeziorami, jak i znacznie mniejznane miejscowości, niejednokrotnie pozbawione jakichkolwiek walorów turystycz-no-krajoznawczych oraz wypoczynkowych (Potęgowo, Kołczygłowy, Kępice, Czar-na Dąbrówka). Obecność tych miejscowości naleŜy wiązać prawdopodobnie z wy-jazdami do miejscowości zamieszkiwania rodzin, krewnych lub znajomych. Stosun-kowo duŜy udział wyjazdów młodzieŜy słupskiej w najbliŜsze okolice miejsca za-mieszkania jest efektem z jednej strony dobrej dostępności czasowo-przestrzennejatrakcyjnych pod względem wypoczynkowym miejscowości nadmorskich, a z dru-giej względów ekonomicznych. DuŜa grupa osób, nie dysponując odpowiednimiśrodkami finansowymi do realizacji bardziej atrakcyjnych podróŜy, kompensowałasobie ich brak wyjazdami do rodziny oraz znajomych.

Drugi pod względem liczby podróŜy obszar destynacji turystycznej młodzieŜysłupskiej stanowiły góry. Odwiedziła ona w badanym okresie 32 miejscowości gór-skie, do których skierowała 70 podróŜy. Stanowiło to 17,2% wszystkich jej waka-cyjnych wyjazdów krajowych (ryc.1A). Najczęściej odwiedzanymi miejscowościa-mi były: Zakopane (12 wyjazdów), Zawoja (10) oraz Szklarska Poręba (5), a pa-smami górskimi Tatry (Zakopane, Poronin, Białka Tatrzańska, Biały Dunajec), ob-szar Beskidu Śląskiego i śywieckiego (Zwardoń, Wisła, Ustroń, śywiec, Istebna,Zawoja, Szczyrk), Sudety (Karpacz, Szklarska Poręba, Kamienna Góra, Kowary,Jelenia Góra, Srebrna Góra) i Beskid Sądecki (Krynica, Tylicz, śegiestów, Rytro,Piwniczna). Wyjazdy w góry były w większości wyjazdami długookresowymi(tab. 1).

Wśród pozostałych miejscowości krajowych częstszym celem wyjazdów byłyatrakcyjne pod względem turystyczno-krajoznawczym duŜe miasta, połoŜone pozagłównymi szlakami penetracji turystycznej – Warszawa (15 wyjazdów), Kraków (11),Gdańsk (8).

MłodzieŜ licealna z Częstochowy odbyła w okresie wakacji letnich 2001 rokuogółem 1568 wyjazdów, z czego 1090 (69,5%) stanowiły wyjazdy krajowe, a 478(30,5%) zagraniczne. W trakcie swoich podróŜy odwiedziła 343 miejscowości, w tym307 na obszarze Polski i 112 zagranicznych w 31 krajach. Krajowe wyjazdy waka-cyjne młodzieŜy częstochowskiej koncentrowały się na 3 zasadniczych obszarach(ryc. 1B).

———————1 Terminologia turystyczna – zalecenia WTO, ONZ – WTO, Warszawa, Instytut Turystyki 1995,

za: Wodejko 1997.

94

Ryc. 2. Mapa przestrzeni turystycznej wyjazdów zagranicznych młodzieŜy licealnej Słupska(A) i Częstochowy (B) w okresie wakacji letnich 2001 rokuFig. 2. The touristic space map of the Słupsk (A) and Częstochowa (B) high school studentsdepartures abroad during summer holidays 2001Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań ankietowych

95

96

Tabela 1Rozkład przestrzenny wakacyjnych wyjazdów turystycznych młodzieŜy licealnej

ze Słupska i Częstochowy z uwzględnieniem wyjazdów krótko- i długoterminowychTable 1

The spatial arrangement of the holiday touristic departures of the high school students fromSłupsk and Częstochowa taking under consideration short- and long-term departures

Wyjazdy długookresowe(% ogółu wyjazdów)

Wyjazdy krótkookresowe(% ogółu wyjazdów)

