YANIK, DONMA VE SICAK ÇARPMASINDA

İLK YARDIM

Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasıdır.

YANIK NEDİR?

Genellikle sıcak su veya buhar teması sonucu

Sıcak katı maddelerle temasAsit/alkali gibi kimyasal maddelerle temasElektrik akımı etkisi Radyasyon nedeni ile de oluşabilir.

Yanıklar Nasıl Oluşur?

Fiziksel yanıklarKimyasal yanıklar

Yanık Çeşitleri Nelerdir?

Isı ile oluşan yanıklarElektrik nedeni ile oluşan yanıklarIşın ile oluşan yanıklarSürtünme ile oluşan yanıklarDonma sonucu oluşan yanıklar

Fiziksel Yanıklar

Kimyasal Yanıklar

Asit ve alkali maddeler ile oluşan yanıklar

DerinlikYaygınlıkBölgeEnfeksiyon riskiYaşSolunum yoluyla görülen zararÖnceden var olan hastalıklar

Yanığın Ciddiyetini Belirleyen Faktörler

1.derece yanıklar2.derece yanıklar3.derece yanıklar

Yanıkların Derecelendirilmesi

Deride kızarıklık, Ağrı, Yanık bölgede ödem vardır. Yaklaşık 48 saatte iyileşir.

I. Derece Yanık

Deride içi su dolu kabarcıklar (bül) vardır.

Ağrılıdır. Derinin kendini yenilemesi ile kendi kendine iyileşir.

II. Derece Yanık

Derinin tüm tabakaları etkilenmiştir. Özellikle de kaslar, sinirler ve

damarlar üzerinde etkisi görülür. Beyaz ve kara yaradan siyah renge

kadar aşamaları vardır. Sinirler zarar gördüğü için ağrı

yoktur.

III. Derece Yanık

Yanık derinliği, yaygınlığı ve oluştuğu bölgeye bağlı olarak organ ve sistemlerde işleyiş bozukluğuna yol açar.

Ağrı ve sıvı kaybına bağlı olarak, şok meydana gelir.

Yaralının kendi vücudunda bulunan mikrop ve toksinlerle enfeksiyon oluşur.

Yanığın Vücuttaki Olumsuz Etkileri

Isı İle Oluşan Yanıklarda İlkyardım-1

Kişi halen yanıyorsa paniğe engel olunarak koşması engellenir.

Hastanın üzeri battaniye yada bir örtü ile kapatılarak yuvarlanması sağlanır.

Yaşam belirtileri değerlendirilir.(ABC)

Solunum yolunun etkilenip etkilenmediği kontrol edilir.

Yanık bölge en az 20 dk. soğuk su altında tutulur.

Ödem oluşabileceği düşünülerek yüzük, bilezik saat gibi eşyalar çıkartılır.

Yanmış alandaki deriler kaldırılmadan giysiler çıkarılır.

Takılan yerler varsa giysi kesilir.

Isı İle Oluşan Yanıklarda İlkyardım-2

Temizliğe dikkat edilir.Su toplamış yerler patlatılmaz.Yanık üzerine ilaç yada yanık merhemi

gibi maddeler sürülmemelidir.Yanık üzeri temiz ve nemli bir bezle

örtülür veya streç film ile kapatılır.Hasta battaniye ile örtülür.

Isı İle Oluşan Yanıklarda İlkyardım-3

Yanık bölgeler (parmaklar vb.) birlikte bandaj yapılmamalıdır.

Yanık geniş ve sağlık kuruluşu uzaksa hastanın kusması yoksa, bilinci açıksa ağızdan sıvı maddeler verilerek sıvı kaybı önlenir.

112 aranarak tıbbı yardım istenir.

Isı İle Oluşan Yanıklarda İlk Yardım-4

Kimyasal Yanıklarda İlk Yardım

Deriyle temas eden kimyasal maddenin en kısa sürede deri ile teması kesilmelidir.

Bölge bol, tazyiksiz su ile en az 15-20 dk. yumuşak bir şekilde yıkanır.

Giysiler çıkarılır.Hasta örtülür.112 aranır.

Soğukkanlı ve sakin olunur.Hastaya dokunmadan önce elektrik akımı

kesilir.Akımı kesme imkanı yoksa tahta çubuk

yada ip gibi bir cisimle elektrik teması kesilir.

