YENİ FİNANSMAN TEKNİKLERİ

YENİ FİNANSMAN TEKNİKLERİ

DERS NOTLARI –2–nFACTORİNG

PROF.DR. YILDIRIM B. ÖNAL

FACTORİNG TEKNİĞİNİNTANIMI VE ÖNEMİ

n Faktoring kısaca, kredili satış yapan firmaların, busatılardan doğan alacak haklarının faktoring şirketleritarafından satın alınması esasına dayanan birfinansman yöntemidir.

n İlk kez 1300’lerde yün mamulleri ihraç eden İngiltere’deuygulanan faktoring işlemi, endüstri devrimi ile birliktesınai üretimin ve ticaretin hızla büyümesine bağlıolarak özellikle 18. yüzyıldan sonra yaygınlaşmıştır.

n İkinci Dünya Savaşının ardından Avrupa’da yenideninşa döneminin önemli ölçüde tamamlandığı 1960’lıyıllarda tekrar gündeme gelen faktoring işlemi, özellikle1970’li yıllardan itibaren petrol krizlerine balı olarakbirçok firmanın satış imkanlarını artırmaya yönelmeleriüzerine hızla yaygınlaşmıştır.


n Hukuki açıdan factoring, kredili satışlarda ticari senedebağlanmamış (fatura edilmiş) alacakların, bir türiskontosu niteliğini taşıyan ve alacaklı kuruma böylecefinansman, ödememe riskine karşı güvence ve bualacakların muhasebesinin tutulmasını, takip ve tahsilinisağlayan bir sözleşme olarak tanımlanabilir.

n Geniş anlamda factoring, factor denilen gerçek veyatüzel bir kişi ile, müşterisine vade tanıyarak kredili satışyapan bir kuruluşun kısa vadeli 3O-12O ve/veya 6O-18O gün vadeli alacakları ile ilgili olarak; ticari riskinüstlenilmesi, alacakların tahsil edilmesi, ilgili muhasebekayıtlarının tutulması, borçlunun kapasitesi hakkındabilgilerin toplanması ve istendiğinde alacakların peşinolarak satın alınması (finansman) gibi hizmetleri deiçeren bir kredilendirme tekniğidir.


n Factoring dolaylı finansman sağlayan birtekniktir. Factoring satıcıya değil alıcıya verilenbir kredi görünümündedir.

n Dolayısıyla, factoring (özellikle rücu edilemezfactoring) işleminde, alıcının yani gerçekborçlunun kredi değerliliği esas alınarak riskölçümü yapılmaktadır.

FAKTORİNG HEM FİNANSAL BİR TEKNİK,HEM DE YÖNETSEL BİR HİZMETTİR.

n Ticari bir işlemden doğmuş ve faturaya bağlanmışalacakların vadesinden önce faktoring şirketine temlikedilmesi “faktoring işleminin” özünü oluşturmaktadır.

n Bilindiği gibi ekonominin temel problemi, eldeki kıtkaynakların rasyonel dağılımını sağlamaktır. Bunoktada faktoring, kaynakların idaresinde önemli biraraç olarak ortaya çıkmaktadır. Bir çok işletme için“nakit” kısıtlı bir kaynaktır ve alacakları tahsiledebilmek için uzun süreler beklemek gerekmektedir.Alacakların, vadesinden önce faktoring şirketine temlikedilmesi suretiyle, işletmelerin alacakları nakdedönüşür ve kredi kullanmadan işletmelerin likiditesiartar.

Factoring Türleri Ve Sunulan Hizmetler

-Factoring şirketinin ticari riski tamamen üstlendiği borçlularınödemede bulunmaması halinde satıcıya (baş vuramayacağı)rücü edemeyeceği türe tam hizmet (nonrecourse) factoringdenir. Bu factoring türünde satıcının isteğine göre sunulanhizmet paketi değiştirilebilir.-Rücü edilebilir factoring; satıcıya satış kayıtları yönetimi,tahsil hizmeti ve finansman sağlamakta fakat alacağınödenmemesi riskine karşı güvence vermemektedir.-İskontolu factoring; kredili satışlardan dolayı finansmanaihtiyaçları olan, fakat idari hizmet ya da riske karşı korunmayaihtiyacı olmayan satıcılar için factoring firmalarının yoğun olarakuyguladıkları bir factoring türüdür. Bu factoring türü geneldebüyük şirketler tarafından kullanılmaktadır ve çoğunlukla rücuedilebilir şeklinde kullanılır. Ancak özel durumlarda rücuedilemez biçiminde de düzenlebilir.


