YEREL KIMLIK - Tarihi Kentler Birliği | Tarihi Kentler ... · 29 Altınoluk Belediyesi Edremit...

YEREL KIMLIKGEÇM

İŞTEN

GEL

ECEĞ

E

TKB

GEÇ

MİŞ

TEN

GEL

ECEĞ

E YE

REL

KİM

LİK•

SAYI

37

SAYI: 37 •OCAK • ŞUBAT • MART • 2014 • ÜÇ AYDA BİR YAYIMLANIR • ÜCRETSİZDİR

İncelemeAnakent Yönetimlerini

Yeniden Düzenleyen Yasa

HaberKaya Mezarları ve Yüzlerce Yıllık Sakız

Ağaçlarıyla Tarihi Bir Köy: Onar

SöyleşiTarihi Kentler Birliği Başkanı

Dr. Asım Güzelbey

İncelemeBelgelemek, Tanıtmak ve Bellek

&& YEREL KIMLIK 12/37 KAPAK_Layout 1 4/28/14 4:57 PM

sunuş

2004 yılının ilk ayları... Başkanlıkkoltuğuna oturduğum günlerde biraraya geldiğim Metin Sözen Hocasayesinde aydınlanan Gaziantephayallerim... Tarihi bir kenti on yıllardırsüren bir uykudan uyandırmak için,inançlı bir ekiple birlikte çıkılan zorlu bir yolculuk... Hemen aynı günlerdeTarihi Kentler Birliği ile tanışma... Bir kentin kimliğinin; tarihi birikimiyle,insanlarına ve yaşam tarzına sinenkültürüyle örüldüğüne duyulan vesürekli güçlenen bir inanç... Ülkeninküçüklü büyüklü tarihi kentlerininbelediye başkanlarıyla paylaşılan,tüm siyasi kaygılardan arınmış ortakduygular, ortak hedefler...2011 yılında bu saygın ve seçkinbirliğin başkanlığına layık görülmek...ve 2013 yılının son günlerindeCumhurbaşkanlığı Kültür Sanat BüyükÖdülü ile taçlanan çabalar...

Kentimin yönetiminden sorumlubaşkanlığı geride bıraktığım şu günlerde, hayatımın en gurur vericideneyimlerinden birini yaşama fırsatınıbana sunan Tarihi Kentler Birliği’ndekitüm arkadaşlarıma ve değerlihocalarıma şükran borçluyum. Geri dönüşü olmayan bu yolculuğunkurgulanmasında naçizane payımolmasını bilmek, bana tarifsiz birmutluluk veriyor, bundan sonrakihayatıma da bir ışık düşürüyor. Tarihi Kentler Birliği ve ÇEKÜL Vakfı’nınyeni hayatımda da her zaman seçkin bir yeri olacak. Bu çatı altındakazandığım deneyimleri paylaşmakbana mutluluk verecek.

Kentimin başkanlığı ile birlikte bu saygın kurumun başkanlığından da ayrılırken, derin bir huzur içindeyim.Nöbeti devralan arkadaşlarımın bu onurlu emaneti daha ileri hedefleretaşıyacaklarına güvenim sonsuz. On dört yıldır elde edilen kazanımlarınve sonuçların sürekli geliştirileceğine,ülkemizin benzersiz doğal, tarihsel ve kültürel varlıklarının hak ettiği gibi korunup yaşatılacağınainanıyorum. Tüm arkadaşlarıma bu yeni görev döneminde başarılardiliyorum...

Tarihi Kentler Birliği ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı

Esen kalın!

&& YEREL KIMLIK 12/37_Layout 1 4/28/14 6:25 PM Page 1

ÇEKÜL Vakfı’nın Kendini Koruyan Kentler Dizisi kitaplarına Sivas, Gaziantep, Birgi, Mardin ve Bursa’nın ardından Edirne kitabı da eklendi.

Kendini Koruyan Kentler dizisi, farklı ölçeklerde ve farklı zaman dilimlerinde, aynı hedefi paylaşarak benzer sonuçlar elde etmiş kentlerin hikayelerini anlatıyor.

Kendini Koruyan Kentler Edirne kitabı çıktı

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ OLACAK BELEDİYELERİN SINIRLARI İÇİNDE KALIP KAPA-TILACAK OLAN ÜYE BELDE BELEDİYELERİMİZ

29 Altınoluk Belediyesi Edremit BALIKESİR30 Zeytinli Belediyesi Edremit BALIKESİR31 Güre Belediyesi Edremit BALIKESİR32 Edincik Belediyesi Bandırma BALIKESİR33 Pamukkale Belediyesi Merkez DENİZLİ34 Kızılcabölük Belediyesi Tavas DENİZLİ35 Arsuz Belediyesi İskenderun HATAY36 Payas Belediyesi Dörtyol HATAY37 Harbiye Belediyesi Merkez HATAY38 Balaban Belediyesi Darende MALATYA39 Sart Belediyesi Salihli MANİSA40 Kayacık Belediyesi Gördes MANİSA41 Beçin Belediyesi Milas MUĞLA42 Bozüyük Belediyesi Yatağan MUĞLA43 Dalyan Belediyesi Ortaca MUĞLA44 Ören Belediyesi Milas MUĞLA45 Kadıköy Belediyesi Fethiye MUĞLA46 Güllük Belediyesi Milas MUĞLA47 Turgut Belediyesi Yatağan MUĞLA48 Gümüşlük Belediyesi Bodrum MUĞLA49 Beldibi Belediyesi Marmaris MUĞLA50 Eyyüpnebi Belediyesi Viranşehir ŞANLIURFA51 Sofular Belediyesi Gülağaç AKSARAY

İL BELEDİYESİ SINIRLARI İÇERİSİNDE OLUP NÜFUSU 2000’İN ALTINDA OLANÜYE BELDE BELEDİYELERİMİZ

52 Doğantepe Belediyesi Merkez AMASYA53 Elvançelebi Belediyesi Mecitözü ÇORUM54 Alacahüyük Belediyesi Alaca ÇORUM55 Hacıhamza Belediyesi İskilip ÇORUM56 Koçköy Belediyesi Arpaçay KARS57 Dulkadirli Belediyesi Merkez KIRŞEHİR58 Kanlıca Belediyesi Kozaklı NEVŞEHİR59 Mustafapaşa Belediyesi Ürgüp NEVŞEHİR60 Dereköy Belediyesi Pazar TOKAT

&& YEREL KIMLIK 12/37 KAPAK_Layout 1 4/28/14 4:57 PM Page 2

Yönetim

Birlik BaşkanıDr. Asım GüzelbeyGaziantep Büyükşehir Bld. Bşk.

EncümenAhmet Eşref Fakıbaba-Şanlıurfa Bld. Bşk.Osman Gürün-Muğla Bld. Bşk.Mehmet Özhaseki-Kayseri Büyükşehir Bld. Bşk.Veysel Tiryaki-Altındağ Bld. Bşk.İsmail Ünal-Beşiktaş Bld. Bşk.Ahmet Yenihan-Erbaa Bld. Bşk.

Plan ve Bütçe Komisyonu ÜyeleriTayfun Çiçek-Tire Bld. Bşk.Selahattin Gürkan-Battalgazi Bld. Bşk.Lütfü Vidinel-Zile Bld. Bşk.

Meclis 1. Başkan VekiliBurhanettin Kocamaz-Tarsus Bld. Bşk.

Meclis 2. Başkan VekiliAbdullah Demirbaş-Sur Bld. Bşk.

Meclis 1. KatibiSeyit Torun-Ordu Bld. Bşk.

Meclis 2. KatibiTekin Bayram-Yalvaç Bld. Bşk.

Meclis Yedek KatipleriMustafa İça-Kütahya Bld. Bşk.Bayram Ali Öngen-Silifke Bld. Bşk.

Danışma Kurulu BaşkanıProf. Dr. Metin Sözen

Danışma KuruluProf. Dr. Haluk Abbasoğlu Prof. Dr. Ülkü Azrak, Nurullah ÇakırOktay Ekinci, Süleyman ElbanProf. Dr. Cevat Geray Prof. Dr. Zekai Görgülü Kayhan Kavas, Prof. Dr. Ruşen KeleşMithat Kırayoğlu, Hasan ÖzgenDerviş Parlak, Fikret ToksözDr. Fikret N. Üçcan

TKB Genel Sekreteri Sezer Cihan

Dergi

Tarihi Kentler Birliği adına İmtiyaz SahibiDr. Asım Güzelbey

Yazıişleri MüdürüHandan Dedehayır

Yayına HazırlayanŞirin Sıngın Yılmaz

Katkıda BulunanlarRuşen KeleşAyper UrluHasan ÖzgenZeynep BiçerSıla AkalpEsra KarataşSevil ŞetenÖmer Sarı

FotoğraflarÇEKÜL ArşiviŞirin Sıngın YılmazHurşit ArslanErzade Ertem

Grafik TasarımGönül Göze

Yönetim YeriTarihi Kentler BirliğiŞerifler Yalısı, Emirgân Mektebi Sok. No: 7Emirgân-Sarıyer-İstanbulTel: 0212 323 31 32Faks: 0212 277 41 64info@tarihikentlerbirliği.orgwww.tarihikentlerbirliği.org

İletişimÇEKÜL VakfıTarihi Kentler Birliği BürosuEkrem Tur Sok. No: 8 Beyoğlu-İst.Tel: 0212 249 64 [email protected]

Basıldığı YerStil Matbaası, Seyrantepe, LeventTel: 0212 281 92 81

ISSN: 1308-254X


editörden

Yeni dönemde yeni umutlar

Tarihi Kentler Birliği, on dört yıllık birdeneyim ve birikim zenginliğiyle yeni bir çalışma dönemine hazırlanıyor. Yerel Kimlik dergisine de yansıyan, yılınbaşından itibaren seçim süreci nedeniyleyavaşlayan çalışmalarımız, yeni birheyecan ve enerjiyle bıraktığı yerdendevam etmeye, hatta yeni atılımlara hazır.

Dergimizin bu sayısında, 2011 yılından buyana TKB başkanlığını başarıyla sürdüren,yerel seçimler itibariyle bu görevi sonaeren Sayın Dr. Asım Güzelbey’in, bizlerlepaylaşma inceliği gösterdiği deneyimlerinive görüşlerini okurlarımızla paylaşıyoruz.Sayın Güzelbey söyleşisini zevkleokuyacağınızdan kuşkumuz yok.

Yeni çalışma döneminde, en önemlikonulardan birinin 6360 sayılı yenibüyükşehir yasası ve yerel yönetimlereyansımaları olduğunu düşündük. TKB Danışma Kurulu’nun değerli üyesi,kentleşme, çevre sorunları ve yerelyönetimler alanlarında ülkemizin önde gelen ismi Sayın Prof. Dr. Ruşen Keleş’in yeni yasa ile ilgili görüşleri ve değerlendirmelerinin yer aldığı inceleme yazısı, bu sayımızınseçkin konularından biri.

Bu sayımızın önemli incelemelerinden biri de, yine TKB Danışma Kurulu değerliüyesi, deneyimli belgesel sinemacı, iletişim uzmanı ve yazar Hasan Özgentarafından yazıldı. Sayın Özgen, kentlerinfarklılıklarıyla, özellikle de kültürel ve doğal varlıklarıyla küresel düzeydevarlık gösterdikleri bir dünyada, iletişiminve nitelikli tanıtımın önemini gündemegetiriyor. Bu çalışmaların altyapısınıoluşturan bilgi-belge-bellek oluşturmaihtiyacını vurguluyor, teknolojik olanaklarave çağdaş ilkelere dikkat çekiyor.

İlk kez 1989 yılında Prof. Dr. Metin Sözenile ortak çalışmalara başlayan, 1990yılında ÇEKÜL Vakfı’nın ilk temsilcilerindenolan, eski Diyarbakır Müze Müdürü ve halen Diyarbakır Kalesi ve HevselBahçeleri Kültürel Peyzajı Alan YönetimBaşkanı, arkeolog Nevin Soyukaya ile yapılan bir söyleşi ise Diyarbakır’dakikoruma çalışmalarının öyküsünü ve tarihsel sürecini ele alıyor. Sondönemde Hatay’da sürdürülen ve etkileyicisomut sonuçlara ulaşan çalışmalar da bu sayının seçkin içeriklerinden biri.Türkiye’nin her köşesinden bize ulaşan,birbirinden etkileyici koruma haberleri, bu sayıyı tamamlıyor.

Seçim çalışmaları nedeniyle ara verilenseminer ve buluşmalar Mayıs ayınınortalarından itibaren başlıyor. Birlikyönetimin organlarının seçilmesi, üyekentlerin yeni başkanlarının TKB iletanışmalarının ardından Yerel Kimlikdergisi, yoğun çalışma temposuna devamedecek. Yeni çalışma döneminde tümizleyenlerimizle, yeniliklerle dolu, başarılıçalışmalarda birlikte olmayı diliyoruz.

Handan Dedehayır


içindekiler

Sunuş Dr. Asım Güzelbey

EditördenHandan Dedehayır

Haber Bilgi Ağacı Karadeniz Ereğli’de

Tepebağ’da ilkbuluntular ortaya çıktı

Orda bir köy var uzakta: ApçağaÇEKÜL’ün çalışma raporu yayınlandı

Eski başkente yeniden bakmak

HaberCumhurbaşkanlığı Kültür Sanat

Büyük Ödülü töreni yapıldı

HaberMağara araştırmaları Kayseri’de Başladı

HaberYerel kadrolar TKB eğitimleriyle güçleniyor

HaberKaya mezarları ve yüzlerce

yıllık sakız ağaçlarıyla tarihi bir köy

SöyleşiDr. Asım Güzelbey, TKB ve Gaziantep Büyükşehir

Belediye Başkanı

Kapak fotoğrafı: ÇEKÜL ArşiviDiyarbakır İçkale


HaberKoruma ve kalkınmada yeni bir araç olarak kültürel rotalar

HaberŞanlıurfa Kent Müzesi açıldı

İncelemeProf. Dr. Ruşen Keleş / TKB Danışma Kurulu ÜyesiAnakent yönetimlerini yeniden düzenleyen yasa ne getirdi, ne götürdü?

HaberTıp tarihçileri Şifaiye'de buluşacak

HaberSavur’un birikimli yüzü ortaya çıkıyor

SöyleşiNevin Soyukaya / ÇEKÜL Vakfı GüneydoğuAnadolu Bölge Koordinatörü

HaberKemaliye’de on yılda neler oldu

HaberSide’de tarihi buluşma

İncelemeHasan Özgen / TKB Danışma Kurulu, ÇEKÜL Yönetim Kurulu üyesi Belgelemek, tanıtmak ve bellek!

Haberİpek Yolu kentleri yeni işbirlikleri için buluştu

HaberHatay’da zor şartlara rağmen korumaya çalışmalarıdevam ediyor

Kitap


kısa...kısa...

Tepebağ’da ilk buluntularortaya çıktıÇukurova’nın en eski yerleşim alanlarından olan Tepebağ Höyüğü’nde kazı çalışmaları başladı ve ilk buluntular ortaya çıktı. Adana’nın merkezindekalan höyükte, kazı çalışmalarının başlaması için uzunzamandır çalışmalar yürütülüyordu. Bu kapsamda biliminsanları ve uzmanların katıldığı çalıştaylar, toplantılardüzenlendi. ÇEKÜL Çarşamba Kent Toplantılarındasorunlar tartışıldı, alan incelemeleri yapıldı. Tüm verilerin toplanması, yüzey araştırmalarınıntamamlanması, 56 binanın büyükşehir belediyesitarafından kamulaştırılması ve sit alanının çevrelenerekkorumaya alınmasıyla birlikte kazılara başlandı. Kazılar Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından,Arkeoloji Müzesi’nin katkıları ve Çukurova Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. FatihGülşen’in danışmanlığında yürütülüyor.

Bilgi AğacıKaradeniz Ereğli'de

Karadeniz Ereğli Belediyesi'ninhimayesinde sivil toplum

örgütlerinin katılımıyla bir çevreşenliği düzenlendi. İlki yapılan

şenliklerde ÇEKÜL Bilgi Ağacı daçocuklarla buluştu. ÇEKÜL Bilgi

Ağacı tarafından ilkokulöğrencilerinin doğa-çevre-insan

ilişkisini anlayıp, bu ilişkiyi yaşamsalfaaliyetleri içine katabilmelerini

amaçlayan farklı atölye içerikleriİstanbul'daki okullarda uygulanıyor.

İlkokul öğrencilerine yönelik olaneğitimlerde çocukların hayal

ederek, yaparak, yaşayarak veyaratarak, aktif katılım sağladığı

etkinlikler yapılıyor. Bilgi Ağacıeğitimcilerinden Savaş Karataş ve

gönüllü eğitimcimiz Mine Varol, bukez Karadeniz Ereğli'de çocuklarla

biraraya geldi. 28 Şubat ve 1 Mart tarihlerindeki Çevre

Şenlikleri’nde öğrencilere ekoloji ve geri dönüşüm gibi temel

kavramlar anlatıldı. Doğal yaşamalanlarının tehdit altında

olduğunun vurgulanması, atıkdeğerlendirme, ekoloji konulu çizgi

film, işbirliği ve paylaşımdavranışlarının geliştirilmesi, duyguve düşüncelerin ifade edilmesi Bilgi

Ağacı atölyesinde öne çıkanbaşlıklar arasında.


ÇEKÜL Çalışma Raporu

yayınlandıÖnümüzdeki yıl 25. yılını kutlayacak olan

ÇEKÜL Vakfı, her yılsonu çıkardığı ÇalışmaRaporu ile kültürel ve doğal miras

alanında yaptığı koruma ve bilinçlendirmeçalışmalarını kayıt altına alıyor. ÇEKÜL’ün

çalışmaları yedi ana başlık altındaaktarılıyor: Doğal Miras, Kültürel Miras,Örgütlenme, Eğitim, ÇEKÜL Akademi,

Tanıtım ve ÇEKÜL Anadolu Araştırmaları.Vakıf Başkanı Prof. Dr. Metin Sözenraporun giriş yazısında bir yılı şöyle

özetliyor: “ÇEKÜL’ün uzun yıllara yayılançabaları sonuç veriyor. Çeyrek yüzyıldır

değişimi öngörerek, ülke yararına birgelişim doğrultusunda yönlendirmeyi

hedefleyen ÇEKÜL, geçen yıl daçizgisinden ayrılmadan, insan ve toplum

odaklı bir gelecek inşası ülküsüyle hareketetti, misyonunu yerine getirme çabasını

sürdürdü. Çarşamba Kent Toplantıları’ndadestek isteyen kent sayısı 35’i buldu. 30

adet toplantıda 63 adet dosya ÇEKÜLVakfı uzman ekibi tarafından masaya

yatırıldı, tartışıldı, değerlendirildi,gerektiğinde söz konusu alan ziyaret edildi,

yerinde incelendi, yol gösterildi. İsteklerhep aynıydı: Üstümüzden akıp gidendünyanın hızını yakalamak, çağdaş

dünyada yerine almak. Bunun için de herkenti benzerlerinden farklı kılan kimlik

öğelerini öne çıkarmak. Değişimin önündedurulamayacağını ancak değişimin eşitlikçi

insani bir düzen, hakça bir gelecekülküsüyle biçimlendirilebileceğini

biliyorlardı.”

