Writer: Nguyen Quoc Hung, MA - Hanuweb.hanu.vn/dec/file.php/1/QuocHung/Teach_Children.pdf · 3 Part...

1

VTV-2 BROADCAST PROGRAMME ON METHODOLOGY IN an ELT SITUATION FOR CHILDREN IN VIETNAM.

Writer: Nguyen Quoc Hung, MA

2

HANOI 2004

NguyÔn Quèc Hïng, MA

D¹y trÎ häc tiÕng anh __________________________________________________________________ Ch¬ng tr×nh ph¸t sãng VTV-2 vÒ ph¬ng ph¸p d¹y trÎ ViÖt Nam häc tiÕng Anh.

CONTENTS (Môc Lôc) Syllabus Map Part 1 Introduction Characteristics of Young Learners 1 (§Æc thï cña trÎ trong häc tËp) Part 2 Children Learn English 9 (TrÎ nhá häc tiÕng Anh) Part 3 The MAT Method 18 (Ph¬ng ph¸p MAT) Part 4 The Challenges 27 (Nh÷ng Th¸ch thøc)

3

Part 5 The TPR Method 38 (Ph¬ng ph¸p TPR) Part 6 MAT & TPR 47 (Sù phèi hîp cña MAT & TPR

trong gi¶ng d¹y trªn líp) Part 7 The CA. The DM. Let's Go: functions. The Teacher's Role: the Facilitator 55 (Ph¬ng ph¸p Giao TiÕp, Ph¬ng ph¸p Trùc tiÕp, Let's Go: chøc n¨ng.

Vai trß gi¸o viªn: ngêi T¹o ®iÒu kiÖn) Part 8 Teach Children to Listen, Speak, Read, and Write 62 (D¹y trÎ häc nghe, nãi, ®äc, viÕt) Part 9 Using the Picture Dictionary 73 (Sö dông Tù ®iÓn Tranh) Part 10 Class Observation (Dù líp) 86 __________________________________________ METHODOLOGY IN TEACHING CHILDREN ENGLISH VTV-2 BROADCAST PROGRAMME __________________________________________________________________ SYLLABUS MAP PART TITLE CONTENT ILLUSTRATIONS 1

Introduction

1. Introduction to Let's Go 2. Characteristics of young learners: children are physical, have short attention, are comfortable with routines and enjoy repetition,

Let's Go syllabus • Let's Go Video 1. Unit 1 : Let's

Talk, Let's Sing. Unit 3. Unit 5 • Game: Board Race • Filming a primary class

learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school)

2 Children Learn English

1. Learning through watching, listening, imitating, doing things

• Let's Go Video-1. Unit 4, Unit 5: Let's Talk, Let's Sing

• Flashcards LG-1 • Let's Go Games: Bingo,

Command Chain. • Filming a primary class

learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): Let's Learn & Let's Learn Some More

3 The MAT Method

Brief introduction to the MAT method: Model, Action, Talk

• Let's Go Video 1: Unit 6, Unit 7: Let's Talk. Let's Sing

• Filming a primary class

4

learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units of Let's Go 1 to illustrate M-A-T

• Let's Go Games: Chain Drill, Conversation Lines, Walk and Talk, Hidden Words

4 The Challenges The challenges to the Vietnamese teachers and how to improve their English (natural speed, natural rhythm, natural intonation and good pronunciation)

• Let's Go Video 1: Unit 1 (pronunciation practice). Let's Chant (practice rhythm). Unit 4 (pronunciation practice)

• Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units

5 The TPR

Method Language acquisition. Physical response High-speed understanding, long-term retention, zero stress, enjoyable for teachers and students.

• Let's Go Video 2: Unit 3. Let's Chant (Pick up your pencil)

• Let's Go Games: Scramble Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units of Let's Go 1 to illustrate TPR.

5

6 MAT & TPR The combination of these two

methods: Ask, Answer, Tell, Talk

• Let's Go Video 1. Unit 1. Unit 5. Unit 4.

• Let's Go Games: Find your partners

• Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units of Let's Go Video1 to illustrate the combination of MAT & TPR.

7 Communicative

Approach Building language competence: Introducing functions from the 8 units of Let's Go 2 (syllabus map) The teacher's role: facilitator.

• Let's Go Video-2: Let's Talk (8 units)

• Let's Go-1. Unit 7: Let's Learn Some More

• Let's Go Games: Back-to- back Telephone. Slap

• Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units of Let's Go 1 to illustrate the functional approach

8 Teach Children

to Listen, speak, Read and Write

Classroom techniques in teaching the four skills

• Let's Go Video-2. Unit 8: Let's Talk. Let's Sing. Unit 6: Let's Talk. Unit 2: Let's Talk

• Wall chart. Unit 4 Level 1: Let's Learn

• Let's Chant: Listen Carefully • Let's Go Games: Rhythm.

Scrabble • Filming a primary class

learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units of Let's Go 1 to illustrate the teaching of the four skills

9 Using a

Dictionary Introducing OUP's Let's Go Picture Dictionary

• Various kinds of exercises using the Let's Go Picture Dictionary to increase vocabulary and drill on the four skills

10 Class Observation

Model teaching: Let's Go-1 Unit 8

• Use all the components in unit 8: Let's Talk. Let's Sing. Let's Learn. Let's Learn Some More. Let's Move. Let's Listen.

• Let's Go Games: Delay Race. Charades

6

Proposed Broadcast Time Table Monday (First show)

Time 22:30

Tuesday (Repeated)

Time 13:00

9 August Part-1

10 August

23 August Part-2 24 August 6 September Part-3 7 September 20 September Part-4 21 September 11 October Part-5 12 October 18 October Part-6 19 October 25 October Part-7 26 October 8 November Part-8 9 November 22 November Part 9 23 November 6 December Part-10 7 December The opening show is on 9 August 2004 ACKNOWLEDGEMENT I would like to give special thanks to: The Oxford University Press who provides me with all the materials I need to write this book and the TV broadcast programme. Without their input this book could not have existed. The Vietnam Television (VTV-2) who broadcast the "Teach Children English (D¹y trÎ häc tiÕng Anh) programme based on this book. The many hundreds of teachers I have worked with on our training courses, whose view of the teaching of children is of great appreciation. The children whose imagination and liveliness in learning is of great encouragement for me to write this book and realise the TV programme. ________________________

7

PART 1: Giíi thiÖu

(INTRODUCTION) Khi h×nh thµnh mét líp d¹y tiÕng, mét yÕu tè quan träng chóng ta cÇn quan t©m, ®ã lµ

løa tuæi. Trong quyÓn s¸ch nµy chóng t«i muèn tr×nh bµy vÒ quy tr×nh d¹y tiÕng cho

trÎ ë ®é tuæi 8-12.

ë løa tuæi tiÓu häc, kh¸c víi løa tuæi mÉu gi¸o, chóng ta ®n ph¶i nãi ®Õn viÖc thiÕt kÕ mét ch−¬ng tr×nh d¹y tiÕng cã môc tiªu ng«n ng÷ râ rµng. Hay nãi mét c¸ch kh¸c

chóng ta cÇn x¸c ®Þnh mét b¶n ®å ng÷ liÖu (syllabus map) cho tõng kho¸ häc, tõ ®ã

biªn so¹n mét bé s¸ch gi¸o khoa thÝch hîp víi løa tuæi.

8

Chóng ta cÇn thiÕt kÕ mét bé s¸ch d¹y-häc tiÕng Anh cho trÎ kh«ng ph¶i lµ ng−êi b¶n

ng÷ vµ häc tiÕng Anh lÇn ®Çu. Chñ ®Ò vµ t×nh huèng quen thuéc víi løa tuæi. Trong

quyÓn s¸ch nµy chóng t«i sÏ sö dông bé s¸ch Let's Go cña nhµ xuÊt b¶n Oxford (OUP)

®Ó minh ho¹ cho quan ®iÓm d¹y tiÕng Anh cho trÎ. Bé s¸ch nhÊn m¹nh vµo kh¶ n¨ng

giao tiÕp theo mét hÖ thèng ng÷ ph¸p cã khèng chÕ, ®−a vµo nh÷ng ho¹t ®éng giao

tiÕp hai chiÒu.

Let's Go hay bÊt cø mét hÖ thèng s¸ch d¹y tiÕng nµo còng ®Òu mang hµm ý vÒ ph−¬ng

ph¸p. Nã ®ßi hái ng−êi thµy thùc hiÖn ®−îc nh÷ng môc tiªu ng«n ng÷ th«ng qua

ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. NÕu mét quyÓn s¸ch biªn so¹n theo quan ®iÓm CA

(communicative approach), nh−ng gÆp ng−êi thµy qu¸ say s−a víi ng÷ ph¸p th× häc trß

còng sÏ bÞ biÕn thµnh nh÷ng quyÓn s¸ch ng÷ ph¸p biÕt ®i (walking grammar books).

Nh−ng tr−íc hÕt chóng ta hny bµn ®Õn vÊn ®Ò cÇn ph¶i quan t©m lµ: ®Æc thï cña ®èi

t−îng cña chóng ta.

H×nh h×nh ¶nh mét líp ®ang ch¬i trß ch¬i.

§Æc thï cña trÎ trong häc tËp (CHARACTERISTICS OF THE YOUNG LEARNER)

Chóng ta ®Òu biÕt trÎ em rÊt hiÕu ®éng (Children are physical). TrÎ cña chóng ta thÝch

hiÓu biÕt çi míi th«ng qua nh÷ng hµnh ®éng do chÝnh m×nh lµm, råi tõ ®ã rót ra

nh÷ng suy nghÜ vÒ çi míi ®ã, ®«i khi cßn cã çch gi¶i thÝch riªng cña m×nh vÒ çi

míi.

H×nh hai häc sinh: b¾t tay nhau vµ nãi: How are you? I'm fine thank

9

V× thÕ giê häc ngo¹i ng÷ ph¶i lµ giê ®−a häc sinh vµo ho¹t ®éng giao tiÕp thùc, tøc lµ

häc sinh ®−îc giao tiÕp mét çch cã Ên t−îng, nh»m t¹o ra mét ph¶n x¹ míi, tøc lµ

ph¶n x¹ sö dông ng«n ng÷ míi trong t×nh huèng cò.

Khi trÎ ViÖt Nam gÆp nhau th−êng hái: CËu ®i ®©u ®Êy? CËu ®i häc µ? ,v.v. §ã lµ t×nh

huèng trÎ ViÖt Nam th−êng gÆp, chóng ta t¹m gäi lµ t×nh huèng cò. Trong cïng t×nh

huèng Êy, trÎ ng−êi Anh hái How are you? VËy th× ®Ó t¹o ph¶n x¹ míi nµy trong t×nh

huèng cò Êy, nÕu chóng ta chØ gi¶i thÝch vµ b¾t trÎ ®äc thuéc lßng c©u: How are you?

th× cã thÓ thµnh c«ng trong chèc l¸t, tøc lµ thµnh c«ng trong viÖc b¾t trÎ nh¾c l¹i ®óng,

nh−ng kh«ng t¹o ®−îc ph¶n x¹ trong t×nh huèng. §Ó ®¸p øng víi tÝnh hiÕu ®éng chóng

ta cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ ®−îc chÝnh m×nh thùc sù xö lý çc ®¬n vÞ ng«n ng÷ trong

giao tiÕp thùc, kh«ng thÓ b¾t ch−íc thñ ph¸p ®èi víi ng−êi lín lµ: l−u kho, tøc lµ d¹y

s½n mét sè mÉu c©u, l−u l¹i trong ãc, råi khi cÇn mang ra sö dông.

§iÓm thø hai lµ: trÎ kh«ng tËp trung ®−îc l©u (Children have short attention). Chóng

ta cã thÓ thÊy trong nhiÒu cuéc héi häp cña ng−êi lín, tõng nhãm tõng nhãm th× thµo

nãi chuyÖn riªng, kh«ng quan t©m ®Õn chñ to¹ ®ang nãi g×. §ã lµ thãi quen rÊt xÊu,

nh−ng nã kh¸c víi con trÎ ë chç: ng−êi lín lµm viÖc ®ã mét çch cã ý thøc, cßn con

trÎ, rÊt tù nhiªn. Tù nhiªn ë chç trÎ kh«ng cã kh¶ n¨ng tËp trung t− t−ëng vµo mét vÊn

®Ò trong mét thêi gian dµi, kÓ c¶ khi vÊn ®Ò ®ã lµ vÊn ®Ò rÊt hÊp dÉn. Thêi gian dµi ë

trÎ cã khi chØ lµ vµi phót ®ång hå. V× thÕ chóng ta thÊy mét tiÕt häc cña trÎ nhá chØ lµ

25-30 phót, trong khi ®ã tiÕt häc cña ng−êi lín lµ 60 phót hoÆc 90 phót.

Tr−íc tÝnh çch nµy, mét líp häc tiÕng cÇn ®−îc tæ chøc sao cho quy tr×nh häc trªn líp

ph¶i ®a d¹ng vÒ ho¹t ®éng vµ ph¶i thay ®æi lu«n, kh«ng nªn ®Ó mét d¹ng thøc ho¹t

®éng, dï lµ sinh ®éng ®i ch¨ng n÷a, kÐo dµi qu¸. Ch¼ng h¹n

Chóng ta d¹y hái tªn: What's your name?

10

§©y lµ mét d¹ng thøc ho¹t ®éng. Chóng ta kh«ng nªn kÐo dµi ph−¬ng thøc b¾t trÎ hái

tªn b¹n bªn c¹nh, mµ cã thÓ thay ®æi ph−¬ng thøc nh−:

• Mét häc sinh ngåi ®Çu bµn ch¹y xuèng cuèi líp hái tªn mét b¹n ngåi ë bµn

cuèi.

• Cho mét häc sinh ®i ra ngoµi líp gi¶ vê míi ®i vµo, mét b¹n ch¹y ra hái tªn.

• Cho mét nhãm ®øng d¹y h¸t bµi "What's your name?"

• Cho mét nhãm ®øng d¹y ®äc th¬ bµi "What's your name?"

Mét ®Æc thï n÷a cña trÎ lµ thÝch ch¬i mµ häc (Play to learn). §iÒu nµy gi¸o häc ph¸p

hiÖn ®¹i kh«ng nh÷ng c«ng nhËn ®èi víi çc líp trÎ nhá, mµ cßn ®èi víi c¶ nh÷ng líp

lín nh− häc sinh trung häc(young adults). Víi nh÷ng ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i ngµy nay

gi¸o häc ph¸p d¹y tiÕng ®n gÇn nh− ®¸p øng tèt nh÷ng nhu cÇu nµy cña trÎ. Chóng ta

cã ®ñ çc lo¹i h×nh ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng quan ®iÓm trªn

• Häc b»ng video víi ch−¬ng tr×nh thuÇn tuý ho¹t h×nh. VÝ dô ch−¬ng tr×nh ph¸t

sãng VTV-2: Muzzy in Gon®olan and Muzzy Comes Back.)

• Häc b»ng video víi ch−¬ng tr×nh kÕt hîp ho¹t h×nh víi ng−êi thùc. VÝ dô

ch−¬ng tr×nh ph¸t sãng Hanoi TV: Bravo!

• Häc th«ng qua ch−¬ng tr×nh ®äc th¬: 100 Nursury Rhymes (Video)

• Häc th«ng qua çc bµi h¸t: Let's Chant, Let's Sing (audio tapes, OUP)

• Häc qua çc trß ch¬i: Scrabble vµ nhiÒu trß ch¬i giíi thiÖu trong bé Let's Go

(OUP)

• Häc qua çc c©u chuyÖn: c« gi¸o kÓ, häc trß nghe, hoÆc nghe truyÖn qua b¨ng

h×nh: Alice in Wonderland, Cinderella, Aladin, v.v., hoÆc nghe truyÖn qua

b¨ng tiÕng: Ali Baba and Forty Thieves (ch−¬ng tr×nh ph¸t sãng Vietnam

Radio), v.v.

Vµ cuèi cïng lµ trÎ cÇn nh÷ng yÕu tè lÆp ®i lÆp l¹i (Children are comfortable with

routines and enjoy repetition). Ho¹t ®éng lÆp ®i lÆp l¹i trong häc tiÕng võa dïng ®Ó

giíi thiÖu ng÷ liÖu míi võa dïng ®Ó cñng cè ng÷ liÖu cò. Ho¹t ®éng nµy khi d¹y tiÕng

Anh cho ng−êi lín còng lµ ho¹t ®éng rÊt cÇn thiÕt. Sù lÆp ®i lÆp l¹i kh«ng thuÇn tóy lµ

11

nh¾c l¹i nguyªn si mét ng÷ liÖu nµo ®ã. ë trÎ nhá, chóng ta l¹i cµng kh«ng nªn sö dông h×nh thøc nµy. Cïng mét ng÷ liÖu, chóng ta cã nhiÒu çch ®Ó cuèn chiÕu.

Chóng ta cã thÓ dïng t×nh huèng kh¸c nhau ®Ó lÆp l¹i mét yÕu tè ng«n ng÷. VÝ dô

• Mét häc sinh ®i vµo líp, ngåi xuèng c¹nh b¹n.

S1: How are you?

S2: I'm fine, thanks.

• Hai häc sinh ®i ngoµi ®−êng, gÆp nhau võa ®i võa nãi

S1: How are you?

S2: I'm fine, thanks.

Chóng ta cã thÓ dïng çc lo¹i h×nh bµi tËp kh¸c nhau ®Ó nh¾c l¹i . VÝ dô

• ViÕt chÝnh t¶ theo ba môc tiªu: nãi, nghe, viÕt: mét dny líp ®äc to c©u hái

"How are you?", råi viÕt xuèng giÊy. Dny líp bªn kia tr¶ lêi "I'm fine, thank

you." råi viÕt xuèng giÊy.

• Gâ tay vµo bµn, tËp ®äc.

• TËp h¸t bµi "How are you?".

VËy lµ trong nh÷ng viÖc lµm trªn, ®Ó ®¸p øng ®Æc thï cña trÎ trong quy tr×nh häc tiÕng,

chóng ta ®n dïng nh÷ng kü thuËt vµ lo¹i h×nh bµi tËp nh»m ®−a trÎ vµo giao tiÕp thùc

(bring children to real communication) t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh mét céng ®ång hîp

t¸c víi nhau trong häc tËp (establish cooperation).

Còng trong m«i tr−êng ®ã häc sinh ®−îc tiÕp xóc nhiÒu víi tiÕng Anh b¶n ng÷ th«ng

qua häc h¸t b»ng b¨ng audio hoÆc/vµ video, xem b¨ng ho¹t ®éng cña çc b¹n ng−êi

Anh, v.v. häc sinh thùc sù trë thµnh nh÷ng thµnh tè tÝch cùc cña bµi gi¶ng, gi¶m tíi

møc tèi ®a hiÖn t−îng thµy quªn trß ®Ó tù luyÖn cho m×nh. Thµy nãi nhiÒu qu¸.

Trong m«i tr−êng häc tËp ®Çy kh«ng khÝ th©n thiÖn nh− vËy (friendly environment)

ng−êi thµy cã nhiÖm vô t¨ng c−êng sù th©n thiÖn Êy, tr¸nh nh÷ng hµnh vi çu g¾t,

m¾ng má häc sinh. Gi¸o häc ph¸p hiÖn ®¹i ®n kh¼ng ®Þnh sù nghiªm kh¾c th«ng qua

h×nh ph¹t kh«ng cã t¸c dông tÝch cùc, mµ cã lÏ ch−a bao giê cã t¸c dông tÝch cùc ®èi

víi trÎ nhá.

§Õn ®©y chóng ta hny cïng nhau xem xÐt mét vµi bµi häc ®Çu tiªn dµnh cho trÎ nhá.

Nã ®n ®¸p øng bèn ®Æc thï cña trÎ nh− thÕ nµo?

Chôp l¹i Let's Talk cña Let's Go. Init 1

12

Nh− vËy lµ ngay trong phÇn giíi thiÖu ng÷ liÖu

What's your name?

How are you? I'm fine.

chóng ta ®n nhËn ra nh÷ng yÕu tè ®¸p øng ®Æc thï: trÎ nhá kh«ng tËp trung ®−îc l©u.

NÕu chóng ta chØ cho trÎ tõng em hái tªn, råi em bªn c¹nh tr¶ lêi th× ®Õn em thø ba,

thø t− lµ b¾t ®Çu nhµm ch¸n. Trong video clip võa råi, cïng mét bµi tËp hái tªn What's

your name?, chóng ta b¾t ®Çu b»ng sù xuÊt hiÖn cña Andy, tù giíi thiÖu tªn m×nh, råi

®Õn Kate. Sau ®ã th× cã sù thay ®æi, khi häc sinh thø ba xuÊt hiÖn lµ b¾t ®Çu xuÊt hiÖn

sù giao tiÕp trùc diÖn. Kate hái tªn vµ John tr¶ lêi. Trong khi ®ã Andy kh«ng ®øng

ngoµi cuéc mµ vÉn nghiªng ngã nh×n ng−êi b¹n míi xuÊt hiÖn, t¹o khung c¶nh giao

tiÕp tù nhiªn.

Khi Jenny, ng−êi thø t− xuÊt hiÖn, th× t×nh huèng l¹i thay ®æi mét chót, häc sinh nµy

®Çu tiªn chØ giao tiÕp víi kh¸n gi¶, kh«ng biÕt cã c¸c b¹n ®øng ë hµng trªn. Jenny h¬i

giËt m×nh khi nghe thÊy c©u hái "What's your name?'. BÐ ngÈng lªn tr¶ lêi, vµ hái l¹i.

§Õn ®©y chóng ta ®n h×nh thµnh mét nhãm giao tiÕp. Liza xuÊt hiÖn, vµ l¹i ng¹c nhiªn

khi thÊy cã ®«ng b¹n qu¸. Liza nhËp ngay vµo cuéc lµm quen nhau. Råi ®Õn Scott.

Vµ cuèi cïng c¶ nhãm nµy kÐo kh¸n gi¶ vµo nhãm cña m×nh b»ng c©u chµo vµ hái tªn.

Tuy chØ lµ mét video clip kho¶ng ch−a ®Çy mét phót, vµ ng÷ liÖu ®¬n gi¶n, nh−ng

chóng ta ®n thÊy nã ®¸p øng nhu cÇu (1) tù trÎ ho¹t ®éng ®Ó tiÕp thu ng«n ng÷ míi, (2)

13

ng«n ng÷ xuÊt hiÖn trong t×nh huèng thùc, (3) thay ®æi h×nh thøc tiÕp thu yÕu tè ng«n

ng÷ vµ, (4) yÕu tè ng«n ng÷ môc tiªu ®−îc lÆp ®i lÆp l¹i víi cïng mét h×nh thøc,

nh−ng thay ®æi thñ ph¸p.

LÏ dÜ nhiªn trong mét líp häc, video clip nµy còng vÉn chØ lµ demo (lµm mÉu ®Ó giíi

thiÖu), vµ chóng ta cÇn ®−a chÝnh häc sinh cña chóng ta vµo ho¹t ®éng theo xu h−íng

trªn. §Ó lµm ®−îc viÖc nµy, chóng ta cho häc sinh ho¹t ®éng theo ®«i (pair work),

theo nhãm (group work), vµ c¶ líp (class work) ®Ó häc hái vµ nãi tªn.

Pair work: hai häc sinh ®i tõ ngoµi vµo trong líp hái vµ tr¶ lêi tªn. (Mét vµi ®«i nh−

vËy)

Group work: Ba häc sinh ®i tõ ngoµi vµo. Hai häc sinh ngåi s½n trong líp ®øng d¹y ra

chµo vµ c¶ nhãm giao tiÕp.

Class work: Häc sinh ngåi chç nµy ngo¸i lªn, ngo¸i xuèng, nhoµi ng−êi sang bªn, hái

tªn nhau.

Lo¹i h×nh giíi thiÖu vµ luyÖn ng÷ ®iÖu nµy, chóng ta gäi lµ Presentation & Practice

còng ®−îc ¸p dông cho nh÷ng ng÷ liÖu kh¸c, vÝ dô Let's Go-1, Unit 2: How are you?

I'm fine, thank you.

Xem trong b¨ng video chóng ta thÊy cã sù kh¸c nhau vÒ ®iÓm v¨n ho¸: häc sinh ng−êi

Anh gÆp nhau ë ngoµi ®−êng th× hái: How are you? vµ tr¶ lêi I'm fine. Thank you. Vµ

trß nhá ë Anh nhiÒu khi còng b¾t tay nhau nh− ng−êi lín.

Nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho chÝnh häc sinh cña m×nh ho¹t ®éng, chóng ta ®−a t×nh huèng

nµy vµo trong líp b»ng c¸ch (1) t¹o ra sù gÆp gì cña hai häc sinh ë cöa líp, (2) t¹o ra

sù gÆp gì cña mét häc sinh ngåi trong líp vµ mét häc sinh ®i vµo líp, (3) t¹o ra sù gÆp

gì cña c« gi¸o ®i vµo líp vµ häc sinh.

Ng÷ liÖu míi häc trªn, th«ng qua demo vµ th«ng qua ho¹t ®éng cña häc sinh, l¹i cã

thÓ th©m nhËp mét lÇn n÷a vµo häc sinh b»ng mét con ®−êng dÔ chÞu nhÊt: ®ã lµ h¸t ®Ó

häc.

Chôp lai hai bµi h¸t Unit 3: This is my friend, Sarah Unit 5: I'm seven years old. Happy Birthday. (Xem nÕu cã trong Let's Chant, Let's Sing th× chôp c¶ b¶n nh¹c)

14

Khi cho häc sinh cña chóng ta häc h¸t, ®iÒu quan träng nhÊt lµ trÎ ph¶i ®−îc luyÖn ®äc

lêi cña bµi h¸t mét çch chÝnh x¸c. Víi nh÷ng bµi dÔ h¸t, chóng ta cã thÓ bËt b¨ng cho

häc sinh h¸t theo mµ kh«ng cÇn häc tõng c©u. Sau ®ã nªn dùng mçi bµi h¸t thµnh mét

tiÕt môc biÓu diÔn, kh«ng dËp khu«n theo bµi h¸t trong video clip. Chóng ta l−u çc

tiÕt môc nµy thµnh mét kho ®Ó cã dÞp lµ mang ra biÓu diÔn.

Ngoµi lo¹i h×nh häc ch÷ vµ h¸t ®Ó häc, mçi bµi häc cña chóng ta nªn bao gåm c¶ trß

ch¬i ng«n ng÷. Chóng ta hny quan s¸t mét trß ch¬i cña trÎ: Board Race. Môc ®Ých cña

trß ch¬i nµy lµ cñng cè tõ vùng ®n häc.

Board Race

Cã nhiÒu çch ch¬i, vµ tÊt c¶ çc çch ch¬i ®Òu khÝch lÖ häc sinh gîi nhí l¹i ®−îc tõ

®n häc. Mét trong nh÷ng çch ch¬i lµ chia häc sinh trong líp thµnh nhiÒu ®éi. §Æt mét

lo¹t phiÕu tõ hoÆc phiÕu tranh däc theo rnnh phÊn trªn b¶ng (hoÆc lµ g¾n lªn b¶ng).

Gi¸o viªn ®äc to mét tõ trong sè ®ã. Mçi ®éi mét häc sinh ch¹y ®ua lªn b¶ng, ch¹m

tay vµo phiÕu tõ ®ã.

HoÆc cã çch kh¸c lµ kh«ng ®Æt phiÕu tranh lªn b¶ng, mµ gi¸o viªn ®äc to lªn mét tõ

(chØ ®å vËt, con vËt). Mçi ®éi mét häc sinh lªn b¶ng vÏ tranh minh ho¹ cho tõ ®ã. Ai

vÏ ®óng th× ®−îc ®iÓm. §éi nµo cã ®iÓm cao nhÊt th× th¾ng.

Cã mét çch ch¬i kh¸c n÷a th−êng dïng cho líp Ýt häc sinh lµ cho häc sinh xÕp thµnh

tõng hµng tr−íc b¶ng. Hai häc sinh ®øng ®Çu hµng b−íc lªn s¸t b¶ng. Cho hai häc

sinh ®ã mçi ng−êi mét th−íc kÎ hoÆc mét bót viÕt b¶ng. Gi¸o viªn ®äc to mét tõ lªn.

Hai häc sinh ®ã ®ua nhau ch¹y lªn võa chØ vµo phiÕu cã tõ ®ã võa ®äc to tõ ®ã lªn.

Häc sinh lµm ®óng h¬n (nhanh h¬n) ®−îc ®øng l¹i ë ®ã, chê b¹n tiÕp sau lªn ch¬i tiÕp.

15

Häc sinh bÞ thua trao l¹i th−íc kÎ cho b¹n ®øng sau. Cø nh− vËy ch¬i cho ®Õn ng−êi

cuèi cïng.

Trong viÖc häc cña trÎ nÕu chóng ta phèi hîp ®−îc ho¹t ®éng trªn líp cña çc thµy

c«, víi sù khÝch lÖ vµ chØ dÉn cña phô huynh ë nhµ, th× chóng ta ®n t¹o ra m«i tr−êng

lý t−ëng cho häc sinh. Sù phèi hîp nµy cÇn mét sù thèng nhÊt, cã nh− thÕ míi tr¸nh

®−îc cho con em m×nh sù lóng tóng ph¶i ®øng gi÷a bè mÑ vµ thµy c«. Cïng nhau tham

kh¶o vÒ ph−¬ng ph¸p d¹y tiÕng Anh cho trÎ chÝnh lµ gióp chóng ta gi¶i to¶ ®−îc sù

kh¸c biÖt, nÕu cã.

Mét giê häc kh«ng chØ ®¬n gi¶n häc ch÷, nh− chóng ta thÊy. Chóng ta cã thÓ ph¸t

triÓn ng÷ liÖu phong phó h¬n. Trong nh÷ng phÇn sau nµy chóng t«i xin tr×nh bµy

nh÷ng ph−¬ng ph¸p phæ biÕn, dïng ®Ó d¹y tiÕng Anh cho trÎ. Trong mçi phÇn chóng

t«i ®Òu tr×nh bµy quan niÖm, minh ho¹ cho nh÷ng quan niÖm Êy b»ng çc kü thuËt d¹y

häc d−íi mäi h×nh thøc cã thÓ, nh− nghe, nãi, ®äc, viÕt, video clip, h¸t, ®äc th¬, v.v.,

®ång thêi chóng ta cïng nhau x¸c ®Þnh nh÷ng b×nh diÖn mµ ng−êi thµy cÇn ph¶i hoµn

thiÖn m×nh ®Ó lµm mÉu cho häc sinh. Trong phÇn cuèi cïng, PhÇn 10 chóng ta tham

kh¶o mét buæi häc tiÕng Anh cña mét líp tiÓu häc.

Trong PhÇn Hai, chóng t«i xin tr×nh bµy quan ®iÓm: trÎ víi t− çch lµ ng−êi häc tiÕng

(language learner) th× cã nh÷ng ®Æc thï g×, vµ chóng ta ®¸p øng nh÷ng ®Æc thï ®ã nh−

thÕ nµo.

16

PART 2: TrÎ nhá häc tiÕng Anh (Children learn english) Khi nãi ®Õn häc tiÕng Anh, quan niÖm chung cña xn héi lµ lµm sao t×m ®−îc mét thµy

giái vµ mét quyÓn s¸ch gi¸o khoa tèt, thÕ lµ cã thÓ häc nãi gièng ®−îc nh− ng−êi Anh.

ë gãc ®é chuyªn m«n, viÖc thiÕt kÕ mét bé s¸ch, tøc lµ thiÕt kÕ yÕu tè c¬ b¶n cña mét quy tr×nh gi¶ng d¹y trªn líp ®ßi hái nh÷ng tiªu chÝ rÊt kh¾t khe. Kh«ng cã mét quyÓn

s¸ch nµo dµnh cho tÊt c¶ çc ®èi t−îng. Kh«ng cã mét sù thÓ hiÖn trªn líp nµo lµ mÉu

mùc cho mäi ®èi t−îng. RÊt Ýt cã nh÷ng lo¹i h×nh bµi tËp mµ mäi ®èi t−îng ®Òu sö

dông ®−îc, vµ rÊt Ýt cã nh÷ng t×nh huèng mµ mäi ®èi t−îng ®Òu khai th¸c tèt ®−îc. Nãi

nh− vËy chóng ta còng thÊy mét ®iÒu lµ: ®èi t−îng, hay nãi çch kh¸c lµ "ng−êi häc"

(learner) lµ mét môc tiªu chóng ta cÇn quan t©m. §èi t−îng cña çc quan ®iÓm ph−¬ng

ph¸p mµ chóng t«i tr×nh bµy trong quyÓn s¸ch nµy lµ trÎ nhá ë ®é tuæi 8-12 häc tiÕng

Anh.

Trong PhÇn Mét chóng t«i còng ®n nãi ®Õn ®Æc thï cña trÎ trong häc tËp nãi chung.

B©y giê chóng ta cã thÓ nãi s©u h¬n lµ trÎ nhá víi t− çch lµ mét ng−êi häc tiÕng

(language learner) th× nh− thÕ nµo.

