Farmakokinetik (fazlası için )
-
Upload
wwwtipfakultesi-org -
Category
Documents
-
view
1.408 -
download
6
Transcript of Farmakokinetik (fazlası için )
Absorbsiyonu Belirleyen Absorbsiyonu Belirleyen ParametrelerParametreler
Dışarıdan alınan farmösitik şeklin katı veya Dışarıdan alınan farmösitik şeklin katı veya
sıvı oluşusıvı oluşu
DisintegrasyonDisintegrasyon
Farmasötik şeklin ufak taneciklere ayrışmasıFarmasötik şeklin ufak taneciklere ayrışması
DissolusyonDissolusyon
Ayrışan ilaç moleküllerinin mide-barsak sıvısında Ayrışan ilaç moleküllerinin mide-barsak sıvısında
çözünmesiçözünmesi
Molekül büyüklüğüMolekül büyüklüğü
Lipofilite ve iyonizasyonLipofilite ve iyonizasyon
HidrofilikHidrofilik
LipofilikLipofilik
Hücre MembranıHücre Membranı
(Yağda çözünür)(Yağda çözünür)
(Suda çözünür)(Suda çözünür)
Presistemik EliminasyonPresistemik Eliminasyon
Presistemik EliminasyonPresistemik Eliminasyon
Presistemik Eleminasyona Presistemik Eleminasyona Uğrayan İlaçlarUğrayan İlaçlar
Seks hormonu ilaçlarSeks hormonu ilaçlarNarkotik analjezikler ve Narkotik analjezikler ve
antagonistleriantagonistleri-blokörler-blokörlerTADTADNitrogliserin ve diğer nitritlerNitrogliserin ve diğer nitritlerLidokainLidokainVerapamil / DiltiazemVerapamil / Diltiazem
Enterohepatik Enterohepatik SirkülasyonSirkülasyon
enzimenzim
Enterohepatik Sirkülasyona Enterohepatik Sirkülasyona Uğrayan İlaçlarUğrayan İlaçlar
Steroid yapılı ilaçlarSteroid yapılı ilaçlarMorfinMorfinDijitoksinDijitoksinRifampinRifampinKarbamazepinKarbamazepinKloramfenikolKloramfenikolKlorpromazinKlorpromazin
Dağılım Aşamasını Dağılım Aşamasını Etkileyen Önemli FaktörlerEtkileyen Önemli Faktörler
Plazma proteinlerine bağlanmaPlazma proteinlerine bağlanmaSekestrasyonSekestrasyonRedüstribisyonRedüstribisyonİyon tuzağıİyon tuzağıOrgan büyüklüğüOrgan büyüklüğüKan akımıKan akımıYaş ve cinsiyetYaş ve cinsiyet
En fazla ilaçları bağlayan En fazla ilaçları bağlayan protein protein albumindiralbumindir
Bu bağlanma Bu bağlanma nonselektif nonselektif ve ve reversibldırreversibldır
LipofiliLipofilikk
İlaçların Bağlandığı Plazma İlaçların Bağlandığı Plazma ProteinleriProteinleri
AlbuminAlbumin
1 asit 1 asit
glikoproteinglikoprotein
LipoproteinlerLipoproteinler
-globulinler-globulinler
En fazla En fazla bağlananlarbağlananlar
En az En az bağlananlarbağlananlar
Varfarin (%99.6)Varfarin (%99.6) Lityum (%0)Lityum (%0)
AsetaminofenAsetaminofen
AlkolAlkol
VarfarinVarfarin
%99.6%99.6 %0.4%0.4
%99.0%99.0 %1.0%1.0X 2.5X 2.5
Toksisit
Toksisit
ee
Hipoalbuminemi Hipoalbuminemi Durumunda…Durumunda…
Albumine bağlı olan ilaç miktarı azalır. Albumine bağlı olan ilaç miktarı azalır. Buna karşılık serbest fraksiyon oranı Buna karşılık serbest fraksiyon oranı artar. Bu nedenle toksik olmayan ilaç artar. Bu nedenle toksik olmayan ilaç dozu bile bu kişilerde zehirlenmeye dozu bile bu kişilerde zehirlenmeye neden olabilirneden olabilir