n -Vadeli factoring daha çok, geniş ve karmaşık muhasebe sistemiolan, kendi sistemlerinden çok, factoring şirketinin bilgisayar sisteminitercih eden, ticari riskin üstlenilmesi, alacakların tahsilatı, satışmuhasebesi ve yönetimi hizmetlerine ihtiyaç duyan ancak ekfinansman ihtiyacı olmayan şirketlerin yararlandığı bir türdür.

n -Toptan factoring; bu factoring türünün adı, çok miktarda küçükçaplı müşterisi olan bir satıcının bütün satışlardan oluşan cirosununtümünü toptan esası ile factora devretmesinden ileri gelmektedir.Finansman sağlanır, ancak idari hizmetten yararlanma ve risktenkoruma yoktur.

n -Acenta factoring; borcun ödenmeme riskine karşı koruma ilefinansmanın sağlandığı bu türde satıcı, kendi ismine benzer bir ismiolan ve factoring şirketinin sahip olduğu bir şirkete alacakları temlikeder. Bu şirket factor adına ve onun acentası olarak hareket eder.

n -Gizli factoring; alacakların factoring şirketi tarafından satın alınmasısırasında, borçlulara ihbarın yapılmadığı, bu nedenle de satıcınınfactoring firmasının ajanı olarak tahsilat yaptığı bu türde, factoringşirketi borcun ödenmemesi riskine karşı kısmi koruma sağlar. Kısmikoruma genellikle %80 düzeyinde sağlanmaktadır. Doğal olarak,geriye kalan %20'lik kısım satıcı firmaya rücu edilebilecektir.

n 1)Finansman (Kredi Sağlama) Fonksiyonu:İşletmelerin çalışma sermayeleri için gerekliolan finansmanın factoring şirketleri tarafındansağlanması, işletmeleri factoringhizmetlerinden yararlanmaya yöneltennedenlerden birisidir. Genelde factoring şirketimüşterisinin talebi halinde, fatura tutarının%80'ine kadar olan kısmını naktenödeyebilmektedir. Faturanın geriye kalan%2O'lik kısmı ise, tahsilat yapılıp factoringşirketinin ücreti bundan düşüldükten sonrakalan net tutar üzerinden ödenir. Bu bağlamda,satıcı işletme kredili satışlarından dolayıgereksinim duyacağı nakit ihtiyacını kolaycakarşılamış olacaktır.


n 2)Hizmet (İş Görme) Fonksiyonu:n a)Müşteriye ait muhasebe defterlerinin tutulması: Satıcı firma

açısından factoring uygulamasının en önemli yararlarından biri yaptığıkredili satışların muhasebeleştirilmesi işinin factor tarafındanüstlenilmesidir.

n b)Kredi hizmetinin üstlenilmesi: Factoring kuruluşu alacakları,ancak borçlunun kredibilitesini ölçtükten sonra üstlenir. Araştırmasırasında, istihbarat bürolarından, değişik veri bankalarından, vebenzeri kaynaklardan yararlanılmaktadır.

n c)Tahsilatın üstlenilmesi: Alacakların factoring firması tarafındantahsil edilmesi, kredili satış bedellerinin vadesinde ödenipödenmediğinin kontrolü, tahsili gecikmiş alacakların takibi vegerekiyorsa hukuki işlemlerin yürütülmesidir.

n d)Pazarın gözlenmesi ve danışmanlık hizmeti sunulması:Factoring kuruluşu müşterisine pazar politikaları ve üretim politikalarıkonusundaki sorunlarında yardımcı olarak ayrıntılı raporlar verebilir.

n e)Nakliye ve depolama işleri: Factor, yabancı ithalatçılar ve yabancımüşterilerin temsilcileri için malın ithalinde zorunlu olan gümrük ibrazı,malın bir depoya nakliyesi ve teslim alacak kimseye gönderilmesi gibitüm önlemleri alır.


