WEGWIJS IN HET PSYCHIATRISCH CENTRUM BETHANIË · PDF file5 2009-05-18 WEGWIJS IN HET...
Transcript of WEGWIJS IN HET PSYCHIATRISCH CENTRUM BETHANIË · PDF file5 2009-05-18 WEGWIJS IN HET...
1
WEGWIJS IN HET
PSYCHIATRISCH CENTRUM
BETHANIË
vzw Emmaüs - Zoersel PSYCHIATRISCH CENTRUM BETHANIE
2009-05-18
2
2009-05-18
W E GW I J S I N H E T P S Y C H I A T R I S C H C E N T R UM B E T H A N I E
3
2009-05-18
W E GW I J S I N H E T P S Y C H I A T R I S C H C E N T R UM B E T H A N I E
Psychiatrisch Centrum Bethanië Opnameprocedure Psychiatrisch Ziekenhuis Bethaniënhuis Psychiatrische spoedopname Sector gerontopsychiatrie en psycho-organiciteit Zorgtraject gerontopsychiatrie Zorgtraject psycho-organiciteit Sector psychosezorg Sector persoonlijkheidsproblemen en verslavingszorg Zorgtraject persoonlijkheidsproblemen Zorgtraject verslavingszorg Sector algemene opnamediensten Zorgtraject stemmingsstoornissen Zorgtraject moeder en kind Sector partiële hospitalisatie, centrum voor psychiatrische dagbehandeling Opnameprocedure Psychiatrisch Verzorgingstehuis De Landhuizen Opnameprocedure Centrum voor Beschut Wonen en Psychiatrische Zorg aan Huis De Sprong Dagactiviteitencentrum Kameleon Elim, Centrum voor Psychotherapie
5
6 7 8
9 9 13
16
25 26 31
32 33 35
36
40
41
46
47
48
49
INHOUDSTAFEL
4
2009-05-18
W E GW I J S I N H E T P S Y C H I A T R I S C H C E N T R UM B E T H A N I E
5
2009-05-18
W E GW I J S I N H E T P S Y C H I A T R I S C H C E N T R UM B E T H A N I E
We zien het als onze opdracht om via een
gedifferentieerd en gefaseerd aanbod toegankelijke
zorg op maat te bieden aan mensen in psychische
nood die in de regio wonen. Daartoe engageren we
ons om de ons toevertrouwde mensen zo snel
mogelijk in het geschikte behandelprogramma te
brengen en hen net zoveel zorg als nodig te bieden.
Zowel residentiële als deeltijdbehandeling zijn
mogelijk.
Vanuit een christelijke visie op mens en samenleving
streven wij naar een volwaardige zorgverlening, die is
afgestemd op de menselijke persoon in zijn totaliteit,
in alle fasen en omstandigheden van het leven. Wij
respecteren elke mens in zijn uniciteit en voeren een
beleid dat optimaal patiënt(bewoners)gericht is.
De zorg voor de totale mens noodzaakt tot
multidisciplinaire teamwerking en een
samenwerkingsgerichte houding ten opzichte van
familie en verwijzers, ten opzichte van externe
geestelijke gezondheidszorgvoorzieningen.
Tevens moeten we oog hebben voor een voortdu-
rende verantwoording en evaluatie van onze zorg in
het licht van de wetenschappelijke evolutie op onze
werkdomeinen.
De kwaliteit van onze hulpverlening is op de eerste
plaats afhankelijk van de deskundigheid en inzet van
onze medewerkers. De motivatie en ondersteuning
van onze medewerkers is daarom onze permanente
zorg.
Onze inrichtende macht, de vzw Emmaüs, baat in de
onmiddellijke omgeving van het Psychiatrisch
Centrum ook nog het Algemeen Ziekenhuis Sint-Jozef
uit en maakt deel uit van de vzw Vagga die onder
meer ambulante, geestelijke gezondheidszorg in
Zoersel aanbiedt.
De nabijheid van het Algemeen Ziekenhuis
Sint-Jozef verzekert ons een makkelijk bereikbare en
degelijke, somatische zorg.
Andreas Vesaliuslaan 39, 2980 Zoersel e-mail: [email protected] website: www.pcbethanie.be Tel.: tijdens de kantooruren 03 380 30 33 Fax: 03 380 30 31
6
2009-05-18
Opname • Tijdens de kantooruren (8 - 17 uur) is er steeds
een psychiater bereikbaar. Opnames worden bij voorkeur via het medisch secretariaat geregeld:
Tel.: 03 380 30 33 Fax: 03 380 30 31 e-mail: [email protected]
• Voor dringende opnames buiten de kantoor-
uren kan men de psychiater van wacht contacteren via de telefooncentrale:
Tel.: 03 380 30 11 Fax: 03 380 25 21
Bij opname wordt van de verwijzende arts een kort schriftelijk verslag met relevante anamnes-tische gegevens en de tot nu toe gevolgde behandeling gevraagd.
P S Y C H I A T R I S C H Z I E K E N H U I S B E T H A N I E N H U I S
7
• De behandeling wordt aangestuurd door het
multidisciplinair team dat samengesteld is uit de
geneesheer-psychiater, de verpleegkundigen, de
psycholoog, de maatschappelijk werker, de
bewegings- en ergotherapeuten. De psychiater is
eindverantwoordelijke voor de behandeling.
• De meeste afdelingen hebben een open karakter.
Omwille van de problematiek van de opgenomen
patiënten hebben enkele afdelingen een gesloten
deur. We denken hierbij bijvoorbeeld aan
problematieken zoals desoriëntatieproblemen,
fugues en zeer ernstige gedragsproblemen. Een
gesloten deur betekent dat de geboden zorg
aangepast is aan de mogelijkheden van de patiënt,
maar niet dat alle therapieën en begeleidingen
binnen de afdelingen plaatshebben.
In wat volgt, stellen we de sectoren met hun
behandeleenheden aan u voor.
Uitgangspunten van het behandelaanbod • Het behandelaanbod is in sectoren ingedeeld om
alle kansen te geven aan zorg op maat en een
gespecialiseerde, professionele zorg. Elke sector is
samengesteld uit één of meerdere zorgtrajecten
die opeenvolgende zorgfasen omvatten.
Afhankelijk van de individuele problematiek en de
behandelnood van de patiënt zal hij of zij in een
bepaalde zorgeenheid terechtkomen.
In het schema op blz. 4 kan u kennismaken met de
organisatie van de sectoren.
• Om tegemoet te komen aan de verschillende
behandelnoden van de patiënten is de
doelgroepenbenadering uitgewerkt. In elke sector
werken wij continu aan de verbetering van het
hulpverleningsaanbod door in het maandelijks
overleg met de behandelaars de visie te verdiepen.
Diverse medisch-psychologische denkkaders en
therapeutische modellen zorgen voor een optimaal
hulpverleningsaanbod.
• Met het oog op de continuïteit van de zorg streven
we naar een aaneensluitend geheel van opname,
behandeling, ontslag en nazorg.
2009-05-18
Directie Algemeen directeur dhr. Gui Rusch Hoofdgeneesheer dr. Marc Hermans Directeur verpleegkundige en paramedische diensten mevr. Marleen De Koker
P S Y C H I A T R I S C H Z I E K E N H U I S B E T H A N I E N H U I S
CAMPUS ZOERSEL CAMPUS KAPELLEN
Andreas Vesaliuslaan 39 Jagersdreef 100
2980 Zoersel 2950 Kapellen Tel.: tijdens de kantooruren 03 380 30 33 Fax: 03 380 30 31 buiten de kantooruren 03 380 30 11
8
Indien blijkt dat de patiënt na een kort verblijf op spoed
voldoende gestabiliseerd is om terug te keren naar het
milieu van herkomst, zal eventueel gezorgd worden
voor verdere ambulante opvang.
Doelgroep Patiënten die enerzijds een dringende opname nodig
hebben en anderzijds omwille van plaatsgebrek niet
terechtkunnen op hun afdeling van bestemming.
Behandelaanbod Het accent ligt op opvang, ondersteuning,
diagnosestelling, verzorging en indien nodig
medicamenteuze begeleiding van de patiënt.
Follow-up Vanuit spoed wordt de patiënt zo snel mogelijk
doorverwezen naar één van de afdelingen van het
Psychiatrisch Ziekenhuis. Dit gebeurt op basis van
brede diagnostische categorieën als psychose,
depressie, verslaving, persoonlijkheidsproblemen en
psycho-organische problematiek.
Het verblijf op spoed is kort (± drie dagen).
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Frieda De Maere
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Fiel Dilissen
• Psycholoog mevr. Nathalie Hannes
• Maatschappelijk werker mevr. Joyce Vanham
2009-05-18
P S Y C H I A T R I S C H E S P O E D O P N AM E
9
2009-05-18
S E C T O R G E R O N T O P S Y C H I A T R I E E N P S Y C H O - O R G A N I C I T E I T
Contactpersoon Sectorverantwoordelijke: dhr. Dirk Verhelst tel. 03 380 30 11 e-mail: [email protected]
Behandelfilosofie
• Op de opnameafdeling staat na de crisisinterventie een activerende en ondersteunende begeleiding voorop, gericht op het behoud en/of optimalisatie van lichamelijke, psychische en sociale functies.