Trong cuèn s¸ch English for Primary Teachers, t¸c gi¶ Mary Slattery vµ Jane Willis

®n nãi rÊt râ r»ng trÎ nhá trong ®é tuæi 8-12 ®ang ph¸t triÓn rÊt nhanh ®Æc thï ç biÖt

cña m×nh. V× thÕ khi gi¶ng d¹y, ng−êi thµy cµng quan t©m ®−îc nhiÒu ®Õn nh÷ng ®Æc

thï nµy , th× kh¶ n¨ng thµnh c«ng cµng lín.

§iÒu thø hai mµ Mary vµ Jane nãi ®Õn lµ trÎ nhá trong ®é tuæi nµy còng ®ang häc ®äc

vµ häc viÕt tiÕng mÑ ®Î. §iÒu ®ã lµm cho nhiÒu ng−êi cã thÓ ®Æt c©u hái: VËy viÖc häc

thªm mét ngo¹i ng÷ ë giai ®o¹n nµy cã t¸c ®éng tiªu cùc g× ®Õn quy tr×nh tiÕp thu

tiÕng mÑ ®Î? Chóng ta hny lÊy con sè cô thÓ, coi nh− mét lêi b×nh: ë ViÖt Nam trÎ häc

tiÕng Anh nhiÒu l¾m chØ cã hai buæi mét tuÇn, mçi buæi 30 phót, tæng céng 60

phót/tuÇn. Sè giê nµy chØ lµ mét con sè qu¸ nhá so víi tæng sè giê häc çc m«n häc

b»ng tiÕng ViÖt, lµ mét sè giê kh«ng ®¸ng kÓ g× so víi tæng sè giê nãi tiÕng ViÖt hµng

ngµy cña trÎ, c¶ ë trªn líp, c¶ nh÷ng lóc ®i ch¬i, nghØ ng¬i, vµ c¶ trong sinh ho¹t ë

nhµ. Trong m«i tr−êng phi b¶n ng÷ Êy, ng−êi ta th−êng hay nãi ®Õn sù t¸c ®éng tiªu

cùc tõ phÝa tiÕng mÑ ®Î sang ngo¹i ng÷, h¬n lµ tõ ngo¹i ng÷ sang tiÕng mÑ ®Î.

Mary vµ Jane còng nãi r»ng ë ®é tuæi tiÓu häc trÎ cÇn ®−îc häc tiÕng qua nhiÒu

ph−¬ng thøc. Hai t¸c gi¶ cã ®Ò cËp ®Õn bèn ph−¬ng thøc:

17

mét nhãm häc trß ®ang ngåi

xem b¨ng video

Mét lµ, häc th«ng qua nh×n: WATCHING

mét nhãm häc sinh ngåi ®eo tai nghe, tr−íc mÆt lµ

mét m¸y ghi ©m.

Hai lµ, häc th«ng qua nghe: LISTENING

Hai häc sinh b¾t tay nhau. Ba lµ, häc th«ng qua b¾t ch−íc: IMITATING

H×nh ¶nh häc sinh ®ang ch¬i trß ch¬i Bèn lµ, häc th«ng qua lµm: DOING THINGS

Trong viÖc häc nµy çc t¸c gi¶ cã nhÊn m¹nh mét ®iÓm, kh¸c h¼n víi ng−êi lín lµ trÎ

nhá kh«ng cã kh¶ n¨ng hiÓu çc quy t¾c ng÷ ph¸p, kh«ng hiÓu ®−îc nh÷ng gi¶i thÝch

vÒ ng«n ng÷. Ch¼ng h¹n nh÷ng quy t¾c vÒ dïng thêi cña ®éng tõ. Gi¶ sö chóng ta gi¶i

thÝch thêi hiÖn t¹i hoµn thµnh (present perfect) dïng cho hµnh ®éng ®n x¶y ra trong

qu¸ khø, thêi gian kh«ng x¸c ®Þnh, v.v. §iÒu ®ã thËt qu¸ trõu t−îng, trÎ kh«ng cã kh¶

n¨ng t−ëng t−îng ra néi dung cña quy t¾c ®Ó hiÓu ®−îc, chø ch−a nãi ®Õn ghi nhí

®−îc.

Ngoµi ra Mary vµ Jane cßn nhÊn m¹nh hai ®iÓm Thø nhÊt lµ trÎ nhá cã kh¶ n¨ng rÊt

nhanh nhËy trong viÖc hiÓu t×nh huèng th«ng qua nh÷ng yÕu tè giao tiÕp kh«ng thµnh

lêi (non-verbal). NhiÒu khi c« gi¸o chØ cã mét ®éng t¸c nhá lµ trß ®n biÕt ý c« råi.

§iÒu nµy gióp Ých rÊt nhiÒu cho viÖc ng−êi thµy sö dông nhiÒu çc ®éng t¸c giao tiÕp

kh«ng thµnh lêi ®Ó ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña trß, t¹o kh«ng khÝ giao tiÕp

tù nhiªn, h¹n chÕ sù can thiÖp b»ng lêi cña ng−êi thµy.

18

Thø hai lµ trÎ rÊt thÝch trß ch¬i, h¬n n÷a cßn sö dông ®−îc nhiÒu kh¶ n¨ng t−ëng t−îng

trong khi ch¬i. Ch¼ng h¹n trß ch¬i Bingo.

BINGO

Trß ch¬i nµy t¨ng c−êng n¨ng lùc ghi nhí vµ nghe hiÓu. Ph¸t cho mçi häc sinh mét

b¶ng gåm 9 « vu«ng, ba hµng, mçi hµng ba «. Häc sinh chän 9 tõ hoÆc 9 phiÕu tranh

(dùa trªn sè l−îng tõ vùng trong bµi häc), sau ®ã xÕp chÝn tõ ®ã vµo 9 « cña m×nh.

Thu nhá 9 phiÕu häc sinh bÊt kú l¾p vµo 9 « nµy.

Ng−êi gäi (the caller) (gi¸o viªn hoÆc häc sinh) rót mét phiÕu trong sè mét lo¹t phiÕu

gièng nhau, vµ ®äc to tõ hoÆc nhãm tõ ghi trªn phiÕu. Häc sinh nµo cã phiÕu cã tõ Êy

th× lËt óp chiÕc phiÕu cña m×nh xuèng (hoÆc lÊy giÊy phñ lªn ®Ó che ®i). Häc sinh nµo

che ®−îc ba « vu«ng hoÆc theo hµng ngang hoÆc trªn xuèng, hoÆc theo ®−êng chÐo th×

th¾ng cuéc.

19

BiÕn thÓ: Cã thÓ kh«ng dïng b¶ng « vu«ng. Häc sinh chØ cÇn xÕp tõ theo cét däc vµ

cét ngang. Cã thÓ kh«ng dïng phiÕu tranh, mµ häc sinh tù viÕt tõ vµo çc « cña m×nh.

NhiÒu khi ng−êi lín chóng ta thÊy trÎ nhá ch¬i nh÷ng trß ch¬i ®iÖn tö mµ chóng ta

kh«ng hiÓu, chóng ta cho lµ ch¸n ng¾t, nh−ng chóng vÉn ch¬i mét çch say s−a v× lóc

®ã chóng ph¸t huy trÝ t−ëng t−îng theo kiÓu riªng cña m×nh. H¬n n÷a trong trß ch¬i,

®Æc tÝnh tß mß cña trÎ nhá ®−îc tho¶ mnn ë møc ®é cao. §ã lµ nh÷ng b×nh diÖn t¹o ra

sù thu hót trÎ vµo trß ch¬i.

TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè trªn lµm cho çc nhµ gi¸o häc ph¸p d¹y tiÕng ph¶i suy nghÜ ®Õn

thiÕt kÕ nh÷ng ch−¬ng tr×nh d¹y tiÕng ph¸t huy ®−îc ®Æc ®iÓm tÝch cùc cña trÎ nhá.

C©n ®o bèn kü n¨ng sö dông ng«n ng÷, nãi, nghe, ®äc, viÕt, th× chóng ta t×m ra mét kü

n¨ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu thiÕt kÕ lµ gióp trÎ nhá tù m×nh lµm mét çch chñ

®éng, ®ã lµ ho¹t ®éng nãi. Ho¹t ®éng nãi gióp cho trÎ c¬ héi lµm mét ®iÒu g× ®ã, vµ

tiÕp thu çi míi qua lµm viÖc ®ã. Ho¹t ®éng nµy ph¶i ®−îc coi lµ trung t©m cña ho¹t

®éng trªn líp. Sau ®©y lµ mét minh ho¹ cho kiÓu giíi thiÖu ng÷ liÖu th«ng qua ho¹t

®éng nãi. Chóng ta t¹m gäi lµ quy tr×nh LET'S TALK.

Talk lµ yÕu tè quan träng ®èi víi trÎ nhá, v× nã khÝch lÖ lßng ham muèn cña häc sinh

tham gia vµo ho¹t ®éng. §øng ë gãc ®é chuyªn m«n, ngay tõ ®Çu chóng ta d¹y häc

sinh nãi lµ chóng ta ®n d¹y tæng hîp ®−îc nh÷ng yÕu tè ph¸t ©m, ng÷ ®iÖu vµ nhÞp

®iÖu, cïng tèc ®é nãi tù nhiªn. §©y lµ nh÷ng yÕu tè xa l¹ víi trÎ ng−êi ViÖt. Nh−

chóng ta ®n thÊy, trÎ nhá kh«ng hiÓu ®−îc nh÷ng gi¶i thÝch ng«n ng÷ häc, nh− khi nµo

th× lªn giäng, träng ©m tõ r¬i vµo ©m tiÕt thø mÊy, v.v. do ®ã Let's Talk ®F ph¸t huy

®iÓm m¹nh cña trÎ lµ kh¶ n¨ng giái b¾t ch−íc ®Ó ®−a nh÷ng yÕu tè cã tÝnh quy luËt

vµo ®Çu trÎ. VËy ho¹t ®éng nãi lµ ho¹t ®éng phøc t¹p vµ kú c«ng. Kú c«ng v× nã ph¶i

thay hoµn toµn çi cò b»ng thãi quen míi: hµng ngµy trÎ nãi b»ng thanh ®iÖu (®Æc thï

tiÕng ViÖt) th× nay thay b»ng träng ©m (®Æc thï tiÕng Anh), hµng ngµy trÎ dïng tõ

vùng ®Ó thÓ hiÖn t×nh c¶m (®ã lµ tiÕng ViÖt) th× nay dïng ng÷ ®iÖu (®ã lµ tiÕng Anh),

v.v.

Trong PhÇn 1 cña ch−¬ng tr×nh nµy chóng ta cã nãi ®Õn yÕu tè cuèn chiÕu. Nã ph¶i

®−îc thÓ hiÖn trong bµi häc b»ng çch lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn mét yÕu tè. Nh−ng

ng−îc l¹i trÎ còng l¹i cã ®Æc thï lµ kh«ng tËp trung ®−îc l©u (short attention). Nh−

vËy yªu cÇu cuèn chiÕu kh«ng thÓ thùc hiÖn theo thñ ph¸p thuÇn tuý nh¾c l¹i mét ®¬n

vÞ ng«n ng÷ nhiÒu lÇn (nh− ®èi víi ng−êi lín). Hay nãi mét çch kh¸c chóng ta ph¶i

thay ®æi lo¹i h×nh giíi thiÖu mét ng÷ liÖu: cïng mét ng÷ liÖu, cïng mét môc ®Ých

nh−ng thÓ hiÖn b»ng çc lo¹i h×nh kh¸c nhau ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých cuèn chiÕu. VÝ dô

çc phÇn Let's Talk vµ Let's Sing cña mét unit trong hÖ thèng Let's Go.

20

Thu nhá trang 10. Unit 2. Let's Talk (Let's Go 1A)

Thu nhá trang 11 (mµu). Unit 2. Let's Sing (Let's Go 1A)

Nh− vËy trong phÇn LET'S TALK chóng ta thÊy c©u ®¸p l¹i lêi giíi thiÖu cña b¹n It's

nice to meet you. ®−îc nh¾c l¹i hai lÇn. Vµ cã lÏ thÕ lµ võa ®ñ ®Ó häc sinh ch−a c¶m

thÊy ch¸n. LËp tøc chóng ta cho yÕu tè ®ã ®−îc nh¾c l¹i tíi 16 lÇn th«ng qua mét bµi

h¸t. Râ rµng ®èi víi mét häc sinh chãng ch¸n ®Õn ®©u còng kh«ng thÓ ch¸n ®−îc.

Trong thiÕt kÕ ®¸p øng nhu cÇu cuèn chiÕu, viÖc sö dông bµi h¸t lµ th«ng minh nhÊt, v×

chØ cã lo¹i h×nh nµy, nÕu gÆp giai ®iÖu hay chóng ta cã thÓ nghe nhiÒu lÇn mµ vÉn

thÝch. Ng−îc l¹i víi ®äc th¬, nghe kÓ chuyÖn... chØ mét vµi lÇn lµ ta ®n thÊy ®ñ l¾m råi.

Mét ph−¬ng thøc n÷a ®Ó ®¸p øng kh¶ n¨ng thay ®æi lo¹i h×nh nh»m cuèn hót trÎ nhá lµ

chóng ta cã thÓ sö dông t×nh huèng. C¸i khã lµ chän nh÷ng t×nh huèng th©n thuéc víi

trÎ, nhÊt lµ nh÷ng t×nh huèng trÎ th−êng −a thÝch vµ cã t×nh c¶m. Ch¼ng h¹n, chóc

mõng sinh nhËt cña nhau. C¸c vÞ phô huynh cø t−ëng t−îng mét h«m con m×nh xin ®i

dù sinh nhËt cña b¹n, nh−ng kh«ng ®−îc phÐp, ta sÏ thÊy trÎ buån tíi møc nµo. ý chóng t«i muèn nãi lµ t×nh huèng sinh nhËt lµ mét t×nh huèng kh«ng nh÷ng quen

thuéc mµ cßn cã t×nh víi trÎ n÷a. Nh÷ng t×nh huèng nh− thÕ lµ môc tiªu khai th¸c cña

chóng ta.

Hai phÇn Let's Talk vµ Let's Sing, ®øng vÒ mÆt môc ®Ých, lµ mét. Nã phèi hîp víi nhau

®Ó giíi thiÖu ng÷ liÖu. Nh− vËy ho¹t ®éng cña häc sinh vÉn mang tÝnh thô ®éng. Ho¹t

®éng chÝnh vÉn chØ lµ nh¾c l¹i ®iÒu tai nghe m¾t thÊy. §ång thêi sè l−îng ng÷ liÖu rÊt

21

h¹n chÕ. VÝ dô nh− bµi h¸t s¸ng t¸c dïng ®Ó d¹y ng÷ ph¸p, chóng ta th−êng gäi lµ

"H¸t ng÷ ph¸p" (Singing grammar) kh«ng thÓ ®−a nhiÒu mÉu c©u vµo mét lóc. §Ó cã

thÓ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng giao tiÕp, ng−êi thiÕt kÕ bµi häc sÏ ph¶i ®−a thªm ng÷ liÖu míi,

tr−íc hÕt lµ yªu cÇu sè l−îng tõ vùng ph¶i ®ñ ®¸p øng nhu cÇu cña çc cuéc giao tiÕp

®Þnh s½n.

LÇn giíi thiÖu thªm ng÷ liÖu nµy kh«ng chØ ®¬n thuÇn ®−a ra ng÷ liÖu míi, nh− Let's

Talk vµ Let's Sing, mµ ®−a häc sinh vµo giao tiÕp thùc ngay khi tõ míi xuÊt hiÖn. V×

thÕ b¶n th©n yªu cÇu nµy ph¶i ®−îc thùc hiÖn th«ng qua sù thay ®æi liªn tôc lo¹i h×nh

bµi tËp. VÝ dô viÖc sö dông phiÕu tõ hoÆc phiÕu tranh (flashcards). Chóng ta cã thÓ

dïng phiÕu (PhiÕu Gi¸o viªn: Teacher's Card; vµ PhiÕu Häc sinh: Student's Card) ®Ó

thùc hiÖn bµi tËp trªn líp nh− sau:

LÇn thø nhÊt

Gi¸o viªn gi¬ flashcard (xe ®¹p, bóp bª, «t«,...) vµ ph¸t ©m tõ ®ã.

Häc sinh nh¾c l¹i

Teacher: bicycle...car...doll... ball...cassette player...

Ho¹t ®éng nµy mang tÝnh nhËn diÖn ng«n ng÷.

LÇn thø hai

Gi¸o viªn g¾n flashcard lªn b¶ng.

Gi¸o viªn chØ vµo mét flashcarrd vµ ®äc to tõ ®ã lªn. NÕu tõ gi¸o viªn ®äc ®óng víi

tranh th× c¶ líp nh¾c l¹i. NÕu kh«ng c¶ líp ngåi im lÆng.

Ho¹t ®éng nµy võa nhËn diÖn, võa s¶n sinh, nh−ng vÉn cßn ë møc ®é b¾t ch−íc.

LÇn thø ba

Gi¸o viªn ®i quanh líp víi tËp flashcard trong tay.

Gi¬ cho mét häc sinh rót mét flashcard, råi gi¬ lªn, hái "What's this?".

C¶ líp ®ång thanh tr¶ lêi "It's a (doll)".

Cã thÓ cho häc sinh rót flashcard hái "What's this?" vµ c¶ líp (hoÆc mét häc sinh

kh¸c) tr¶ lêi.

Ho¹t ®éng nµy ®F thùc sù ®−a häc sinh vµo giao tiÕp.

Nh− vËy lµ sau phÇn Let's Talk vµ Let's Sing häc sinh ®−îc ®−a vµo quy tr×nh häc, gäi

lµ Let's Learn, mét çch tù nhiªn. Quy tr×nh Let's Learn, vµ sau ®ã lµ Let's Learn Some

More cã môc ®Ých chñ yÕu lµ më réng vèn tõ vùng cÇn thiÕt cho çc cuéc giao tiÕp

theo thiÕt kÕ. §ã lµ nh÷ng cuéc giao tiÕp trong t×nh huèng quen thuéc cña häc sinh.

§Õn ®©y vai trß cña häc sinh ®n më réng h¬n lµ tù m×nh ®n ®−îc tham gia vµo giao

tiÕp, nh−ng vÉn dõng ë chç ho¹t ®éng cã khèng chÕ.

22

ThÕ th×, chóng ta ph¶i tiÕn dÇn ®Õn nh÷ng b−íc quan träng h¬n lµ häc sinh ®−îc ho¹t

®éng tù do h¬n th«ng qua vai trß t¹o ®iÒu kiÖn cña ng−êi thµy (facilitator). Vai trß nµy

dùa trªn c¸c kü thuËt cña James Asher (Ph−¬ng ph¸p TPR: Total Physical Response).

C¸c kü thuËt chñ yÕu cña TPR lµ dùa vµo mÖnh lÖnh. C¬ së lý luËn cña TPR lµ trong

thÕ giíi thùc, mÖnh lÖnh kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµ nh÷ng mÖnh lÖnh ®¬n lÎ, mµ

th−êng ®−îc ®−a ra thµnh mét chuçi. VÝ dô khi ta hái mét ai ®ã cã biÕt lµm viÖc g×

kh«ng, nÕu ng−êi ®ã tr¶ lêi lµ kh«ng, th× chóng ta sÏ ®−a ra mét chuçi mÖnh lÖnh ®Ó

h−íng dÉn ng−êi ®ã lµm viÖc Êy. VËy lµ thùc hiÖn kü thuËt ®−a chuçi mÖnh lÖnh vµo

trong líp häc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®¸p øng ®Æc thï cña trÎ nhá lµ häc th«ng qua viÖc lµm,

mµ viÖc lµm nµy l¹i lµ mét ho¹t ®éng gièng nh− ®êi sèng thùc. PhÇn nµy chóng ta t¹m

®Æt tªn lµ Let's Move.

Khi thùc hiÖn bµi tËp trªn líp, ®iÓm xuÊt ph¸t cã thÓ lµ nh÷ng mÖnh lÖnh ®¬n lÎ. VÝ dô

C¶nh 1

Mét häc sinh cÇm yo-yo ®øng trong t− thÕ chuÈn bÞ ch¬i.

C« gi¸o ra lÖnh Play with a yo-yo.

Häc sinh b¾t ®Çu ch¬i.

C¶nh 2

Hai häc sinh S1 & S2 ®øng ®èi diÖn nhau.

S1 cÇm qu¶ bãng trong t− thÕ s½n sµng nÐm.

C« gi¸o ra lÖnh Throw the ball.

S1 nÐm bãng.

C¶nh 3

Hai häc sinh S1 & S2 ®øng ®èi diÖn nhau.

S1 ®n nÐm bãng ®i råi, nay ®øng trong t− thÕ chê b¾t bãng.

C« gi¸o ra lÖnh Catch the ball.

(S2 nÐm bãng). S1 b¾t qu¶ bãng.

§ã lµ mÖnh lÖnh riªng lÎ. Nhµ thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh häc sÏ ph¶i tiÕn tíi b−íc thø hai,

b−íc gÇn gòi víi cuéc sèng, tøc lµ thiÕt kÕ mét chuçi mÖnh lÖnh trong mét t×nh huèng

hîp lý, vÝ dô d−íi h×nh thøc häc sinh nµy d¹y häc sinh kia lµm mét viÖc g× ®ã. Hny

chän mét ho¹t ®éng cã nhiÒu kh©u thùc hiÖn. VÝ dô, vÏ con mÌo. (Draw a cat.)

Bµi tËp nµy ®−îc thùc hiÖn trªn líp nh− sau

S1 ®øng d¹y hái häc sinh S2 ë bµn ®èi diÖn.

A. Can you draw a cat?

23

S2. No, I can't

S1. Follow me, please.

(S1 dÉn S2 lªn b¶ng. S1 vÏ hai vßng trßn, mét vßng trßn to (th©n con mÌo), vµ mét

vßng trßn nhá ë trªn (®Çu con mÌo). Sau ®ã lÇn l−ît ra lÖnh cho S2 vÏ tõng bé phËn

S1. Now, draw two ears

S1. Now draw two eyes

S1. Now draw a nose

S1. Draw a mouth vÏ h×nh con mÌo

S1. Draw a tail.

S1. Draw four legs

S1. Well. This is a cat.

Ho¹t ®éng nh− trªn thËt ®¬n gi¶n, vµ ®êi thùc nhiÒu khi còng ®¬n gi¶n nh− vËy th«i.

Cã mÊy ai trong chóng ta l¹i kh«ng bao giê d¹y con çi m×nh vÏ mét çi g× ®Êy.

Trong 34 trß ch¬i thiÕt kÕ cho ch−¬ng tr×nh d¹y tiÕng Anh cho trÎ, hÖ Let's Go, chóng

ta thÊy cã nh÷ng trß ch¬i thÝch hîp dïng cho môc ®Ých nµy. VÝ dô Command Chain

Trß ch¬i ®ã tiÕn hµnh nh− sau

Command Chain

Häc sinh ®øng thµnh tõng vßng trßn 8-10 ng−êi. B¾t ®Çu ra lÖnh vµ lµm theo lÖnh.

T: Bend your knees.

Mét häc sinh ®øng trong vßng nh¾c l¹i mÖnh lÖnh, lµm theo lÖnh, råi ra thªm mét lÖnh

n÷a.

S1: Bend your knees. Hands on your head.

Häc sinh thø hai nh¾c l¹i vµ lµm hai mÖnh lÖnh trªn råi ra thªm mét mÖnh lÖnh cña

m×nh (lµ ba).

S2: Bend on your knees. Hands on your head. Hands on your eyes.

Häc sinh thø ba nh¾c l¹i vµ lµm ba mÖnh lÖnh trªn råi ra thªm mét mÖnh lÖnh cña

m×nh (lµ bèn).

S3: Bend on your knees. Hands on your head. Hands on your eyes.

Touch your toes.

Trß ch¬i cø tiÕp tôc nh− vËy b»ng çch ng−êi sau nh¾c l¹i vµ lµm tÊt c¶ nh÷ng mÖnh

lÖnh cña nh÷ng ng−êi tr−íc råi céng thªm mét mÖnh lÖnh cña m×nh. Th−êng chØ ch¬i

®Õn ng−êi thø ba råi quay l¹i tõ ®Çu, nÕu kh«ng sè l−îng mÖnh lÖnh nhiÒu qu¸, häc

sinh khã nhí, hoÆc lÇm lÉn, t¹o ra kh«ng khÝ lóng tóng, mÊt vui.

24

Nh− vËy lµ chóng ta ®n ®iÓm qua quan ®iÓm thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh häc, thÓ hiÖn qua

nh÷ng giê ho¹t ®éng trªn líp cña trÎ nhá. Nã cã nh÷ng ®ßi hái rÊt ®Æc thï, kh«ng cã ë

nh÷ng líp ng−êi lín. §ång thêi nã còng thÓ hiÖn ®−îc tiªu chÝ cña mét líp d¹y tiÕng:

thµy lµ ng−êi t¹o ®iÒu kiÖn. Ho¹t ®éng cña häc sinh b¾t ®Çu tõ b−íc tiÕp thu thô ®éng

(Let's Talk. Let's Sing), ®Õn chç giao tiÕp cã khèng chÕ (Let's Learn. Let's Learn Some

More), råi ®Õn chç giao tiÕp tù do h¬n, thùc h¬n (Let's Move)

Mét kho¸ häc kiÓu ®ã xuÊt ph¸t tõ ®©u? Tr−íc hÕt nã xuÊt ph¸t tõ môc ®Ých cña trÎ

häc tiÕng Anh, häc giao tiÕp th«ng th−êng. Hai lµ nã xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña ®Æc thï

ng−êi häc lµ trÎ nhá. Vµ sau ®ã lµ ph−¬ng ph¸p. BÊt cø mét kho¸ häc nµo, thÓ hiÖn

b»ng mét bé s¸ch, ph¶i thùc hiÖn ®−îc ý ®å vÒ ph−¬ng ph¸p cña t¸c gi¶.

§Æc biÖt lµ d¹y trÎ nhá, ph−¬ng ph¸p cña thµy c« ®ãng vai trß quan träng bËc nhÊt.

§©y chÝnh lµ ®iÓm mµ chóng ta sÏ cïng nhau b¾t ®Çu t×m hiÓu trong PhÇn Ba.

25

PART 3: ph−¬ng ph¸p MAT (the MAT method)

MODEL - ACTION - TALK

Nh×n nhËn ë gãc ®é chuyªn m«n, khi b−íc vµo mét quy tr×nh ®µo t¹o ngo¹i ng÷, ®iÒu

®Çu tiªn chóng ta cÇn ph¶i nãi ®Õn lµ môc ®Ých häc tËp cña trß vµ ph−¬ng ph¸p gi¶ng

d¹y cña thµy. VÝ dô mét ng−êi l¸i xe häc tiÕng Anh mµ thµy d¹y nh− d¹y mét sinh

viªn ®¹i häc, tÇm ch−¬ng trÝch có, ®i s©u vµo ph©n tÝch ng÷ ph¸p th× chØ lµm ng−êi häc

thªm lóng tóng, hiÖu qu¶ thÊp.

ë mét gãc ®é kh¸c, chóng ta còng kh«ng thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng víi mét môc ®Ých th× chØ

cã mét ph−¬ng ph¸p, v× ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c n÷a,

vÝ dô yÕu tè løa tuæi. Víi cïng mét môc ®Ých d¹y giao tiÕp b»ng lêi, nh−ng líp ng−êi

lín tuæi vµ líp trÎ nhá ®ßi hái hai ph−¬ng ph¸p rÊt kh¸c nhau, chø kh«ng h¼n chØ lµ

thñ ph¸p.

Trong PhÇn Ba nµy, chóng t«i muèn bµn ®Õn ph−¬ng ph¸p d¹y trÎ häc tiÕng Anh. ë ®©y chóng t«i muèn ®Ò cËp ®Õn viÖc d¹y trªn líp (classroom teaching).

Khi nãi ®Õn quy tr×nh d¹y trªn líp, nhµ gi¸o häc ph¸p næi tiÕng Dianne Larsen-

Freeman ®n nãi r»ng tr¸ch nhiÖm cña ng−êi thµy kh«ng ph¶i chØ lµ giíi thiÖu ng÷ liÖu

mµ chñ yÕu ph¶i lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho çc ho¹t ®éng trong nhãm nhá, hoÆc luyÖn theo

®«i. Trong nh÷ng ho¹t ®éng ®ã häc sinh cã c¬ héi t−¬ng t¸c. §èi víi d¹y trÎ nhá, t−

t−ëng ph−¬ng ph¸p nµy l¹i cµng thÝch hîp.

§ã còng lµ t− t−ëng chñ yÕu cña ph−¬ng ph¸p MAT, tøc lµ: Model (Lµm mÉu), Action

(§éng t¸c c¬ thÓ), Talk (nãi), mµ chóng ta cïng xem xÐt h«m nay. Ph−¬ng ph¸p nµy

do Ritsuko Nakata x©y dùng nªn. MAT nhÊn m¹nh vµo viÖc sö dông hµnh ®éng vµ

lµm mÉu, luyÖn kü, gióp cho häc sinh x©y dùng ®−îc kü n¨ng sö dông tiÕng mét çch

tèi ®a víi mét l−îng thêi gian tèi thiÓu, dï lµ ë tr×nh ®é b¾t ®Çu.

M=Model, nãi vÒ ho¹t ®éng lµm mÉu cña ng−êi thµy trªn líp. Lµm mÉu mét çch râ

rµng vµ ®Çy ®ñ lµ mét yÕu tè quan träng gióp häc sinh hiÓu ®−îc m×nh ph¶i lµm g×

trong mét sè ho¹t ®éng trªn líp. Bµi luyÖn cµng phøc t¹p bao nhiªu, viÖc lµm mÉu

cµng ph¶i cÈn thËn, chu ®¸o vµ râ rµng bÊy nhiªu, tr−íc khi ®−a häc sinh vµo luyÖn.

Sau ®©y lµ mét vÝ dô vÒ lµm mÉu khi d¹y vÒ mÇu s¾c.

26

MODEL-1

A. Môc ®Ých

• Giíi thiÖu çc mµu: xanh l¸ c©y, ®á, vµng, ®en, tr¾ng, xanh da trêi, n©u.

• H−íng dÉn häc sinh çch luyÖn bµi tËp nµy

B. Yªu cÇu

• Gi¸o viªn dïng ®éng t¸c (dïng con rèi)

• Kh«ng gi¶i thÝch b»ng tiÕng ViÖt

B−íc 1

Gi¸o viªn g¾n çc h×nh vu«ng (hoÆc h×nh trßn mÇu lªn b¶ng) theo hµng ngang.

Gi¸o viªn lång hai con rèi mµu kh¸c nhau vµo hai tay. Coi ®©y lµ hai nh©n vËt: Rèi

§en (hái) vµ Rèi Vµng (tr¶ lêi)

Chôp ¶nh hai con rèi

Rèi §en (chØ vµo mµu ®á. Giäng gi¸o viªn nãi): What colour is this?

Rèi Vµng (gËt gËt. Giäng gi¸o viªn nãi): It's red.

TiÕp tôc lµm nh− vËy víi tÊt c¶ çc mµu.

27

B−íc 1

Gi¸o viªn gäi mét häc sinh lªn, ®−a cho häc sinh nµy Rèi Vµng (tr¶ lêi)

Gi¸o viªn víi Rèi §en chØ vµo mµu xanh da trêi: What colour is this?

Häc sinh víi Råi Vµng gËt gËt: It's blue.

Cã nhiÒu çch ®Ó lµm mÉu giíi thiÖu ng÷ liÖu míi. HoÆc lµ gi¸o viªn cïng con rèi

(puppets) lµm mÉu, hoÆc lµ gi¸o viªn cïng häc sinh lµm mÉu. Lµm nh− vËy lµ chóng

ta ®n thay ®æi h×nh thøc thÓ hiÖn, t¹o sù hµo høng cho häc sinh.

Trong viÖc lµm mÉu çc ®éng t¸c cña gi¸o viªn ph¶i râ rµng, røt kho¸t vµ ph©n biÖt, vÝ

dô con rèi hái ph¶i chØ th¼ng ®óng vµo mét mµu, kh«ng nªn l¬ ®nng võa quay ®Çu

nh×n häc sinh, võa chØ vµo b¶ng, cã khi ta chØ vµo kho¶ng gi÷a hai mµu. Con rèi tr¶ lêi

ph¶i tá ra hiÓu, biÕt c©u tr¶ lêi, thÓ hiÖn b»ng ®éng t¸c gËt gËt ®Çu.

Lµm mÉu lµ ho¹t ®éng rÊt quan träng v× lµm mÉu tèt chóng ta ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh

c«ng sau ®©y:

• TiÕt kiÖm ®−îc thêi gian, häc sinh hiÓu ®−îc ngay néi dung ng÷ liÖu qua ®éng

t¸c vµ lêi nãi cña ng−êi thµy.

