media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim...

75
Press for Freedom Özgürlük için Basın

Transcript of media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim...

Page 1: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for FreedomÖzgürlük için Basın

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri RaporuHaziran 2015

Page 2: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

İçindekiler

Giriş.............................................................................................................................................3

İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı.................................................................................4

İfade Özgürlüğüne ve Gösteri Hakkını Kullanmak İsteyenlere Müdahale...............................12

İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Müdahaleye Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepkiler..19

RTÜK Cezaları.........................................................................................................................31

Diğer Gelişmeler.......................................................................................................................32

Olumlu Gelişmeler....................................................................................................................40

Değerlendirme...........................................................................................................................43

- 2 -

Page 3: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

GirişMilletvekili seçimleri ile Türkiye Büyük Millet Meclisinde oluşan yeni sandalye

dağılımı ülkede farklı bir dönemi başlattı. 2002 seçimlerinden bu yana ilk kez TBMM’de herhangi bir partinin hükümet kurma çoğunluğuna ulaşamaması ülke gündemini meşgul ederken, seçim öncesine göre ülkede gerginliğin yerini göreceli rahatlama aldı.

Dört partili TBMM’de koalisyon formülleri üzerinde çeşitli görüşler ve olasılıklar üzerinde spekülasyonlar yapılırken, koalisyon ihtimalinin ortadan kalkması halinde, bir azınlık hükümetinin Kasım ayında ülkenin erken seçime gideceğine ilişkin tartışmaları da beraberinde getirdi.

Adalet ve Kalkınma Partisi’nin “yeni Türkiye” ve “Başkanlık Sistemi”ni kurmaya yönelik anayasa yoğunluklu seçim kampanyasında, tarafsızlık ilkesini ihlal ettiğine dair muhalefetin suçlamalarına rağmen “halkla buluşma”, “açılış töreni” ve sair isimlerle düzenlenen mitinglerle aktif olarak kampanya yürüten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim sonrasında neredeyse üç gün kamuoyu önüne çıkmaması da bazı ilginç tartışmalara neden oldu.

Seçimde adaletin en önemli göstergelerinden biri yarışan adaylara kamu iletişim araçlarında eşit süre verilip verilmediğidir. RTÜK’ün açıkladığı istatistiklere göre kamu yayıncısı TRT kanallarında Mayıs ayı içerisinde mitinglerden yapılan canlı yayınlarda Cumhurbaşkanı Erdoğan’a 45, AKP’ye 54,5, CHP’ye 14, MHP’ye 7.5, HDP’ye ise 3 saat yer verilmesi1 durumun adaletsizliğini ortaya koydu. Bu verilere tekrar yayınlar ve haber bültenlerinin dâhil edilmediği anlaşılmaktadır.

Seçim sonrasında Başbakan Ahmet Davutoğlu mevzuat gereği hükümetin istifasını Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sundu. Cumhurbaşkanı istifayı kabul edip, yenisi kuruluncaya kadar hükümetin görevini sürdürmesini istedi. Seçim sonuçlarının ilanının hemen ardından CHP’nin önceki genel başkanı Deniz Baykal’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesi hem AKP-CHP koalisyon tartışmalarını hem de Baykal’ın TBMM başkan adaylığı konusunu gündeme taşıdı. CHP içerisinde ve kamuoyundaki itirazlara rağmen kısa süre sonra Baykal TBMM başkan adayı olurken, AKP’den İsmet Yılmaz, MHP’den Ekmeleddin İhsanoğlu, HDP’den de Dengir Mir Mehmet Fırat aday gösterildiler.

MHP’nin HDP ile her türlü birlikteliği reddetmesi seçim sonrasında oluşan “yüzde 60’lık muhalefet blokunun restorasyon hükümeti kurması” beklentisini kısa zamanda çürüttü. AKP-MHP veya AKP-CHP koalisyonlarının mümkün olabileceği tartışmaları başkent siyasi kulislerine yansımaya başladı. Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “koalisyon mümkün olamıyorsa Kasım’da seçim tekrarı olur”2 ifadesi 330’u ilk kez seçilen milletvekillerinden oluşan TBMM’de yankı buldu.

Seçim döneminin son propaganda gününde HDP mitinginde3 ve seçimin hemen ardından Diyarbakır’da görülen şiddet eylemleri4 ülkede süregelen nazik durumu yeniden gözler önüne serdi. Yeni İhya Der Başkanı ve Hüda Par üyesi Aytaç Baran suikasta uğradı ardından, kahvehane tarandı. Bu olaylarda HDP’ye yakın üç kişi öldürüldü. Gelişmeleri izleyen gazetecilerden de yaralananlar oldu.

Hoşgörüsüzlük ortamının bir diğer örneği ise İstanbul’da 13’üncüsü düzenlenen LGBTİ Onur Yürüyüşünde polisin basınçlı su dâhil yürüyüşe katılanlara karşı uyguladığı şiddet oldu.5

1 http://www.zaman.com.tr/gundem_iste-trtnin-1-aylik-secim-karnesi_2298472.html, http://www.diclehaber.com/tr/news/content/view/460545?from=39691131022 http://www.radikal.com.tr/yazarlar/fuat_keyman/erken_secim_ne_getirir_ne_goturur-13905453 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29207283.asp4 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29243795.asp5 http://www.bianet.org/bianet/lgbti/165636-istiklal-caddesinde-gazetecilere-gozalti-girisimi

- 3 -

Page 4: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

Yürüyüşe destek olan bazı yabancı ülke diplomatları, çevredeki diplomatik misyonlara sığınmakta zorlandı. Polisin barışçıl bir yürüyüşe müdahalesi eleştirilirken, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli haber paylaşımlarının yapıldığı beş LGBTİ içerikli internet sitesine erişimi “müstehcenlik” gerekçesiyle engellemesi de6 hoşgörüsüzlüğü bir kez daha ortaya koydu.

Ötekileştirme veya nefret söylemiyle ilgili olarak Hrant Dink Vakfı tarafından yayınlanan “Medyada Nefret Söyleminin İzlenmesi” raporu7 ülkede ciddi bir “nefret söylemi” sorunu olduğunu sergiledi.

Türkiye Yayıncılar Birliği’nin 2015 Yayınlama Özgürlüğü Raporuna göre bir yılda 339 gazeteci, yazar ve medya çalışanı işten atıldı veya istifaya zorlandı, kitapları yüzünden pek çok gazeteci, yazar ve yayın evi hakkında “hakaret, iftira ve gizlilik ihlali” gibi gerekçelerle soruşturma ve dava açıldı. 8

Bazı basın yayın organları, sendika konfederasyonları ve aralarında Doğan Holding Onursal Başkanı Aydın Doğan’ın bulunduğu işadamları hakkında, 1996-1999 yıllarında Genelkurmay’da oluşturulan Batı Çalışma Grubu ile ilişkileri ve kamu ihalelerinin araştırılması9 konularını da kapsayan 28 Şubat soruşturmasının yürütüldüğünün ortaya çıkması, seçim sonrasında da bazı dosyaların takibinden vazgeçilmediğini gösterdi.

Siyasi iklimdeki değişikliğe bağlı olarak yayından kaldırılan programlar, işlerine son verilen gazeteciler, yayınlanmayan köşe yazıları,10 “cemaatçilik” ile suçlanarak işlerine son verilen kamu yayıncısı personeli,11 haber izlerken gözaltına alınan muhabirler12 ve artık sıradanlaşan akreditasyon ile oto sansür uygulaması, işsiz kalan gazetecilerin işsizliğe mahkum olması Türk basınının adeta kaderi haline geldi. İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı

1 Haziran 2015 T24 muhabiri Michelle Demishevich, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kızı

Sümeyye Erdoğan’ın Belçika Başkonsolosluğu önündeki basın açıklamasını takip ettiği sırada sivil polisler tarafından şiddete maruz kaldığını söyledi. Demishvich, iki sivil polis tarafından engellendiğini, itiraz ettiğinde bir polis tarafından saçından çekildiğini daha sonra başka bir polisin, karnına yumruk attığını ifade etti.13

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yandaş olarak nitelendirilen medya tarafından hedef gösterilen Doğan Holding Onursal Başkanı Aydın Doğan ve bazı işadamları hakkında 28 Şubat soruşturması yürütüldüğü ortaya çıktı. Ankara Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar Soruşturma Bürosu’nun, Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü’ne yazılı talimatla, bazı basın yayın organları ve sendika konfederasyonlarının 1996-1999 yılları arasında Batı Çalışma Grubu ile ilişkisi ve kamudan alınan ihalelerin araştırılmasını istedi.14