Hipoalbuminemi durumları:Hipoalbuminemi durumları:Karaciğer yetmezliğiKaraciğer yetmezliğiİleri böbrek yetmezliğiİleri böbrek yetmezliğiYaşlılıkYaşlılıkGebelikGebelik
1-asid 1-asid glikoproteine glikoproteine bağlanan ilaçlarbağlanan ilaçlar
Lipoproteinlere Lipoproteinlere bağlanan ilaçlarbağlanan ilaçlar
-globulinlere -globulinlere bağlanan ilaçlarbağlanan ilaçlar
Lidokain gibi Lidokain gibi
LA’lerLA’ler
Kinin / KinidinKinin / Kinidin
PropranololPropranolol
PrazosinPrazosin
SiklosporinSiklosporin
İmipraminİmipramin
KinidinKinidin
KlorpromazinKlorpromazin
TetrasiklinTetrasiklin
TubokurarinTubokurarin
PankuroniumPankuronium
MorfinMorfin
KodeinKodein
SteoridlerSteoridler
Bir immünsupresan ilaç olan Bir immünsupresan ilaç olan siklosporinsiklosporin, önemli oranda , önemli oranda LDLLDL’ye ’ye bağlanmaktadır.bağlanmaktadır.
İlaçları Bağlayan Diğer Plazma İlaçları Bağlayan Diğer Plazma ProteinleriProteinleri
SekestrasyonSekestrasyon
Dışarıdan alınan bir ilacın; Dışarıdan alınan bir ilacın;
vücutta herhangi bir doku ya da vücutta herhangi bir doku ya da
hücreye karşı hücreye karşı affinite affinite
göstermesigöstermesi ve gidip oralarda ve gidip oralarda
birikmesidirbirikmesidir
Sekestrasyon ÖrnekleriSekestrasyon Örnekleri
Glikozidlerin kas yapılarda toplanmasıGlikozidlerin kas yapılarda toplanması
Griseofulvinin keratinize dokularda Griseofulvinin keratinize dokularda
toplanmasıtoplanması
Klorokinin retina gibi melanin içeren dokulara Klorokinin retina gibi melanin içeren dokulara
affinitesinin olmasıaffinitesinin olması
TAD’ların akciğerlerde birikmesiTAD’ların akciğerlerde birikmesi
Tetrasiklinlerin kemiklerde toplanmasıTetrasiklinlerin kemiklerde toplanması
İyodun tiroid bezi içinde birikmesiİyodun tiroid bezi içinde birikmesi
cc
tt
RedüstribisyonRedüstribisyon
SSSSSS KASKAS ADİPOZADİPOZ
İyon Tuzağıİyon Tuzağı
Bir ilacın Bir ilacın pH farklılığı pH farklılığı
nedeni ile belli nedeni ile belli
kompartmanlarda kompartmanlarda
toplanmasıdırtoplanmasıdır
Ilac EliminasyonuIlac Eliminasyonu
MetabolizmaMetabolizmaItrah Itrah
MetabolizmaMetabolizma
İnaktifİnaktifPolarPolar
Metabolizmanın İki AşamasıMetabolizmanın İki Aşaması
I. Faz ReaksiyonlarıI. Faz ReaksiyonlarıOksidasyonOksidasyon
RedüksiyonRedüksiyon
KopmaKopma
II. Faz ReaksiyonlarıII. Faz ReaksiyonlarıKonjugasyonKonjugasyon
Faz I urunleri genelde Faz I urunleri genelde kimyasal olarak daha kimyasal olarak daha reaktiftirreaktiftir
Bazen daha toksik ve Bazen daha toksik ve karsinojenikkarsinojenik
OksidasyonOksidasyon
Oksidasyon yapan enzimler iki Oksidasyon yapan enzimler iki gruba ayrılır:gruba ayrılır:
1.1. MikrozomalMikrozomal sit p450sit p450
2.2. MMikrozomalikrozomal olmayanlar olmayanlar
Mikrozomal EnzimlerMikrozomal Enzimler
Duz Endoplazmik Retikulumda Duz Endoplazmik Retikulumda bulunurlarbulunurlar