• Häc sinh hiÓu ®−îc khi luyÖn m×nh ph¶i lµm g×.

• Lµm mÉu gióp ng−êi thµy dïng toµn tiÕng Anh ®Ó gi¶ng gi¶i mét cÊu tróc, mét

ho¹t ®éng, vµ chØ dÉn çch luyÖn tËp cho häc sinh, kh«ng cÇn viÖn ®Õn tiÕng

mÑ ®Î.

Chóng ta còng cã thÓ lµm mÉu theo mét ph−¬ng thøc kh¸c nh− sau:

MODEL-2

A. Môc ®Ých

• Giíi thiÖu d¹ng thøc sè Ýt vµ sè nhiÒu

• H−íng dÉn häc sinh çch luyÖn bµi tËp nµy

B. Yªu cÇu

• Gi¸o viªn dïng ®éng t¸c (dïng con rèi)

• Kh«ng gi¶i thÝch b»ng tiÕng ViÖt

28

Gi¸o viªn g¾n flashcards lªn b¶ng theo hai cét ®èi nhau sè Ýt vµ sè nhiÒu:

Chôp ¶nh thu nhá nh÷ng phiÕu cã h×nh ¶nh sau ®©y (PhiÕu Häc sinh) 1 bót ch× - 2 bót ch× 1 con bóp bª- 3 con bóp bª 1 c¸i tÈy- 4 c¸i tÈy 1 qu¶ t¸o - 3 qu¶ t¸o 1 cassette - 4 cassettes Chó ý: cã thÓ thay b»ng nh÷ng vËt thÓ kh¸c cã trong PhiÕu häc sinh. Môc ®Ých: 1 tranh sè Ýt, mét tranh sè nhiÒu

29

Gi¸o viªn dïng tay ph¶i lÊy flashcard 1 bót ch×, gi¬ lªn vµ nãi to: A pencil. Bá xuèng. Gi¸o viªn dïng tay tr¸i lÊy flashcarrd 2 bót ch×, gi¬ lªn nãi to: Pencils. Bá xuèng.

Cø lµm nh− vËy cho ®Õn cÆp cuèi cïng.

§Ó lµm mÉu mét ho¹t ®éng luyÖn tiÕng, ng−êi thµy nhiÒu khi ph¶i di chuyÓn vÞ trÝ cña

häc sinh, ®−a häc sinh vµo vÞ trÝ cÇn thiÕt cho bµi luyÖn, vµ h−íng dÉn häc sinh ph¶i

nãi g×. VÝ dô, nÕu bµi tËp ®ßi hái häc sinh ph¶i ®øng lén xén ®Ó t¹o ra mét t×nh huèng

giao tiÕp tù nhiªn, ng−êi thµy ph¶i ®Èy mét sè häc sinh ®i quanh phßng, nhiÒu khi ph¶i

dïng vai hÝch nhÑ ra hiÖu cho häc sinh tõ chç nä chuyÓn sang chç kia. Lµm nh− vËy

häc sinh cã thÓ tiÕn hµnh ®−îc c¶ nh÷ng bµi tËp phøc t¹p. Ch¼ng h¹n khi häc sinh

luyÖn nãi th«ng qua trß ch¬i Walk and Talk.

Walk and Talk

§Æt quanh líp mçi chç hai phiÕu: mét PhiÕu Häc sinh vµ mét PhiÕu Gi¸o viªn (kh«ng

gièng nhau).

Häc sinh tõng ®«i ®i quanh líp häc.

Khi nghe gi¸o viªn h« to "Stop!", mçi ®«i ph¶i dõng l¹i tr−íc mét ®«i phiÕu, tiÕn hµnh

hái-tr¶ lêi, sö dông phiÕu nh− mét yÕu tè gîi ý.

VÝ dô

Chôp PhiÕu con mÌo

Chôp PhiÕu con Õch

Gi¸o viªn h« "Stop"

S1 vµ S2 ®øng l¹i tr−íc mét ®«i phiÕu con mÌo vµ con Õch.

S1 (chØ vµo phiÕu ®Çu tiªn): What's this?

S2: It's a cat. What's this?

S1: It's a frog.

30

Trong trß ch¬i nµy, ng−êi thµy ph¶i hoµ m×nh vµo dßng häc sinh ®i ®i l¹i l¹i trong líp.

Ng−êi thµy võa ph¶i ®iÒu khiÓn trß ch¬i b»ng nh÷ng mÖnh lÖnh "Stop.", võa ph¶i ®Ó

m¾t ®iÒu chØnh häc sinh, chç nµy ®«ng qu¸, chç nµy th−a qu¸, ®«i nµy ch¬i kh«ng

®óng luËt, ®«i kia kh«ng chÞu lµm bµi tËp mµ nãi chuyÖn riªng, v.v.

VËy th× vai trß lµm mÉu kh«ng chØ thuÇn tóy lµ ®−a ra mÉu ng«n ng÷, mµ cßn ®−a häc

sinh vµo quy tr×nh tiÕp thu vµ thùc hiÖn mÉu cña m×nh ®−a ra.

Lµm mÉu kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµ gi¸o viªn hoÆc häc sinh. §èi víi nh÷ng ch−¬ng

tr×nh häc cã x©y dùng video th× nh÷ng mÉu thÓ hiÖn trong video clip còng thuéc quy

tr×nh lµm mÉu. Lóc nµy ng−êi thµy d¹y trªn líp ph¶i tËn dông lîi thÕ cña nh÷ng mÉu

nµy, ®ã lµ: tiÕng nãi cña ng−êi b¶n ng÷, ng«n ng÷ kh«ng thµnh lêi cña ng−êi b¶n ng÷

(vÝ dô nhón vai, gi¬ ngãn tay c¸i lªn, v.v.) Chóng ta cïng quan s¸t mét mÉu thÓ hiÖn

b»ng video

Chôp s¸ch Let's Go Student 1B: Unit 7. PhÇn Let's Talk: I'm hungry

Chôp s¸ch Let's Go Student 1B: Unit 7. PhÇn Let's Sing: What do you want?

VËy lµ Hai phÇn Let's Talk vµ Let's Sing chóng ta giíi thiÖu chÝnh lµ mét lo¹i lµm mÉu.

Lo¹i nµy kh¸c víi ho¹t ®éng lµm mÉu do gi¸o viªn thùc hiÖn trªn líp ë chç:

1. Giäng nãi b¶n ng÷.

2. §−îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng b¹n cïng nhãm tuæi, t¹o ra sù gÇn gòi gi÷a ng−êi

lµm mÉu vµ ng−êi tiÕp thu mÉu.

31

3. Sù thÓ hiÖn rÊt tù nhiªn cña ng−êi b¶n ng÷, víi nh÷ng nÐt v¨n ho¸ riªng, g©y

Ên t−îng cho ng−êi häc.

Nãi tãm l¹i Ph−¬ng ph¸p MAT ®n ph¸t huy ®−îc ba lîi thÕ cña ho¹t ®éng lµm mÉu ®Ó

truyÒn th«ng tin tíi häc sinh mét çch thµnh c«ng:

• TiÕt kiÖm thêi gian gi¶ng gi¶i.

• Tr¸nh lµm häc sinh lóng tóng

• Kh«ng ph¶i dïng tiÕng mÑ ®Î.

Chuçi ho¹t ®éng tiÕp theo cña ph−¬ng ph¸p MAT lµ ACTION

ë ®©y gi¸o viªn thùc hiÖn vai trß t¹o ®iÒu kiÖn cña m×nh ®Ó ®−a häc sinh vµo ho¹t ®éng. §èi víi ph−¬ng ph¸p MAT, ho¹t ®éng ë ®©y cã nghÜa lµ ë giai ®o¹n míi b¾t ®Çu

häc, häc sinh sö dông çc ®éng t¸c cña çc bé phËn c¬ thÓ, vµ dïng cö chØ ®Ó tiÕp thu

(understand). vµ ghi nhí, l−u gi÷ (retain) çc yÕu tè ng«n ng÷. Sau nµy h×nh thøc lµm

®éng t¸c ®¬n thuÇn sÏ ®−îc dÇn dÇn thay thÕ b»ng nh÷ng ho¹t ®éng phøc t¹p h¬n d−íi

h×nh thøc: ho¹t ®éng c¬ häc, ho¹t ®éng cã khèng chÕ vµ ho¹t ®éng tù do.

Dïng ®éng t¸c c¬ thÓ vµ cö chØ gióp häc sinh kÝch ho¹t ®−îc b¸n cÇu nno ph¶i, ghi

nhí ®−îc dÔ dµng h¬n vµ nhanh h¬n, t¹o kh¶ n¨ng gîi nhí khi gÆp t×nh huèng t−¬ng tù

còng dÔ dµng h¬n, vµ nhÊt lµ l−u gi÷ ng÷ liÖu ®−îc l©u h¬n. §©y chÝnh lµ yªu cÇu cña

quy tr×nh häc ngo¹i ng÷, ®ã lµ

• Ghi nhí (remember)

• Gîi nhí (recall)

• Duy tr× (retain)

Còng nhê vËy, khi häc sinh ®n qua giai ®o¹n ®Çu, giai ®o¹n tiÕp thu ng«n ng÷ qua

®éng t¸c, çc ho¹t ®éng nghe-nãi mang l¹i kÕt qu¶ tÝch cùc ë trªn líp. Ch¼ng h¹n sau

khi ®−îc giíi thiÖu danh tõ sè Ýt sè nhiÒu, vµ c©u hái sè nhiÒu What are these? häc

sinh b¾t ®Çu ho¹t ®éng giao tiÕp nh− sau

1. H×nh thøc ho¹t ®éng thø nhÊt lµ thuÇn tuý Hái-Tr¶ lêi

a. Pair work: Dïng PhiÕu Gi¸o viªn sè 39-44 (®å dïng trªn líp, sè nhiÒu). S1

hái. S2 tr¶ lêi.

S1: What are these?

S2: They're (tables)

2. H×nh thøc thø hai lµ NhËn diÖn-Hái-Tr¶ lêi

b. Group work: Mét nhãm häc sinh kho¶ng 10 ng−êi. Dïng PhiÕu Gi¸o viªn vµ

PhiÕu häc sinh 33-44 (®å dïng trªn líp).

32

Gi¸o viªn gi¬ cao mét phiÕu (vÝ dô PhiÕu Gi¸o viªn sè 39)

Häc sinh t×m ®óng ®å vËt ®ã trong PhiÕu Häc sinh cña m×nh råi gi¬ cao lªn. (Kh«ng

nãi)

T: What are these?

C¶ nhãm ®ång thanh: They're crayons

3. H×nh thøc thø ba lµ LuyÖn hái-Tr¶ lêi theo tèc ®é nãi quy ®Þnh.

§Õn ®©y häc sinh tiÕp tôc luyÖn hái-®¸p nh−ng h¹n chÕ thêi gian. VÝ dô luyÖn hÕt 16

phiÕu trong vßng 2 phót.

Nh− vËy lµ c¶ ba ho¹t ®éng trªn thùc ra ®Òu lµ ®ãng vai giao tiÕp (rolr-play). Nh−ng

nã tiÕn tõ chç giao tiÕp cã tÝnh bµi tËp trªn líp ®Õn chç giao tiÕp theo tèc ®é giao tiÕp

tù nhiªn. Môc tiªu nµy chóng ta sÏ bµn tiÕp trong bµi sau.

Ho¹t ®éng ®ãng vai giao tiÕp cã thÓ tiÕn hµnh d−íi mét h×nh thøc tù do h¬n, mang

kh«ng khÝ vui ch¬i cña trÎ h¬n. §ã lµ bµi tËp Conversation lines

Conversation Lines Häc sinh ®øng thµnh hai hµng song song vµ ®èi diÖn nhau.

Mçi häc sinh cÇm mét sè ®å dïng trong líp, vÝ dô bót viÕt b¶ng, th−íc kÎ, tÈy, v.v.

S1 hái How many (crayons)?

S2 ®Õm bót vÏ ®ang cÇm trong tay vµ tr¶ lêi, (Three) (crayons).

Çc hµng b−íc mét b−íc theo chiÒu ng−îc nhau (nh− vËy lµ ®æi ng−êi héi tho¹i).

TiÕp tôc luyÖn nh− trªn.

Kh©u cuèi cïng cña ph−¬ng ph¸p MAT lµ TALK

TALK lµ ho¹t ®éng ph¸t huy kh¶ n¨ng nãi. Nã ®ßi hái mét ho¹t ®éng tæng hîp vÒ sö

dông ng«n ng÷. Ng−êi nãi ph¶i huy ®éng vèn tõ vùng cÇn dïng ®Õn, gîi nhí quy t¾c

ng÷ ph¸p cã liªn quan ®Ó g¾n kÕt çc ®¬n vÞ tõ vùng Êy thµnh c©u thÓ hiÖn ý nghÜa cña

m×nh, vµ vËn dông nh÷ng quy t¾c ph¸t ©m ®Ó thÓ hiÖn thµnh lêi. Nh− vËy TALK kÝch

ho¹t b¸n cÇu nno bªn tr¸i cña bé ãc. Chóng ta ®n biÕt b¸n cÇu nno tr¸i chøa çc vïng

ng«n ng÷ quan träng.

§iÒu thø hai lµ TALK kÝch thÝch sù n¨ng næ cña trÎ nhá ngay tõ khi b¾t ®Çu bµi tËp.

§èi víi trÎ em ViÖt Nam TALK cßn gióp thµy c« gi¶i to¶ ®−îc sù nhót nh¸t cña mét

sè häc trß, ®−a nh÷ng häc trß hay e thÑn vµo céng ®ång, hîp t¸c víi céng ®ång trong

häc tËp.

§iÒu thø ba lµ TALK gióp häc sinh luyÖn ph¸t ©m, tiÕn gÇn tíi chuÈn Anh, Mü trong

giao tiÕp. §iÒu nµy chóng ta ph¶i bµn ®Õn s©u h¬n trong PhÇn 4.

33

Nh− vËy lµ TALK t¹o c¬ héi cho häc sinh thay ®æi thãi quen ph¸t ©m. Qu¸ tr×nh nµy

còng lµ mét qu¸ tr×nh gîi tÝnh tß mß cña häc sinh, v× häc sinh gÆp toµn nh÷ng hiÖn

t−îng míi, ch−a gÆp bao giê, ®ång thêi TALK còng lµ ho¹t ®éng g©y høng thó khi sù

tß mß Êy ®−îc tho¶ mnn. §Ó lµm mÉu TALK, chóng ta cã thÓ sö dông h×nh thøc nãi,

vµ h¸t: Let's Talk vµ Let's Sing. Chóng ta ®n ®Ò cËp ®Õn hai ho¹t ®éng lµm mÉu nµy ë

trªn.

TiÕp sau phÇn lµm mÉu Talk lµ ho¹t ®éng TALK cña häc sinh trong líp. TALK diÔn ra

d−íi h×nh thøc luyÖn theo ®«i (pair work), hoÆc theo nhãm (group work), hoÆc luyÖn

c¶ líp (class work),

TALK cã thÓ lµ mét bµi tËp ®ãng vai giao tiÕp c¬ häc, tøc lµ nh¾c l¹i nguyªn si néi

dung vµ th¸i ®é cña nh©n vËt trong b¨ng. VÝ dô

Hai häc sinh luyÖn ®o¹n héi tho¹i theo video clip

S1: How's the weather?

S2 (chØ vµo tranh) It's sunny.

S1 (chØ vµo qu¶ bãng) Let's play!

S2 OK

LuyÖn TALK c¬ häc th−êng ®−îc dïng cho çc bµi luyÖn ph¸t ©m, ®äc theo b¨ng

hoÆc theo thµy c«, ®Æc biÖt lµ nh÷ng bµi luyÖn vÒ ng÷ ®iÖu vµ nhÞp ®iÖu.

Sau phÇn luyÖn c¬ häc lµ luyÖn TALK mét çch tù do h¬n, nh−ng vÉn chÞu sù khèng

chÕ vÒ ng«n ng÷ (controlled practice). Ch¼ng h¹n nh− bµi luyÖn sau ®©y, cã tªn

CHAIN DRILL

Dïng PhiÕu Gi¸o viªn 99-106. Gi¬ PhiÕu Gi¸o viªn, yªu cÇu häc sinh hái vµ tr¶ lêi.

T: (gi¬ cao PhiÕu Gi¸o viªn 102)

How many trees are there?

S1: There are four trees.

S1: (gi¬ cao PhiÕu Gi¸o viªn 105)

How many puddles are there?

S2: There is one puddle.

B−íc cuèi cïng cña TALK lµ luyÖn tù do víi sù t¹o ®iÒu kiÖn cña thµy hoÆc thiÕt bÞ.

Bµi tËp nµy cã thÓ tiÕn hµnh nh− bµi luyÖn ®«i (pairwork) hoÆc luyÖn nhãm (group

work).

LuyÖn ®«i: Çc ®«i tËp ra lÖnh cho nhau vÏ çc ®å vËt (cho phÐp nh×n tranh trong s¸ch

®Ó vÏ) VÝ dô

34

S1: Draw a tree. There are two dolls in the tree.

VÏ c¸i c©y cã hai con bóp bª ë trªn c©y. VÏ theo kiÓu trÎ con vÏ

Khi tiÕn hµnh mét líp häc, chóng ta th−êng b¾t ®Çu b»ng b−íc giíi thiÖu ng÷ liÖu

(Model). Sau ®ã lµ nh÷ng phÇn luyÖn tËp (Action, Talk). PhÇn luyÖn nµy, ngoµi nh÷ng

kü thuËt nãi ë trªn chóng ta cã thÓ tæng hîp trong mét trß ch¬i, nh− trß ch¬i sau ®©y

Hidden words Trß ch¬i nµy sö dông phiÕu tõ hoÆc phiÕu tranh, vµ phiÕu sè. PhiÕu sè ph¶i cã cì ®ñ to

®Ó cã thÓ phñ lªn phiÕu tõ vµ phiÕu tranh.

G¾n phiÕu ranh lªn b¶ng.

Che mçi phiÕu ®ã b»ng mét phiÕu sè.

Chia líp thµnh nhiÒu ®éi.

S1 cña §éi A gäi to mét sè.

Gi¸o viªn lËt phiÕu sè ®ã ra ®Ó lé phiÕu tranh vµ ®Õm 1...2...3.

C¸c ®éi gi¬ tay xin nãi tªn ®å vËt/con vËt trong tranh. Gi¸o viªn chän ®éi gi¬ tay

nhanh nhÊt.

§éi nµo nãi ®óng, ®éi ®ã ®−îc mét ®iÓm.

NÕu kh«ng ai nghÜ ra, che l¹i phiÕu tranh ®ã.

S1 cña §éi B gäi to mét con sè ®Ó tiÕp tôc ch¬i.

Ph−¬ng ph¸p MAT cã thÓ nãi lµ ph−¬ng ph¸p gióp häc sinh häc ®−îc nhanh h¬n vµ cã

chÊt l−îng h¬n.

35

Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p nµy ®ßi hái cao vÒ ho¹t ®éng nghe nãi, vµ ph¶i nghe nãi theo

chuÈn cña trÎ b¶n ng÷, trong ®ã bèn yÕu tè quan träng nhÊt lµ

1. Tèc ®é tù nhiªn (natural speed).

2. NhÞp ®iÖu tù nhiªn (natural rhythm).

3. Ng÷ ®iÖu tù nhiªn (natural intonation).

4. Ph¸t ©m tèt (good pronunciation).

Chóng ta sÏ bµn ®Õn bèn yÕu tè nµy, vµ sù th¸ch thøc cña nã ®èi víi ng−êi thµy trong

PhÇn 4.

36

PART 4: nh÷ng th¸ch thøc (The challenges)

Khi nãi ®Õn ph−¬ng ph¸p d¹y tiÕng lµ chóng ta nãi ®Õn nh÷ng çch dÉn d¾t ng−êi häc

®¹t ®−îc môc ®Ých giao tiÕp b»ng sù chuÈn x¸c cña ng«n ng÷ môc tiªu mµ chóng ta sö

dông. Sù chuÈn x¸c ®ã ph¶i dùa trªn tiªu chÝ lµ ng−êi Anh nãi thÕ nµo. Trong qu¸ tr×nh

dÉn d¾t trÎ häc tiÕng Anh chóng ta ph¶i thÓ hiÖn sù chuÈn x¸c ng«n ng÷ qua çc b−íc

lµm mÉu (Model), h−íng dÉn häc sinh ho¹t ®éng (Action) vµ nhÊt lµ b−íc huÊn luyÖn

häc sinh nãi (Talk). §iÒu th¸ch thøc ®èi víi çc thµy c« lµ chÝnh m×nh ph¶i sö dông

tiÕng Anh mét çch chuÈn x¸c, hay nãi mét çch kh¸c lµ kh«ng ®−îc ®Æt m×nh vµo thÕ

t−¬ng ph¶n víi nh÷ng mÉu do çc trÎ ng−êi Anh thÓ hiÖn b»ng video clip.

§Ó ®¶m b¶o ®−îc ®iÒu nµy, mét lµ chóng ta ph¶i cã n¨ng lùc nãi víi tèc ®é tù nhiªn

(natural speed). Ng−êi Anh th−êng nãi lµ "Khi chóng ta nãi, chóng ta nãi víi tèc ®é

tù nhiªn, nÕu kh«ng chóng ta sÏ nãi ch¼ng kh¸c g× mét r«bèt." Hai lµ chóng ta ph¶i

nãi cã nhÞp ®iÖu cña lêi nãi (natural rhythm), tøc lµ thÓ hiÖn ®−îc quy t¾c träng ©m

c©u. Ba lµ chóng ta ph¶i nãi víi ng÷ ®iÖu tù nhiªn (natural intonation). Trong tiÕng

Anh, ng÷ ®iÖu thÓ hiÖn t×nh c¶m cña ng−êi nãi. Vµ cuèi cïng chóng ta ph¶i ph¸t ©m

tèt (good pronunciation). Cã thÕ ng−êi Anh míi hiÓu ®−îc chóng ta nãi g× víi hä. §©y

còng chÝnh lµ tiªu chÝ con em chóng ta ph¶i ®¹t ®−îc khi nãi tiÕng Anh. VËy chóng ta

hny cïng nhau t×m hiÓu bèn tiªu chÝ nµy vµ t×m ra ph−¬ng h−íng tù rÌn luyÖn m×nh ®Ó

®¹t ®−îc nh÷ng tiªu chÝ ®ã.

B©y giê chóng ta sÏ xem xÐt b¶n chÊt cña bèn yÕu tè võa nªu ë trªn. Tr−íc hÕt lµ yÕu

tè ph¸t ©m tèt.

GOOD PRONUNCIATION

Khi nãi ®Õn pronunciation theo nghÜa hÑp lµ chóng ta nãi ®Õn ph¸t ©m tõng ©m vµ

ph¸t ©m tõ. Nh×n chung çc ©m tiÕng Anh vµ tiÕng ViÖt kh¸c xa nhau. Ngay c¶ nh÷ng

©m chóng ta t−ëng r»ng gièng nhau th× chóng vÉn rÊt kh¸c nhau. VÝ dô ©m / a: / trong

tiÕng Anh lµ ©m dµi, ©m sau, cßn ©m / a / trong tiÕng ViÖt lµ ©m tr−íc h¬n tiÕng Anh.

HoÆc ©m / d, t / trong tiÕng Anh lµ ©m lîi, trong khi ®ã /d, t/ cña tiÕng ViÖt lµ ©m r¨ng.

HoÆc ©m / g / trong tiÕng Anh lµ ©m næ, nh−ng trong tiÕng ViÖt l¹i lµ ©m s¸t. Chóng

t«i kh«ng muèn ®i s©u vµo chuyªn ngµnh ng÷ ©m, nh−ng qua ®ã chØ muèn nãi mét

®iÒu ng−êi ViÖt nãi tiÕng Anh rÊt khã ®¹t chuÈn Anh. Tuy nhiªn cã ba ®iÒu mµ ng−êi

thµy chóng ta cÇn quan t©m khi d¹y trÎ

1. Ph¸t ©m cña thµy s¸t gÇn víi chuÈn. Kh«ng nªn ®Ó ph¸t ©m cña m×nh çch xa chuÈn

Anh qu¸.

37

2. Ph¶i ph©n biÖt ®−îc nh÷ng yÕu tè ®Æc thï, vÝ dô sù ®èi lËp ng¾n-dµi gi÷a çc nguyªn

©m tiÕng Anh. Mét sè ©m dµi, ng¾n t¹o ra sù ph©n biÖt vÒ nghÜa. Ch¼ng h¹n

ship (ng¾n) = tµu thuû

sheep (dµi) = con cõu

pull (ng¾n) = kÐo

pool (dµi) = çi ao

3. Ph¸t ©m ®óng nh÷ng ©m kh«ng cã trong tiÕng ViÖt. Trong tiÕng Anh cã nhiÒu ©m

kh«ng cã trong tiÕng ViÖt, kÓ c¶ t−¬ng ®−¬ng còng kh«ng cã, nh−ng l¹i rÊt th«ng

dông. VÝ dô nh−

©m / � / trong tõ the, this. The cã lÏ lµ tõ xuÊt hiÖn trong hÇu hÕt çc c©u, hoÆc

©m / � / trong tõ thank you, mét c©u çm ¬n cã lÏ xuÊt hiÖn th−êng xuyªn nhÊt trong

lêi nãi cña ng−êi Anh.

§iÒu dÔ hiÓu lµ con em cña chóng ta häc trªn c¬ së b¾c ch−íc, cho nªn çch ph¸t ©m

cña chóng ta sÏ trë thµnh çch ph¸t ©m cña trÎ. Râ rµng chóng ta kh«ng thÓ ®Ó çc trß

nhá cña m×nh nhËn ra ®−îc sù kh¸c nhau qu¸ xa gi÷a ng−êi b¶n ng÷ vµ thµy c« cña

m×nh, dï lµ c¶m gi¸c.

Nh− vËy lµ khi d¹y ®äc to ®Ó luyÖn ph¸t ©m, thµy c« gi¸o ph¶i trë thµnh mét mÉu

chuÈn cho häc sinh b¾t ch−íc. Cã nhiÒu lo¹i h×nh bµi tËp cã thÓ gióp çc thµy c« v−ît

qua ®−îc khã kh¨n ®Ó ®¹t tíi tr×nh ®é nµy. §ã lµ nh÷ng bµi luyÖn ©m. Tuy nhiªn çi

khã kh«ng ph¶i thiÕu bµi tËp, kh«ng ph¶i chóng ta kh«ng cã kh¶ n¨ng, mµ th−êng lµ

thiÕu sù kiªn tr×. Còng kh«ng ph¶i nhiÒu ng−êi th−êng xuyªn mçi ngµy bá ra 15 phót

®Ó ®äc theo b¨ng luyÖn ©m liÒn trong vßng hµng n¨m trêi. Chóng ta hny quan s¸t mét

bµi luyÖn ©m

yellow you yard yell yield yes use (TrÝch Master Spoken English. B¨ng sè 1. Y-initial position. Trang 17.)

38

§©y lµ bµi luyÖn b¸n nguyªn ©m / j / . Bµi luyÖn tiÕn hµnh theo thñ ph¸p ba b−íc B−íc 1: ph¸t ©m kÐo dµi

B−íc 2: ph¸t ©m kÐo dµi h¬n b×nh th−êng

B−íc 3: ph¸t ©m b×nh th−êng

ThËt lµ kú c«ng! §èi víi ng−êi ViÖt, chóng ta cÇn cã nh÷ng m« h×nh luyÖn ©m ®Æc

biÖt, nh»m vµo môc tiªu gióp ng−êi ViÖt v−ît khã. V× thÕ chóng ta cÇn x¸c ®Þnh çi

khã cña ng−êi ViÖt trong ph¸t ©m ©m tiÕng Anh lµ g×. VÝ dô çch ph¸t ©m mét sè tæ

hîp phô ©m ®øng ®Çu tõ.

/ spr /... trong tõ spring, sprawl

/ �r / ... trong tõ through, thrift

Chóng ta cã çch gi¶i quyÕt nh− sö dông 12 m« h×nh luyÖn ph¸t ©m cho ng−êi ViÖt ®n

®−îc giíi thiÖu trong cuèn "M« h×nh ph¸t ©m tiÕng Anh cho ng−êi ViÖt". Sau ®©y lµ

mét vÝ dô

Sound Level 1 Level 2 Level 3 Level 4 /spr/ spring

ssspʋʋr��

spʋʋr��

spʋr��

spr��

/�r/ through

�ʋʋru:

�ʋru:

�ru:

Chóng ta cã thÓ t×m ra nhiÒu bµi tËp nh− thÕ nµy ®Ó gi¶i quyÕt nhiÒu lo¹i ©m kh¸c. Nãi

®Õn ph¸t ©m tõ riªng lÎ, ®iÒu quan träng h¬n ©m riªng lÎ lµ träng ©m tõ. Ng−êi ViÖt bÞ

m¾c lçi träng ©m tõ rÊt nhiÒu, do ®Æc thï trong tiÕng ViÖt kh«ng cã träng ©m tõ. Trong

tiÕng ViÖt, nÕu chóng ta ®äc sai dÊu, tõ ®ã sÏ chuyÓn nghÜa. VÝ dô: ma vµ m¸. Nh−ng

trong tiÕng Anh nÕu chóng ta ®äc mét tõ víi thanh ®iÖu kh¸c nhau, vÝ dô tõ go chóng

ta ®äc lµ /g©u, gÊu, gÇu/, ... th× ng−êi Anh vÉn cho lµ mét, chØ cã ®iÒu hä thÊy l¹ tai mµ

th«i. Nh−ng trong tiÕng Anh nÕu chóng ta ®äc sai träng ©m, tõ cã thÓ chuyÓn nghÜa.

VÝ dô

in'valid (kh«ng cßn gi¸ trÞ n÷a)

'invalid (ng−êi tµn tËt)

hoÆc chuyÓn tõ lo¹i. VÝ dô

'respect (danh tõ): sù t«n träng

res'pect (®éng tõ): t«n träng

Chóng ta cÇn thay ®æi thãi quen ph¸t ©m tõ vµ x©y dùng ph¶n x¹ vÒ träng ©m. Chóng

ta l¹i ph¶i nãi r»ng x©y dùng ®−îc ph¶n x¹ vÒ träng ©m tõ lµ mét kú c«ng.

39

Nh÷ng bµi luyÖn ph¸t ©m träng tõ kh«ng khã nh− luyÖn ©m riªng lÎ, tuy nhiªn nã l¹i

cÇn sù kiªn tr×:

(1) khi gÆp tõ míi nªn tra tù ®iÓn ®Ó biÕt râ träng ©m r¬i vµo ®©u, kh«ng nªn pháng

®o¸n, v× nÕu sai nã t¹o thµnh tËt ph¸t ©m. Nh÷ng tËt ph¸t ©m cña thµy c« ®−¬ng nhiªn

sÏ truyÒn vµo trÎ nhá, nh÷ng nh©n vËt giái b¾t ch−íc.

(2) LuyÖn ®äc hµng ngµy, v× ®Ó rì bá ®−îc thãi quen ®äc tõ kh«ng cã träng ©m, t¹o ra

mét lèi nãi ngang ngang, ®Òu ®Òu, vÝ dô be careful.... successful... industrialise kh«ng

ph¶i ngµy mét ngµy hai cã thÓ kh¾c phôc ®−îc. Ph−¬ng ph¸p kh¾c phôc cña chóng ta

lµ

B−íc 1: §¸nh dÊu tÊt c¶ nh÷ng tõ cã tõ hai ©m tiÕt trë lªn cã trong tµi liÖu chóng ta

®ang gi¶ng d¹y cho trÎ. Hµng ngµy ®äc ®i ®äc l¹i (víi sù nhÊn m¹nh qu¸ lªn mét chót

vµo ©m tiÕt cã träng ©m). VÝ dô trong Unit 3. Let's Go cã nh÷ng tõ nh−:

Hel'lo!... 'pencil... ca'ssettes /kʋ'sets/ ... 'crayons /'kre�ʋn/... 'table... 'marker ...

'notebook...'sneaker... 'picture ... 'ruler ... e'raser ...

B−íc 2: Mçi ngµy më mét ®o¹n héi tho¹i ng¾n, kho¶ng 4-6 c©u. TËp ®äc theo. TËp

cho ®Õn khi nµo ®äc gièng nh− nh©n vËt trong b¨ng míi th«i.

Träng ©m tõ ch−a ph¶i lµ môc tiªu cuèi cïng. Vai trß cña träng ©m th¸ch thøc h¬n

n»m trong b×nh diÖn träng ©m c©u (sentence stress). Trong tiÕng Anh, khi nãi mét c©u,

ng−êi ta kh«ng bao giê nhÊn m¹nh vµo tÊt c¶ c¸c tõ, mµ chØ nhÊn m¹nh vµo nh÷ng tõ

quan träng cña c©u mµ th«i. Ngay c¶ nh÷ng c©u ®¬n gi¶n nh− How are you? th× träng

©m còng chØ hoÆc lµ r¬i vµo How hoÆc r¬i vµo you tïy theo t×nh huèng, chø kh«ng bao

giê r¬i vµo c¶ ba.

