YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI
description
Transcript of YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI
![Page 1: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/1.jpg)
YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI
Dr. Tiraje TuncerAkdeniz Ü. Tıp FakültesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı
![Page 2: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/2.jpg)
yaşlanma
Fizyolojik bir olay Yaşlı - 65 yaş üzeri popülasyon Genç yaşlılar (65-74 yaş)
Orta yaşlılar (75-84)İleri derecede yaşlılar (85 yaş ve üzeri)
![Page 3: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/3.jpg)
2020 yılında 65 yaş üstündeki kişilerin total sayısı 50 milyonu bulacak
Yaşlılık çocukluk, erişkinlik gibi hayatın bir evresi ve fizyolojisi farklı
![Page 4: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/4.jpg)
YAŞLILARDA GÖZLENEN
HASTALIKLARIN ÖZELLİKLERİ
•Genellikle birden fazla patoloji •Atipik belirtiler veya gizli seyir •Tedavi edilmediği takdirde hızlı kötüleşme •Komplikasyon gelişme riski yüksek •Genellikle aynı anda birçok ilaç kullanımı
•Genellikle fonksiyon sorunu ve rehabilitasyon ihtiyacı
![Page 5: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/5.jpg)
Yaşlıda hareket sistemi sorunları
Ağrılı hareket sistemi sorunlarıROMATİZMAL
HASTALIKLAR
Fonksiyon kaybına bağlı hareket sistemi sorunları
NÖROLOJİK HASTALIKLAR
![Page 6: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/6.jpg)
Romatizmal hastalıklar:
AĞRI HAREKET KISITLILIĞI DEFORMİTELER FONKSİYONEL YETERSİZLİK
![Page 7: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/7.jpg)
Romatizmal hastalıkların tanısında anamnez büyük önem taşır.
Öncelikle olayın enflamatuvar olup olmadığı anlaşılmalıdır.
![Page 8: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/8.jpg)
Romatizmal Hastalıkta TanıEnflamatuvarNonenflamatuvar
İstirahat ağrısı Enaz yarım saat
sabah tutukluğu Şişlik, ısı artışı Genellikle her
yönde hareket kısıtlılığı
Hareket ağrısı En fazla 15 dakika
tutukluk Şişlik, ısı yok Genellikle bir
veya iki yönde hareket kısıtlılığı
![Page 9: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/9.jpg)
Ağrı ile ilgili yakınımlar:
Yaygın ağrı Eklemlerde ağrı, şişlik Bel, boyun ağrısı Sırt ağrısı Lokalize eklem ağrısı ........Şeklinde ifade edilebilir.
![Page 10: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/10.jpg)
Yaşlıda Yaygın Ağrıya Neden Olan Durumlar
Hipotiroidi Metabolik kemik hastalıkları Paraneoplastik sendromlar Myozitler Romatoid artrit Polimyalji romatika Postviral artralji/myalji
![Page 11: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/11.jpg)
Yaygın ağrı ile gelen hastalarda öncelikle düşünülmesi gereken durumlar:
55 yaş üzeri kadın
Sabah tutukluğu ile
Halsizlik ile birlikte
Genel semptomlar varsa
PMR (polimyalji romatika) çok sık
Enflam.rom.hast
MyopatiEnfeksiyonEndokrin boz.(özellikle
hipotiroidi)
Enflam.hast., enfeksiyon
VaskülitSepsisMalignite
![Page 12: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/12.jpg)
Belağrısı En sık nedeni
mekanik En önemli iş gücü
kaybı nedenlerinden Antalya’da yaşam
boyu prevalansı % 48, noktasal prevalansı % 40
![Page 13: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/13.jpg)
Belağrısı ile gelen hastalarda öncelikle düşünülmesi gereken durumlar
Eğilme ve oturmakla, öksürme ve hapşırmakla ağrı, bacak ağrısı-uyuşma
hiperekstansiyonda ağrı, fleksiyonda rahatlama, nörojenik kladikasyon
Disk hernisi
Spinal stenoz (yaşlıda çok sık)
![Page 14: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/14.jpg)
ateş, kilo kaybı ile birlikte
hareketle ortaya çıkan, istirahatle rahatlayan, 2 aydan uzun süreli ağrı
orta hat lezyonu (basamak, kıllanma)
bilateral yayılmanörolojik bulgu
İnfeksiyonTümör
Osteoartrit (yaşlıda çok sık)
Sp.listezis
Santral herniSpinal stenozTümör
Belağrısı ile gelen hastalarda öncelikle düşünülmesi gereken durumlar
![Page 15: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/15.jpg)
Sırtağrısı ile gelen hastada öncelikle düşünülmesi gereken durumlar
Yaşlı kadında
Yaşlı erkekte
osteoporoz
akseden ağrımalignite
![Page 16: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/16.jpg)
Eklem ağrıları
Osteoartrit Enfeksiyon
Genç erkekte reaktif artrit Genç kadında SLEdüşünülmeli....