Główne kierunkiwyjazdów młodzieŜ

licealnaSłupska

młodzieŜlicealna

Częstochowy

młodzieŜlicealnaSłupska

młodzieŜlicealna

Częstochowy

Okolice miejscazamieszkania

16,7 8,3 35,1 30,8

WybrzeŜe 5,6 21,3 15,1 14,9

Pojezierza 6,7 6,7 3,3 1,9

Góry 13,5 15,6 6,6 8,9

Atrakcyjne miasta 12,0 6,9 21,6 16,9

Pozostałe miejscowości 8,6 9,4 5,0 14,8

Wyjazdy zagraniczne 36,9 31,8 13,3 11,8

Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań ankietowych

Obszarem największej koncentracji wyjazdów był makroregion PobrzeŜa Bał-tyku, gdzie odwiedzono 47 miejscowości w trakcie 343 wyjazdów, co stanowiło31,5% wszystkich krajowych wyjazdów wakacyjnych. Największą popularnościąwśród młodzieŜy częstochowskiej cieszyły się: Łeba (46 wyjazdów), Międzywodzie(28), Kołobrzeg (28), Władysławowo (26), Ustka (25), Międzyzdroje (21), Darłów-ko (13) i Krynica Morska (12). W rozmieszczeniu nadmorskich destynacji tury-stycznych tej grupy dają się zatem zauwaŜyć trzy obszary koncentracji (ryc. 1B).Pierwszy z nich to obszar Zatoki Gdańskiej – Władysławowo, Jastarnia, Jurata,Chałupy, Puck, śelistrzewo, Swarzewo, drugi wyznaczała środkowa część pobrzeŜaz Łebą, Ustką, Rowami, Jarosławcem i Darłówkiem, a trzeci, najliczniej odwiedza-ny, obejmował miejscowości PobrzeŜa Szczecińskiego: Międzyzdroje, Kołobrzeg,Kamień Pomorski, Międzywodzie, Darłowo, SianoŜęty, Pobierowo, Dąbki, Pogo-rzelicę, Dźwirzyno, Niechorze, MrzeŜyno, Dziwnów, Rewal. Wyjazdy do miejsco-wości nadmorskich były głównie wyjazdami długookresowymi, o charakterze po-bytowym.

Kolejny obszar destynacji wakacyjnych wyjazdów turystycznych młodzieŜy czę-stochowskiej stanowiły miejscowości górskie (ryc. 1B). Odwiedzono 63 takie miej-scowości w trakcie 234 wyjazdów, co stanowi 21,5% wyjazdów wakacyjnych tejgrupy. Najczęściej wyjeŜdŜano do Zakopanego (63 wyjazdy). Z innych miejscowo-

97

ści częściej odwiedzane w Tatrach były: Biały Dunajec (7 wyjazdów), Murzasichle,śegiestów, Bukowina Tatrzańska (po 3) oraz w Beskidzie Śląskim i śywieckim –Wisła (12), Rycerka Górna (8), Brenna, Międzybrodzie, Szczyrk, Istebna (po 4),śywiec (3). Znacznie rzadziej celem wyjazdów były miejscowości w Sudetach.Większość wyjazdów w tym regionie była skierowana do miejscowości połoŜonychna ziemi kłodzkiej: Międzygórza, Lądka Zdroju, Długopola Zdroju, Kłodzka, Prze-rzeczyna Zdroju, Kudowy Zdroju, Radkowa oraz do miejscowości karkonoskich:Karpacza, Szklarskiej Poręby, Sosnówki.

W przeciwieństwie do młodzieŜy słupskiej znacznie rzadziej licealiści z Często-chowy odwiedzali okolice miejsca zamieszkania. Wyjazdy te stanowiły 14,4% (157)wszystkich krajowych podróŜy w okresie wakacyjnym. Ich miejscem były 42 miej-scowości. Najczęściej wyjeŜdŜano do popularnych ośrodków wypoczynkowychWyŜyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz połoŜonych nad Wartą: Zawady (33 wy-jazdy), Olsztyna (25), Poraja (13), Zabórza (7), Krzeczowa (7).

Najmniejszym zainteresowaniem młodzieŜy licealnej z Częstochowy cieszyły sięobszary pojezierne. Odwiedzono 43 miejscowości połoŜone nad jeziorami. Liczbaodwiedzin była jednak stosunkowo niewielka i stanowiła zaledwie 5,8% (63)wszystkich krajowych wyjazdów wakacyjnych tej grupy. Najwięcej miejscowości(16) odwiedzono na Pojezierzu Mazurskim i Suwalskim.