2 Haziran 2015 BirGün gazetesindeki bir yazısında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, oğlu

Bilal Erdoğan ile Yasin El Kadı'ya hakaret ettiği gerekçesiyle yargılanan oyuncu Barış Atay hakkındaki dava karara bağlandı. Sanık Atay, Erdoğan'a basın yoluyla hakaretten yedi bin 80 lira adli para cezasına çarptırılırdı, Bilal Erdoğan ve El Kadı’ya hakaret konusunda ise beraat

6 http://t24.com.tr/haber/lgbti-internet-sitelerine-tib-sansuru,2985407 http://nefretsoylemi.org/rapor/EylulAralik2014raporuson.pdf8 http://www.turkyaybir.org.tr/images/UserFiles/Documents/Editor/YOR%20Haziran%202014-2015.pdf9 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/288959/28_Subat_dosyasi_raftan_indirildi.html10 http://www.f5haber.com/medyaradar/-havuz-medyasi-nda-sok-sansur-davutoglu-na-oy-yok-haberi-5378857/11 Özgürlük için Basın ofisine başvuru ve http://www.yeniyon.com/trt-kurdi-de-neler-oluyor/12 http://www.cihan.com.tr/tr/haber/Sinirdaki-hareketliligi-takip-eden-Zaman-muhabiri-gozaltina-alindi_0612-CHMTgxMDYxMg==13 http://www.bianet.org/bianet/medya/164975-t24-muhabirine-polis-saldirdi-gazeteciler-izledi14 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/288959/28_Subat_dosyasi_raftan_indirildi.html

- 4 -

Page 5: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

etti.15

Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli haber paylaşımlarının yapıldığı LGBTİ içerikli beş internet sitesine erişimi engelledi. Kaos GL Derneğinin Avukatı Hayriye Kara, ”Bahsi geçen beş internet sitesinin hangi gerekçeyle kapatıldığını henüz bilmiyoruz ancak genellikle eşcinsel içerikli internet siteleri ‘müstehcenlik’ bahanesiyle kapatılıyor. Hukukta ‘müstehcenlik’ gibi muğlak bir kavram olamaz” dedi.16 

3 Haziran 2015 Polis, İstanbul'da aralarında Yürüyüş dergisi ile Ozan Yayıncılık'ın bulunduğu çok

sayıda adrese operasyon düzenledi. Dergi ve yayınevi çalışanı 23 kişi operasyon sonucunda gözaltına alındı.17

4 Haziran 2015 Politika gazetesi kimliği belirsiz kişiler tarafından saldırıya uğradı. Gazetenin yayın

kurulu üyesi Ayla Boran’ı silahla tehdit eden saldırganlar, dergi bürosunu da dağıttı. Boran, yaptığı açıklamada, “Saldırganlar profesyoneldi. Kapıyı açtığım sırada kafama silah dayayarak büroya girdiler. Gazete yazarlarımızdan Kemal Atakan ile Murat Çakır’ın ismini vererek ‘Kürtleri nasıl kurtaracağınız, Ermenilere nasıl soykırım yapıldığını işkencede size anlattıracağız’ dediler. Beni de tecavüzle tehdit ettiler” dedi.18

Antalya Büyükşehir Belediyesi Basın ve Halkla İlişkiler Daire Başkanı, Ali Ergin’in, Doğu Garajı Nekropol alanı (arkeolojik şehirlerde mezarların bulunduğu bölgeye verilen ad) Projesi'yle ilgili düzenlenen basın toplantısını izlemek isteyen Zaman gazetesi muhabiri Kenan Baş’ın yanına gelerek “Zaman gazetesini ve Cihan Haber Ajansı'nı burada görmek istemiyorum” dediği iddia edildi.19

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve gazeteci Yiğit Bulut, konuk olduğu bir programda isim vermeden Doğan Grubu ve Hürriyet gazetesini eleştirerek “Bir ülkede bir medya grubu kendini hükümet yerine koyamaz. Bir ülkede bir medya grubu dört tane matbaası var diye ülkeyi yönetemez. Bu ülkede aynı gazetenin eski sahibi, Başbakan Turgut Özal’a mektup yazdı. “Sen bir mahlukatsın” “İnsan değilsin” dedi. Devamında “Benim oyuma tecavüz edeceksin, benim irademe tecavüz edeceksin, beni yok sayacaksın, beni iğdiş edeceksin ben de onu yiyeceğim, ertesi sabah gidip tekrar senin gazeteni alacağım. O matbaayı başında parçalarım ben senin, vatandaş olarak” dedi.20

Silivri'de tutuklu bulunan Taraf muhabiri Mehmet Baransu ve gazetenin eski Yazı İşleri Müdürü Murat Çevki Çoban hakkındaki, 28 Kasım 2013 tarihli Taraf gazetesinde “Gülen’i bitirme kararı 2004’te MGK’da alındı”, manşeti altındaki haberle ilgili dava başladı. Baransu ve Çoban, “devletin güvenliğine ilişkin belgeleri temin etme”, “devletin güvenliği veya iç ve dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri basın ve yayın yoluyla ifşa etme” ile “MİT’in görev ve faaliyetlerine ilişkin belge ve bilgiyi basın yoluyla açıklama” suçlamalarıyla 52’şer yıla kadar hapis talebiyle yargılanıyor.21

5 Haziran 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaretle suçlanan Cumhuriyet yazarı

Özgür Mumcu’nun dört yıl sekiz aya kadar hapsi istendi. Soruşturma, Erdoğan’ın şikâyeti üzerine Mumcu’nun 18 Mart tarihli “Zalim ve Korkak” başlıklı yazısı gerekçe gösterilerek

15 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29175077.asp16 http://t24.com.tr/haber/lgbti-internet-sitelerine-tib-sansuru,29854017 http://www.bianet.org/bianet/medya/165029-polis-yuruyus-e-duvari-kirarak-girdi-basin-calisanlari-gozaltinda18 http://www.bianet.org/bianet/medya/165051-politika-gazetesi-ne-silahla-tehdit19 http://www.cihan.com.tr/tr/haber/Secim-yasagini-delen-belediye-Zamani-ve-Cihani-burada-gormek-istemiyorum_8401-CHMTc5ODQwMQ=20 http://www.medyatava.com/haber/yigit-buluttan-hurriyete-o-matbaayi-basinda-parcalarim_12495321 http://t24.com.tr/haber/baransu-ve-m-sevki-coban-bir-haberden-dolayi-104-yilla-yargilaniyor,298706

- 5 -

Page 6: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

başlatılmıştı.22 Gezi eylemleri sırasında polisin sıktığı gaz kapsülüyle yaşamını yitiren Abdullah Cömert’in ailesinin durumunu aktaran Mumcu, Erdoğan’ın, anne Cömert’den şikâyetçi olmasını eleştirmişti.23

BirGün muhabiri Onur Erem hakkında Google’ın otomatik tamamlama (autocomplete) özelliği ile ilgili yaptığı haberi nedeniyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret suçlamasıyla soruşturma başlatıldı. Erem, 8 Mayıs 2015 tarihli “Google da biliyor: Hırsız, katil AKP ve Erdoğan” başlıklı haberinde Google arama motorunda “hırsız ve katil” araması yapıldığında, arama motorunun otomatik olarak “Erdoğan” ve “AKP” sonuçlarını önerdiğini yazmıştı.24

Cihan Haber Ajansı, milletvekili seçiminde sandık sonuçlarını manipüle edeceğini öne süren Sabah gazetesi hakkında, Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulundu. Cihan Haber Ajansı avukatları suç duyurusunda, “baştan sona iftira ve yalan ifadelere yer verildiğini” öne sürerek “hakaret, iftira ve “hedef gösterme” suçlarının işlendiğini, ayrıca Ajans Genel Müdür Yardımcısı Hakan İnce ve Ankara Temsilcisi Mustafa Kılıç'ın 2012'de CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile yapmış olduğu ve tüm abonelere servis edilen özel haberde kullanılan fotoğrafının, yeni çekilmiş gibi gösterildiğini söylediler.25

Cumhuriyet gazetesi muhabiri Canan Coşkun hakkında “Fener’e yok, Bilal’e bedava” başlıklı haberinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oğlu, Bilal Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla soruşturma başlatıldı.26

‘Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kızı Sümeyye Erdoğan’ın Antalya Büyükşehir Belediyesi Döşemealtı Engelli Rehabilitasyon Merkezi ziyaretini takip etmek isteyen Zaman gazetesi ve Cihan Haber Ajansı muhabirlerinin, Belediye Basın ve Halkla İlişkiler Daire Başkanı Ali Ergin tarafından, “Gidip dışarıda çekebilirsiniz. Belediyeye ait olan bir yerde çekemezsiniz. Biz belediye olarak akreditasyon uyguluyoruz. Siz vatan hainisiniz” diyerek, binadan atıldıkları ileri sürüldü.27