![Page 17: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/17.jpg)
Osteoartrit- (osteoartroz)
Yaşlıda en sık görülen eklem ağrısı nedeni osteoartrit
Osteoartrit prevalansı %10-35 arasında
En önemli sakatlık nedenlerinden En sık başvuru nedeni
![Page 18: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/18.jpg)
Orta yaşlı erkek Orta yaşlı kadın Yaşlı kadın
OSTEOARTRİT DAĞILIMI
![Page 19: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/19.jpg)
Artrit Yeni başlayan enflamatuvar ağrı veya
artrit mutlaka tanı açısından uzman ile konfirme edilmelidir.
Bir çok enflamatuvar romatizmal hastalıkta başlangıç dönemi destrüksiyonun en fazla olduğu dönemdir
Bu nedenle erken ve doğru tanı çok önemlidir.
![Page 20: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/20.jpg)
Artrit özelliklerine göre düşünülmesi gereken durumlar
Monoartrit(yaşlıda sık)
Asimetrik oligoartrit
gutseptik artritbruselloz
Seronegatif spondilartritler (yaşlıda nadir)
![Page 21: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/21.jpg)
Podagra (Akut gut artriti- I. MTF eklem)
![Page 22: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/22.jpg)
Simetrik poliartrit
El ve ayakta diffüz şişlik, PIF tutulumu
Romatoid artrit (yaşla sıklığı artıyor)
SLE (yaşlıda nadir)
Artrit özelliklerine göre düşünülmesi gereken durumlar
![Page 23: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/23.jpg)
Romatoid artrit
![Page 24: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/24.jpg)
El ve ayakta ışınsal tutulum
DİF eklem tutulumu
reaktif artritpsöriatik artrit
Heberden nodülü (kadında)kronik tofüslü gut (erkekte)klasik psöriatik artrit
Artrit özelliklerine göre düşünülmesi gereken durumlar
![Page 25: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/25.jpg)
Sosis parmak
![Page 26: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/26.jpg)
Klasik psöriyatik artrit
![Page 27: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/27.jpg)
Heberden nodülleri
![Page 28: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/28.jpg)
Romatizmal hastalıklarda tedavi yaklaşımları
Hareket tedavisi İlaç tedavisi Fizik tedavi Cerrahi tedavi
![Page 29: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/29.jpg)
Tedavi genellikle semptomatiktir.
Enflamatuar hastalıklarda sıcak kontrendikedir, soğuk uygulama yapılmalıdır.
Dejeneratif eklem hastalıklarında ise sıcak uygulama yapılmalıdır.
Tüm romatizmal hastalıklarda hareket tedavisinin büyük önemi vardır.
Hasta eğitimi tedavinin önemli bir bölümü olması nedeniyle burada bir örnekle incelenecektir.
Ayrıca en çok kullanılan ilaçlar olmaları nedeniyle NSAİ ilaçlar üzerinde durulacaktır.
![Page 30: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/30.jpg)
Osteoartritte Hasta eğitimi Etkilenen ekleme göre eğitim Eklemi doğru kullanma yöntemlerinin
öğretilmesi, örneğin: Patellofemoral eklem OA olan hastanın
merdiven inmekten kaçınması Rizartrozu olan hastanın mutfak eşyalarını
kullanırken yardımcı aletlerden yararlanması Koksartrozu olan hastanın mutlaka hergün
yüzüstü yatması gerektiğini bilmesi
![Page 31: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/31.jpg)
ağrı olmayacak kadar hareket, tutukluk olmayacak kadar istirahat!