Z pozostałych miejscowości, do których wyjeŜdŜała młodzieŜ częstochowskaw okresie wakacji letnich 2001 roku, wydzielono grupę miejsc o wysokiej atrakcyj-ności turystycznej, połoŜonych poza głównymi obszarami penetracji turystycznej,przyjmując za kryterium ich walory turystyczne w postaci zabytków architektury,wartości przyrodniczych bądź imprez kulturalnych i innych o znaczeniu ponadre-gionalnym. Wyjazdy takie stanowiły 10,7% wszystkich podróŜy młodzieŜy licealnejw tym okresie (ryc. 1B). Najczęściej odwiedzane były: Kraków (29 wyjazdów),Warszawa (16), Gdańsk (14), Wrocław (10). Pozostałe wyjazdy młodzieŜy w okresiewakacyjnym były znacznie rozproszone na obszarze całej Polski.

Istotny segment wakacyjnych destynacji turystycznych obu badanych populacjimłodzieŜy stanowiły podróŜe zagraniczne. Ich kierunki rozpatrywano w ujęciu po-szczególnych miejscowości i krajów, a następnie pogrupowano je według poszcze-gólnych regionów turystycznych świata, zgodnie z podziałem zaproponowanymprzez WTO.

MłodzieŜ słupska odbyła w analizowanym okresie 181 takich podróŜy, co stano-wiło około 30,7% ogółu jej wyjazdów. Miejscem odwiedzin było 76 miejscowościna obszarze 33 krajów. Analiza rozkładu przestrzennego tych podróŜy wskazuje naich silną koncentrację w dwóch regionach: około 34% w krajach Europy Zachodniej– Niemcy (27), Anglia (7), Francja (6) oraz 39% w basenie Morza Śródziemnego– Włochy (27), Grecja (19), Hiszpania (15), Chorwacja (12). Ponad 15% wyjazdówbyło skierowanych do krajów Europy Środkowo-Wschodniej (Czechy – 13, Węgry– 8, Słowacja – 6). Ponadto w grupie podróŜy zagranicznych znalazło się kilka dokrajów pozaeuropejskich – USA, Kanady, Meksyku, Gruzji, Egiptu (ryc. 2A)

Równie duŜy udział w grupie destynacji wakacyjnych młodzieŜy częstochow-skiej miały podróŜe zagraniczne. Stanowiły one – 30,5% ogółu wszystkich wyjaz-dów wakacyjnych tej grupy. Odwiedzono 112 miejscowości połoŜonych na terenie

98

31 krajów (ryc. 2B). W rozkładzie przestrzennym podróŜy dają się zauwaŜyć dwabieguny. Pierwszy stanowią kraje ościenne – Czechy (34), Niemcy (28), Słowacja(17). Drugi, obejmujący znacznie większą liczbę wyjazdów, bo ponad 70,0%, sta-nowiły państwa basenu Morza Śródziemnego, gdzie najczęściej odwiedzanymi kra-jami były Grecja (68 wyjazdów), Włochy (62), Chorwacja (60), i Hiszpania (42).Ponadto odwiedzono 9 krajów pozaeuropejskich, m.in. Dominikanę, Malezję, Sin-gapur, Japonię.

Analiza zasięgu przestrzennego wakacyjnych podróŜy badanych grup młodzieŜywskazuje, Ŝe czynnikiem w istotny sposób róŜnicującym przestrzeń turystycznąwyjazdów był czas trwania podróŜy. Wyjazdy krótkoterminowe (1-4 dni) były naj-częściej związane z miejscowościami w najbliŜszej okolicy, natomiast długookreso-we z podróŜami zagranicznymi oraz odwiedzinami najatrakcyjniejszych turystyczniemiejscowości w kraju, połoŜonych w znacznej odległości od miejsca zamieszkania(tab. 1). ZaleŜność ta dotyczyła w podobnym stopniu zarówno młodzieŜy słupskiej,jak i częstochowskiej.

Porównanie rozkładu przestrzennego wakacyjnych destynacji turystycznychmłodzieŜy licealnej ze Słupska i Częstochowy wskazuje na pewne podobieństwai róŜnice pomiędzy nimi. Charakterystyczne są znacznie większe róŜnice w destyna-cji wyjazdów krajowych oraz wysoki stopień podobieństwa destynacji podróŜy za-granicznych.