• De Sp-afdeling psychogeriatrie oriënteert bejaarden na een aangepaste behandeling en begeleiding naar meestal een geëigende geriatrische woon- of zorgvorm: RVT, ROB, PVT, …
• De afdeling voor verdergezette behandeling biedt een structurerend milieu waarbij de patiënten gestimuleerd worden tot het terug opnemen van sociale rollen en om door te groeien naar een extramurale aangepaste setting.
Zorgtraject gerontopsychiatrie
10
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Marc Hermans - dr. Sonja Wind
• Hoofdverantwoordelijke mevr. Birgit Roosen
• Psycholoog mevr. Saskia Van der Borght
• Maatschappelijk werker mevr. Chris Slabbinck
• Cognitieve functietraining (stimulatie aandacht, waarneming, geheugen, ...)
• Logopedie indien aangewezen
Behandelaanbod De activerende en ondersteunende begeleiding is
gericht op het behoud en/of op de optimalisatie van
lichamelijke, psychische en sociale functies van de
patiënten. Het multidisciplinaire team verzekert het
aanbod van volgende therapeutische activiteiten:
• Crisisinterventie
• Medische behandeling en diagnostiek
• Realiteits-Oriëntatie-Training (ROT) + ADL-training
2009-05-18
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling Amarant Amarant Amarant Amarant 2222
S E C T O R G E R O N T O P S Y C H I A T R I E E N P S Y C H O - O R G A N I C I T E I T
Doelgroep Bejaarde patiënten die gedragsafwijkingen vertonen
op basis van een verstoord somatisch of psycho-
sociaal evenwicht, vooral geriatrische patiënten met
psycho-organische stoornissen,
depressies of paranoïde beelden. Patiënten met
ernstige somatische problemen die intensieve
verpleegtechnische zorgen behoeven, komen niet in
aanmerking.
Follow-up Dag- of nachtbehandeling is mogelijk na overleg met
de behandelende geneesheer en het behandelend
team.
In samenspraak met de familie worden patiënten
regelmatig doorverwezen naar andere geriatrische
diensten (o.a. rusthuis, RVT, SP, serviceflats, ...) en
het Psychiatrisch Verzorgingstehuis De Landhuizen.
Wanneer andere opvangmogelijkheden dan een
psychiatrische opname uitgesloten zijn, kunnen
patiënten na een drietal maanden doorverwezen
worden naar een afdeling voor voortgezette therapie.
Is een opnameafdeling gerontopsychiatrie met een unit
dagbehandeling.
11
Doelgroep Gerontopsychiatrische patiënten met functionele
gedragsproblemen met mogelijkheden tot
resocialisatie op middellange termijn.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling Amarant 3Amarant 3Amarant 3Amarant 3
2009-05-18
S E C T O R G E R O N T O P S Y C H I A T R I E E N P S Y C H O - O R G A N I C I T E I T
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Benoît Bourdeau
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Lieven Horsten
• Psycholoog mevr. Saskia Van der Borght
• Maatschappelijk werker mevr. Annemie Van Hofstraeten
Behandelaanbod Een structurerend milieu waarbij we door geleidelijke
afbouw van ondersteuning en sturing de patiënt
stimuleren tot het terug opnemen van sociale rollen en
alzo door te groeien naar een aangepaste extramurale
setting.
Belangrijke elementen • We benadrukken de selectieve optimalisatie van
de mogelijkheden en compenseren beperkingen
door specialisatie van vaardigheden (SOCS-
model).
• Progressieve groei binnen de eigen individuele
behandeling (ondersteunen-bijsturen-stimuleren).
• Familiewerking.
Follow-up Alle mogelijke toekomstperspectieven staan open.
Is een halfopen, gerontopsychiatrische afdeling voor
voortgezette behandeling.
12
• Bieden van milieutherapeutisch
behandelprogramma ter aanvaarding van nieuwe
levenssituatie en toekomst:
- activiteit met therapeutisch karakter
- activiteit met animatief karakter
• Ondersteuning van het cliëntsysteem: familie,
vrienden en mantelzorg.
Behandelaanbod • Behandelen en stabiliseren van de psychiatrische
problematiek, zodat het gedrag van de patiënt te
hanteren is binnen een RVT of een andere setting.
• Na adequate behandeling en begeleiding:
oriënteren naar het meest geschikte leefmilieu, in
samenspraak met patiënt en zijn familie.
• Leren omgaan, aanvaarden en plaatsen van
verlies: op fysisch, psychisch en sociaal vlak.
Is een halfopen, gerontopsychiatrische Sp-afdeling
(specialisatie psychogeriatrie).
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Jan Van Velthoven
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Marc Stappaerts
• Psycholoog mevr. Saskia Van der Borght
• Maatschappelijk werker mevr. Chris Slabbinck
2009-05-18
S E C T O R G E R O N T O P S Y C H I A T R I E E N P S Y C H O - O R G A N I C I T E I T
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling Amarant 1Amarant 1Amarant 1Amarant 1
Doelgroep Gerontopsychiatrische patiënten waarbij
• de diagnosestelling reeds gebeurd is
• een plaatsing in een extramurale setting aange-
vraagd is
• de behandeling en zorg gelimiteerd in tijd zijn.
Follow-up Gerichte samenwerking en verwijzing naar
geriatrische voorzieningen, onder meer: PVT, RVT,
geriatrische woon- en zorgcentra.
13
2009-05-18
Behandelfilosofie Op de opname- en revalidatieafdeling is cognitieve revalidatie met therapeutische aandacht voor het geheugen en andere cerebrale functies binnen een gestructureerde woonomgeving een belangrijk gegeven in de totaalzorg van de psycho-organische patiënt. Op de vervolgafdeling met een prothetisch karakter is de behandeling geënt op het psychosociale rehabilitatieprincipe.
S E C T O R G E R O N T O P S Y C H I A T R I E E N P S Y C H O - O R G A N I C I T E I T
Zorgtraject psycho-organiciteit
14
Van de patiënten wordt een actieve deelname aan
de verschillende therapieën verwacht. Patiënten
moeten zich (met of zonder hulpmiddel) zelfstandig
kunnen verplaatsen. Gedragsproblemen mogen
het therapeutisch klimaat niet ontwrichten.
De maximumverblijfsduur is beperkt tot twee jaar.
2009-05-18
Behandelaanbod Het behandelmilieu situeert zich binnen een
gestructureerde woonomgeving met duidelijke en
vaste herkenningspunten en externe geheugen-
steunen.
De therapeutische aandacht gaat naar:
• bevordering van het ziekte-inzicht
• het stimuleren van cognitieve functies via
domeinspecifieke functie- en strategietraining
• het aanleren van geheugenprothesen en
compensatiemiddelen
• training van communicatievaardigheden
• psychomotorische revalidatie
• handicapverwerking
Dit alles wordt toegepast binnen tal van functionele
taken op het vlak van zelfzorg, huishouden en
arbeids- en vrijetijdsmogelijkheden.
Therapieën worden aangeboden in behandelmodules
waardoor iedere patiënt een individueel therapie-
programma op maat aangeboden krijgt.
Vraaggestuurd werken, vormt hierbij een belangrijk
uitgangspunt.
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Jan Van Velthoven
• Hoofdverantwoordelijke
• Psycholoog mevr. Chris Anthonis
• Psychologisch assistent mevr. Tess Van Loon
• Maatschappelijk werker mevr. Lieve Schottey
S E C T O R G E R O N T O P S Y C H I A T R I E E N P S Y C H O - O R G A N I C I T E I T
Afdeling KadansAfdeling KadansAfdeling KadansAfdeling Kadans
Doelgroep Volwassenen met ernstige niet-aangeboren
hersenletsels o.m. ten gevolge van ernstige
alcoholabusus (Korsakovsyndroom), cerebro-vasculair
accident, trauma capitis, coma (diabetisch, anoctisch).
Dementerende personen kunnen op de afdeling niet
terecht.
Is een open afdeling voor psycho-organische revalidatie waar
patiënten in volledige hospitalisatie kunnen verblijven of in
dagbehandeling kunnen komen.
Follow-up Dag- of nachtbehandeling en het volgen van een
postkuur behoren tot de mogelijkheden van de
afdeling.
15
• het stimuleren van cognitieve functies via
domeinspecifieke functietraining
• het versterken van het zelfbeeld
• handicapverwerking en ziektebesef
• optimalisatie van de restmogelijkheden
• ADL-training
• zinvolle vrijetijdsbesteding.
Behandelaanbod De psychosociale rehabilitatie heeft als doel het
bereiken van een zo optimaal mogelijk functioneren in
het licht van beperkingen en resterende vaardigheden.
Naargelang de noden en vragen van de patiënt richten
we de therapeutische aandacht op:
Is een semi-gesloten revalidatie– en behandelafdeling voor
psycho-organische stoornissen.