Orda bir köy var uzakta: ApçağaHerkes tarafından bilinen Ahmet Kutsi Tecer’in “Orda bir köy var uzakta / O köy bizim köyümüzdür” dizeleriyle başlayan şiirindeki köy, TKB üyesi olan Kemaliye’nin köylerinden Apçağa. Mimarisiyle yörenin coğrafi yapısı ve geleneksel yaşam kültürü hakkında bilgi sunan köydeki koruma çalışmaları KEMAV, Apçağa Derneği, yöredeki ÇEKÜL gönüllüleri ve yerel yönetimlerin işbirliğinde yürütülüyor.Bağ evlerinin onarılması, köydeki tarihi yapıların rölövelerinin hazırlanması, Yıldız Teknik Üniversitesi tarafından yürütülen malzeme analizi çalışmaları bir yandan devam ederken, Ahmet Kutsi Tecer Kültür Evi’nin 21 Haziran tarihinde açılması için de hazırlıklar hızlandı. Tecer’in ailesi, sergilenmeküzere şairin çeşitli eşyalarını Kemaliye Vakfı’na teslim etti. Apçağa’daki çalışmalar ÇEKÜL’ün Köyler Yaşamalıdır projesikapsamında, gönüllü uzmanların desteğiyle yürütülüyor.

Eski başkente, yeniden bakmakÇEKÜL'ün Kendini Koruyan Kentler serisinin son kitabı Edirneyayımlandı. Seride, ele alınan kentözelinde kültürel ve doğal mirasıkoruma çalışmaları aktarılıyor.Süreç boyunca izlenen yöntemler ve kazanımlar, koruma çabasınakatılan yereldeki gönüllülerintanıklıklarıyla destekleniyor.Osmanlı'nın Bursa'dan sonraİstanbul'dan önce başkenti olanEdirne'nin tarihine, sınır kentiolmanın hüznü hep yansımış.Yüzyıllar içinde İstanbul'unyozlaşması, Bursa'nın dokusununsanayi ile zedelenmesi, bubaskılardan uzakta kalan Edirne'nin

hüznüne bir teselli gibi görülebilir. ÇEKÜL Vakfı, Trakya bütünü içindeEdirne'yi bir kez daha anımsatmayı toplumsal bir görev olarak görüyor.Türkiye'de koruma politikasının eşik noktalarına tanıklık eden Edirne'nıngündeme yeniden getirilmesi, çalışmalara emek verenlerin unutulmasınınhaslet haline geldiği günümüzde özel bir önem taşıyor. Trakya'nın doğalmirasının İstanbul'un etkisiyle son yıllarda giderek sağlıksızlaşması da Edirne ve parçası olduğu bölgenin zenginliklerinin ve sorunlarınınanımsanmasını, tartışılmasını zorunlu kılıyor.


haber

“Kurum” dalındaCumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layıkgörülen Tarihi Kentler Birliği 24 Aralık 2013 tarihindedüzenlenen bir törenle ödülünüaldı. Törene TKB ve GaziantepBüyükşehir Belediye Başkanı Dr.Asım Güzelbey, TKB eski Başkanıve TKB Encümen Üyesi, KayseriBüyükşehir Belediye BaşkanıMehmet Özhaseki ile TKBDanışma Kurulu ve ÇEKÜL VakfıBaşkanı Prof. Dr. Metin Sözenkatıldı. Cumhurbaşkanı AbdullahGül açılış konuşmasında şucümlelere yer verdi:

“Anadolu’da birçok şehrimizbüyürken hoyratça büyüdü; bunedenle çok karmaşık hale geldi.Metin Bey’in de (ÇEKÜL VakfıBaşkanı Prof. Dr. Metin Sözen)önderliğinde Tarihi KentlerBirliği’nin çalışmalarıyla, şehirlermiraslarının farkına vardılar ve Türkiye’nin bütün kentlerindeçok güzel çalışmalar yaptılar.Bundan dolayı kendileri her türlütakdiri hak ediyorlar.”

Konuşmanın ardından ödüle layıkgörülenler sırasıyla sahneye davetedildi. Tarihi Kentler Birliği’ninödülünü Dr. Asım Güzelbey,Mehmet Özhaseki ve Prof. Dr.Metin Sözen birlikte teslim aldı.

Cumhurbaşkanlığı Kültür SanatBüyük Ödülü töreni yapıldı


haber

Ali Dağı, Ötedere Vadisi, Ağırnas, Erdemli ve Develi gibibölgelerinde yoğun mağaraların bulunduğu Kayseri’deOBRUK Mağara Araştırmaları ekibi inceleme çalışmalarınabaşladı. ÇEKÜL Kayseri temsilcisi Prof. Dr. Osman Özsoyve Kayseri Büyükşehir Belediyesi Başkan Yardımcısı SerdarAltuntuğ tarafından arkeolojik, kültürel, tarihi değerlerinintespiti için keşif çalışmaları bir süredir devam ediyordu. Buçalışmalar kapsamında Osman Özsoy tarafından yapılanŞar (Comana Antik Kenti) keşif gezisi, Ağustos ayındaÇEKÜL Çarşamba Kent Toplantılarında paylaşılmıştı.

Kayseri’de yeraltı şehirlerinin, kaya yerleşmelerinin varlığıtoplantıda gündeme gelmiş ve bölgedeki mağaraenvanterinin yapılması gerektiği kararına varılmıştı.Daha önce Gaziantep’te yaptıkları çalışmalarla başarılısonuçlar elde edilmesini sağlayan OBRUK MağaraAraştırmaları ekibinin desteği ile Kayseri’de incelemegezilerine başlandı. Kayseri Arkeoloji Müzesiarkeologlarından Abdullah Sevim ve ErciyesÜniversitesi’nden Bilgin Yazlık da araştırmalara katkısunanlar arasında. Araştırmacılardan gelen ilk rapor şöyle:

27 Aralık 2013* İlk olarak Gesi yakınlarında Efkere - Kayabağ

Mahallesi’ne gidildi. Bölgedeki yerüstü güvercinliklerkadar kaya yapıları da ilginç ve henüz araştırılmamış.Görülen ve bir kısmı incelenen bölümlerde onlarcayerleşim ve kilise var. Bölgede yeraltı şehri olması da olası.Kiliselerden birisinde oldukça tahrip olmuş freskler mevcut.

* Ötedere Vadisi’nde Hasan Efendi Yeraltı Şehri ve kayayerleşimleri tespit edildi. Yapının dış cephesi bile çoketkileyici. Ötedere Vadisi’nde diğer bir kaya yerleşimidaha tespit edildi ve üçüncü bir kaya yerleşimi dahaolduğu söylendi.

* Talas’ta yer alan ve turizme açık Ali Dağı Yeraltı Şehrigezildi. Haritası yeniden çizilecek.

* Yine Talas’ta yer alan, temizliği yapılmış ancak ziyarete

kapalı olan Ali Saip Paşa Yeraltı Şehri gezildi. Burası da araştırılacak ve haritalanacak.

28 Aralık 2013 Cumartesi* Yeşilhisar’a bağlı Erdemli Köyü’nün vadisi gezildi.

Burası tüfe oyulmuş bir köy. Sayısız kaya yerleşkesi vegörebildiğimiz kadarıyla iki büyük kaya kilisesi mevcut.

* Erciyes – Kayseri yolunun virajında yer alan KelebekVadisi’nde mevcut bir kaya yerleşimi (yeraltı şehri?)vadinin diğer tarafından fotoğraflandı. Köylülerden alınanbilgiye göre yapı kayanın derinliğinde devam ediyormuşve belirli bir noktadan sonra giden olmamış.

* Tablakaya Mahallesi’nde yer alan ve Derevenk olarakbilinen kaya yerleşimi araştırıldı. Burası kayalık birduvarda yer alan, 150-200 metre uzunluğunda bir köy. İki ya da üç kata oyulmuş onlarca ev, ahır mevcut.

29 Aralık 2013 Pazar* Kayseri Lisesi arkasında bulunan ve hafriyat çalışması

esnasında açığa çıkan kuyuda incelemelere başlandı.* Ağırnas’a giderken yol üstünde Derindere olarak

adlandırılan bölgede az sayıda kaya yerleşimi tespitedildi.

* Ağırnas’ta hem Mimar Sinan’ın evinin altındaki yeraltışehri, hem de vadinin diğer tarafında yer alan turizmeaçık yeraltı şehri gezildi.

* Dönüş yolunda kayalık bir vadide bulunan Eski Turan(Dimitri) yerleşimi görüldü. Burası da tümüyle kayalaraoyulmuş bir köy. Yakın zamanda heyelan tehlikesidolayısıyla köy yeni yerine taşınmış.

* Aynı vadinin devamında Isbıdın (Bağpınar) kayayerleşimi Turan kadar kalabalık olmasa da cephedeonlarca yerleşim görülmekte.

OBRUK ekibi yaptığı bu ilk alan araştırmasının ardından belge toplama ve haritalama çalışmalarınabaşlandı.

Mağara araştırmaları Kayseri’de başladı


haber

TKB üyeleri için ÇEKÜL Akademi tarafındanhazırlanan “Kültürel ve Kentsel KorumaEğitimleri” ve “Alanda Eğitimler” devam ediyor.Üye belediyelerde çalışan teknik kadroların,daha donanımlı olmaları için hazırlanan konuve içerikler, güncel bilgi ve yurt dışı örnekleriylezenginleştiriliyor. Belediyeler arası ilişkilerinkuvvetlendirilmesini de hedefleyen ÇEKÜLAkademi’nin 2013 Güz Dönemi başarıylatamamlandı. 10 farklı başlıkta planlanan BaharDönemi eğitimleri ise devam ediyor.

Dönemin son eğitimi 25-26 Hazirantarihlerinde Kültür Turizmi konusunda, Dr.Yusuf Örnek eğitmenliğinde yapılacak.

Eğitimlere ağırlıklı olarak mimarların katılımsağladığı gözlenirken, arkeolog, inşaatmühendisi, sanat tarihçisi, restoratör, peyzajmimarı, şehir plancısı, harita mühendisi ve inşaat teknikerleri de ilgi gösteriyor.

Güz Dönemi’nde 10 farklı başlıkta yapılaneğitimlere 53 belediyeden 171 kişi katıldı. 1. Abana Belediyesi

2. Adana Büyükşehir Belediyesi 3. Adalar Belediyesi 4. Akçakoca Belediyesi 5. Alaşehir Belediyesi 6. Bademli Belediyesi 7. Bayındır Belediyesi 8. Beyoğlu Belediyesi 9. Beşiktaş Belediyesi 10. Bitlis Belediyesi 11. Bornova Belediyesi 12. Çanakkale Belediyesi 13. Çandarlı Belediyesi 14. Demre Belediyesi 15. Doğanşehir Belediyesi 16. Eyüp Belediyesi 17. Gebze Belediyesi 18. Giresun Belediyesi 19. Göynük Belediyesi 20. Gümüşhane Belediyesi 21. Harran Belediyesi 22. İncesu Belediyesi 23. İstanbul Büyükşehir Belediyesi 24. İzmir Büyükşehir Belediyesi 25. Kadıköy Belediyesi 26. Kalecik Belediyesi

Yerel kadrolar TKB eğitimleriyle güçleniyor


27. Kalkan Belediyesi 28. Karadeniz Ereğli Belediyesi 29. Kastamonu Belediyesi 30. Kayseri Büyükşehir Belediyesi 31. Kemalpaşa Belediyesi 32. Konuralp Belediyesi 33. Konya Büyükşehir Belediyesi 34. Köyceğiz Belediyesi 35. Kula Belediyesi 36. Mudanya Belediyesi 37. Muğla Belediyesi 38. Niksar Belediyesi 39. Osmangazi Belediyesi

40. Ödemiş Belediyesi 41. Sarıyer Belediyesi 42. Seferihisar Belediyesi 43. Selçuklu Belediyesi 44. Silifke Belediyesi 45. Simav Belediyesi 46. Söke Belediyesi 47. Şanlıurfa Belediyesi 48. Tarsus Belediyesi 49. Tekirdağ Belediyesi 50. Turgut Belediyesi 51. Yeşilhisar Belediyesi 52. Zeytinburnu Belediyesi


haber

Onar köyü, Malatya’nın Arapgirilçesine bağlı. Pek çok yerleşimdeolduğu gibi Onar’da da kültürel ve doğal dokuyu korumaya gönüllüinsanlar bir araya gelerek bir dernekçatısı altında buluşmuş; köylerininzengin dokusunu gelecek kuşaklaraaktarmak için çalışmalar yürütmeyebaşlamış. Onar Köyü Derneği’ndenMehmet Ali Tanrıvermiş ve MuhittinFırat ÇEKÜL Çarşamba KentToplantıları’nın misafirleri arasındaydı.Prof. Dr. Metin Sözen ve ÇEKÜL’üngönüllü uzmanlarıyla bir araya gelerekköylerinin tarihi, kültürel ve doğalmirası hakkında bilgi verdiler,sorunlarını paylaştılar.Onar köyü yaklaşık 800 yıllık biryerleşme. Köyde 26 adet kaya mezarıbulunuyor. Bunlardan 21 tanesininkapağı yakın dönemde açılarak tahripedilmiş. Epigrafi uzmanlarınınyardımıyla kaya mezarlarınıntarihlendirilmesi yapılmaya çalışılmış;bazı duvar resimlerinin Helenistikdöneme ait olduğu tespit edilmiş.Köyde ayrıca Oğuzlar’ın BayatBoyu’na ait mezar taşı bulunmuş. İpekyolu güzergâhındaki köyde yöreseltaştan yapılmış hala ayakta duran sivilmimarlık örnekleri bulunuyor. 790yıllık Cem Evi de Onar’ın yaşamkültürünün önemli bir parçası. Yüzlerceyıllık sakız ağaçları, meyve ağaçları vebağlar ise köyün doğal değerlerinden.

Kaya mezarları ve yüzlerce yıllıksakız ağaçlarıyla tarihi bir köy


Toplantıda bu bilgiler ışığında bir değerlendirme yapıldı:• Hazırlanan kültür envanterinin, bilim

insanları ve araştırmacıların katkılarıylazenginleştirilerek baskıya hazır hale getirilmesi

• Kaya mezarları ve çevresi için hazırlananpeyzaj projesinin uygulanmasının sağlanması

• Sivil mimari ve dini yapıların rölöve, restorasyonve restitüsyon projelerinin hazırlanması

• Tarihi sakız ağaçlarının tescillenerekkoruma altına alınması

• Alevi Sempozyumu’nun köyde yapılmasıiçin başlatılan çalışmaların desteklenmesi

• TKB üyesi Malatya ve Arapgir belediyelerinköyde yürütülecek çalışmalara destek olması


“TKB, şehirler kadar kişilerede çok şey kazandırıyor”2000 yılında kurulan Tarihi Kentler Birliği, ilk dört yıllık dönemde, Bursa BüyükşehirBelediye Başkanı Erdoğan Bilenser’inbaşkanlığında amaçlarını, temel değerlerini,yönetim ve danışma organları ile çalışmaalanlarını oluşturdu, hedeflerini hayatageçirecek mekanizmaları ve araçları oluşturdu.Kuruluş döneminde Başkan Bilenser ile parlakbir çıkış yakalayan birlik, 2004 yılında KayseriBüyükşehir Belediye Başkanı MehmetÖzhaseki’nin başkanlığına geçti. Mayıs2009’da ikinci kez başkanlığa getirilenÖzhaseki’nin 2004-2011 yılları arasındakiliderliği sırasında TKB, hızlı ve dinamik bir diziuygulama ile bir yandan üye sayısını artırarakyaygınlaştı, bir yandan da niteliği artırmayayönelik çalışmalara ağırlık verdi. Bu yıllarda,korumanın önünü açacak birçok yasaldüzenlemeye de TKB etkili katkı sağladı.Kentsel korumada başarı kriterleri sergilendi,çocuklara yönelik kültürel miras eğitimprogramları, belediyelerin teknik kadroları içinÇEKÜL Akademi eğitimleri, yurtdışı incelemegezileri, üye belediyelerin mimari projelerinefinansal destek sağlayan hibe programıyürürlüğe konuldu. Özhaseki’nin başkanlıkgörevini tamamlamasının ardından, 13 Mayıs2011’de Samsun’da toplanan Tarihi KentlerBirliği meclisi bu kez birlik başkanlığınaGaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Asım Güzelbey’i seçti.

Üç yıllık başkanlığı sırasında, birliğinkurumsallaşmasına büyük önem veren Dr. Asım Güzelbey, bir yandan birliketkinliklerini çeşitlendirmeye gösterdiği özenbir yandan da dış ülkeler ve farklı kültürlerleilişkileri geliştirmeye yönelik çabalarıyladikkat çekti. Döneminin son çeyreğinde,Tarihi Kentler Birliği’nin CumhurbaşkanlığıKültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne uygungörülmesi, sade ve serinkanlı kişiliği, ancakher zaman sıcak ve kucaklayıcı üslubuylaçevresinde samimi bir saygı ve güvenyaratan Güzelbey için ayrıca onur verici birarmağan oldu.

2011-2014 döneminde Güzelbey’inliderliğinde hayata geçirilen ve TürkiyeBelediyeler Birliği tarafından da desteklenenKültür Öncelikli Bölgesel Yol HaritalarıProgramı, tarih ve kültür öncelikli gelişimdinamiklerini ve bütüncül bir yaklaşımıgündeme getirerek, Türkiye’de korumamisyonunun yeni bir evreye girdiğininhabercisi oldu. Seçilmesinden kısa bir süre sonra Başkan Güzelbey’in gündemi; birliğin olağan etkinliklerinin yanı sıra bölgetoplantıları, yol haritaları çalışmaları,korumadan sorumlu kadrolara yönelik ÇEKÜL Akademi eğitimleri, 3 Yılda 300 Eserbaşlığıyla yenilenen hibe programı ve çeşitliyayınlarla gelişti. Ipsos Türkiye SosyalAraştırmalar Enstitüsü ile işbirliği yapılarak,dört pilot kentte, Kültürel Mirası Koruma veYaşatma Çalışmaları Etki Analizi çalışmasıgerçekleştirildi.

