YASAMA YÜRÜTME YARGI...YARGI Anayasa Yargısı ADLİ YARGI YARGITAY Yargıtay üyelerini HSK...
Transcript of YASAMA YÜRÜTME YARGI...YARGI Anayasa Yargısı ADLİ YARGI YARGITAY Yargıtay üyelerini HSK...
TBMM
YASAMA
CUMHURBAŞKANI
YÜRÜTME
Bağımsız ve Tarafsız mahkemeler
YARGI
Milletvekili olma şartları
TC vatandaşı olmakEn az ilkokul mezunu olmak18 yaşını doldurmuş olmakKısıtlı olmamakKasıtlı suçtan toplam 1 yıl veya daha fazla
hüküm giymemiş olmakYüz kızartıcı suçlardan bir gün bile yatan
milletvekili olamazKamu Haklarından mahrum olmamak
Mazbatayı il seçim kurulu verir(dokunulmazlık başlar)
Yasama dönemi 5 yıldır
Dokunulmazlığı TBMMkaldırır.
7/15
Milletvekilliğinin kendiliğinden sona ermesi
✓Ölüm
✓Gaiplik
✓TC vatandaşlık kaybı
✓Yeniden seçilemezse
✓Cumhurbaşkanı
✓Cumhurbaşkanı Yardımcısı
✓Bakan
Olursa
TBMM GÖREV VE YETKİLERİ
➢ Kanun yapmak, değiştirmek, kaldırmak
➢ Para basılmasına karar vermek
➢ Bakanı,C.başkanı,C.başkanı yardımcısını yüce divana sevk edebilir
➢Milletlerarası anlaşmaları uygun bulmak
➢Genel ve Özel af çıkarmak 3/5
➢OHAL ve sıkı yönetim kararlarını onaylamak ve süresini uzatmak
➢ Bütçe ve kesin hesap kanunlarını görüşmek,kabul etmek
➢ Savaş ilan etmek
➢ Erken seçim ilan etmek 3/5
TBMM’NİN SEÇTİĞİ ÜYELER
➢TBMM Başkanı
➢Kamu Baş Denetçisi
➢Anayasa Mahkemesi Üyeleri
➢RTÜK üyeleri
➢Sayıştay Başkan ve Üyeleri
➢HSK Üyeleri
KANUNLARMilletvekili Kanun
Teklifi
TBMM
BAŞKANI KOMİSYON
200 151
Kanunların Yürürlüğe Girmesi
Cumhurbaşkanı
15 KABUL/VETO
Resmi gazete yayımlandığı gün yürürlüğe girer
Anayasa
Kanun
Milletlerarası
CBKYönetmelikGenelge
Yönerge
Anayasa
Kanun
Milletlerarası
CBKYönetmelik
Genelge
Yönerge
TBMM BAŞKANLIK DİVANI
Meclis Başkanı
Katip Üyeleri
Başkan Vekilleri
İdari Amirler
TBMM BİLGİ EDİNME VE DENETİM YOLLARI
1)Yazılı Soru
2)Genel Görüşme
3)Meclis Araştırması
4)Meclis Soruşturması
MECLİS TATİLDE
➢1 temmuz-1 ekim Tatil
➢Meclis tatil dışında 15 gün ara verebilir
➢Meclis tatildeyken veya aradayken toplanırsa
OLAĞANÜSTÜ✓Cumhurbaşkanı
✓Meclis Başkanı
✓120 Milletvekili
TBMM
YASAMA
CUMHURBAŞKANI
YÜRÜTME
Bağımsız ve Tarafsız mahkemeler
YARGI
Cumhurbaşkanı Olma Şartları
TC vatandaşı
40 yaşını doldurmuş olmak
Yükseköğrenim mezunu olmak
M.vekilliği seçilme yeterliliğine sahip olmak
Halk 5 Yıllığına seçer
En fazla 2 defa
Kimler Aday Gösterebilir?