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Paul Descheemaeker
• Hoofdverantwoordelijke
• Psychologisch assistent mevr. Tess Van Loon
• Maatschappelijk werker mevr. Lieve Schottey
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling KompasKompasKompasKompas
2009-05-18
S E C T O R G E R O N T O P S Y C H I A T R I E E N P S Y C H O - O R G A N I C I T E I T
Follow-up Dag- en nachtbehandeling behoren tot de mogelijk-
heden. Eventuele verwijzing naar een andere meer
aangepaste voorziening blijft een optie.
Van de patiënten wordt een actieve deelname aan
de verschillende therapieën verwacht. Patiënten
moeten zich (met of zonder hulpmiddel) zelfstandig
kunnen verplaatsen. Gedragsproblemen mogen
het therapeutische klimaat niet ontwrichten.
De maximum verblijfsduur is beperkt tot twee jaar.
Doelgroep Volwassenen met ernstige niet-aangeboren
hersenletsels o.m. ten gevolge van ernstige
alcoholabusus (Korsakovsyndroom), cerebro-vasculair
accident, trauma capitis, coma (diabetisch, anoctisch).
Dementerende personen kunnen op de afdeling niet
terecht.
16
Behandelfilosofie De sector psychosezorg splitst zich uit over twee zorgtrajecten: enkele afdelingen voor mensen met een vroege psychose en enkele afdelingen voor langdurende zorg, die u verderop worden voorgesteld. Inleidend proberen we iets te vertellen over de manier waarop wij naar mensen met een psychotische stoornis en hun behandeling kijken. Betrokken zijn bij iemand die psychotisch wordt, is vaak erg overrompelend en verwarrend. Alle anders zo vanzelfsprekende antwoorden op de nood van een ander, verliezen hun kracht en de onmacht is vaak groot. Het verlangen hierop om antwoorden en oplossingen te vinden en ‘gewoon’ te helpen, is iets dat families en hulpverle-ners verbindt. In onze sector denken we dat de weg uit verwarring pas ingeslagen kan worden eens de patiënt en de hulpverlener elkaar ‘vinden’. Dit zoeken van aansluiting en daar de tijd voor nemen, kenmerkt ons werk. De verschillende afdelingen zijn dan ook zo georganiseerd (therapieschema’s, dagindeling, leefgroepen, …) dat de structuren de patiënt uitnodigen aan te haken, aan te sluiten, een eigen weg te vinden. Binnen een omgeving die veiligheid en voorspelbaarheid wil bieden staat - binnen de individuele begeleiding, maar ook binnen de therapeutische activiteiten - het ontmoeten centraal. De hulpverleners die zich richten op wat de patiënt beweegt en bezighoudt, gaan op zoek naar het unieke in de ander en proberen met hun visie op zorg zo maximaal mogelijk met de wensen, verzuchtingen of ideeën van de patiënt rekening te houden. Uiteindelijk gaat het erom dat de patiënt op zijn manier opnieuw aansluiting vindt, dat de patiënt opnieuw een rol opneemt in een voor hem betekenisvolle context. Al gebeurt dat soms op andere manieren dan verwacht werd en al verloopt dat soms aarzelend, twijfelend en moeizaam. De afdelingsnamen van de sector psychosezorg zijn plaatsnamen uit de trilogie ‘In de Ban van de Ring’ van Tolkien en verwijzen enerzijds naar de doelgroep die opgenomen is op de desbetreffende afdeling, anderzijds naar de cultuur en de sfeer die men wenst/creëert op een afdeling.
2009-05-18
Contactpersoon Sectorverantwoordelijke: dhr. Maarten Desimpel tel. 03 380 30 11 e-mail: [email protected]
S E C T O R P S Y C H O S E Z O R G
17
2009-05-18
Behandelaanbod De interventies van de hulpverleners zijn gericht op het
creëren van een milieu dat rust, veiligheid, ondersteu-
ning en ordening biedt.
De behandelmodule omvat:
• crisisinterventie
• observatie en informatieverzameling door middel
van een gestructureerd aanbod van activiteiten en
therapieën, zowel in groep als individueel
• kortdurende behandelingen gericht op snelle
terugkeer naar de maatschappij
• langer durende behandeling voor een groep
moeilijk resocialiseerbare psychotische patiënten
• een individueel aangepast behandelplan bestaande
uit o.a.: medicatie, ergotherapie, psychotherapie,
bewegingstherapie, …
• dagbehandeling
• nauw betrokken zijn met de persoon en zijn familie.
Is een gesloten opnameafdeling voor 26 mensen met een langdurige
psychotische problematiek.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling Caras Caras Caras Caras
S E C T O R P S Y C H O S E Z O R G
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Jan Daems - dr. Lucas Joos
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Filip De Donder
• Psychologen mevr. Isabelle Voorspoels - dhr. Bart Reynders
• Maatschappelijk werker mevr. Katelijne Keijzer
Doelgroep Patiënten met psychotische stoornissen (zoals schizo-
frenie, paranoia en manisch-depressieve stoornis).
Caras is als een stad, omgeven door bossen. Op je moeilijke tocht vind je hier opvang en genezing, rust en
veiligheid, ondersteuning en ordening. Spiegels laten je dingen zien die waren,
die zijn en die nog moeten komen.
Follow-up Dagbehandeling en postkuur behoren tot de
mogelijkheden. Er wordt voorzien in verwijzing naar
andere voorzieningen in de geestelijke
gezondheidszorg en zelfstandige woonvormen.
18
2009-05-18
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Jan Daems - dr. Lucas Joos
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Marc Kesters
• Psycholoog mevr. Sarah Vertommen
• Maatschappelijk werker mevr. Heidi Vranckx
Behandelaanbod In groep1 staan het in kaart brengen van de
problematiek, vermindering van symptomen en het
voorzichtig contact krijgen met de leefwereld van de
patiënt centraal. In groep2 wordt de ruimte gecreëerd
om zicht te krijgen op (het ontstaan van) de psychose
en deze een plaats te geven in het levensverhaal en
ligt de klemtoon meer op exploratie en deelname aan
het programma.
Een groeps- en individueel programma
(bewegingstherapie, creatieve therapie, ergotherapie).
Het programma komt tot stand in overleg met de
patiënt en familie.
Is een gesloten afdeling voor 18 jongvolwassenen met een psychotische problematiek.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling MinasMinasMinasMinas
S E C T O R P Y S C H O S E Z O R G
Doelgroep Minas is een gesloten afdeling voor achttien
jongvolwassenen met een psychotische
problematiek. Er wordt gewerkt met twee groepen.
Follow-up Na het bereiken van de behandeldoelen op deze
afdeling zal er worden verwezen naar andere
voorzieningen in de geestelijke gezondheidszorg en
zelfstandige woonvormen.
In deze veilige stad vindt elkeen geborgenheid. Wie gewond en ontredderd is
bieden we verzorging en bescherming. Hier krijg je de nodige ruimte om te groeien
en te werken aan een nieuwe toekomst.
19
2009-05-18
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Tom Melckmans
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Karel Willems
• Psycholoog dhr. Stef Joos
• Maatschappelijk werker mevr. Mikke Engels
Follow-up Patiënten zoeken op hun eigen ritme een weg naar
buiten. De hulpverleners proberen aan te sluiten op wat
de patiënt zelf verwacht of wenst, en dat binnen de
grenzen van wat binnen een ziekenhuis mogelijk is. Ze
proberen de mensen hierbij te helpen.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling RivendelRivendelRivendelRivendel
S E C T O R P S Y C H O S E Z O R G
Doelgroep Personen met psychotische problematiek die op zoek
zijn naar eigen mogelijkheden en nieuwe, aan hun
functioneren aangepaste toekomstperspectieven.
Behandelaanbod Georganiseerd rond een leefgroepwerking
(drie groepen) en een gevarieerd en uitnodigend
therapie- en activiteitenprogramma.
Therapeuten zoeken op hun manier aansluiting
bij de patiënt, samen op zoek gaan naar nieuwe
mogelijkheden of andere oplossingen voor de
problemen die ze kennen.
Is een open therapeutische afdeling voor 33 mensen.
In dit huis aan de rand van de bergen kunnen gekwetste mensen genezing vinden.
Deze plek geeft rust en kracht aan een wisselend en bont gezelschap.
Wie een moeilijke tocht maakt, vindt hier de ruggensteun om straks weer
verder te trekken.
20
2009-05-18
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Tom Melckmans
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Marc Kesters
• Psycholoog dhr. Stef Joos
• Maatschappelijk werker mevr. Heidi Vranckx
Follow-up Verwijzing naar andere voorzieningen in de geestelijke
gezondheidszorg.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling RohanRohanRohanRohan
S E C T O R P S Y C H O S E Z O R G
Doelgroep Patiënten met een psychotische problematiek en met
een hoge mate van zelfredzaamheid die vanwege hun
onstabiel ziektebeeld, een voortgezette behandeling
nodig hebben.
Behandelaanbod Rehabilitatie via leefgroepwerking. Eén groep legt via
groepswerking accent op een veilig, geordend en
ondersteunend milieu. In de andere leefgroep staat de
individuele benadering centraal met het oog op
maximale betrokkenheid op het alledaagse leven via
een omgevingsgericht aanbod.