Sitokrom P 450 (CYP) olarak da Sitokrom P 450 (CYP) olarak da adlandirilirlaradlandirilirlar
CYP 3A4, CYP 2D6, CYP1A1, CYP1A2 vbCYP 3A4, CYP 2D6, CYP1A1, CYP1A2 vb
Hem proteinidirlerHem proteinidirler Varyasyon gosterebilirler ( CYP 2D6)Varyasyon gosterebilirler ( CYP 2D6) Inhibe edilebilirler, induklenebilirlerInhibe edilebilirler, induklenebilirler
Enzim inhibisyonu Enzim inhibisyonu yapan ilaçlaryapan ilaçlar
Enzim indüksiyonu Enzim indüksiyonu yapan ilaçlaryapan ilaçlar
Alkol (akut etki ile)Alkol (akut etki ile)SimetidinSimetidinEritromisinEritromisinKetokonazolKetokonazolKloramfenikolKloramfenikolMetronidazolMetronidazolAmiodaronAmiodaronSekobarbitalSekobarbital
Etil alkol (kronik Etil alkol (kronik etki)etki)BarbitüratlarBarbitüratlarRifampinRifampinFenitoinFenitoinKarbamazepinKarbamazepinSigara dumanıSigara dumanı
Mikrozomal Olmayan Mikrozomal Olmayan Oksidasyon EnzimleriOksidasyon Enzimleri
MMonoamin Oksidazonoamin Oksidaz Ksantin oksidazKsantin oksidaz (6-MP) (6-MP) Alkol ve aldehit dehidrogenazlarAlkol ve aldehit dehidrogenazlar
RedüksiyonRedüksiyon
Genellikle memelilerde Genellikle memelilerde oksidasyon kullanılır, oksidasyon kullanılır, redüksiyon kullanılmazredüksiyon kullanılmaz
Redüksiyona uğrayan önemli Redüksiyona uğrayan önemli ilaçlar:ilaçlar:PrednizonPrednizonVarfarinVarfarinKloramfenikolKloramfenikol
KopmaKopma
Hidroliz:Hidroliz: (Mikrozomal degildir) (Mikrozomal degildir)
EEsterazlar rol oynar. sterazlar rol oynar.
AAsetilkolini parçalayan kolinesterasetilkolini parçalayan kolinesterazz
Suksinilkolini parcalayanSuksinilkolini parcalayan
psödokolinesteraz psödokolinesteraz
KonjugasyonKonjugasyon
İkinci faz reaksiyonudurİkinci faz reaksiyonudur
İlaç molekülüne bir radikalin kovalent İlaç molekülüne bir radikalin kovalent
bağ ile bağlanmasıdırbağ ile bağlanmasıdır
GGlukronik asitlukronik asit,Asetil, Metil, Sulfat gibi,Asetil, Metil, Sulfat gibi
Olusan urunler idrarla ya da safrayla Olusan urunler idrarla ya da safrayla
atiliratilirEndojen maddelerden bilirubin, steroidler Endojen maddelerden bilirubin, steroidler
bu şekilde vücuttan uzaklaştırılırbu şekilde vücuttan uzaklaştırılır
Metil (Metil (O-metilasyonO-metilasyon))
O-metilasyona örnek enzim:O-metilasyona örnek enzim:
Katekolaminleri Katekolaminleri yikanyikan; Katekol ; Katekol
O-metil Transferaz (COMT)O-metil Transferaz (COMT)
Asetil (Asetil (N-asetilasyonN-asetilasyon))
N-asetilasyona uğrayan ilaçlar:N-asetilasyona uğrayan ilaçlar:
INAHINAH
Sulfonamidler / DapsonSulfonamidler / Dapson
HidralazinHidralazin
ProkainamidProkainamid
N-asetilasyon yapan enzim N-asetilasyon yapan enzim N-N-
asetil transferaz 2 (NAT-2) asetil transferaz 2 (NAT-2)
enzimidirenzimidir
NAT-2 enzimi bazı kişilerde NAT-2 enzimi bazı kişilerde
eksiktir. Bu kişilere yavaş eksiktir. Bu kişilere yavaş
asetilleyiciler denirasetilleyiciler denir
SulfatSulfat