✓Siyasi Parti Grupları
✓En son yapılan seçimlerde toplam geçerli oyların Tek başına veya Birlikte en az %5
✓En az 100 bin seçmenin imzası
Cumhurbaşkanı Görev ve Yetkileri
Anayasa Mahkemesi Üyelerini Seçmek(12)
Danıştay’ın 4’te 1’ini
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve vekilini
HSK’nın 4 üyesi
Devlet Denetleme Kurulu Üyelerini
Yök üyeleri ve Rektörleri atamak
Cumhurbaşkanı Görev ve Yetkileri
Seçimlerin yenilenmesine karar vermek
Milletlerarası anlaşmaları onaylamak ve yayınlamak
TSK’nın kullanılmasına karar vermek
MGK’yı toplantıya çağırmak
ÖZEL AF
Cumhurbaşkanı Yardımcılarını seçmek
Yönetmelik çıkartmak
Bütçe Kanunu teklif etmek
Milli Güvenlik Kurulu(MGK)
Cumhurbaşkanı Yardımcıları
Adalet Bakanı İç İşleri Bakanı Dış İşleri Bakanı
Milli Savunma Bakanı
Genelkurmay Başkanı
Kuvvet Komutanlıkları
Milli Güvenlik Kurulu(MGK)
✓2 ayda bir toplanır
✓Görevleri CK ile düzenlenir
✓Genel Kurmay Başkanı ve Cumhurbaşkanı Yardımcıları gündem önerilerini sunar
✓Gündemi Cumhurbaşkanı Belirler
Genelkurmay Başkanlığı
➢Genelkurmay Başkanı Cumhurbaşkanınca atanır
➢Görev ve Yetkileri KANUNLA düzenlenir
➢Genelkurmay Başkanı Cumhurbaşkanına sorumludur
ATATÜRK Kültür ve Tarih Yüksek Kurumu
✓Cumhurbaşkanının görevlendirdiği bir bakan yapacak
OHAL• Kişi Hak ve Ödevleri konu olabilir
• Sert Çekirdek Haklar
➢ Yaşama
➢ Din ve Vicdan
➢ Suç ve Cezalar Geçmişe yürütülemez
➢ Masuniyet Karinesi
• Resmi Gazetede Yayımlanır
• TBMM onayına sunulur
• ANAYASAYA Yargı yolu kapalıdır
OLAĞANÜSTÜ HALLER
➢Seferberlik
➢Doğal Afet
➢Savaş
➢Ayaklanma ve kuvvetli kalkışma
➢Şiddet olayları yaygınlaşır
➢Kamu düzeni ciddi bozulursa
➢Salgın Hastalık
➢Ağır ekonomik bunalım
OHAL SÜRESİ
CUMHURBAŞKANI
• 6 AY
TBMM
• 4 AY
1982 anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi Milletvekili olma şartlarından biri değildir?A)18 yaşını doldurmuş olmakB)Kasıtlı suçtan 1 yıl ve daha fazla hüküm giymemiş olmakC)Ortaokul mezunu olmakD)Kamu Haklarından mahrum olmamakE)Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş
Aşağıdaki durumlardan hangisi milletvekilliğinin kendiliğinden düşme sebebi değildir?A)Ölüm
B)İstifa
C)Gaiplik
D)Cumhurbaşkanı olması
E)Bir daha seçilemezse
1982 anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi TBMM’nin görev ve yetkilerinden değildir?A)Savaşa ve Barışa karar vermekB)Parlamento kararıyla para basılmasına karar vermek C)Kanun yapmak değiştirmek kaldırmakD)Milletlerarası anlaşmaları uygun bulmakE)Genel ve Özel af çıkarmak
Meclis tatildeyken doğrudan olağanüstü olarak toplantıya aşağıdakilerden hangisi çağırabilir?A)İçişleri Bakanı
B)100 mv imzası
C)Cumhurbaşkanı
D)Genelkurmay Başkanı
E)Siyasi parti grup başkanları
Kanun ve CBK’nın çakıştığı konuda CBK dikkate alınmalıdır.