Zaman gazetesi ve Cihan Haber Ajansı muhabirleri “akredite olmadıkları” gerekçesiyle Genelkurmay Başkanlığı tarafından Diyarbakır'da düzenlenen OHAL Gazilerinin Hayata Bakış Sergisi ve Etkinliklerine alınmadı.28

6 Haziran 2015 Wikipedia'nın Türkçe sayfası Vikipedi’de “2015 Türkiye genel seçim anketleri”

konusuna mahkeme kararı olmadığı halde erişim, kısmi olarak engellendi. Daha öncede, Vikipedi’denin sayfasında yer alan “vajina”, “insan penisi”, “testis torbası” ve “kadın üreme organları” başlıklı konularına erişim, mahkeme kararı olmamasına rağmen engellenmişti.29

8 Haziran 2015 RTÜK’ün açıkladığı istatistiklere göre TRT kanallarında son bir ay içerisinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a 45, AKP’ye 54,5, CHP’ye 14, MHP’ye 7.5 HDP’ye ise üç saat yer verildi.30

9 Haziran 2015 Köşe yazarı Sevilay Yükselir'in, A Haber ve Sabah gazetesindeki işine son verildi.

Yükselir, bu konuyla ilgili Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Sabah gazetesi ve A Haber yönetimi seçim süreci boyunca HDP'nin barajı geçmesi ve oy desteğimi benimsemediğinden

22 http://www.diken.com.tr/erdogana-hakaretle-suclanan-ozgur-mumcunun-dort-yil-sekiz-aya-kadar-hapsi-istendi/23http://www.bugun.com.tr/gundem/erdogandan-mumcuya-hakaret-davasi-haberi/167741424 http://www.bianet.org/bianet/medya/165104-birgun-muhabiri-onur-erem-e-de-cumhurbaskanina-hakaret-sorusturmasi25 http://www.zaman.com.tr/gundem_cihana-iftira-atan-sabaha-suc-duyurusu_2298338.html26http://www.bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/165078-yazar-mumcu-ya-erdogan-davasi-coskun-a-sorusturma27 http://www.cihan.com.tr/haber/Gazeteciler-vatan-haini-sozunu-aynen-iade-etti_9044-CHMTc5OTA0NA==28http://www.zaman.com.tr/gundem_zaman-ve-cihan-muhabirleri-gazilerin-sergisine-alinmadi_55997.html29https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e_Vikipedi%27deki_maddelerin_eri%C5%9Fime_engellenmesi30 http://www.diken.com.tr/rtuk-tescilledi-trtden-bir-ayda-erdoganla-akpye-100-hdpye-uc-saat/

- 6 -

Page 7: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

işime son verdi. Her şeyin hayırlısı olsun. Gazeteciliğe devam” dedi.31

Show TV'de Melih Altınok’un sunduğu “Güne Merhaba” programı yayından kaldırıldı. Altınok, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Merkez medyada da ilk seçim sonuçları gelmeye başladı. Ciner, Show TV'de yayınlanan Güne Merhaba programımıza son verdi! Hayırlı olsun” dedi.32

Diyarbakır’da, Yeni İhya Der Başkanı ve Hüda Par üyesi Aytaç Baran silahlı saldırı sonucunda hayatını kaybetti. Olayın ardından Hüda-Par’lı bir grup Licelilere ait, HDP’lilerin gittiği kahvehaneyi taradı, olay sırasında ilk belirlemelere göre iki kişi daha öldü. Olay yerine giden DHA muhabirleri Canan Altıntaş ve Serdar Sunar ile İHA muhabiri Burak Emek Hüda-Par taraftarlarınca dövüldü. TGC’nin açıklamasında, ‘karanlık güç odaklarının barış ve huzur ortamını bozmak için yine iş başında olduğu’ belirtilerek, “Olayları izleyen gazetecilere saldırı halkın haber alma kanallarını tıkamak için yapılan bir eylemdir. Sorumlular kısa sürede bulunmalıdır” denildi.33

10 Haziran 2015 Tuzla’da TSK’ya nükleer koruyucu kıyafet üreten Çan ortak girişimi, Norm’da

direnişte olan işçilerle görüşmek isteyen İmc TV ekibinin, şirket yetkilileri tarafından mikrofonlarına müdahale edildiği ve tehdit edildiği iddia edildi.34

HDP'nin 5 Haziran'daki Diyarbakır mitingine yönelik bombalı saldırı konusunda, yapılan soruşturma ile ilgili, gizlilik kararı verildi.35

Show TV'yi geri alan iş adamı Turgay Ciner, Bugün itibariyle TMSF'nin döneminde genel müdür olarak atanan Ümit Önal ile 26 kişiyi işten çıkardı.36

11 Haziran 2015 Türkiye Gazeteciler Sendikası Adana Şube Sekreteri Ozan Kılınç, evinde silah

bulundurduğu iddiasıyla polisler tarafından evi basılarak gözaltına alındı. TGS konuyla ilgili yaptığı açıklamada “Kılınç’ın gözaltına alınması gazetecilere ve sendikamıza karşı bir sindirme operasyonudur” diyerek Kılınç’ın serbest bırakılmasını istedi.37

12 Haziran 2015 Cumhuriyet gazetesinin Adana’daki MİT TIR’larında yakalanan silahlarla ilgili

jandarma kriminal raporunu konu alan haberine, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı erişim engeli getirdi. Raporda, MİT’in Suriye’ye yolladığı silahlarla ilgili olarak “TCK’de patlayıcı madde kapsamında mütalaa edilebilecek nitelikte, canlılar için öldürücü ve yaralayıcı, cansızlar için yakıcı, yıkıcı ve tahrip edici” tespiti yapılmıştı. Daha önce de MİT TIR’larındaki silahları haber yaptığı için Cumhuriyet hakkında soruşturma başlatılmış ve söz konusu haber sansürlenmişti.38

24 TV’de yayımlanan “Yeni Türkiye” programı yayından kaldırıldı. Programın yayından kaldırılmasının nedeninin, programın daimi yorumcusu Yeni Şafak yazarı Ali Bayramoğlu’nun AKP’li milletvekili Özlem Zengin'le tartışması olduğu iddia edildi. İddialar ile ilgili olarak 24TV Genel yayın Yönetmeni Murat Çiçek, “kovulma diye bir durumun söz konusu olmadığını, 24 TV'nin yaz yayın dönemine gireceğini “ söyledi.39

Habertürk, gazeteci Işıl Cinmen’i İstanbul Maslak'taki bir gece kulübünde hafta sonu düzenlenen swinger (eş değiştirme) partisine katılıp, izlenimlerini yazdığı son yazısı

31 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29234398.asp32 http://www.bugun.com.tr/gundem/o-da-kovuldu-haberi/168454733 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29243795.asp34 http://www.imctv.com.tr/96866/2015/06/tuzlada-iscilerle-gorusmek-isteyen-imc-tvye-mudahale/35 http://www.zaman.com.tr/gundem_hdp-mitingine-saldiri-sorusturmasina-gizlilik-karari_2299320.html36 http://www.zaman.com.tr/gundem_show-tvde-26-kisi-ile-yollar-ayrildi_2299249.html37 http://haber.sol.org.tr/turkiye/tgs-yoneticisi-ozan-kilinc-gozaltina-alindi-11938138 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/297263/Cumhuriyet_in_haberine_sansur.html39 http://www.gazeteciler.com/kulis/ali-bayramoglu-kovuldu-mu-24-tv-genel-yayin-yonetmeni-anlatti-88281h.html

- 7 -

Page 8: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

nedeniyle işten çıkarttı ve habere erişimi engelledi.40

13 Haziran 2015 Deniz Haber Ajansı'nda yer alan “Palmali Denizcilik’e ait M/T ADRIATIC

MARINER isimli gemiye “Kaçak Akaryakıt” soruşturması açıldı” başlıklı haber ile ilgili Palmali Denizcilik avukatlarının Sulh Ceza Hakimliğine yaptığı başvuru sonucu habere erişim engellendi. Ukrayna Milletvekili Gerashenko Anton Yurshovich'in Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) Başkanı ve Ukrayna Başsavcısı'na yaptığı suç duyurusu sonucunda, Palmali Denizcilik Şirketine ait M/T Adriatic Mariner isimli geminin uluslararası Kırım ambargosunu delerek işgal altında bulunan Feodosia Limanı'ndan yüklediği dizel yakıtı, kaçak yollarla Ukrayna'nın Izmail limanına getirdiği ortaya çıkmıştı. Söz konusu suç duyurusunu ele geçiren Deniz Haber Ajansı ise, bu haberi yorumsuz olarak okuyucularına ulaştırmıştı.41