Osteoartritte slogan:
![Page 32: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/32.jpg)
NSAİ ilaçlar
Ağrıyı gidermek Enflamasyonu azaltmak
Dolaylı olarak fonksiyonu korumak veya geliştirmek amacıyla kullanılırlar.
![Page 33: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/33.jpg)
Yaşlıda ilaç dozunu etkileyen faktörler Renal fonksiyon azalmıştır
Hepatik fonksiyon azalmıştır
Serum proteini özellikle albumin düşük olabilir
Hedef organ duyarlılığı azalabilir veya artabilir
Bir çok ilaç kullanımı vardır, bu da etkileşime neden olur
![Page 34: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/34.jpg)
NSAİhasar
fosfolipidler
Araşidonik asit
Lökotrienler
bronkospazm
Sitoprotektif PG• mide• böbrek• trombosit• endotel
Enflamatuvar prostaglandinler• enflamatuvar hücre birikimi ve artışına neden olur• ciltte ağrı reseptörlerini duyarlı hale getirir• hipotalamik ısı kontrolünü regüle eder
• NSAIDs • aspirin
• sitokinler• growth faktör• endotoksin
inhibitörler• COX-2 inhibitorler
COX-1(yapısal)
COX-2(indüklenir)
(+)
(-)(-) (-)
![Page 35: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/35.jpg)
NSAİ ilaçlar
Yaşlılarda hemen tüm NSAİ ilaçlar kontrollü kullanılmalı ve nispeten küçük dozlarda verilmeli, kullanılan diğer ilaçlar ile etkileşimleri dikkate alınmalıdır.
NSAİ ilaçların kombine kullanımı etkiyi arttırmaz, yan etki riskini arttırır.
GİS yan etkisini azaltmak için sup., ampul formları kullanılabilir, ancak sistemik etkileri nedeniyle yine de yan etki ortaya çıkabilir.
![Page 36: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/36.jpg)
Yaş 61-75
Yaş>75
Eş zamanlı Kortikosteroid ve NSAİİ kullanımıEş zamanlı antikoagülan ve NSAİİ kullanımı
Düşük doz NSAİİ
Yüksek doz NSAİİ
Çoklu NSAİİ kullanımı
Önceki Gİ olay
Rölatif risk
GI Kanama riski
![Page 37: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/37.jpg)
Konjestif kalp yetmezliği, kronik böbrek yetmezliği, siroz, lupus nefriti, ağır ASKH olan yaşlılarda akut böbrek yetmezliği gelişebilir.
Kardiyovasküler hastalığı olanlarda NSAİ ilaç kullanımı konjestif kalp yetmezliğine yol açabilir.
Riskli hastalarda kısa yarı ömürlü ilaçlar tercih edilerek hastalar dikkatle izlenmelidir.
![Page 38: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/38.jpg)
NSAİ ilaç yarı ömürleri
Kısa (< 6 saat) Aspirin
0.25 Diklofenak 1.1 Etodolak 6 İbuprofen 2.1 İndometasin 4.6 Ketoprofen 1.8 Tolmetin 1
Uzun (> 12 saat) Azopropazone 15 Nabumeton 13 Naproksen 14 Fenilbutazon 68 Piroksikam 57 Tenoksikam 60
![Page 39: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/39.jpg)
İlaç etkileşimleri
![Page 40: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/40.jpg)
Oral antikoagülanlar(+) Lithium(+) Oral hipoglisemikler(+) Metotreksat(+) Digoksin(+) Antihipertansifler(-) Beta blokürler(-) ACE inhibitörleri(-) Diüretikler(-) Bazı antibiyotikler
NSAİ tarafından etkilenenler
![Page 41: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/41.jpg)
NSAİ’ı etkileyenler
Antiasitler Probenecid Omeprazol H2 blokürleri
![Page 42: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/42.jpg)
Hangi NSAİ?
Etkinlik Tolerans Doz uygulaması Yan etkileri İlaç etkileşimi Hasta tercihi ve fiyatıdikkate alınarak seçilmelidir...
![Page 43: YAŞLILIK VE HAREKET SİSTEMİ SORUNLARI](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061417/568148a9550346895db5bc6a/html5/thumbnails/43.jpg)
14-18 Mayıs 2008Kremlin & Topkapı Palace
Antalya
www.romatizma2008.org
Davet
Türkiye Romatizma Araştırma ve Savaş Derneği
III. Ulusal Romatizmal Hastalıklar Kongresi