Factoring Türleri Ve SunulanHizmetler

n 3)Teminat Fonksiyonu: Factoring işlemlerinde bulunmasızorunlu olmayan ancak, taraflar arasında kararlaştırıldığıtaktirde devreye giren bir diğer fonksiyon da teminatfonsiyonudur. Bu bağlamda factor, işletmeler içinalacaklarını tahsil edememe riskini üstlenmiş olmaktadır.

n Factoring şirketi, bir anlaşma çerçevesi dahilinde, yüklemeöncesi, ya sipariş bazında ya da önceden kararlaştırılmışmüşteri kredi limiti çerçevesinde, siparişleri peşinenonaylayarak müşterinin kredi departmanı gibi hareket etmişolur. Kredi limiti belirlenirken ele alınan noktalar, factoringşirketinin satıcıya rücu etmeksizin kabul edeceğialacaklarının sağlamlığını ve miktarını belirlemeyeyöneliktir.

n Factoring şirketi, kredili satış bedellerinin tahsil edilememesihalinde doğacak tüm kaybı üstlenerek, satıcı firmanınkarşılaşabileceği güçlük ve riskleri bütünüyle ortadankaldırmaktadır. Factoring şirketi bu aşamada alıcılarınkredibilitesini ciddi bir şekilde ölçmek durumundadır.

YURTİÇİ FACTORİNG'İN İŞLEYİŞİŞekil 2.3: Yurtiçi Factoring (Ülkemiz Uygulaması)┌─────────────┐4 Mallar ┌──────────────┐│ Satıcı ├─────────────────────────────────│ Alıcı ││ (Müşteri) ├────────────────┐ │ (Borçlu) │└────────┬────┤ │ └──────────┬───┘│ │ │ │ │ 5 │ ││ │ │ │ │ Faturanın│ ││ │ │ │ │ Temlikli │ ││ │ │ │ │5 Aslı │ ││ │ │ │ │Faturanın │ ││ │ │ │ │Temlikli Aslı │ ││ │ │ │1 │ve Kopyası │ ││ │ │ │Başvuru │ │ ││ │ │2+3 └───────────────┌────────────────┐ │ ││ │ │Teklif+Sözleşme │ ├────┘ ││ │6 └────────────────────│ Factoring │ ││ │Ön Ödeme │ Firması │───────────┘│ └────────────────────────┤ │ 7 Tahsilat└─────────────────────────────┴────────────────┘ 7 Bakiye Ödeme

n Ülkemiz uygulamasında yurtiçi factoring işlemleri aşağıdaki şekildeaçıklanabilir (Devir Factoring):

n -Factoring hizmetinden yararlanmak isteyen müşteri (satıcı),factoring firmasına başvurarak borçlularının (alıcı) listesini verir.

n -Factoring firması, müşteriye teklif sunar. Bu teklif, müşterinin veborçlularının kredi değerliliklerine göre her biri için belirlenmişçalışma koşullarını kapsar.

n -Factoring firması ile müşteri arasında factoring sözleşmesininşartları, komisyonu, ön ödeme oranı ve faiz oranı karşılıklı olarakbelirlendikten sonra sözleşme imzalanır.

n -Müşteri (satıcı), malları borçluya (alıcıya) sevk eder.n -Faturalar düzenlendikçe factoring firmasına temlik edilir. Satıcının

alıcıya kestiği faturalar üzerine, faturanın factoring firmasına temlikedildiği ve ödemenin factoring firmasına yapılması gerektiğinibelirten bir etiket yapıştırılır ve factoring firmasına gönderilir.Faturanın aslı, işlemlerden sonra factoring firması tarafından alıcıyagönderilir.

n -Factoring firması müşterisinin nakit gereksinimine göre, kendisinetemlik edilen fatura bedelinin en çok %80'i oranında bir ön ödemeyapabilir.

n -Factoring firması, fatura bedelini vadesinde alıcıdan tahsil eder. Önödemenin yapıldığı durumlarda bakiye, borçludan tahsilatyapıldığında masraflar düşüldükten sonra müşterinin cari hesabınaalacak olarak kaydedilir.

Uluslararası Factoring'in İşleyişi

n Uluslararası factoring farklı ülkelerde faaliyetgösteren; alıcı, satıcı ve factoring kuruluşlarıarasında yapılan bir işlemdir. Bir ticari krediişleminin uluslararası factoring kapsamınagirmesi için aşağıda sıralanan hizmetlerden enaz ikisinin verilmesi yeterlidir:

n 1-)Finansman,n 2-)Müşteri adına hesap tutulması,n 3-)Borcun tahsili ven 4-)Ödenmeme riskini karşılama

Şekil 2.4: Uluslararası Factoring'in İşleyişi┌─────────────────────────┐ ┌──────────────────────────┐│ ├────────────2.────────────────────────│ ││ İhracatçı Firma │────────────6.────────────────────────┤ Factor Firma ││ │────────────8.────────────────────────│ │└────────────┬────────────┤ ├─────┬─────────┬──────────┘

│ │ │ │ │ │ │ │ │ ││ │ └─┼───────────10.────────────────────────┘ │ │ │ │ ││ │ └────────────9.───────────────────────────┘ │ │ │ │