TBMM
YASAMA
CUMHURBAŞKANI
YÜRÜTME
Bağımsız ve Tarafsız mahkemeler
YARGI
Anayasa YargısıADLİ
YARGI
İdari Yargı
Uyuşmazlık Yargısı
YARGI
Anayasa Yargısı
ADLİ YARGI
➢YARGITAY
➢Yargıtay üyelerini HSK seçer
➢Yargıtay cumhuriyet Başsavcısı ve vekilini CUMHURBAŞKANI seçer
İDARİ YARGI
➢DANIŞTAY
Üyelerinin
➢¼ Cumhurbaşkanı
➢¾ HSK
ANAYASA YARGISI
• Anayasa Mahkemesi (1961)
• TBMM 3 üye
• Cumhurbaşkanı 12 üye
Yüce Divan Sıfatıyla Yargıladıkları
➢ Cumhurbaşkanı➢ Cumhurbaşkanı Yardımcısı➢ Bakanlar➢ Yüksek Yargı Mensupları➢ Sayıştay Başkan ve Üyeleri➢ Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve vekili➢ HSK üyeleri(Adalet Bak.Yardımcısı)➢Meclis Başkanı➢ Genel Kurmay Başkanı ➢ Hava,Deniz,Kara Kuvvetleri Komutanları
Anayasa Değişiklikleri
➢1/3 mv teklifi
➢2 kez görüşme
➢1.görüşme 2.görüşme
360-399 arası 400(2/3)
Halk Oyu Geri Gönderme Halk oylaması Onay Geri Gönderme
60 Gün sonraki ilk Pazar
48 saat
Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanını
Anayasa Mahkemesi
seçer
SAYIŞTAY
•TBMM seçer
•Kararları kesin
•Yargı Yolu kapalı
HSK✓13 asil üye
✓7 üyesini TBMM
✓4 üyesini Cumhurbaşkanı
✓Başkanı=Adalet Bakanı
✓Doğal Üye=Adalet Bakanı Müsteşarı
✓Meslekten çıkartma kararlarına yargı yolu açık
Diğer kararlarına yargı yolu kapalıdır
Yüksek Seçim Kurulu
➢7 Asil 4 Yedek
➢6 üyesini Yargıtay
➢5 Üyesini Danıştay
Yargı Yoluna Kapalı İşlemler
✓Milletlerarası antlaşmalar
✓OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
✓Sayıştay Kararları
✓Yüksek Seçim Kurulu Kararları
✓Yüksek Hakemler Kurulu
✓İnkılap Kanunları
➢Cumhurbaşkanının yapmış olduğu işlemlere yargı yolu açıktır
Aşağıdakilerden hangisi Yüce Divan Sıfatıyla yargılanmaz?A)Adalet Bakanı
B)Genelkurmay Başkanı
C)Cumhurbaşkanı Yardımcıları
D)Adalet Bakanı Müsteşarı
E)Jandarma Genel Komutanı
Aşağıdakilerden hangisi 1982 anayasasına göre değiştirilemeyecek maddeler arasında sayılmamıştır?A)Devletin şekli
B)Resmi Dil
C)Bayrak
D)Atatürk milliyetçiliğine bağlı
E)Kuvvetler Ayrılığı
1982 Anayasasına göre TBMM kaç milletvekilinden oluşur?A)550
B)600
C)650
D)450
E)400
Aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanlığına aday gösterebilir?A)En az 20 milletvekiliB)En son yapılan genel seçimlerde %3’ü geçen partilerC)Siyasi Parti GruplarıD)En az 120 milletvekiliE)Seçmenler
2017 Anayasa değişikliğine göre Hakimler ve Savcılar Kurulunun başkanı aşağıdakilerden hangisidir?A)Cumhurbaşkanı
B)Genelkurmay Başkanı
C)TBMM Başkanı
D)Adalet Bakanı
E)İçişleri Bakanı
TBMM Genel Kurulunun erken seçim kararı alıp seçimleri yenilemesi için gerekli olan oran aşağıdakilerden hangisidir?A)Salt Çoğunluk
B)Üye tam sayısının 1/5
C)Üye tam sayısının 1/3
D)Üye tam sayısının 3/5
E)Üye tam sayısının 2/3
1982 Anayasasına göre Bakanlıkların kurulması,kaldırılması görev ve yetkileri ile merkez teşkilatlarının kurulması aşağıdakilerden hangisiyle düzenlenir?