Hi, Jenny. How are 'you? I'm 'fine, thank you. How are 'you? I'm 'fine, thank you. How are 'you? I'm 'fine, thank you. Hi! 'How are 'you? (TrÝch Let's Go Video-1. Unit-2. Let's Talk.)

§èi víi nh÷ng c©u dµi h¬n còng vËy, träng ©m chØ r¬i vµo nh÷ng tõ quan träng. HiÖn

t−îng nµy gäi lµ träng ©m c©u. §ã lµ b×nh diÖn s¶n sinh c©u. B×nh diÖn ng−îc l¹i lµ

nhËn diÖn c©u, ng−êi nghe còng chØ nghe träng ©m c©u mµ suy ra nghÜa cña toµn c©u.

40

VÝ dô

The 'weather in' England is 'changeable.

'One 'day 'last 'week,

I 'went for a 'walk in the 'country.

Quy t¾c träng ©m c©u nµy ®n t¹o ra yÕu tè nhÞp ®iÖu cña c©u (rhythm). §©y lµ mét yÕu

tè rÊt ®Æc thï cña tiÕng Anh nãi. Nã lµm cho c¸i tai ng−êi Anh rÊt nh¹y bÐn, nhËn ra

ngay giäng ngo¹i quèc; còng gièng nh− ng−êi ViÖt chóng ta nhËn ra ngay ng−êi ngo¹i

quèc nãi tiÕng ViÖt qua sù ph¸t hiÖn c¸ch dïng dÊu (thanh ®iÖu) cña hä. Ng−êi ViÖt

kh«ng ai nãi: Cho toi hoi ®−¬ng ra b−u ®ien.

NATURAL RHYTHM

Do ®Æc thï Êy, ngay c¶ trÎ nhá ng−êi Anh khi b¾t ®Çu ®Õn tr−êng còng ph¶i luyÖn tËp.

Nh÷ng bµi luyÖn nµy gäi lµ VÇn th¬ mÉu gi¸o (nursery rhymes).

Chôp mét bµi trong cuèn Nursery Rhymes. BÊt cø bµi nµo. Chän bµi ng¾n, cã h×nh ¶nh

Nh− vËy trong tiÕng Anh sö dông b×nh th−êng hµng ngµy chóng ta kh«ng thÓ nãi thiÕu

träng ©m, nhÞp ®iÖu, v× nh− thÕ nã t¹o ra mét thø tiÕng nãi ngang ngang, rÊt khã hiÓu.

Nãi tiÕng Anh cã nhÞp ®iÖu lµ mét th¸ch thøc ng−êi thµy ph¶i ®−¬ng ®Çu tr−íc, tøc lµ

ph¶i t×m ra ph−¬ng h−íng rÌn luyÖn cho chÝnh m×nh. Cã thÕ míi rÌn ®−îc häc sinh

cña m×nh.

41

Trong giíi d¹y tiÕng Anh, ng−êi ta quan t©m nhiÒu ®Õn ®iÒu nµy, vµ cã nhiÒu c¸c lo¹i

h×nh luyÖn. Mét lÇn n÷a ng−êi thµy l¹i ®ßi hái ë m×nh lßng kiªn tr× vµ mét lèi ®i ®óng

h−íng. Chóng t«i xin gîi ý hai ph−¬ng h−íng luyÖn tËp.

Mét lµ, trong bé Let's Chant, Let's Sing cña Carolyn Graham cã hai lo¹i: Chant, tøc lµ

nh÷ng bµi ®äc theo nhÞp ®iÖu, vµ Sing, bµi h¸t. Chóng ta hny tËp ®äc theo b¨ng

video/CD tÊt c¶ nh÷ng bµi chants.

Chôp b×a cuèn Let's Chant, Let's Sing.

VÝ dô This Is Blue. This Is a Blue Book

This is blue.

This is a book.

This is a blue book.

This is red.

This is a pen.

This is a red pen.

This is a book.

This is a pen.

This is blue.

This is red.

This is a blue book.

This is a red pen.

42

Nh÷ng bµi chants nh− thÕ nµy thùc tÕ lµ bµi luyÖn ®äc nh÷ng c©u nãi b×nh th−êng

hµng ngµy, nh−ng nãi ®óng träng ©m c©u vµ nhÞp ®iÖu. HoÆc cã nh÷ng bµi chØ bao

gåm nh÷ng mÖnh lÖnh cña çc thµy c« trªn líp. VÝ dô bµi Listen Carefully, trong ®ã

cã nh÷ng mÖnh lÖnh nh− Please Stand up. Please Sit down. Open your Book. Close

your book, v.v. §Êy lµ nh÷ng c©u chóng ta sö dông hµng ngµy trªn líp. vµ sö dông

nhiÒu lÇn. NÕu chóng ta kh«ng gi÷ nhÞp ®−îc th× chóng ta ®n kh«ng ®¹t tiªu chÝ nhÞp

®iÖu tù nhiªn, vµ râ rµng çi kh«ng ®óng cña chóng ta sÏ thÊm dÇn vµo con trÎ. Chóng

t«i muèn nhÊn m¹nh r»ng tÊt c¶ çc bµi chants trong s¸u cuèn Let's Chant, Let's Sing

cña Nhµ xuÊt b¶n Oxford ®Òu lµ nh÷ng c©u nãi hµng ngµy chóng ta ph¶i d¹y cho trÎ

chø kh«ng ph¶i lµ çc bµi th¬.

Nh− vËy h×nh thøc luyÖn thø nhÊt cho chÝnh chóng ta lµ luyÖn nh÷ng c©u nãi m×nh

ph¶i sö dông trªn líp hµng ngµy, nh÷ng mÉu c©u m×nh ph¶i lµm mÉu cho häc sinh

(ph−¬ng ph¸p MAT), nh÷ng mÖnh lÖnh m×nh ph¶i ra cho häc sinh (ph−¬ng ph¸p

TPR). S¸u cuèn Let's Chant, Let's Sing bao gåm 170 bµi luyÖn ®äc theo nhÞp sÏ gióp

chóng ta thay ®æi s¾c diÖn tiÕng Anh trªn líp cña m×nh.

Sau b−íc luyÖn nµy, chóng ta nªn tiÕn cao lªn mét b−íc, sö dông nh÷ng bµi tËp ng÷

©m cã tÝnh chÊt chuyªn s©u h¬n.

Sau ®©y lµ mét bµi tËp nhÞp ®iÖu cña tõng c©u riªng lÎ.

29. Lªn h×nh b×a cuèn s¸ch Master Spoken English.

THAT We know that we had it.

AS It's as real as it gets.

THAN More than enough.

THERE There ought to be, but there isn't.

AM How am I doing?

ARE Christmas and New years are busy.

(TrÝch Master Spoken English. Tape 6. PhÇn ®äc nh÷ng c©u

riªng lÎ. Linking Practice. Weak forms, trang 105)

Chóng ta cã thÓ cã nh÷ng bµi tËp nãi rÊt tù nhiªn dïng cho nh÷ng tr×nh ®é cao. VÝ dô

nh− bµi sau ®©y

My name's Harry and this is my wife Betty.

And that our daughter Sara,

and those are our two sons, Tim and Tom.

(TrÝch Master Spoken English. Tape 6. Linking Practice. Trang 103)

43

Nh÷ng ®ßi hái nh− vËy, nÕu lµm ®−îc, nã ®−a chóng ta ®Õn gÇn chuÈn b¶n ng÷. Trong

gi¸o häc ph¸p d¹y tiÕng ng−êi ta kh«ng ®ßi hái ng−êi kh«ng b¶n ng÷ ph¶i nãi ®−îc

nh− ng−êi b¶n ng÷, thËm chÝ ng−êi ta cßn chÊp nhËn sù ph¸t ©m na n¸, miÔn sao

truyÒn ®i ®−îc ®óng th«ng ®iÖp cña m×nh lµm cho ng−êi giao tiÕp víi m×nh hiÓu ®−îc.

Nh−ng ®ã lµ giao tiÕp ngoµi ®êi. Chóng ta lµ ng−êi huÊn luyÖn trÎ nhá nh÷ng ©m

thanh ®Çu tiªn cña tiÕng Anh, chóng ta kh«ng thÓ ®Ó l¹i cho con trÎ mét Ên t−îng kh¸c

víi chuÈn b¶n ng÷. Chóng t«i muèn nãi ®Õn sù th¸ch thøc lµ ë b×nh diÖn ®ã.

Mét yªu cÇu n÷a cña tiÕng Anh nãi lµ ng÷ ®iÖu

NATURAL INTONATION

Cã lÏ yÕu tè khã kh¨n nhÊt cña ng−êi ViÖt chóng ta khi nãi tiÕng Anh lµ viÖc dïng

ng÷ ®iÖu, còng ch¼ng kh¸c g× ng−êi Anh khi nãi tiÕng ViÖt rÊt khæ së víi thanh ®iÖu

cña chóng ta. Thanh ®iÖu tiÕng ViÖt g¾n víi tõ, cßn ng÷ ®iÖu tiÕng Anh g¾n víi c©u.

Kh¸c víi ng−êi ViÖt, ng−êi Anh dïng ng÷ ®iÖu ®Ó thÓ hiÖn ý nghÜa cña c©u nãi, ®Æc

biÖt lµ thÓ hiÖn t×nh c¶m (emotion)

Ng÷ ®iÖu tiÕng Anh lµ sù thÓ hiÖn sù thay ®æi ®é cao cña giäng vµ nhÞp ®iÖu cña c©u.

Sù thay ®æi ®é cao cña giäng tøc lµ hiÖn t−îng nh¶y tõ mét ®é giäng thÊp lªn ®é cao

h¬n, gäi lµ (jump up), hoÆc ®ang tõ ®é cao h¬n chuyÓn xuèng ®é giäng thÊp h¬n, gäi

lµ (step down)

"Intonation deals with pitch change and rhythm variations The pitch change we are

concerned with is a jump up in pitch to a higher note on the important words... and

step down on the words following. Jump up and step down and drop at the end of the

sentence.

Now, it's the same pattern, basically, over and over, that Americans are used to

hearing. So when you speak it, you become more understandable, more expressive,

more interesting, and , of course, more American sounding."

(TrÝch Master spoken English. Tape 7. Intonation, trang 120)

Theo MAK Halliday, tiÕng Anh cã n¨m ng÷ ®iÖu c¬ b¶n nh− sau:

Mét lµ xuèng giäng, dïng cho c©u t−êng thuËt

falling tune: Yes

Hai lµ lªn cao, dïng thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn

high rising: Yes

Ba lµ lªn thÊp, dïng cho c©u hái

low rising: Yes

44

Bèn lµ lªn xuèng dïng ®Ó kh¼ng ®Þnh

rising-falling: Yes

N¨m lµ xuèng lªn dïng ®Ó thÓ hiÖn sù nghi ngê

falling-rising: Yes

Trong giao tiÕp hµng ngµy ng−êi Anh Ýt ra còng dïng c¶ n¨m lo¹i ng÷ ®iÖu nµy. §èi

víi ng−êi n−íc ngoµi häc tiÕng Anh, nhÊt lµ ë giai ®o¹n ban ®Çu, c¸c kho¸ häc th−êng

chØ ®Æt yªu cÇu ë møc ®é sö dông ®−îc giäng xuèng (falling) vµ giäng lªn (low

rising). Tuy nhiªn chóng ta chØ cÇn xem c¸c nh©n vËt trÎ nhá trong b¨ng nãi chuyÖn

víi nhau, dï lµ lµm mÉu, chóng ta còng thÊy hÕt ®−îc sù phøc t¹p cña ng÷ ®iÖu.

Nãi tiÕng Anh cã ng÷ ®iÖu lµ môc ®Ých cuèi cïng cña quy tr×nh luyÖn tiÕng, ®øng vÒ

mÆt ng÷ ©m mµ nãi. Ng−êi thµy cã nhiÒu con ®−êng tiÕn tíi ng÷ ®iÖu tiÕng Anh.

Nh−ng tr−íc hÕt ®Ó phôc vô cho viÖc lµm mÉu, ra lÖnh, ®iÒu khiÓn häc sinh ho¹t ®éng

b»ng tiÕng Anh vµ söa lçi cho trÎ nhá, chóng ta cÇn tiÕp cËn tr−íc hÕt víi bµi häc: bµi

häc trªn video clip (Let's Go 1 & 2), vµ nh÷ng b¨ng video luyÖn ph¸t ©m vµ luyÖn nãi.

Ph−¬ng thøc cña chóng ta lµ xem/nghe b¨ng, ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch ng÷ ®iÖu cña trÎ

ng−êi Anh dïng trong b¨ng. Trong video sau ®©y, Andy ®ang ®i t×m quyÓn s¸ch cña

m×nh. Chóng ta hny cïng quan s¸t ng÷ ®iÖu cña mÑ Andy, cña Andy khi ch−a t×m thÊy

s¸ch vµ khi ®n t×m thÊy s¸ch råi.

Chôp l¹i Let's Go 2. Unit 4. Let's Talk

45

C©u I can't find my book.Andy nãi víi giäng xuèng. C©u hái cña mÑ Is it in your

bedroom? hái víi ng÷ ®iÖu lªn thÊp. C©u cña Andy Oh, here it is. It's under my bed.

dïng víi ng÷ ®iÖu xuèng ®Ó kh¼ng ®Þnh, nh−ng ë ®é giäng cao thÓ hiÖn sù vui mõng.

Víi çch nhËn diÖn ®¬n gi¶n nh− thÕ nµy, ng−êi thµy sÏ chñ ®éng h¬n trong viÖc dÉn

d¾t trÎ nhá häc çch nãi cña çc b¹n ng−êi Anh.

Cßn ®èi víi riªng m×nh, nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng nãi tiÕng Anh cã ng÷ ®iÖu, chóng ta

l¹i tiÕn hµnh mét sè bµi tËp cã tÝnh chuyªn nghiÖp. Tr−íc khi vµo nh÷ng bµi tËp kiÓu

nµy, chóng ta cÇn ghi nhí mét quy t¾c cña ng÷ ®iÖu tiÕng Anh lµ quy t¾c ®¶m b¶o

khu«n giäng xuèng dÇn (descending scale) trong mét c©u nãi träng ©m ®Çu tiªn ë vÞ

trÝ cao nhÊt, çc träng ©m kh¸c ë vÞ trÝ thÊp dÇn.

Chóng ta sÏ quan s¸t mét c©u cã ng÷ ®iÖu kh¸c nhau do cã çch ®Æt träng ©m c©u kh¸c

nhau. Cµng dïng nhiÒu träng ©m c©u chóng ta cµng thÓ hiÖn nhiÒu ý t−ëng.

I like to walk to the office when the weather is good.

I like to walk to the office when the weather is good.

I like to walk to the office when the weather is good. (TrÝch Master Spoken English. Tape 7. Intonation Practice Scenes)

Chóng ta l¹i quan s¸t mét lo¹i ng÷ ®iÖu t−¬ng ph¶n (contrast emphasis) dïng ®Ó nªu

vÊn ®Ò chän lùa.

Do you want steak or chicken tonight? (TrÝch Master Spoken English.Tape 7. Sentence Group V. Trang 124)

TÊt c¶ çc yÕu tè chóng ta võa ®Ò cËp ®Õn ë trªn cïng nh÷ng nÐt ng«n ®iÖu nh−: luyÕn

©m (sound linking), ®ång ho¸ ©m (assimilation), d¹ng ph¸t ©m m¹nh, yÕu cña tõ

(strong form, weak form) tÊt c¶ t¹o nªn mét tèc ®é nãi rÊt nhanh cña ng−êi Anh. §ã

chÝnh lµ tèc ®é tù nhiªn

NATURAL SPEED

NÕu kh«ng ®¹t ®−îc tèc ®é nµy th× chóng ta sÏ nãi tiÕng Anh nh− mét r« bèt. NhiÒu

khi tèc ®é nãi cña ng−êi Anh lµm ng−êi ngo¹i quèc ngì ngµng kh«ng hiÓu, nh− tr−êng

hîp cña anh chµng Paolo ng−êi Italy sau ®©y.

Paolo's Room

Maid Dry cleaners for room eight-one-four.

Paolo I'm sorry. I didn't understand what you said.

Maid I'm here to pick up your clothes for cleaning. Do you need to have

some clothes cleaned?

46

Paolo Oh, yes. One minute please. Here are my pants. Here is my jacket, and

my shirt.

Maid Cleaned and pressed?

Paolo Huh?

Maid Cleaned and pressed?

Paolo Oh yes, please. When will they be ready?

Maid How about Thursday?

Paolo Fine.

Maid Here's your receipt.

Paolo Thank you.

(TrÝch Master Spoken English. Tape 8. Scene 6)

Chóng ta lµ ng−êi ViÖt nãi tiÕng Anh, chóng ta kh«ng thÓ ®ßi hái sù hoµn thiÖn.

Nh−ng ng−îc l¹i, lµ mét mÉu cña häc trß nhá cña chóng ta, nh÷ng trß bÐ nhá b¾t

ch−íc giái vµ häc qua b¾t ch−íc lµ chÝnh, chóng ta còng kh«ng thÓ kh«ng hoµn thiÖn ë

møc cã thÓ ®−îc trong kh¶ n¨ng cña m×nh.

Nãi tiÕng Anh chuÈn bao gåm nhiÒu yÕu tè, nhiÒu b×nh diÖn: c¸ch dïng tõ, mÉu c©u,

lèi nãi Anh, v¨n ho¸ giao tiÕp, v.v. Nh−ng rÌn luyÖn ®Ó d¹y trÎ nhá häc tiÕng Anh tõ

®Çu, chóng ta kh«ng ®ßi hái nhiÒu ë kiÕn thøc ng«n ng÷ mµ chñ yÕu lµ x©y dùng cho

m×nh mét kh¶ n¨ng tèt vÒ ph¸t ©m (theo nghÜa réng: träng ©m, nhÞp ®iÖu vµ ng÷ ®iÖu).

Víi sù kiªn tr×, chóng ta hy väng sÏ v−ît qua ®−îc th¸ch thøc.

Trong PhÇn 5 cña ch−¬ng tr×nh, chóng t«i xin tiÕp tôc trë l¹i víi vÊn ®Ò ph−¬ng ph¸p

trªn líp: ph−¬ng ph¸p TPR.

47

PART 5: ph−¬ng ph¸p TPR (the TPR method) total physical Response H«m nay chóng ta cïng xem xÐt ph−¬ng ph¸p TPR (Total Physical Response) øng

dông cho viÖc d¹y trÎ häc tiÕng Anh. Ph−¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph−¬ng ph¸p nghe

hiÓu (the comprehension approach) v× nã b¾t ®Çu quy tr×nh häc tiÕng b»ng nghe hiÓu.

T− t−ëng cña ph−¬ng ph¸p nµy xuÊt ph¸t tõ nh÷ng nghiªn cøu vÒ qu¸ tr×nh c¶m thô

tiÕng mÑ ®Î cña trÎ (language acquisition). §iÒu nµy thËt gÇn gòi víi chóng ta. Lµ cha

mÑ, nhÊt lµ ng−êi mÑ, ai ch¼ng cã nh÷ng thêi kú theo dâi tõng b−íc ®i cña sù ph¸t

triÓn ng«n ng÷ cña con m×nh, tõ lóc trÎ bËt ®−îc ra hai tiÕng "ba, mÑ" cho ®Õn khi nãi

sâi. Ai trong chóng ta ch¼ng cã nh÷ng phót tù hµo con m×nh nãi ®−îc mét c©u "rÊt

th«ng minh", mét c©u "nh− ng−êi lín".

TiÕn sÜ James Asher ®n nghiªn cøu quy tr×nh mét ®øa trÎ c¶m thô ng«n ng÷ nh− thÕ

nµo ®Ó t×m ra con ®−êng d¹y ngo¹i ng÷ cho trÎ. Trong bµi nãi chuyÖn cña «ng t¹i

tr−êng §¹i häc Cambridge, England, «ng cã nãi r»ng ®iÒu bÝ mËt cña qu¸ tr×nh tiÕp

thu ng«n ng÷ n»m trong çc cuéc héi tho¹i rÊt ®éc ®¸o gi÷a bè mÑ vµ ®øa trÎ. VÝ dô,

cuéc héi tho¹i ®Çu tiªn lµ «ng bè nãi, "Nh×n bè nµy! Nh×n bè nµy!" §øa trÎ quay ®Çu

vÒ phÝa cã tiÕng nãi, vµ «ng bè reo lªn,"Con ®ang nh×n bè nµy! Con ®ang nh×n bè

nµy!" TiÕn sÜ Asher gäi ®©y lµ "cuéc héi tho¹i b»ng ®éng t¸c c¬ thÓ" (language-body

conversation) v× ng−êi bè ph¸t ra ©m thanh nh−ng ®øa trÎ tr¶ lêi b»ng mét ®éng t¸c

cña c¬ thÓ (physical response). Çc ®éng t¸c c¬ thÓ ®ã cã thÓ lµ nh×n, mØm c−êi, c−êi

to, quay ®Çu l¹i, b−íc chËp ch÷ng, víi tay, n¾m (lÊy mét çi g× ®ã), vÞn (vµo ai ®ã),

ngåi xuèng, ch¹y, v.v.

Chóng ta ®n biÕt nh÷ng cuéc héi tho¹i nh− thÕ nµy tiÕp tôc diÔn ra trong nhiÒu n¨m

th¸ng cho ®Õn khi ®øa trÎ cã thÓ ph¸t ra nh÷ng tiÕng ®Çu tiªn nh− "ba, mÑ". Trong thêi

kú nµy tuy ®øa trÎ ch−a nãi ®−îc nh−ng nã ®n nhËp vµo ®Çu nã mét b¶n ®å ng«n ng÷

(language map) chØ râ ng«n ng÷ ho¹t ®éng nh− thÕ nµo. Hay nãi çch kh¸c, trong qu¸

tr×nh nµy trÎ ®n thÊm dÇn çc lo¹i mÉu vµ ©m thanh cña ng«n ng÷. Khi ®øa trÎ ®n cã

kh¶ n¨ng gi¶i mn ng«n ng÷ th× còng b¾t ®Çu xuÊt hiÖn tiÕng nãi. Míi ®Çu lêi nãi ch−a

hoµn thiÖn, nh−ng dÇn dÇn ph¸t ng«n cña trÎ ngµy cµng gièng ng−êi lín.

48

Nh÷ng kü thuËt cña ph−¬ng ph¸p TPR thÓ hiÖn trªn líp nh− sau:

• C« gi¸o dÆn dß häc sinh b»ng tiÕng ViÖt: "C¸c con b¾t ®Çu häc tiÕng Anh nµo.

§õng nãi g× nhÐ. Nh×n c«, nghe c« nãi vµ lµm theo c«. C« ra lÖnh b»ng tiÕng

Anh. C¸c con lµm theo lÖnh ®ã theo c«. C« cÇn bèn con xung phong nµo."

• TrÎ gi¬ tay. C« chän 4 trÎ lªn tr−íc líp, ngåi xuèng 4 ghÕ kª ®èi mÆt víi c¶

líp.

• C« gi¸o ra lÖnh. "Stand up." C« ®øng d¹y vµ vÉy tay cho c¶ 4 häc trß ®øng d¹y.

C¶ 4 ®øng d¹y.

• C« gi¸o ra lÖnh "Sit down". C« ngåi xuèng vµ c¶ 4 häc trß ngåi xuèng.

• C« gi¸o h« "Stand up" Bèn trß ®øng d¹y.

• C« gi¸o h« mét lÖnh míi "Turn round", råi lµm mÉu. Häc sinh b¾t ch−íc c«

xoay m×nh mét vßng, quay l−ng vÒ phÝa líp. C« gi¸o h« lÇn thø hai. Häc sinh

quay l−ng l¹i nh− cò.

49

Cø nh− vËy c« gi¸o ra lÖnh: Stand up. Jump. Sit down. Stand up. Turn round. Jump.

Stop. Turn round. Walk. Stop. Turn round. Walk. Jump. Turn round. Sit down.

• C« gi¸o ngåi yªn t¹i chç ra lÖnh. Bèn häc sinh tù lµm theo lÖnh, kh«ng cã c«

gi¸o.

• C« gi¸o ra lÖnh cho c¶ líp. C« kh«ng lµm mÉu: Stand up. Sit down. Stand up.

Turn round. Turn round. Sit down.

C« gi¸o thÊy c¶ líp ®n hiÓu ®−îc mÖnh lÖnh mét c¸ch thÊu ®¸o. C« d¹y thªm mét sè

lÖnh míi.

• C« gi¸o: Point to the door. C« gi¸o chØ vÒ phÝa cöa ra vµo. 4 häc sinh chØ theo.

C« gi¸o tiÕp tôc ra lÖnh vµ lµm mÉu, 4 häc sinh lµm theo c«.

• C« gi¸o: Touch your nose.

• C« gi¸o: Touch your ears.

Nh− vËy chóng ta thÊy c« gi¸o ®n thùc hiÖn bµi gi¶ng theo tõng kü thuËt cña TPR. Tuy

cïng lµ mÖnh lÖnh, nh−ng mçi kü thuËt yªu cÇu mét ho¹t ®éng kh¸c nhau, vµ t¸c ®éng

vµo häc sinh tõ mét gãc ®é kh¸c nhau.

• Mét lµ c« gi¸o h−íng dÉn b»ng tiÕng ViÖt yªu cÇu cña bµi luyÖn, tr¸nh cho häc

sinh bÞ lóng tóng kh«ng biÕt ph¶i lµm g× khi b¾t ®Çu vµo bµi luyÖn.

• Hai lµ c« gi¸o ra lÖnh vµ lµm mÉu. Häc sinh lµm theo. Kü thuËt nµy t¹o ®iÒu

kiÖn cho häc sinh thÈm thÊu ng«n ng÷ th«ng qua ®éng t¸c c¬ thÓ.

• Ba lµ, c« gi¸o ra lÖnh, kh«ng lµm mÉu, tù häc sinh lµm theo lÖnh. Kü thuËt nµy

b¾t ®Çu ®−a häc sinh vµo t×nh huèng thùc trong cuéc sèng: hiÓu yªu cÇu cña

ng−êi kh¸c qua lêi nãi, vµ thùc hiÖn, kh«ng cÇn nh×n mÉu hµnh ®éng.

• Bèn lµ, c« gi¸o ra nh÷ng lÖnh kh¸c nhau, kh«ng theo mét trËt tù nhÊt ®Þnh.

Chóng ta thÊy mét hiÖn t−îng ë trÎ nhá lµ trÎ cã thÓ ®äc thuéc lßng mét c©u

chuyÖn, nh−ng ®ang ®äc nÕu quªn mét c©u nµo hay mét chi tiÕt nµo ë gi÷a th×

rÊt khã ®äc tiÕp ®−îc ®o¹n sau. Nh− vËy kü thuËt luyÖn nhí lÖnh kh«ng theo

trËt tù gióp chóng ta rÌn häc sinh ghi nhí nh−ng tr¸nh ®−îc hiÖn t−îng ghi nhí

c¬ häc nh− trªn.

• N¨m lµ, khi häc sinh m¾c lçi gi¸o viªn h« l¹i mÖnh lÖnh, vµ lµm mÉu l¹i. Häc

sinh tù hiÓu vµ söa ch÷a.

50

• S¸u lµ, c« gi¸o ra mét sè lÖnh lµm häc sinh vui thÝch, vÝ dô Jump, hoÆc Touch

your nose. Touch your ears. Nh− vËy lµ c« gi¸o ®n thùc hiÖn khÈu hiÖu: vui mµ

häc (Learning is fun.)

B©y giê chóng ta cïng vµo quan s¸t mét líp häc tiÕng Anh, sö dông gi¸o tr×nh Let's

Go, thùc hiÖn nh÷ng kü thuËt chóng ta ®n bµn ®Õn.

C« gi¸o: §Ó «n l¹i c¸c mµu, c¸c con cïng h¸t bµi "The Black Cat Song" nhÐ.

Chôp bµi h¸t Trang 10. Let' Chant, Let's Sing 1.

Model T: (Nãi vµ lµm mÉu vµi lÇn)

1. Raise your hand.

2. Put your hand down.

3. Take out your book.

4. Put your book away.

5. Pick up your pencil.

6. Put your pencil down.

7. Write your name.

8. Look at your board

C« gi¸o nãi l¹i tõng lÖnh trªn. Häc sinh lµm theo lÖnh vµ ®ång thanh nh¾c l¹i mÖnh

lÖnh ®ã.

51

Practice

Chia líp thµnh hai nhãm.

Mçi lÇn gi¸o viªn ra hai lÖnh cho tõng nhãm.

Ra lÖnh kh¸c nhau cho c¸c nhãm kh¸c nhau.

C¸c nhãm võa thùc hiÖn mÖnh lÖnh võa nh¾c l¹i mÖnh lÖnh.

T: (ra lÖnh cho Nhãm A) Raise your hand. Put your hand down.

(ra lÖnh cho Nhãm B) Take out your book. Put your book away.

C« gi¸o ra l¹i nh÷ng mÖnh lÖnh trªn, nh−ng víi tèc ®é nhanh h¬n.

Mét nhãm ra lÖnh, nhãm kia thùc hiÖn.

C« gi¸o: B©y giê chóng ta luyÖn theo ®«i. Trong tõng ®«i, mét em ra lÖnh, em kia lµm

theo lÖnh. Dïng PhiÕu Häc sinh sè 25-32

Chôp l¹i mét phiÕu trong sè nh÷ng phiÕu trªn

S1 rót mét phiÕu, nh×n ®Ó biÕt néi dung råi ra lÖnh cho S2.

S2 thùc hiÖn lÖnh.

S2 rót mét phiÕu vµ ra lÖnh cho S1

Reading a chant

Cho häc sinh më s¸ch vµ luyÖn ®äc bµi sau ®©y

Pick Up Your Pencil

Pick up your pencil.

Pick it up. Pick it up.

Pick up your pencil carefully.

Pick up your pencil and write your name

Very carefully.

52

Pick up your pencil and write your name.

Write your name, write your name.

Pick up your pencil and write your name

Very carefully. (Let's Chant. Let's Sing-1. Trang 13)

Qua bµi luyÖn trªn líp võa råi chóng ta thÊy trong ph−¬ng ph¸p TPR cã ba kü thuËt

chñ ®¹o. Mét lµ, dïng mÖnh lÖnh ®Ó chØ ®¹o hµnh vi cña häc trß trªn líp (using

commands to direct behaviour). Hµnh vi ë ®©y cã hai mÆt, mét lµ ng«n ng÷ thÝch hîp,

vµ hai lµ th¸i ®é thÝch hîp. VÝ dô khi hái th¨m b¹n "What's the matter?" th× th¸i ®é

nghiªm tóc, kh«ng c−êi cît. Vµ khi b¹n tr¶ lêi, vÝ dô "I'm sick." th× ph¶i nãi mét c©u

an ñi thÝch hîp, vÝ dô "That's too bad. Get better soon!", vµ th¸i ®é ph¶i thÝch hîp:

nghiªm tóc vµ c¶m th«ng.

Hi, John! What's the matter? I'm sick. That's too bad. Get better soon! Thanks

Mét ®iÒu cÇn thiÕt khi sö dông kü thuËt nµy lµ gi¸o viªn ph¶i chuÈn bÞ tr−íc mét lo¹t

mÖnh lÖnh mét c¸ch hîp lý vµ cã ý ®å. NÕu lªn líp míi "xuÊt khÈu thµnh ch−¬ng" th×

cã thÓ cã nh÷ng mÖnh lÖnh häc sinh hiÓu ®−îc nh−ng khã lµm, hoÆc khi lµm c¶m thÊy

nh− m×nh bÞ ph¹t vÝ dô Kneel down! (Quú xuèng), hoÆc Turn your face to the board!

(óp mÆt vµo b¶ng!). H¬n n÷a, theo Dr Asher mÖnh lÖnh trªn líp ph¶i tiÕn hµnh víi tèc ®é cao (high speed) th× lµm ®Õn ®©u nghÜ ®Õn ®Êy khã cã thÓ ®¸p øng ®−îc yªu cÇu

nµy.

Kü thuËt thø hai lµ thay ®æi vai giao tiÕp (Role Reversal). Nh− chóng t«i ®n tr×nh bµy,

TPR x©y dùng n¨ng lùc nghe hiÓu tr−íc khi nãi. V× thÕ Asher nhÊn m¹nh r»ng sau

kho¶ng tõ 10 ®Õn 20 giê luyÖn nghe, häc sinh cã thÓ b¾t ®Çu nãi ®−îc. §Õn lóc nµy

chóng ta cÇn linh ho¹t cho häc sinh ®æi vai: lóc th× nghe ng−êi kh¸c ra lÖnh cho m×nh

lµm theo, lóc th× m×nh ra lÖnh cho ng−êi kh¸c. Sù ®æi vai nh− thÕ nµy t¹o ra mét sù

nhuÇn nhuyÔn trong giao tiÕp víi t− c¸ch lµ ng−êi nghe-nãi (listener-speaker)

Kü thuËt thø ba lµ sö dông chuçi hµnh ®éng (Action Sequence). Trong qu¸ tr×nh ra

lÖnh, ng−êi thµy ph¶i chuÈn bÞ c¶ nh÷ng chuçi mÖnh lÖnh cã liªn quan ®Õn nhau.VÝ dô

Poin to the door.