Hastanın ABC’si değerlendirilir.

Elektrik Yanıklarında İlk Yardım-1

Hastaya kesinlikle su ile müdahale edilmez.

Hasta hareket ettirilmez.Hasar gören bölgenin üzeri temiz bir bezle

örtülür.Tıbbi yardım istenir.

Elektrik Yanıklarında İlk Yardım-2

Sıcak Çarpması Nedir?

Yüksek derece ısı ve nem nedeni ile vücut ısısının ayarlanmaması sonucu ortaya çıkan tabloya denir.

Adale kramplarıGüçsüzlük YorgunlukBaş dönmesiDavranış bozukluğu,sinirlilik

Sıcak Çarpması Belirtileri-1

Solgun ve sıcak deriBol terlemeMide krampları, bulantı ve kusmaBilinç kaybı ve hayal görmeHızlı nabız

Sıcak Çarpması Belirtileri-2

Hasta serin ve havadar bir yere alınır.

Giysiler çıkarılır.Sırtüstü yatırılarak kol ve bacaklar

yükseltilir.Bulantı yoksa ve bilinci açıksa su

kaybı önlenir.1lt.su+1çay kaşığı karbonat+1çay

kaşığı tuz karışımı ya da soda verilir.

Sıcak Çarpmasında İlk Yardım

Kalp hastaları,Tansiyon hastaları,Diyabet hastaları,Kanser hastaları,Normal kilonun çok veya çok olanlar,Psikolojik rahatsızlığı olanlar,

Sıcak Çarpmasında Risk Grupları-1

Böbrek hastaları,65 yaş üstü olanlar,5 yaş altı çocuklar,Hamileler,Sürekli ve bilinçsiz diyet uygulayanlar,Yeterli miktarda su içmeyenler.

Sıcak Çarpmalarında Risk Grupları-2

Şapka, güneş gözlüğü, şemsiye gibi güneş ışığından koruyacak aksesuarlar kullanılmalı,

Mevsim şartlarına uygun giyinilmeli,Bol miktarda sıvı tüketilmeli,Vücut temiz tutulmalı,Her öğünde yeterli miktarda gıda alınmalı,

Sıcak Çarpmasından Korunmak İçin Alınması Gereken Önlemler-1

Gereksiz ve bilinçsiz ilaç kullanılmamalı,

Direk güneş ışığından korunmalı,Kapalı mekanların düzenli aralıklarla

havalandırılmasına özen gösterilmelidir.

Sıcak Çarpmasından Korunmak İçin Alınması Gereken Önlemler-2

Donma Nedir?

Aşırı soğuk nedeni ile soğuğa maruz kalan bölgeye yeterince kan gitmemesi ve dokularda kanın pıhtılaşması ile dokuda oluşan hasara denir.

Donma Dereceleri-1

1.Derece: En hafif şeklidir. Erken müdahalede hızla iyileşir.

Deride solukluk ve soğukluk hissi vardır.

Uyuşukluk ve halsizlik görülür.Daha sonra kızarıklık ve iğnelenme

hissi olur.

2.Derece: Soğuğun sürekli olması ile belirtiler belirginleşir.

Zarar gören bölgede gerginlik hissi olur.

Ödem,ağrı ve içi su dolu kabarcıklar meydana gelir.

Su toplanması iyileşirken siyah kabuklara dönüşür.

Donma Dereceleri-2

3.Derece :Dokuların geriye dönülmez biçimde hasara uğramasıdır.

Canlı ve sağlıklı deriden kesin hatları ile ayrılan siyah bir bölge oluşur.

Donma Dereceleri-3

Donmada İlk Yardım-1

Hasta ılık bir ortama alınarak soğukla teması kesilir.

Sakinleştirilir,kesin istirahata alınır ve hareket ettirilmez.

Kuru giysiler giydirilir.Sıcak içecekler verilir.Su toplamış bölgeler patlatılmaz.

Bu bölgelerin üstü örtülür.

Donuk bölge ovulmaz. Kendi kendine ısınması sağlanır.

El ve ayak doğal pozisyonda tutulur.Isınma işleminden sonra hala

hissizlik varsa bezle bandaj yapılır.El ve ayaklar yukarı kaldırılır.112 aranarak tıbbi yardım istenir.

Donmada İlk Yardım-2

http://img.mynet.com/ha2/kar3.jpg