1. 7. 3. 5. 11. 12. │ │ │ │ │ │

│ │ │ │ │ │┌──────┴──────────────────┐ ┌──────────┴─────────┴─────┐│ │------------4.------------------------│ ││ İthalatçı Firma │───────────13.────────────────────────┤ İthalatçı Factor ││ ├───────────14.────────────────────────│ (Muhabir) │└─────────────────────────┘ └──────────────────────────┘

n 1-İthalatçı firma, ihracatçı firmaya mal siparişi verir.n 2-İhracatçı firma, bu siparişi yerine getirmek istiyorsa bir factoring şirketine

başvurarak factoring anlaşması yapar.n 3-Factoring şirketi, muhabir factoring şirketine müşteri listesini gönderir.

n 4-Muhabir factoring şirketi, ithalatçı hakkında istihbarat yapar ve ithalatçınınkredi değerliliğini tesbit eder.

n 5-Muhabir factoring şirketi, kredili satışı onaylar ve riskin belirli bir yüzdesiniüstlenir.

n 6-Factoring şirketi ihracatçının satışlarını onaylar.n 7-İhracatçı firma malları sevk eder ve düzenlemiş olduğu faturanın aslını

müşterisine yollar.n 8-İhracatçı ile factoring şiketi arasında factoring sözleşmesi yapılır.n 9-İhracatçı alacak hakkını factoring şirketine devreder.n 10-İhracatçı firma isterse, factoring firması tarafından fatura bedelinin

%8O'ine kadar ödeme yapılır.n 11-Factoring şirketi tahsilat yapılmak üzere faturaları muhabir factoringşiketine gönderir.

n 12-Muhabir factoring şirketi ihracatçının ülkesindeki factoring şirketineödemede bulunur.

n 13-Muhabir factoring şirketi ödemelerin bundan sonra kendisine yapılmasıgerektiği konusunda ithalatçıyı bilgilendirir.

n 14-İthalatçı, ödemelerini muhabir factoring şirketine yapar. Muhabir factoringşirketi ise borçların tahsilatına ilişkin olarak hazırlanan "Tahsilat Raporunu"yerel factoring şirketine göndererek tahsil edilen tutar ve borçlular hakkındabilgi verir.

Factoring Tekniğinin Satıcı ve/veyaÜretici Açısından Değerlendirilmesin Genel olarak satıcı ve/veya üretici firmalar, factoring

tekniğinden yararlanırken aşağıda sıralanan değişkenleridikkate alırlar:

n -Satmış olduğu ürünün özellikleri,n -Satış yapılan ülkenin/ülkelerin özellikleri,n -Yapılan kredili satışların vadesi,n -Satış yapılan müşterilerin özellikleri ve sayısı,n -İhracat kredisi olanağının olması/etkin kullanılabilirliği,n -Finansman ihtiyacının olup olmadığı.n Factoring işleminin kendine has özelliklerinden biri de,

bu teknikten yararlanan işletmenin iş hacmi genişledikçebuna paralel olarak, firmanın ihtiyaçlarını karşılayacakfon kaynaklarının otomatik olarak genişlemesidir (işletmealacaklarının nakte dönüşmesi).

Factoring Tekniğinin Satıcı ve/veyaÜretici Açısından Değerlendirilmesin Bir işletmenin factoring işlemine başvurmasının

en önemli nedenlerinden birisi mevcutfinansman gereksinimini karşılamaktır. Birişletme finansman gereksinimi ortaya çıktığındabu ihtiyacını mümkün olan en ucuz yöntemle vekendisi için en uygun zamanda karşılamak ister.Factoring anlaşması yapıldığında factoringşirketi satıcının alacaklarını fatura değerlerininortalama %8O'i üzerinden satın almış olur. Buyolla sağlanan kredi istenildiği zamankullanılabilir. Bu suretle kısa vadeli bir finansmanaracı olarak ortaya çıkan factoring, satıcının acilçalışma sermayesi ihtiyacını giderir.