Is een open afdeling voor langdurige behandeling van
19 mensen.
Al is geschiedenis bewogen en heb je jaren strijd gevoerd.
Hier kan je vrede vinden, met wat je rest kan je op zoek gaan
en een eigen keuze maken. Misschien kies je voor rust,
misschien wil je toch weer verder.
21
Daarnaast is een gevarieerd en intensief therapeu-
tisch programma uitgewerkt dat enerzijds structurering
beoogt en anderzijds gericht is op het verkennen van
de betekenissen die samenhangen met hun ziek-zijn,
hun relaties tot relevante anderen, hun onderbroken
onafhankelijkheidsstreven.
Behandelaanbod De werking is gebaseerd op twee pijlers.
De patiënten dragen als groep verantwoordelijkheid
voor de manier waarop het samenleven verloopt,
zowel op praktisch, huishoudelijk, als op het vlak van
de onderlinge interacties.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling Rivendel studioRivendel studioRivendel studioRivendel studio
Is een open kleinschalige afdeling voor 12 jonge mensen die herstellen na een eerste psychotische crisis.
Follow-up Het volgen van een beperkt dagtherapeutisch
programma en van een postkuur is mogelijk.
Doorverwijzing naar andere ambulante voorzieningen
is een optie.
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Ria Docx
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Karel Willems
• Psycholoog dhr. Stef Joos
• Maatschappelijk werker mevr. Heidi Vranckx
2009-05-18
S E C T O R P S Y C H O S E Z O R G
Doelgroep Patiënten met een psychotische stoornis met een
eerder beperkte psychiatrische voorgeschiedenis die
op basis van een therapeutisch programma een zeker
inzicht kunnen verwerven in de betekenissen die
samenhangen met hun psychotisch reageren, hun
opname en hun onderbroken onafhankelijkheids-
streven.
22
2009-05-18
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Ria Docx
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Kris Van Turnhout
• Psycholoog dhr. Marc De Cuyper
• Maatschappelijk werker dhr. Werner Peinen
Via betrokkenheid op gebeurtenissen in het alledaagse
leven zoals ADL-activiteiten, het samenleven op zich en
het leggen van interactieve contacten binnen en buiten
de afdeling streeft men greep op de realiteit na. Via een
individuele benadering wordt een maximale kwaliteit
van het leven nagestreefd.
Behandelaanbod Is gebaseerd op een leefgroepwerking en bestaat uit
twee groepen. Beide groepen worden op dezelfde
afdeling behandeld, hoewel het accent natuurlijk
anders ligt. In de halfopen leefgroep is de behandeling
gericht op het zoeken naar perspectieven. Binnen dit
proces blijft kortdurende heropname mogelijk. In de
gesloten leefgroep ligt de nadruk eerder op ‘koeste-
rende’ zorg, verwenzorg.
Is een halfopen en gesloten leefgroep met een langdurige behandeling van 23 mensen.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling Loriën Loriën Loriën Loriën
S E C T O R P S Y C H O S E Z O R G
Doelgroep Therapieresistente psychotische patiënten die in hun
dagelijks functioneren grote nood hebben aan onder-
steuning om hun basisbehoeften veilig te stellen.
Follow-up Doorverwijzing naar andere voorzieningen in de
geestelijke gezondheidszorg.
Net zoals in Loriën, het land waar de Elfen thuis zijn, is het hier goed vertoeven na een lange reis.
Je vindt er rust, eerlijkheid en veiligheid. Vertrekken zal je moeilijk vallen.
Niemand gaat hier onveranderd vandaan.
23
2009-05-18
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Lucas Joos
• Hoofdverantwoordelijke mevr. Inge Gevaert
• Psycholoog mevr. Isabelle Voorspoels
• Maatschappelijk werker dhr. Werner Peinen
Behandelaanbod Er wordt gewerkt in drie leefgroepen. In de eerste
leefgroep worden twintig mensen individueel
begeleid. Hulpverleners proberen zoveel mogelijk de
patiënten te laten aansluiten bij het afdelings-
gebeuren. In de tweede leefgroep worden twaalf
mensen begeleid. Het samenleven met ieders
individuele gewoontes en verlangens, staat hier
centraal.
In de laatste leefgroep worden zeven mensen
begeleid en richt men zich tot mensen met een
expliciet verlangen naar ‘leven buiten de afdeling’.
Hulpverleners creëren een klimaat waarin patiënten
zoveel mogelijk hun eigen verantwoordelijkheden,
functies en rollen kunnen opnemen binnen de
afdeling.
Dit kan mogelijk het verlangen naar leven buiten de
afdeling aanwakkeren en de stap naar buiten
kleiner maken.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling HobbitsteeHobbitsteeHobbitsteeHobbitstee
S E C T O R P S Y C H O S E Z O R G
Doelgroep Psychotische patiënten die vanwege hun
onstabiel ziektebeeld continu psychiatrisch
toezicht en behandeling nodig hebben en waar
verschillende niveaus van zelfredzaamheid mogelijk
zijn.
Is een open afdeling voor 39 mensen met een langdurige psychotische problematiek. Zij
bestaat uit drie leefgroepen.
Follow-up Verwijzing naar andere voorzieningen in de
geestelijke gezondheidszorg of naar zelfstandige
woonvormen.
Dagbehandeling en postkuur behoren tot de
mogelijkheden.
Hobbitstee is niet zomaar een plek. Je vindt er moed om ondanks vele tegenslagen en hinderpalen
je moeilijkheden te overwinnen. Het is een plek waar elkeen zijn bijdrage levert
in het leven van elke dag, waar het gemoedelijk samenleven is.
24
De activiteiten zijn gebaseerd op de principes van de
psychosociale rehabilitatie en zijn individueel aange-
past met beperkte groepsmomenten.
Behandelaanbod De maximumcapaciteit van de dagbehandeling
bedraagt veertien patiënten. Dankzij voldoende
begeleiding, steun en stimulansen kunnen deze
patiënten in de maatschappij standhouden.
Dagcentrum HobbitsteeDagcentrum HobbitsteeDagcentrum HobbitsteeDagcentrum Hobbitstee
2009-05-18
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Lucas Joos
• Hoofdverantwoordelijke mevr. Inge Gevaert
• Coördinator mevr. Isabelle Voorspoels
• Maatschappelijk werker dhr. Werner Peinen
S E C T O R P S Y C H O S E Z O R G
Doelgroep Dagverpleging voor mensen met een psychose, die te
chaotisch zijn en/of moeilijk een vertrouwensrelatie
kunnen aangaan buiten de hun bekende grenzen en
zodoende beter in een kleine groep functioneren.
Follow-up Doorverwijzing naar andere voorzieningen in de
geestelijke gezondheidszorg. Samenwerking met
Centrum voor Beschut Wonen en Psychiatrische Zorg
aan Huis De Sprong en andere mantelzorgers.
Is een open afdeling voor langetermijnbehandeling.
25
2009-05-18
Behandelfilosofie In de opnamediensten wordt gewerkt volgens het crisisinterventiemodel met oog voor observatie, diagnosestelling en kortdurende behandeling. Waar mogelijk wordt het systeem bij de behandeling betrokken. In de behandelafdelingen wordt op langere termijn gewerkt. Het leermodel staat op de voorgrond in een uiteenlopend gamma van ervaringsgerichte, inzichtelijke psychotherapie tot functionele vaardigheids- en communicatietraining. Behandeldoelen zijn het aanleren van essentiële sociale en relationele vaardigheden en het voorbereiden op een hoger niveau van zelfstandigheid. De patiënt wordt ook progressief geresponsabiliseerd zowel tegenover zichzelf als tegenover zijn maatschappelijke omgeving.
Contactpersoon Sectorverantwoordelijke: dhr. Patrick Apers tel. 03 380 30 11 e-mail: [email protected]
S E C T O R P E R S O O N L I J K H E I D S P R O B L E M E N E N V E R S L A V I N G S Z O R G
26
2009-05-18
medisch-psychiatrische behandeling,
gespreksbegeleiding, maatschappelijke begeleiding,
ergo- en bewegingstherapie, creatieve therapie,
individuele en groepstherapie.
Op individuele indicatie kunnen patiënten een
inzichtgevend groepstherapeutisch programma
volgen. Voor patiënten die omwille van hun ziek-zijn
of hun beperkte mogelijkheden op een lager niveau
functioneren, is er een weektrainingsprogramma in
basisfunctionele en relationele vaardigheden.
Behandelaanbod Het behandelmilieu is activerend, structurerend en
gericht op een betere inschakeling in de samenleving.
Aanwezige groeimogelijkheden worden optimaal
benut.
Behandeldoelen zijn diagnosestelling, uitklaren van
behandelmogelijkheden, heroriëntatie naar de meest
geschikte hulpverlening en behandeling op korte tot
middellange termijn.
Problemen worden op een explorerende en
ondersteunende manier benaderd tijdens
individuele en groepsmomenten, zoals
Is een gesloten opnameafdeling.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling TweesprongTweesprongTweesprongTweesprong
Zorgtraject
persoonlijkheidsproblemen
S E C T O R P E R S O O N L I J K H E I D S P R O B L E M E N E N V E R S L A V I N G S Z O R G
Follow-up Er is de mogelijkheid van opvolging via consultaties
geneesheer-psychiater.