TKB üyelerinin iki yıl üst üste Antalya’daRestorasyon, Renovasyon ve Kültür MirasınınKorunması YAPEKS Fuarı’na katılmaları,Türkiye’de “koruma sektörü”nün ilk kezgörünür olmasını sağladı. Bursa’dadüzenlenen Uluslararası Kırsal Yaşam Kırsal Mimarlık Sempozyumu köylerimizinmimari mirasını gündeme getirdi. TKB üyeleri,Tarihi Kentler Birliği’nin Avrupa Tarihi KentlerBirliği ve Hırvatistan Tarihi Kentler Birliği ilebirlikte katkıda bulunduğu Dubrovnikkonferansına katılarak deneyimlerini aktardı.Aynı dönemde Bölgesel Eğitim ve TeknikDestek Merkezleri’nin ilki, Gaziantep’te açıldı.Kent müzelerinde hızlı bir gelişme gözlendi.Güzelbey’in önderliğinde GaziantepBüyükşehir Belediyesi, 30 ülkeden 300 kişininkatıldığı İpek Yolu Uluslararası BaşkanlarıForumuna öncülük yaparak, dünya üzerindekiİpek Yolu kentleriyle işbirliklerinin temelini attı. Dış ilişkiler ve kültür öncelikli işbirliklerinigeliştirici etkinlikler yapıldı.


Geçmişten Geleceğe Yerel Kimlik dergisi, 2014 yerel seçimlerindensonra gerek belediye başkanlığı gerekse birlik başkanlığından ayrılmakararı veren Güzelbey ile bir söyleşi gerçekleştirdi


Tarihi Kentler Birliği ile nasıl tanıştınız?2004 yılının Nisan ayında belediye başkanlığıkoltuğuna oturduğumda, kurduğumhayallerden biri de yok olmaya başlayan eskiAntep evlerine yeniden yaşam kazandırmaktı.Düşünce olarak bir hazırlığım vardı ama bunu organize bir çalışmayla nasıl hayatageçireceğimi henüz bilmiyordum. Çok sevgilidostum, ÇEKÜL’ün de bölge temsilcisi ZaferOkuducu “seni Prof. Dr. Metin Sözen iletanıştırayım” dedi.

Tabii başkanlığımın ilk günleri çok yoğundu; o dönemde dokuz kilo vermiştim. Metin Sözenaynı ay içinde Antep’e geldi ve tanıştık. Otarih, Antep’in kaderinin değiştiği tarihtir.Metin Hoca, kafamdaki fikirlerin bilimselizahını yaptı bana. Nasıl organize bir çalışmayürütülebilir, nereden başlanır, hepsini anlattı.İlk iş, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi olarakTarihi Kentler Birliği’ne üye olduk ve aynı yılınAralık ayında TKB’nin büyük buluşmasına ev sahipliği yaptık. TKB Buluşmasınahazırlanırken Antep’in bilinmeyen yönleri debir bir ortaya çıkmaya başladı. İhmal edilentarihi ve kültürel dokunun tespitleri yapıldı.Gaziantep TKB üyeliğinden çok şey kazandı...Sonra kısmet oldu ve TKB başkanı oldum.

TKB başkanı olmaya karar vermenizi etkileyen nedenler neydi? Süreç nasıl ilerledi? Tarihi Kentler Birliği bütün üye belediyeleriayırım yapmadan kucaklıyor. Toplantılardahangi partiden olduğumuzu değil yaptığımızprojeleri ve deneyimleri konuşuyorduk. Bunu sormayı da çok büyük bir ayıp olarakgörüyorduk. Çünkü birliğin yapısındaayrımcılığa ve siyasete yer yoktu. Kültürodaklı, koruma politikaları konuştuğumuzbuluşmalar yapıyorduk ve Metin Sözen’inkonuşmalarındaki mesajlarını dikkatledinliyorduk. Hocamızdan çok şeyöğreniyorduk. TKB şehirler kadar kişilere de çok şey kazandırıyor; okul gibi. Birliğin tüm bu olumlu özelliklerini düşündüğümde,TKB Başkanlığı görevini gururlayapabileceğimi ve çok şey öğrenebileceğimigördüm. Koruma hareketine değer katanbenden önceki başkanlar Erdoğan Bilenser ve Mehmet Özhaseki’nin izinden gitmeyeçalıştım. Birliğin ilke ve hedeflerinden,kurumsal kimliğinden ödün vermeden, yenibaşlıklar altında koruma bilincini yaymayaözen gösterdim.

Tüm bu ilkeleriyle birlikte TKB, prestijli birkurum olmayı başardı. Sadece ülkemizde

“En önemli nokta verdiğiniz işlevin yaşamasıdır”

GaziantepBirgi


Taraklı


değil, farklı ülkelerde de çok saygın bir yerivar. Mayıs ayında yapılacak genel kuruldaTKB başkanlığım artık bitiyor. Ama temellerisağlam atılmış bu kurumun devamlılığı hiçbirzaman kesintiye uğramayacaktır. Bendensonra göreve gelecek arkadaşlar da aynıhassasiyetle çalışmaya devam edecektir.

“Kimse yüksek binalar görmek için bir kenti ziyarete gitmez”Tarihi kentlerin öncelikleri neler olmalı? Artık ülkeler değil şehirler yarışıyor. Tarihine,kültürüne sahip çıkan şehirler bir adım önegeçiyor. TKB ile birlikte bacalı sanayi kadarbacasız sanayinin de ne kadar önemliolduğunu gördük. Ülke olarak yüksekteknolojiye geçemezsek, emek yoğunsanayinin geleceğini biraz karanlıkgörüyorum. Hizmet sektörünün, bacasızsanayinin geleceğini ise çok iyi görüyorum.Bütün tarihi kent yöneticisi arkadaşlarımın bu süreci iyi değerlendirmesi gerekir. Özellikletarihi kentlerin, sanayi ile değil kültüreldeğerlerinin farkında olarak bütüncülçalışmalar planlaması önemli. Örneğin

Paris’e gittiğinizde öncelikle Louvre Müzesi’negitmek istersiniz; tarihi meydanlarını, binalarınıgörmek istersiniz. Paris’te yüksek konutlar,modern binalar da var ama kimsenin buyüksek binaları görmek için Paris’e gideceğineihtimal vermiyorum.

Restorasyonlar kadar işevlendirmeler deönemli. Bu konuda önerileriniz nelerdir? Yerel yönetici arkadaşlarıma tavsiyem, tarihieserlerinin restorasyon sonrasındaki fonksiyonverme aşamalarını çok iyi planlamalarıgerektiğidir. En önemli nokta verdiğiniz işlevinyaşamasıdır yani sürdürülebilir olmasıdır.Doğru işlev vermek için önce o mahalledeyaşayan insanların ihtiyaçlarını, önerilerinidinlemelisiniz. Her çalışmada halklabütünleşmek gerekir. Birebir görüşmeler ve toplantılarla yapacağınız işin bütünaşamalarını paylaşmalısınız; gelecek önerilerideğerlendirmelisiniz. “Proje bizim. İstediğimizgibi yaparız” yaklaşımı yanlıştır; başarılıolamazsınız. Tepeden inme değil halkın desteğive fikirleriyle projeleri şekillendirmek önemli. Örneğin Antep’teki Bakırcılar Çarşısı yaşayan

Edirne ÇEKÜL Evi


“TKB deneyimlerini yurtdışında anlatmalıdır”


bir örnek. Süreçte zorlandık, projeye itirazlaroldu. Ama birebir görüşmelerle ikna etmeye ve sonrasını anlatmaya çalıştık. Bazen yerigeldi, onların ihtiyaçları doğrultusunda biz iknaolduk; projelerimizi yeniden gözden geçirdik.Mesela bir kaldırıma doğal bazalt döşedik.Vatandaş tepki gösterdi. Hanımlarınayakkabılarının topukları kırılıyor, dedi. Onlarınisteği doğrultusunda ortadan bir hattı söküporaya yüzeyi düz bir bazalt döşedik. Doku dahada güzel oldu. Çarşının üst örtü rengituruncuydu. Esnafın talepleri doğrultusundabeyaz olarak değiştirdik. Bunlar küçük örneklerama kenti hep birlikte sahiplenmek için önemlidetaylar. Kısacası restorasyonların yaşamasıiçin kullanıcılarla işbirliği yapılması şart.

TKB, önümüzdeki yıllarda nasıl bir vizyon geliştirmeli? Bu aşı tuttu. Her beş yılda bir belediyebaşkanlarının üçte biri değişse de diğer üyelerve kadrolar yeni arkadaşlarımıza TKB ilkelerinianlatmaya devam edecektir. Tarihi KentlerBirliği bundan sonra yurtdışına açılmalı ve yaptıklarını anlatmalıdır. Öte yandan, tarihievleri yaşatmak için zorlu süreçleri aşmanızgerek; hem maddi hem bürokratik...

Ne yazık ki halkı uzaklaştıran bir anlayışasahibiz. Tarihi evlerin en büyük sorunuçatılarının yıpranması ve su almasıdır.Örneğin biz her isteyene çatı tamiratı yaptık.Yeter ki yapı daha fazla zarar görmesin. TKB, belediyelerin bu bilinci kazanması içinönemli bir milattır. Eskiden “bana ne” diyenbelediyelerde artık rölöve, restorasyon yapanuzmanlar, birimler var. Dün evlerini yıkmakisteyenler ise bugün korumanın yollarınıaraştırıyor, öğreniyor. Büyük mesafeler aldık ama bütüncül anlayış tam oturmadı. Örneğin bir sokağı sağlıklaştırıyoruz. Ama o sokaktan çıkınca izleyecek bir rotamızyok. Tarihi Kentler Birliği, destek isteyenüyeleri için yol haritaları, rotalar hazırlıyor.Bütüncül bakışın yaygınlaşması için bu çalışmalar devam etmeli.

TKB üyelerine tavsiyeleriniz var mı?Başkanların gözden kaçırmaması gerekenen önemli konular nelerdir? Belediye başkanları öncelikle alanında uzmanbir ekiple çalışmalı. Çünkü hepimiz farklımeslek gruplarından geliyoruz. Mimar ya darestoratör değiliz; bu nedenle ekip çok önemli.

“Ekolojik tabanlı imar planları hazırlanmalı”

Merzifon meydan düzenlemesi Alanya Belediyesi Kültür Evi Herbaryum


Bursa


Gaziantep


Başkanlar kesinlikle ekibiyle koordineliçalışmalı ve onların önerilerini dinlemeli,anlamak için çaba göstermeli. Ancak ortak çalışma bilinciyle, uzmanların ve bilim insanlarının tavsiyeleriyle kentlerindekalıcı çalışmalar yapabilirler. Park yapmak,asfalt yapmak zaten başkanların başlıcagörevleri arasında. Önemli olan kalıcıdeğerler bırakmak.

Aynı zamanda çevreci yaklaşımları dabenimsemek gerekiyor. Dünyada hızlayükselen bir değer de ekolojik kentler.Uluslararası platformlarda, sosyal dengeninnasıl kurulacağı, yaşam kalitesinin nasılyükseltileceği ve çevreci yaklaşımlarkonuşuluyor. Türkiye’deki yerel yöneticileringündemine bu konuların girmesi gerekiyor.

Örneğin biz Gaziantep için “İklim Eylem Planı”hazırladık. Küresel ısınmanın yaratacağı negatifetkileri hesapladık. 2023 yılına gelindiğindeAntep’te karbon ayak izinin %15 azaldığınıgörmek istiyoruz. Artık standart imar planları

değil ekolojik tabanlı imar planları hazırlanmalı.Türkiye’de ise imar planları maalesef rantadönük, yatırımcıya dönük yapılıyor.

Ekolojik kent planlamasına yönelikyaptığımız projeyle uluslararası ödül aldık ve Rio zirvesine davetli olarak gittik, projemizi anlattık. Ama Türkiye’de BakanlarKurulu’ndan onay almak için 9 ay uğraştık.Çünkü uygulanan bir örnek olmadığı içinprojenin önemini anlatmakta çok zorlandık.Projede yeşil tabanlı evler var. Enerjisini kendiüretebiliyor, israf en az seviyede. Sadeceyatırımcının değil kentin, doğanın dakazanacağı duyarlı projeler yapmalıyız.

Tarihi kentleri korurken, dünyadaki yeniyaklaşımları izlemeli, kentlerimizi bir bütün olarakgörmeliyiz. Ben kendimi şanslı hissediyorumçünkü Tarihi Kentler Birliği’nin önemini erkenkavrayanlardan biriyim. Bütün arkadaşlarımaTKB ile birlikte çalışmalarını tavsiye ediyorum. Yol haritalarını birlikte belirlesinler, hem kendilerihem şehirleri kazansın.

Kastamonu Şerifler Yalısı


haber

2012 yılında başlayan ÇEKÜL’ün, Kentsel Strateji ile birlikteTarihi Kentler Birliği adına yürüttüğü Kültür ÖncelikliBölgesel Yol Haritaları programı, 2014 yılında “KültürelRota Planlaması” ile devam ediyor. Türkiye BelediyelerBirliği’nin desteğiyle hazırlanan program kapsamında yılboyunca kültürel rotaların planlanmasına dair kavramlar,ilkeler ve pratikler araştırılacak, öneriler geliştirilecek.

Koruma ve sunum yöntemi olarak planlanan bölgeselölçekli Rota Programı iki aşamada kurgulanacak:Uygulama çalışmaları ve planlama rehberi çalışması.

Anadolu’nun farklı karakterlere sahip dört bölgesindekültürel rota çalışmalarının sürdürülmesi planlanıyor. Bu aşamada belirlenen bölgeler, ÇEKÜL’ün geçtiğimizyıllarda da çalışmalarını yürüttüğü; 1. Adana ve Mersin illerini kapsayan günümüz

Çukurova’sı, antik Kilikya coğrafyası2. Gaziantep ve çevresi3. Tokat ve ilçelerini kapsayan Kelkit Havzası4. Amasya ve Samsun çevresinde Yeşilırmak Havzası

Planlama ve tasarım rehberi hazırlanacakProgramın ikinci aşamasında ise, bölgesel çalışmalardanelde edilen sonuçlar da göz önünde bulundurularak, farklıpaydaşlara ve farklı coğrafyalara uyarlanabilir bir kültürelrota planlama ve tasarım rehberinin hazırlanmasıamaçlanıyor. Belediyeler, valilikler, kırsal kesim aktörleri,turizmciler, ziyaretçiler gibi geniş bir hedef kitle için elealınan rota çalışmalarının sonuç ürünü, kendibölgelerinde kültürel rota planlama süreçlerini başlatacakaktörler için bir el kitabı olarak düşünülüyor.

2014 yılı sonunda tamamlanacak rehber çalışmasıkapsamında, henüz Türkiye’de tüm yönleriyle ve özellikledoğal-kültürel miras ilişkileri üzerinden çalışılmamış bir konu olarak kültürel rota planlamasının ne şekilde ele alınması gerektiği araştırılacak. Diğer bir deyişle bu ürün, kültürel rota kavramının gelişmesi, uluslararasıkuruluşların geliştirdiği tanımlar, yurtdışından uygulamaörnekleri, işbirliği modelleri ve rota planlamasına yönelikkavramsal bir altyapı çalışması sunacak.

Koruma ve kalkınmada yeni biraraç olarak kültürel rotalar


Günümüzde kültürel ve doğal mirasın korunması ve kırsal kesim başta olmak üzere ekonomik potansiyelindeğerlendirilmesi konularında bir alt başlık olarak gelişenrota planlaması, yerel ve özgün değerleri açısından zenginbölgelerin kalkınma politikalarında sıkça ele alınıyor. Başlıcaözellikleri açısından bakıldığında bir kültürel rota şu şekildetanımlanabilir;

• Günümüzde yaratılmış veya tarihin bir dönemindegerçekten kullanılmış,

• Üzerinde kültürel ve/veya doğal miras öğelerini taşıyan ve önemini bu miras sayesinde kazanan,

• Koruma, kırsal kalkınma ve turizmin geliştirilmesi gibiamaçlarla geliştirilen,

• Yerel, bölgesel veya ulusal ölçekli bir ulaşım koridoru.

Kültürel rota kavramıFiziksel çevredeki geniş kapsamlarına bağlı olarak rotalar,koruma ve işlevlendirme uygulamalarının bölge ölçeğinde vebütünsel bir anlayışla geliştirilmesine olanak sağlarken, aynızamanda yerel ölçekte örgütlenme, işbirliği ve sahiplenmeninde önünü açan sistemler olarak kurgulanabiliyor.

Bunun yanında bölgesel bir rota planlanması ve uygulanmasısüreci; plansız kentleşme, kırsalın terk edilmesi, kültürelmirasın tahribatı, kontrolsüz madencilik, HES ve barajinşaları, orman kayıpları gibi sorun alanlarına kamuoyunundikkatini çekmek ve yerelde sivil kesimi etkin kılmak yönündeverimli bir araca dönüşme potansiyeline de sahip.


Şanlıurfa surlarının bir bölümü olan, Bey Kapısı'ndaki MahmutoğluKulesi, Şanlıurfa Belediyesi tarafından restore edilerek Kent Müzesi ve Arşivi olarak açıldı. Açılışa ÇEKÜL Vakfı ve Tarihi KentlerBirliği Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen de katıldı.Belediye Başkanı Dr. Ahmet Eşref Fakıbaba'nın ev sahipliğindeyapılan törende bir konuşma yapan Sözen, "Halen sevgi ortamıolduğu için Urfa’dayız. Halen adap, erkân, büyüğe saygı olduğuiçin buradayız. Onun için diyorum ki Fakıbaba’nın verdiği hizmetiunutanın benim yanımda yeri yoktur. Urfa Kent Müzesi önümüzdekiyıllarda uluslararası kuruluşlar arasında da tanınır ve örnekgösterilir hale gelecektir. Müze, her geçen gün zenginleşecek ve diğer kent müzelerine örnek olma niteliği kazanacaktır. Çünkügeleneksel yaşamın ürünleri, mekansal zenginliği olan bu yapıdabir araya getirilmiştir. Bundan sonra önemli olan Urfa'da yapılacakdiğer çalışmalarda da bu düzeyin ve hizmet anlayışınınkorunmasıdır" diyerek müzeye emeği geçenleri tebrik etti.

