Wikang Kapampangan

53

description

Pagsusuri sa Ortograpiya ng Wikang Kapampangan

Transcript of Wikang Kapampangan

Dayalektong Kapampangan

PAMPANGA

Ang pangalang Pampanga ay ibinigay ng mga Kastila sa lalawigan dahil natagpuan nila ang mga unang naninirahan dito sa tabi ng pampang. Ang lalawigan ay nabatid ng Kastilang si Martin de Goiti noong 1571. Ang lalaking Kapampangan ay kilala sa pagiging galante at magaling mamuno habang ang babae naman ay kilala sa pagiging mahusay magluto. Ang Pampanga ay isa sa mayayamang lalawigan sa Pilipinas. Muling itinatag ito ng mga Kastila noong ika-11 ng Disyembre 1571 upang magkaroon ng kontrol ang gobyerno sa mga mamamayan nito. Hinati ang lalawigan sa mga bayan.

Wikang Kapampangan AngWikang Kapampanganay isa sa mga pangunahingwika ng Pilipinas. Ito ang pangunahing wikang ginagamit sa Pampanga. Ang naturang wika ay tinatawag dingPampango, Capampangan,Pampangueo, at Amanung Sisuan(wikang pinasuso). Ang salitang "Kapampangan" ay nagmula sa salitang-ugat na pampang na ang ibig sabihin ay tabing - ilog (ang pampang din ay salitang Tagalog na may kaparehong kahulugan).

Ang Kapampangan ay isang Wika ng Hilagang Pilipinas.Kabilang sa mga malalapit na wika ng Kapampangan ay ang mga wikang Sambal sa Zambales at ang Wikang Bolinao sa bayan ng Bolinao, Pangasinan.Ang Arte de lengua Pampanga (1699) na sinulat ni Fray Alvaro de Benavente, O.S.A. ang kauna-unahang aklat ng balarila sa wikang Kapampangan, at ang kauna-unahang masusing pag-aaral hinggil sa katutubong wika sa Filipinas.

https://prezi.com/nzocopaf9bo5/copy-of-region-iii-central-luzon-rehiyon-wika-at-panitikan-part-ii/

ORTOGRAPIYANG KAPAMPANGANAlpabetong FilipinoPATINIGKATINIG(5)AaEeIiOoUu(23)BbCcDdFfGgHhJjKkLlMmNnNgngPpQqRrSsTtVvWwXxYyZz28Alpabetong KapampanganPATINIGKATINIG(5)AaEeIiOoUu(13)BbDdGgKkLlMmNnPpRrSsTtWwYy18PatinigKapampanganInglesAamumasterEemacrabIikitailOokraokraUumakissKatinigKapampanganInglesBbulatiearthwormDdamulagcarabaoGgamathandKkutulouseLlamesatableKatinigKapampanganInglesMmataeyeNnunuelfPpugadnestRregalugiftSsusikeyKatinigKapampanganInglesTtamumuwaspWwalueightYyeluice

PONOLOHIYA Malayang NagpapalitanPonemaSalitai at e(ini,ine) (ding,deng)o at u(kumusta,komusta) (nukarin,nokarin)d at r(ring,ding)Paglilipat ng Diin at Pagbabago ng KahuluganSalitaKahuluganglogalto move,to change positionact or process of movingkwekawto swimact of one who swimsPaggamit ng /w/ at /u/SalitaKahulugantuamatwatandamatandamuamimwagalitmagalitPara sa unang pantig ng salitang - ugat, gamitin ang /u/ sa halip na /w/Kapag pinagsamang salita, gamitin ang /w/ sa halip na /u/.Paggamit ng /i/ at /y/SalitaKahulugankiakkikyakiyakumiyaksabisabyansabisabihanPara sa unang pantig ng salitang - ugat, gamitin ang /i/ sa halip na /y/Kapag pinagsamang salita, gamitin ang /y/ sa halip na /i/.DiptonggoDiptonggoSalitaawoyuytamarawokoykasuyKambal katinig o KlasterKlasterSalitatstsupunMorpolohiyaMga Bahagi ng PananalitaKailanan ng PangngalanKailananSalitaFilipinoKapampanganIsahanTunggal metung(ang ina) ing imaDalawahanTidwa tidwa(mag-ina) mindaMaramihanTsaracal (mag-iina) mi inda indaPanghalipPanauhan/KailananKaukulanPalagyo PaukolPaariIsahanFilipinoKapampanganFilipinoKapampanganFilipinoKapampanganUnaakoacukocuakincacuIkalawaikaw, kaica, camomuiyoquecaIkatlosiyaiyaniyaniyakanyacayaDalawahanUnakami, tayocami, tamu o itamunatin tanaatinquecatamuIkalawakayocayuninyoninyuinyoquecayuIkatlosilailaniladekanilacarelaMaramihanUnakami, tayocami, tamu o itamunaming, natinmiya, tanaaminquecamiIkalawakayocayuninyoninyuinyoquecayuIkatlosilailanilade kanilacarelaPandiwaSalitang - ugatPerpektiboImperpektiboKontemplatiboPerpektibong Katataposisipisipnag-isipmenisipnag-iisipmimisipmag-iisipmagmisipkaiisipkaiisiparalaralnag-aralmegaralnag-aaralmagaralmag-aaralmagaralkaaaralkagagaralsurisurinagsurimenurinagsusurimanurimagsusurimanunurikasusurikasusuriKaantasan ng Pang - uriSalitaLantayPahambingPasukdolmaliitmalatimas malatipinakamalatimanipismaimpismas maimpispinakamaimpismabigatmabayatmas mabayatpinakamabayatPang uring Pamilang