Walk to the door.

Touch the door.

53

§iÒu nµy ®n lµm cho häc sinh tiÕp cËn víi lèi giao tiÕp thùc trong ®êi sèng hµng ngµy.

Nh÷ng kü thuËt nµy còng cã thÓ thÓ hiÖn qua mét trß ch¬i ng«n ng÷.

SCRAMBLE (§æi chç)

Häc sinh ngåi theo vßng trßn. NÕu líp ®«ng cã thÓ ngåi theo nhiÒu vßng.

Mét b¹n kh«ng cã ghÕ ngåi, ®øng gi÷a vßng trßn.

Cho mçi häc sinh biÕt mét tõ kh¸c nhau.

Gi¸o viªn ®äc to hai tõ bÊt kú, råi h« to: Scramble!

Hai häc sinh cã hai tõ ®ã ph¶i ®øng d¹y ®æi chç cho nhau.

Nh− vËy lóc nµy cã ba häc sinh ®øng nh−ng chØ cã hai ghÕ.

Ba häc sinh nµy ph¶i ch¹y ®ua thËt nhanh ®Ó chiÕm ®−îc chç ngåi.

Mét häc sinh chËm ch©n sÏ bÞ mÊt chç ngåi, ra ®øng gi÷a vßng trßn.

Lo¹i h×nh nµy khÝch lÖ kh¶ n¨ng nhí tõ vµ t¨ng c−êng n¨ng lùc nghe hiÓu. Trß ch¬i

ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng cña häc sinh.

Sö dông TPR ®Ó d¹y cho trÎ nhá chóng ta thÊy cã ba nÐt ®Æc biÖt.

Nã gióp häc sinh

• hiÓu ng«n ng÷ ®ang häc víi tèc ®é cao (high-speed understanding)

• ghi nhí ®−îc l©u (long-term retention)

• kh«ng bÞ c¨ng th¼ng (zero stress)

Ngoµi ra nã cßn cã mét hiÖu qu¶ bÊt ngê n÷a lµ buæi häc sÏ rÊt vui cho c¶ thµy lÉn trß.

Enjoyable for teachers as well as students!

§Ó cñng cè kh¶ n¨ng ghi nhí l©u dµi, chóng ta cã thÓ tiÕn hµnh trªn líp mét sè bµi tËp

dïng tù ®iÓn. Tuy nhiªn chóng ta cÇn mét lo¹i tù ®iÓn ®Æc biÖt, cã thÓ dïng ®Ó lµm bµi

tËp chø kh«ng thuÇn tóy ®Ó tra tõ nh− tù ®iÓn th«ng dông.

VÝ dô trong Unit 3 (1A). Let's Learn. Let's Go-1, chóng ta d¹y c©u hái What's this? vµ

c©u tr¶ lêi lµ nh÷ng dông cô häc tËp nh− bót ch×, hép bót, b¨ng c¸t-xÐt, v.v. Chóng ta

dïng tù ®iÓn ®Ó cñng cè vµ më réng nh÷ng tõ thuéc lo¹i nµy.

54

Chôp l¹i tù ®iÓn tranh OUP trang 51

C« gi¸o: chØ vµo tõng thø vµ gäi tªn, kh«ng theo trËt tù. Tõ nµo míi, c« chØ vµ nãi ba

lÇn. Sau ®©y lµ nh÷ng tõ më réng (theo sè trong tù ®iÓn)

1. glue

3. scissors

7. bookbag

10. calculator

14. pencil sharpener

20. paper clip

C« gi¸o lµm mÉu víi mét häc sinh. (Sè Ýt)

T: (chØ vµo mét c¸i tói hái) "What's this?"

S1: (chØ vµo c¸i tói ®ã, tr¶ lêi) "It's a bookbag."

Chia häc sinh thµnh tõ nhãm, S nä hái S kia, dïng tranh trang 50, chØ vµo nh÷ng lo¹i

®å dïng cã sè Ýt. (Ghi h×nh cËn mét vµi nhãm)

55

C« gi¸o lµm mÉu víi mét häc sinh. (Sè nhiÒu)

T: (chØ vµo hép markers trªn bµn) What are these?

S1: (chØ l¹i vµo hép bót ®ã nãi) "They're markers."

Chia häc sinh thµnh tõ nhãm, S nä hái S kia, dïng tranh trang 50, chØ vµo nh÷ng lo¹i

®å dïng cã sè nhiÒu. (Ghi h×nh cËn mét vµi nhãm)

Gäi ba häc sinh lªn b¶ng, hái vµ tr¶ lêi sè Ýt.

Gäi ba häc sinh kh¸c lªn b¶ng, hái vµ tr¶ lêi sè nhiÒu

Chôp l¹i tù ®iÓn tranh OUP trang 50

KÕt thóc lµ c« gi¸o chØ vµo mét tranh, hoÆc sè Ýt, hoÆc sè nhiÒu, hái. C¶ líp ®ång

thanh tr¶ lêi.

Mçi lo¹i, sè Ýt vµ sè nhiÒu, 5 tõ.

Trong PhÇn 5 nµy, chóng ta ®n cã c¬ héi tiÕp cËn víi ph−¬ng ph¸p TPR dïng ®Ó d¹y

trÎ tiÕng Anh. Chóng ta còng ®n biÕt kh«ng mét ph−¬ng ph¸p nµo lµ hoµn h¶o, ngay c¶

vÒ kh¸i niÖm. VÝ dô TPR cho r»ng chØ cho häc sinh nãi khi häc sinh ®n s½n sµng, tøc

lµ sau kho¶ng tõ 10 ®Õn 20 giê häc nghe thuÇn tuý. Chóng ta còng cã thÓ cã suy nghÜ

kh¸c. Tuy nhiªn, TPR cã nhiÒu kü thuËt, nhiÒu quan niÖm gÇn gòi víi quy tr×nh d¹y

trÎ. Nã gÇn gòi tíi møc nhiÒu ng−êi cho r»ng nã chØ thÝch hîp víi d¹y trÎ mµ th«i

(TPR will only work for children.) Trong khi ®ã t¸c gi¶ Asher kh«ng hoµn toµn ®ång ý

víi quan niÖm nµy.

Chóng ta sÏ tiÕp tôc xem xÐt MAT vµ TPR trong bµi sau, ®Æc biÖt lµ sù kÕt hîp cña

hai ph−¬ng ph¸p nµy trong d¹y trÎ häc tiÕng Anh.

56

PART 6: MAT & TPR Trong lÞch sö d¹y ngo¹i ng÷ chóng ta thÊy cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p xuÊt hiÖn. Th«ng

th−êng ph−¬ng ph¸p ra ®êi sau gi¶i quyÕt nh÷ng nh−îc ®iÓm cña nh÷ng ph−¬ng ph¸p

tr−íc nã. Ph−¬ng ph¸p d¹y trÎ häc tiÕng n»m trong sù ph¸t triÓn cña ngµnh gi¸o häc

ph¸p nãi chung. Trong khu«n khæ cña ch−¬ng tr×nh nµy, chóng ta nãi ®Õn hai ph−¬ng

ph¸p d¹y trÎ tá ra cã hiÖu qu¶, ®ã lµ TPR vµ MAT. Tuy nhiªn nÕu chóng ta thÓ hiÖn sù

cùc ®oan ë chç chØ ¸p dông mét ph−¬ng ph¸p trªn líp th× hiÖu qu¶ sÏ bÞ h¹n chÕ.

Trong phÇn s¸u h«m nay, chóng ta hny cïng nhau xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a MAT vµ

TPR, vµ sù phèi hîp hai ph−¬ng ph¸p khi d¹y tiÕng Anh cho trÎ.

Trong bµi "Ph−¬ng ph¸p MAT d¹y häc sinh tËp nãi trong khu«n khæ tiÕng Anh nh−

mét ngo¹i ng÷ ë NhËt" (The MAT Method Getting Students to Talk in an EFL situation

in Japan) Bµ Ritsuko Nakata, t¸c gi¶ cña ph−¬ng ph¸p MAT nãi r»ng m×nh ®n tõng

thùc hiÖn ph−¬ng ph¸p TPR cña TiÕn sÜ James Asher. Bµ nhËn xÐt r»ng, ®óng nh−

Asher ®n tuyªn bè, nh÷ng häc sinh kh«ng chÞu lµm ®éng t¸c trong líp lµ nh÷ng häc

sinh häc chËm (slow learner) nh÷ng häc sinh lµm mét Ýt ®éng t¸c th× häc tèt h¬n,

®ång thêi Nakata cã mét kinh nghiÖm vµ sau trë thµnh quan ®iÓm gi¸o häc ph¸p cña

bµ lµ: nh÷ng häc sinh sö dông toµn bé c¸c bé phËn c¬ thÓ ®Ó thùc hiÖn mäi ®éng t¸c

theo yªu cÇu th× kh«ng gÆp khã kh¨n g× vÒ kh¶ n¨ng hiÓu ng«n ng÷ vµ nãi. §iÒu nhÊn

m¹nh ë ®©y lµ c¶ nghe hiÓu vµ c¶ nãi.

§©y chÝnh lµ mÊu chèt chóng ta sÏ bµn ®Õn ®Ó thÊy ®−îc sù phèi hîp rÊt ¨n ý cña TPR

vµ MAT.

Nghiªn cøu s©u h¬n vÒ hai ph−¬ng ph¸p th× ta thÊy sù kh¸c biÖt c¬ b¶n gi÷a TPR cña

Asher vµ MAT cña Nakata n»m ë chç:

Asher kh«ng cho häc sinh nãi (kÓ c¶ tr¶ lêi c©u hái) tr−íc khi hoµn thµnh tõ 10 ®Õn

20 giê häc tËp trªn líp. Cßn Nakata cho häc sinh luyÖn nãi song song víi luyÖn nghe

hiÓu, sö dông b¸n cÇu nno tr¸i ®Ó kÝch thÝch nãi ®ång thêi víi hµnh ®éng. Vµ qua thùc

nghiÖm, Nakata kÕt luËn r»ng sau 10 th¸ng häc sinh cã thÓ hiÓu ®−îc vµ nãi ®−îc vµi

tr¨m tõ vµ c©u.

§Õn ®©y chóng ta hny quan s¸t mét lo¹i h×nh bµi tËp mµ Ritsuko Nakata ®−a ra, lo¹i

h×nh kÕt hîp nãi nghe ngay tõ ®Çu, thùc hiÖn AT (Action+Talk) ngay sau khi cã M

(Model). Lo¹i h×nh bµi tËp nµy ®−îc thùc hiÖn ngay trong Bµi 1 cña Tr×nh ®é 1.

ChuÈn bÞ: C« gi¸o vµ häc sinh ®Òu ®eo "name card" tr−íc ngùc.

57

C« gi¸o lµm mÉu: C« gi¸o b¾t tay mét häc sinh (S1) ngåi bµn ®Çu, nãi Hello. Sau ®ã

chØ vµo ngùc m×nh nãi: I am .... (tªn c« gi¸o)

T: Hello. I am ..... (tªn c« gi¸o)

B¾t tay S2, nãi nh− trªn.

Sau ®ã nh×n vµo name cards cña häc sinh thø ba, nãi

T: Hello, (Lan)

TiÕp tôc sang häc sinh kh¸c, b¾t tay vµ nãi: Hello, (Thanh). Hi, (Thu).....

Nh− vËy ë b−íc ®Çu nµy, ph−¬ng ph¸p MAT còng nh− TPR chØ luyÖn nghe, häc sinh

nghe hiÓu, kh«ng ®−îc nãi. Dïng ®éng t¸c ®Ó tr¶ lêi, vÝ dô: mØm c−êi víi c« gi¸o,

hoÆc gËt gËt ®Çu. Chóng ta quan s¸t tiÕp tôc.

C« gi¸o dïng puppet cña m×nh lµm mÉu cuéc héi tho¹i sau ®©y

Gi¬ Rèi §en gËt ®Çu chµo Rèi Vµng

Rèi §en: Hello, I am (Lan)

Rèi Vµng: Hi, I am (Thanh)

Hai c©u ®Òu do c« gi¸o nãi. NÕu cã thÓ ®−îc, c« gi¸o nãi hai giäng. Lµm nh− trªn ba

lÇn.

Gäi mét häc sinh ®øng lªn. §−a cho häc sinh Rèi Vµng , vµ lµm nh− trªn

Rèi §en (c« gi¸o): Hello, I am (Lan)

Rèi Vµng (S1): Hi, I am (Thanh)

Lµm nh− vËy víi n¨m häc sinh.

Chia líp thµnh hai nhãm. Gäi mét häc sinh thuéc nhãm A ®øng lªn (S1). §−a Rèi §en

cho häc sinh nµy. Gäi mét häc sinh thuéc nhãm B ®øng lªn (S2). §−a Rèi Vµng cho

häc sinh nµy.

S1: Hello, I am (Lan). C¶ nhãm A nh¾c l¹i.

S2: Hi, I am (Thanh). C¶ nhãm B nh¾c l¹i.

Lµm nh− vËy ba lÇn, mçi lÇn mét tªn kh¸c nhau.

Chia líp thµnh tõng ®«i. C¸c ®«i tËp hái vµ tr¶ lêi. C« gi¸o ®i quanh líp hç trî khi cÇn

thiÕt.

Râ rµng sang b−íc thø hai nµy MAT ®n thÓ hiÖn quan ®iÓm sau Action (®éng t¸c) lµ

®Õn Talk (nãi) ngay tõ bµi häc ®Çu tiªn, kh¸c víi TPR. Tèc ®é chuyÓn dÞch tõ nghe

sang nãi rÊt nhanh. Nh−ng quan ®iÓm cña Nakata còng kh«ng cùc ®oan ë chç: kh«ng

58

b¾t buéc nh÷ng häc sinh hay xÊu hæ, nhót nh¸t nãi ë giai ®o¹n nµy, nh−ng ®èi víi häc

sinh m¹nh d¹n, n¨ng ®éng th× sao l¹i kiÒm chÕ. ThÕ lµ chóng ta thÊy cã ®iÓm trung

gian: kh«ng ®Æt môc tiªu nãi cho nh÷ng häc sinh chËm, vµ nhót nh¸t. Lµm nh− vËy

MAT vÉn c«ng nhËn nh− TPR lµ quy tr×nh häc tiÕng vÉn b¾t ®Çu b»ng nghe hiÓu, sau

®ã míi ®Õn nãi. Nh−ng thêi gian chuyÓn dÞch tõ nghe sang nãi kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i

kÐo dµi mét çch nh©n t¹o, nh− TPR.

Theo kinh nghiÖm cña chóng t«i, ®iÒu nµy cã kh¶ n¨ng khÝch lÖ häc sinh rÊt lín. Khi

yªu cÇu nãi, nh÷ng häc sinh m¹nh d¹n, nhÊt lµ con trai, ®«i khi kh«ng nãi mµ tranh

nhau hÐt to lªn, lµm cho kh«ng khÝ líp s«i ®éng, l«i kÐo c¶ häc sinh nhót nh¸t còng

nãi theo, nh−ng nãi nhá, lÈm bÈm.

Mét kinh nghiÖm n÷a lµ nÕu theo TPR ®Ó sau nhiÒu th¸ng míi cho häc sinh nãi, th×

®Õn lóc nãi ®−îc, trong ®Çu häc sinh chøa nhiÒu ng÷ liÖu ch−a bao giê ®−îc thùc hµnh.

Nã dÉn ®Õn hiÖn t−îng häc sinh m¾c nhiÒu lçi trong khi nãi vµ hay nãi nh¸t gõng. Mét

hiÖn t−îng chóng ta th−êng gäi lµ "tr¨m hay kh«ng b»ng tay quen". VËy nÕu cho häc

sinh nãi ngay tõ ®Çu, nãi Ýt mét, th× ng÷ liÖu tiÕp thu ®Õn ®©u, ®−îc thùc hµnh ®Õn ®ã,

tøc lµ võa häc võa hµnh.

Mét ®iÓm mµ hai ph−¬ng ph¸p gÆp nhau lµ chän nh÷ng ®éng tõ cã tÇn sè xuÊt hiÖn

cao ®Ó d¹y ngay tõ ®Çu vµ d¹y th«ng qua mÖnh lÖnh. Häc ®éng tõ th«ng qua mÖnh

lÖnh lµ thÝch hîp nhÊt v× nã rÊt râ rµng, rÊt Ên t−îng, dÔ ghi nhí.

Theo kinh nghiÖm cña chóng t«i ë ViÖt Nam, viÖc nµy kh«ng nh÷ng chØ lµm trªn líp,

trong giê häc tiÕng Anh mµ cßn cã thÓ kÕt hîp ë mét møc nµo ®ã trong sinh ho¹t hµng

ngµy cña häc sinh, vÝ dô giê tËp thÓ dôc. Trong sè çc buæi tËp thÓ dôc cña mét tuÇn

chóng ta cã thÓ quy ®Þnh mét buæi h« khÈu lÖnh b»ng tiÕng Anh.

Häc ®éng tõ qua çc ®éng t¸c lµm cho mçi ®éng tõ ®Òu cã mét nghÜa rÊt cô thÓ. Sau

khi ®n giíi thiÖu nghÜa c¬ b¶n cña ®éng tõ, chóng ta sÏ ph¸t triÓn thµnh nh÷ng kÕt hîp

tõ. VÝ dô

Chôp ¶nh Let's Go 1B. Unit 7. Let's Learn. trang 58. CËu bÐ ®ang s¾t b¸nh (cuèi trang)¨n kem

59

• §Çu tiªn lµ ®éng t¸c ¨n nãi chung: Eat

• Sau ®ã më réng thµnh mét kÕt hîp tõ: Eat an ice cream.

• T¨ng thªm kÕt hîp tõ: Eat a cake.

NÕu chóng ta cø thùc hiÖn nh− thÕ nµy hµng tuÇn, cuèn chiÕu çc ®éng tõ ®n häc, t¨ng

thªm sè l−îng kÕt hîp tõ, vµ giíi thiÖu thªm ®éng tõ míi, chóng ta thÊy häc sinh tiÕn

bé mét çch tuyÖt vêi. ChØ sau mét thêi gian ng¾n chóng ta ®n cã thÓ më réng cÊu

tróc c©u, vÝ dô giíi thiÖu thªm mét ®éng tõ trî cã tÇn sè xuÊt hiÖn rÊt cao, ®ã lµ: can.

Chóng ta cuèn chiÕu çc ®éng tõ ®n häc ®Ó dïng cïng víi ®éng tõ can. VÝ dô

I can ride a bicycle.

I can throw a ball.

råi tiÕn tíi cuèn chiÕu c©u hái víi What ®Ó cã

What can I do?

What can you do?

C¶ hai ph−¬ng ph¸p TPR lÉn MAT ®Òu cã chung mét ®iÓm xuÊt ph¸t lµ häc tõ qua

mÖnh lÖnh. Tuy nhiªn khi quy tr×nh häc tiÕn lªn cao dÇn, chóng ta ph¶i ®Æt ra c©u hái:

Sau mÖnh lÖnh lµ g×?

What after commands?

Chóng ta ®n thÊy mÇm mèng ph¸t triÓn ngay khi më réng cÊu tróc. §ã lµ tiÕn tíi hái-

tr¶ lêi

ASK = QUESTION & ANSWER (Q&A)

Hái lµ mét bé phËn rÊt quan träng trong giao tiÕp hµng ngµy. NÕu cã thêi gian chóng

ta thö ®Õm xem trong mét ngµy giao tiÕp chóng ta hái bao nhiªu c©u hái. Ch¾c con sè

thèng kª sÏ lµm chóng ta kinh ng¹c.

§iÒu cÇn nãi ë ®©y vÒ mÆt ph−ong ph¸p lµ TPR tr× honn giai ®o¹n nµy, cßn MAT ®Èy

lªn rÊt sím. Tuy nhiªn ®èi víi c¶ hai ph−¬ng ph¸p, khi dïng Q&A chóng ta gi¶m dÇn

mÖnh lÖnh, tËp trung h¬n vµo sö dông çc lo¹i cÊu tróc c©u kh¸c.

XuÊt ph¸t tõ mét thùc tÕ lµ trong giao tiÕp hµng ngµy kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµ

Q&A, mµ nhiÒu khi chóng ta ph¶i tù nãi ra mét ®iÒu g× ®ã. §©y chÝnh lµ

60

TELL

Trong thùc tiÔn cuéc sèng, ngµy nµo bè mÑ ®ãn con ë tr−êng vÒ mµ ch¼ng ®−îc nghe

con m×nh kÓ nh÷ng c©u chuyÖn rÊt ng©y th¬ vµ ®¸ng yªu. T©m lý Êy cña trÎ nhá béc lé

ngay sau khi nã cã ®−îc mét vèn ng«n ng÷ nµo ®ã. Quy tr×nh d¹y ngo¹i ng÷ còng ph¶i

®¸p øng ®−îc yªu cÇu ®ã. Chóng ta th−êng gäi quy tr×nh nµy lµ ®éc tho¹i

(monologue). TPR còng thùc hiÖn nh÷ng bµi tËp rÌn luyÖn kh¶ n¨ng kÓ lÓ, nh−ng ë

giai ®o¹n sau nµy vµ d−íi mét h×nh thøc hÊp dÉn lµ kÓ truyÖn, mµ Asher gäi lµ "KÓ

chuyÖn theo ph−¬ng ph¸p TPR" (TPR Story Telling)

Còng tiÕn tíi môc ®Ých Êy, MAT dÉn d¾t häc sinh dÇn dÇn theo con ®−êng n¾m b¾t ba

thµnh tè c¬ b¶n cña mét cuéc héi tho¹i, ®ã lµ: hái, tr¶ lêi, vµ kÓ (ask, answer, tell). Ba

thµnh tè nµy sÏ dÉn ®Õn giai ®o¹n cuèi cïng lµ nãi chuyÖn

TALK

Bèn thµnh tè trªn lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh mét hÖ thèng bµi luyÖn, hoµn thµnh môc ®Ých

x©y dùng n¨ng lùc giao tiÕp b»ng tiÕng Anh cho c¸c trß nhá.

B©y giê chóng ta cã thÓ tham kh¶o mét sè bµi luyÖn theo hÖ thèng bèn yÕu tè chóng

t«i võa giíi thiÖu: Ask, Answer, Tell, vµ Talk.

Tr−íc hÕt chóng ta b¾t ®Çu b»ng thµnh tè ASK &ANSWER

Happy birthday, Jenny!

How old are you?

I'm seven years old.

B−íc 1: Häc sinh më s¸ch ngåi nghe b¨ng, võa nghe võa chØ vµo ®å vËt t−¬ng øng.

1. What is it? It's a yo-yo

2 . What is it? It's a kite.

3 . What is it? It's a car.

4. What is it? It's a ball.

5 . What is it? It's a doll.

6 . What is it? It's a puzzle.

7. What is it? It's a robot.

8. What is it? It's a jump rope.

9. What is it? It's a hat.

10. What is it? It's a bicycle.

(B¨ng ghi ©m Let's Go-1

Unit 5.)

61

B−íc 2: häc sinh luyÖn theo ®«i. S1: hái, S2 tr¶ lêi.

Sau ®ã ®æi vai.

Sau ho¹t ®éng nµy ®Õn TELL.

Hµnh ®éng Tell cã thÓ b¾t ®Çu b»ng mét c©u nãi mµ t¸c nh©n cña nã chØ lµ t×nh huèng.

VÝ dô khi Kate vÒ ®Õn nhµ, kh«ng thÊy ai, bÐ gäi to

Hi, Mom. I'm home

Hello, Kate.

Råi sau nµy chóng ta gÆp nh÷ng bµi tËp Tell trong lo¹i h×nh luyÖn ®«i. VÝ dô mét häc

sinh nãi: "Tr«ng k×a, cã mét con chã. M×nh thÝch chã l¾m". Mét häc sinh kh¸c nãi:

"M×nh còng thÝch chã".

B−íc 1: Hai häc sinh ngåi ë bµn, s¸ch më tr−íc mÆt.

Më b¨ng ghi ©m. Hai häc sinh võa nghe võa nh×n vµo s¸ch.

There's a dog. I like dogs.

I like dogs, too.

There's a cat. I like cats.

I like cats, too.

There's a frog. I like frogs.

I like frogs, too.

B−íc 2: Hai häc sinh ngåi ë bµn. Tr−íc mÆt lµ mét chiÕc bµn kh¸c. Trªn chiÕc

bµn nµy cã mét con chã ®å ch¬i, mét con mÌo ®å ch¬i, vµ mét con thá

®å ch¬i.

S1 (chi vµo con chã) There's a dog. I like dogs.

S2 (nh×n S1): I like dogs, too.

(chØ vµo con mÌo): There's a cat. I like cats.

S1 (nh×n S2): I like cats, too.

(chØ vµo con Õch): There's a frog. I like frogs.

S2 (nh×n S1): I like frogs, too.

18. NQH lªn h×nh

Thùc ra, nÕu chóng ta t¸ch tõng nh©n vËt, th× ®©y lµ Tell. Nh−ng nÕu ghÐp hai nh©n vËt

l¹i víi nhau nh− thÕ nµy th× nã ®n chuyÓn sang Talk. §ã còng chÝnh lµ môc ®Ých cuèi

cïng cña hÖ thèng luyÖn cña MAT: ASK-ANSWER-TELL-TALK

62

Víi TPR , tõ khi nghe hiÓu ®Õn khi ASK cã thÓ çch nhau tíi 10 cho ®Õn 20 giê häc.

Nh−ng MAT l¹i cho phÐp ASK ngay tõ bµi ®Çu. Tuy nhiªn ®èi víi c¶ hai ph−¬ng

ph¸p, ®Ó tiÕn ®Õn chç TALK th× ®Òu ph¶i mÊt mét kho¶ng thêi gian Ýt nhÊt lµ c¶ n¨m

häc, v× nÕu chóng ta nh×n vµo bé gi¸o tr×nh Let's Go, th× ph¶i tíi Unit 8 (1B), tøc lµ bµi

cuèi cña Level 1 th× míi xuÊt hiÖn nh÷ng bµi tËp TALK nh− trªn. §©y còng chÝnh lµ

sù thèng nhÊt gi÷a hai ph−¬ng ph¸p.

§iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ trong ch−¬ng tr×nh. Mni ®Õn Unit 4 cña Level 2 chóng ta míi

thÊy bµi tËp b¾t ®Çu tho¸t khái h×nh thøc Hái-Tr¶ lêi, chuyÓn sang t×nh huèng, tøc lµ

Talk thùc sù

Chôp Tranh trªn cïng, tay tr¸i. Let's Go-2 (2A). Unit 4. S¸ch Student.

Theo quan ®iÓm cña TPR lµ sau tõ 10 ®Õn 20 giê thÈm thÊu ng«n ng÷ th«ng qua giao

tiÕp b»ng çc ®éng t¸c cña c¬ thÓ, häc sinh b¾t ®Çu nãi ®−îc tiÕng Anh. Tuy thÕ nh−ng

Asher vÉn nhÊn m¹nh: ho¹t ®éng nãi kh«ng ph¶i lµ Ðp buéc mµ nã xuÊt hiÖn mét çch

tù nhiªn nh− lµ xuÊt hiÖn mét ho¹t ®éng vui ch¬i. ë ®iÓm nµy quan ®iÓm cña Nakata mÆc dï kh¸c ë chç cho nãi sím h¬n nh−ng còng vÉn ph¶i lµ mét ho¹t ®éng kh«ng Ðp

buéc. Kh«ng Ðp buéc tíi møc trong cïng mét líp, nÕu häc sinh nµo qu¸ nhót nh¸t

kh«ng d¸m nãi, ng−êi thµy ph¶i chÊp nhËn sù im lÆng Êy, t×m çch khÝch lÖ sau.

Mét ®iÓm n÷a, còng lµ mét quan ®iÓm míi cña gi¸o häc ph¸p d¹y tiÕng hiÖn ®¹i lµ vÊn

®Ò häc sinh m¾c lçi. Asher cho r»ng trÎ nhá khi häc tiÕng mÑ ®Î m¾c rÊt nhiÒu lçi

trong khi nãi, nh−ng chóng ta th−êng bá qua mét çch vui vÎ, th× ®èi víi häc sinh häc

ngo¹i ng÷ chóng ta l¹i cµng ph¶i réng l−îng h¬n. Nakata còng thÓ hiÖn rÊt râ quan

®iÓm cña m×nh, thèng nhÊt víi gi¸o häc ph¸p hiÖn ®¹i lµ qua qu¸ tr×nh sö dông ng«n

ng÷, häc sinh sÏ th«ng qua nhiÒu con ®−êng, söa ch÷a lçi vµ x©y dùng ng«n ng÷ cña

m×nh theo chuÈn b¶n ng÷.

63

B©y giê chóng ta l¹i quan s¸t mét trß ch¬i ¸p dông c¶ hai ph−¬ng ph¸p TPR vµ MAT

®Ó x©y dùng n¨ng lùc giao tiÕp cho häc sinh.

Find your Partner (T×m b¹n luyÖn)

Sö dông hai bé phiÕu tõ gièng nhau, víi sè l−îng phiÕu b»ng sè l−îng häc sinh.

Mçi häc sinh nhËn mét phiÕu. Ng−êi nä kh«ng ®−îc gi¬ cho ng−êi kia xem phiÕu cña

m×nh.

Häc sinh ®i quanh líp t×m kiÕm ng−êi cã phiÕu tõ gièng m×nh.

Ph−¬ng thøc t×m lµ ®Æt c©u hái cã liªn quan ®Õn phiÕu tõ m×nh ®ang cÇm trong tay.

Ch¼ng h¹n mét häc sinh trong tay ®ang cÇm chiÕc phiÕu cã in tõ "tape" cã thÓ hái

ng−êi kh¸c "Do you want some tape?". Khi ng−êi kia tr¶ lêi "Yes, I do." cã nghÜa lµ

ng−êi Êy cã phiÕu gièng nh− vËy.

Cø ®i quanh hái nh− vËy cho ®Õn khi t×m ®−îc b¹n th× th«i.

Ho¹t ®éng nµy t¹o cho häc sinh c¬ héi sö dông ng«n ng÷ trong v¨n c¶nh. §Õn ®©y

chóng ta ®n b¾t ®Çu dÉn d¾t häc sinh trªn con ®−êng x©y dùng kh¶ n¨ng giao tiÕp b»ng

tiÕng Anh. Häc sinh ®n b¾t ®Çu nghe hiÓu vµ nãi ®−îc. H¬n thÕ n÷a trÎ ®n b¾t ®Çu cã

kh¶ n¨ng sö dông ng«n ng÷ ®Ó giao tiÕp trong líp häc. Nh−ng ®Ó cã thÓ tiÕn ®Õn

nh÷ng cuéc giao tiÕp gÇn gòi víi ®êi th−êng, chóng ta cßn ph¶i tiÕp tôc rÌn luyÖn häc

sinh ®óng h−íng, t¨ng c−êng n¨ng lùc sö dông ng«n ng÷ ë c¸c tr×nh ®é cao h¬n.

Trong phÇn sau chóng t«i xin tr×nh bµy xu h−íng x©y dùng n¨ng lùc nµy theo ph−¬ng

ph¸p giao tiÕp (CA: Communicative Approach)

64

PART 7:

Ph−¬ng ph¸p Giao tiÕp (the communicative approach: CA) & Ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp (the Direct method)

Trong PhÇn 6 chóng ta ®n bµn ®Õn sù phèi hîp gi÷a hai ph−¬ng ph¸p TPR vµ MAT ®Ó

h−íng çc häc trß nhá cña chóng ta tíi n¨ng lùc giao tiÕp b»ng tiÕng Anh.

Trong PhÇn 7 nµy chóng ta cïng xem xÐt vai trß cña ph−¬ng ph¸p Giao tiÕp (CA:

Communicative Approach) vµ ph−¬ng ph¸p Trùc tiÕp (DM the Direct Method) trong

d¹y trÎ häc tiÕng.

Râ rµng con ®−êng d¹y trÎ cña chóng ta kh«ng sö dông biÖn ph¸p (explicit) tøc lµ

cung cÊp quy t¾c ng÷ ph¸p tr−íc råi øng dông sau. Con ®−êng phï hîp víi häc trß nhá

lµ (implicit) tøc lµ ®−a yÕu tè ng«n ng÷ vµo sö dông ®Ó häc sinh tù hiÓu lóc nµo dïng

®−îc vµ dïng nh− thÕ nµo. Ho¹t ®éng nµy Asher gäi lµ internalise.