Op de afdeling is er ook dag- en nachtbehandeling
uitgebouwd, de deelname hieraan wordt besproken
met de geneesheer en het team.
Verwijzing naar andere voorzieningen indien
aangewezen.
Doelgroep Personen met psychische problemen op basis van
persoonlijkheidsstoornissen, relationele problematiek,
ernstige traumatische voorgeschiedenis,
gedragsproblemen, ernstige neurosen, ...
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Jan Schrijvers
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Fiel Dilissen
• Psycholoog mevr. Ann Vandermaesen
• Maatschappelijk werker mevr. Joyce Vanham
27
Doelgroep Behandeling van volwassenen met een licht verstan-
delijke handicap of zwakbegaafdheid met een dishar-
monisch cognitief profiel of bijkomende psychische en/
of gedragsproblemen.
2009-05-18
• zelfzorg
• zorg voor eigen leefomgeving
• emoties en relaties
• creatieve, hobby en vrije tijd
• sociaal-maatschappelijke activiteiten
• arbeid en arbeidsvervangende activiteiten.
Behandelaanbod De behandeling, in overleg met de brede omgeving
van de patiënt, gebeurt multidisciplinair. Samen met
de medisch-psychiatrische behandeling worden ook
individueel, ondersteuning en begeleiding geboden.
Er wordt bewust gebruik gemaakt van het dagelijks
leven in groep.
De verschillende therapieën steunen op een
aantal peilers zoals:
Is een open afdeling voor voortgezette behandeling.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling MerelMerelMerelMerel
S E C T O R P E R S O O N L I J K H E I D S P R O B L E M E N E N V E R S L A V I N G S Z O R G
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Frieda De Maere
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Dries Van Looveren
• Psycholoog mevr. Sigrid Bauwens
• Maatschappelijk werker mevr. Erika Verhaegen
Follow-up Dag- of nachthospitalisatie is mogelijk na overleg met
de behandelende geneesheer en het team en na
klinische opname op Merel.
Er wordt gezocht naar een woon-werkvorm die,
rekening houdend met de mogelijkheden en beper-
kingen van de patiënt, het meest aangewezen is.
Verwijzing gebeurt meestal naar een voorziening van
het Vlaams Fonds, maar het Psychiatrisch Verzor-
gingstehuis en Centrum voor Beschut Wonen en
Psychiatrische Zorg aan Huis De Sprong behoren
ook tot de mogelijkheden.
Individuele ambulante nazorg is mogelijk: eveneens
in overleg met begeleidend team (woonvoorziening
indien gewenst).
28
2009-05-18
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Marc Hermans
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Johan Jeuris
• Psycholoog dhr. Kris De Wilde - dhr. Bart Reynders
• Maatschappelijk werker mevr. Katja Verbergt
Is een intensieve behandeleenheid voor SGA-patiënten.
StroomStroomStroomStroom
S E C T O R P E R S O O N L I J K H E I D S P R O B L E M E N E N V E R S L A V I N G S Z O R G
Doelgroep De intensieve behandeleenheid Stroom is een geslo-
ten afdeling waar sterk gedragsgestoorde en/of
agressieve (SGA) patiënten worden begeleid. De af-
deling is een alternatief voor die patiënten die het
afdelingsgebeuren bij een vorige opname (in onze
eigen of in andere instellingen) dermate verstoorden,
dat er onmogelijk sprake kan zijn van behandelen.
Onderliggend aan de SGA-problematiek zien we,
wat psychiatrische diagnostiek betreft, een ernstig
verstoorde persoonlijkheid, overwegend van het
type borderlinepersoonlijkheidsstoornis.
Behandelaanbod De kern van de problematiek is dat de SGA-patiënt
het behandelsysteem dat hem moet helpen, ontwricht,
en dat het hierbij mogelijk meer gaat om een interac-
tieprobleem dan om een persoonlijkheidskenmerk van
die patiënt zelf.
De hulpverlening is erop gericht om vastgelopen ont-
wrichtende interacties tussen hulpverlener en zorgvra-
ger te deblokkeren.
Vanuit een leertheoretische visie is er een sociothera-
pie uitgewerkt waarin de patiënt in het kader van een
individueel behandelplan relaties opbouwt
met de hulpverleners en de medepatiënten en kan
deelnemen aan diverse activiteiten.
Het doel van de behandeling bestaat voornamelijk
uit:
• het deblokkeren van vastgelopen interacties en
gedragspatronen
• het aanleren van nieuw gedrag
• het verwerven en onderhouden van (sociale)
vaardigheden
• het leren aangaan en opbouwen van affectieve
relaties
• het werken aan persoonlijke problemen zowel op
psychologisch als op sociaal vlak. Voorwaarde tot opname Als de problematiek van de patiënt als SGA-
problematiek wordt erkend, kan de patiënt opgenomen
worden zodra er plaats is. Na een aanvraag en op
basis van overtuigende schriftelijke informatie, wordt
een intake georganiseerd bij de verwijzer.
Follow-up Als de behandeldoelen bereikt zijn, kan de patiënt
terug verwezen worden naar een klassieke
psychiatrische setting.
29
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Jan Schrijvers - dr. Greet Lemmens
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Mario Cerstiaens
• Psycholoog mevr. Annelies Hoydonckx
• Maatschappelijk werker mevr. Tine Vandendries
Follow-up Postkuur.
Dag- en nachtbehandeling.
Eventuele doorverwijzing naar Centrum voor Beschut
Wonen en Psychiatrische Zorg aan Huis De Sprong,
centra geestelijke gezondheidszorg en andere
voorzieningen.
2009-05-18
Het activiteitenaanbod richt zich onder andere op:
• individuele begeleiding
• individuele psychotherapie
• aanleren en inoefenen van vaardigheden gericht
op resocialisatie.
Behandelaanbod We bieden een emotioneel veilige plaats met veel
ruimte voor acceptatie, holding, containment en steun
bij zelfrealisatie.
De klemtoon kan liggen op het veelvuldig aanbieden
van mogelijkheden tot oefening in het hier en nu,
gericht op de toekomst of eerder op acceptatie,
verwerking en het aanspreken op latente mogelijk-
heden.
MondingMondingMondingMonding
Is een open, sociotherapeutische afdeling voor voortgezette
behandeling.
S E C T O R P E R S O O N L I J K H E I D S P R O B L E M E N E N V E R S L A V I N G S Z O R G
Doelgroep • Patiënten met persoonlijkheidsstoornissen,
waaronder een borderline persoonlijkheidsstoornis
en een posttraumatische stressstoornis, die nog
over voldoende interne controle beschikken.
• Patiënten met een psychosociale, neurotische en/
of levensfaseproblematiek.
30
2009-05-18
Behandelaanbod De kern van de problematiek is dat de SGA-patiënt
het behandelsysteem dat hem moet helpen, ontwricht,
en dat het hierbij mogelijk meer gaat om een
interactieprobleem dan om een persoonlijkheids-
kenmerk van die patiënt zelf.
De hulpverlening is erop gericht om vastgelopen
ontwrichtende interacties tussen hulpverlener en
zorgvrager te deblokkeren.
Vanuit een leertheoretische visie is er een
sociotherapie uitgewerkt waarin de patiënt in het kader
van een individueel behandelplan relaties opbouwt
met de hulpverleners en de medepatiënten en kan
deelnemen aan diverse activiteiten.
Het doel van de behandeling bestaat voornamelijk uit:
• het deblokkeren van vastgelopen interacties en
gedragspatronen
• het aanleren van nieuw gedrag
• het verwerven en onderhouden van (sociale)
vaardigheden
• het leren aangaan en opbouwen van affectieve
relaties
• het werken aan persoonlijke problemen zowel op
psychologisch als op sociaal vlak.
Is een intensieve behandeleenheid voor SGA-patiënten.
WelWelWelWel
S E C T O R P E R S O O N L I J K H E I D S P R O B L E M E N E N V E R S L A V I N G S Z O R G
Follow-up Als de behandeldoelen bereikt zijn, kan de patiënt
terug verwezen worden naar een klassieke
psychiatrische setting.
Doelgroep De intensieve behandeleenheid Wel is een gesloten
afdeling waar sterk gedragsgestoorde en/of
agressieve (SGA) patiënten worden begeleid. De
afdeling is een alternatief voor die patiënten die het
afdelingsgebeuren bij een vorige opname (in onze
eigen of in andere instellingen) dermate verstoorden,
dat er onmogelijk sprake kan zijn van behandelen.
Onderliggend aan de SGA-problematiek zien we, wat
psychiatrische diagnostiek betreft, een ernstig
verstoorde persoonlijkheid, overwegend van het type
borderlinepersoonlijkheidsstoornis.
Voorwaarde tot opname Als de problematiek van de patiënt als SGA-
problematiek wordt erkend, kan de patiënt
opgenomen worden zodra er plaats is. Na een
aanvraag en op basis van overtuigende schriftelijke
informatie, wordt een intake georganiseerd bij de
verwijzer.