Factoring Tekniğinin Satıcı ve/veyaÜretici Açısından Değerlendirilmesin Factoring'den yararlanmanın bir etkisi de satıcının

likidite gücünün artmasına neden olmasıdır. Bunaörnek olarak alacakların factoring tekniği ile nakiteçevrilip kısa süreli borçların ödenmesinde kullanılmasıgösterilebilir.

n Ayrıca, factoring tekniği ile alacakların, nakite çevrilipkısa süreli borçların ödenmesi, satıcı işletmenin özsermayesinin toplam pasif içindeki ağırlığınınartmasına da neden olacaktır.

n Factoring şirketi bir hizmet olarak müşterisininmuhasebe kayıtlarını da tutar. Burada müşteri içinönemli olan nokta, bu hizmetin maliyetidir. Genelde buhizmetin maliyeti fatura bedelinin %0,5'i ile %2,5'uarasında değişmektedir.

n Ülkemiz uygulamasında, genel olarak factoring işlemlerininfirmaya olan maliyetini iki temel unsur belirlemektedir.Bunlardan birincisi iş yüküdür. Factoring firması iş yükünühesaplarken; alıcı sayısı, fatura sayısı, ortalama fatura tutarıve alıcıların nitelikleri gibi unsurlara dikkat eder. İkincisi iserisktir. Factoring firması risk değerlemesini yaparken; ödemekoşulları, alıcının kredi değerliliği/ödeme gücü, risk dağılımı(firmalar, sektörler ve ülkeler açısından) ve piyasa koşulları(ekonomik ve siyasal etkenler) gibi unsurları dikkate alır.

n Bu iki temel unsurun, her bir firma (müşteri) ve ürün için tektek değerlendirilmesinin yapılması sonucunda satıcı firmayamaliyet olarak; i)factoring komisyonu ve ii)faiz olmak üzere ikişekilde yansır. Factoring komisyonu; sabit giderler,ödenmeme riskinin olması durumunda üstlenilen risk, tahsilathizmetleri, satış hesaplarının tutulması, isteğe bağlı diğerhizmetlerin sunulması ile borçlular hakkında istihbaratyapılması ve işlem limitlerinin saptanması çalışmaları gibideğişkenler dikkate alınarak belirlenir. Faiz tutarı ise, piyasaşartlarına göre önceden belirlenen bir oran üzerinden, talepedilen ön ödemenin yapıldığı tarihten, alıcıdan tahsilatınyapıldığı ana kadar geçen süre dikkate alınarak hesaplanır.

n Factoring şirketi müşterisine:n -Çalışılan iş alanındaki pazarın özellikleri

hakkında bilgi,n -Dağıtım kanalları ve yöntemleri ile ilgili bilgi,n -Tanıtım konusunda bilgi,n -Muhtemel tüketici davranışları, tercih ve

ödeme alışklanlıkları konusunda bilgi ve,n -Hukuki sorunlar hakkında gerekli her türlü

bilgiyi temin edebilir.

n -Riskini üstlendiği alacakların tahsilatını factoring firması yapar.n -Yabancı firma ile oluşabilecek dil sorunu ortadan kalkar.n -Factoring firması, mal alımı yapan firmaların mali güçlüğe

düşmelerinden kaynaklanabilecek herhangi bir ödeyememe riskiniüstlenerek, açık hesap satışlarından oluşan alacakları garanti altına alır.

n -Factoring firması kredili alım yapan firmanın ödeyememe riskiniüstlendiğinde (rücu edilemez factoringde), mal mukabili ve vadeli satışyolu ile satıcı firmanın rekabet gücü ve satışları artırılabilir.

n -İhracatta factoring firmasının verdiği ön ödeme döviz olacaktır. Akreditifile gelen döviz aynı bankada bozdurulmak zorundadır.

n -Factoring uygulaması ile fatura karşılığında bedelin belirli bir yüzdesihemen alınabileceği için, vade tanımadan doğan nakit sıkıntısınıyaşamadan alıcılara vade tanıma olanağı elde edilmiş olur.

n -Factoring firması garanti verdiği durumlarda, vadeden sonra 90 güniçinde garanti edilen tutarı firmaya öder.

n -Factoring firmasının sağladığı ön ödemenin maliyeti, tahsilatın yapıldığıgüne kadar işlemeye devam eder.

n -Factoring kuruluşunun taahhüt ettiği garanti, alıcının ödeme güçlüğüiçinde olması, iflas etmesi, konkordato ilan etmesi durumlarındageçerlidir. Mal ayıbı durumunda ise garanti geçerli değildir.

n -Factoring işlem maliyetleri, aylık olarak tahakkuk eder ve satıcı firmaadına yapılan tahsilatlardan düşülür.

n -Factoring firması, müşteriler hakkında ayrıntılı istihbarat yaparak borçluadına bir limit tahsis eder.