900 yıllık Mahmutoğlu Kulesi'nin restorasyon süreci 2011 yılında başlamıştı. ÇEKÜL'ün başlattığı kent müzeleri hareketini"Her Kente Bir Kent Müzesi" kampanyasıyla bir adım ileri taşıyanTarihi Kentler Birliği'nin kurucu üyesi olan Şanlıurfa Belediyesi,harebe durumdaki kulenin üç yıl kadar süren titiz restorasyonununardından Kent Müzesi'ni Urfa'ya kazandırdı. Çevre düzenlemeçalışmalarıyla birlikte yürütülen restorasyonlar ile Bey Kapısıbölgesinin canlanması sağlandı. Tarihi dokusunu koruyan tümmahallelerde tasarım ve uygulama çalışmaları bitirildi ve ülkeboyutunda gündem oluşturdu; Şanlıurfa birikimli kent kimliğinigörünür kılmaya başladı.

Şanlıurfa KentMüzesi açıldı

haber


2012 yılı sonlarında yürürlüğe giren 6360 sayılı yasayalnız anakentlerin sayısında bir artış sağlamadı, aynizamanda anakent belediyelerinin görevleri yönündende kimi değişiklikler getirdi. Bilindiği gibi, büyükyerleşim yerlerinde yasayla özel yönetim biçimlerioluşturulabilmesi 1982 Anayasası ile olanaklıkılınmıştır. 1984 yılı, üç büyük kentte, İstanbul, Ankarave İzmir’de, anakent belediyelerinin oluşturulduğu ilk yıldır. Bu üç kenti, 1986’da Adana, 1987’de Bursa,Gaziantep ve Konya, 1988’de Kayseri, 1993’teAntalya, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Kocaeli,Mersin, Samsun, 2000’de Adapazarı izlemiştir. Yeniyasayla, 2012 yılında, anakent belediyelerinin sayısı16’dan 30’a yükseltilmiş bulunuyor. Yeni anakentbelediyeleri, Aydın, Balıkesir, Denizli, Tekirdağ, Hatay,Manisa, Kahramanmaraş, Malatya, Mardin, Muğla,Trabzon, Şanlıurfa, Van ve Ordu’dur. Bu 30belediyeden kemen hemen hepsinin Tarihi KentlerBirliği’nin üyesi olan belediyeler olması, konuyayakından bakmamızı daha da önemli kılmaktadır.

2000’li yıllara gelinceye değin, bir yerde anakentbelediyesi oluşturulması için aranan ölçüt, belediyesınırları içinde birden çok ilçenin (kaymakamlığın)bulunmasıydı. 2000’li yıllarda, bu ölçütün yerine, kentinnüfusunun en az 250 bin olması koşulu getirilmiştir.Ayni yıllarda, imar düzeni açısından bir bütünlük ve kamu hizmetlerinde etkinlik sağlamak için, anakentinalanının büyüklüğü de, belirleyici bir etmen olarakhesaba katılmaya başlandı. Şöyle ki, kentinmerkezinden 20 kilometre (nüfusu 1 milyonun altındaolan yerlerde), 30 kilometre (nüfusu 1-2 milyonarasında olan kentlerde) ve 50 kilometre (nüfusu 2 milyonun üstünde olan kentlerde) uzaklıktaki yerleşimbirimlerinin de anakent belediyesi sınırları içine alınmasıkararlaştırıldı. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı yasaylaİstanbul ve Kocaeli’ne özgü olmak üzere, anakentinbelediye sınırları ile il sınırları üst üste getirilmiştir .

inceleme

Anakent yönetimlerini yeniden düzenleyen yasa ne getirdi, ne götürdü?


Anakent belediyelerinin organlarının oluşumu ve görev, yetki ve sorumlulukları açısından, 2012yılında yürürlüğe giren yasada esaslı bir değişiklikyoktur. Örneğin, anakent belediyelerinin görevlerininsıralandığı 7. madde hepsinde hemen hemen aynikalmıştır. Yasanın, kültür ve tabiat varlıklarınınkorunmasına ilişkin maddesindeki amaç hep şudur:“Kültür ve tabiat varlıkları ile tarihi dokunun ve kenttarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerin korunmasını sağlamak, bu amaçla bakımve onarımını yapmak, korunması mümkünolmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa etmek”.

Yeni yasa, birkaç yıldan beri İstanbul ve Kocaeli’deyürürlükte olan ve il ve belediye sınırlarını örtüştürensistemi, geri kalan 28 anakent belediyesine deyaygınlaştırmıştır. Bu uygulama, belediyedenbelediyeye değişmekle birlikte, Muğla, Antalya,Konya, Şanlıurfa gibi kimi anakent belediyelerinin bir uçtan bir uca uzaklığının, 250-350 kilometrekadar genişletilmesi sonucunu doğurmuştur. Kamuhizmetleri açısından bunun sonucu, merkezdekibelediyenin bu denli uzakta bulunan yerleşimbirimlerine götürülecek hizmetlerin birimmaliyetlerindeki artış olacaktır. Bu yöndenbakıldığında, 28 anakent belediyesinden, Tekirdağ,Sakarya, Manisa ve Aydın dışında pek çoğunundurumunun, İstanbul ve Kocaeli’ne hiç debenzemediği rahatlıkla söylenebilir.

Anakentlerle ilgili yasa, bu kentlerde İl ÖzelYönetimlerinin varlığına da son vermekteolduğundan, onların aradan çekilmesinden sonraortaya çıkacak hizmet boşluğunu doldurmak üzere,her anakent belediyesinde birer Yatırım İzleme ve Koordinasyon Merkezi kurulmasını öngörmüştür.Valilerin yönetiminde görev yapacak olan bumerkezlerin başarısının kendilerine sağlanacak gelir kaynaklarına bağlı olduğu açık olmakla birlikte,bunların belediyeler açısından merkeziyetçiliğin bir uzantısı olacağından ve yeni bir vesayet aracıoluşturabileceğinden kuşkular vardır.

Anakent belediyelerinde Yatırımİzleme ve Koordinasyon Merkezikurulması öngörülmüştür


Yeni Yasa ve TKBİl Özel Yönetimlerinin 30 anakent belediyesindekaldırılmakta olması, Tarihi Kentler Birliği’nin üyesiolan belediyeler açısından acaba bir sorun yaratır mısorusu haklı olarak sorulabilir. Bilindiği gibi, 2004 yılında 5226 sayılı yasayla Kültür ve TabiatVarlıklarının Korunmasına ilişkin Yasada (m.12) bir değişiklik yapılmıştı. Buna göre, 1319 sayılı EmlakVergisi Yasasının 8. ve 18. maddeleri uyarıncatahakkuk ettirilen Emlak Vergisi hasılatının %10’u, “Taşınmaz Kültür Varlıklarının KorunmasınaKatkı Payı” adıyla ayrılmış ve bu payın, belediyeleringörev alanlarında kalan kültür varlıklarının korunmasıve değerlendirilmesi amacıyla kullanılmasıöngörülmüştür. Bu amaçla, belediyelerin tahsil etmişoldukları katkı payları, özel bir hesapta toplanmaktave en geç tahsilatı izleyen ayın sonuna kadar,doğrudan doğruya İl Özel Yönetimlerince açılanTaşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payıhesabına aktarılmaktadır. Belediye sınırları içindekitaşınmaz kültür varlıklarının korunmasını amaçlayanprojelerin hazırlanması ve uygulanmasında önemli birdestek oluşturan bu kaynaktan belediyelerin bundanböyle de yararlanabilecekleri kuşkusuzdur. Ne var ki, İl Özel Yönetimlerinin bu 30 yerde tüzel kişiliklerininkaldırılmış olması nedeniyle, söz konusu kaynağınbundan böyle anakent belediyelerince doğrudandoğruya kullanılacağını söylemek yanlış olmaz.

Yeni yasa, 30 anakent belediyesinde yalnız 30 İl Özel Yönetiminin değil, ayni zamanda 16.082 köyünve 1582 belde belediyesinin de tüzel kişiliğinikaldırmaktadır. Bu 1582 belediyeden 52 ildeki 559tanesinin, nüfusu 2.000’in altında olduğu için tüzelkişilikleri kaldırılmış; 1023’ünün statüsü ise, anakentbelediyesi olan 29 ilde mahalleye çevrilmiştir. Beldebelediyelerinden bir bölümünün kaldırılması kamuhizmetinin verimliliği yönünden yararlı sayılsa bile,köyün bir ekonomik ve toplumsal birim olarakvarlığına yasayla son vermek kolayca savunulamaz.Kaldı ki, tüzel kişiliği kaldırılan her üç yerel yönetimtürü için de geçerli olan eleştiri, bu kararınalınmasında o yerleşim birimlerinde yaşamaktaolanların oyuna başvurulmamış olmasıdır. Türkiye’nintaraf olduğu Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı,her türlü sınır değişikliği gündeme geldiğinde, halkın

Yeni yasa, 30 anakentte birçoktüzel kişiliği kaldırmaktadır


oyuna başvurulmasını zorunlu saymaktadır. Bunungibi, yasanın hazırlanması sürecinde, Şart’ınöngördüğü doğrultuda, kamu kurumu niteliğindekimeslek kuruluşlarının, üniversitelerin, sivil toplumörgütlerinin ve araştırma kurumlarının görüşlerinebaşvurulduğuna ilişkin veriler de ortada yoktur.

Belde belediyelerinin tüzel kişiliklerinin kaldırılması, bir başka deyişle, varlıklarına son verilmesi, TarihiKentler Birliği çatısı altında toplanmış bulunan yerelyönetim birimlerinin koruma konularındakiçalışmalarında bir aksamaya yol açmayacaktır. Çünkükoruma projelerinin hazırlanma ve uygulamalarınıngerektirdiği kaynakların bu kez anakentbelediyelerince kullanılacak olmasının yanı sıra, bubelediyelerdeki görevlilerin koruma bilincinden yenidüzen içinde de yararlanmak olanağı mutlakabulunacaktır. 15 yıldan beri adeta bir “okul” gibihizmet gören ve kentte yaşayan halkın kendisi kadar,seçilmiş ve atanmış belediye çalışanlarının korumakonularındaki bilgi ve ilgi düzeylerinin yükseltilmesineönemli katkılarda bulunan Birliğin deneyim vekazanımlarından, anakent belediyelerini yönetenlerinde yararlanma yolunu seçeceklerine kuşku yoktur.

Bilimsel ve nesnel ölçütlere ilişkin kaygılarYansız çevrelerde, anakentlerle ilgili yeni yasaldüzenlemenin nesnel ölçütlere dayalı, kamuhizmetlerinin ve yerel demokrasinin gereklerine yanıtvermekten çok, yerel seçimlerin yaklaşmış olduğu birdönemde, oy hesaplarıyla ve aceleyle gündemegetirilmiş olduğu kanısı yaygındır. 30 yıllık anakentbelediyeleri deneyiminin bilimsel ve nesnel birdeğerlendirmeye konu yapılarak, düzenlemeninyararlarını artırmak, sakıncalarını azaltmak, kamuyararı açısından çok daha yerinde olurdu.

Özellikle köyler açısından kimlik ve aidiyetduygusunun kaybı, taşınır ve taşınmaz mallarının köy elinden alınması, içme ve kullanma suları içinödenecek ücretler nedeniyle tarımsal etkinliğingüçleşmesi, genel olarak artan vergiler ve harçlarkırsal alanlarda yaşamı kolaylaştırmayacak,güçleştirebilecektir. İlçe merkezlerine uzakta bulunanköylerin kamusal hizmetlere ulaşmaktaki güçlükleri de bunlara eklemek yanlış olmaz.


6360 sayılı yasanın gerekçesinde, bugünkü anakentbelediyelerinin alanca büyüklüklerinin “ölçekekonomilerinden” (scale economies) gereği gibiyararlanmaya elverişli olmadığı öne sürülmektedir.Yeni düzenlemeyle büyütülen ölçeğin bu kazançlardanyararlanma şansını artıracağı savunulmuştur. Ölçekekonomisi, “üretilen ürün miktarı arttıkça, birimmaliyetlerde azalma olması” biçiminde tanımlanan bir işletmecilik kuralıdır. Bu kavram kıyas yoluylaKamu Yönetimine de uygulanmaktadır. Anakentbelediyelerinin boyutlarının ilin sınırlarına kadargenişletilmesi sonucunda, üretilen mal ve hizmetlerinmaliyetinde büyük düşüşler olacağı varsayılmıştır.

Ekonomistler, ekonomik etkinliklerin ve nüfusun bellimekânlarda yığılmasından, gerçekten, belli kazançlar(agglomeration economies) sağlanacağını söylerler.Ama ayni zamanda, bu kazançların sınırsız olmadığınıve kentin nüfusunun alabildiğine artması sonucunda,bu kazançların miktarında uzun erimde azalmalarlakarşılaşılacağını belirtir ve bunları “dışsal kayıplar”(external diseconomies) olarak nitelendirirler. Bunları, bir kentin nüfusça ve alanca “gereğinden çok büyümesi sonucunda karşılaşacağı sorunlarınpara olarak değeri” biçiminde tanımlarlar. Öteyandan, kamusal kent hizmetleri için en uygunbüyüklükleri ararken, bir kentin büyümesine koşutolarak ortalama maliyetlerde bir azalma olsa bile, en uygun büyüklük sınırının aşılması ve kentingereğinden fazla büyümesi durumunda, bu kez nüfusyığılmasının maliyet artışlarına ve kazanç azalmasına(agglomeration diseconomies) yol açabileceğikonusunda ekonomistler görüş birliği içindedirler. Bir başka deyişle anlatmak gerekirse, her alandaolduğu gibi, ölçüyü kaçırmanın sakıncalarından uzakdurmak gerekir. Bu kuramsal değerlendirmenin,özellikle Muğla, Konya, Antalya, Mersin, Şanlıurfa,Adana ve Malatya gibi anakentler için gerçeklerlegeniş ölçüde örtüşmekte olduğu rahatlıkla söylenebilir. Böyle olunca, 6360 sayılı yasanın çıkarılmasındanönce, anakentleri ülke yüzeyine alabildiğine yaymanınolası ekonomik, toplumsal ve fiziksel yararları vezararları üzerinde çok daha ciddi araştırmalarınyapılması doğru olurdu.

“Kentlerin yönetiminde söz ve karar sahibi olan merkezi ve yerel yönetimlerin temsilcileri kadar, halkın

kendisi de gerçek bir sınavdan geçmiş olacaktır “


Karar alma süreçlerine ve siyasal katılıma ilişkinkuramsal açıklamalar, bir yerleşim yerinin yarıçapıküçüldüğü oranda katılımın etkinliğinin de artacağınıgöstermektedir. Bu konu yerel demokrasinin etkinliğiaçısından son derece önemlidir. Çünkü anakentsınırlarının bugünkü gibi alabildiğine genişletilmişolması, günümüzün en önemli demokratikleşmesorunlarının başında yer alan, yerel halkın kararsüreçlerinde aktif görev alma istemlerinin ucuz, kolayve çabuk bir biçimde karşılanması fırsatının büyükölçüde kaçırılmış olduğu anlamına gelmektedir.Katılım olanaklarını daraltan yeni düzenleme, ayrıca,hem ülkemizin taraf olduğu Avrupa Yerel YönetimlerÖzerklik Şartı’nın katılıma ilişkin kurallarına (madde3/2, 4/6, 5 ve 9/6), hem de halkın katılımını artırmakamacıyla Avrupa Konseyi’nin yetkili organlarının 2009yılında kabul etmiş olduğu EK Protokol’ün kurallarınaters düşmektedir. Bu kurallardan bir kısmına Türkiyeçekince koymuş ve kendisini onlarla hukuken bağlıduruma getirmekten kaçınmışsa da, çoğunuonaylamış durumda olduğundan, uluslararasıyükümlülükleri açısından da çelişkili bir durumla karşıkarşıya olduğumuz açıktır.

Unutulmaması gereken nokta şudur ki, yereldemokrasinin çağdaş ölçüler içinde ülkedeyerleşmesinde yasa koyucunun yaptığı düzenlemelerinve yürütme erkinin eylem ve işlemleriyle tutumlarıönemli olmakla birlikte, en az onlar kadar ve hattaonlardan daha da önemli olan, kentleri yönetmesorumluluğunu emanet etmiş olduğumuz seçilmiş ve atanmış kent yöneticilerinin yerel demokrasininilkelerine, kent, kültür, tarih, çevre ve mimarlıkdeğerlerine, sahip çıkmaktaki duyarlılık ve titizlikleridir.Belki, bundan daha da önemlisi, halkın, yurttaşın ve kenttaşın, kentin asıl sahibi olarak, bu ve benzeri konulara bilinçle sahip çıkarak, yönetim sorumluluğu üstlenmiş olanlardan hesap sorabilmesi ve gerektiğinde onlara yaptırımuygulayabilmesidir. Bu bağlamda, kentlerinyönetiminde söz ve karar sahibi olan merkezi ve yerel yönetimlerin temsilcileri kadar, halkın kendisi de gerçek bir sınavdan geçmiş olacaktır dersek abartılı bir değerlendirme yapmış olmayız.


haber


Şifaiye Medresesi 2017 yılında 800 yaşınagirecek. Kutlama hazırlıkları ise şimdidenbaşladı. Aynı zamanda halk kültürüaraştırmacısı olan Sivas Kültür ve TurizmMüdürü Kadir Pürlü, 3 yıl boyuncamedresede çeşitli toplantı ve etkinleryapacaklarını, 2017 yılında ise 8 asırlıkmedresede tıp tarihçileri ve Selçukluaraştırmacılarının bir araya geleceğiniaçıkladı. ÇEKÜL Sivas Temsilcisi halkkültürü araştırmacısı Müjgan Üçer deetkinliklere destek verecek. Bu etkinliklerdeuzmanlar tarafından “AnadoluŞifahaneleri” ayrıntılarına kadarincelenmiş olacak. Şifahaneleri yaptıranlar ve yapanlar, Selçukludöneminde tıp bilimi, mimarlık ve dekorasyonun şifahanelere yansıması,dönemin diğer yapılarıyla olanbenzerlikleri, kullanılan semboller,Anadolu şifahanelerinin diğercoğrafyalardaki benzerleriyle etkileşimigibi farklı başlıklardaki konular 2017yılına kadar yapılacak toplantılarda elealınacak. ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr.Metin Sözen ise bu toplantılar zincirininönemine vurgu yaparak, “Sivas veçevresindeki tarihi dokunun ayağakalkmaya başlamasıyla birlikte, somut ve somut olmayan mirasın belgelenmesi,yeni bilgilerin gün yüzüne çıkması,akademik çevrelerin ve yerel araştırmacılarınfarklı konuları çok boyutlu ele almaları ve yerel yayınların bu tarih derinliğinedikkat çekmeleri kentte bütüncül bakışıngelişmesini sağladı. Sivas eserleriyle,doğasıyla, yaşam kültürüyle algılanabilirbir kent olmaya başladı” dedi.