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Marc Hermans
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Johan Jeuris
• Psycholoog dhr. Kris De Wilde
• Psychologisch assistent mevr. Helga Peeters
• Maatschappelijk werker mevr. Katja Verbergt
31
2009-05-18
Behandelaanbod De afdeling Rozenbottel is specifiek gericht op
opvang, ontwenning, behandeling en nazorg.
1 Observatie- en oriëntatiegroep
Bij opname komt men in deze groep terecht waar,
naast de lichamelijke ontwenning, ook de
inventarisatie van de problemen en mogelijkheden
en de verwachtingen van de patiënt centraal staan.
Aan de patiënt wordt een gestructureerd program-
ma in combinatie met een individuele begeleiding
aangeboden. Hierna wordt in samenspraak met de
patiënt beslist of de patiënt in aanmerking komt
voor een behandelprogramma.
2 De voortgezette behandeling gebeurt in drie
behandelgroepen met elk een eigen groepspro-
gramma, ondersteund door een sociothera-
peutisch kader. Het doel is duurzame gedrags-
veranderingen te bereiken als alternatief voor het
verslavingsgedrag.
Bij de R-groep ligt de nadruk op ondersteuning en
resocialisatie.
Bij de S-groep ligt de nadruk op sociale interacties,
met ruimte voor individuele ondersteuning en
gesprekken met de familie.
Bij de I-groep wordt het accent meer gelegd op
inzichtelijke processen.
Na de behandeling in volledige hospitalisatie, kan
er overgestapt worden naar dagbehandeling
binnen de eigen behandelgroep.
Is een open opnameafdeling.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling RozenbottelRozenbottelRozenbottelRozenbottel
Zorgtraject verslavingszorg
S E C T O R P E R S O O N L I J K H E I D S P R O B L E M E N E N V E R S L A V I N G S Z O R G
Doelgroep Personen met een afhankelijkheid van alcohol en/of
medicatie.
Follow-up Hervalpreventie via (meestal gecombineerd):
• Postkuur: terugkomdagen onder begeleiding
van een sociotherapeut samen met de
patiënten die dezelfde groep doorlopen hebben.
• Ambulante nazorg bij de afdelingsarts
• AA
• Toxan
• Centrum Geestelijke Gezondheidszorg
• Opvolging door huisarts.
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Sonja Wind - dr. Jan Van Velthoven
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Danny Vermeiren
• Psycholoog mevr. Sabrina Nys
• Maatschappelijk werker mevr. Eveline Wouters
32
2009-05-18
S E C T O R S T E MM I N G S S T O O R N I S S E N & M O E D E R - K I N D O P N AM E
Contactpersoon Sectorverantwoordelijke: dhr. Tom Staes tel. 03 380 30 11 e-mail: [email protected]
33
2009-05-18
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Greet Lemmens
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Tom Staes
• Psycholoog dhr. Paul Bosiers - mevr. Lieve Evenepoel
• Maatschappelijk werker mevr. Anita Fockaert
Deze individuele en/of groepstherapie is gebaseerd op
de principes van de cognitieve gedragstherapie en
wordt ondersteund door de biologische psychiatrie.
Behandelaanbod Na een observatieperiode volgt behandeling door het
multidisciplinair team d.m.v. een activerende en/of
explorerende psychotherapie.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling PanzowePanzowePanzowePanzowe
S E C T O R S T E MM I N G S S T O O R N I S S E N & M O E D E R - K I N D O P N AM E
Zorgtraject stemmingsstoornissen
Doelgroep • Patiënten met stemmings- en angststoornissen
• Sociale problematiek - relationele problemen
• Tegenindicaties: psychose, persoonlijkheids-
problematiek en verslavingsproblemen.
Follow-up Dagbehandeling, nazorg door de behandelende
psychiater of psycholoog, doorverwijzing naar externe,
professionele hulpverlening.
Is een open opnameafdeling.
34
2009-05-18
De themagroep biedt dan weer de ruimte tot het
aanleren van specifieke vaardigheden, zelfreflec-
tie en de veilige communicatie hierrond.
3 Individu. Gedurende het gehele therapeutische
proces wordt de patiënt gecoacht door een per-
soonlijk begeleider, die dit proces mee bewaakt.
Tevens bestaat de mogelijkheid voor individuele
psychotherapie en/of relatietherapie. De behan-
deling wordt verder ondersteund door ergothera-
pie, bewegingstherapie, beeldende therapie en
dramatherapie. Ook de maatschappelijk werker
kan geconsulteerd worden bij sociaal administra-
tieve vragen.
Behandelaanbod De afdelingswerking is gebaseerd op drie niveaus.
1 Afdelingsklimaat. We willen een veilig afdelings-
klimaat creëren door de passende nabijheid aan te
bieden. We hopen hiermee een uitnodiging en
ontmoeting te faciliteren waarin we de eigenlijke
hulpvraag exploreren.
2 Groepswerking. Naast de observatiegroep bestaan
op de afdeling drie behandelgroepen die werken
vanuit een systeemtheoretisch en psychoanalytisch
behandelmodel. In de activatiegroep werken we
naar versterking van de ik-functies binnen een
welomlijnd kader. De interactieve groep biedt
ruimte voor het exploreren van interpersoonlijke
verhoudingen om te komen tot een beter inzicht in
zichzelf en de ander.
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling KruispuntKruispuntKruispuntKruispunt
S E C T O R S T E MM I N G S S T O O R N I S S E N & M O E D E R - K I N D O P N AM E
Doelgroep De afdeling staat open voor patiënten die vanuit een
acuut psychisch lijden hulp zoeken, maar die wel over
voldoende autonomie beschikken om een open
afdeling aan te kunnen. We verwachten dat patiënten
actief mee kunnen participeren in het therapeutisch
proces.
Follow-up Voor verdere behandeling verwijzen wij op het einde
van de opname door naar:
• een behandelafdeling of dagbehandeling
• de centrale postkuur
• de polikliniek en/of de huisarts
• externe hulpverlening zoals CGGZ,
privépsychiater of -psycholoog.
Kruispunt is een aselectieve open opnameafdeling voor observatie,
diagnostiek en kortdurende behandeling.
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Paul Descheemaeker - dr. Marc Drijkoningen
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Steven Beyers
• Psycholoog mevr. Ann Vandermaesen - dhr. Wouter Smits
• Maatschappelijk werker mevr. An Gilissen
35
2009-05-18
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Ria Docx
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Tom Staes
• Kinderpsycholoog mevr. Marijs Lenaerts
• Psycholoog dhr. Paul Bosiers - mevr. Marijs Lenaerts - mevr. Bieke Schiltz
• Maatschappelijk werker mevr. Anita Fockaert
Behandelaanbod Psychotherapeutische benadering door een
multidisciplinair team die gericht is op:
• de behandeling van de zieke moeder
• het opbouwen of instandhouden van de band
moeder-kind door: modelling, psycho-educatie en
een pedagogische aanpak binnen een veilig
geborgen milieu.
S E C T O R S T E MM I N G S S T O O R N I S S E N & M O E D E R - K I N D O P N AM E
Zorgtraject moeder-kind
Doelgroep Moeders met perinatale problematiek, postpartum
psychose of -depressie die een opname behoeven
samen met de baby (nul tot twaalf maanden).
Follow-up Nazorg door behandelend psychiater, doorverwijzing
naar externe professionele hulpverlening.
Is een open opname-eenheid.
Het Moeder-Kindproject wordt mede gefinancierd door het Vlaams Ministerie Welzijn,
Volksgezondheid en Gezin
36
2009-05-18
S E C T O R P A R T I E L E H O S P I T A L I S A T I E
De sector partiële hospitalisatie bestaat uit twee afzonderlijke afdelingen: Horizon en Kim. Beide hebben een eigen behandelklimaat en denkkader en beschikken over een multidisciplinair team. De dagbehandeling is bedoeld voor volwassenen in psychische nood waarvoor dagstructurering, verblijf in een therapeutisch milieu en een gedifferentieerd aanbod van therapieën aangewezen zijn. Dagbehandeling laat toe om overdag te werken aan de problemen die men ervaart. De overige tijd is men thuis waardoor sociale rollen en contacten kunnen gehandhaafd en/of verder uitgebouwd worden. Concrete aanmeldingsklachten kunnen onder meer zijn: - onverwerkte traumatische of ingrijpende levensgebeurtenissen - klachten van depressiviteit - erg wisselende stemmingen - lichamelijke klachten zonder duidelijke lichamelijke oorzaak - relatieproblemen - verlieservaringen - gevoelens van angst, verwardheid, vervreemding of onvermogen - problemen met dagstructurering - verminderde draagkracht - …
Mensen met acute verslavingsproblemen, gerontopsychiatrische en/of psycho-organische probleemstellingen worden naar andere zorgcircuits binnen het Psychiatrisch Ziekenhuis verwezen. Behandelprogramma’s lopen over minimum vier dagen, van 8.45 tot 16 uur. Er is een centrale aanmeldingsprocedure voorzien voor de beide afdelingen Horizon en Kim. Afspraken voor een intakegesprek kunnen gemaakt worden via de receptie op het telefoonnummer 03 380 30 11. De intake heeft plaats in het gebouw Amarant.