Sülfatla konjuge edilen Sülfatla konjuge edilen
madde östrojendirmadde östrojendir
Östrojenleri parçalayan Östrojenleri parçalayan
enzim enzim sülfotransferaz sülfotransferaz
enzimidirenzimidir
Ön-İlaçlarÖn-İlaçlar
Enalapril Enalapril Enalaprilat EnalaprilatKortizon Kortizon Hidrokortizon HidrokortizonPrednizon Prednizon Prednizolon Prednizolon
Hem Kendisi Hem De Hem Kendisi Hem De Metaboliti Aktif Olan İlaçlarMetaboliti Aktif Olan İlaçlar
Aspirin Aspirin Salisilik asid Salisilik asidKodein Kodein Morfin MorfinDijitoksin Dijitoksin Digoksin DigoksinDiazepam Diazepam
DesmetildiazepamDesmetildiazepam
Vücuttan Hiç Metabolize Vücuttan Hiç Metabolize Edilmeden Atılan İlaçlarEdilmeden Atılan İlaçlar
FurosemidFurosemid
Azot protoksitAzot protoksit
AminoglikozidlerAminoglikozidler
DigoksinDigoksin
PenisilinlerPenisilinler
İlaçların İtrahıİlaçların İtrahı
Renal İtrahRenal İtrah
Safra İçine İtrahSafra İçine İtrah
Akciğerlerden İtrahAkciğerlerden İtrah
Süt İçine İtrahSüt İçine İtrah
Renal ItrahRenal Itrah
Glomerüler FiltrasyonGlomerüler FiltrasyonSerbest ilaclar itrah edilebilirSerbest ilaclar itrah edilebilir
Tubüler SalgılanmaTubüler SalgılanmaProteinlere bagli ilaclar da itrah Proteinlere bagli ilaclar da itrah
edilebiliredilebilir
Probenesid pek cok ilacin Probenesid pek cok ilacin
salgilanmasini azaltirsalgilanmasini azaltir
Iyon TuzagiIyon Tuzagi
Idrarin PH’i ilaclarin itrahini Idrarin PH’i ilaclarin itrahini etkileretkilerAsidik ilaclar alkali idrar ileAsidik ilaclar alkali idrar ile
Bazik ilaclar asidik idrar ile Bazik ilaclar asidik idrar ile daha cok itrah edilirlerdaha cok itrah edilirler
Safraya ItrahSafraya Itrah
MorfinMorfinVekuronyumVekuronyumRifampisinRifampisin
Sute ItrahSute Itrah
KloramfenikolKloramfenikolAmoksisilinAmoksisilinLityumLityumTetrasiklinTetrasiklin
KlerensKlerens
Bir dakikada ilactan Bir dakikada ilactan temizlenen plazma hacmidirtemizlenen plazma hacmidir
Total Klerens : Total Klerens :
Renal klerens+ Hepatik Renal klerens+ Hepatik KlerensKlerens
Yari OmurYari Omur
Ilac Konsantrasyonunun Ilac Konsantrasyonunun yariya indigi sureyariya indigi sure
Dozdan bagimsizDozdan bagimsizEliminasyon organlarinin Eliminasyon organlarinin
fonksiyonlarina baglifonksiyonlarina bagli
İlaçların Kinetik İlaçların Kinetik DavranışıDavranışı
Birinci derece kinetikBirinci derece kinetik
Sıfırıncı derece kinetikSıfırıncı derece kinetik
Birinci Derece Birinci Derece KinetikKinetik
Yari omur ile karakterizeYari omur ile karakterize
800 400 200 100
SifirinciSifirinci Derece Derece KinetikKinetik
Birim zamanda elimine edilen Birim zamanda elimine edilen ilac miktari sabitilac miktari sabit
800 700 600 500
Sifirinci Derece KinetikSifirinci Derece Kinetik
Doz artirildikca plazma Doz artirildikca plazma konsantrasyonu cok fazla konsantrasyonu cok fazla yukseliryukselir
AlkolAlkol
FenitoinFenitoin
SalisilatSalisilat