Tıp tarihçileriŞifaiye'de buluşacak


Savur’un birikimli yüzü ortaya çıkıyor

2008 yılında ÇEKÜL’ün katkılarıyla yayımlanan GelenekselKonut ve Aile Yapısını Yaşatan Bir Yerleşim: Savur kitabınınve hazırlanan yol haritasının ardından, kentteki çalışmalartüm kurumların katılımıyla, eğitimden restorasyona,ağaçlandırmadan alt yapıya farklı başlıklarda devam ediyor.

Bölgede çalışan ÇEKÜL gönüllülerinden mimar Alper Urlu,Savur ve çevresinde yapılan çalışmalarının bir raporunuhazırladı. Raporda, kamu-yerel-sivil-özel işbirlikleriyle yapılançalışmalar detaylarıyla anlatıldı. Proje hazırlanırken, mevcutsosyo-ekonomik düzende Savur ekonomisinde ticaretivmesinin düşüklüğü, gençlerin işsizlik ve göç sorunu, sanayialtyapısının olmayışı, arazi yapısının tarıma olanaklı küçükbahçelerden oluşması, tarihi-mimari dokunun özellikleri gibikonular dikkate alındı. Tarihi Kentler Birliği’nin desteğiyleKoruma Amaçlı İmar Planı hazırlanarak, imar uygulamalarıplan hükümleri doğrultusunda başlatıldı. Proje kapsamında,Savur Kalesi'nin çevresindeki yapılaşmaya uygun olmayanarazi ağaçlandırıldı. Mardin Valiliği'nin desteğiyle sokaklaracephesi bulunan yapıların duvarlarında sıva ve derz raspalarıyapıldı. Savur Çayı ıslah projesi hazırlandı. Ayrıca % 60’ı tamamlanan arıtma tesisi ile Savur Çayı’na verilenkanalizasyon sorununun çözülmesi planlandı. Bölgeninhayvan pazarı ihtiyacını karşılamak ve satışlarının sokaklardayapılmasına engel olmak için hayvan pazarı projesi hazırlandı.

Zabıta, itfaiye, reklam ve tabela yönetmelikleri hazırlanarakbelediye meclisinden geçmesi sağlandı. Cittaslow’a üyeliği için Seferihisar Belediyesi ile Savur’da bilgilendirmetoplantısı yapıldı. Dicle Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle gezirehberi/haritası tamamlandı.

Yine DİKA desteği ve KOSGEB koordinasyonunda 180 kişiye girişimcilik eğitimi verildi. Dicle ÜniversitesiZiraat Fakültesi ile bir protokol imzalanarak Savur 1. TarımÇalıştayı yapıldı. ÇEKÜL Vakfı’nın ‘’Kentler Çocuklarındır’’sloganıyla Tarihi Kentler Birliği üyelerine yönelik hazırladığı‘’Kültürel Miras Eğitim’’ programı, yereldeki uzmanlarındesteği alınarak düzenlendi.

Tarihi dokuyu bozan enerji kablolarının yer altına alınması sağlandı. Tescilli bir yapı Savur Kültür Evi-Müzesiolarak işlevlendirildi. Alan yönetimi planı için hazırlıktoplantılarına başlandı.

Tarihi kent Savur’da, sadece restorasyon ve sokaksağlıklaştırma yaparak koruma yapılamayacağı anlayışı, tüm kurumların ortak hareketiyle yaygınlaştı ve kentbütününde farklı alanlarda, eş zamanlı çalışmalarlagörünürlük kazandı. Kısa bir özetini verdiğimiz raporundetaylarına cekulvakfi.org.tr adresinden ulaşılabilir.


Ulusal-uluslararası ortamlarda varlığını kanıtlamış Diyarbakır Müzesi eski müdürü, ÇEKÜL Vakfı Güneydoğu Anadolu Bölge temsilcisi Nevin Soyukaya 80’lerin sonundan bu yana Diyarbakır ve çevresinin kültürel,doğal mirasının korunması için çaba gösteriyor. Yerelin hassas dengelerinigözeterek, bilimsel veriler ve yaklaşımlarla sürecin içinde olan Nevin SoyukayaDiyarbakır’ı, UNESCO yolculuğunu ve Hevsel Bahçeleri’ni anlattı


Diyarbakır ve çevresininkoruma yolculuğu

Nevin Soyukaya kimdir? Diyarbakır doğumluyum. Arkeolojieğitimi aldım. 1989-1995 yıllarıarasında Diyarbakır Belediyesi’nde KültürMüdürü olarak çalıştım. 1995-2013yıllarında ise Diyarbakır Müzesi’ndegörev aldım. 2013 yılının Mayıs ayındaDiyarbakır Müze Müdürü göreviniyürütürken, Kars Kültür VarlıklarınıKoruma Bölge Kurulu Müdürü olarakisteğim dışında tayin edildim. Ocak2012 yılından bu yana Diyarbakır Kalesive Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı AlanYönetimi Başkanlığını yürütüyorum.1995’den beri de ÇEKÜL Vakfıgönüllüsüyüm. ÇEKÜL’ün GüneydoğuAnadolu Bölge Koordinatörü olarak bucoğrafyadaki koruma çalışmalarını takipediyorum ve elimden geldiğincedestekliyorum.

Prof. Dr. Metin Sözen ile nasıltanıştınız? Diyarbakır koruma sürecine nasıl dâhil oldunuz? Metin Hocayla Diyarbakır Belediyesindeçalışırken, 1989 yılında belediyenindüzenlediği bir sempozyumda tanıştım.Daha sonra Diyarbakır Belediyesi’ninkoruma çalışmalarında Metin Hocanınplanlaması ve uygulaması sürecindebirlikte çalışma şansım oldum. 1990yılında ÇEKÜL Vakfı’nın kurulmasıylagönüllü ve ardından temsilci olaraksürece dâhil oldum.

İlk yıllarda kentin geleceğiyle ilgiliyapılan koruma politikalarındakiöncelikler ve ilkeleriniz nelerdi?Metin Hocanın önerisi ile DiyarbakırKentsel Sit Alanı olan “Sur İçi”nin korumaamaçlı imar planının çıkarılması içinçalışmalar yürüttük. Bu dönemdeöncelikle korumaya bütüncülyaklaşımların getirilmesi hedeflendi.Eşzamanlı olarak kentin tanıtımçalışmaları yürütüldü. “...Ve TaşlarTanıktır “ belgeseli gibi... Ayrıca yaklaşık6 km. uzunluğundaki, 82 burca sahip

Diyarbakır surlarının korunması için“Diyarbakır Surları ve İçkale Projesi”hazırlandı. Tüm bunlar kentin sahipolduğu kültürel değerlerin bütüncülolarak korunması esas alınarakgeliştirildi. Koruma-kullanma dengesigözetilerek kentin sahip olduğu kültürelzenginliğin geleceğe taşınması; ancakbunu yaparken de kamu-yerel-sivil-özelbirlikteliğinin sağlanmasına özengösterildi. Kentteki tüm paydaşlarınsürece katılımı sağlandı ve bu vesileylekoruma bilincinin gelişmesi, katılımcılıkhedeflerine ulaşıldı.

Ayrıca Metin Hocanın önerisiyleçalışmalara farklı disiplinlerden çoksayıda uzmanın katılması sağlandı.Uzmanların çoğu ilk kez bölgeyegeldikleri için heyecan duyarak, korumakuram ve kurallarına uygun, katılımcıçalışmalar yürüttü. Yeri gelmişken sürecedestek olan tüm katılımcıları sevgi ve saygıyla anmak istiyorum.

Diyarbakır’daki koruma süreci hangi yapılarla başladı? Geliştirilen İçkale Kültür-Turizm AlanıProjesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nınfinansal desteğiyle 2004 yılındauygulanmaya başladı. Alanda yer alantarihi yapıların restorasyonu ve müzeolarak işlevlendirilmesiyle ilgili süreçdevam ediyor.

Proje kapsamında Diyarbakır Kalesi’nin1/2000 ölçeğinde planı çıkarıldı; önemliburç ve kapıların rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlandı. 1997 yılında Surp Gregos Kilisesi, Cemil Paşa Konağı ve Belediye Evi’ninproje hazırlıkları başladı ve 2000 yılındatamamlandı. Çalışmalar Valilik,Büyükşehir Belediyesi, ErmeniPatrikhanesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı,Diyarbakır Vakfı başta olmak üzere yerel paydaşların sahipliğinde, katkı ve katılımlarıyla gerçekleştirildi.


Surp Gregos Kilisesi: Ermeni Patrikliği veDiyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin işbirliğiile onarıldı ve “Müze Kilise” olarakişlevlendirildi. Cemil Paşa Konağı: BüyükşehirBelediyesince kamulaştırılarak restore edildi;Kent Müzesi olarak işlev kazanacak.

Belediye Evi: Büyükşehir Belediyesince onarıldıve sosyal projeler üretilmesi için kullanıma açıldı.

Diyarbakır’ın uzun soluklu bir koruma yolculuğu var. Kimler bu süreçte rol aldı, destek oldu? Tüm bu çalışmalar yürütülürken 1990’danitibaren valiler Cengiz Bulut, Muzaffer Ecemiş,İbrahim Şahin, Doğan Hatipoğlu, EmirDurmaz, Nafiz Kayalı, Ahmed Cemil Serhadlı,Nusret Miroğlu, Efkan Ala, Hüseyin AvniMutlu, Mustafa Toprak ve şu anda da MustafaCahit Kıraç; belediye başkanları TurgutAtalay, Ahmet Bilgin, Feridun Çelik ve OsmanBaydemir görev yaptılar. Yerel yöneticiler tümsüreçlerde olumlu katkılar sundu.

Ayrıca, Kültür ve Turizm Müdürleri Tevfik Arıtürkve Songül Göksu, Müze Müdürü Necdet İnal,

Diyarbakır Kültür ve Tanıtma Vakfı yönetimkurulu üyeleri Prof. Dr. Halil Değertekin, EsmaOcak, İlhan Akalınlar, Halit Ötük, KenanÖzhal ve Şehmus Diken; ÇEKÜL Vakfıgönüllüleri Hasan Özgen, Savaş Güvezne,Mehmet Alper ve Timur Çelik; ÇEKÜLDiyarbakır Gönüllüleri Uğur Işık, Birgül Savaş,Ercan Alpay, Zafer Han, Fatma Kaya, MuratÖzgür ve Şeref Yumruk; Türkiye ErmeniPatrikliği Mesrop Mutafyan, Aram Ateşyan,Mıgırdiç Margosyan; Diyarbakır BüyükşehirBelediyesi’nden Abdullah Sevinç, MuratAlökmen, Orhan Balsak; Diyarbakır Ticaret veSanayi Odası Eski Başkanı Kutbettin Arzu; DicleÜniversitesi Rektörü Sedat Arıtürk; MimarlıkFakültesinden Zülküf Güneli, Mücahit Yıldırım,Nesihan Dalkılıç, Meral HalifeoğluDiyarbakır’ın kültürel ve tarihsel izleriningörünür olması, korunması için emek verdi.

Restorasyonlar dışında kentin kaderini belirleyecek hangi toplantılaryapıldı? Kente neler kazandırdı? Kent ve çevresindeki koruma çalışmalarınınsağlıklı yürütülmesi için kurumları, biliminsanlarını, uzmanları bir araya getirmek

“2000’e Beş Kala Diyarbakır Surları toplantısı dönüm noktası oldu”

1960’larda Diyarbakır Prof. Dr. Metin Sözen vearkadaşları, Diyarbakır


gerekiyordu. Bunun da en önemli yolu, halkın katılımının yüksek olduğu toplantılarındüzenlenmesiydi. Metin Hocanınöncülüğünde ve katılımlarıyla pek çok toplantı ve eğitim yapıldı.

Diyarbakır’daki koruma süreci 1960’lardaMetin Sözen ve bir grup Diyarbakırlı (ŞevketBeysanoğlu, Adil Tekin, Abdussettar HayatiAvşar, Esma Ocak, Mehmet Mercan ) ile başladı aslında. “... Ve Taşlar Tanıktır”belgesel filmi, Tarihi Diyarbakır evlerinikoruma ve tanıtma çalışmaları, ŞevketBeysanoğlu’nun Anıtları ve KitabeleriyleDiyarbakır Tarihi II. Cilt kitabının yayınlanması gibi çalışmalar Metin Sözen’inöncülüğünde yapıldı.

ÇEKÜL Vakfı’nın kurulmasıyla süreklilikkazanan çalışmalar, 1995 yılında “2000’eBeş Kala Diyarbakır Surları” konulu toplantıile bir yol haritasına dönüştü; kısa, orta ve uzun vadeli hedefler belirlendi.

Kültür Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ŞakirÇelik, Bölge Valisi Ünal Erkan, İl Valisi DoğanHatipoğlu, Büyükşehir Belediye Başkanı AhmetBilgin, ÇEKÜL Başkanı Metin Sözen, ÇEKÜLTeknik Komite Başkanı Mehmet Alper, İl KültürMüdürü Teyfik Arıtürk, İl Müze Müdürü Necdetİnal, D.Ü. Müh. Mimarlık Fakültesi DekanıZülküf Güneli, Diyarbakır Kültür Tanıtma VakfıBaşkanı Halil Değertekin, Esma Ocak, KutbettinArzu ve ÇEKÜL Diyarbakır Temsilcisi olarak bende toplantıya katkı koyanlar arasındaydık.

1960'larda Ulu Cami


Diyarbakır’da surlara dair yapılan tümçalışmalar, bu toplantıda alınan kararlaradayanılarak yürütüldü. Diyarbakır Surları ve İçkale Projesi, bu yol haritasının ardındanhayata geçti. İlk çalışmalar, Diyarbakır Valiliği,Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ve ÇEKÜLVakfı’nın ortaklığı ve işbirliğinde 2000 yılındabaşlatıldı. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi aynıyıl Tarihi Kentler Birliği’nin kurucu üyesi oldu.

2004 yılında Diyarbakır Kültürel MirasıKoruma Komisyonu oluşturuldu ve 2008yılına kadar çalışmalarını aktif sürdürdü.Büyükşehir Belediye Başkanı, ÇEKÜL Vakfı,Sur Belediye Başkanı, kentteki ilgili kurumtemsilcileri, Mimarlar Odası, YG21,Diyarbakır Vakfı temsilcileri Diyarbakır Valisibaşkanlığında yürütülen komisyonun üyeleriarasındaydı. Ayda bir yapılan toplantılarsürecin doğru takip edilmesini sağladı.

Kentler çocuklarındır...2006 yılında Diyarbakır Müzesi, DiyarbakırKültür Varlıklarını Koruma Derneği ve TicaretOdası’nın katkılarıyla ÇEKÜL Vakfı’nın

“Kentler Çocuklarındır” projesi kapsamındaçocuklara kültürel miras ve çevre eğitimiverildi. 2012 yılında Diyarbakır SurlarıSempozyumu, 2013 yılında Diyarbakır Kalesive Surları ICOFORT/ICOMOS toplantısı ve Diyarbakır Surları’nın UNESCO sürecinintartışıldığı bir sempozyum yapıldı; 15 ayrıülkeden 60 uzmanın katıldı. Çıkan sonuçlaUNESCO’ya sadece Diyarbakır Kalesi değilHevsel Bahçeleri’nin de sunulmasına kararverildi. 2012 sempozyumu bildirileri birkitapta toplandı. 2013 sempozyumu bildirileriise basım aşamasında.

Diyarbakır çevresiyle de zengin bir dokuya sahip. Bölgedeki diğer çalışmalar nelerdir?1997-2000 yılları arasında Diyarbakırçevresinde yürüttüğümüz çalışmalarla,Cizre’nin Memu Zin (Mir Abdal ) Medresesi ve Türbesi, Kırmızı Medrese, Mardin/Nusaybin’deki Mor Yakup Kilisesi Kültür İnançParkı Projesi ve kazı çalışmaları, Midyat KonukEvi gibi yapıların projelerinin hazırlanmasısağlandı. Restorasyonların yapılması, Mardin

2004 yılında Diyarbakır Kültürel Mirası Koruma Komisyonu oluşturuldu

Artuklu Sarayı kazı ekibi, dönemin müze müdürü MustafaCansever, Adil Tekin ve Prof. Dr. Metin Sözen

İçkale ArtukluSarayı Kazısı


merkez kültür envanterinin yayımlanması,ÇEKÜL öncülüğünde ve yereldeki gönüllülerin katkılarıyla yapıldı. 2007yılında Diyarbakır'ın Eğil ilçesinde Diyarbakır Valiliği, Eğil Belediyesi, Eğil Kaymakamlığı,Eğil Kültür Tanıtma Derneği ve ÇEKÜL Vakfıişbirliği ile koruma çalışmaları başlatıldı.Eğil'in tanıtımı amacıyla ÇEKÜL gönüllüsüfotoğraf sanatçıları tarafından çekimleryapılarak broşürler hazırlandı. Bu kapsamda Eğil Kalesi’nin korunması için Kültür ve Turizm Bakanlığınca kalenin rölöve ve restorasyon projelerihazırlandı. Ayrıca TBMM’nin katkılarıyla Atatürk Köşkü’nün onarılmasısağlandı.

Bu süreçlerde aşmaya çalıştığınız en önemli sıkıntılar neler oldu?Bölgedeki sıcak siyasi ortam nedeniyle bazısorunlar yaşadık. Ancak Metin Sözen’inkararlılığı, iletişim ve koordinasyondakikolaylaştırıcılığı, bölge insanıyla eskiye dayalı dostane ilişkileri sayesinde bu sorunlarıbüyük ölçüde aştık. Örneğin, 2000 yılındaDiyarbakır Surları ve İçkale projesi başlatılırkenÇEKÜL Vakfı Başkanı Metin Sözen, DiyarbakırValisi ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ilegörüşmeler yapmış, katılım sözü almıştı. Ancakprotokole birlikte imza atılması sürecinde siyasiyaklaşımlar nedeniyle sıkıntılar yaşandı. Busorun, ÇEKÜL Vakfı’nın valilik ve belediye ileayrı ayrı protokol imzalamasıyla aşıldı.