Nãi ®Õn giao tiÕp lµ nãi ®Õn ph−¬ng thøc thÓ hiÖn ý ®å cña m×nh, tøc lµ sö dông kiÕn

thøc vÒ çc d¹ng thø ng«n ng÷ môc tiªu, ng÷ nghÜa cña çc ®¬n vÞ ng«n ng÷ vµ chøc

n¨ng giao tiÕp ®Ó giao tiÕp.

§èi víi trÎ nhá, còng lµ nh÷ng yªu cÇu ®ã, nh−ng ë møc thÊp h¬n nhiÒu so víi ng−êi

lín. VÝ dô trÎ nhá th−êng kh«ng ph¶i ®èi ®Çu víi chøc n¨ng "tranh luËn" (arguing) mµ

chØ dõng ë møc ®ång ý hay kh«ng ®ång ý (expressing agreement and disagreement).

Ph−¬ng ph¸p giao tiÕp còng mang môc tiªu lµ x©y dùng cho ng−êi häc mét n¨ng lùc

sö dông ng«n ng÷ thÝch hîp ®Ó ®¸p øng víi yªu cÇu cña chøc n¨ng giao tiÕp. Thùc ra

®èi víi trÎ míi häc tiÕng yªu cÇu giao tiÕp ë møc ®é trªn c©u suprasentential

(discourrse) level ch−a ph¶i lµ môc tiªu tr−íc m¾t.

Víi ®èi t−îng trÎ tõ 8 ®Õn 12 tuæi th× chøc n¨ng giao tiÕp lµ g×: Chóng ta hny tham

kh¶o b¶n bå chøc n¨ng giao tiÕp mµ nhãm t¸c gi¶ Reetz, Farnoaga, Nakata, Frazier, vµ

Hoskins ®−a ra.

Greetings & Introducing yourself

Mét lµ Chµo hái vµ tù giíi thiÖu m×nh

Asking about one's health and Expressing one's concern

Hai lµ Quan t©m ®Õn søc khoÎ, vµ thÓ hiÖn sù c¶m th«ng

Asking & Expressing one's address

Ba lµ Hái th¨m ®Þa chØ.

65

Expressing ability & inability

Bèn lµ nã vÒ kh¶ n¨ng cã thÓ hoÆc kh«ng thÓ lµm ®−îc viÖc g×.

Expressing likes and dislikes

N¨m lµ ThÝch vµ kh«ng thÝch

Expressing possession

S¸u lµ DiÔn ®¹t sù së h÷u

Asking the time and describing daily routine

B¶y lµ Giê giÊc vµ c«ng viÖc hµng ngµy

Describing what one's doing

T¸m lµ diÔn ®¹t m×nh ®ang lµm g×.

So víi yªu cÇu giao tiÕp cña ng−êi lín, nh÷ng chøc n¨ng nµy ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu.

Nh−ng dÉu sao kü thuËt gi¶ng d¹y vµ luyÖn tËp trªn líp còng ph¶i thÓ hiÖn ®−îc h−íng

®i cña ph−¬ng ph¸p.

CA chñ ch−¬ng ph¶i giíi thiÖu ng«n ng÷ chÝnh thèng cña ng−êi b¶n ng÷. Hay nãi mét

c¸ch kh¸c lµ häc sinh cÇn ®−îc tiÕp cËn cµng nhiÒu víi b¶n ng÷ cµng tèt. ChuÈn b¶n

ng÷ th−êng thÓ hiÖn ë hai b×nh diÖn: ph¸t ©m vµ sù diÔn ®¹t. Trong hai b×nh diÖn nµy,

®èi víi ng−êi lín ng−êi ta quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn sù diÔn ®¹t ý t−ëng. Nh−ng ®èi víi

trÎ nhá th× ng−îc l¹i, mèi quan t©m chÝnh l¹i lµ ph¸t ©m. §iÒu ®ã l«-gÝc ë chç yªu cÇu

vÒ chñ ®Ò vµ néi dung giao tiÕp cña trÎ nhá t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n.

Trong ch−¬ng tr×nh Let's Go chóng ta thÊy cã hai ph−¬ng tiÖn truyÒn ®¹t b¶n ng÷, ®ã

lµ b¨ng video, vµ b¨ng ghi ©m. NÕu ng−êi thµy biÕt tËn dông ch−¬ng tr×nh ghi s½n trªn

hai ph−¬ng tiÖn nµy, cïng víi kh¶ n¨ng ph¸t ©m tèt cña m×nh th× sù tiÕp cËn b¶n ng÷

cña häc sinh kh«ng ph¶i lµ ®iÒu chóng ta ph¶i b¨n kho¨n nhiÒu.

§èi víi vai trß cña gi¸o viªn trªn líp, ng−êi ta th−êng coi gi¸o viªn chØ lµ "ng−êi t¹o

®iÒu kiÖn" (facilitator). Hay nãi mét c¸ch kh¸c, tr¸ch nhiÖm chÝnh cña ng−êi thµy lµ

t¹o dùng t×nh huèng cho häc sinh giao tiÕp. Trong ho¹t ®éng trªn líp ng−êi thµy, sau

khi lµm mÉu, chØ h−íng dÉn häc sinh thùc hiÖn bµi tËp, hoÆc can thiÖp s©u h¬n n÷a chØ

lµ "ng−êi ®ång giao tiÕp" (co-communicator)

Chóng ta hny chøng kiÕn vai trß cña ng−êi thµy trong bµi tËp sau ®©y.

Facilitator (Vai trß t¹o ®iÒu kiÖn)

Ba häc sinh ngåi luyÖn.

C« gi¸o gi¬ mét quyÓn s¸ch.

66

S1: What's this?

S2: It's a book.

S3: No, it's a notebook.

C« gi¸o chØ vµo con thá ®å ch¬i.

S1: What's that?

S2: I don't know

S3: It's a rabbit.

Co-comuunicator (Vai trß ®ång giao tiÕp)

S1 (chØ vµo con Õch ®å ch¬i): What's this?

S2. I don't know.

S3. It's a fish.

Teacher: No, it's a frog.

C« gi¸o dïng cö chØ ®Ó ra hiÖu mét sè hµnh ®éng.

Häc sinh ph¸n ®o¸n b»ng lêi. NÕu sai, c« gi¸o cho ®¸p ¸n

C« gi¸o tùa m¸ vµo hai bµn tay nh¾m m¾t l¹i.

S1. You sleep.

S2. No, you're tired.

S3. Yes, you're tired.

C« gi¸o gi¬ ngãn tay vÏ vµo kh«ng khÝ.

S1: You write

S2: I don't know

S3: You point to the door

Teacher: No. I draw a cat.

Nh− vËy lµ ng−êi thµy kiÕn t¹o t×nh huèng, vµ häc sinh lµ trung t©m luyÖn tËp. Mét

trong nh÷ng quan niÖm c¬ b¶n cña ph−¬ng ph¸p giao tiÕp lµ lµm sao t¹o ®−îc cho häc

trß mét ®éng c¬ giao tiÕp. §èi víi ng−êi lín, lóc nµo còng lµ bµi tËp, lµ giao tiÕp gi¶

th× còng kh«ng g©y høng thó ®−îc cho ng−êi häc. Ng−îc l¹i, ngay trong ®êi th−êng,

trÎ nhá th−êng chÊp nhËn sù "gi¶ vê" ®Ó ch¬i, vÝ dô gi¶ vê mua b¸n, ch¬i ®å hµng. Tuy

nhiªn nh÷ng trß ch¬i gi¶ vê nµy ph¶i xuÊt ph¸t tõ ý thÝch cña trÎ, tøc lµ b¶n th©n trß

ch¬i kÝch thÝch ®−îc ®éng c¬ ch¬i, còng tøc lµ kÝch thÝch ®−îc ý ®å giao tiÕp cña trÎ.

§Ó ®¸p øng ®−îc yªu cÇu nµy, ng−êi thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh th−êng lùa chän nh÷ng trß

ch¬i trÎ −a thÝch, c¶ lo¹i trß ch¬i truyÒn thèng còng nh− hiÖn ®¹i. MÆt kh¸c bµi luyÖn

ph¶i t¹o cho häc sinh mét c¶m gi¸c lµ bµi tËp nµy rÊt cã Ých cho m×nh. VÝ dô, ngµy nay

67

cã mÊy gia ®×nh chóng ta lµ kh«ng cã ®iÖn tho¹i, vËy trß ch¬i gäi ®iÖn tho¹i t¹o mét

Ên t−îng cho häc sinh lµ m×nh ®−îc d¹y c¸ch gäi ®iÖn tho¹i ®Ó vÒ nhµ ¸p dông.

VÝ dô

Back-to-Back Telephones

(Tùa l−ng vµo nhau gäi ®iÖn tho¹i)

N¨m ®«i häc sinh ngåi tùa l−ng vµo nhau lµm bµi tËp.

Dïng ®iÖn tho¹i ®å ch¬i hoÆc ®iÖn tho¹i cò (háng). Mçi häc sinh ®−îc ph¸t mét ®iÖn

tho¹i.

C¸c ®«i ngåi tùa l−ng vµo nhau gi¶ vê nh− ®ang gäi ®iÖn tho¹i cho nhau. Ngåi quay

mÆt ®i nh− thÕ nµy, häc sinh ph¶i l¾ng nghe ng−êi kia nãi g×, vµ khi m×nh nãi ph¶i nãi

râ rµng.

Mçi ®o¹n héi tho¹i tËp hai lÇn, t¹o ®iÒu kiÖn cho mçi häc sinh ®−îc ®ãng c¶ hai vai.

Gi¸o viªn ®i quanh líp hç trî häc sinh khi cÇn.

Trong quy tr×nh ®µo t¹o ngo¹i ng÷ hiÖn nay, ng−êi ta quan t©m nhiÒu ®Õn nh÷ng nÐt

v¨n ho¸ cña ng«n ng÷ môc tiªu. D¹y nh÷ng nÐt v¨n ho¸ Êy kh«ng ph¶i lµ d¹y häc sinh

b¾t ch−íc, lai c¨ng, mµ lµ trong giao tiÕp häc sinh cÇn biÕt mét sè ®éng t¸c cö chØ

mang b¶n s¾c v¨n ho¸ cña ng−êi nãi chuyÖn víi m×nh. Ch¼ng h¹n

Chôp h×nh trang 56. Let's Go-2 (2B). Unit 7: Let's Talk. Chôp tranh trªn cïng, bªn tr¸i

Nh×n chung ë trÎ nhá ng−êi Anh vµ trÎ nhá cña ta, nhÊt lµ ë thµnh phè, kh«ng cã sù

kh¸c biÖt nhiÒu vÒ v¨n ho¸. VÝ dô trong video clip võa råi chóng ta thÊy chØ cã hai

®éng t¸c: mét lµ khi bè nh¾c Kate ®Õn giê ®i ngñ, th× bÐ võa nhón vai võa tr¶ lêi. Nhón

vai nãi, nhÊt lµ khi nãi kh«ng biÕt "I don't know", hoÆc kh«ng thÝch "No"; còng nh−

®éng t¸c «m mÑ coi nh− lêi chµo tr−íc khi ®i ngñ, lµ nh÷ng cö chØ rÊt th«ng th−êng

68

cña çc bÐ ng−êi Anh, nh−ng bÐ cña ta Ýt lµm nh− vËy, theo truyÒn thèng. Thùc ra ®iÒu

nµy còng kh«ng ¶nh h−ëng g× ®Õn qu¸ tr×nh giao tiÕp. Cho nªn yÕu tè v¨n ho¸ ®èi víi

ng−êi lín nhiÒu khi ¶nh h−ëng, vµ cã khi c¶n trë sù thµnh c«ng trong giao tiÕp, nh−ng

®èi víi trÎ nhá kh«ng ph¶i lµ ®iÒu chóng ta cÇn quan t©m nhiÒu.

Trong quan niÖm ®µo t¹o, ph−¬ng ph¸p CA quan t©m nhiÒu ®Õn chøc n¨ng h¬n lµ h×nh

thøc. Chøc n¨ng ë ®©y ®−îc hiÓu lµ viÖc thùc hiÖn trao ®æi ý ®å giao tiÕp, cßn h×nh

thøc ®−îc hiÓu lµ kh¶ n¨ng ®óng ng÷ ph¸p. CA cho r»ng nÕu ng−êi häc m¾c lçi ng÷

ph¸p, hoÆc lçi ng÷ ©m nh−ng kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn néi dung th«ng ®iÖp, vµ ng−êi giao

tiÕp víi m×nh vÉn hiÓu ®−îc ®óng ý nghÜa th× cuéc giao tiÕp ®ã vÉn coi lµ thµnh c«ng.

§èi víi trÎ nhá, trong giai ®o¹n ®Çu, ®¬n vÞ giao tiÕp th−êng lµ tõ, vµ sau ®ã lµ nh÷ng

c©u rÊt ®¬n gi¶n, nh− What's your name?.hoÆc These are crayons., v.v. th× d¹ng thøc

ng÷ ph¸p ch−a ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh néi dung giao tiÕp. Ch¼ng h¹n trß nhá cña

chóng ta m¾c lçi nh−: ®¸ng ra ph¶i hái What's this? th× l¹i hái: What this? hoÆc thËm

chÝ chØ nhí What? råi chØ vµo ®å vËt ®Þnh hái, hoÆc nh÷ng lçi lÉn lén sè Ýt víi sè

nhiÒu, th× néi dung giao tiÕp còng kh«ng ¶nh h−ëng g×. Thùc ra ngay c¶ trÎ ng−êi Anh

còng m¾c nh÷ng lçi nh− thÕ nµy. §iÒu nµy còng liªn quan ®Õn th¸i ®é ®èi víi lçi cña

häc sinh mµ chóng ta ®n bµn ®Õn trong ph−¬ng ph¸p TPR cña Asher vµ MAT cña

Nakata. §ã lµ th¸i ®é khoan dung tolerate. Nh− vËy chóng ta thÊy râ rµng quan ®iÓm

nhÊn m¹nh vµo chøc n¨ng h¬n lµ h×nh thøc còng lµ mét môc tiªu cña viÖc d¹y tiÕng

cho trÎ.

Mét vÊn ®Ò n÷a lµ vai trß cña tiÕng mÑ ®Î. Nã còng th−êng ®−îc nh¾c ®Õn trong nhiÒu

ph−¬ng ph¸p. Ph−¬ng ph¸p Trùc tiÕp (The Direct Method) cã mét nguyªn t¾c c¬ b¶n

lµ kh«ng ®−îc dÞch ra tiÕng mÑ ®Î dï bÊt cø h×nh thøc nµo. Tuy nhiªn nã ®i ®Õn chç

cùc ®oan lµ ®uæi h¼n tiÕng mÑ ®Î ra khái líp häc. Çi m¹nh cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ

x©y dùng ®−îc cho häc sinh mét n¨ng lùc nãi tr«i ch¶y (fluency) vµ kh¶ n¨ng ph¸t ©m

tèt, gÇn víi chuÈn b¶n ng÷. Trong quy tr×nh d¹y trªn líp, gi¸o viªn ph¶i lµm mÉu

(demonstrate), kh«ng gi¶i thÝch, kh«ng dÞch. ë ®©y chóng ta t×m thÊy sù gÇn gòi víi yªu cÇu d¹y trÎ: ®ã lµ nh÷ng ho¹t ®éng lµm mÉu, luyÖn ph¸t ©m tèt, vµ luyÖn giao tiÕp.

Còng v× thÕ chóng ta thÊy cïng víi TPR vµ MAT, nhiÒu kü thuËt gi¶ng d¹y cña DM

®−îc sö dông ®Ó thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh häc còng nh− x©y dùng bµi luyÖn trªn líp. §ã lµ

nh÷ng kü thuËt nh− Hái-§¸p (Q&A), Héi tho¹i (Conversation Practice), §äc to

(Reading Aloud). Chóng ta sÏ cã dÞp quan s¸t mét vµi kü thuËt cña DM trong çc phÇn

sau.

Ph−¬ng ph¸p d¹y tiÕng Anh cho trÎ, tËn dông quan ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p giao tiÕp

CA nhiÒu h¬n cña ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp DM ë chç, tiÕng mÑ ®Î ®−îc sö dông trªn líp

khi cÇn ®Õn, vÝ dô dïng ®Ó h−íng dÉn häc sinh lµm bµi tËp, h−íng dÉn vµ ®iÒu khiÓn

69

trß ch¬i. Nã tiÕt kiÖm ®−îc thêi gian, tr¸nh ®−îc lèi nãi vßng quanh khã hiÓu. Nh−ng

ng−îc l¹i nã tËn dông quan ®iÓm DM ë chç: ph¸t ©m lµ quan träng, ph¶i chó ý ngay tõ

®Çu, thËm chÝ ph¶i söa lçi ph¸t ©m mét çch cÈn thËn. Trong tÊt c¶ çc bµi cña ch−¬ng

tr×nh Let's Go, bµi nµo còng cã mét bµi luyÖn ph¸t ©m, ®Æt ë môc Let's Learn Some

More. VÝ dô nh− bµi luyÖn sau ®©y cña Unit 7. Level 1.

PRONUNCIATION PRACTICE

A. Pronounce the Alphabet

C« gi¸o cho häc sinh ®øng theo vßng trßn.

Gi¸o viªn tung bãng cho mét häc sinh S1 vµ nãi ch÷ çi A.

S1 nãi B, vµ tung qu¶ bãng cho S2.

S2 nãi C, vµ tung bãng cho S3.

S3 nãi D

v.v.

BÐ nµo nãi nhÇm, c« gi¸o nh¾c vµ ph¶i nãi l¹i, råi míi tung bãng cho b¹n tiÕp theo.

B. Sounds, Letter and words

Häc sinh më trang 61. Let's Go-1B

Më b¨ng ghi ©m. LÇn thø nhÊt, häc sinh võa nghe võa chØ vµo ch÷ çi vµ tranh ë cuèi

trang 61.

Chó ý ©m u ng¾n viÕt lµ [̚]

S, [es], sun; T, [tee], table; U, [̚], umbrella; V, [vee], van.

Më l¹i b¨ng lÇn thø hai. Dõng l¹i sau mçi ch÷ çi cho häc sinh nh¾c l¹i.

Gi¸o viªn viÕt ch÷ S (ch÷ in) vµ s (ch÷ th−êng) víi tõ sun lªn b¶ng. G¹ch ch©n ch÷ s

trong tõ sun. ChØ vµo S vµ s trªn b¶ng.

T: /es/ lµ tªn cña ch÷ çi S, /es/, /es/, /es/

Häc sinh nh¾c l¹i. ChØ vµo ch÷ s trong sun

T: /s/ ©m cña ch÷ 's' trong tõ 'sun'. Sun, sun, sun.

Häc sinh nh¾c l¹i

C« gi¸o yªu cÇu häc sinh nghÜ mét sè tõ b¾t ®Çu b»ng ch÷ çi

S (six, seven, sister, sneaker);

T (two, ten, tall, tree), vµ

70

U (ugly, under).

Trong çc ph−¬ng ph¸p chóng ta ®n ®iÓm qua, kh«ng cã ph−¬ng ph¸p nµo kh«ng chó

ý ®Õn yÕu tè t¹o sù vui vÎ, kh«ng khÝ tù nhiªn trong giao tiÕp trªn líp. Kh«ng ph¶i chØ

®èi víi trÎ, mµ ®èi víi çc líp ng−êi lín, çc ph−¬ng ph¸p ®Òu ®Ò cËp ®Õn h×nh thøc

trß ch¬i, ph¸t triÓn nã nh− mét lo¹i h×nh giao tiÕp tæng hîp. Ph−¬ng ph¸p giao tiÕp CA

còng ph¸t triÓn mét lo¹t trß ch¬i nh− scrabble, cross words, quiz, blockbuster, etc. gäi

chung lµ language games vµ nh÷ng kü thuËt mang tÝnh trß ch¬i, ®è vui. Riªng ®èi víi

çc líp nhá tuæi, çc nhµ ph−¬ng ph¸p còng thiÕt kÕ trß ch¬i cho tõng løa tuæi vµ tõng

tr×nh ®é.

Trß ch¬i

Slap (§o¹t phiÕu)

Häc sinh ph¶i thËt nhanh tay nhanh m¾t trong trß ch¬i nµy.

Chia häc sinh thµnh tõng nhãm nhá.

Giao cho mçi nhãm mét bé phiÕu tõ hoÆc phiÕu tranh. §Æt ngöa phiÕu lªn bµn trong

tÇm víi cña toµn nhãm.

Ng−êi h« (the caller: gi¸o viªn hoÆc mét häc sinh) còng cã mét bé phiÕu nh− thÕ,

nh−ng xÕp trËt tù lén xén.

Ng−êi h« ®äc to mét tõ hoÆc nhãm tõ ghi ë trªn ®Çu phiÕu.

Mäi ng−êi trong nhãm ph¶i thËt nhanh vå lÊy phiÕu.

Ai chiÕm ®−îc phiÕu th× ®äc to tõ ghi trong phiÕu vµ ng−êi Êy ®−îc mét ®iÓm.

TiÕp tôc ch¬i nh− vËy. Cuèi cïng häc sinh nµo ®äc ®−îc nhiÒu phiÕu nhÊt th× th¾ng.

Mçi nhãm sÏ cã mét ng−êi th¾ng cuéc.

§©y thùc sù lµ mét kh«ng khÝ chóng ta h»ng mong muèn ®èi víi mét líp ngo¹i ng÷.

Mét kh«ng khÝ mµ khÈu hiÖu cña ph−¬ng ph¸p giao tiÕp ®n ®Ò x−íng

ENJOY TEACHING, ENJOY LEARNING

Trong phÇn sau chóng ta sÏ bµn thªm vÒ ph−¬ng ph¸p t¨ng c−êng çc kü n¨ng ng«n

ng÷, nãi, nghe, ®äc, viÕt, vµ dïng tù ®iÓn.

71

PART 8: d¹y trÎ nghe, nãi, ®äc, viÕt

(teach children to listen, speak, read and write) Khi tæ chøc mét líp d¹y tiÕng, dï ®èi t−îng nµo, øng dông ph−¬ng ph¸p nµo, th× môc

tiªu cuèi cïng cña kho¸ häc vÉn lµ x©y dùng ®−îc n¨ng lùc giao tiÕp th«ng qua bèn kü

n¨ng nghe, nãi ®äc, viÕt. Nã cã ®iÓm gièng vµ ®iÓm kh¸c víi sù ph¸t triÓn ng«n ng÷

trong nh÷ng n¨m ®Çu ®êi cña trÎ, tøc lµ qu¸ tr×nh tiÕn tíi kh¶ n¨ng nghe, nãi, sau ®ã lµ

®äc, viÕt tiÕng mÑ ®Î mét çch thuÇn thôc.

Trong çc ph−¬ng ph¸p chóng ta ®n ®iÓm qua trong ch−¬ng tr×nh nµy còng nh− nhiÒu

ph−¬ng ph¸p kh¸c ch−a ®−îc nãi ®Õn, môc tiªu ®Òu lµ lÊy ng«n ng÷ nãi lµm ®iÓm

nhÊn cña quy tr×nh häc tËp, vµ do ®ã chóng cã nhiÒu ®iÓm chung vÒ kü thuËt lªn líp.

HÇu hÕt çc ph−¬ng ph¸p ®Òu b¾t ®Çu tõ nghe hiÓu, råi ®Õn nãi, hoÆc tiÕn hµnh song

song hai quy tr×nh nghe hiÓu vµ nãi. Khi ®n x©y dùng ®−îc mét vèn ng÷ liÖu b»ng lêi,

kü n¨ng ®äc vµ viÕt dÇn dÇn ®−îc quan t©m nhiÒu h¬n. §èi víi trÎ nhá, h−íng ®i nh−

thÕ nµy rÊt phï hîp.

Trong PhÇn 8 nµy chóng ta ®iÓm l¹i nh÷ng kü thuËt d¹y nghe-nãi tiÕng Anh cho trÎ vµ

xem xÐt tÝnh hiÖu qu¶ cña nã, th«ng qua bé gi¸o tr×nh Let's Go vµ d−íi quan ®iÓm cña

ph−¬ng ph¸p MAT, TPR vµ CA. Sau ®ã chóng ta l¹i xem xÐt qu¸ tr×nh ®−a yÕu tè ®äc

vµ viÕt vµo çc bµi häc nh− thÕ nµo.

Chôp trang 8 Student. Unit 6. Let's Read. Let's Go 2A

72

Ngay tõ giê häc ®Çu tiªn häc sinh ®−îc tiÕp cËn víi tiÕng Anh th«ng qua mÖnh lÖnh:

thµy c« ra lÖnh b»ng lêi, lµm mÉu vµ häc sinh lµm theo. Råi sau ®ã thµy c« ra lÖnh

b»ng lêi , kh«ng lµm mÉu vµ häc sinh lµm theo. KÕt thóc quy tr×nh nµy tøc lµ kÕt thóc

mét quy tr×nh nghe hiÓu.

C« gi¸o (ra lÖnh) Open your book.

(lµm mÉu më quyÓn s¸ch ra.)

Häc sinh më s¸ch ra.

C« gi¸o ra lÖnh Close your book.

(lµm mÉu gÊp s¸ch l¹i)

Häc sinh gÊp s¸ch l¹i.

C« gi¸o ra lÖnh Open your book.

(kh«ng lµm mÉu. Häc sinh më s¸ch ra.)

C« gi¸o ra lÖnh Close your book.

(kh«ng lµm mÉu. Häc sinh gÊp s¸ch l¹i.)

H×nh thøc luyÖn nghe mÖnh lÖnh ®−îc thùc hiÖn th«ng qua bµi h¸t hoÆc bµi ®äc cã

vÇn vµ trß ch¬i.

A. Ngåi nghe b¨ng ghi ©m vµ vç tay ®äc theo

Chôp l¹i. Let's Chant. Let's Sing 1. Trang 7. Listen carfully.

73

B. Còng nhãm häc sinh ®ã nh− nghe b¨ng vµ lµm ®éng t¸c

Listen, Listen......... häc sinh vÓnh tai lªn (®éng t¸c nghe).

Please be quiet. SH! häc sinh ngåi ngay ng¾n. Im lÆng.

Please stand up. häc sinh ®øng c¶ d¹y.

Please sit down. häc sinh ngåi xuèng.

Open your book. häc sinh më s¸ch.

Please be quiet. häc nghiªm chØnh. Im lÆng.

Trß ch¬i

MATCH

C« gi¸o ph¸t cho mçi häc sinh mét handout, chôp tõ trang 70. Workbook 1B

C« gi¸o ra lÖnh, vÝ dô: swim

Häc sinh nèi tõ vµo h×nh ¶nh

Chó ý, ra lÖnh kh«ng theo trËt tù.

XuÊt ph¸t tõ ®iÓm ban ®Çu Êy, c¸c bµi luyÖn nghe tiÕn dÇn ®Õn nh÷ng t×nh huèng giao

tiÕp, tøc lµ kÕt hîp hai kü n¨ng nghe vµ nãi. Tr−íc hÕt lµ kü thuËt Q&A. Chóng ta thÊy

trong kü thuËt nµy bao hµm hai b×nh diÖn: mét lµ c©u hái vÒ mét vËt thÓ, mét sù viÖc;

vËy c©u tr¶ lêi sÏ lµ nhËn diÖn mét vËt thÓ hoÆc sù viÖc (Identifying objects/events). VÝ

dô: What's this? It's an apple.

Sau ®©y lµ mét vÝ dô vÒ nhËn diÖn mét sù viÖc

Chôp Let's Go 1. Unit 6. Let's Sing: How's the weather? Trang 47. Student 1B

74

Hai lµ nÕu c©u hái lµ hái ý kiÕn th× c©u tr¶ lêi sÏ lµ sù c«ng bè ý kiÕn cña m×nh (Giving

opinions). VÝ dô What's your favourite colour? I like green. Sau ®©y lµ mét vÝ dô vÒ

hái ý kiÕn vµ c«ng bè ý kiÕn.

Let's Go - 1. Unit 8. trang 65. Let's Sing: What do you like?

Khi luyÖn häc sinh hái-®¸p ®iÒu chóng ta cÇn quan t©m lµ ng÷ ®iÖu vµ cö chØ. Ch¼ng

h¹n khi nhËn diÖn mét ®å vËt, ng÷ ®iÖu vµ cö chØ cã thÓ b×nh th−êng, th¶n nhiªn;

nh−ng khi tr¶ lêi vÒ ý kiÕn cña m×nh th× th¸i ®é thÝch vµ kh«ng thÝch rÊt kh¸c nhau.

Chóng ta hny quan s¸t.

Let's Go 2B. Unit 5. Let's Talk: Do you want spaghetti? Chôp ¶nh d−íi: c¶ hai ¶nh

75

Mét ®iÒu n÷a lµ trong khi luyÖn Q&A chóng ta ®n ph¶i quan t©m ®Õn tèc ®é nãi, tøc lµ

®¶m b¶o tèc ®é tù nhiªn, vµ nhÞp ®iÖu. Trong PhÇn 3 cña ch−¬ng tr×nh chóng ta ®n nãi

nhiÒu ®Õn ®Æc thï cña tiÕng Anh: ®ã lµ nhÞp c©u. Yªu cÇu ®¹t ®−îc chuÈn nµy ®n ®−îc

thÓ hiÖn th«ng qua nh÷ng bµi tËp rÊt h÷u hiÖu cña 6 tËp Let's Chant. Let's Sing. Ngoµi

ra trªn líp cßn cã nhiÒu h×nh thøc ®Ó luyÖn nhÞp ®iÖu. Nã cã thÓ lµ mét bµi tËp mang

tÝnh trß ch¬i. VÝ dô nh− trß ch¬i sau ®©y

RHYTHM

Bµi ®äc theo nhÞp mét-hai

(A one-two rhythm)

Häc sinh ®øng thµnh vßng trßn. T¹o ra mét bµi ®äc theo nhÞp mét-hai: Hai ®Ëp (®Ëp

vµo ®ïi hai çi), hai vç (vç tay hai çi); bóng tay ph¶i (tøc lµ dïng ngãn tay çi vµ

ngãn tay c¹nh ngãn tay chá cña tay ph¶i bóng thµnh tiÕng kªu "t¸ch") mét çi; bóng

tay tr¸i mét çi. Lµm ®i lµm l¹i nhiÒu lÇn ®Ó mäi häc sinh ®Òu lµm ®óng theo nhÞp.

Bóng tay ph¶i, gäi tªn m×nh. Bóng tay tr¸i, gäi tªn mét ng−êi kh¸c. Cø tiÕp tôc nh−

vËy cho ®Õn khi tÊt c¶ häc ®Òu lµm ®−îc.

Quy t¾c:

Two slaps to the thighs

Two claps twice

Snap thumb and finger of right hand once

Snap thumb and finger of left hand once

All (two slaps, two claps)

T Ms Lee (snap), Ken (snap)


S1 (Ken) Ken (snap), Mari (snap)


S2 (Mari) Mari (snap), Jenny (snap)

Giai ®o¹n Q&A ®n trë thµnh giai ®o¹n chñ chèt cña quy tr×nh luyÖn nãi. Nã kÐo dµi

hÕt toµn bé Tr×nh ®é 1 (Level 1) cho ®Õn gi÷a Tr×nh ®é 2 (Level 2), tøc lµ lóc b−íc vµo

gian ®o¹n cho häc sinh luyÖn héi tho¹i. Thùc ra ngay c¶ ë giai ®o¹n nµy, ®èi víi trÎ

nhá còng chØ lµ nh÷ng bµi giao tiÕp ®¬n gi¶n, cã nh÷ng bµi còng chØ lµ ph¸t triÓn tõ

mét c©u hái sang hai c©u hái, chø ch−a h¼n lµ mét chuçi héi tho¹i thÓ hiÖn nh÷ng chøc

n¨ng kh¸c nhau nh− trong çc cuéc héi tho¹i cña ng−êi lín. §iÒu ®¸ng chó ý ë ®©y lµ

mét khi ®n chuyÓn sang giai ®o¹n héi tho¹i, chóng ta cÇn chó ý h¬n ®Õn träng ©m c©u

vµ ng÷ ®iÖu.

76

Lèi nãi tù nhiªn, bao hµm c¶ giäng nãi vµ cö chØ, thÓ hiÖn nh− vËy. Ch¼ng h¹n trong

c©u hái sau ®©y träng ©m chØ r¬i vµo "cat, that"

Whose cat is that?

Vµ trong c©u hái sau ®©y chóng ta thÊy chØ cã "Jenny" lµ cã träng ©m

Is it Jenny's cat?

§¶m b¶o ®−îc yªu cÇu vÒ träng ©m c©u nh− thÕ nµy th× míi tiÕp cËn ®−îc víi ng«n

ng÷ tù nhiªn cña trÎ nhá ng−êi Anh.