A)Anayasa
B)Kanun
C)Yönetmelik
D)Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
E)Genelge
2017 Anayasa Değişikliğine göre Anayasa Mahkemesinin seçimiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?A)12’si cumhurbaşkanı, 3’ü TBMM tarafından seçilir
B)6’sı Yargıtay, 5’i Danıştay tarafından seçilir
C)7’si TBMM,4’ü Cumhurbaşkanı tarafından seçilir
D)1/4’ü Cumhurbaşkanı,3/4’ü Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından seçilir
E)Üyelerinin tamamı CB tarafından seçilir
1982 Anayasasına göre yazılı soru en geç kaç gün içinde cevaplandırılmalıdır?A)45
B)30
C)15
D)10
E)5
Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayası’na göre OHAL dönemlerinde dahi sınırlandırılamayacak haklardan biri değildir?
A)Yaşama Hakkı
B)Suç ve cezalar geçmişe yürütülemez
C)Masuniyet Karinesi
D)İbadet Hürriyeti
E)Din ve vicdan hürriyeti
Cumhurbaşkanı tarafından TBMM’ye geri gönderilen kanunlar hangi çoğunlukla aynen kabul edilirse Cumhurbaşkanı kanunu kabul edip Resmi gazetede yayımlamak zorundadır?
A)Üye tam sayısının 1/3’ü
B)Üye tam sayısının salt çoğunluğu
C)Toplantıya katılanların salt çoğunluğu
D)Üye tam sayısının 3/5’i
E)Üye tam sayısının 2/3’ü
1982 Anayasası’nda belirtilen sebeplere dayalı olarak alınan olağanüstü hal kararı ne zaman yürürlüğe girer?A)Resmi Gazete’de yayımlandığı gün
B)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 15 gün sonr
C)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 30 gün sonr
D)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 45 gün sonr
E)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 60 gün sonr
1982 Anayasası’na göre Hakimler ve Savcılar kaç kişiden oluşur?A)22 Asil 12 yedek üyeden
B)11 asil 4 yedek üyeden
C)17 üyeden oluşur
D)13 üyeden oluşur
E)11 üyeden oluşur
Aşağıdaki durumlardan hangisi milletvekilliğini sona erdirmez?A)Cumhurbaşkanı seçilmek
B)Cumhurbaşkanı yardımcısı seçilmek
C)Bakan seçilmek
D)TBMM başkanı seçilmek
E)Milletvekilliğinden istifa etmek
Siyasi partilerin mali denetimini kim yapar?A)Sayıştay
B)Anayasa Mahkemesi
C)Danıştay
D)Yargıtay
E)Adalet Bakanlığı
Aşağıdakilerden hangisi OHAL zamanında çıkarılan kanunla Hizmet sınıfına girmiştir?A)Emniyet Hizmetleri
B)Yardımcı Hizmetler
C)Jandarma Hizmetleri
D)Milli İstihbarat Hizmetleri
E)Avukatlık Hizmetleri
Milletvekilliğinin TBMM tarafından düşürülmesi kararına karşı kaç gün içinde Anayasa Mahkemesine başvurabilir ?A)5 gün
B)3 gün
C)7 gün
D)15 gün
E)30 gün
Uyuşmazlık Mahkemesi’nin başkanını kim seçer?A)Cumhurbaşkanı
B)Anayasa Mahkemesi
C)Adalet Bakanı
D)Hakimler ve Savcılar
E)Danıştay Genel Kurulu
Cumhurbaşkanı yurtdışındayken yerine kim vekalet edecek?A)Meclis Başkanı
B)Partisinin Grup Başkanı
C)İçişleri Bakanı
D)Cumhurbaşkanı yardımcısı
E)Dışişleri Bakanı
1982 Anayasası 2017 değişikliği ile Cumhurbaşkanı hangi konularda
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir?