Mesudiye Medresesi, onarımdan önce, 1962


UNESCO adaylık süreci nasıl başladı? 2000 yılında Metin Hoca’nın önerisi vekatkılarıyla, bakanlığa sunulmak üzereDiyarbakır Kalesi ve Surları hakkında bir dosyahazırladım. Böylece geçici listede yer almasınısağladık. Paralel olarak da surların korunmasıiçin, “Diyarbakır Surları ve İçkale Projesi “başlatıldı. 2011 yılında Büyükşehir BelediyeBaşkanı Osman Baydemir, surların korunmasıiçin bir çalışma başlattı. Destek almak içinyaptığı görüşmenin ardından Cumhurbaşkanı,surları himayesine aldığını açıkladı. Kültür veTurizm Bakanlığı’nın Alan Yönetim Sınırınıbelirleme çalışmasının ardından çalışmalarbaşlamış oldu. Diyarbakır BüyükşehirBelediyesi, kent dinamiklerini ve MetinHoca’nın fikrini göz önünde bulundurarak AlanBaşkanlığı görevini bana verdi. DiyarbakırKalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı AlanYönetim Planı’nın hazırlanması çalışmaları sonaşamasına geldi; Nisan ayında tamamlanacak.

“Hevsel Bahçeleri, tarihi kent ve DicleVadisi bütün olarak korunmalıdır”Metin Sözen ve Diyarbakır’daki dostlarının,1950’li yıllarda başlattıkları ve bugünlere

ulaşan Diyarbakır’ın kültürel ve doğaldeğerlerini koruma çalışmaları günümüzdeönemli aşamalar kaydetmiştir. Bunun önemli sonucu Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri’nin UNESCO Dünya Mirası olarak tescillenmesi içinyürütülen çalışmalardır. Dünya mirası olarak sunulan Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri olmak üzere, YönetimAlanı sınırları içerinde yer alan tarihiDiyarbakır kenti ve Dicle Vadisi bütüncülyaklaşımlarla korunmalıdır. Vadinin yaşattığıflora ve fauna ile birlikte tüm ekosisteminkorunması hedeflenmelidir. Tabii sadecesomut kültürel değerlerin değil, somutolmayan kültürel değerlerin de korunmasıönceliklidir. Böylece, Alan Yönetim Planı bütün kent paydaşları tarafındansahiplenilerek uygulanabilir olabilir.

Bu tespitleri Alan Yönetim Planın’daöneriyoruz. Dicle Vadisi’nin korunabilmesiiçin havza ölçeğinde doğru bir örgütlenmeyapılmalıdır. ÇEKÜL’ün öncülüğündeyürütülen Kelkit Havzası Birliği olumlu bir örnek olarak gösterilebilir.

Vadinin flora ve faunasıyla birlikte ekosistemin korunması hedeflenmelidir

ÇEKÜL Eviİçkale


TKB’nin desteği...Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi:200 Ortak 200 Hibe Programıkapsamında Çifte Han SokakSağlıklaştırma Projesi (2008)

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi:200 Ortak 200 Hibe Programıkapsamında İzzet Paşa Caddesi Dokusunun Projelendirilmesi (2009)

Sur Belediyesi: 200 Ortak 200 Hibe Programıkapsamında 1/4’lük bölümütemizlenmemiş olan Dabanoğlu, Özdemir, Hasırlı, Şamhane mahallelerindekiSur diplerini sağlıklaştırma projesi (2006)

Sur Belediyesi: 200 Ortak 200 Hibe Programıkapsamında Gazi Caddesi RehabilitasyonProjesinin devamı olan 2. Etap GaziCaddesi'nin sağlıklaştırılması projesi (2007)

Silvan Belediyesi: 200 Ortak 200 Hibe Programıkapsamında Kentsel Sit Alanı KorumaAmaçlı İmar Planı’nın hazırlanması (2009)

TKB Özendirme Yarışması ödülleri• Diyarbakır Büyükşehir BelediyesiBAŞARI ÖDÜLÜ / 2002• Sur BelediyesiTEŞEKKÜR BELGESİ / 2009• Sur BelediyesiÖZENDİRME ÖDÜLÜ / 2006

Yedi Kardeş Burcu


haber

Yakın-uzak, büyük-küçük demeden,ülkenin dört bir köşesindeki korumagönüllüleriyle 24 yıldır, somut sonuçlaraulaşan çalışmalar yürüten ÇEKÜLVakfı’nın 7 Bölge 7 kent programıkapsamındaki Kemaliye’de, hepkullandığımız ama çoğu zamankavramsal boyutta kalan“sürdürülebilirlik”in, tabiri yerindeyse ete-kemiğe büründüğünü söyleyebiliriz.

ÇEKÜL Kemaliye gönüllülerinin yaptıkları,“Havzanın taşıdığı değerler bütününügörmek, kültürel miras gibi coğrafikimliğimizle bütünleşen tarihin izini sürerek, bizi biz yapan değerlerin geleceğetaşınmasına emek vermek” olaraktanımlanabilir. Kemaliye temsilcimiz Hilmi Balioğlu, gönüllülerimiz ErayParlakkaya, Aytül Erdaloğlu, SeçilParlakkaya ve Sinem Sayın “evlerimiz,türkülerimiz, oyunlarımız, şiirlerimiz,manilerimiz, folklorumuzla bir bütün olarakkenti görüyoruz” diyor ve yörede yapılankoruma çalışmalarını şöyle özetliyorlar:

“Anadolu’da özgün özelliklerini henüzyitirmemiş kentlerden biri olan Kemaliye,ÇEKÜL’ün 7 Bölge 7 Kent programındaDoğu Anadolu Bölgesi’ni temsilen seçildi.ÇEKÜL gönüllüleri, kent kimliğininoluşmasına olanak sağlayacak projelerigücü yettiği ölçüde uygulamayabaşlamıştır.

2000 yılında kurulan Tarihi KentlerBirliği’nin 28. üyesi olarak yer aldığıkurucu üyeliğin ardından, Avrupa Tarihi Kentler Birliği’ne üye olmuştur.Kemaliye mimarisi incelendiğinde yöreyeilişkin iklimsel yapının, doğa koşullarının,malzeme olanaklarının, ekonomik yapınınve kültürel yapının gerek yapım sistemi,

Kemaliye’de on yılda neler oldu


gerekse mekan organizasyonunun binalarışekillendirdiği rahatlıkla görülür. Kemaliyeevleri sanki insanlarının derdini söyler, neşesinihaykırır, buluşmalarının, ayrılıklarınıngönüllerdeki duygularını, sızılarını ebedileştirirve sanki seslendirir. Yapıların korunması daöncelikle ev sahiplerinin sonra da kamununilgisi ile olacaktır.

25.11.2005 tarihinde bölgenin kentsel sitalanı ilan edilmesinin Kemaliye ve köylerininasıl farklı boyuta taşıdığını görmekmümkündür.

Binaların tekil olarak tescil edilmesi ilebaşlayan evlerin onarımı için proje yapım veonarım destekleri verilmesine 2007 yılındanitibaren Kültür Bakanlığı öncülük etmiştir. Söz konusu dönemden günümüze kadarçalışmalar kararlılıkla ve titizlikle sürmektedir.

2013 yılı sonuna kadar Kemaliye ve köylerinde53 adet tescilli sivil mimarlık örneğiprojelendirilmiş, bölge kurulunda tamamıonaylanan projelerin 27 adedi restore edilmiştir.Kemaliye’ de münferit olarak restore edilen veya yeni yapılan sivil mimarlık örneklerinin sayısı ise 27’dir.

Sosyal ve kültürel amaçlı yeni yapılan veyarestore edilerek yeniden işlevlendirilen resmive sosyal yapıların sayısı yaklaşık 25’ dir.Bütün bunlara ilave olarak sokaksağlıklaştırma çalışmaları devam etmektedir.

Bölgede doğru ve nitelikli uygulamalarınyapıldığı koruma çalışmaları devam edecek,yapıların dolayısıyla mimari dokunun ve kültürel mirasın bir bütünlük içindekorunması sağlanacaktır.”

Kemaliye gönüllüleri bu on yıllık süreciÇEKÜL’e gelerek Prof. Dr. Metin Sözen’in de katıldığı bir toplantıda paylaştı.


haber


Büyükşehir Yasasına göre seçimlerden sonra Manavgat’abağlı bir mahalle olan Side’de tarihi bir buluşmagerçekleşti. Side Antik Kenti Koruma Amaçlı Revizyon İmarPlanı’nın hazırlık sürecinde halkın katıldığı iki gün sürentartışmalı toplantıların ardından plan kentlilerin talepleridoğrultusunda hazırlanmıştı. Side Belediye BaşkanıAbdülkadir Uçar’ın ev sahipliğinde, imar planı sürecine ve yıllardır Side’ye katkı verenler bir araya geldi.

Side Belediyesi tarafından Tarihi Kentler Birliği’nin de destekleriyle restorasyonu tamamlanan Tykhe Tapınağıgeçen yıl bir etkinlikle ziyarete açılmıştı. Mart ayının ilk haftası yapılan açılışa katılan Prof. Dr. Metin Sözen, bu kez Apollon Tapınağı’nda düzenlenen buluşmadaSide’ye emek verenlerle bir araya geldi. Buluşmaya, Kültürve Turizm eski Bakanı Ertuğrul Günay, Antalya ValiYardımcısı Recep Yüksel, Manavgat Kaymakamı EmirOsman Bulgurlu, ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. MetinSözen, Side Kazıları Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Alanyalı,Side Müzesi Müdürü Güner Kozdere, mimar Ersen Gürsel,Prof. Dr. Havva Işık, ÇEKÜL Güneybatı Anadolu BölgeKoordinatörü Recep Esengil, ÇEKÜL gönüllüleri mimarBülent Baykal, fotoğrafçı Erzade Ertem, Side Kültür EviKoordinatörü Savaş Güvezne, Side’de yaşayan biliminsanları, uzmanlar, sanatçılar, eski yöneticiler, özel sektörtemsilcileri ve kentliler katıldı.

2 yıl önce Side Belediyesi’ne devredilen Side Antik Kentirestorasyon çalışmaları 10 aydır devam ediyor. AnadoluÜniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Side Kazı Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Alanyalı ile Doç. Dr. Feriştah Alanyalıgözetiminde 25 kişilik bir ekip tarafından yürütülençalışmalar, Apollon Tapınağı’nda yapılan törenin ardından yerinde incelendi.

Törenlerde Ertuğrul Günay, Recep Yüksel, Metin Sözen ve Abdülkadir Uçar birer konuşma yaptı. Günay, BüyükşehirYasası’ndaki yanlışları eleştirerek, Side gibi tarihi kentlerin bu

yasayla mahalleye dönüşmesinin hatalı olduğunu vurguladı.Metin Sözen ise okul yıllarındaki hatıralarının canlandığını,yıllar içinde Side’nin geçirdiği değişime tanıklık ettiğini,koruma çalışmalarına başladığından bu yana ise yapılanyanlışların doğruya çevrilmesi için emek verdiğini söyledi.Side Belediyesi’nin kısa sürede kentte yaptığı düzenleme ve koruma çalışmalarını yakından takip ettiklerinive desteklediklerini belirten Sözen, “Önemli olanseçimlerden sonra Side’nin nasıl yönetileceğidir” dedi.

Belediye Başkanı olarak son çalışmalarını yapan Uçar ise konuşmasında, “Side’de gerçekleştirdiğimiz projelerdeher zaman yanımızda olan başta Kültür ve Turizm Bakanlığıolmak üzere, Antalya Valiliği, Antalya Kültür VarlıklarıKoruma Bölge Kurulu, Tarihi Kentler Birliği, ÇEKÜL Vakfı,Anadolu Üniversitesi Side Kazı Heyeti, Side’deki siviltoplum kuruluşları, meclis üyelerimiz ve tabii ki çok değerliSide halkına bizi hiç yalnız bırakmadıkları için sonsuzteşekkürlerimi sunarım. El ele ve birlik içinde gerçekleşençalışmalarımızın sonucunda geldiğimiz nokta ile ilgili son derece mutlu ve gururluyum” dedi.

Konuşmaların ve antik kentteki incelemelerin ardından,Savaş Güvezne’nin koordinatörlüğünde hazırlanan Side Kent Müzesi’nin açılışı yapıldı. Kent Müzesi’ninhazırlanmasında emeği geçenler de unutulmadı ve bir levhada isimlerine yer verildi: Orhan Atvur, Onur Mumcu, Erzade Ertem, Aytekin Uzar.

Halkın karar alma süreçlerine katılımıyla ilgili yerelyönetimlerde zaman zaman başarılı örneklersergilenmekte; son yıllarda ise “Kent Konseyleri” çatısı altındaki projeler katılımcı süreçlerden geçerekuygulanmakta. Ancak, hala tam anlamıyla halkın karar alma süreçlerine dâhil olma oranı çok düşük. Side Belediyesi ise imar planının yenileme sürecini halklayürüterek örnek bir uygulama başlatmış oldu.


Tarihi Kentler Birliği çatısı altında bir araya gelenbelediyeler, kuruluş sürecinde yaşanan utangaç ve naifdeneme yıllarından sonra, artık tarih ve kültür varlıklarınınyaşatılmasında çok değerli ürünlere imza atıyor. Koruma çabalarında giderek yükselen daha güçlü tasarımve işlevlendirme çözümleriyle karşılaşıyoruz. Koruma-yaşatma bilinciyle yeniden kazanılan tarih ve kültürvarlıkları, kentlerimize mekânsal siluetler eklemeklekalmıyor, kent yaşamında yeni kültür ve sosyal odaklarınoluşmasına öncülük yapıyor. Nitekim meslek kurslarındansergilere, kültürel etkinliklerden dinlenme mekânlarına,eğitim birimlerinden kent müzelerine kadar pek çoketkinlik merkezi, geçmişte yılgın ve sessiz olan bu tarihimirasımızda hayata geçiyor.

Bu gelişmelerden gururlanmamak ve TKB’nin bu ortakbaşarısını alkışlamamak mümkün değil. CumhurbaşkanlığıKültür ve Sanat Büyük Ödülü’nün 2014 Yılı’nda TarihiKentler Birliği’ne verilmiş olması bu olgunlaşmanın kanıtı sayılmalı.

TKB üyeleri için iletişim ve tanıtımBütün bu umut verici gelişmelere rağmen TKBortaklığının, yani üye belediyelerimizin yeniden gözdengeçirmesi “gerekirse yeniden yapılandırması” gerekenalanlar var. Bunların başında “iletişim ve tanıtım” geliyor.

“İletişim” gerekiyor, çünkü var olan güncel yönetim ve siyaset bilgilerimize ek olarak artık, tarihi miras ve bu zenginliğin yaşatılması konusunda bilgisel bir

inceleme

Belgelemek, tanıtmak ve bellek!


zemine kavuştuk. Bu bilgiyi STK’lardan eğitim kurumlarınakadar kentin diğer ortaklarıyla paylaşabilecekdurumdayız. Kentimizin zengin mirası konusundadoğrudan anlatıcılar haline geldik.

Ancak şunu da atlamamak gerek; onardığımız, restoreettiğimiz, işlevlendirdiğimiz maddi tarih varlıklarıyla,belgeleyip canlandırdığımız somut olmayan kültürmirasıyla bir yandan tarihsel bilgiyi derliyoruz; diğeryandan da yeniden bilgi üretiyoruz. Bir yandan kentselbilgi dünyasını büyütüyoruz, öte yandan günümüzün ve geleceğin kuşakları için yeni bir bellek-hafıza üretiyoruz.Bilgi-bellek zeminindeki bu kazanımlarla daha başarılısunumlar ve ürünler vermek mümkün. Kentsel kimliğegiden yolun inşa taşlarına artık sahibiz.

Öte yandan “tanıtım” da gerekiyor. Çünkü her şeydenönce şimdi, kentimizin kimliğini ifade etmedeyaslanacağımız ürünlerimiz var. Maddi sonuçlar ürettik;belgeler, bilgiler derledik. Artık kendini ve kimliğinikoruyabilmiş başka kentlerin resimlerine bakarakimrendiğimiz pek çok ‘görüntü’ ve ‘bilgi’ye biz de sahibiz.Üstelik koruma-yaşatma süreçlerini yaşayan, oluşumlarıntanığı ve sahibi kentlilerimiz var.

Ama ortak bir eksiğimiz de var. “Tanıtım ve iletişim”alanında yaygın hataları paylaşıyoruz. Geçmişin yanlışalışkanlıklarını tekrarlıyoruz. Bu nedenle kullanılanteknolojiden yöntemlere kadar dağınıklık içindeyiz. Elbette profesyonel destek alarak bunu aşabilen yerelyönetimler ve yöneticilerimiz var. Ama genel anlamda“kent ve imar” sorunlarında olduğu gibi ortak bir akla ve stratejiye ihtiyacımız var. Eğer dayanışma ve eğitim ile bu sorunu çözebilirsek söz konusu alanın ortak bilgizemininden, her belediyenin kendine özgü çözümler ve ürünler üretmesi en doğal ve doğru sonuç olacak.

Kentimizin zengin mirası konusunda doğrudan anlatıcılar haline geldik


Bellek üretiyoruzHer şeyden önce şunu paylaşmak gerekir; bugünkentlerimizde tarihi miras korumacılığı alanındagerçekleşenler bir tür “bellek-hafıza” üretme çabasıdır. Bu bellek çalışmaları en yalın anlamda zamanın ikiyönüne, geçmişe ve geleceğe yürüyen, izler bırakançalışmalardır. Her bellek oluşumunda olduğu gibi, bir sonraki varlık/oluşum bir öncekinden daha çok bilgi ve görgü taşır. O zaman şunu vurgulamakta yarar var:TKB üyelerinin gerçekleştirdiği çabalar sadece kentsel ve mekânsal düzenlenmeler/restorasyonlar olarak,derlemeler ve yayınlar olarak algılanmamalı. Bu çabalaraynı anda, günümüz tarihini ifadelendirmede kullanılacakilerleme ve gelişme gibi, koruma-yaşatma gibi temelnirengileri de oluşturur. Yarattığımız bu örneklere bakarak kent estetiğinden, kent sosyolojisine kadar pek çok alanda veri üretiyoruz. Kentsel yaşama önerilerde bulunuyor, yeni bir toplumsal yaşamın -mütevazı de olsa- inşasına çabalıyoruz.

Bu açıdan bakıldığında “bellek yaratma” dediğimizsürecin toplumsal ve tarihsel genişliğini kavrayabiliriz.Kuşkusuz bu genişlikteki bir sorumluluk karşısında, iletişimve tanıtım çalışmalarını gözden geçirmek, varsa eksikleritamamlamak ve doğru mesajlarla, doğru iletimkanallarına ulaşmak hepimizin yararına olacak.

Bu tartışmanın içine belediyelerimizde genellikle örgütlübir alan haline gelmiş “basın-yayın ve halkla ilişkiler”çalışmalarını da katmak gerekir.