RóŜnice w kierunkach wakacyjnych podróŜy krajowych młodzieŜy wiąŜą sięw znaczącym stopniu ze specyfiką połoŜenia geograficznego obu miast. MłodzieŜsłupska, mając w najbliŜszym sąsiedztwie miejsca zamieszkania atrakcyjne kurortynadmorskie oraz ośrodki pojezierne, znacznie częściej wyjeŜdŜała w okolice miejscazamieszkania. Rzadziej natomiast uczestniczyła w podróŜach poza swój region.MłodzieŜ częstochowska swoje podróŜe kierowała głównie do atrakcyjnych miej-scowości nadmorskich oraz górskich polskiej części Karpat. W mniejszym stopniuodwiedzała natomiast okolice miejsca zamieszkania. Na podstawie takiego rozkładuprzestrzennego miejscowości moŜna wnioskować, Ŝe podróŜe pozostawały podwpływem czynników ekonomicznych, skłaniających duŜą część populacji (dotyczyto szczególnie młodzieŜy licealnej ze Słupska, w mniejszym Częstochowy) do wy-poczynku w okolicy miejsca zamieszkania, a takŜe czynnika kontrastowości krajo-brazu zgodnie z „prawem przeciwieństw” Glücksmana, wpływającego na częstszeodwiedziny obszarów nadmorskich i górskich przez młodzieŜ licealną z Częstocho-wy oraz obszarów górskich przez młodzieŜ licealną ze Słupska. Potwierdzeniemwpływu czynnika kontrastowości krajobrazu na zasięg przestrzenny podejmowa-nych przez obie badane populacje wyjazdów są wyniki testu chi kwadrat na zbieŜ-ność, którego poziom istotności wynosi +/-0,001, i wskazują na znacznie wyŜszyudział w wyborach wakacyjnych destynacji turystycznych obszarów z krajobrazemkontrastującym z okolicami miejsca zamieszkania.

Na znaczne róŜnice w rozkładzie przestrzennym destynacji wyjazdów krajowychobu badanych populacji młodzieŜy wskazuje równieŜ rozmieszczenie centroidówwyznaczonych dla ogółu wyjazdów wakacyjnych obu badanych grup (ryc. 3). Cen-troid wykreślony dla destynacji wyjazdów młodzieŜy słupskiej jest wyraźnie wysu-nięty na północny zachód od środka geometrycznego Polski i połoŜony znacznie

99

Ryc. 3. Rozmieszczenie centroidów wyjazdów młodzieŜy licealnej ze Słupska i Częstochowyw okresie wakacji letnich 2001 rokuFig. 3. The centroids’ arrangements of the departures of the high school students from Słupskand Częstochowa during summer holidays 2001Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań ankietowych

bliŜej miejsca zamieszkania młodzieŜy w porównaniu z połoŜeniem analogicznegocentroidu dla destynacji wyjazdów młodzieŜy częstochowskiej, który jest zlokali-zowany bliŜej środka geometrycznego Polski. Takie rozmieszczenie centroidów jestwynikiem większej liczby wyjazdów młodzieŜy słupskiej w okolice miejsca za-mieszkania (do nadmorskich kąpielisk w regionie) oraz dwubiegunowego, o podob-nych proporcjach liczby wyjazdów, rozkładu dominujących kierunków wyjazdówmłodzieŜy częstochowskiej (góry-morze), którego efektem jest połoŜenie centroidublisko środka geometrycznego Polski.

Znacznie mniejsze róŜnice odnotowano w rozkładzie przestrzennym wakacyj-nych podróŜy zagranicznych obu badanych populacji. Zarówno dla młodzieŜy słup-

100

skiej, jak i częstochowskiej w okresie wakacji letnich 2001 roku najatrakcyjniejszepozostawały kraje Europy Śródziemnomorskiej oraz Zachodniej, w dalszej kolejno-ści Europy Środkowo-Wschodniej. Inne obszary były odwiedzane sporadycznie.