14 Haziran 2015 Görme engelli gazeteci Cüneyt Arat, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan

tarafından kendisine Twitter üzerinden “hakaret edildiği” iddiasıyla mahkemeye verildi.42

15 Haziran 2015 Deniz Haber Ajansı haberine uygulanan sansür ile ilgili Cihan Haber Ajansı’na

açıklamada bulunan Yönetim Kurulu Başkanı Recep Canpolat, Sulh Ceza Hâkimliği’nin bir saatte karar verdiğini, dört saat içinde de habere URL erişiminin engellendiğini söyledi. TİB ve Sulh Ceza Mahkemeleri'nin yayınladıkları haberle ilgili belgelerin gerçek olup olmadığını ve haberin gerçekliğinin sorgulanmadan karar alındığına dikkat çekerek , “Sadece Ukraynalı bir milletvekilinin suç duyurusunu yayınladık. Normal bir hukuk devletinde basına yönelik böyle kararlar verilemez” dedi.43 

16 Haziran 2015 Cumhuriyet gazetesi yazarı Pınar Öğünç, Evrensel gazetesi muhabiri Hasan Akbaş,

Die Welt muhabiri Deniz Yücel ile Özlem Topçu, Şanlıurfa'da Vali İzzettin Küçük’ün kendisine sorulan sorulardan rahatsız olması gerekçesiyle gözaltına alındı. Aynı gün serbest bırakılan gazetecilerden Pınar Öğünç, “Gözaltı değil, kimlik tespitiymiş” diye tweet attı.44Akbaş’ın, “Bazı Til Ebyad’lılar Akçakale’de IŞİD’liler bulunduğunu ve tedirgin olduklarını, can güvenlikleri bulunmadığını söylüyor. Bu iddiaya ilişkin bir açıklama yapar mısınız?” diye sormasının üzerine Vali Küçük’ün, polislere gazetecileri işaret ederek “alın bunları” dediği iddia edildi.45

Halk TV’de “Sol Şerit” adında bir program yapan gazeteci Ümit Aslanbay Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la görüşen CHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal’ı eleştirdiği gerekçesiyle işten çıkarıldı.46

Türkiye Yayıncılar Birliği'nin 2015 Yayınlama Özgürlüğü Raporunda bir yılda 339 gazeteci, yazar ve medya çalışanı işten atıldığı veya istifaya zorlandığı, kitapları yüzünden pek çok gazeteci, yazar ve yayın evi hakkında “hakaret, iftira ve gizlilik ihlali” gibi gerekçelerle soruşturma ve dava açıldığına yer verildi. “Siyasi içerik” taşıdığı sebebiyle pek çok kitabın billboardlarda tanıtılmasına izin verilmediği kaydedilen raporda ayrıca Türkiye gündemini meşgul eden çok sayıda önemli konu başlığına getirilen yayın yasaklarına

40 http://www.bianet.org/bianet/toplum/165324-haberturk-isil-cinmen-i-isten-cikardi41 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/sulh-ceza-hakimliginden-basina-1--haberi/169174642 http://www.zaman.com.tr/gundem_erdogan-twit-sebebiyle-gorme-engelli-gazeteciye-dava-acti_2299901.html43 http://www.denizhaber.com.tr/deniz-haber-ajansina-uygulanan-sansur-cha-tarafindan-mansete-tasindi-haber-62415.htm44 http://www.bugun.com.tr/gundem/sinirda-gazetecilere-sok-haberi/169563545http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/300013/_nesoriymvalime_Sorulari_begenmeyince_Cumhuriyet_yazari_ve_uc_gazeteciyi_gozaltina_aldirdi.html46 http://odatv.com/n.php?n=akp-chp-yakinlasmasi-ilk-kelleyi-aldi-1106151200

- 8 -

Page 9: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

değinildi, gazetecilere açılan davaların sürdüğü ve internet içeriklerine ve sosyal medya hesaplarına gelen sansürlere de bir kez daha vurgu yapıldı.47

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mustafa Varank, geçen yıl 18 Mart’ta gündeme gelen THY Özel Kalem Müdürü Mehmet Karakaş’la aralarında geçtiği iddia edilen ses kayıtlarını haberleştirdiği için SoL Genel Yayın Yönetmeni Alper Birdal ve Sorumlu Müdür Hafize Kazcı’dan şikâyetçi oldu.48

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın “Kabataş saldırısı yalanını” savunduğunu iddia ederek eleştiren Aydınlık gazetesi yazarı Mehmet Ali Güller'e, “Cumhurbaşkanı'nın yalan söylediğini ima etmek” suçlamasıyla 56 aya kadar hapis istemiyle dava açıldı.49

Şarkıcı Atilla Taş, Başbakan Ahmet Davutoğlu’na hakaret iddiasıyla yürütülen soruşturmada savcının takipsizlik kararına karşın bir kez daha ifadeye çağrıldığını iddia etti. Olayı Twitter hesabından duyuran Taş, Davutoğlu’na, “Ahmet senin başka işin yok mu?” diye sordu.50

17 Haziran 2015 Dr. Ahmet Koyuncu’ya, “Recep Tayyip Erdoğan Türkiye'nin ortalamasıdır. Recep

Tayyip Erdoğan Türkiye'dir “ başlıklı yazısında yer verdiği “Erdoğan genç ve ergenler için zararlı” ifadeleri üzerine açılan hakaret davası sonucunda 17 bin 700 TL para cezası verildi.51

Today's Zaman Genel Yayın Yönetmeni Bülent Keneş'e Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'a Twitter'dan hakaret ettiği iddiasıyla bir yıl dokuz ay hapis cezası verildi.52

18 Haziran 2015 Bursa'daki, otomobil işçilerinin direnişini duyuran Metal İşçileri Birliği'nin

Facebook ve Twitter hesaplarındaki bazı paylaşımlar, Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası'nın başvurusu üzerine mahkeme tarafından engellendi.53

Akçakale Sınır Kapısı’nda IŞİD militanları olduğu tahmin edilen kişiler Evrensel ve DİHA muhabirlerini tehdit ederek, “ayağınızı denk alın. Kellenizi keseriz” diyerek tehdit etti.54

Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın Çağlayan’da Adalet Sarayı’ndaki odasında rehin alındığı gün, Twitter’da yaptıkları paylaşımlar nedeniyle haklarında soruşturma açılan on gazeteci, yazar ve sanatçı arasından Koray Çalışkan, Mirgün Cabas ve Ferhat Tunç’un ifadeleri alındı.55

Gözaltına alınmak istenen bir vatandaşın polis tarafından vurulmasına dair yaptığı “Gözaltına direnince önce gaz, sonra kurşun yedi” başlıklı haberde “yargı görevi yapanı etkileme” ve “özel hayatın gizliliğinin ihlal” edildiği gerekçesiyle gazeteci İsmail Saymaz ve haberi yayınlayan radikal.com.tr ile hurriyet.com.tr haber sitelerinin sorumlu müdürü İzzet Doğan hakkında soruşturma açıldı.56

19 Haziran 2015 Wikipedia’nın Türkçe sayfası Vikipedi’ye yönelik sansürlerin artması nedeniyle,

Vikipedi ana sayfadan “Türkçe Vikipedi’de yer alan bazı maddelerin Türkiye’deki kullanıcıların erişimine engellendiğini biliyor muydunuz?” şeklinde bir duyuru yayınladı. Wikimedia Vakfı İletişim Şefi Katherine Maher, Türkiye’den kendilerine gelen bir mahkeme

47 http://www.turkyaybir.org.tr/images/UserFiles/Documents/Editor/YOR%20Haziran%202014-2015.pdf48 http://haber.sol.org.tr/medya/erdoganin-basdanismani-soldan-sikayetci-oldu-11982949 http://www.aydinlikgazete.com/medyanin-halleri/mehmet-ali-guller-e-56-ay-hapis-istemi-h71884.html50http://www.diken.com.tr/davutogluna-hakaretten-bir-kez-daha-ifadeye-cagrilan-atilla-tas-ahmet-senin-isin-yok-mu/51 http://www.birgun.net/haber-detay/bilimsel-yaziya-erdogan-a-hakaretten-ceza-82980.html52 http://www.zaman.com.tr/gundem_gazeteci-bulent-kenese-secim-oncesi-21-ay-hapis-cezasi-verildigi-ortaya-cikti_2300370.html53 http://www.radikal.com.tr/turkiye/isverenler_istedi_metal_iscilerinin_sosyal_medya_hesaplari_kapatildi-138150954 http://www.evrensel.net/haber/253973/sinir-kapisinda-gazetecilere-isid-tehdidi-kafanizi-keseriz55 http://www.imctv.com.tr/98463/2015/06/caliskan-cabas-ve-tunc-savci-kiraz-tweetleri-icin-ifade-verdi/56 http://www.birgun.net/haber-detay/gazeteci-ismail-saymaz-a-sorusturma-83056.html