Tespitler1. Büyüklüğüne bağlı olarak tüm kentlerimizde basın-yayın

ve halkla ilişkiler müdürlüğü ya da sorumlusu var. Birfotoğraf makinesi, bir video kamera ve bunları kullananteknisyenler var. Çekilen görüntülere eşlik edecek metinyazarları ve bunları medyaya servis edecek yöntemlervar. Var ama neyi neden çektiğimizin temel felsefesieksik. Genellikle en önemli özne belediye başkanı. Her yerde belediye başkanı çekiliyor, görüntüleniyor ve her şey başkana göre metinleşiyor. Gördüğüm pekçok örnekte, başkanın hizmete soktuğu esas konu yok.


Mekân yok, etkinlik yok! İlk elde belediye başkanlarınınlehine gibi görünse de bu belgeleme yöntemi bize,iletişimden çok propaganda yapma sonucunu dayatır.Propagandanın diğer öğeleriyle de bütünleşmediğindeniletişim de orta-yerde kalır!

2. Kaldı ki çekim-kayıt işlerinde kullanılan aletlerinteknolojileri de dağınık. Bu dağınıklık çoğu kez birbiriyleeşleşmeyen, birbirine dönüşmeyen görüntü ve sesformatları ortaya çıkarıyor. Bu kayıtçıların oluşturduğugörsel-işitsel tespitler genellikle bir bilgisayar yardımıile kurgulanıp servis ediliyor. Bu işlenme-kurgulanmaaşamasında yararlanılan bilgisayar programları dayetersiz ve dağınık. Bu dağınıklık servis için seçilen CD, DVD, USB gibi medyalara kadar uzanıyor.Üretilen görsel-işitsel malzeme teknik ve estetik olarakyetersiz kalıyor.Çoğu belediye bu tür hizmetlerini,bilgisayar kullanabilen uzmanlarla gerçekleştiriyor.Oysa asıl sorun teknoloji kullanmak değil, görsel-işitseldil yaratabilmekte. Anlatıma, iletişime konu yaptığımızobje ve olgulardan etkili bir görüntülü öykü evreniyaratabilmekte... Bu da iletişim, görüntü sanatları,sinema-televizyon programcılığı, habercilik ve yenimedya uygulamaları gibi ek uzmanlıklara ya da bilgidonanımına ihtiyaç gösteriyor.

3. Önemli sorunlarımızdan biri de, bilgi ve belge yönetimiyani arşivcilik. Çekilen, sunum haline getirilen, derlenenyazılı, görsel ve işitsel malzemelerin çok önemli birer veri olduğunun kabulü ile yola çıkmalıyız. Koruyupyaşattığımız tarih varlıkları ne denli önemli birer bellekverisi ise, planlamadan tasarıma, eski halinden yenihaline kadar pek çok sürecin tespiti de çok değerli birerbilgi birikimidir. Kentsel değişimi ve gelişimi kentselbirikim haline getirecek kaynaklar bunlardır. Süreçleriunutulmuş ya da belgelenip korunmamış başarılar buzüzerine yazılmış yazı gibidir, erir gider.Türkiye’nin pek çok alanda ve sıkça karşılaştığı toplumsal hafıza kaybınınnedenlerinden en önemlisi, belgeleyen ve belge koruyanbir toplumsal geleneğimizin oluşmamasıdır. Düşünün ki Cumhuriyet tarihimizin anlatımını kolaylaştıracak bir“Görsel Arşiv Merkezi”miz bile yok. Cumhuriyetin kuruluşyıllarına ait pek çok belge ve filmi, saklama ve koruma

Oysa asıl sorun teknoloji kullanmak değil,görsel-işitsel dil yaratabilmekte


konusundaki yanlışlarımız nedeniyle yitirdik. Şimditeknolojik olarak daha kolay ve ucuz olanaklara sahibiz.Artık görsel-işitsel bütün tespit verilerini, bütün yazıları,kupürleri, plan-proje gibi tasarım yaratılarını, sözlü tarihçalışması gibi ses kayıtlarını, fotoğraf, dia ve benzeri bilgiverilerini “dijital arşiv sistemi“ ile bütüncül olarakkoruma altına almak mümkün. Üstelik bu birikimikentten başlayarak genişleyen bir çemberde yurtiçi ve yurtdışı ile paylaşmak mümkün. Öğrencisindenakademisyenine, sanatçısından araştırmacısına kadargeniş bir spektrumda servise açmak mümkün. Bu verileribirçok kez farklı amaçlar için kullanmak mümkün.Paylaşıma sunulacak verisi çok olan kentler, yakın birgelecekte öne çıkan, daha çok ilgi duyulan kentlerhaline gelecek... Turizm denilen olguyu sadece“temaşa” edilen varlıklar üzerinden tanımlayamayız.Turizm, görmekten, gördüğünü bilmeğe; kışlagezintilerinden yerel kültürleri yaşamaya evrimleşiyor. Bu değişimin bilgi ve paylaşım merkezlerini şimdidenyaratabilirsek uzaktan pazarlama- uzaktan tanıtmayöntemleriyle şimdiden kıyasıya yarışması olan turizmpazarından pay alabiliriz. Üstelik “kent müzeleri”çalışmalarında ortaya çıktığı gibi, bu tür bellekmerkezleri oluşturma çalışmalarında en çok ihtiyaçduyulan alanlardan biri de “dijital arşiv merkezi”dir.Böylesi bir koruma ve paylaşma merkezi oluşturmak içinkuşkusuz farklı birikimlere, uzmanlıklara, aygıtlara veteknolojilere ihtiyacımız var. Elbette dijital arşiv sistemleriküçükten büyüğe, ucuz olandan daha pahalısına kadaryerel ihtiyaca göre düzenlenmesi gereken sistemlerdir.Ama hangi ölçekte olursa olsun sağlıklı bir dijital arşivsistemini oluşturabilmek için de, her şeyden önce uzmanbilgisine, doğru teknolojik yatırıma ve bu alandaeğitilmiş personele gereksinim var.

4. Sıkça ihtiyaç duyulan alanlardan bir diğeri de yenimedya için ayrı, sosyal medya için ayrı, tv-radyomedyası için ayrı, yazılı-basılı medya için ayrı iletilerüretebilmektir. Hatta bu ihtiyaçlar dar kadrolara ve kısıtlı olanaklara rağmen spot üretme, tanıtım filmiüretme, belgesel üretme, dizi yazı yazma gibialanlarda da kendini göstermektedir.Oysa videoçekmek ile spot ya da benzeri bir yayın materyali


üretmek, haber yazmakla dizi yazı hazırlamakarasında ciddi uzmanlık farklılığı vardır. Bu yetenekve donanıma sahip olmayan kadroları bu işlerezorlamak, çoğu kez geri tepen iletişimle sonuçlanır.Görsel-işitsel programcılık, yeni medya yönetmenliği-moderatörlüğü ve metin yazarlığı gibi alanlar ulaşılamayacak birikimler değildirelbette. Ancak bu işe aday personelin asgari bir eğitim ve görgü ile donatılması gerekir.

SonuçYerel yönetimlerimizde hangi ad ve unvan altındaoluşmuş olursa olsun, görsel-işitsel kayıt yapan, metin yazan, bunlardan yararlanıp servis veren ve buyolla iletişim ve tanıtım faaliyetlerinde bulunan kişi vebirimler var. Eğer gerçekten bu çalışmalardan gerekliverimliliği elde etmek istiyorsak; kent ölçeğinde eldeedeceğimiz bu verimliliği TKB’nin ortak enerjisi ve dayanışma kaynağı haline getirmek istiyorsak;şefinden kameramanına, fotoğrafçıdan metin yazarına, kurgucusundan arşivcisine kadar çalışmaarkadaşlarımızı, daha gelişkin ve ortaklaşa, yeni birbilgi, teknoloji ve deney dünyasıyla tanıştırmalıyız.

Önümüzde başarılı bir eğitim deneyimimiz var. TKB-ÇEKÜL Akademi işbirliği “kent ve imar”konusundaki deneyimini bu alana da taşıyarak öncülükyapabilir. Bu ihtiyaç bence, artık daha fazla ihmaledilemeyecek kadar acil ve önemli. Çünkü günümüzdeiletişim ve tanıtım, inşa etmek kadar önemli. Görsel-işitsel iletişim, bize gerçeği, gerçeklik bilgisini yenidenkurma şansı veriyor. Dağılan taşları, tahrip edilen, yokolan kentsel varlıkları yeniden paylaşma; yeni gelişenhayatımıza dost değerleri toparlama ve anlamlı kılmaşansı veriyor. Hayat bilgimizi sınama şansı veriyor.Yenilmeme, direnme ve kazanma şansı veriyor.

Ancak bu bakışla ve ortak sorumlulukla yapılan“görsel-işitsel iletişim ve tanıtım”, bizi küresel dünyanınkimliksizleştirici etkilerinden koruyarak, onurlu ve kimlikli bir ulusun yurttaşı, bilgi ve belleğini paylaşabilenbir kentin yöneticisi ve hemşerisi haline getirir.

İletişim ve tanıtım inşa etmek kadar önemlidir


haber

İpek Yolu kentleri yeni işbirlikleri için buluştu

Türkiye İpek Yolu Sekreterya binası


Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin ev sahipliğinde 2012 yılında gerçekleştirilen 7. İpek Yolu BelediyeBaşkanları Forumu’nun ardından başlayan işbirlikleridevam ediyor. Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. AsımGüzelbey geçen aylarda forumun Onursal Başkanıseçilmişti. Hafta sonu yapılan etkinliklerde Almanya’danÇin’e yeni işbirlikleri için protokoller imzalandı. ÇEKÜLVakfı ve TKB Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. MetinSözen toplantının onur konuğu oldu. Sözen, DünyaVatandaşlar Örgütü (WCO) Başkanı Dr. Young Kwaak ve beraberindeki heyete, Türkiye’de yürütülen korumapolitikaları ile ÇEKÜL ve TKB’nin kısa sürede yaymayıbaşardığı koruma bilinci hakkındaki tecrübelerini paylaştı.

Tarihi Kentler Birliği’nin 2014 yılı hedefleri arasındauluslararası ilişkileri geliştirmek vardı. 2013 yılındaSamsun Buluşması’nda yapılan TKB Meclis toplantısında,Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin sekreteryaüstlenmesine karar verilmişti. İpek Yolu Belediye BaşkanlarıForumu bileşenleriyle kurulan ilişkiler bu kapsamdayürütüldü ve Antep’e gelen heyet ile üç farklı protokolimzalandı.

Törenlerde, Gaziantep’te birçok uluslararası toplantıya ev sahipliği yaptıklarını aktaran Güzelbey, Kore, Çin,Çeçenistan, Almanya gibi ülkelerden gelen temsilcilerleayrı bir heyecan yaşadıklarını ifade etti. Programınilk bölümünde Dr. Asım Güzelbey ile Almanya’nınLudwigshafen Belediye Başkanı Dr. Eva Lohse arasında“Kardeş Şehir” protokolü yapıldı.

İkinci önemli işbirliği ise üniversiteler arasında oldu.İmza töreni, Gaziantep Üniversitesi Rektörü Prof Dr. YavuzCoşkun ile Hankuk University Prof. Dr. Sung Don HwangChairman, Grozny State Oil Technical University RektörYardımcısı Caid-Alvi Murtazaev ve International Relations at the Chechen State University Rektör YardımcısıTamara Mazaeva arasında gerçekleşti.

Törenlerin en önemli imzalarından biri de İpek Yolu’ndakitarihi otellerde yapılacak eğitim çalışmalarıyla ilgili atıldı. Tarihi Antep evi İpek Yolu sekretaryası oldu

İpek Yolu Belediye Başkanları Forumu ve DünyaVatandaşlar Örgütü’nün (WCO) Türkiye sekretaryalarınıGaziantep Büyükşehir Belediyesi yürütecek. Bu kapsamdarestore edilen tescilli Antep evi, sekretarya binası olarakişlev kazandı ve heyetin katıldığı bir törenle açıldı.

Metin Sözen Kültür ve Eğitim Merkezi’nin de bulunduğuBey Mahallesi’ndeki açılışta konuşan Dr. Asım Güzelbey,“İpek Yolu’nun eski canlılığına kavuşması, bu yol üzerindeyer alan tarihi İpek Yolu kentleri arasında kültürel, sosyal ve ekonomik işbirlikleri kurulması amacıyla attığımızadımlar meyvelerini vermeye devam ediyor. Kentler,diplomasisi ile başlayan işbirlikleri dünya barışına katkısunmak gibi yüce bir amaca hizmet ediyor. Bu ofis, İpek Yolu Sekreteryalığının yanı sıra, Dünya Vatandaşlar Örgütü, AB Ofisi ve Dış İlişkiler Bürosu olarak da hizmetverecek ve uluslararası bir kimlik taşıyacak” dedi.

Programda ayrıca Dünya Vatandaşlar Örgütü’nünTürkiye’deki genç elçileri belirledi. Genç elçilik görevine,Avukat Barış Baz, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Dışİlişkiler Uzmanı Tuğba Selbes, Zirve Üniversitesi SiyasetBilimi ve Uluslararası İlişkiler Öğrencisi Bengü Aslanpay,Gaziantep Üniversitesi Gıda Mühendisliği Öğrencisi Su Kılıç, Gaziantep Üniversitesi Elektrik ElektronikMühendisliği Öğrencisi Orhan Soytürk ve GaziantepBüyükşehir Belediyesi Kardeş Şehirler Şube Müdürü Şahin Çetin seçildi.

Dünya Vatandaşlar Örgütü (WCO) Başkanı Dr. YoungHoon Kwaak, “Önemli bir misyona sahip olacak gençlerhem tarihi İpek Yolu’nun başkenti Gaziantep’i temsiledecek hem de WCO’nun tüm dünyadaki diğer elçileri ile ortak projeler üretip işbirliği gerçekleştirecek” dedi.


haber

Farklı medeniyetlerin kültürüyle beslenen Hatay’daki zenginçeşitlilik, kent ölçeğinden ilçe ve köylere uzanan korumaçalışmalarıyla algılanabilir bir bütünlüğe kavuşmayabaşladı. Barış ve kardeşlik temelinde her kesimden, dindeninsanın bir araya gelmesiyle sağlanan güven ortamı, son yıllarda Suriye savaşından olumsuz etkilense de, kentve çevresindeki koruma çalışmaları zor şartlara rağmendevam ediyor. Hatay Valisi Celalettin Lekesiz’inhimayesinde, kent merkezi, ilçe ve köylerde kısa sürede pek çok tarihi yapı onarıldı; yeniden işlevlendirmelerle,müzelere ve kültür merkezlerine yenileri eklendi.Nisan ayının ilk haftası Hatay Valiliği’nin ev sahipliğinde,ÇEKÜL heyeti ve bölgedeki uzmanlarının katılımıyla geniş bir alan incelemesi yapıldı. Antakya merkez, Payas, Reyhanlı,

Dörtyol ve Samandağ ilçeleri, Yayladağ ilçesine bağlı Şenköy beldesi (mahalle), Batıayaz, Hıdırlı ve Vakıflı köylerindeValiliğin himayesinde, kaymakamlıklar ve belediyelerindesteklediği koruma-yaşatma çalışmaları incelendi.

Vali Celalettin Lekesiz, ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. MetinSözen, ÇEKÜL Vakfı Genel Koordinatörü Betül Sözen, KentselStrateji kurucusu ve ÇEKÜL gönüllüsü şehir plancısı A.FarukGöksu, ÇEKÜL Antakya temsilcisi ve Mimarlar Odası BaşkanıMehmet Yaşar Coşkun, İl kültür ve Turizm Müdür vekiliÜmmühan Eryurt, Antakya Müze Müdürü Nilüfer Sezgin,Adana Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Başkanı Doç. Dr. Tunç Sipahi, Adana Koruma Bölge Kurulu üyeleri,bölgedeki diğer uzmanlarla yerel yöneticiler geziyi takip etti.

Hatay’da zor şartlara rağmen korumaçalışmaları devam ediyor

Dörtyol'da 2011’de yapılan toplantıda, yapının korunmasına karar verildi


Şenköy: Heyetin ilk durağı Büyükşehir Yasası ile mahalleolan Şenköy oldu. Şenköy Belediye eski başkanı FahrettinÖncü heyete eşlik ederek bilgi verdi. Sabun ve zeytinyağıüretiminin yoğun yapıldığı Şenköy’de sivil mimari, doğalmiras ve yaşam kültürünü kapsayan bütüncül çalışmalaryürütülüyor. Atıl ilkokul binasının müze olarak yaşatılmasıdüşüncesi yörede heyecanla karşılanmış. Müzenin hafızamekânı olduğu bilincini taşıyan Şenköylü yaşlılar, bilgi ve tecrübelerini anlatmak ve müzeye katkı sunmak için,planlanan sözlü tarih çalışmasına katılmayı bekliyor. Tarihi dokuya uygun yapılan yol çalışmaları, cepheiyileştirmeleri, çatı onarımları, meydan düzenlemeleri ve aydınlatma çalışmalarıyla Şenköy önemli bir ziyaretmerkezi olmaya hazırlanıyor. Ayrıca, İslam âlimlerindenolan Ahmed Kuseyrî’nin türbesi de Şenköy’de bulunuyor.

Antakya: 2 binden fazla bitki çeşidi olduğu bilinenHatay’da, Valiliğin girişimleriyle geçtiğimiz yıl Ahmetİlçim’in araştırmalarının bir ürünü olan Hatay TabiatŞifahanesi kitabı yayımlanmıştı. Yemek kültürüne de yansıyan bitki zenginliği, Valiliğin müze projesiylesergilenmeye başlandı. Tıbbı ve Aromatik Bitkiler Müzesiiçin eski bir Antakya evi onarıldı; uzmanlarla çalışılarakbilgi panoları ve bitkilerin sergilendiği alanlar hazırlandı.Heyete, Hatay Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Aydın Tüfekçi eşlik etti.

Hıristiyanlığın ilk kiliselerinden biri olan St. PierreKilisesi’nde restorasyon ve çevre düzenleme çalışmalarıdevam ediyor. Zemin mozaiklerinin onarım çalışmasını

inceleyen heyet, yapının içindeki dehlizden ulaşılanmağaralar hakkında da bilgi aldı. Müze yetkilileri dehlizintemizlenerek açılacağını söyledi.

Antakya’daki en eski Osmanlı hanlarından olan KurşunluHan ve yapılar topluluğu restore ediliyor. Uzun Çarşı ile Yemeniciler Çarşısı arasındaki Han son yıllarda atıldurumdaydı. Valiliğin projesi ile hanın içinde, geleneksel el sanatları atölye ve satış merkezleri ile yöresel lezzetlerinsunulduğu restoranlar açılacak. Uzun Çarşı yenilemeprojesinin tamamlanmasıyla birlikte Antakya’nın tarihidokusundaki çarşı, kimliğine uygun bir canlılığakavuşacak, odak nokta olma özelliğine erişecek.