B©y giê chóng ta bµn ®Õn hai kü n¨ng ®äc vµ viÕt. Bµn vÒ b×nh diÖn nµy Asher, t¸c gi¶

cña ph−¬ng ph¸p TPR nãi "§iÒu kú diÖu cña TPR lµ khi ng«n ng÷ môc tiªu (tøc lµ

tiÕng Anh) ®n ®−îc tiÕp thu th«ng qua ®éng t¸c c¬ thÓ, trÎ nhá kh«ng ph¶i chØ hiÓu

®iÒu chóng ta nãi mµ cßn hiÓu ®−îc nh÷ng thø trÎ nh×n thÊy in trªn giÊy. Sù chuyÓn

dÞch tÝch cùc tõ nghe hiÓu sang ®äc hiÓu lµ sù tiÕt kiÖm rÊt lín vÒ thêi l−îng gi¶ng

d¹y". Asher cßn gäi qu¸ tr×nh nµy lµ sù chuyÓn dÞch tõ nghe sang ®äc lóc nµo kh«ng

biÕt "...a smooth transition from listening fluency to reading without awareness."

Trªn thùc tÕ thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh, ngay tõ bµi häc ®Çu tiªn, häc sinh ®n ®−îc tiÕp cËn

víi hai lo¹i: mét lµ tÝn hiÖu ©m thanh, vµ hai lµ ký hiÖu ch÷ viÕt, tÊt nhiªn sù tËp trung

chñ yÕu vÉn lµ ©m thanh. Cô thÓ lµ trong Bµi 1. Tr×nh ®é 1, häc sinh võa nghe bµi h¸t

"The Hello Song", võa chØ vµo tªn c¸c b¹n khi nghe thÊy b¨ng nãi ®Õn tªn ®ã.

Chôp Unit 1. Let's Go 1A. Page 3: The Hello Song

77

Trªn trang s¸ch nµy chóng ta thÊy, ®Ó cã thÓ chØ ®óng, häc sinh chñ yÕu nhËn mÆt çc

nh©n vËt: Andy, Jenny, Lisa, Scott, John vµ Kate. Nh−ng v× tªn cña çc b¹n ®ã in

thµnh ch÷ n»m ngay c¹nh çc khu«n mÆt, nã kh«ng thÓ kh«ng ®Ëp vµo m¾t häc sinh

nh− mét ký hiÖu. VËy hiÖn t−îng ®äc ch÷ in còng ®n x¶y ra mét çch kh«ng ý thøc.

VÒ b×nh diÖn viÕt, Asher còng nãi r»ng qua bµi nµy sang bµi kia häc sinh sÏ viÕt mµ

kh«ng biÕt m×nh ®ang viÕt "... they will be writing without knowing that they are

writing"

Râ rµng ngay tõ ®Çu häc sinh còng ®n ®−îc luyÖn viÕt.

VÝ dô trong Bµi 1 cña Let's Go 1,

Chôp Let's Go-1A. Unit 1, trang "workbook 3" (mµu ®en)

Th«ng qua nghe h¸t häc sinh ®n thuéc tªn mét sè b¹n. B©y giê häc sinh ph¶i t« tªn

b¹n vµo trong « ch÷ nhËt. Møc ®é viÕt t¨ng dÇn:

• Trong « thø nhÊt chØ cÇn thªm mét tõ: Jenny

• Trong « thø hai häc sinh ph¶i viÕt ba tõ: name is John

• Vµ trong « cuèi cïng häc sinh ph¶i viÕt c¶ c©u: Hello! My name is Scott.

Häc sinh cã thÓ lµm ®−îc viÖc nµy mÆc dï chóng ta ch−a d¹y vÇn ch÷ çi, vµ çch

ghÐp ch÷ çi thµnh tõ. Quan ®iÓm chñ yÕu ë ®©y lµ: häc sinh hny lµm viÖc ®ã mét çch

c¬ häc lµ t« l¹i mét ký hiÖu, gièng nh− t« l¹i h×nh mét con chã, con mÌo g× ®ã. ë ®©y chóng ta thÊy mét ®éng t¸c nh−ng bao hµm hai néi dung: t« ch÷ vµ ®äc ch÷.

78

Ho¹t ®éng nµy x¶y ra liªn tôc tõ bµi nä sang bµi kia, vµ cuèi cïng tuy chóng ta kh«ng

®Æt môc tiªu ®äc vµ viÕt nh−ng häc sinh vÉn ®äc vµ viÕt hµng ngµy, mµ kh«ng ¶nh

h−ëng g× ®Õn quy tr×nh luyÖn nghe nãi.

Cho ®Õn bµi thø t−, tøc lµ mét nöa Level 1, chóng ta vÉn chØ thÊy lo¹i h×nh nghe vµ

nhËn diÖn nh©n vËt, kÌm theo ch÷ viÕt bªn c¹nh

Më b¨ng ghi ©m

Andy Who's she?

Kate She's my grandmpother.

Andy Who's he?

Kate He's my grandfather.

Ph¶i mni ®Õn khi kÕt thóc Level 1, sang Tr×nh ®é 2, bµi häc míi ®−îc cÊu t¹o thªm

phÇn LET'S READ. Çc bµi luyÖn ®äc bao giê còng kÕt hîp víi viÕt. Quy tr×nh häc

®äc b¾t ®Çu b»ng häc ®äc tõ. Chóng ta hny quan s¸t.

Gi¸o viªn viÕt __at lªn b¶ng.

Gi¸o viªn võa ®äc tæ hîp -at, võa di ngãn tay cña m×nh bªn d−íi vµ däc theo hai ch÷

®ã. Häc sinh ®ång thanh nh¾c l¹i vµi lÇn.

ViÕt ch÷ çi c vµo tr−íc tæ hîp -at (t¹o thµnh tõ cat). ChØ vµo c vµ nhanh chãng di

ngãn tay theo hai ch÷ at. §äc tõ ®ã vµi lÇn, võa ®äc võa chØ.

T: cat, cat, cat .

Häc sinh nh¾c l¹i.

Bªn d−íi tõ cat trªn b¶ng, l¹i viÕt __at.

Gäi häc sinh ph¸t ©m -at.

ViÕt ch÷ çi h vµo tr−íc -at (t¹o thµnh tõ hat).

ChØ vµo h vµ nhanh chãng di ngãn tay theo hai ch÷ at. §äc tõ ®ã vµi lÇn, võa ®äc võa

chØ.

T: hat, hat, hat .

Häc sinh nh¾c l¹i.

Sau ®ã thµy c« gi¸o sÏ tiÕn mét b−íc n÷a trong d¹y ®äc, ®ã lµ ghÐp tõ thµnh c©u. VÝ dô

The cat is in the hat.

VËy lµ ®Õn ®©y chóng ta ®n d¹y ®äc mét çch cã ý thøc: b−íc mét d¹y ghÐp ©m thµnh

tõ, vµ b−íc hai, d¹y ghÐp tõ thµnh c©u. Tuy nhiªn ®©y kh«ng ph¶i lµ kü thuËt tËp ®¸nh

79

vÇn nh− tiÕng ViÖt, v× tiÕng Anh lµ ng«n ng÷ kh«ng biÓu ©m, mét ch÷ cã thÓ cã nhiÒu

çch ®äc. VÝ dô

ch÷ a

cã thÓ ®äc lµ /�/ trong tõ hat, /e�/ trong tõ day, /ʋ/ trong tõ again, v.v. V× thÕ çch

d¹y cña chóng ta kh«ng ph¶i lµ ghÐp ch÷ thµnh tõ, mµ ghÐp ©m thµnh tõ. VÝ dô

-ate / e� / k / k / Kate / ke�t /

-an / �n / m /m/ man / m�n /

-all / �:l / b / b / ball / b�:l /

Nh− vËy çi khã ®èi víi trÎ cña chóng ta lµ sù kh¸c nhau gi÷a çch ®äc con ch÷ vµ

çch ®äc ©m thÓ hiÖn b»ng con ch÷ Êy. Ph−¬ng thøc tèt nhÊt lµ hny ®Ó cho trÎ ViÖt

Nam häc tiÕng Anh tiÕp thu hiÖn t−îng nµy mét çch tù nhiªn nh− trÎ ng−êi Anh,

tr¸nh gi¶i thÝch.

Trong ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp DM chóng ta thÊy cã mét kü tthuËt ®äc to (Reading

aloud). Thùc ra môc ®Ých cña kü thuËt nµy lµ luyÖn ph¸t ©m. Chóng ta cã thÓ sö dông

kü thuËt nµy, nh−ng phèi hîp ba môc ®Ých: ®äc to (ph¸t ©m), ®äc hiÓu (reading

comprehension) vµ viÕt. Kü thuËt nµy cÇn sù hç trî cña b¨ng ghi ©m ®Ó tiÕp cËn víi

çch ph¸t ©m b¶n ng÷. Chóng ta thùc hiÖn kü thuËt nµy nh− sau.

B−íc 1: Häc sinh më s¸ch trang 16 (trang mµu). Let's Go 2. Unit 2.

trang 16 (trang mµu). Let's Go 2. Unit 2.

Më b¨ng ghi ©m. Sau mét tõ dõng l¹i. B¨ng ®äc tõ nµo, häc sinh chØ vµo h×nh cã tõ ®ã

vµ ®ång thanh nh¾c l¹i.

80

Më b¨ng ghi ©m c©u tiÕp theo, vµ lµm nh− trªn.

-ed bed, red, Ted

-en hen, pen, ten

-et net, pet, wet

B−íc 2:

Më b¨ng ghi ©m. Sau mét c©u dõng l¹i. B¨ng ®äc c©u nµo, häc sinh chØ vµo c©u ®ã vµ

®ång thanh nh¾c l¹i.

Më b¨ng ghi ©m c©u tiÕp theo, vµ lµm nh− trªn.

Ted is in the red bed.

The ten pens are by the hen.

The wet pet is in the net.

Bµi tËp kÕt thóc b»ng viÕt. Gi¸o viªn më b¨ng l¹i mét lÇn n÷a (b−íc 1: tõ). Sau mét tõ,

dõng l¹i. B¨ng ®äc tõ nµo, häc sinh nh¾c ®ång thanh tõ Êy. Råi sau ®ã viÕt tõ Êy vµo

giÊy. Cho phÐp häc sinh nh×n s¸ch ®Ó viÕt. Sau nµy khi tr×nh ®é häc sinh ®n cao h¬n,

chóng ta cã thÓ dïng nh÷ng bµi luyÖn nh− thÕ nµy ®Ó ®äc chÝnh t¶. Tuy nhiªn ®èi víi

trÎ nhá, chóng ta chØ tiÕn hµnh ®äc chÝnh t¶ khi häc sinh ®n thuéc lßng nh÷ng c©u mµ

thµy c« ®Þnh cho viÕt. Tuy ®n thuéc lßng nh−ng häc sinh vÉn ®−îc phÐp nh×n vµo s¸ch

®Ó chÐp ra giÊy.

Kü n¨ng ®äc vµ viÕt còng ®−îc rÌn luyÖn qua c¸c lo¹i h×nh quen thuéc nh− trß ch¬i

Scrabble, mét lo¹i trß ch¬i nh»m t¨ng c−êng vèn tõ vùng

Chôp Scrabble

Víi t− c¸ch lµ mét gi¸o viªn d¹y tiÕng, chóng ta lu«n lu«n ph¶i quyÕt ®Þnh. Cã nh÷ng

quyÕt ®Þnh nhá nh− thay ®æi mét chi tiÕt trong trß ch¬i, nh−ng còng cã nh÷ng quyÕt

81

®Þnh lín nh− lùa chän kü thuËt d¹y trªn líp. Sù lùa chän nµy ®ßi hái chóng ta kh«ng

nh÷ng n¾m v÷ng c¸c quan ®iÓm vÒ ph−¬ng ph¸p mµ cßn t×m ra con ®−êng phèi hîp

c¸c ph−¬ng ph¸p ®Ó phôc vô cho ®èi t−îng cô thÓ cña chóng ta, ë ®©y lµ trÎ nhá häc

tiÕng Anh. Tuy nhiªn ng−êi thiÕt kÕ ch−¬ng tr×nh vµ gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y ®n gióp

chóng ta rÊt nhiÒu ®Ó cã thÓ quyÕt ®Þnh ®−îc ®óng ®¾n. ChÊt l−îng cuèi cïng cña häc

sinh phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ng−êi thµy.

Trong PhÇn sau, chóng t«i xin tr×nh bµy ph−¬ng ph¸p sö dông tù ®iÓn hç trî cho quy

tr×nh häc tiÕng cña trÎ.

82

PART 9: sö dông tù ®iÓn

(Using the Picture dictionary)

Ai ®n häc ngo¹i ng÷ th× khã cã thÓ xa rêi mét quyÓn tù ®iÓn nµo ®ã. Mçi ng−êi cã mét

nhu cÇu riªng cña m×nh vÒ tù ®iÓn.Tuy nhiªn ®Ó chän ®−îc mét cuèn tù ®iÓn ®¸p øng

yªu cÇu cña m×nh mét çch cã chÊt l−îng kh«ng ph¶i lµ dÔ.

§èi víi trÎ häc tiÕng, tù ®iÓn ®ßi hái ph¶i cã mét çch thiÕt kÕ hoµn toµn kh¸c víi tù

®iÓn th«ng th−êng. Nãi ®Õn tù ®iÓn cho ng−êi häc ngo¹i ng÷ lµ nãi ®Õn tõ vùng, thµnh

ng÷, çch kÕt hîp tõ vµ mÉu c©u minh ho¹ çch sö dông tõ. Tù ®iÓn cho trÎ còng ®ßi

hái nh÷ng yªu cÇu nµy, nh−ng çch thiÕt kÕ ph¶i ®a d¹ng, hÊp dÉn, vµ ®¸p øng ®−îc

®Æc thï cña ®èi t−îng sö dông.

Chóng ta hny bµn ®Õn mét cuèn tù ®iÓn thÝch hîp cho trÎ häc tiÕng Anh, ®ã lµ cuèn

Let's Go Picture Dictionary cña Nhµ xu©t b¶n Oxford, do R. Nakata, K. Frazier, vµ B.

Hoskin biªn so¹n.

h×nh b×a tù ®iÓn: Let's Go Picture Dictionary.

83

Let's Go Picture Dictionary lµ cuèn tù ®iÓn tr−íc hÕt phôc vô trùc tiÕp cho hÖ thèng

Let's Go. Còng nh− ®ßi hái ®èi víi bÊt cø tù ®iÓn nµo dµnh cho trÎ nhá, nã ph¶i lµ tù

®iÓn tranh. Nã ®ßi hái mét sè l−îng tõ cã tÇn sè xuÊt hiÖn cao, vµ h¬n n÷a lµ tÇn sè

xuÊt hiÖn cao trong ng«n ng÷ cña trÎ nhá,vÝ dô ë ®©y ta thÊy cã 975 tõ cã tÇn sè xuÊt

hiÖn cao (high-frequency words).

§iÒu ®Æc biÖt thø hai kh«ng cã ®èi víi çc tõ ®iÓn th«ng dông lµ nã ®−îc tæ chøc theo

chñ ®Ò, vµ lµ nh÷ng chñ ®Ò quen thuéc víi trÎ nhá nh− gia ®×nh, quÇn ¸o, tr−êng häc,

v.v. Trong quyÓn tù ®iÓn nµy chóng ta thÊy cã 55 chñ ®iÓm (topics), s¾p xÕp thµnh 11

®¬n vÞ chñ ®iÓm (thematic units).

§iÒu ®Æc biÖt thø ba lµ, tù ®iÓn cã kÌm theo b¨ng ghi ©m ghi l¹i giäng b¶n ng÷ ®äc tÊt

c¶ nh÷ng tõ vµ mÉu c©u cã trong tù ®iÓn ®ã. YÕu tè nµy chÝnh lµ yÕu tè lý t−ëng ®èi

víi trÎ dïng tù ®iÓn, v× trÎ kh«ng thÓ ®äc ®−îc phiªn ©m quèc tÕ, mµ mét trong nh÷ng

môc ®Ých cña tù ®iÓn lµ cung cÊp çch ph¸t ©m.

Tù ®iÓn th«ng th−êng lµ mét lo¹i s¸ch c«ng cô. Nh−ng trong hÖ thèng Let's Go, nã lµ

mét thµnh tè nh− mét cuèn gi¸o khoa, cã thÓ dïng ®Ó luyÖn. Chóng ta cã thÓ ®iÓm l¹i

çc thµnh tè dïng ®Ó luyÖn çc kü n¨ng nghe nãi.

Student Book.

NÐt ®Æc biÖt cña Student Books lµ d¹ng thøc Q&A dïng ®Ó luyÖn häc sinh nh÷ng d¹ng

hái-®¸p thÝch hîp víi t×nh huèng, ®Ó sau ®ã tiÕn tíi nh÷ng bµi luyÖn héi tho¹i ë nh÷ng

tr×nh ®é cao h¬n.. Çc d¹ng thøc nµy thiÕt kÕ thµnh 6 tr×nh ®é, víi sù h−íng dÉn cña

s¸ch gi¸o viªn

Cassettes

§©y lµ mét c«ng cô ®Ó häc sinh tiÕp cËn víi giäng nãi b¶n ng÷.

Teacher's Cards & Student's Cards

Çc lo¹i phiÕu nµy gióp thµy c« gi¸o huÊn luyÖn häc sinh nghe nãi vµ ch¬i trß ch¬i

mét çch sinh ®éng h¬n.

Wall Charts

Lo¹i tranh t−êng nµy kh«ng dïng ®Ó m« t¶, mµ vÉn lµ mét c«ng cô ®Ó luyÖn kü n¨ng

phôc vô cho ph−¬ng ph¸p MAT vµ TPR.

VËy chóng ta cã thÓ ®Æt c©u hái: Vai trß cña tù ®iÓn trong hÖ thèng nµy lµ g×? Chóng

ta cã thÓ sö dông nh− mét c«ng cô ®Ó luyÖn bèn kü n¨ng nghe, nãi, ®äc, viÕt, hç trî

cho tuyÕn chÝnh. Chóng ta thÊy çch tæ chøc cña hai hÖ s¸ch chÝnh vµ Picture

Dictionary kh¸c nhau: s¸ch chÝnh luyÖn kü n¨ng theo chøc n¨ng. Hay nãi çch kh¸c lµ

84

x©y dùng n¨ng lùc giao tiÕp th«ng qua çc t×nh huèng. Ng÷ liÖu giíi thiÖu vµ luyÖn

cho häc sinh lµ nh÷ng tõ vµ mÉu c©u ®¸p øng çc t×nh huèng giao tiÕp Êy. Picture

Dictionary luyÖn kü n¨ng theo chñ ®Ò (topics). VÝ dô Con sè (numbers), C¶m gi¸c,

T×nh c¶m (Feelings), Nhµ cöa (House), Dông cô thÓ thao (Sports Equipment), v.v.

Trªn c¬ së tæ chøc mét quyÓn tù ®iÓn nh− vËy, chóng ta sÏ khai th¸c nh− thÕ nµo ®Ó

rÌn luyÖn kü n¨ng ng«n ng÷. Kü thuËt ®Çu tiªn chóng ta cã thÓ sö dông lµ nghe vµ

nhËn diÖn.

Kü thuËt nµy ®¬n gi¶n lµ cho häc sinh më s¸ch, råi nghe b¨ng ®äc vµ nhËn diÖn tranh

t−¬ng øng.

Listening & identifying objects

Häc sinh më s¸ch. Më b¨ng ghi ©m. Cho häc sinh nghe mét l−ît tõ ®Çu ®Õn cuèi çc

tõ ®Ó nhËn diÖn ©m thanh, ®ång thêi khíp ©m thanh ®ã víi ch÷ vµ h×nh ¶nh. Cho häc

sinh nghe lÇn thø hai. C« gi¸o dõng tõng tõ, cho häc sinh nh¾c l¹i (®Ó luyÖn ph¸t ©m

®óng) vµ chØ vµo tranh t−¬ng øng. Sau ®ã c« gi¸o cã thÓ ®äc mét sè tõ kh«ng theo trËt

tù. Häc sinh ph¶i nhËn diÖn tranh t−¬ng øng b»ng çch chØ vµo tranh ®ã.

h×nh trang 40. Chñ ®Ò 22: Clothes

85

LÇn thø nhÊt

Më b¨ng ghi ©m.

§äc tõ nµo th× häc sinh chØ vµo tranh Êy.

LÇn thø hai

LuyÖn c¶ líp (Class work). C« gi¸o më b¨ng, dõng l¹i sau tõng tõ. Häc sinh chØ vµo

tranh t−¬ng øng vµ nh¾c l¹i.

LÇn thø ba

LuyÖn c¶ líp. Treo tranh lªn b¶ng.

Gäi mét häc sinh lªn b¶ng ®øng c¹nh tranh.

C« gi¸o cã thÓ ®äc mét sè tõ kh«ng theo trËt tù.

Häc sinh nµy chØ vµo tranh t−¬ng øng.

C¶ líp ®äc ®ång thanh tõ ®ã.

Bµi tËp võa råi chñ yÕu lµ luyÖn häc sinh nhËn diÖn vËt thÓ. Çi −u viÖt cña nã lµ häc

sinh ®−îc tiÕp cËn víi ©m b¶n ng÷. TiÕn thªm mét b−íc, chóng ta cã thÓ dïng tranh

theo chñ ®Ò cña tù ®iÓn ®Ó luyÖn nghe nãi. Chóng ta hny cïng quan s¸t mét bµi tËp

theo h×nh thøc nµy.

LISTENING & SPEAKING

C« gi¸o yªu cÇu häc sinh më tù ®iÓn chñ ®Ò 15: Family. Trang 27

C« gi¸o chØ vµo tranh vµ hái: Who's she?

S1: She's my mother

§èi víi mét líp cô thÓ c« gi¸o nªn b¶o häc sinh mang mét bøc ¶nh gia ®×nh cña m×nh

®Õn líp. Dïng nh÷ng ¶nh ®ã ®Ó luyÖn mÉu c©u Who's she? Who's he? Lµm nh− vËy

chóng ta ®n tr¸nh ®−îc nh÷ng bµi tËp dïng th«ng tin gi¶. Khi häc sinh tr¶ lêi She's my

mother. th× ng−êi ®ã lµ mÑ thËt cña häc sinh. §©y còng lµ çch giíi thiÖu chñ ®Ò

(present the topic) mét çch tù nhiªn.

§Ó cã thÓ tiÕp cËn víi kü thuËt luyÖn nghe nãi, chóng ta cã thÓ dïng tranh ®Ó t¹o nªn

mét cuéc héi tho¹i ng¾n. Gi¸o viªn dùng lªn mét mÉu vµ häc sinh b¾t ch−íc. VÝ dô

gi¸o viªn cho häc sinh më s¸ch, råi chØ vµo chiÕc diÒu mµ nãi

T: I have a kite. Have you got a kite?

S1: Yes, I have.

S2: No, I haven't.

86

Çc tiÕn hµnh bµi tËp nµy trªn líp nh− sau

Chôp trang 53. Chñ ®Ò sè 28. Tù ®iÓn tranh

C« gi¸o: Çc em më tù ®iÓn trang 53. Chñ ®Ò sè 28. Chñ ®Ò cña chóng ta lµ g×?

Häc sinh (®ång thanh) Toys.

C« gi¸o: Look at number 14. A kite. A kite. I want a kite. Which toy do you want?

S1: I want a ball

C« gi¸o: B©y giê çc em chän mét thø trong trang 53, vµ nãi nh− c«. B¹n bªn c¹nh tr¶

lêi.

S2: A robot. A robot. I want a robot. Which toy do you want?

S3: I want a ball.

Çch luyÖn nµy ®n tËn dông ®−îc ®iÓm m¹nh cña tù ®iÓn lµ t¨ng vèn tõ. Nh−ng h¬n

thÕ n÷a, kü thuËt cña chóng ta ®n gióp häc sinh t¨ng vèn tõ trong t×nh huèng, b»ng

çch ®−a tõ vµo t×nh huèng. §ång thêi ho¹t ®éng nµy rÌn luyÖn häc sinh b−íc ®Çu tiÕn

tíi héi tho¹i. Khi häc sinh ®n v−ît qua giai ®o¹n ®Çu tøc lµ giai ®o¹n tiÕp thu ng«n ng÷

theo ph−¬ng ph¸p TPR, chóng ta cã thÓ tËn dông tõ ®iÓn ®Ó tiÕn hµnh b−íc TALK. ë b−íc nµy häc sinh ®n v−ît qua kü thuËt Q & A. Talk cã thÓ b¾t ®Çu b»ng mét c©u ®¬n.

VÝ dô I like ...... hoÆc I have ......Vµ sau ®ã lµ c©u nãi tiÕp cña ng−êi giao tiÕp víi

m×nh. VÝ dô chóng ta yªu cÇu häc sinh më mét chñ ®Ò trong tù ®iÓn. Hny chän chñ ®Ò

nµo häc sinh ®n häc qua ®Ó tr¸nh vÊp ph¶i nhiÒu tõ míi qu¸. Sau ®ã luyÖn nh− sau

87

TALK

C« gi¸o yªu cÇu häc sinh më tù ®iÓn trang 58. Chñ ®Ò 31: Sports

C« gi¸o vµ mét häc sinh dïng puppets lµm mÉu

Rèi §en (c« gi¸o) I like tennis.

Rèi Vµng (häc sinh) I don't like tennis. I like soccer.

Chia líp thµnh tõng ®«i (pair work), chØ vµo c¸c h×nh m«n thÓ thao kh¸c nhau vµ luyÖn

nh− trªn. VÝ dô

S1: I like basketball.

S2: I don't like basketball. I like swimming.

Chó thÝch: (1) KhuyÕn khÝch häc sinh nãi thËt.

(2) ChÊp nhËn cÊu tróc: I like ...., too. (v× ®n häc råi)

S1: I like badminton.

S2: I like badminton, too.

§èi víi nh÷ng líp häc nhiÒu h¬n, chóng ta cã thÓ dïng nh÷ng cÊu tróc c©u phøc t¹p

h¬n. VÝ dô ë nh÷ng líp ®n häc thêi hiÖn t¹i ®ang tiÕn hµnh (present continuous tense:

be + V-ing) chóng ta cã thÓ lµm mÉu vµ luyÖn häc sinh nh− sau

C« gi¸o b¶o häc sinh më s¸ch trang 58. Chñ ®Ò 31: Sports.

C« gi¸o vµ mét häc sinh dïng puppets lµm mÉu

Rèi §en (c« gi¸o) They are playing basketball

Rèi Vµng (häc sinh) I like to swim.

Chia líp thµnh tõng nhãm (group work), chØ vµo c¸c h×nh m«n thÓ thao kh¸c nhau vµ

luyÖn nh− trªn. VÝ dô

S1: They are playing football

S2: I like to play volleyball

Chó thÝch: (1) KhuyÕn khÝch häc sinh nãi thËt.

(2) ChÊp nhËn cÊu tróc: I like to play ...., too. (v× ®n häc råi)

S1: They are playing badminton.

S2: I like to play badminton, too.

H×nh thøc luyÖn héi tho¹i lµ h×nh thøc chØ luyÖn ®−îc cho nh÷ng líp cã tr×nh ®é cao.

§Ó luyÖn héi tho¹i, chóng ta ph¶i lµm hai b−íc. B−íc thø nhÊt lµ t×m kiÕm nh÷ng h×nh

¶nh cã liªn quan ®Ó dùng thµnh mét ®o¹n héi tho¹i. B−íc thø hai lµ ¸p dông kü thuËt

®ãng vai giao tiÕp (role-play)

88

Chóng ta cïng quan s¸t mét quy tr×nh t¹o dùng vµ luyÖn héi tho¹i. VÝ dô chóng ta

chän chñ ®Ò sè 14: Feelings. Chñ ®Ò nµy cho ta nhiÒu t×nh huèng, nhiÒu tr¹ng th¸i ®Ó

dùng héi tho¹i.

CONVERSATION: FEELINGS

C« gi¸o yªu cÇu häc sinh më tù ®iÓn trang 24. Topic: 14: Feelings

tù ®iÓn trang 24. Topic: 14: Feelings

C« gi¸o chØ vµo cËu bÐ «m bông hái: How does he feel?

S1: He's sick.

C« gi¸o chØ vµo cËu bÐ ®ang ngñ trªn tay bè Look! The boy is sleeping.

S1 They feel worried.

They want to go home.

Chia líp thµnh tõng nhãm 3-4 häc sinh. C¸c nhãm tù t×m t×nh huèng vµ dùng héi tho¹i

nh− trªn. Nhãm nµo gÆp khã kh¨n, c« gi¸o gióp ®ì ®Ó t×m t×nh huèng dÔ nãi, hoÆc gîi

ý mÉu c©u, v.v. VÝ dô

Nhãm 1 (T×nh huèng ng−êi b¸n bãng. §øa trÎ khãc ®ßi mua bãng)

S1: How does she feel?

S2: She's not happy.

S3: Look! She is crying. She wants a ball.

89

Nh− vËy lµ tù ®iÓn tranh ®n cÊu t¹o c¶ t×nh huèng giao tiÕp. Khi nh×n vµo mét trang

tranh, chóng ta cÇn ph©n biÖt cã nh÷ng trang chØ thuÇn tuý cung cÊp tõ (+ ph¸t ©m).

Nh−ng còng cã nh÷ng trang t×nh huèng cung cÊp cho chóng ta ba yÕu tè:

(1) tõ (+ph¸t ©m),

(2) t×nh huèng, vµ

(3) mÉu c©u dïng ®Ó sö dông trong t×nh huèng Êy.

NhËn biÕt ®iÒu nµy, chóng ta khai th¸c ®−îc tù ®iÓn ë nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. ë tr×nh ®é cao h¬n n÷a, chóng ta cã thÓ tËn dông tù ®iÓn tranh nµy ®Ó tiÕn hµnh kü thuËt kÓ

chuyÖn (Storytelling)

§Çu tiªn chóng ta ph¶i chän mét chñ ®Ò cã t×nh huèng cã thÓ dùng thµnh mét c©u

chuyÖn. Xin c¸c thµy c« chó ý. Khi chóng ta chän mét chñ ®Ò, cã thÓ môc ®Ých cña tù

®iÓn ®Ò ra cho chñ ®Ò Êy kh¸c víi ý ®å cña chóng ta. Nh−ng chóng ta kh«ng sö dông

môc ®Ých cña tù ®iÓn ®Ò ra, mµ chØ dïng néi dung tranh ®Ó t¹o thµnh mét c©u chuyÖn.

VÝ dô

Tù ®iÓn Let's Go Picture Dictionary. Trang 32. Chñ ®Ò 18: Living Room

90

STORYTELLING

Chñ ®Ò Living Room nµy cã môc ®Ých lµ giíi thiÖu tõ chØ ®å vËt trong mét phßng

kh¸ch cña mét gia ®×nh, nh− bµn, ghÕ, TV, ®Çu ®Üa CD, video, v.v. Nh−ng chóng ta

kh«ng quan t©m ®Õn môc ®Ých ®ã. §Ó t¹o thµnh mét c©u chuyÖn, chóng ta chó ý hai

cËu bÐ: cËu lín h¬n ®ang l¾p b¨ng video vµo m¸y, cËu bÐ nhá h¬n ®ang ngåi chê xem

b¨ng. Con chã ®ang n»m ngñ. Chóng ta cã thÓ dùng mét c©u chuyÖn nh− sau.

LuyÖn c¶ líp (Class work)

1. This is John. This is Mike. And this is Micky, the dog.

Khi nãi John chØ vµo cËu lín.

Khi nãi Mike chØ vµo cËu bÐ ®ang ngåi ë ghÕ.

Khi nãi Micky chØ vµo con chã.

2. John has a new video.

3. Mike wants to see it. He's sitting in an armchair waiting.

4. John is putting the videotape into the VCR

5. Micky is sleeping. It doesn't want to watch the video.

Nãi ®Õn ®©u c« gi¸o chØ vµo h×nh ¶nh cã liªn quan ®Õn ®Êy.

LuyÖn nhãm (Group work):

Ba häc sinh chØ vµo tranh vµ kÓ chuyÖn.

Nãi l¹i nh÷ng c©u nh− trªn.

Nãi ®Õn ®©u chØ vµo ®Êy.

S1: This is John. This is Mike. This is Micky, the dog.

John has a new video.

S2: Mike wants to see it.

He's sitting in an armchair waiting.

S3: John is putting the videotape into the VCR.

S1: Micky is sleeping.

S2: It doesn't want to watch the video.

Bµi tËp Storytelling lµ lo¹i bµi khã. Chóng ta cÇn ph¸t huy trÝ t−ëng t−îng cña häc sinh

®Ó c©u chuyÖn phï hîp, vµ g©y høng thó cho trÎ. Cïng mét bøc tranh, ng−êi lín cã thÓ

n¶y sinh ý t−ëng hoµn toµn kh¸c víi trÎ. Thµy c« gi¸o chØ nªn ®ãng vai trß t¹o ®iÒu

kiÖn, tøc lµ gióp ®ì häc sinh khi chóng gÆp khã kh¨n vÒ mÉu c©u. Kh«ng nªn ¸p ®Æt sù

t−ëng t−îng cña m×nh cho trÎ, hay nãi c¸ch kh¸c lµ kh«ng ph¶i lóc nµo m×nh còng lµm

mÉu, tøc lµ thµy c« t¹o dùng c©u chuyÖn vµ b¾t trÎ nh¾c l¹i.