A)Yasama
B)Yürütme
C)Yargı
D)İdari
E)Uluslararası ilişkiler
Milletvekili mazbatayı nereden alır?A)YSK
B)HSK
C)Anayasa Mahkemesi
D)İl Seçim Meclisi
E)TBMM
SOSYAL HAYATI DÜZENLEYEN KURALLAR
1-DİN 2-GÖRGÜ 3-AHLAK 4-HUKUK
YAPTIRIM TÜRLERİ
Ceza Cebri icra Tazminat İptal Hükümsüzlük
HÜKÜMSÜZLÜK
Yokluk Butlan Tek Taraflı Bağlamazlık
HUKUKUN TÜRLERİ
POZİTİF=Yürürlükte bulunan yazılı ve yazısız
MEVZU=Yetkili makamlar tarafından yazılı
TABİİ=Hedefteki, ulaşılması gereken
TARİHİ=Geçmişte olan şuanda olmayan hukuk k
Kişinin Hak ve Ödevleri
Sosyal ve Ekonomik
Siyasi hak ve Ödevler
Kişinin Hak ve Ödevleri(Özgürlük,Hürriyet,Düşünce)
➢Konut Dokunulmazlığı
➢Özel Hayatın Gizliliği
➢Dernek Kurma
➢Mülkiyet Hakkı
➢Toplantı ve Gösteri yürüyüşü Hakkı
➢İspat Hakkı
➢Zorla çalıştırma yasağı
Sosyal ve Ekonomik Haklar➢Kıyılardan yararlanma hakkı➢Sendika Kurma➢Toplu İş Sözleşmesi➢Toprak Mülkiyeti➢Grev Hakkı➢Lokavt hakkı➢Konut Hakkı➢Sanat ve Sanatçının korunması➢Eğitim Öğretim hakkı
SİYASİ HAK ve ÖDEVLER➢Türk Vatandaşlığı
➢Kamu hizmetine girme hakkı
➢Dilekçe Hakkı
➢Vergi
➢Mal bildirimi
➢Bilgi edinme Kamu başdenetçisine başvurma
İDARE HUKUKU
➢Yetki genişliği
➢İdarenin Bütünlüğü
➢Hiyerarşi
➢İdari Vesayet
➢Yerinden Yönetim
➢Merkezden Yönetim
HİYERARŞİK AMİRLER
Merkezi yönetim Mahalli Teşkilat➢Cumhurbaşkanı Vali
➢Bakan Belediye Başkanı
➢Vali Muhtar
➢Kaymakam
➢Bucak Müdürü
Merkezden Yönetim
Başkent TAŞRA
➢Cumhurbaşkanı Vali➢Yardımcılar Kaymakam➢Bakanlar Bucak Müdürü➢MİT➢Devlet Denetleme➢Danıştay➢Sayıştay➢MGK
Yerinden YönetimMahalli Teşkilat TAŞRA
➢İl Özel Vali
➢Yardımcılar Kaymakam
➢Bakanlar Bucak Müdürü
➢MİT
➢Devlet Denetleme
➢Danıştay
➢Sayıştay
➢MGK
Görevden uzaklaştırma=İç İşleri Bakanı
Görevden alma Danıştay
Cumhurbaşkanı
Bakan
Vali
Kaymakam
Bucak Müdürü
Yetki genişliği
Vali
VALİ➢İçişleri Bakanlığının önerisi Cumhurbaşkanının kararı ile atanan
İSTİSNAİ bir devlet memurudur.
➢Genel emir çıkarabilir
➢Polis ve Jandarma’yı kullanabilir
➢Askeri birliklerden yardım isteyebilir
➢YETKİ GENİŞLİĞİ ilkesini kullanabilir
➢İdari Vesayetle denetleme yapabilir
İlin ve ilçenin kurulması kaldırılması yer değiştirmesi ilçenin başka ile bağlanması
Belediye=5 bin
Büyükşehir Belediyesi=750 BİN
2 bin altı köy&Mahalle
KAMU TÜZEL KİŞİLERİ➢Kanunla veya CBK ile kurulur
➢İl Özel İdaresi
➢Belediye
➢Üniversite
➢Meslek Kuruluşları(Barolar,Borsalar)
➢Atatürk Kültür Dil Tarih Yüksek Kurumu
➢TRT
İDARENİN DÜZENLEYİCİ İŞLERİ
Kimler Yönetmelik Çıkarabilir?