Heyetin Antakya’daki durak noktalarından bir diğeri de LatifeHanım Anaokulu oldu. Yine eski bir Antakya yapısı, Valiliktarafından restore edilerek anaokulu olarak işlev kazandı.Çevre düzeni, okul bahçesindeki Habibi Neccar Çok AmaçlıSalon'un faaliyete geçmesi ile okul çalışması örnek olmaniteliği taşıyor. İl Milli Eğitim Müdür Vekili Halil Sanlı okulunişleyişi ve eğitim anlayışı hakkında heyete bilgi verdi.

Medeniyetler Evi, Türkiye’de ve uluslararasında tanınmışAntakya Medeniyetler Korosu’na ev sahipliği yapıyor.İç ve dış mekânda etkinlik ve konser alanının olduğu bir

Dörtyol, İlk Kurşun Müzesi


merkeze dönüştürülen tarihi yapı, çok sayıda misafiriağırlamaya başlamış. Ayrıca Antakya’nın müzik kültürü üzerine yapılan araştırmalar da bu merkezde bir araya getiriliyor. Bilgi alan ve kısa bir konser dinleyenÇEKÜL heyeti, koronun böylesi açık-kapalı konseralanlarına kavuşmasını, kente yapılan önemli birarmağan olarak değerlendirdi.

Antakya mozaikleri ise yeni yapılan Arkeoloji Müzesi’netaşınmaya başlandı. Antakya Arkeoloji Müzesi’nin açılmasıylabirlikte, Gaziantep/Zeugma, Şanlıurfa/Haleplibahçe ve Hatay Müzesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin mozaikzenginliğini uluslararası boyuta taşımaya hazır olacak.

Samandağ ilçesine bağlı Batıayaz, Hıdırbey ve Vakıflıköylerini de ziyaret eden heyete başarılı çalışmalar yapanKaymakam Süleyman Özçakıcı eşlik etti. Musa Dağı’nıneteklerindeki Batıayaz Köyü’ndeki Ermeni Kilisesi yineValiliğin desteğiyle işlevlendirilecek. Kilise, mevcut haliylekorunacak ve çevresi düzenlenecek. Halka açık etkinlik ve konserlerin yapılacağı bir mekân haline getirilecek.

Hıdırbey Köyü’nde ise halk arasında Musa Ağacı olarakbilinen tarihi çınar ağacı etrafında yapılan düzenlemelerle,Defne Yolu Projesi incelendi. Kaymakamlığın yürüttüğü

proje kapsamında Samandağ’dan Hıdırbey köyüne kadarolan 22 km’lik yolda çevre düzenleme çalışmaları yapıldı.Yolun genişliği gibi, yol kenarındaki yapılar, bahçeler,ağaçlar, çiçekler kısaca dokuya ve doğal peyzaja saygılıyapılan uygulamalar, “koruma” ilkelerinden yana olanyöneticilerin, köylülerle yaptıkları görüşmelerle hayata geçtive olumlu sonuçlara ulaşılmasını sağladı. Defne Yolu’nunardından da Portakal Yolu projesi hayata geçirilecek.

Defne Yolu Projesi kapsamında, ormanda yürüyüş parkuruoluşturuldu. Yerel ürünler için satış alanları hazırlandı.

Sokollu Külliyesi ve Payas Kalesi

Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Müzesi


Köyde 30 kadar eğitim yapıldı; yöresel el sanatları, defnesabunu üretimi, defne yağı üretimi ve ahşap ürünlerle ilgiliatölyeler yapıldı. Bölgede 63 tane taş bina tespit edildi.Çoğu yıkılmış evlerden hala ayakta duran taş bir yapınınçok amaçlı bir merkez ve Müze-Ev olarak işlevlendirilmesiçalışmaları başlatıldı. Ayrıca yerel işletmelerin yurtdışı üretimsistemlerini görmesi için bir dizi inceleme gezisi planlandı;ilki Mayıs ayında İsveç’e yapılacak. Defne ağacı dışındayöredeki diğer ağaçlar ve bitki türlerinin de korunması içinçalışmalar başlatılacak; farklı rotalar hazırlanacak.

Ermeni köyü olan Vakıflı’daki bir sivil mimari örneği,artmaya başlayan kültür turizminin konaklama ihtiyacınıkarşılamak için restore edildi. Ermeni Cemaati Vakfıtemsilcisi Cem Çapar ve Vakıflı Muhtarı Berç Karton, köyüntarihçesi ve yürütülen çalışmalar hakkında heyete bilgi verdi.

Antakya Samandağ yolu üzerindeki Aziz SimonManastırı’nda da restorasyon çalışmaları başladı. 6. yüzyılda yapılan ve 13. yüzyıla kadar aktif olarak hizmetveren Manastır, yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgisiniçekiyor. Manastırın rölöve çalışmaları ise Adana AnıtlarYüksek Kurulu’ndan onay aldı. Erken Hristiyanlık Hacmerkezi olarak kabul edilen manastırın hak ettiği değerekavuşması için çalışmalar devam ediyor.

Reyhanlı: Hatay’ın doğusunda yer alan Reyhanlı, edebiyat ve düşünce yaşamının önemli isimlerinden Cemil Meriç’indoğduğu yer olduğu için ayrı bir öneme sahip. Göçmen bir ailenin çocuğu olarak Reyhanlı’da dünyaya gelen yazar,çevirmen ve eğitimci Cemil Meriç'in yaşadığı ev restoreedilerek müzeye dönüştürüldü. Çalışmalar Hatay Valiliğiöncülüğünde, İl Özel İdaresi, Reyhanlı Kaymakamlığı ve Reyhanlı Belediyesi işbirliğiyle yürütüldü. ReyhanlıKaymakamı Dr. Yusuf Güler, Reyhanlı Belediye BaşkanıHüseyin Şanverdi, müzeyi inceleyen heyete detaylı bilgi verdi.

Payas: İki gün süren inceleme gezisinin son duraklarındanbiri Payas ilçesi oldu. Bölgede en önemli Mimar Sinan Eseriolan Sokollu Külliyesi ve Sarı Selim Camisi’nde yürütülençalışmalar yerinde görüldü. Payas Kaymakamı İrfan

Demiröz ve Payas Belediye Başkanı Bekir Altan’ın eşlikettiği heyet, Payas Kalesi’ni de ziyaret ederek, restorasyonsorunları ve son çalışmalar hakkında bilgi aldı. MimarSinan’ın adına yakışır bir uygulama yapılması için görüşler,öneriler geliştirildi.

Dörtyol: Amanos Dağı’nın eteklerindeki Dörtyol, Hatay’ın12 ilçesinden biri. Tüccar Ahmet Efendi tarafından 1920’liyıllarda yapıldığı bilinen bir konak, Belediye tarafındanrestore edilerek İlk Kurşun Müzesi olarak hizmete açıldı.Moloz taştan yapılan cihannümalı konağın alt katı yüksektavanlı, bakliyat, portakal, buğday gibi ürünlerin depoalanı olarak planlanmış. Birinci kat bağdadi tekniği ileyapılmış, konsollarla büyütülmüş ve zenginleştirilmiş. Üstkat ise cihannüma planında yapılmış ve yörede üretilen elyapımı alaturka kiremit çatı ile örtülmüş. Bu özellikli yapınınprojesini ÇEKÜL Vakfı Yönetim Kurulu üyesi mimar SinanPolvan hazırladı. Kaymakam Recep Soytürk ve döneminBelediye Başkanı Fadıl Keskin ile mimar Eda Yıldırım’ın titiztakipleri sonucunda ilçedeki tarihi bir sivil yapı korunmuşoldu. Ayrıca geniş bahçe düzenlemesiyle de dinlenme alanıolarak önem kazanan yapı, kentin geçmişinin okunduğubir mekân olarak yaşamaya devam edecek.

İncelemelerin ardından bir değerlendirme yapan Prof. Dr. Metin Sözen, “İki gün içinde Hatay ilinin her noktasındabaşlayan düzeyli proje ve uygulamaları detaylarıylainceledik. Her kurumun temsilcisinden bilgiler aldık.Hatay’da tüm zorluklara rağmen devam eden koruma-yaşatma çalışmalarının ülke düzeyinde bir model olacağıgörülüyor. Bu nedenle emeği geçen yönetici ve uzmanlarıişbirliği içinde çalıştıkları ve yaptıkları işin takipçisioldukları, yerelin sorumluluğunu üstlendikleri içinkutluyorum” dedi.

İnceleme gezisini takip eden uzmanlarAdana Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Üyeleri:Kadir Ateşok, Mustafa Tosun, Hasan Batun, Emine Temuçin,Bahadır Sabah, Nurhan Adıgüzel, Betül Kiminsu, AliÇöloğlu, Gamze Koray Ceylan, İpek Durukan, MuhammetGörür Hatay Valiliği: Funda Hüzmeli, Atilla Özcan

Hıdırbey Köyü Medeniyetler Evi Şenköy


kitap

AYDIN’DAN DENİZLİ’YE

TÜRSAB Kültür Yayınları, Ege’nin en önemli antikkentlerini barındıran Aydın ile yalnızca turistik değil, ticaret,sanayi ve önemli bir ihracatmerkezi olan Denizli’yi, HümeyraÖzalp Konyar’ın metinleri, Rasim Konyar’ın fotoğraflarıile okuyucuyla buluşturuyor.Afrodisias, Alabanda, Alinda,Apollon Tapınağı, Gerga,Harpasa, Magnesia, Mastaura,Milet, Nysa, Priene ve Tralleisantik kentleri Aydın kitabınınyıldızları. Ancak kitap Kuşadasıve çevresine ayrıca odaklanıyor. Hierapolis ve Pamukkale ile UNESCO Dünya MirasListesi’nde yer alan Denizli ise horozu, buldan bezi,üzümleri, bağlarıyla da Ege’ninvazgeçilmezi olduğunuhatırlatıyor. TÜRSAB YönetimKurulu Başkanı BaşaranUlusoy’un sunuşuyla yayımlanankitaplar, hemen Ege’nin çekimalanına girmenize neden oluyor.

ÇUKUROVA’NIN KALELERİ

Doğa ve tarih araştırmacısı,Adana Büyükşehir BelediyeBaşkan danışmanı OrhanÜrgenç’in hazırladığıÇukurova’nın Kaleleri kitabı yayımlandı. Çukurova’yıyürüyerek, arabayla ve uçaklaaraştırarak 190 kaleyifotoğraflayan Orhan Ürgenç,Belediye Başkanı ZihniAldırmaz’ın önerisiyle bu kitabıhazırladığını belirtiyor. ÇEKÜLVakfı Başkanı Prof. Dr. MetinSözen’in sunuşu ve Prof. Dr.Ahmet Ünal’ın yazısıylabaşlıyor kitap. Sonra kalelerinönemi ve konumuna vurguyapılıyor: “Ortaçağın gözdekorunakları olan kaleler,sonraki dönemlerde;yerleşimlerin, yol ağlarının yer değiştirmesi ve ordukavramının teknolojikevrimleşmesiyle önemleriniyitirmişler, ama sarpkayalıklardaki hâkimiyetlerinibir zafer anıtı gibisürdürmüşlerdir. VerimliÇukurova’da yollar, kalelerlegüvenlik ve denetim altınaalınmıştır. Doğu Akdeniz’deher biri stratejik köşe başlarınıtutan kaleler, oldukça sarpkayalıklar üzerine, kuşbakışıolarak ovaya ve yollara hâkimnoktalara yerleştirilmişlerdir,”ve Adana, Mersin, Osmaniyeve Hatay’ın kaleleri hakkındakısa bilgiler ve büyük boyfotoğraflarla kitaptamamlanıyor.

BİR ZAMANLAR ERBAA

Erbaa Belediyesi, Tarihi KentlerBirliği desteğiyle, Nebi Kayatarafından derlenen BirZamanlar Erbaa kitabını çıkarttı. Belediye Başkanı Ahmet Yenihan kitabınsunuşunda, “Eski Erbaa’yıyaşanan depremler sebebiyleyitirsek de, onun kaybolmaya yüz tutmuş hafızasını, çocuklukve gençlik çağlarını eski yerleşimyerinde geçirmiş kıymetlibüyüklerimizin tanıklıkları ile taze tutmak gayretindeyiz.Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi arşivlerine ulaşarak,çeşitli kaynaklar araştırılarakyazılı tarihle harmanlananbilgiler ışığında yerel tarihimizigelecek nesillere aktarmamızakatkı sağlayacak bir kaynağasahibiz,” diyor. Bir ZamanlarErbaa kitabı bu kaynağın önemlibir bölümünü belgeliyor.


YALVAÇ’IN İNSANBİRİKİMLERİ

Yalvaç Belediyesi KültürYayınları, Yalvaç’ın somutolmayan kültürel mirasıalt başlığıyla halkla ilişkileruzmanı Fadime Öncü tarafındankaleme alınan Yalvaç’ın İnsanBirikimleri kitabını yayımladı. ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen’in sunumu, Yalvaç Belediye Başkanı TekinBayram’ın önsözüyle basılankitap, yaşayan insan hazineleri;sözlü gelenekler ve anlatımlar;toplumsal uygulamalar veşenlikler; doğayla ve evrenleilgili bilgi ve uygulamalar olmaküzere dört başlık altında kentingeleneksel mirasına ışık tutuyor.Bu başlıklar altında, gelenekselel sanatlarından kahramanlıkhikâyelerine, efsanelerine,türkülerine, ağıtlarına çocukbüyürken uygulanangeleneklerden mutfak kültürünekentin yaşayan kimliği günyüzüne çıkmış oluyor.

EDİRNE’DE OSMANLI DEVRİ ABİDELERİ

Edirne Valiliği Kültür Yayınları’ncabasılan ve oluşturulan EdirneKitaplığı, ardı ardına yayımlanankitaplarla büyümeye devam ediyor.Biraz başa dönüp serinin ilkkitaplarından birine yer vermekistiyoruz. İlk baskısı 1949 yılındayapılan Prof. Dr. OktayAslanapa’nın kaleme aldığıEdirne’de Osmanlı Devri Abideleri kitabı geçtiğimiz yıl,yazarın ölümünden hemen sonravalilikçe ikinci baskısı yapılarakEdirne Kitaplığı’nda yerini aldı.Kitapla ilgili olarak Vali HasanDuruer takdim yazısında şunlarısöylüyor: “Onun öğretim üyeliğininilk yıllarına rastlayan ve baskısı1949 yılında yapılmış Edirne’deOsmanlı Devri Abideleri eserini,hâlâ aranan ve verdiği bilgilerle birzirve olan kitabını başlattığımızEdirne Kitaplığı serimiz içerisindedüşünmemek mümkün değildi.Üstelik Hocamız Edirne’ye birbaşka aşkla yaklaştığını kitabınönsözünde şöyle dile getirmekteydi.‘Her fırsattan istifade ederekEdirne’ye yaptığım seyahatlerdeabidelerin seneden seneye dahafazla harap olduğunu ve şehrinâdeta terk edilmiş gibi bakımsızhalini gördükten sonra, böylemütevazi bir eserle bütün memleket sevenlerin ilgisini tekrar bu abideler ve güzelliklerledolu romantik şehir üzerinetoplamaya çalışmak benim için kaçınılmaz bir vazife oldu.”

HATAY TABİAT ŞİFAHANESİ

Hatay’ın şifalı bitkileriHatay’ın zengin bitki çeşitliği Hatay Tabiat Şifahanesi adıyla Doç Dr. Ahmet İlçim’inkaleminden Hatay Valliği’ndeyayımlandı. Hatay valisi sunuşyazısında, kentte 2000’den fazlabitki türü olduğuna ve bunların300 kadarının endemik olduğunavurgu yapıyor. Kitabın yazarıbotanikçi Ahmet İlçim de önsözde,tıbbi ve aromatik bitkiler ve bubitkilerin kullanım amaçlarınıortaya koyma amacıyla hazırlanankitaptaki tüm bilgilerin bilimselverilerle yazıldığını belirtiyor.Hatay’ın coğrafi konumu, iklimözellikleri gibi temel bilgilerlebaşlayan kitapta, kentte yetişenyaklaşık 250 aromatik bitkininbotanik bilgisi ve kullanım alanlarıbüyük boy fotoğraflarıyla birlikte okuyucuyla paylaşılıyor. Hatay Tabiat Şifahanesini ÇEKÜL Bilgi Belge Merkezi’ndeinceleyebilirsiniz.


YENİ YASAYLA KAPANACAK OLAN ÜYE BELDE BELEDİYELERİMİZ

BELEDİYE ADI İLÇESİ İLİ

1 Bademağacı Belediyesi Döşemealtı ANTALYA

2 Beymelek Belediyesi Demre (Kale) ANTALYA

3 Cevizli Belediyesi Akseki ANTALYA

4 Kalkan Belediyesi Kaş ANTALYA

5 Belkıs Belediyesi Serik ANTALYA

6 Ormana Belediyesi İbradı ANTALYA

7 Kuyucak Belediyesi Akseki ANTALYA

8 Side Belediyesi Manavgat ANTALYA

9 Süleymaniye Belediyesi Akseki ANTALYA

10 Büyükköy Belediyesi Korkuteli ANTALYA

11 Türkler Belediyesi Alanya ANTALYA

12 Tekirova Belediyesi Kemer ANTALYA

13 Zeytinbağı (Tirilye) Belediyesi Mudanya BURSA

14 Alaçatı Belediyesi Çeşme İZMİR

15 Birgi Belediyesi Ödemiş İZMİR

16 Bademli Belediyesi Ödemiş İZMİR

17 Bozdağ Belediyesi Ödemiş İZMİR

18 Yenişakran Belediyesi Aliağa İZMİR

19 Çandarlı Belediyesi Dikili İZMİR

20 Konaklı Belediyesi Ödemiş İZMİR

21 Ağırnas Belediyesi Melikgazi KAYSERİ

22 Kululu Belediyesi Akkışla KAYSERİ

23 Koyunabdal Belediyesi Bünyan KAYSERİ

24 İmrenler Belediyesi Hüyük KONYA

25 Taşucu Belediyesi Silifke MERSİN

26 Atakent Belediyesi Silifke MERSİN

27 Uzuncaburç Belediyesi Silifke MERSİN

28 Davutlar Belediyesi Kuşadası AYDIN


YEREL KIMLIK - Tarihi Kentler Birliği | Tarihi Kentler ... · 29 Altınoluk Belediyesi Edremit...

Documents

Transcript of YEREL KIMLIK - Tarihi Kentler Birliği | Tarihi Kentler ... · 29 Altınoluk Belediyesi Edremit...