Pang angkopFilipinoKapampanganPangungusapnaneBukas na darating ang pangulo.Bukas ne datang ing pangulo.ngningPinagdasal ng ina ang anak.Penalangin ning ima ing anak.nanganyangNang umalis ang ama ay nalungkot ang lahat.Anyang meko ya ing tatang melungkut langan.Pang abay na Pamanahon

MgaPanlapiMGA PANLAPI SA KAPAMPANGANFilipinoKahuluganKapampanganmagsi-kilos na isinasagawa ng higit sa isang taomama-nag-kilos na ginagawa ng higit sa isang aktormi-nagpa-pagpapahiwatig na may ibang taong gumawa ng kilos para sa actormigpa-maki-nangangahulugang gagawin ang kilos kasama ng ibamaki-ka-pagsasalo sa isang karanasanka-magka-pangalanan ang relasyon ng mga tao sa isat isamika-SintaksisDi Ganap na PangungusapFilipinoKapampanganOpo.Opu. Magaling!Byasa!Paalam na.Malaus na ku.PariralaFilipinoKapampanganay nagsiawitanmanganta laang mga bayanding balenkanyang sinasalungatkokontra nalaPangungusap Ayon sa GamitMabilis na ikinalat ang balita sa bayan.

p.a.pkp.pdw.pnd.png.p.a.Mabilis deng ikinalat ing balita queng balen.

p.a.php.pdw.pnd.png.p.a.Pangungusap Ayon sa GamitMatatapos ba ang paghihirap ng Pilipinas?

Mayari ya kaya ing pamagkasakit ning Pilipinas?

pdw.ing.pnd.png.pkp.png.pdw.ing.pnd.png.pkp.png.Mga KongklusyonAng ang ay nagiging ing.1Ang Wikang Kapampangan ay naimpluwensyahan ng Kastila kayat nagkaroon ng /c/ at /q/ gayundin ng mga Amerikano kayat nagkaroon ng /k/, /x/, /f/ at /w/.2Walang titik /h/ sa Kapampangan subalit karamihan ng mga salita na nagtatapos sa patinig ay may tunog na /h/ o silent /h/ o pasutsot sa dulo ng mga salita.3Naimpluwensyahan ng mga salitang Kastila at Filipino ang ilang salita noong unang panahon. Ngunit dahil sa pagbabago, malaki na ang naging impluwensya ng salitang Filipino sa mga kasalukuyang tagapagsalita ng Kapampangan.4Ang ay ay nagiging e.5Ang d ay nagiging r.6Nababago ang diin ng salitang - ugat kapag ito ay nilalapian.7Marami sa mga Kapampangan na hindi na ginagamit ang malalalim na katutubong wika bagkus nahahati na ang gumagamit ng Filipino at Kapampangan sa kasalukuyan. 8Ayon sa Philippine Census (2000)

2,312,870 sa 76, 332, 470 na mga Kapampangan na lamang ang nagsasalita ng kanilang katutubong wika.

9Dakal a Salamat