YENİDOĞANIN METABOLİK SORUNLARI:

Prof. Dr. A. Engin Arısoy

HİPOGLİSEMİ

• Fetus besin öğeleri yönünden anneye bağımlıdır, ancak hormonal yönden anneden bağımsızdır.

• Fetusun enerji için kullandığı en önemli besin glikozdur.

• Kordon akımının kesiminden hemen sonra bebeğin glikoz düzeyi hızla düşer ve ilk 1-2 saatte en düşük değerlerine iner.

HİPOGLİSEMİ• Yenidoğanda bazal metabolizma bazal

metabolizma yüksek olduğundan enerji gereksinimi fazladır.

• Miadında doğan sağlıklı bebeklerde beslenme başlatılmazsa 6-8 saatte KC glikojeni tükenir.

HİPOGLİSEMİ• İnsidans: Term LGA ‘da % 8.1 SGA’da % 14.7, Prematüre SGA’da %67• Tanımlama: Bir yenidoğanda herhangi bir

zamanda ölçülen kan glikoz düzeyinin 45 mg/dl’nin altında olması hipoglisemi olarak izlem ve tedaviye alınmalıdır. Beyin hasarı oluşturan bir glikoz düzeyi bilinmemektedir.

HİPOGLİSEMİ

Etyoloji: 1. Glikoz kullanımının artması (hiperinsülinizm)

– Diabetli anne bebeği– Beckwith-Wiedemann sendromu– İnsülin salgılayan tümör (nesidioblastozis, “islet-cell” adenomu)

HİPOGLİSEMİ

• 2. Azalmış glikoz deposu / üretimi Prematürelik, IUGR, Yetersiz kalori alınımı

HİPOGLİSEMİ3. Artmış kullanım ve/veya azalmış üretim:

– Perinatal stres– Karbonhidrat metabolizması bozukluğu– Endokrin yetmezlikler

Adrenal yetmezlik, Hipotalamik yetmezlik, Konjenital hipopituarizm– Aminoasit metabolizma bozuklukları

HİPOGLİSEMİSemptomlar:

• Letarji, hipotoni• Apne, Siyanoz• Tremor , • jitterness, • Zayıf ve tiz sesli ağlama• Konvülsiyon, • Koma

HİPOGLİSEMİ• Bazı bebeklerde semptom olmayabilir.• Hipoglisemi semptomu ve riski olan her

çocukta kan şekerine aralıklı olarak bakılmalıdır:

• Diabetli anne bebeklerde yaşamın ilk saatlerinden itibaren sık kan şekeri izlemi yapılmalıdır. Glikoz düzeyi stabil olana kadar 1-2 saatte bir, sonra 4 saatte bir glikoz düzeyine bakılmalıdır.

HİPOGLİSEMİ

• Bebeğin gestasyonel yaşına, • semptomunun olup olmamasına

bakılmaksızın 47 mg/dl altında kan glikoz düzeyi hipoglisemidir

HİPOGLİSEMİ Tedavi :

• Her yenidoğan bebeğin erken beslenmesi hipoglisemiyi önler.

• Riskli bebeklerde kan glikoz düzeyi doğumdan sonra iki saat ara ile bakılmalıdır.

HİPOGLİSEMİ Tedavi : • Hipoglisemi varsa %10’luk dekstroz 2 ml/kg olacak şekilde

2-3 dakikada verilmesi, bunu 6-8 mg/kg/dakika glikoz infüzyonunun izlemesidir.• - Hidrokortizon • - Glukagon

HİPERGLİSEMİ

• Genelde prematür bebeklerde görülür.• Kan glikoz düzeyinin 150 mg/dl üzerinde

olmasıdır. • Hiperosmolarite oluşturduğundan

dehidratasyon ve intrakraniyal kanamaya neden olabilir.

HİPERGLİSEMİ Nedenleri:• Aşırı glukoz verilmesi• Periferde glukoz kullanımının olmaması• Geçici neonatal diabet mellitus• İlaçlar

Tedavide insülin kullanılır.

HİPOKALSEMİ:

• Kan kalsiyum düzeyinin term bebekte 8.0 mg/dl, preterm bebekte 7.0 mg/dl altında olmasıdır.

• Kalsiyum fetüse plasentadan aktif transport ile geçer.

• Gebeliğin son dönemlerinde bu aktif geçiş artar.

• Doğumla birlikte kalsiyum girişi birden kesilir. Kalsiyum düşmeye başlar, iki günden sonra stabil hale geçer.

HİPOKALSEMİ:

Etyoloji:

• 1. Erken neonatal hipokalsemi ( ilk 3 gün):

Fizyolojik kalsiyum düşmesinin bazı durumlarda aşırı olmasıdır:

Preterm, LBW , diabetik anne bebeği, asfiktik doğan bebekler

HİPOKALSEMİ:

2. Geç neonatal hipokalsemi: Yüksek fosfat içeren, Ca/P oranı

düşük gıdalar ile beslenen term bebeklerde iki günden sonra ortaya çıkan hipokalsemidir.

HİPOKALSEMİ: Ayrıca hipokalsemi bazı özel hastalıklara bağlı

olabilir:• -Hipoparatroidizm idiopatik, DiGeorge sendromu, maternal hiperparatroidizm....

• - Vitamin D eksikliği annedeki eksilik, renal yetmezlik...

• - Alkaloz, perinatal stres, diüretik tedavisi....

HİPOKALSEMİ:

Klinik: Apne, konvülziyon, hiperirritabilite, tonus artışı, siyanoz, kusma, QT uzaması, aritmi

HİPOKALSEMİ:

• Tedavi: %10’luk Caglukonat, 2 ml/kg, yavaş infüzyon

HİPERKALSEMİ• Kan kalsiyum düzeyinin 11 mg/dl

üzerinde olmasıdır.

• Konjenital primer hiperparatroidizm,

annede hipoparatroidizm, vitamin D aşırı alınması, fazla kalsiyum verilmesi yenidoğan döneminde hiperkalsemi

nedenidir.

HİPOMAGNEZEMİ:• Serum magnezyum düzeyinin 1.5

mEq/ L altında olmasıdır. (N:1.5-2.3)

• Klinik bulgular hipokalsemi bulgularıdır. Magnezyum birçok enzimatik reaksiyonda katalitik rol oynar, magnezyum düşük ise kalsiyum düzeyi normal olamaz.

• O nedenle kalsiyum tedavisine rağmen düzelmeyen hipokalsemilerde hipomagnezemi düşünülmelidir.

HİPOMAGNEZEMİ:

• Doğumdan sonra yetersiz alınım yenidoğan bebekte hipomagnezemi nedenidir.

• Tedavide magnezyum sulfat i.m veya i.v yolla verilir.

HİPERMAGNEZEMİ: • Serum magnezyum düzeyinin 2.3

üzerine çıkmasıdır. • Artmış magnezyum santral sinir

sistemini baskılar, iskelet kası kasılmasını azaltır.

• Anneye hipertansiyon nedeni ile doğumda magnezyum verilmesi en sık nedendir.

HİPERMAGNEZEMİ: • Hipotoni, • hipotansiyon, • hiporefleksi,• solunum depresyonu vardır.

Tedavi: Kan değişimi, Ca infüzyonu, diüretik