Türkiye’de Faktoring

n Türkiye’de faktoring 1980 sonrası dışa açıkekonomi politikaları ve ihracata dayalısanayileşme stratejileriyle paralellikgöstermektedir. Ülkemizde son yıllardabankacılık sistemindeki önemli değişim vegelişmelerin yanı sıra uluslararası niteliktekibankaların da Türkiye’de şube açmaları vebankaların ihtisas bankacılığı eğilimleriningiderek artışı sonucu bankalar arası rekabetinyoğunlaşması üzerine bankalar, müşterilerinefaktoring işleminden yararlanabilmeolanakları sunmaya başlamışlardır.


n Faktoring, yeni bir finansman modeli olmasına rağmenülkemizde hızlı bir gelişme göstermiş ve ülkemiz finanspiyasalarının son yıllarda vazgeçilmez enstrümanı olmayabaşlamıştır. Her türlü mal ve hizmet satışlarındankaynaklanan kısa vadeli alacakların faktoring şirketinedevredilmesi işlemi giderek yaygınlaşmaktadır.Alacakların takibi, tahsili, garanti edilmesi, finansmansağlanması, pazar araştırması, kredi istihbaratı yapılması,ticari risklerin üstlenilmesi ve muhasebe kayıtlarınıntutulması, vb. hizmetleri içeren faktoring, firmaların kısavadeli sermaye ihtiyacını karşılamaktadır.

n Ülkemizde faktoring hizmetlerinden en çok yan sınaişirketleri, küçük ve orta ölçekli şirketler, sektörler itibariylede en çok tekstil, demir, çelik, gıda, otomotiv, makine veteçhizat, yedek parça, büro makinaları, ticaret, sağlık vetemizlik sektörleri ile yayıncılık sektörleriyararlanmaktadır.

Türkiye’de Faktoringn Faktoring, KOBİ’lerin yurtiçi satışlarına dayalı olarak

finansman sağladığı ve bu tip işletmelerin önemlizamanını alan alacakların tahsili işlemlerini yürüttüğügibi, yurtdışı işlemlerle de ihracatı kolaylaştırmakta,sunduğu finansman yanında ihracat bedelininödenmesini garanti etmek ve bu bedelin vadesindenönce yurda getirilmesine olanak sağlamaktadır.Türkiye’de KOBİ’ler açısından önemi bir yana, faktoringgibi banka dışı finansal kurumların mali sistem içindekiağırlıklarının artması, Türk ekonomisi açısından daönemli faydaları vardır. Türkiye’de yaşanan ekonomikkrizlerin önemli sebeplerinden biri de finans sektöründefarklılaşmanın olmamasıdır. Firmaların Türkiye’deözellikle KOBİ’lerin vadeli satış yaparak dünyapazarlarında rekabet etmelerini sağlayan, ticarialacaklarını vadesinden önce nakde çevirerek buşirketlere işletme sermayesi yaratan, tahsilatlarınıyapan, alacaklarını garanti altına alan ve bir çok konudadanışmanlık hizmeti sunan faktoring şirketlerin asılişlerine konsantre olmasına olanak vermektedir.


n Türkiye’de faaliyet gösteren faktoringşirketlerinin bilançoları incelendiğinde, fonkaynaklarını daha çok banka kredilerioluşturur. Bugünkü yasal çerçevede, fontemini açısından repo yapma yetkilerininolmaması fon sağlamak için sadece bankakredilerine ve kendi özkaynaklarınayönelmektedirler.

n Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı verilerinegöre, Türkiye’de 28.10.2005 tarihi itibariyle 91adet faktoring şirketi faaliyet göstermektedir.