- 9 -

Page 10: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

kararı olmadığı için hükümetin nasıl bir sansür uyguladığını bilmediklerini, Türkiye’de hiçbir kurum Vikipedi’nin neden ve kim tarafından sansürlendiğini açıklamadığını kaydetti.57

Basın İlan Kurumu, İstanbul Cumhuriyet Savcısı Mehmet Selim Kiraz'ın rehin alınmasını görüntüleyen fotoğrafları yayımlayan 39 gazete hakkında ilan kesme cezası(kamu ilanlarından mahrum bırakma) uygulanmasına karar verildiğini bildirdi.58

Sayıları 10 kadar olan çember sakallı, şalvarlı bir grup, Fox TV'de yayınlanan ‘O Hayat Benim’ dizisinin setini, oyuncuların oruç tutmadığı gerekçesiyle bastığı bildirildi. Oyuncu Ceren Moray yaşananlarla ilgili Twitter'dan, “Oruç tutmuyor diye anneli küfür, ölüm tehdidi, fiziksel şiddet; bugün set bastı ve evet 10 kg mermerin insanların kafasına atılışını gördük” şeklinde mesaj attı.59

Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü‘nce yapılan çalışma sonucunda Twitter’da “retiredactivist” kullanıcı adıyla bilinen “activist” fotoğrafçı hakkında “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla soruşturma başlatıldı. Kullanıcının, HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın, ”Kim olduğumu sormuşsun tanışalım mı? RT_Erdoğan” tweet’ini retweet etmesi de dosyada yer aldı. Soruşturma kapsamında kullanıcıya; ”Monster, Longman ve Şapşik kelimeleri ne anlama gelmektedir? açıklayınız” denildi.60

Bayındırlık İskan Bakanlığı eski Müsteşarı Sedat Aban, iki gazeteciye saldırı davasında ‘’Kasten yaralama’’ suçundan iki bin 360 lira adli para cezasına mahkum edildi. Aban, Ankara 4. Sulh Ceza Mahkemesindeki bir duruşma sonrası, fotoğraflarını çeken Habertürk gazetesi muhabiri Cemal Doğan ile Sözcü gazetesi muhabiri Asuman Aranca’ya saldırıda bulunmuştu.61

20 Haziran 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, avukatı Ahmet Özel aracılığıyla, Hürriyet

gazetesinin Washington temsilcisi Tolga Tanış hakkında, “POTUS ve Beyefendi” kitabında “Cumhurbaşkanı'na hakaret edip iftira attığı” iddiasıyla kamu davası açılmasını talep etti. Başvuruyu kabul eden savcılık gazeteci Tolga Tanış hakkında soruşturma açtı.62

Evrensel gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat, yedi yıl önce başlatılan bir soruşturma kapsamında “Roj TV muhabirliği yapmak”, “Silahlı terör örgütüne üye olmak ve “silahlı terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla ifade verdi.63

Prof. Dr. Yaman Akdeniz, “Türkiye’de İnternet Sansürü” başlıklı seminerde yaptığı konuşmada Türkiye'de 90 binden fazla siteye erişimin kısıtlanmış olduğunu söyledi. Akdeniz, Türkiye'de internet kullanımının yasal bir zeminde düzene sokulmasının amaçlanmadığını, devletin asıl amacının interneti kontrol etmek olduğunu ifade etti.64

21 Haziran 2015 Akşam gazetesine, gazeteci Emre Uslu hakkında “terör örgütü algısı oluşturmak için

zincirleme iftira kampanyası” yapmaktan dava açıldı.65

22 Haziran 2015 Radikal yazarı Ezgi Başaran köşe yazısında, MEB'e bağlı okullarda Facebook,

Twitter, Blogspot ve Samanyolu Haber'in sitesinin yasaklandığını, ancak IŞİD propagandası yapan sitelerin yasaklanmadığını, daha önce de “Memurlar.net, Kamudanhaber.com,

57 http://www.birgun.net/haber-detay/vikipedi-sansure-isyan-etti-83076.html58 http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/06/19/savci-kirazin-fotograflari-teror-propagandasi-sayildi59 http://www.milliyet.com.tr/oruc-tutulmuyor-diye-dizi-seti-gundem-2076200/60 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/302477/Demirtas_i__retweet__etmek_de_suc_oldu.html61 http://www.birgun.net/haber-detay/gazetecilere-saldiran-mustesara-para-cezasi-83130.html62 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29334097.asp63 http://www.evrensel.net/haber/254091/evrensel-yayin-yonetmeni-polata-roj-tv-muhabirligi-sorusturmasi64 http://www.birgun.net/haber-detay/90-binden-fazla-site-yasakli-83150.html65http://www.rotahaber.com/medya/havuz-medyasina-sumeyye-suikasti-davasi-h537107.html

- 10 -

Page 11: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

Kamuajans.com” adlı sitelerine erişimin yasaklandığını belirtti.66

Fırat Haber Ajansı muhabiri Oktay Candemir ve Dicle Haber Ajansı muhabiri Hakan Yılmaz hakkında “ROJ TV muhabiri” oldukları gerekçesiyle soruşturma başlatıldı. Gazeteciler soruşturma kapsamında Van Emniyet Müdürlüğü TEM Şubesine giderek ifade verdi.67

24 Haziran 2015 HDP’nin 5 Haziran günü Diyarbakır’da düzenlediği mitingde, 5 kişinin yaşamını

yitirdiği bombalı saldırıyla ilgili soruşturmayı yürüten Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın soruşturma hakkında aldığı “gizlilik” kararı, mahkeme tarafından da onandı.68

Yeni Akit yazarlarından Faruk Köse, T24 haber sitesine yaptığı açıklamada Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Kabataş olayı ve Dolmabahçe Camisi'nde içki içildiği iddiaları konusunda yanıltıldığını kabul etmesi gerektiğini savunarak “Erdoğan özür dilemeli, ‘Beni yanılttılar’ tarzında bir yarı özür gibi olabilir. Sonuçta bizzat gidip görmüş değil” dedi. Köse, çeşitli konularda yazdığı yazılara oto-sansür uyguladığı ve başına geleceklerden korktuğu için yayınlamadığı bir klasör, yazısı olduğunu belirtti.69

Cumhuriyet muhabiri Canan Coşkun hakkında, bazı hâkim ve savcıların, Emlak Konut GYO’dan indirimli, lüks konut almalarına ilişkin haberi üzerine, “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret” suçundan, 23 yıl dört aya kadar hapis istemiyle dava açıldı.70

25 Haziran 2015 Basın Konseyi’ni ziyaret eden Twitter'ın Avrupa Kamu Politikaları Direktörü Sinéad

McSweeney, Türkiye’nin içerik kaldırma talepleri bakımından dünya birincisi olduğunu söyledi. McSweeney, Türkiye’nin kendilerinden, bazı kullanıcıların IP bilgilerini istediğini belirterek, bu bilgilerin ancak uluslararası adli yardım talebi ile istenebileceğini belirtti.71

Gazeteci ve program yapıcısı Cüneyt Özdemir, özel telefon görüşmelerinin dinlendiğini iddia ederek sorumlu kişilerden şikayetçi olacağını açıkladı. Özdemir, “Sağlam İrade” adlı Twitter hesabından, AKP 25. Dönem Milletvekili adayı Muharrem Baltacı ile olan görüşmesinin kayda alındığına ilişkin tweet atıldığını belirtti.72

DİSK üyesi Banu Aşçı’nın 2014 yılındaki 1 Mayıs kutlamaları öncesi bir basın açıklaması sırasında çekilen fotoğrafını “En seksi devrimci” ve “Sarışın devrimci de gördük” başlığıyla kullanan Ensonhaber isimli internet sitesinin Yazı İşleri Müdürü Yalçın Eriş’e, Aşçı’ya hakaret ettiği gerekçesiyle beş bin 250 lira para cezası verildi.73

Yönetmen Onur Ünlü’nün Kanal D’de yayınlanan “Beş Kardeş” dizisinin bir bölümünde geçen “Allah bu hırsızların orucunu mu kabul edecek” ifadesi, kanalın internet sitesinde “sessize alınarak” sansürlendi.74

