YARALANMALARDA ve GÖZE, KULAĞA, BURUNA

YABANCI CİSİM KAÇMALARINDA

İLK YARDIM

YARALANMALARDA İLK YARDIM

Yara Nedir?Bir travma sonucu deri ya da mukoza

bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir

gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruma özelliği bozulacağından

enfeksiyon riski artar.

Yara ÇeşitleriKesik Yaralar Ezik Yaralar  Delici YaralarParçalı YaralarEnfekte Yaralar 

Kesik Yaralar

Bıçak, çakı, cam gibi kesici aletlerle oluşur.

Genellikle basit yaralardır. Derinlikleri kolay belirlenir.

Ezik YaralarKünt bir cismin şiddetli olarak çarpması

ile oluşan yaralardır. Yara kenarları eziktir. Çok fazla kanama olmaz, ancak doku

zedelenmesi ve hassasiyet vardır. 

Delici YaralarUzun ve sivri aletlerle oluşan yaralardır. Yüzey üzerinde derinlik hâkimdir. Aldatıcı olabilir. Tetanos tehlikesi vardır.

Parçalı YaralarDokular üzerinde bir çekme etkisi ile

meydana gelir. Doku ile ilgili tüm organ ve saçlı deri zarar

görebilir.

Enfekte YaralarMikrop kapma ihtimali olan yaralardır.

Bunlar;Gecikmiş yaralar (6 saatten fazla),Dikişleri ayrılmış yaralar,Kenarları muntazam olmayan yaralar,Çok kirli ve derin yaralar,Ateşli silah yaraları,Isırma ve sokma ile oluşan yaralardır.

Yaraların Ortak Belirtileri Nelerdir?

AğrıKanamaYara kenarının

ayrılması

Yaralanmalarda İlk Yardım-1

A. Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi,B. Solunumun değerlendirilmesiC. Dolaşımın değerlendirilmesi

Oluş şekliSüresiYabancı cisim varlığıKanama vb.

Yaşam bulguları değerlendirilir (ABC).

Yara yeri değerlendirilir.

Kanama durdurulur.Üzeri kapatılır.Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır.Tetanos konusunda uyarıda

bulunulur.

Yaralanmalarda İlk Yardım-2

Yaradaki yabancı cisimlere dokunulmamalıdır!

Ciddi Yaralanmalar Nelerdir?Kenarları birleşmeyen veya 2-3 cm olan

yaralarKanaması durdurulamayan yaralarKas veya kemiğin göründüğü yaralarDelici aletlerle oluşan yaralarYabancı cisim saplanmış olan yaralarİnsan veya hayvan ısırıklarıGörünürde iz bırakma ihtimali olan

yaralar

Ciddi Yaralanmalarda İlk YardımYaraya saplanan yabancı cisimler

çıkarılmaz.Yarada kanama varsa durdurulur.Yara içi kurcalanmamalıdır.Yara temiz bir bezle örtülür (nemli bir

bez).Yara üzerine bandaj uygulanır.Tıbbi yardım istenir (112).

Ciddi Yaralanmalarda Yapılmaması Gerekenler

Yaraya saplanan yabancı cisimleri çıkarmayın.

Yara içini kurcalamayın.Yara üzerine yara tozu, merhem, kül,

tütün, tuz vb. koymayın.Yarayı pamuk ile örtmeyin.Yaraya el sürmeyin.

Delici Göğüs Yaralanmalarında Ne Gibi Sorunlar Görülebilir?

Göğsün içine giren cisim, akciğer zarı ve akciğeri yaralar. Bunun sonucunda şu belirtiler görülebilir:Yoğun ağrı,Solunum zorluğu,Morarma,Kan tükürme,Açık pnömotorakstır (göğüsteki yarada nefes alıyor görüntüsü).

Delici Göğüs Yaralanmalarında İlk Yardım

Yaralının bilinç kontrolü yapılır.Yaralının yaşam bulguları

değerlendirilir (ABC).Yaralı bilinci açık ise yarı oturur

pozisyonda oturtulur.Ağızdan hiçbir şey verilmez.Yaşam bulguları sık sık kontrol edilir.Tıbbi yardım istenir (112).

Delici Karın Yaralanmalarında Ne Gibi Sorunlar Olabilir?

Karın bölgesindeki organlar zarar görebilir.

İç ve dış kanama ve buna bağlı şok oluşabilir.

Bağırsaklar dışarı çıkabilir.

