Zachowania organizacyjne

Kapitał obcy udostępniany jest przedsiębiorstwu w formie kredytów lub pożyczek na ściśle określony

czas, za wynagrodzeniem w formie odsetek a niekiedy w formie uprawnień w zakresie kontroli i podejmowania decyzji. Kapitałem obcym są również bieżące zobowiązania do ich płatności. Kapitały własne oraz zysk niepodzielony mają ograniczone rozmiary w stosunku do zapotrzebowania przedsiębiorstwa na środki pieniężne niezbędne do prowadzenia działalności. Z tego względu przedsiębiorstwo poszukuje dodatkowych źródeł finansowania w formie środków obcych.

Finansowanie obce może przyjąć różne formy

w zależności od tego na co będą wykorzystane środki, czy na działalność bieżącą czy też na działalność inwestycyjną. Do form finansowania obcego należą: kredyty bankowe, pozabankowe kredyty, obligacje, leasing, faktoring, forfaiting, franchaising, venture capital.

W poniższym tekście przedstawiono wybrane z nich.

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się nabyć rzecz na warunkach określonych w tej umowie i oddać ją korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony. Na podstawie tej samej umowy korzystający zobowiązany jest do zapłaty finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenia pieniężnego, równego co najmniej cenie nabycia rzeczy.

Leasing może przyjąć dwie formy:- finansowy, traktowany jako leasing długoterminowy,

finansujący traktowany jest jako instytucja rzecz będącą przedmiotem leasingu.

Korzystający wybiera lub dokładnie określa rodzaj np.

urządzenia a finansujący za nie płaci. Korzystający po upływie określonego czasu gwarantuje sobie przeniesienie prawa własności na siebie.

- operacyjny, traktowany jest jako wykorzystanie rzeczy będącej przedmiotem leasingu na okres krótki. W czasie przydatności technicznej rzeczy, może ona mieć wielu korzystających.

Terminy „leasingobiorca” i „leasingodawca” zostają zastąpione terminami „finansujący” i „korzystający”.

Faktoring to forma finansowania kontraktów krótkoterminowych polegająca na nabywaniu wierzytelności handlowych przez wyspecjalizowane instytucje faktoringowe (faktorów).

Uczestnikami faktoringu są:- faktorant, przedsiębiorstwo uprawnione do otrzymania środków

pieniężnych z tytułu świadczonych dostaw towarów i usług od odbiorcy,

- dłużnik, odbiorca towarów lub usług mający zobowiązanie pieniężne wobec ich dostawcy (faktoranta),

- faktor, wyspecjalizowana instytucja finansowa przejmująca wierzytelności przysługujące faktorantowi i świadcząca na jego rzecz dodatkowe usługi związane z obsługą wierzytelności.

Z punktu widzenia wypłacalności dłużnika wyróżnia

się trzy rodzaje faktoringu:- faktoring pełny, polega na przeniesieniu przez

faktoranta wierzytelności dłużnika na faktora;- faktoring niepełny, polega na przejęciu przez faktora

wierzytelności bez ryzyka wypłacalności dłużnika;- faktoring mieszany, polega na przejęciu przez faktora

ryzyka wypłacalności dłużnika do określonej wysokości przejętych wierzytelności.

Forfaiting (zastaw) może występować jako instrument finansowania przy eksporcie. Polega on na zakupie krótko i średnioterminowych wierzytelności z tytułu eksportu przez nabywcę wierzytelności z wyłączeniem prawa regresu (z wyłączeniem prawa dochodzenia sum zapłaconych przez inną osobę) w stosunku do odstępującego wierzytelności, który zwykle jest eksporterem. Usługi forfaitingu świadczą banki i powołane do świadczenia tych usług wyspecjalizowane instytucje. Operacje forfaitingowe koncentrują się w szczególności na wierzytelnościach pochodzących z dóbr i usług inwestycyjnych, dlatego też wierzytelności te mają okres ważności od 3 do 5 lat.

Franchising jest systemem zbytu umożliwiającym dystrybucję towarów, usług i technologii, polegający na ścisłej współpracy dwóch niezależnych pod względem prawnym i finansowym przedsiębiorstw: franchisingodawcy i franchisingobiorcy. Ten pierwszy udziela drugiemu prawa do korzystania ze swojego znaku i sposobu prowadzenia biznesu.

Zalety franchisingu: - stworzenie przedsiębiorstwa wymaga zaangażowania

mniejszych środków finansowych niż samodzielne podjęcie działalności,

- renoma firmy eliminuje ryzyko nowo powstałym przedsiębiorstwom,

- uniknięcie kosztów związanych z promocją i reklamą. Wady franchisingu:- ograniczenie prawa własności,- opłaty franchisingowe: opłata wstępna, opłaty okresowe,

udział w finansowaniu reklamy. Venture capital to kapitały wysokiego ryzyka. Inwestycje

firm venture capital definiuje się jako finansowanie nowych przedsięwzięć lub zapewnienie środków finansowych dla przedsięwzięć gospodarczych o znacznym potencjalnie wzroście i jednocześnie niskim poziomie dojrzałości ekonomicznej. Firmy venture capital prowadzą przedsiębiorstwom doradztwo w zarządzaniu i prowadzeniu księgowości, zasilają już istniejące

firmy poprzez finansowanie operacji tj. wykup

przedsiębiorstwa przez jego kadrę zarządzającą, wykup udziałów danej firmy przez zarząd innej w celu przejęcia zarządu nad nią, wykup wszystkich udziałów firmy za kredyt zabezpieczony tymi udziałami.