26 Haziran 2015 Gazeteci Ahmet Şık’a, “Paralel Yürüdük Biz Bu Yollarda” kitabında Binali

Yıldırım’a hakaret edildiği iddiasıyla dava açıldı.75

27 Haziran 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez ve

66 http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ezgi_basaran/facebook_yasak_samanyolu_yasak_isid_vahseti_serbest-138308167 http://www.imctv.com.tr/99228/2015/06/gazetecilere-roj-tv-sorusturmasi/68 http://www.imctv.com.tr/99751/2015/06/mahkeme-hdpye-bombali-saldirida-gizlilik-kararina-devam-dedi/69 http://t24.com.tr/haber/akit-yazari-faruk-kose-erdogan-dolmabahce-ve-kabatas-iddialari-icin-yari-ozur-dilemeli,30061570 http://t24.com.tr/haber/cumhuriyet-muhabiri-canan-coskun-hakkinda-24-yil-hapis-istemi,30062071 http://www.zaman.com.tr/gundem_turkiye-icerik-kaldirmada-dunya-birincisi_2301906.html72 http://haber.sol.org.tr/turkiye/cuneyt-ozdemir-telefonumu-dinliyorlar-aktrollerin-basindakilere-dava-acacagim-12060673http://www.diken.com.tr/en-cinsiyetci-basliga-hakaretten-5-bin-lira-ceza/74 http://www.diken.com.tr/onur-unlunun-dizisi-bes-kardese-hirsiz-sansuru/75http://t24.com.tr/haber/ahmet-sika-paralel-yuruduk-biz-bu-yollarda-kitabindan-dava,300918

- 11 -

Page 12: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

beraberindekilere verilen iftar yemeği maliyetinin bir milyon lira olduğunu iddia eden, Sözcü gazetesi ile Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Mimarlar Odasının Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, hakkında elli bin liralık manevi tazminat davası açtı.76

Hakan Çelik'in CNN Türk'te sunduğu bir programa konuk olan gazeteci Hayko Bağdat, AKP’nin, kendisine muhalif olan herkesi ve Cemaat'i haksız yere terörist ilan ettiğini, yüzlerce hukuksuzluğa imza atıldığını, Mehmet Baransu'ya zulmedildiğini, Hidayet Karaca'nın haksız yere içeride tutulduğunu söyledi. Bağdat’ın ifadeleri nedeniyle sözleri yarıda kesilirken, sunucu Çelik, reklama girileceğini söyleyerek programı sonlandırdı.77

28 Haziran 2015 Yeni Akit gazetesi, hükümete eleştirilerde bulunan Faruk Köse’nin köşe yazısını

yayınlamadı. Köse, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Akit'te bugünkü yazım yayımlanmadı. Telefon edip nedenini soranlara verecek cevabım yok. Çünkü bana herhangi bir bildirimde bulunan olmadı.” dedi.78

İstanbul’daki 13. Onur Yürüyüşünde polisin müdahalesi sırasında sendika.org muhabiri Murat Karadeniz, atılan bir plastik mermiyle gözünden vurularak yaralandı.79

29 Haziran 2015 Star gazetesi, HDP Eş Başkanı Figen Yüksekdağ'ın Kobani açıklamalarına yer

verdiği bir haberde, Yüksekdağ için “Susturun şu şirreti” başlığını kullandı. Haberde, Yüksekdağ'ın halkı “yalan üzerinden kışkırtmaya” çalıştığı iddia edilerek, Kobani'ye saldıranların Türkiye'den geldiği açıklamasının “provokasyon” olduğu öne sürüldü.80 HDP Star gazetesi ve internet sitesi hakkında suç duyurusunda bulundu.81

Yazar Ali Emre Özsoy hakkında, “Hırsız Vaaar!” adlı kitabında eski Ulaştırma Bakan’ı Binali Yıldırım'a hakaret ettiği iddiasıyla, iki yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı.82

Suheyb Öğüt'ün yazdığı ve Sabah-ATV grubuna bağlı olan Aktüel'de yayınlanan ”Bravo Hocam! Bravo!” başlıklı, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nu “Hocam, sizin bu partide tek bir rolünüz vardı: O da Erdoğan'a vekalet etmekti. Sonra da başkanlık sistemi için mücadele etmekti. Ama yapmadınız…” diyerek eleştirdiği yazı, yayınlanmasından birkaç saat sonra Aktüel dergisinin internet sitesinden kaldırıldı.83

30 Haziran 2015 TRT Kürdi kanalında çalışan 10 kişi, “cemaatçi” oldukları gerekesiyle kanal

tarafından işten çıkarıldı.84

Tutuklu gazeteci Mehmet Baransu, Twitter hesabından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a Başbakanlığı döneminde hakaret ettiği gerekçesiyle yedi yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılandığı davada 10 ay hapis cezasına mahkum edildi, ceza ertelendi.85

Suriye sınırındaki Kilis'e askeri araç sevkiyatını ve sınırdaki gelişmeleri takip eden Zaman gazetesi muhabiri İlhan Çulha, güvenlik güçleri tarafından gözaltına alındı.86

İfade Özgürlüğüne ve Gösteri Hakkını Kullanmak İsteyenlere Müdahale 1 Haziran 2015

76 http://www.milliyet.com.tr/erdogan-dan-iftar-masasi--gundem-2079880/77 http://www.hbrdr.com/medya/hayko-bagdat-a-canli-yayinda-sansur-h4048500.html78 http://www.zaman.com.tr/gundem_akit-faruk-kosenin-yazisini-yayinlamadi_2302600.html79 http://www.sendika.org/2015/06/onur-yuruyusune-polis-saldirisi-sendika-org-muhabiri-kendisini-vuran-polisi-goruntuledi/80 http://haber.sol.org.tr/turkiye/star-gazetesi-figen-yuksekdagi-hedef-aldi-susturun-su-sirreti-12099681 http://www.cihan.com.tr/haber/HDP-Star-Medya-Yayincilik-hakkinda-suc-duyurusunda-bulundu_9845-CHMTgwOTg0NQ==82 http://www.radikal.com.tr/hayat/hirsiz_vaaar_kitabinin_yazari_icin_2_yil_hapsi_isteniyor-138763683 http://www.f5haber.com/medyaradar/-havuz-medyasi-nda-sok-sansur-davutoglu-na-oy-yok-haberi-5378857/84 Özgürlük için Basın ofisine başvuru ve http://www.yeniyon.com/trt-kurdi-de-neler-oluyor/85 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29423207.asp86 http://www.cihan.com.tr/tr/haber/Sinirdaki-hareketliligi-takip-eden-Zaman-muhabiri-gozaltina-alindi_0612-CHMTgxMDYxMg==

- 12 -

Page 13: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun avukatı Celal Çelik'in suç duyurusu üzerine, Facebook hesaplarında “Kemal” yerine “Ke-mal” yazan altı kişi hakkında iki yıla kadar hapis veya adli para cezası istemiyle “hakaret” suçlamasıyla dava açıldı.87

Gezi olaylarının yıldönümünde Ankara’da yapılan gösteriye katılan 87 kişi hakkında dava açıldı. Ankara 40. Asliye Ceza Mahkemesi’nce kabul edilen iddianamede, göstericilerin bir gösteriye değil, savaşa gider gibi eyleme hazırlıklı geldikleri iddia edildi.88

2 Haziran 2015 Ceylanpınar Tel Hamut Mülteci Kampı’nda taşeron işçi olarak çalışan Mehmet

Kılınç’ın, sosyal medyada HDP paylaşımlarında bulunması nedeniyle işine son verildi. Kılınç, şirketçe oluşturulan “HDP’liler listesi” diye ifade ettiği listede ismi geçtiği için işten çıkarıldığını ayrıca işine son verileceklerin listesinin 67 işçiden oluştuğunu iddia etti.89

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Iğdır mitinginde, “Ahmet Davutoğlu geldi ne değişti ki şimdi de Cumhurbaşkanı gelmiş. Niye gelmiş?” dediği iddia edilen Hüseyin Ali Karabağ, gözaltına alındı, ifadesi alındıktan sonra aynı gün serbest bırakıldı.90

Halk müziği sanatçısı Kutsal Evcimen ve Sinan Güngör hakkında, Malatya 11. Uluslararası Arguvan Türkü Festivali’nde söylediği “Satın Eşek Sıpaları” adlı türküsü ve konserde yaptığı konuşması nedeniyle dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle dava açıldı. Evcimen konuyla ilgili olarak, “Bizler, hiçbir zaman saray soytarısı olmayacağız, halkın sanatçısıyız, okuduğumuz türkü yıllardır var olan bir türkü, hakaret de içermiyor” dedi.91

3 Haziran 2015 Ankara'da Gezi Parkı eyleminin birinci yıldönümünde anma etkinliği düzenleyen

gruba yönelik müdahaleye karşı çıktığı için polislerce kolu kırılan Avukat Engin Gökoğlu ile meslektaşlarını kurtarmak isteyen üç avukata “polise direnme, mala ve kamu malına zarar vermek suçlaması ile dava açılırken polisler hakkında hiçbir işlem yapılmadı.92