Contactpersoon Hoofdverantwoordelijke: dhr. Jan Michielsen tel. 03 380 30 11 E-mail: [email protected]
37
2009-05-18
Behandelfilosofie Het therapeutisch denkkader is psychodynamisch
georiënteerd. Hedendaagse inzichten uit het
Mentalization-based Treatment Model zijn een
belangrijke inspiratiebron voor onze dagklinische
werking. Andere invalshoeken werken aanvullend.
Behandelaanbod In onze therapeutische setting staat het innerlijke
veranderingsproces van de patiënt centraal. Er wordt
met de patiënt gewerkt aan de manier waarop hij
zich verhoudt tegenover zichzelf en anderen. In deze
veilige omgeving kan men zich bewust worden door
wat men gedreven en belemmerd wordt in het leven.
Patiënten worden aangemoedigd om hun problemen
op een andere manier, die ook op lange termijn zijn
vruchten afwerpt, aan te pakken.
Op afdeling Horizon wordt er gewerkt met een
groepsprogramma. De accenten van dit programma
worden enerzijds gelegd op het bekomen van een
grotere innerlijke draagkracht en anderzijds op de
steeds herhalende patronen die zich aftekenen in de
manier waarop u omgaat met anderen.
DagbehandelingDagbehandelingDagbehandelingDagbehandeling HorizonHorizonHorizonHorizon
S E C T O R P A R T I E L E H O S P I T A L I S A T I E
Doelgroep Heterogene populatie waarbij een groepspsycho-
therapeutische behandeling op korte tot middellange
termijn aangewezen is. Mensen met manifest
psychotische probleemstellingen worden georiënteerd
naar dagbehandeling Kim.
Er wordt in functie van de doelstellingen een
evenwicht betracht tussen:
• enerzijds sociotherapeutische elementen die
realiteitsgericht zijn en inspelen op het bieden
van ondersteuning, dagstructurering en training
van vaardigheden
• anderzijds psychotherapeutische elementen die
belevingsgericht zijn en die de mogelijkheid
bieden te werken rond intrapsychische en
interpersoonlijke problemen die aan de basis
liggen van aanmeldingsklachten.
Men wordt steeds vier dagen per week verwacht:
maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag. Woensdag
is een optionele dag.
De familie of belangrijke naasten kunnen bij de
behandeling betrokken worden.
38
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Marc Van Steenkiste - dr. Tom Melckmans
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Jan Michielsen
• Adjunct-hoofdverantwoordelijke mevr. Miranda Anthonis
• Psycholoog dhr. Rudy Meurs
• Maatschappelijk werker mevr. Ilse Driesen
2009-05-18
Follow-up In een ontslagfase is er de mogelijkheid tot afbouw
van de aanwezigheidsdagen over een periode van
maximum één maand.
Voor nazorg wordt verwezen naar andere
voorzieningen.
Is een afdeling voor dagbehandeling.
39
2008-12-02
Behandelaanbod Er zijn twee subeenheden:
Op de benedenverdieping (KimBe) wordt een
individueel programma aangeboden dat vooral gericht
is op de dagelijkse realiteit en het bieden van onder-
steuning (prothesemodel).
Op de bovenverdieping (KimBo) wordt een combinatie
van groeps- en individuele therapie aangeboden. Het
betreft hier zowel realiteits- als belevingsgerichte
programmaonderdelen (groeimodel).
We bieden een ondersteunende, veilige omgeving
aan.
DagbehandelingDagbehandelingDagbehandelingDagbehandeling KimKimKimKim
S E C T O R P A R T I E L E H O S P I T A L I S A T I E
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Marc Van Steenkiste
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Jan Michielsen
• Psycholoog mevr. Isabelle Schellevis
• Maatschappelijk werker mevr. Katelijne Keijzer
Doelgroep Heterogene populatie met nood aan behandeling en
zorg op middellange tot lange termijn.
Follow-up In een ontslagfase is er de mogelijkheid tot afbouw
van aanwezigheidsdagen over een periode van
maximum twee maanden.
Voor nazorg wordt verwezen naar andere
voorzieningen.
In samenspraak met de cliënt wordt er gezocht
naar een geschikt aanbod dat inspeelt op individuele
noden.
Er wordt o.a. aandacht besteed aan:
• het opvolgen en onder controle houden van
symptomatologie
• plaats geven aan het eigen (ziekte)-verhaal
• ondersteunen en trainen van vaardigheden
• uitbouwen van mantelzorg/netwerken.
De thuisomgeving kan bij de behandeling betrokken
worden.
Is een afdeling voor dagbehandeling.
Behandelfilosofie Behandelprogramma’s worden in functie van gediffe-
rentieerde doelstellingen opgebouwd vanuit het cliënt-
gerichte gedachtegoed en het brede denkveld van
psychosociale rehabilitatie.
40
2009-05-18
Opnameprocedure De verwijzer doet een schriftelijke aanvraag met inbegrip van een medisch en sociaal verslag. De opname gebeurt bij voorkeur via PVT-directeur, dhr. Bart Meyers, tel.: 03 380 30 11 e-mail: [email protected] of bij afwezigheid via het medisch secretariaat, tel.: 03 380 30 33.
P S Y C H I A T R I S C H V E R Z O R G I N G S T E H U I S D E L A N D H U I Z E N
41
De aanwezige psychische problemen en de groeiende
lichamelijke zorg worden door de multidisciplinair
samengestelde medewerkersequipe onder supervisie
van de verantwoordelijke psychiater deskundig
benaderd. Voor de medisch-somatische problematiek
wordt een beroep gedaan op een huisarts uit de regio.
De nabijheid van een algemeen en een psychiatrisch
ziekenhuis en een dienst Centrum voor Beschut
Wonen en Psychiatrische Zorg aan Huis De Sprong
zijn hierbij een waardevolle ondersteuning.
Uitgangspunten van het begeleidingsaanbod Het Psychiatrisch Verzorgingstehuis ziet het als haar
opdracht optimaal verzorging, begeleiding en, indien
nodig, levenslange ondersteuning te bieden aan haar
bewoners. Met aandacht voor de totale mens wordt er
met de bewoner een zo zinvol mogelijk bestaan uitge-
bouwd in een klimaat dat kan getypeerd worden met
de volgende kernwoorden: ontmoeting, huiselijkheid,
respect, verantwoordelijkheidszin, vertrouwen, dialoog
en individualisering.
Er is continu aandacht voor een sociaal verantwoord
en financieel draagbaar bestaan, voor een
verantwoord activiteitengeheel en voor optimale
relaties met familie en vrienden.
2009-05-18
Directie Algemeen directeur dhr. Gui Rusch PVT-directeur dhr. Bart Meyers Bewonersvertegenwoordigers Mevr. Helena Coenen Mevr. May Van Rompay
P S Y C H I A T R I S C H V E R Z O R G I N G S T E H U I S D E L A N D H U I Z E N
Andreas Vesaliuslaan 39, 2980 Zoersel Tel.: 03 380 30 11 Fax: 03 380 30 31
Het begeleidingsaanbod In het Psychiatrisch Verzorgingstehuis verblijven
bewoners met een langdurige, maar voldoende
gestabiliseerde, psychiatrische problematiek en een
groep matig en ernstig mentaal gehandicapten,
in hoofdzaak komend uit het Psychiatrisch Ziekenhuis
Bethaniënhuis. Zij hebben nood aan continue begelei-
ding, doch niet aan ononderbroken psychiatrisch
toezicht.
42
2009-05-18
P S Y C H I A T R I S C H V E R Z O R G I N G S T E H U I S D E L A N D H U I Z E N
Doelgroep Het Psychiatrisch Verzorgingstehuis staat open voor
kandidaten met een langdurige, doch voldoende
gestabiliseerde, psychiatrische problematiek die
continue begeleiding nodig hebben.
Mentaal gehandicapten bij wie een langdurige
psychiatrische stoornis zorg behoeft in continue
begeleiding en die daardoor niet in een MPI kunnen
verblijven, worden toegelaten voor zover zij kunnen
verblijven in de gemengde afdelingen waarbij de
klemtoon van de werking niet primair gericht is op
mentale handicaps.
Deze bewoners verblijven in drie verblijfsafdelingen,
verdeeld over acht kleinere eenheden van twaalf tot
zevenentwintig bewoners.
De groep van de matig en ernstig mentaal
gehandicapten verblijven samen in een aparte
eenheid.
De bewoners met een psychiatrische problematiek
verblijven in de overige eenheden, waarbij er bewust
gemengde groepen zijn gevormd wat leeftijd,
vaardigheden, aard van problematiek betreft, enz.
Er zijn wel historisch en pragmatisch bepaalde
klemtoonverschillen in populatiesamenstelling.