[materiał opracowano na podstawie: E. Jarocka, Finanse przedsiębiorstw systemu bankowego, budżetowego, ubezpieczeń, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2004, s. 109 - 115]

Polecenie 1. Na podstawie analizy powyższego tekstu odpowiedz na pytania i polecenia.1. Jakie formy może przyjmować leasing? Dokonaj ich

charakterystyki.2. Wyjaśnij pojęcia: faktor, faktoring mieszany, venture

capital, franchising.3. Wymień strony (uczestników) faktoringu.4. Zalety franchisingu.5. Na czym polega umowa leasingu?

Polecenie 2. Rozwiąż test jednokrotnego wyboru.

1. Wynik finansowy zależy od wysokości przychodów (P) i kosztów (K) firmy. Kiedy firma przynosi straty?

a) P>Kb) P<Kc) P=0d) K=0

2. Wynagrodzenie netto to wynagrodzenie brutto pomniejszone o składkę na:

a) ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotneb) ubezpieczenie społeczne i zaliczkę na podatek

dochodowyc) ubezpieczenie zdrowotne i zaliczkę na podatek

dochodowyd) ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne

i zaliczkę na podatek dochodowy

3. Która spółka posiada osobowość prawną?a) jawnab) akcyjnac) komandytowad) komandytowo – akcyjna4. Formą rozliczenia gotówkowego jest:a) karta płatniczab) przekaz pocztowyc) polecenie przelewud) czek rozrachunkowy

5. Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej przedsiębiorca będący osobą fizyczną musi złożyć w urzędzie gminy:

a) wniosek o uzyskanie statystycznego numeru identyfikacyjnego REGON

b) wniosek o przyznanie numeru identyfikacji podatkowej NIP

c) wniosek o wpisanie do ewidencji działalności gospodarczej

d) oświadczenie o dokonanym wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym

6. Pracodawca ustalił następujące warunki wynagrodzenia:-wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 1000,00 zł;-premię miesięczną w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego;-dodatek w wysokości 80,00 zł za znajomość języka obcego. Jaka kwota wynagrodzenia brutto zostanie naliczona

pracownikowi za miesiąc pracy?a) 1080,00 złb) 1100,oo złc) 1180,00 złd) 1188,00 zł

7. Osoba fizyczna prowadząca jednoosobowe przedsiębiorstwo podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą w oparciu o przepisy ustawy:a) Kodeks pracyb) Prawo spółdzielczec) Kodeks spółek handlowychd) o swobodzie działalności gospodarczej

8. Najstarsza forma handlu, której istotą jest wymiana towaru na inny towar to:a) barterb) importc) eksportd) reeksport9. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką:a) kapitałowąb) osobowąc) komandytowąd) mieszaną

10. Procedura rejestracyjna przedsiębiorstwa obejmuje między innymi zgłoszenie dla celów podatkowych, którego należy dopełnić w:

a) Urzędzie Miastab) Urzędzie Skarbowymc) Urzędzie Statystycznymd) Krajowym Rejestrze Sądowym

Polecenie 3. Odpowiedz w formie pisemnej.1. Jakie znaczenie w transakcjach dokonywanych

pomiędzy różnymi podmiotami ma działalność banków w zakresie obsługi rozliczeń finansowych?

2. Na czym polega różnica w podejmowaniu decyzji w spółdzielni i w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością?

3. Wyjaśnij na czym polega samodzielność, samorządność i samofinansowanie przedsiębiorstwa państwowego.

4. Na czym polega działalność kredytowa banków?

5. W jaki sposób decyzje przedsiębiorców wpływają na sytuację na rynku pracy?

6. Wyjaśnij różnice pomiędzy kapitałami własnymi a kapitałami obcymi.

7. Na czym polega zarządzanie finansami przedsiębiorstwa?

8. Jakie wady i zalety posiada franchising?9. Wyjaśnij korzyści przedsiębiorstwa z leasingu.10. Dokonaj klasyfikacji kredytów według znanych Ci kryteriów.

Polecenie 4. Spółka z o.o. „Kotek” zawarła umowę z firmą faktoringową „Lago” o sprzedaż wierzytelności na sumę 40 000 zł. Podpisana umowa reguluje opłatyza faktoring, które wynoszą:a) odsetki od kwoty wierzytelności w wysokości 12%,b) opłaty za ryzyko „ściągnięcia” wierzytelności od

dłużnika w wysokości 5% od kwoty wierzytelności.Ile zarobi firma „Kotek” na tej transakcji? Jaką kwotęotrzyma Spółka z o.o. „Lago”?

Dziękuję za uwagędr inż. Seweryn Cichoń