İzmir-Kordon'da Ziraat Bankası şubesinin duvarına, “T.C. Onurumuzdur” yazan Prof. Dr. Cahit Osman Deniz'in, gözaltına alınmak istenirken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a hakaret ettiği ve duvara yazı yazdığı gerekçesiyle iki ayrı dava açıldı.93

4 Haziran 2015 Ankara Üniversitesi Rektörü Erkan İbiş, Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde öğretim

görevlisi altı akademisyene “Cumhurbaşkanı’na hakaret” ve “terör eylemlerini övmek, terör eylemlerine teşvik etmek ve desteklemek” suçlamasıyla soruşturma açtı. Akademisyenler 9 Ekim 2014 Kobane eylemleri sırasında Cebeci yerleşkesinde gözaltına alınmışlardı.94

5 Haziran 2015 Otobüs şoförü Aydın Taşkesen, Erzurum'da HDP mitingine getirdiği partilileri

bıraktıktan sonra göstericiler tarafından dövüldü ve kendisi aracın içindeyken yakılmak istendi. Taşkesen, Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesinde yoğun bakıma alındı.95

Berkin Elvan'ın yaşamını yitirdiği günün yıl dönümünde Ankara'da düzenlenen eyleme katılan 42 kişi hakkında Ankara Cumhuriyet Savcısı tarafından “Toplantı ve gösteri yürüyüşleri yasasına muhalefet, görevi yaptırmamak için direnme” iddiasıyla dava açıldı. İddianamede şüphelilerin polisin, dağılın uyarısına rağmen dağılmadıkları, ıslık çaldıkları ve 87 http://www.haberturk.com/gundem/haber/1085383-chp-lideri-kemal-kilicdaroglu-ke-mal-ibaresini-affetmedi88 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29161370.asp89 http://www.evrensel.net/haber/114256/sosyal-medyada-hdp-diyen-isci-kovuldu90 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29174681.asp91 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/290087/_Esek_Sipalari__davalik_oldu.html92 http://www.radikal.com.tr/turkiye/polis_tarafindan_kolu_kirilan_avukata_direnme_ve_mala_zarar_davasi_acildi-137220293 http://www.bugun.com.tr/gundem/profesore-cumhurbaskanina-hakaretten-dava-haberi/167454194 http://www.kolektifler.net/2015/06/au-rektoru-ibisten-akademisyenlere-cumhurbaskanina-hakaret-sorusturmasi95 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29199026.asp

- 13 -

Page 14: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

alkışladıkları öne sürüldü. Ayrıca ıslık çalan Çağdaş Hukukçular Derneği Ankara Şube Başkanı Avukat Murat Yılmaz’ın fotoğrafı da delil olarak iddianamede yer aldı.96

Soma İlçesi'ndeki, 301 madencinin hayatını kaybettiği olaydan sağ kurtulan dokuz madenci hakkında “cenazelerini alamadıklarını ileri sürüp, Beşyol Kavşağı'nda yolu kapatıp, eylem yaptıkları ve bu sırada geçmekte olan bir süt firmasına ait minibüse hasar verip, şoförü Cihan Ölmez'i darp ettikleri” ileri sürülerek, “mala kasten zarar vermek” ve “2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet etmek” suçlarından toplam altı yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı.97

1 Mayıs'ta valilik tarafından girişlerin yasaklandığı Taksim Meydanı'na saklandıkları handan çıkarak slogan atan Komünist Parti üyesi 34 kişi hakkında “Görevi yaptırmamak için direnme”, “Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununa muhalefet” ve “İhtara rağmen kendiliğinden dağılmama” suçlarından 11 yıla kadar hapsi istemiyle dava açıldı.98

7 Haziran 2015 Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi Başkanı Bayazıt İlhan, Sağlık Bakanlığı, e-

Devlet’ten sonra iki ay önce hayata geçirilen “e-Nabız” adlı proje kapsamında devlet, üni-versite ve özel hastaneler, diş hekimleri, laboratuvarlar, görüntüleme merkezleri, eczaneler gibi sağlıkla ilgili tüm kuruluşların vatandaşların kişisel verilerinin toplandığını, AYM’nin iptaline rağmen şirketlere pazarlandığını bildirdi ve “İnsanların mahrem bilgilerinin elden ele dolaşıyor olması ciddi bir problemdir. Toplanan veriler daha önce de 65 bin liraya satılmıştı” dedi.99

9 Haziran 2015 İstanbul Cumhuriyet Savcılığı tarafından 1 Mayıs günü Valiliğin yasaklamalarına

karşın Şişli ve Beşiktaş'ta sokağa çıkan 49 kişi hakkında iki ayrı iddianame hazırlandı. İddianamede kişilere, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet”, “3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'na muhalefet” ve “görevi yaptırmamak için direnme” suçlarından altı aydan 15 yıla kadar değişen hapis cezaları talep edildi.100

10 Haziran 2015 KONDA Genel Müdürü Bekir Ağırdır, yaptıkları bir araştırmada, azınlık

vatandaşların üçte birinin, sosyal medyada hakarete, baskıya ve tehdide uğradığı sonucunun çıktığını söyledi. Ağırdır, yüzde 14'ünün aşağılanma, yüzde altısının ise tehdit edildiğini belirterek “Eğer bir ülkede, her hangi bir kesimin, vatandaşlarımızın üçte biri doğru veya yanlış, şu veya bu nedenle yazdıkları yüzünden sosyal medyada bu tür baskılara, ya da doğrudan hakarete, tehdide uğruyorsa burada devlete düşen çok şey vardır” dedi.101 

Grup Yorum’un Bakırköy’de yapacağı konsere izin verilmemesini protesto eden 47 kişi hakkında, görevlilere cebir ve şiddetle mani olmak suçundan beş yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı.102

Antakya’da Gezi olayları sırasında öldürülen Abdullah Cömert’in ağabeyi Zafer Cömert’e “suçu ve suçluyu övme”, “terör örgütüne üye olma” suçlamalarıyla” dava açıldı. Zafer Cömert, savcı Mehmet Selim Kiraz’ı rehin alan DHKC’lilerin, “Halkımız sizleri çok seviyoruz” mesajına karşılık sosyal medyada paylaşılan #bizdesiziseviyoruz etiketine destek verdiği için Erzurum’da gözaltına alınmış, adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.103

11 Haziran 2015 96 http://www.birgun.net/haber-detay/berkin-elvan-anmasina-katilan-42-eylemciye-dava-acildi-islik-ve-alkis-delil-gosterildi-82278.html97 http://www.hurriyet.com.tr/ege/29174333.asp?utm_source=twitterfeed&utm_medium=twitter98 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/292541/Taksim_ablukasini_yaran_Komunist_Partililere_agir_hapis_istemi.html99 http://www.yenicaggazetesi.com.tr/saglikta-fisleme-skandali-suruyor-115266h.htm100 http://haber.sol.org.tr/turkiye/1-mayista-sokaga-cikan-49-kisi-hakkinda-iddianame-119140101 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/-azinliklarin-ucte-biri-sosyal--haberi/1686793102 http://www.imctv.com.tr/96736/2015/06/grup-yoruma-konser-yasagini-protesto-eden-47-kisiye-hapis-istemi/103 http://ilerihaber.org/zafer-comert-e-teror-orgutu-uyeligi-suclamasi/16773/

- 14 -

Page 15: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

İş adamı Reza Zarrab’ın otomobiline tekme attığı iddia edilen Servet Satır, Sinan Satır ve Serkan Satır’a İstanbul Asliye Ceza Mahkemesi’nde dava açıldı. 3 kardeş hakkında “mala zarar vermek” ve “tehdit” suçlarından 10 aydan beşer yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.104

12 Haziran 2015 Mersin'de Gezi eylemine katılanlar için açılan davaları protesto etmek amacıyla

adliye bahçesinde açıklama yapan 23 kişi hakkında dava açıldı.105 13 Haziran 2015 Alevi örgütlerinin baskıya ve asimilasyona karşı İstanbul'da gerçekleştirdiği mitinge

katılan 15 kişi hakkında “toplantı ve gösteri yürüyüşünde görevlendirilenlerin görevlerini yapmalarına engel olmak” gerekçesiyle dava açıldı.106

14 Haziran 2015 Karabük Üniversitesi'nde rektör ve yardımcısının katıldığı bir konferansda,

üniversitede yaşadıkları problemleri dile getiren iki üniversite öğrencisi, uzaklaştırma cezası aldılar. Öğrenciler konuşma sırasında söz aldıkları için özel güvenlik tarafından darp edilerek hastaneye kaldırılmıştı.107