RóŜnice w rozkładzie przestrzennym wyjazdów krajowych i podobieństwa roz-kładu przestrzennego wyjazdów zagranicznych prowadzą do wniosku, Ŝe środowi-sko geograficzne pochodzenia turysty w większym stopniu oddziałuje na jego prefe-rencje przestrzenne w turystyce krajowej, natomiast w mniejszym stopniu determi-nuje rozkład przestrzenny wyjazdów zagranicznych. Kierunki wyjazdów zagranicz-nych nawiązują do współczesnych trendów w rozmieszczeniu międzynarodowegoruchu turystycznego w Europie oraz do atrakcyjności poszczególnych krajów i re-gionów turystycznych Europy. Ponadto w destynacji wyjazdów krajowych istotnymczynnikiem – niewątpliwie róŜnicującym zasięg podróŜy – są: dostępność czasowo--przestrzenna miejsca oraz moŜliwości finansowe uczestników.

Literatura

Abdel-Ghaffar A., 1992, Youth Tourism, Annals of Tourism Research 19, 4Bywater M., 1993, The Youth and Student Travel Market, EIU Travel and Tourism Analyst, 3Carr N., 2002, A Comparative Analysis of the Behaviour of Domestic and International

Young Tourists, Tourism Management 23, 3Garibaldi M., Rebora L., 1995, El Turismo de jóvenes en México, BITS Información 120Horak S., Crnković S., Mikacić 1989, Rozwój turystyki młodzieŜowej w Chorwacji, Problemy

Turystyki 2, 44Lubowicz Z., 1990, Turystyka młodzieŜy polskiej lat osiemdziesiątych: społeczne uwarunko-

wania, WarszawaLubowicz Z., 1996, Turystyka młodzieŜy szkół ponadpodstawowych w 1995 roku, Problemy

Turystyki 1-4Lubowicz Z., 1999, Badania wyjazdów turystycznych młodzieŜy szkól ponadpodstawowych,

Problemy Turystyki 2Łaciak J., 2001, Aktywność turystyczna dzieci i młodzieŜy w 2000 roku, WarszawaŁaciak J., 2003, Aktywność turystyczna dzieci i młodzieŜy w 2002 roku, WarszawaŁaciak J., 2005, Aktywność turystyczna dzieci i młodzieŜy w 2004 roku, WarszawaŁopaciński K., 1989, Aktywność turystyczna polskich studentów w 1988 roku, Problemy Tu-

rystyki 3, 45Łopaciński K., 1990, Aktywność turystyczna młodzieŜy akademickiej, WarszawaManriquez M.T., Fawaz Fernandez P., 2003, Turismo juvenile, SantiagoMatczak A., 1994, Percepcja przestrzeni turystycznej Polski przez zamiejscową młodzieŜ

akademicką studiującą w Łodzi, Turyzm 4, 1Matczak A., 1996, Percepcja regionalnej przestrzeni turystycznej przez uczniów szkół liceal-

nych Łodzi, Turyzm 6, 1Mentuch A., Treder-Mentuch A., 2000, Turystyka młodzieŜowa w świetle wyników badań

młodzieŜy szkół średnich, GdańskRichards G., Wilson J., 2003, Today’s Youth Tourists: Tomorrow’s Global Nomads? New Ho-

rizons in Independent Youth and Student Travel. Amsterdam: International Student TravelConfederation and Arnhem: Association of Tourism and Leisure Education

Richards G., Wilson J., 2004, The Global Nomad: Backpacker Travel in Theory and Practic,Clevedon

101

Seekings J., 1998, The Youth Travel Market, Travel and Tourism Analyst 5Sołtysik M., 2002, Aktywność rekreacyjno-turystyczna a czas wolny młodzieŜy szkolnej Wro-

cławia, Człowiek i Ruch 6 (2)Wartecka A., 2001, Aktywność turystyczna młodzieŜy w świetle badań, Roczniki Naukowe

AWF PoznańWodejko S., 1997, Ekonomiczne zagadnienia turystyki, Warszawa

Summary

The main subject of his article was the holiday tourism destinations analysis of twochoosen cities youths groups from Słupsk and Częstochowa. For this purpose used the resultsof the questionnaire which was leaded in april and may of 2002 year in all government highschools in Słupsk and Częstochowa. This research let to describe the tourism destinationsof the youths holiday countries and abroad trips. The characteristic of the youths holidaytourism destinations let to know important differences in the countries trips and likeness inforeign trips.

The differencessin the countries trips and likeness in foreign trips come to conclusion thatthe home environment most determine of the tourist preferences in country tourism destina-tions and less in the foreign tourism destinations. Besides it the important factor differentiatedthe tourism destination holiday trips are the time and space accessibility of tourism attractionsand financial level.