91

§Õn ®©y chóng ta bµn ®Õn mét lo¹i h×nh bµi tËp kh¸c. Tù ®iÓn tranh nµy cña OUP

còng ®¸p øng yªu cÇu giíi thiÖu tõ míi th«ng qua mÖnh lÖnh cña ph−¬ng ph¸p TPR.

VÝ dô chóng ta më trang 38.

h×nh trang38. Chñ ®Ò 21: House verbs. Tù ®iÓn tranh

Chóng ta cã thÓ cho häc sinh häc mÖnh lÖnh qua tranh b»ng c¸ch nhËn diÖn.

VÝ dô c« gi¸o h«:

T: Dust the furniture.

Häc sinh chØ vµo tranh sè 5 vµ h« to: Number five.

C« gi¸o l¹i h« Sweep the floor.

Häc sinh l¹i chØ vµo sè 2 vµ h« to. Number two.

Sau ®ã thµy c« cã thÓ yªu cÇu häc sinh gÊp s¸ch vµ c« ra lÖnh, häc sinh lµm theo lÖnh.

TÊt nhiªn chóng ta ph¶i chó ý kh«ng ra nh÷ng lÖnh kh«ng thÓ lµm ®−îc ë trªn líp. VÝ

dô: Change the sheets (Thay ga gi−êng. ) Kh«ng nªn b¶o häc sinh lµm gi¶ vê. Chóng

ta cµng tr¸nh ®−îc nh÷ng t×nh huèng gi¶ vê cµng tèt.

Nh− vËy lµ chóng ta ®n xem xÐt c¸ch sö dông tù ®iÓn ®Ó luyÖn nghe nãi. ViÖc dïng tù

®iÓn ®Ó luyÖn ®äc b»ng m¾t vµ luyÖn viÕt lµ mét ®iÒu rÊt th«ng th−êng vµ thuËn lîi.

92

Chóng ta cã thÓ khai th¸c nhiÒu lo¹i h×nh bµi tËp kh¸c nhau ®Ó phôc vô môc ®Ých nµy.

Ch¼ng h¹n chóng ta dïng bµi tËp ®¸nh vÇn phôc vô cho môc ®Ých ®äc ch÷.

SPELL IT !

C« gi¸o: Bµi tËp cña chóng ta nh− sau. Çc em gië tù ®iÓn trang 31. Topic 17.

Trang nµy cã nh÷ng tõ chØ ®å dïng trong bÕp. C« sÏ gäi mét em ®¸nh vÇn tªn mét ®å

dïng. Çc em hny nh×n vµo tranh vµ ch÷ tªn ®å dïng ®ã. VÝ dô

S1: O - V - E - N

C« gi¸o: What number?

Häc sinh ®ång thanh: Number 3.

C« gi¸o: Listen and repeat... oven ... oven (Students repeat in chorus))

B©y giê chóng ta b¾t ®Çu lµm bµi tËp

S2: C-UP-B-O-A-R-D

C« gi¸o: What number?

Häc sinh ®ång thanh: Number 7.

C«gi¸o: Listen and repeat... cupboard... cupboard (Chorus)

Tõ kü n¨ng nhËn diÖn tõ, nhãm tõ vµ mÉu c©u chóng ta lµm tiÕp thªm mét b−íc n÷a ®Ó

tiÕn hµnh kü n¨ng viÕt. Ch¼ng h¹n chóng ta cho häc sinh më tù ®iÓn trang 56. Chñ ®Ò

sè 30: Birthday Party. C« gi¸o ®Æt c©u hái. Gäi mét häc sinh tr¶ lêi. Sau ®ã yªu cÇu

häc sinh ®ã viÕt c©u tr¶ lêi cña m×nh xuèng giÊy.

HoÆc chóng ta cã thÓ luyÖn theo nhãm. Chia líp thµnh nhiÒu nhãm. C« gi¸o ®Æt mét

c©u hái. Çc nhãm ®Òu ®ång thanh tr¶ lêi, nh−ng c©u tr¶ lêi cña çc nhãm ®Òu kh¸c

nhau. Nhãm nµo nhãm nÊy tù viÕt c©u tr¶ lêi cña m×nh xuèng giÊy.

h×nh trang 56. Chñ ®Ó: Birthday Party Tù ®iÓn tranh

93

T: What do you see?

S1: I see four balloons.

T: What do you see?

Group 1: We see a horse.

Let's Go Picture Dictionary cßn cã thÓ dïng ®Ó tiÕn hµnh mét sè trß ch¬i. Chóng ta

hny cïng quan s¸t trß ch¬i sau ®©y.

WORD DISCOVERY

Voice over: Häc sinh më tù ®iÓn ë mét trang nµo ®ã. C« gi¸o yªu cÇu häc sinh t×m tõ

b¾t ®µu b»ng ©m g× ®ã, vÝ dô tõ b¾t ®Çu b»ng ©m /k/

tù ®iÓn trang 62. Chñ ®Ò 33: Outdoor Activities

C« gi¸o: C¸c em më tù ®iÓn trang 62. Chñ ®Ò 33: Outdoor Activities

Hny t×m mét tõ b¾t ®Çu b»ng ©m /k/

S1: It's number 6: camping

C« gi¸o: Hny t×m mét tõ b¾t ®Çu b»ng ©m / b/

S2: It's number 9: bird-watching.

C« gi¸o Hny t×m mét tõ b¾t ®Çu b»ng ©m / s /

S3: It's number 14: sailing, and number 15: surfing.

94

Cã thÓ lµm trß ch¬i th¸ch thøc h¬n n÷a lµ yªu cÇu häc sinh t×m mét tõ cã nguyªn ©m

nµo ®ã. Lo¹i nµy khã ë chç nguyªn ©m th−êng ®øng gi÷a, vµ mét ch÷ cã thÓ ®äc nhiÒu

çch kh¸c nhau. VÝ dô yªu cÇu häc sinh t×m tõ cã nguyªn ©m / � /, th× vÒ ch÷ viÕt ta cã

thÓ t×m thÊy hai tõ lµ

jogging / 'd�� /

roler-skating/ 'rʋ�lʋske�t�� /

nh−ng chØ cã mét tõ ®Çu ®äc lµ / � /.

§iÒu chóng ta bµn ®Õn ë ®©y lµ mét cuèn tù ®iÓn tranh cã thÓ lµ c«ng cô cho mét sè

trß ch¬i. Chóng ta hny tham kh¶o thªm nh÷ng trß ch¬i nh−

Find the Picture

Who's the Fastest?

Categories

Chóng ta ®n ®iÓm qua çc kü thuËt sö dông mét cuèn tù ®iÓn tranh nh− mét c«ng cô

®Ó luyÖn çc kü n¨ng nghe, nãi, ®äc, viÕt vµ ch¬i trß ch¬i ®Ó luyÖn tæng hîp çc kü

n¨ng. §iÒu nµy thËt hÊp dÉn ®èi víi trÎ. Vµ chóng ta còng thÊy ®−îc mét ®iÒu r»ng

mäi c«ng cô cÇn tËp trung vµo cïng mét môc tiªu lµ x©y dùng n¨ng lùc sö dông tiÕng

vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho môc tiªu ®ã ®−îc thùc hiÖn d−íi mäi h×nh thøc, tøc lµ t¹o ®iÒu

kiÖn ®æi míi ph−¬ng ph¸p.

Trong phÇn cuèi cïng cña ch−¬ng tr×nh nµy, chóng ta cïng tham dù mét buæi d¹y trÎ

tiÕng Anh.

95

PART 10: dù líp (Class observation)

Trong chÝn phÇn qua chóng ta ®n bµn ®Õn ph−¬ng ph¸p d¹y tiÕng Anh cho trÎ nhá:

nh÷ng ph−¬ng ph¸p tiªn tiÕn, nh÷ng kü thuËt phæ biÕn vµ nh÷ng ®iÒu th¸ch thøc trong

häc tiÕng.

H«m nay chóng ta cïng dù mét líp trÎ nhá häc tiÕng Anh. Chóng t«i kh«ng nghÜ ®©y

lµ mét giê d¹y mÉu mùc, mµ chØ lµ mét gîi ý vÒ ph−¬ng thøc ¸p dông ph−¬ng ph¸p

thÝch hîp cho mét líp häc. Nã cã thÓ dïng ®Ó tham kh¶o, ®Ó rót kinh nghiÖm c¶ vÒ

ph−¬ng ph¸p lÉn sù thÝch hîp víi trÎ ViÖt Nam.

TiÕt häc nµy sö dông Unit 8 cña Let's Go 1B, Nhµ xuÊt b¶n Oxford.

LET'S GO 1B (OUP). UNIT 8

Trong buæi häc h«m nay chóng ta cïng quan s¸t c¸ch d¹y Bµi 8. Yªu cÇu vÒ mÆt ng«n

ng÷ lµ sau khi häc bµi nµy häc sinh sö dông ®−îc nh÷ng mÉu c©u sau ®©y:

MÉu c©u míi 1. What's your favourite colour?

I like blue.

2. What about you?

I like red.

¤n tËp 3. What do you like?

I like frogs.

4. Do you like spider?

5. Can it run?

VÒ mÆt chøc n¨ng, tøc lµ nh÷ng yªu cÇu vÒ dïng ng«n ng÷ ®Ó bµy tá ý ®å cña m×nh,

chóng ta cÇn d¹y cho häc sinh biÕt c¸ch

Expressing likes (DiÔn t¶ ý thÝch)

Agreeing (Bµy tá sù ®ång ý)

Chóng ta b¾t ®Çu khëi ®éng bµi häc b»ng ®éng t¸c gîi l¹i chñ ®Ò vµ ng«n ng÷ ®n häc.

WARM UP

C« gi¸o (g¾n mét sè mµu lªn b¶ng): C« hái, c¶ líp tr¶ lêi to nhÐ.

C« gi¸o chØ mét sè mµu, ®Æt c©u hái: What colour is this?

Häc sinh tr¶ lêi

Sau phÇn khëi ®éng lµ phÇn giíi thiÖu ng÷ liÖu míi.

96

PRESENTATION: LET'S TALK

§©y lµ b−íc lµm mÉu (Model). C« gi¸o dïng con rèi lµm mÉu, vµ sau ®ã lµ video clip

lµm mÉu.

Q&A

Gi¸o cô: g¾n 11 h×nh trßn mµu lªn b¶ng. §©y lµ nh÷ng mµu ®n häc trong Unit-2 (1A):

1. yellow 2. blue 3. white 4. pink 5. gray

6. red 7. black 8. green 9. purrple 10. orrange

11. brown

C« gi¸o ®äc tªn c¸c mµu. C¶ líp ®äc ®ång thanh theo.

Sau ®ã dïng rèi ®Ó lµm mÉu mÉu c©u hái-tr¶ lêi.

LÇn 1

Puppet A (c« gi¸o): What's your favourite colour?

Puppet B (c« gi¸o): (chØ vµo mµu ®á) Red

Häc sinh kh«ng ®äc theo

LÇn 2


Puppet B (c« gi¸o): (chØ vµo mµu ®á) Green.

C¶ líp ®ång thanh nh¾c l¹i c©u tr¶ lêi theo Puppet B.

TALK

Gi¸o cô: vÉn dïng 11 h×nh trßn mµu g¾n trªn b¶ng.

LÇn 3


Puppet B (c« gi¸o): (chØ vµo mµu ®á) Red. What about you?

Puppet A (c« gi¸o): Blue. I like blue.

Häc sinh kh«ng nh¾c l¹i

LÇn 4

Gäi mét häc sinh ®ãng Puppet A (®−a Puppet A cho häc sinh ®ã)

Puppet A (Häc sinh): What's your favourite colour?

Puppet B (c« gi¸o): (chØ vµo mµu vµng) Yellow. What about you?

Puppet A (Häc sinh): Blue. I like blue.

97

Còng trong phÇn giíi thiÖu ng÷ liÖu míi nµy, ®Ó gióp häc sinh ghi nhí l©u ®−îc hai

ng÷ liÖu míi lµ

What's your favourite colour?

What about you?

vµ cñng cè tªn çc mµu, c« gi¸o cho häc sinh xem video

Gi¸o cô: Let's Go Video-1. Unit 8: Let's Talk

Jenny What's your favourite colour?

Andy Red. What about you?

Jenny I like blue.

Sau b−íc cñng cè ng÷ liÖu nµy chóng ta ®−a häc sinh vµo luyÖn tËp. Ho¹t ®éng luyÖn

tËp ®Çu tiªn lµ cho häc sinh häc h¸t bµi What do you like?. Xin çc c« gi¸o nhí lµ häc

h¸t theo hai b−íc: tËp ®äc lêi, råi tËp h¸t.

LET'S SING

Gi¸o cô: Let's Go Video-1. Unit 8. Let's Sing: What do you like?

I like yellow, yes, I do

I like yellow, yes, I do

I like yellow.

I do, too.

I like yellow, too.

I like ice cream, yes, I do

I like ice cream, yes, I do

I like ice cream.

I do, too.

I like ice cream, too.

I like baseball, yes, I do

I like baseball, yes, I do

I like baseball.

I do, too.

I like baseball, too.

§Õn ®©y chóng ta ®n thùc hiÖn xong b−íc giíi thiÖu ng÷ liÖu míi cña bµi h«m nay.

NhiÖm vô ng−êi thµy lµ ®−a häc sinh vµo çc lo¹i h×nh ho¹t ®éng, luyÖn tËp ®Ó sö

98

dông ®−îc nh÷ng ng÷ liÖu nµy, còng nh− cuèn chiÕu çc ng÷ liÖu cò. Chóng ta tiÕn

sang phÇn Let's Learn.

LET'S LEARN

Practice 1

C« gi¸o ®Æt mét con chã ®å ch¬i lªn bµn gi¸o viªn. C« gi¸o chØ con chã nãi

T: Look! There's a dog.

Mét häc sinh ngåi bµn ®Çu ch¹y lªn «m con chã vµo ngùc, quay l¹i nãi víi c¶ líp

S: I like dogs!

C« gi¸o l¹i ®Æt mét con mÌo lªn bµn. Mét häc sinh ngåi ë bµn d−íi (vÝ dô bµn thø 5)

nãi to cho c¶ líp nghe thÊy

S1: Look! There's a cat.

S2 ch¹y lªn «m con mÌo vµo ngùc, quay l¹i nãi víi c¶ líp

S2: I like cats!

NÕu cã thêi gian chóng ta tiÕp tôc cho häc sinh luyÖn nh− thÕ nµy, thay ®æi çc con

vËt ®Ó «n l¹i nh÷ng tõ chØ con vËt ®n häc. Sau ®ã cho häc sinh vµo bµi luyÖn 2, víi

môc ®Ých ®−a häc sinh vµo giao tiÕp.

Practice 2

LuyÖn ®«i. Chia líp thµnh tõng ®«i.

§Æt PhiÕu Häc sinh 134, 136, 138, 140, 142, vµ 144 óp mÆt xuèng bµn.

Çc ®«i luyÖn thay phiªn nhau lËt phiÕu, hái vµ tr¶ lêi.

S1: What do you like?

S2: I like (spiders)

S1: I like (spiders), too.

Gi¸o viªn ®i quanh líp hç trî, nÕu cÇn.

§Õn ®©y chóng ta ®−a häc sinh vµo bµi luyÖn sè 3, nh»m môc ®Ých phèi hîp çc mÉu

c©u ®n häc thµnh mét ®o¹n héi tho¹i.

Practice 3

C« gi¸o yªu cÇu häc sinh më s¸ch trang: Student Book 67.

Më b¨ng ghi ©m.

Häc sinh nghe b¨ng vµ chØ vµo çc con vËt t−¬ng øng víi lêi nãi trong b¨ng. Võa chØ

võa nãi theo b¨ng.

99

1. There's a bird. I like birds.

I like birds, too.

2. There's a dog. I like dogs.

I like dogs, too.

3. There's a cat. I like cats.

I like cats, too.

4. There's a frog. I like frogs.

I like frogs, too.

5. There's a rabbit. I like rabbits.

I like rabbits, too.

6. There's a spider. I like spiders.

I like spiders, too.

C« gi¸o: B©y giê çc em ch¬i mét trß ch¬i nhÐ. Trß ch¬i ch¹y tiÕp søc.

Delay Race (Ch¹y tiÕp søc)

C« gi¸o : Chóng ta ch¬i nh− sau.

Çc em hny chia thµnh ba ®éi nµo

Tõng ®éi ngåi theo mét hµng ngang nµo. §−îc råi.

C« cho çc em ngåi ®Çu hµng mét c©u.

Ng−êi ngåi ®Çu hµng nãi l¹i c©u ®ã cho b¹n ngåi c¹nh m×nh. B¹n ®ã l¹i nãi cho b¹n

ngåi c¹nh, cø nh− thÕ tiÕp tôc.

§Õn b¹n cuèi hµng th× ®øng d¹y ch¹y lªn b¶ng viÕt tõ Êy lªn b¶ng. §éi nµo lµm nhanh

th× th¾ng cuéc

Chóng ta ch¬i lÇn thø nhÊt

...........

Chóng ta ch¬i lÇn thø hai ......

.Chóng ta ch¬i lÇn thø ba......

................

§éi nµo th¾ng nµo?...........

Ngoµi nh÷ng ho¹t ®éng trong bµi còng nh− trß ch¬i, çc thµy c« cã thÓ sö dông ng÷

liÖu trong tõ ®iÓn tranh ®Ó luyÖn hái-tr¶ lêi, ®ãng vai giao tiÕp, v.v. VÒ viÖc nµy xin

çc thµy c« tham kh¶o PhÇn 9 (Sö dông tõ ®iÓn)

TiÕp sau ®©y lµ ho¹t ®éng rÌn luyÖn häc sinh sö dông mÉu c©u vµ cñng cè tõ vùng.

Çc lo¹i h×nh bµi tËp còng t−¬ng tù nh− Let's Learn, nh−ng nã tæng hîp ®−îc viÖc

100

dïng video clip, flashcarrds, b¨ng ghi ©m, s¸ch häc (kÓ c¶ workbooks), vµ tù ®iÓn.

H×nh thøc luyÖn kÕt hîp c¶ ph¸t ©m, nãi, nghe, ®äc b»ng m¾t vµ viÕt. Lo¹i h×nh bµi tËp

cã c¶ bµi tËp c¬ häc (nh¾c l¹i), hái-tr¶ lêi, ®ãng vai giao tiÕp, trß ch¬i, v.v. Chóng ta

hny cïng quan s¸t çch thùc hiÖn çc bµi luyÖn.

LET'S LEARN SOME MORE

Practice 1: Pronunciation practice

C« gi¸o yªu cÇu häc sinh më s¸ch trang 69 (Student Book 1B)

C« gi¸o më b¨ng ghi ©m. Häc sinh võa nghe võa chØ vµo ch÷ çi vµ tranh ë cuèi trang.

Dõng l¹i sau mçi ch÷ çi cho häc sinh nh¾c l¹i.

W,/w/, window; X,/ks/, X-ray; Y,/y/, yo-yo; Z,/z/, zero

C« gi¸o yªu cÇu häc sinh nghÜ thªm mét sè tõ b¾t ®Çu b»ng ch÷ çi W (what, want,

white, windy), vµ Y (yes, you, yelllow, young)

C« gi¸o viÕt lªn b¶ng What do you want? I want a yellow yo-yo.

Häc sinh xung phong lªn b¶ng g¹ch ch©n ch÷ w vµ y.

C¶ líp ®äc nh÷ng c©u trªn theo gi¸o viªn.

Practice 2: Question-Answer ---> Communicate in group

C« gi¸o yªu cÇu häc sinh më s¸ch trang 69 (Student Book 1B) ®Ó luyÖn nghe.

Sam: Do you like robots?

Ginger: No, I don't.

C« gi¸o bËt b¨ng, yªu cÇu häc sinh nghe ®Õn ®©u chØ tay vµo h×nh ¶nh t−¬ng øng trong

s¸ch ®Õn ®Êy.

1. Do you like robots? No, I don't.

2. Do you like frogs? Yes, I do

3. Do you like rabbits? Yes, I do.

4. Do you like cars? No, I don't.

5. Do you like cats? No, I don't.

6. Do you like spiders? Yes, I do.

7. Do you like books? Yes, I do.

8. Do you like dogs? No, I don't.

9.Do you like dolls? Yes, I do.

10. Do you like birds? Yes, I do.

Sau ®ã chia líp thµnh nh÷ng nhãm nhá (4-6 häc sinh/nhãm) Dïng nh÷ng c©u hái-tr¶

lêi trong b¨ng võa nghe ®Ó giao tiÕp: häc sinh nä hái häc sinh kia.

102

Practice 3: Read

C« gi¸o: B©y giê c« viÕt lªn b¶ng 5 c©u.

I like dogs.

I like cats.

I like frogs.

I like spider

I like rabbits

C« gi¸o cho häc sinh ®äc to theo m×nh nh÷ng c©u trªn b¶ng vµ hái xem häc sinh cã

hiÓu kh«ng. (§©y lµ cÊu tróc c©u cò, çc tõ còng ®n häc råi)

Practice 4: Write (Complete the words)

C« gi¸o vÏ l¹i h×nh cuèi trang Workbook 69 lªn b¶ng. Ch÷ WINDOW bá ch÷ W ë

®Çu.

C« gi¸o: Çc em më s¸ch trang Workbook 69 (h×nh ®en tr¾ng), viÕt thªm mét ch÷ vµo

®Çu tõ trong qu¶ bãng. KÎ mét ®−êng nèi qu¶ bãng ®ã vµo ¸o cña çc b¹n ë d−íi. Ch÷

thªm vµo ph¶i khíp víi ch÷ çi ë trªn ¸o cña çc b¹n ®Êy nhÐ.

VÝ dô, çc em thªm ch÷ g× vµo ®©y nµo? (C« gi¸o chØ ch÷ INDOW). Thªm ch÷ W,

®óng kh«ng? VËy çc em nèi tõ nµy víi ai nµo? Víi b¹n thø nhÊt, ®óng kh«ng? T¹i

sao? V× trªn ¸o b¹n Êy cã ch÷ W. Tèt l¾m. B©y giê çc em lµm tiÕp ®i nµo.

§Õn ®©y ®Ó thay ®æi lo¹i h×nh luyÖn nãi, nghe, chóng ta cã thÓ cho ®äc mét v¨n vÇn

(chant)

Do you like cats?

TÊt nhiªn bµi nµy lµ bµi Sing grammar s¸ng t¸c phôc vô mÉu c©u Do you like ... ?

H×nh thøc nµy sö dông c¶ ë phÇn Let's Learn lÉn ë phÇn Let's Learn Some More.

C¶ líp häc tËp ®äc theo b¨ng bµi "Do you like cats?" ( Trong b¨ng ghi ©m Let's Chant.

Let's Sing 1, trang 43. CD)

LÇn ®Çu nghe, kh«ng ®äc theo.

LÇn hai: Häc sinh võa ®äc theo b¨ng võa vç tay theo nhÞp.

Nh− chóng ta ®n biÕt, ph−¬ng ph¸p TPR sö dông mÖnh lÖnh ®Ó luyÖn kü n¨ng ng«n

ng÷. Chóng ta hny cïng dù líp phÇn LET'S MOVE, tøc lµ phÇn øng dông çc kü thuËt

TPR ®Ó luyÖn.

LET'S MOVE

Model

103

C« gi¸o lµm mÉu võa ra lÖnh, võa lµm ®éng t¸c theo lÖnh.

Häc sinh lµm theo c« gi¸o, vµ nãi to mÖnh lÖnh. VÝ dô

C« gi¸o (®øng lµm ®éng t¸c kho¶ tay): swim... swim

Häc sinh (lµm theo vµ nãi to): swim...swim...

Lµm tiÕp theo mét sè lÖnh kh¸c nh−: fly, hop, jump.

C« gi¸o tiÕp tôc dïng puppets ®Ó lµm mÉu. C« vµ häc sinh cïng lµm mÉu.

G¾n h×nh mét con thá (phiÕu GV 139) vµ mét con Õch (PhiÕu GV 141) lªn b¶ng.

C« gi¸o dïng rèi ®Ó lµm mÉu mÉu c©u hái-tr¶ lêi.

Puppet §en: (chØ vµo PhiÕu Gi¸o viªn 139) Can it hop?

Puppet Vµng: (gËt ®Çu) Yes, it can.

Puppet §en (chØ vµo PhiÕu Gi¸o viªn 141) Can it run?

Puppet Vµng: (gËt ®Çu) No, it can't.

Practice 1: Pronunciation

C« gi¸o yªu cÇu häc sinh më s¸ch trang 70 Student Book 1B.

C« bËt b¨ng ghi ©m. (walk, run, swim, fly, hop, jump)

Häc sinh ngåi nghe + ®äc theo

C« gäi mét sè häc sinh lªn b¶ng

C« bËt b¨ng, häc sinh võa nghe võa lµm ®éng t¸c.

Practice 2: Chain drill

XÕp häc sinh thµnh tõng hµng, mçi hµng kh«ng qu¸ m−êi häc sinh.

Mçi häc sinh cÇm hai PhiÕu Häc sinh trong sè 133, 135, 137, 139, 141, 143 (sóc vËt),

vµ 145-150 (mÖnh lÖnh).

Mçi häc sinh ph¶i cã mét phiÕu sóc vËt vµ mét phiÕu mÖnh lÖnh.

C« gi¸o gi¬ cho häc sinh ®øng ®Çu mçi hµng (S1) xem hai phiÕu, vÝ dô: phiÕu 133

(bird) vµ 145 (walk). B¾t ®Çu giao tiÕp

T: Can it walk?

S1: No, it can't.

Sau ®ã, S1 cho ng−êi ®øng c¹nh m×nh trong cïng hµng xem hai phiÕu cña m×nh

S1: Can it (fly)?

S2: No, it can't.

LÆp l¹i nh− trªn

104

Practice 3: Let's Chant

Yªu cÇu häc sinh më s¸ch (Let's Chant. Let's Sing-1), trang 39 : Buy an Apple.

BËt b¨ng. Häc sinh võa nghe võa vç tay ®äc theo b¨ng.

Practice 4: Picasso

Chia líp thµnh tõng ®éi, ®øng theo tõng hµng.

Gäi häc sinh ®øng ®Çu mçi hµng (S1), cho häc sinh ®ã xem mét trong PhiÕu Gi¸o viªn

99-116. (Néi dung phiÕu lµ mét con vËt ®ang lµm ®éng t¸c, vÝ dô con chim ®ang bay)

TÊt c¶ çc S1 ®Òu ch¹y lªn b¶ng vµ vÏ l¹i tranh ë trong phiÕu lªn b¶ng.

Nh÷ng thµnh viªn kh¸c trong ®éi ph¶i nhËn diÖn tranh vÏ cña S1: con vËt g×? Nã ®ang

lµm ®éng t¸c g×?

§éi nµo nhËn diÖn ®−îc nhanh nhÊt th× ®−îc th−ëng mét ®iÓm.

Nh− vËy lµ trong phÇn Let's Move chóng ta chñ yÕu sö dông çc kü thuËt cña TPR.

Trong çc kü n¨ng sö dông tiÕng, häc sinh th−êng gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ kü n¨ng

nghe. Khã kh¨n chñ yÕu lµ kü thuËt nghe tiÕng ViÖt rÊt kh¸c víi kü thuËt nghe tiÕng

Anh. Mét ®»ng nghe tõng tõ vµ b¾t thanh ®iÖu, mét ®»ng nghe c¶ c©u trªn c¬ së b¾t

träng ©m. Chóng ta hny luyÖn cho häc trß cña m×nh n¨ng lùc nghe b»ng nh÷ng bµi tËp

®Æc thï: ®ã lµ trß ch¬i, ®äc v¨n vÇn vµ h¸t.

Practice 1: Charades (Game: NhËn diÖn tõ qua cö chØ))

Ho¹t ®éng nµy bao gåm nhiÒu d¹ng thøc, nh−ng tùu chung ®Òu dïng cö chØ ®Ó diÔn t¶

nghÜa.

§Æt phiÕu tõ hoÆc phiÕu tranh óp mÆt xuèng, thµnh tõng chång.

Mét häc sinh nhÆt mét phiÕu trªn cïng, nh−ng kh«ng th«ng b¸o cho c¶ líp biÕt tõ ®ã

lµ tõ g×. Häc sinh ®ã ph¶i dïng cö chØ ®Ó diÔn t¶ nghÜa cña tõ Êy.

C¶ líp ®o¸n tõ.

Practice 2: Identifying objects

(NhËn diÖn ®å vËt qua nghe)

C« gi¸o yªu cÇu häc sinh më s¸ch trang 71

BËt m¸y ghi ©m.

Häc sinh nghe vµ chØ vµo bøc tranh t−¬ng øng

1. What's your favourite colour? Green.

2. What's your favourite colour? Yellow.

What about you? I like purple.

105

3. What do you like? I like frogs.

4. What do you like? I like cats.

5. Do you like spiders? No, I don't.

6. Do you like rabbits? Yes, I do.

7. Can it fly? Yes, it can.

8. Can it walk? No, it can't.

106

Practice 3: Please.

(Nghe mÖnh lÖnh vµ lµm theo)

Gi¸o viªn ra lÖnh kh«ng theo mét trËt tù nµo.

NÕu mÖnh lÖnh ®ã cã tõ "Please" ®øng ®Çu th× häc sinh ph¶i lµm theo lÖnh.

NÕu kh«ng nghe thÊy "Please" th× ph¶i ®øng im.

C« gi¸o ®iÒu khiÓn häc sinh ch¬i.

Practice 4: Let's Sing. Let's Chant

C« gi¸o: Sing, please

C« gi¸o më b¨ng cho häc sinh h¸t theo mét bµi: TrÝch trong Let's Go Video-1 Unit 3

Let's Sing: This is my friend.

This is my friend, Sarah.

Hello, Sarah.


Hello, Sarah.

This is my friend, John.

Hi, John!


Hi, John!



Let's play!

Häc sinh ngåi h¸t theo

C« gi¸o: Chant, please

C« gi¸o më b¨ng cho häc sinh ®äc theo mét bµi Jazz chant.

Häc sinh võa ngåi võa ®Ëp tay lªn bµn theo nhÞp ®äc.

M−êi bµi giíi thiÖu ph−¬ng ph¸p võa qua ch¾c ®n phÇn nµo ®−a chóng ta l¹i gÇn nhau

h¬n v× môc ®Ých häc tiÕng Anh cña con em chóng ta.

Râ rµng xuÊt ph¸t tõ môc ®Ých häc tËp vµ tõ ®Æc thï løa tuæi chóng ta cÇn t×m ra mét

ph−¬ng h−íng thÝch hîp. Sù thÝch hîp bao giê còng lµ yÕu tè lµm cho chóng ta dÔ ®¹t

®−îc môc tiªu.

107

Trong viÖc d¹y tiÕng cho trÎ nhá ngoµi m«i tr−êng b¶n ng÷, viÖc t¹o m«i tr−êng häc

tËp ®óng h−íng lµ rÊt cÇn thiÕt. M«i tr−êng d¹y trÎ kh«ng thÓ thiÕu sù kÕt hîp gi÷a gia

®×nh vµ nhµ tr−êng. TrÎ nhá ch¾c sÏ mØm c−êi vui thÝch khi thÊy bè mÑ còng nãi gièng

nh− c¸c thµy c« gi¸o, mét mong mái lý t−ëng cña chóng ta.

Trªn líp dï cho trÎ ®−îc ho¹t ®éng tÝch cùc nh−ng vÉn lµ con ®−êng mµ thµy c« dÉn

d¾t. Con tµu ®i ®óng h−íng lµ chÊt l−îng häc tËp cña con em chóng ta.

____________________________________________________________________ REFERENCES Asher, James J. (2003). Total Physical Response. Sky Oaks Production, Inc. Graham, Carolyn (2004). Let's Chant Let's Sing. OUP Halliday, M.A.K. (1970). A Course in Spoken English. OUP Larsen-Freeman, Diane (1986). Techniques and Principles in Language Teaching. OUP Mrs Nakata (CD) a production of OUP on an MAT Training Course held in Ho Chi Minh City. Vietnam Nakata, Ritsuko . The MAT Method Getting Student to Talk in an EFL Situation in Japan. Institute for the International English Education of Children. Nakata, R, K. Frazier, B Hoskin, S. Wilkinson (2000) Let's Go series. OUP Nakata, R, et.al (1999). Let's Go Picture Dictionary. OUP Nguyen Quoc Hung (2000). A Model to Teach English Pronunciation to Vietnamese Learners. Ho Chi Minh Cty Publishers Zerna, Gene (1997). Master Spoken English. SpeechMasters (Publishers)

Writer: Nguyen Quoc Hung, MA - Hanuweb.hanu.vn/dec/file.php/1/QuocHung/Teach_Children.pdf · 3 Part...

Documents

Transcript of Writer: Nguyen Quoc Hung, MA - Hanuweb.hanu.vn/dec/file.php/1/QuocHung/Teach_Children.pdf · 3 Part...