Delici Karın Yaralanmalarında İlk Yardım-1

Yaralının bilinç kontrolü yapılır.Yaralının yaşam bulguları kontrol

edilir.Dışarı çıkan organlar içeri

sokulmaya çalışılmaz; üzerine geniş ve nemli temiz bir bez örtülür.

Bilinç yerinde ise sırtüstü pozisyonda bacaklar bükülmüş olarak yatırılır. Isı kaybını önlemek için üzeri örtülür.

Ağızdan yiyecek ya da içecek bir şey verilmez.

Yaşam bulguları sık sık izlenir.Tıbbi yardım istenir (112).

Delici Karın Yaralanmalarında İlk Yardım-2

Kafatası ve Omurga Yaralanmalarının Önemi

Merkezi sinir sistemi etkilenebilir. Bel kemiğindeki yaralanmalarda omurgada

ani sıkışma ya da ayrılma meydana gelebilir.

Bunun sonucunda sinir sistemi etkilenerek bazı olumsuz sonuçlar oluşabilir.

Trafik kazalarında ölümlerin % 80’i kafatası ve omurga yaralanmalarından olmaktadır.

Kafatası ve Omurga Yaralanmaları Çeşitleri

Saçlı deride yaralanmalarYüz YaralanmalarıOmurga (Bel Kemiği) YaralanmalarıKafatası, Beyin YaralanmalarıKafatası Kırıkları: Kafatası

kırıklarında beyin zedelenmesi, kemiğin kırılmasından daha önemlidir.

Kafatası ve Omurga Yaralanmalarının Nedenleri

Yüksek bir yerden düşmeBaş ve gövde yaralanmasıOtomobil ya da motosiklet

kazalarıSpor ve iş kazalarıYıkıntı altında kalma

Kafatası ve Omurga Yaralanmalarında Belirtiler-1 Bilinç düzeyinde değişmeler, hafıza

değişiklikleri ya da hafıza kaybıBaşta, boyunda ve sırtta ağrıElde ve parmaklarda karıncalanma

ya da his kaybıVücudun herhangi bir yerinde tam

ya da kısmi hareket kaybı

Baş ya da bel kemiğinde şekil bozukluğu

Burun ve kulaktan beyin omurilik sıvısı ve kan gelmesi

Baş, boyun ve sırtta dış kanamaSarsıntıDenge kaybıKulak ve göz çevresinde morluk

Kafatası ve Omurga Yaralanmalarında Belirtiler-2

Ancak, hastada hiçbir belirti yoksa bile;

1. Trafik kazaları,2. Yüz ve köprücük kemiği

yaralanmaları,3. Tüm düşme vakalarındabilinci kapalı olan tüm

hastalarda/yaralılarda kafa ve omurga yaralanması olduğu var sayılmalıdır.

Kafatası ve Omurga Yaralanmalarında İlk Yardım-1

Bilinç kontrolü yapılır.Yaşam bulguları değerlendirilir.Hemen tıbbi yardım istenir (112).Bilinci açıksa hareket etmemesi sağlanır.

Her hangi bir tehlike söz konusu ise bulunduğu pozisyonda ve sarsmadan sürüklenir.

Baş-boyun-gövde ekseni bulunduğu şekilde korunmalıdır.

Tüm yapılanlar ve olanlar, gelen 112 ekibine bildirilmelidir.

Asla yalnız bırakılmamalıdır.

Kafatası ve Omurga Yaralanmalarında İlk Yardım-2

Göze Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım-1

Toz gibi küçük madde ise;Göz ışığa doğru çevrilir ve alt göz

kapağı içine bakılır.Gerekirse üst göz kapağı açık

tutulur.Nemli temiz bir bezle çıkarılmaya

çalışılır.

Hastaya gözünü kırpıştırması söylenir.

Göz ovulmamalıdır.Çıkmıyorsa sağlık kuruluşuna

gitmesi sağlanır.

Göze Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım-2

Göze bir cisim batmış ya da metal cisim kaçmışsa;

Gerekmedikçe hasta yerinden oynatılmaz.

Göze hiçbir şekilde dokunulmaz.Tıbbi yardım istenir (112).Hastanın, göz uzmanı olan bir sağlık

kuruluşuna gitmesi sağlanır.

Kulağa Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım Kesinlikle sivri ve delici bir cisimle

müdahale edilmez.Su değdirilmez.Tıbbi yardım istenir (112).

Buruna Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım

Burun duvarına bastırarak kuvvetli bir nefes verme ile cismin atılması sağlanır.

Çıkmazsa tıbbi yardım istenir (112).