➢Cumhurbaşkanı
➢Bakanlıklar
➢Kamu Tüzel Kişileri
SİYASİ PARTİYE
ÜYE OLABİLİR ÜYE OLAMAZ
TC vatandaşı Hakim ve Savcılar
18 yaşını doldurmuş Yüksek Yargı Mensupları
Medeni hakları kullanmaya Ehil
TSK mensupları
Yükseköğretim elemanları Kamu Çalışanları
Yükseköğretim öğrencileri
Yükseköğretim önce öğrenciler(lise)
Görevinden çekilmedikçe milletvekili olamayacak meslekler
➢Hakim ve Savcılar
➢Yüksek Yargı Mensupları
➢TSK üyeleri
➢Kamu Çalışanları
➢Yükseköğretim elemanları
MEMUR OLMA ŞARTLARI
➢TC vatandaşı olmak
➢18 yaşını doldurmuş olmak
➢Askerliği ile ilişkisi olmamak
➢En az ortaokul mezunu olmak
➢Kasıtlı suçtan 1 yıl ve daha fazla hüküm giymemiş
➢Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş olmak
➢Kamu haklarından mahrum olmamak
MEMURA UYGULANAN CEZALAR
Uyarma
Kınama
Aylıktan kesme
Kademe ilerlemesinin durdurulması
Devlet Memurluğundan çıkarma(Yüksek Disiplin Kurulu)
OY KULLANABİLECEKLER OY KULLANAMAYACAKLAR
TC vatandaşı Silah altındaki er ve erbaşlar
18 yaşını doldurmuş Askeri öğrenciler
Seçmen kütüğüne kayıtlı Temyiz kuvvetinden yoksun
Taksirli suçtan hüküm giyenler oy kullanabilir
Kasıtlı suçtan dolayı cezaevinde bulunduğum süre içinde
CEZA EHLİYETİ
➢0-12 Ceza almaz
➢12-15 suçu idrak edemiyorsa ceza almaz
➢15-18 indirimli ceza
➢(Sağır ve Dilsizler +3)
Gerçek Kişilik
• Başlangıç TAM VE SAĞ DOĞUM
• Bitiş Ölüm, Ölüm Karinesi, Gaiplik
GAİPLİK➢Mahkeme kararı gerekir SULH HUKUK
➢Ölümüne olası gözle bakılıyorsa 1 yıl beklenir
➢Sadece haber alınamıyor 5 yıl beklenir
HAK EHLİYETİ
• Tam ve sağ doğmak şartıyla Ana Rahmine düştüğü an
FİİL EHLİYETİ
➢Kişinin kendi eylem ve davranışlarıyla kendi adına haklar ve borçlar yaratabilmesidir.
➢Reşit olmak
➢Ayırt etme gücü (Mümeyyiz)
➢Kısıtlı Olmamak
➢ (Yaşlılık,Sakatlık,Savurganlık,Kötü yaşama tarzı,AlkolBağımlılığı,Tecrübesizlik,Toplam 1 yıl ve daha fazla hüküm giymiş olmak)
➢Yaş küçüklüğü kısıtlanma sebebi değil
EHLİYET ÇEŞİTLERİ
Tam ehliyetli
➢Reşit
➢Ayırt etme gücü var
➢Kısıtlı değil
Tam ehliyetsiz
➢Ayırt etme gücünden yoksun
➢Ceza ehliyeti yok
➢Tazminat sorumluluğu var
Sınırlı Ehliyetsiz
• Reşit olmayan
• Kısıtlanmış
Sınırlı ehliyetli
• Reşit
• Ayırt etme gücüne sahip
• Yasal danışmanı var