43
2009-05-18
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling WendeWendeWendeWende
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Jeroen Kleinen
• Huisarts dr. Heidi Schotsmans
• Hoofdverantwoordelijke mevr. Maria Luyckx
• Psycholoog mevr. Hildegard Janssens
• Maatschappelijk werker mevr. Katrien Prieels
P S Y C H I A T R I S C H V E R Z O R G I N G S T E H U I S D E L A N D H U I Z E N
Is een PVT-afdeling voor maximaal 59 bewoners met een langdurige
psychiatrische problematiek verdeeld over drie eenheden.
44
2009-05-18
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling WisselWisselWisselWissel
Is een PVT-afdeling voor maximaal 54 bewoners met een langdurige
psychiatrische problematiek verdeeld over twee eenheden.
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Jeroen Kleinen
• Huisarts dr. Dirk Jagers
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Paul Diels
• Psycholoog mevr. Hildegard Janssens
• Maatschappelijk werker mevr. Katrien Prieels
P S Y C H I A T R I S C H V E R Z O R G I N G S T E H U I S D E L A N D H U I Z E N
45
2009-05-18
P S Y C H I A T R I S C H V E R Z O R G I N G S T E H U I S D E L A N D H U I Z E N
Contactpersonen
• Geneesheer-psychiater dr. Jeroen Kleinen
• Huisarts dr. Greet Christiaensen
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Peter Van Pelt
• Psycholoog mevr. Hildegard Janssens
• Maatschappelijk werker mevr. Katrien Prieels
AfdelingAfdelingAfdelingAfdeling WaaierWaaierWaaierWaaier
Is een PVT-afdeling voor maximaal 40 bewoners met een eenheid voor matig en ernstig mentaal gehandicapten en
twee eenheden voor bewoners met een langdurige psychiatrische problematiek.
46
2009-05-18
Opnameprocedure De verwijzer doet een schriftelijke aanvraag met inbegrip van een medisch en sociaal verslag. In een eerste gesprek met de kandidaat-bewoner wordt bepaald of de kandidatuur aanvaardbaar is. Het team zal daarna binnen zijn woonvoor-zieningen op zoek gaan naar een geschikte plaats. De stap naar beschut wonen verloopt meestal geleidelijk en gaat over een individueel te bepalen proefperiode.
C E N T R UM V O O R B E S C H U T W O N E N E N P S Y C H I A T R I S C H E Z O R G A A N H U I S D E S P R O N G
47
2009-05-18
Directie Algemeen directeur dhr. Gui Rusch
Directeur mevr. Marleen Geentjens
Hoofdgeneesheer dr. Marc Hermans
Concreet zijn zelfredzaamheid, sociale vaardigheden,
een gevarieerde levenswijze, arbeid op eigen niveau
en een zinvolle vrijetijdsbesteding de belangrijkste
aandachtspunten.
Dankzij de samenwerking met het gemeentebestuur
van Zoersel kon vanuit het Centrum voor Beschut
Wonen en Psychiatrische Zorg aan Huis De Sprong
gestart worden met een dagactiviteitencentrum
Kameleon dat in de eerste plaats bedoeld is als ontmoetingsplaats voor elkeen die omwille van
psychische redenen, problemen heeft met het zoeken
naar een zinvolle dagbesteding.
Uitgangspunten van het begeleidingsaanbod Het Centrum voor Beschut Wonen en Psychiatrische
Zorg aan Huis De Sprong wordt beschouwd als een
specifiek hulpmiddel tot integratie en rehabilitatie
waarbij gestreefd wordt naar een maximale
zelfstandigheid van de bewoners en waarbij
tegelijkertijd de veiligheid en de zekerheid geboden
worden van een thuis.
De begeleiding gebeurt door een multidisciplinair team
en situeert zich op verschillende niveaus. Ze omvat
zowel praktische zaken als de organisatie van het
huishouden, administratie e.d. als aandacht voor
aspecten die de autonomie van de bewoner, de
kwaliteit van het samenleven en die van de integratie
in de maatschappij bevorderen.
C E N T R UM V O O R B E S C H U T W O N E N E N P S Y C H I A T R I S C H E Z O R G A A N H U I S D E S P R O N G
Zoerselsteenweg 69A, 2980 Zoersel Tel.: tijdens de kantooruren 03 385 45 06 buiten de kantooruren 03 385 45 07
Samenwerkingsverband tussen: Psychiatrisch Ziekenhuis Bethanienhuis
Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Vagga
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Luc Lancelot
• Directeur mevr. Marleen Geentjens
Begeleidingsaanbod Het Centrum voor Beschut Wonen en Psychiatrische
Zorg aan Huis De Sprong beschikt over vijfenzeventig
plaatsen verdeeld over zeventien woningen, verspreid
in Zoersel, Deurne, Malle en Brasschaat.
Doelgroep Het Centrum voor Beschut Wonen en Psychiatrische
Zorg aan Huis De Sprong richt zich tot volwassen
psychiatrische patiënten voor wie een voltijdse
Naast het groepswonen zijn er ook een aantal
individuele studio’s beschikbaar.
Het aantal bewoners per woning varieert tussen drie
en zes personen. De begeleiding gebeurt aan huis. De
verblijfsduur is onbeperkt. De kostprijs per maand ligt
tussen 201 en 370 euro.
opname niet of niet meer aangewezen is en die
omwille van psychische redenen moeten begeleid en
gesteund worden in hun woon- en leefmilieu.
48
2009-05-18
Dankzij de samenwerking met het gemeentebestuur
van Zoersel kon vanuit het Centrum voor Beschut
Wonen en Psychiatrische Zorg aan Huis De Sprong
worden gestart met het dagactiviteitencentrum.
Doelgroep Het Dagactiviteitencentrum Kameleon richt zich tot
mensen die omwille van psychische problemen
moeilijkheden ondervinden met het zoeken naar een
zinvolle dagbesteding.
D A G A C T I V I T E I T E N C E N T R UM K AM E L E O N
Bethanienlei 108, 2980 Zoersel
Tel.: tijdens de kantooruren 03 380 30 28 buiten de kantooruren 03 380 30 11
Contactpersoon mevr. Marleen Geentjens e-mail: [email protected]
Begeleidingsaanbod Kameleon is een ontmoetingsplaats voor mensen met
psychische problemen waar, binnen een duidelijke
weekstructuur, een variëteit van activiteiten wordt
aangeboden.
De betrokkenheid van de deelnemers bij de keuze en
organisatie van de activiteiten is maximaal.
Deelname is vrijblijvend.
Kameleon opteert voor een samenlevingsgerichte
opstelling met veelvuldige contacten met de directe
omgeving.
Het dagactiviteitencentrum biedt geen medisch-
specialistische behandeling.
49
Doelgroep Elim is een Centrum voor Psychotherapie dat zich richt tot mensen met psychische problemen voor wie het ambulante psychotherapeutische aanbod niet intensief genoeg is en de drempel voor een opname in een psychiatrisch ziekenhuis te hoog is. Elim stelt zich complementair op tegenover andere initiatieven in de geestelijke gezondheidszorg. Elim hanteert vier criteria:
1 De cliënt moet een psychotherapeutische hulpvraag hebben.
2009-05-18
Directie Algemeen directeur dhr. Gui Rusch
E L I M , C E N T R UM V O O R P S Y C H O T H E R A P I E
Jagersdreef 100
2950 Kapellen
Tel.: 03 317 11 00 e-mailadres: [email protected] Fax: 03 317 11 58 www.elim.be
Zorgaanbod Elim biedt de cliënten een kwaliteitsvol en intensief therapieprogramma aan dat wordt samengesteld in functie van de noden van elke individuele cliënt. Dit kan bestaan uit gesprekstherapie (in groep of indivi-dueel) en/of creatieve therapieën (beeldende thera-pie, muziektherapie, dramatherapie en bewegings-therapie).
2 De cliënt moet beschikken over een mature
persoonlijkheidsstructuur en reflecterend vermogen.
3 Er moet voldoende lijdensdruk aanwezig
zijn om een residentieel verblijf te rechtvaar-digen.
4 Problemen die een specifiek behandelkader
vereisen (verslavingsproblemen, …), komen niet in aanmerking. Elim voorziet ook niet in crisisopvang.
In Elim werken cognitief-gedragstherapeutisch, psychoanalytisch en systeemtheoretisch geïnspi-reerde psychotherapeuten (psychiaters en psycho-logen). De sociotherapeuten begeleiden de cliënt als een individuele coach.
Elim, Centrum voor PsychotherapieElim, Centrum voor PsychotherapieElim, Centrum voor PsychotherapieElim, Centrum voor Psychotherapie
50
2009-05-18
E L I M , C E N T R UM V O O R P S Y C H O T H E R A P I E
Follow-up Eventuele nazorg
Contactpersonen • Geneesheer-psychiater dr. Benoît Bourdeau - dr. Paul Descheemaeker
• Hoofdverantwoordelijke dhr. Joris Helssen
• Psycholoog mevr. Hilde Van Pelt - mevr. Carla Giebens - mevr. Nancy Reynders
• Systeemtherapeut mevr. Mieke Lammens
• Maatschappelijk werker mevr. Heidi Broeckhoven
Elim onderscheidt zich van andere initiatieven door het geïndividualiseerde therapieprogramma, de grote nadruk op de
autonomie van de cliënt en de diversiteit van het therapieaanbod.