┌────────────────────────────────────────────────────────╥────────────────────────────────────────────────────┐│ F A C T O R I N G T E K N İ Ğ İ ║ F O R F A I T I N G T E K N İ Ğ İ╞════════════════════════════════════════════════════════╬════════════════════════════════════════════════════╡│ 1-Vade; 30-180 gün veya en çok 360 gündür. ║ 1-Vade 1-5 yıl arasında değişmektedir.│ ║ (vade 10 yıl veya daha fazla da olabilmektedir)│ 2-Genellikle belirli bir dönemde yapılacak tüm talep- ║ 2-Ayrı bir işlem şeklinde müzakere edilir.│ lerin transferini kapsayan bir çerçeve anlaşmasıdır. ║│ 3-Faiz cari hesaplar metodu ile hesaplanır. ║ 3-Faiz iskonto metodu ile hesaplanır.│ 4-Borçlu bilgilendirilir ve ödeme doğrudan factoring ║ 4-Borçlu genelde bilgilenmek istemez.│ firmasına yapılır. ║│ 5-Her türlü ihracat talebinde kullanılır. ║ 5-Genelde belgeli ihracat taleplerinde kullanılır.│ 6-Mümkün olan her para birimi işlem görebilmektedir. ║ 6-ABD Doları, Alman Markı ve İsviçre Frangı gibi│ ║ güçlü paralarla işlem görülmektedir.│ 7-Hem ulusal ve hem de uluslararası işlemlerden ║ 7-Daha çok uluslararası işlemlerden doğan alacaklar│ doğan alacaklar için kullanılabilir. ║ için kullanılmaktadır.│ 8-Alacakların ikincil pazar işlemleri yoktur. ║ 8-Alacak senetlerinin ikincil pazarı vardır.│ 9-Ana amaç; yeniden finansmanı düzenleme, kredi ║ 9-Ana amaç; ödenmeme riskini yok etmek ve vade│ verenin hesaplarını denetleme, muhasebe ve ║ geldiği zaman nakit paranın transfer edilmeme│ tahsilat işlemlerini yapmaktır. ║ riskini karşılamaktır.│10-Minimum tutar yoktur. ║10-İşlem tutarı minimum 25.000 ABD Dolarıdır.│11-Sadece İhracatçı ve İthalatçı ülkelerdeki ║11-3. ülkelerdeki forfaiting kuruluşları da işin│ factoring firmaları işin içindedir. ║ içine girebilmektedir.│12-Daha çok hizmet ve tüketim mallarında sözkonusudur. ║12-Daha çok yatırım mallarında sözkonusudur.│13-Maliyet; risk ve işlem hacmine göre oluşmaktadır. ║13-Maliyet; borçlunun ödeme gücüne, vadeye ve ülke│ ║ riskine göre değişmektedir.│14-Özellikle ana ortaklardan refinansman yapılır. ║14-Çoğunlukla Euro-para piyasalarından refinansman│ ║ yapılır└────────────────────────────────────────────────────────╨────────────────────────────────────────────────────┘

┌────────────────────────────────────────────────────────╥────────────────────────────────────────────────────┐│ İ H R A C A T K R E D İ S İ G O R T A S I ║ F A C T O R I N G T E K N İ Ğ İ │╞════════════════════════════════════════════════════════╬════════════════════════════════════════════════════╡│ 1- Politik riskleri kapsar. ║ 1- Politik riskleri kapsamaz. ││ 2- Alacakların tahsilatı yapılmaz. ║ 2- Alacaklar tahsilatı factoring firması tarafından││ ║ yapılır. ││ 3- Satıcı, borçlu borcunu ödemediği zaman, kanuni ║ 3- Alacakların takibi muhabir factoring firması ││ takip de dahil her işi bizzat kendisi yapar. ║ tarafından yapılır. ││ 4- Eximbank, sigorta kapsamına aldığı ticari ve ║ 4- Factoring tekniği ise, ticari risklerden ││ politik risklerden kaynaklanan zararların %80'ini ║ kaynaklanan zararın tamamını öder. ││ ödemeyi taahhüt eder. ║ ││ 5- Alacağın ödenmemesi, alıcının ödeyememesinden ║ 5- Factoring tekniğinde, vadesinden ││ kaynaklanması halinde aksi yazılı olarak belirtil- ║ itibaren 90 içerisinde satıcı firmanın ││ mediği sürece vadeden 4 ay sonra ödeme yapılır. ║ alacaklarının tamamı ödenir ││ 6- Herhangi bir ön ödeme sözkonusu değildir. ║ 6- Satıcı ihracatının %80'ine kadar olan kısımını ││ ║ hemen alabilmektedir. ││ 7- Ödemeler TL olarak yapılmaktadır. ║ 7- Ödemeler döviz olarak yapılmaktadır. ││ 8- Dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları, hammadde, ║ 8- Dayanıksız tüketim malları ve satış sonrası ││ ve tarım ürünleri konu olabilir. ║ hizmet gerektiren ürünler işleme konu olmaz. │└────────────────────────────────────────────────────────╨────────────────────────────────────────────────────┘

┌────────────────────────────────────────────────────────╥────────────────────────────────────────────────────┐│ S E N E T K A R Ş I L I Ğ I K R E D İ ║ F A C T O R I N G T E K N İ Ğ İ │╞════════════════════════════════════════════════════════╬════════════════════════════════════════════════════╡│ 1- Alacaklar güvence olarak bankaya verilir. ║ 1- Alacaklar factoring firmasına satılır. ││ 2- Alacak tutarının %70'ine kadar kredi verilebilir. ║ 2- Fatura bedelinin %80 ve daha fazlası satın ││ ║ alınır. Kalan iskonto ve komisyon düşülerek ││ ║ satıcıya ödenir. ││ 3- Çoğunlukla gizli olarak gerçekleşir. ║ 3- Sadece istisnai durumlarda gizlidir. ││ 4- Bankanın borçlusu dışsatımcıdır. ║ 4- Factoring firmasının borçlusu alıcıdır. ││ 5- Alacakların talebi, işlenmesi ve tahsili dışsatımcı ║ 5- Alacakların talebi ve izlenmesi factoring ││ tarafından yapılır. ║ firması tarafından yapılır. ││ 6- Tek amaç, finansmandır. ║ 6- Müşterinin istemine bağlı olarak amaç, finansman││ ║ ticari riskin karşılanması, istatistiki veri ││ ║ toplanması ve benzeri hizmetler olabilir. ││ 7- Ticari transfer ve kur riskleri dışsatımcının ║ 7- Ticari risk factoring firmasının üstündedir. ││ üstündedir. ║ Kur ve transfer riski, genelde kapsam dışıdır. ││ 8- Maliyet; cari hesap faizi ve olağan komisyonlardan ║ 8- Maliyet; finansman maliyeti ve istenilen ││ oluşur. ║ hizmetin maliyetinden oluşur. ││ 9- Senet iskontolarına konu olan senetlerin vadesi ║ 9- Factoring işlemlerinde alacakların vadesi 30-60 ││ genellikle kısa sürelidir. Reeskonta verilecek ║ günden 270-360 güne kadar uzayabilmektedir. ││ senetlerin vadesi en fazla 121 gün olabilmektedir. ║ │└────────────────────────────────────────────────────────╨────────────────────────────────────────────────────┘

┌────────────────────────────────╥──────────────────────────────┐│ A K R E D İ T İ F ║ F A C T O R İ N G │╞════════════════════════════════╬══════════════════════════════╡│ - Pazarlıklarda ithalatçılara ║ - İthalatçıya hiçbir mali- ││ akreditif açtırmak kolay ║ yeti olmadığı için daha ││ değildir. Kredi kullanımı, ║ çok ithalatçının tercih ││ komisyon ve vergi gibi ║ edeceği bir sistemdir. ││ maliyetleri vardır. ║ ││ - Amir ithalatçıdır. Komis- ║ - Amir ihracatçıdır. ││ yonları da ödediği için daha ║ Komisyonu ihracatçı ││ çok ithalatçının haklarını ║ öder. İhracatçının ││ korumaya yöneliktir. ║ haklarını korumaya ││ ║ yöneliktir. ││ - Dökümana bağlı ödeme vardır. ║ - İhracatçı satış sözleş- ││ Küçük evrak hatalarında, mal ║ mesindeki tüm şartları ││ mükemmel olsa dahi ihracatçı ║ yerine getirdiği takdirde ││ parasını alamayabilir. ║ riski sıfırdır. ││ - Toplam maliyeti hem ║ - Toplam maliyeti ││ ithalatçı hem de ihracatçı ║ daha ucuzdur. İhracatçı ││ açısından daha yüksektir. ║ sadece %1-2,5 arasındaki ││ ║ factoring komisyonunu öder │└────────────────────────────────╨──────────────────────────────┘

nFAALİYET BELGESİn BDDK tarafından hazırlanan Finansal

Kiralama, Factoring ve FinansmanŞirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet EsaslarıHakkında Yönetmelik 10.10.2006 tarih ve26315 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarakyürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelikle FaktoringŞirketlerine 1 yıllık intibak süresi verilmiş vede intibak sürecini tamamlayarak intibakıuygun görülen Faktoring Şirketlerine lisanslarıverilmeye başlanmıştır.

nFAALİYET BELGESİ

n Dolayısıyla sektörün yeni düzenlemeler altındatekrar regüle edilmesi ve sektörde sağlanandisiplinle birlikte faktoring şirketlerinin baştaKOBİ’ler olmak üzere yatırım ve üretime çokdaha uygun şartlar ve maliyetlerle desteğinindaha da artacağı planlanmaktadır. Bu bağlamda2008 ve devam eden yıllarda gerek faktoringdüzenlemeleri, gerekse BASEL II düzenlemelerigöz önüne alındığında KOBI’lerle faktoringşirketleri arasındaki işbirliğinin ve çalışmatemposunun çok daha üst seviyelereyükseleceği düşünülmektedir.

YENİ FİNANSMAN TEKNİKLERİ

Documents

Transcript of YENİ FİNANSMAN TEKNİKLERİ