15 Haziran 2015 Gezi olayları sırasında polisin attığı gaz kapsülünün başına isabet etmesi nedeniyle

hayatını kaybeden Berkin Elvan’ın doğum gününde, Taksim metro çıkışında pankart açan biri lise öğrencisi iki eylemci hakkında sekizer yıla kadar hapis istemli dava açıldı.108

İzmir’de 17 Aralık operasyonuyla gündeme gelen yolsuzluk iddialarını protesto eylemine katıldıkları gerekçesiyle aralarında Evrensel muhabiri Eda Aktaş’ın da bulunduğu 40’a yakın kişiye soruşturma açıldı.109

Berkin Elvan'ın doğum gününde üzerinde “İyi ki doğdun Berkin Elvan. Mücadelemizde yaşayacaksın. Dev-Lis” yazılı pankart açan biri lise öğrencisi iki eylemci hakkında İstanbul Cumhuriyet Savcılığı'nca hazırlanan iddianamede, “Kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” , “Terör Örgütü Propagandası Yapmak” gerekçesiyle eylemcilerin sekiz yıla kadar hapis ile cezalandırılması istendi. Mahkeme, iddianamede terör örgütü yapılanması olarak belirtilen Dev-Lis'in, örgüt olup olmadığının sorulması için Emniyet Genel Müdürlüğü'ne yazı yazdı.110

ODTÜ’de haklarında soruşturma açılan Eğitim Sen yöneticisi iki akademisyenin kamu görevinden çıkarılması için üniversite YÖK'e başvurdu. Aralık 2014'te, ODTÜ'de maaş promosyon ihalesine dair şartnamenin hazırlanması sürecinde taleplerinin karşılanmaması üzerine Eğitim Sen'in çağrısıyla iş bırakma eylemi yapılmış, çıkan olaylarda “Öğretim üyesine sözel ve fiziki şiddet uygulama” ve “eğitimin engellenmesi” iddialarıyla iki Eğitim Sen yöneticisi, üç sendika üyesi ve bir öğrenci hakkında Ocak 2015'te soruşturma açılmıştı.111

16 Haziran 2015 Bolu’da üniversite öğrencisi S.E, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret

içeren bir tweet’i retweetlemesi nedeniyle gözaltına alındı. Savcılığa sevk edilen öğrenci daha sonra serbest bırakıldı.112

104http://t24.com.tr/haber/zarrabin-aracina-tekmeye-5-yil-hapis-istemi,299329105 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/adliye-bahcesinde-basin-aciklamasi--haberi/1689666106 http://www.kizilbayrak.net/ana-sayfa/guendem/haber/alevi-mitingine-katilanlara-dava/107http://www.kolektifler.net/2015/06/darp-sorusturma-in-dusunce-ozgurlugu-out108 http://www.imctv.com.tr/97738/2015/06/berkin-elvan-pankartina-8-yil-hapis-istemi/109 http://www.evrensel.net/haber/115294/yolsuzluk-eylemi-sorusturmasinda-savci-muhabirimize-de-sorusturma-acti110 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29288015.asp111 http://www.bianet.org/bianet/emek/165352-odtu-den-egitim-sen-lileri-kamu-gorevinden-cikarma-talebi112 http://www.milliyet.com.tr/universiteli-kiza-retweet-/siyaset/detay/2074457/default.htm

- 15 -

Page 16: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

Berkin Elvan'ın Gezi Parkı eylemleri sırasında polisin gaz fişeği ile vurulmasının yıldönümünde Cumhurbaşkanlığı Sarayı önünde eylem yapmak isteyen dokuz lise öğrencisi polis tarafından gözaltına alındı.113

Emekli öğretmen Nihat Sefer ve biyolog Semiha Usluduran, 13 Mart 2014 tarihinde İzmir’de düzenlenen Berkin Elvan’ın ölümünü protesto etme eylemlerinde, kollarını kıran polisler hakkında şikâyetçi olmalarına rağmen Valilikten polislerin “görevlerini yaptıkları” gerekçesiyle soruşturma izni çıkmayınca, sorumluların cezalandırılması ve adil yargılama hakkı için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.114

17 Haziran 2015 Konya’da Gezi olaylarının yıldönümünde yapılan eylemde atılan “Hırsız Katil

Erdoğan” sloganı gerekçe gösterilerek açılan davada, sekiz kişi için toplamda sekiz yıl 10 ay hapis cezası verildi. 31 Mayıs 2014 tarihinde Konya’daki eylemde yürüyüş ve basın açıklaması gerçekleştirenler hakkında soruşturma başlatılmış, 17 kişi ev ve yurtlara baskın yapılarak polis tarafından gözaltına alınmıştı.115

Rize'de HES şantiyesini protesto eden 39 kişi hakkında 30 yıla kadar hapis cezası istemiyle çeşitli gerekçelerle üç dava açıldı.116

Kur’an-ı Kerim’e hakaret içerikli fotoğrafı paylaştığı iddiasıyla ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama’ suçundan dört yıla kadar hapis istenen G.A.’nın yargılanması başladı. G.A’nın cezalandırılması için aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek ile eski bakan Egemen Bağış’ın da yer aldığı 22 kişi şikayetçi sıfatıyla yer alıyor.117

18 Haziran 2015 Rize'nin İkizdere ilçesine bağlı Şimşirli Köyü’nde kurulmak istenen HES’e karşı

eylem yaparken copla dövülen 17’si kadın 36 köyde yerleşik vatandaş hakkında açılan davada 30 yıldan fazla hapis cezası istendi.118

Eski Demokratik Gelişim Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Bilgili hakkında, Twitter ve Facebook hesabı üzerinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle ceza davası açıldı.119

19 Haziran 2015 Bursa’da, 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonun ardından düzenlenen eylemde,

dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret içeren slogan attıkları suçlamasıyla yargılanan yedi kişiden Binali Yıldız, 11 ay 20 gün hapis cezasına çarptırıldı. Altı kişiye ise adli para cezası veren mahkeme, para cezalarını erteledi.120

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret iddiasıyla tutuklandıktan 18 gün sonra avukatlarının başvurusu üzerine serbest bırakılan Ulusal Parti Genel Başkanı Gökçe Fırat Çulhaoğlu hakkında, “Cumhurbaşkanı’na hakaret ve tehdit” suçlamasıyla altı yıl sekiz aya kadar hapis istemiyle iddianame hazırlandı. İddianamede, kullanılan üslubun “Düşünce ve İfade Özgürlüğü” kapsamında değerlendirilemeyecek nitelikte cebir ve şiddet içerdiği ifade edildi.121

21 Haziran 2015 Birleşik Haziran Hareketi’nin ülke genelinde çağrı yaptığı “Görülmedik hesap

113http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29299880.asp114http://www.dha.com.tr/iki-gostericinin-kolunu-kiran-tomadaki-polislere-sorusturma-izni-cikmadi_959182.html115 http://www.sendika.org/2015/06/konyada-haziran-isyanini-anmanin-bedeli-8-yil-10-ay-hapis/116 http://www.radikal.com.tr/turkiye/81_yasindaki_hes_karsiti_nine_jandarma_dovup_copunu_kirmis-1380521117http://www.diken.com.tr/piskinligin-boylesi-egemen-bagis-kurana-hakaret-davasinda-sikayetci-oldu/118http://www.birgun.net/haber-detay/koylulere-rekor-ceza-istemi-83010.html119http://www.cihan.com.tr/tr//haber/Erdogana-hakaret-ettigi-gerekcesiyle-bir-kisi-hakkinda-daha-dava-acildi_3985-CHMTgwMzk4NQ120 http://www.diken.com.tr/erdogana-hakarette-bugun-yolsuzluklari-protesto-etti-simdi-parmakliklar-ardinda/121 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/302480/Gokce_Firat_a_7_yil_hapis_talebi.html

- 16 -

Page 17: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

kalmayacak” eylemi İstanbul’da polis saldırısına uğradı. Saldırı sırasında Haziran Beşiktaş Meclisi’nde Mesut Geçgel, Şirvan Kalendoğlu ve Anıl Bayraktar polis tarafından dövülerek gözaltına alındı.122

“Hrant'la, Sevag'la, soykırımla yüzleş!” pankartı asan İTÜ’lü öğrenciler hakkında üniversite yönetimi disiplin soruşturması başlattı. Öğrencilerin bir kısmına da, Ağrı’da 11 Nisan’da yaşanan çatışmayı protesto ettikleri için ayrıca soruşturma açıldı.123

22 Haziran 2015 Hz. Muhammed’e hakaret içerdiği iddia edilen Youtube'daki 12 videoya erişim

engellendi. Gölbaşı Cumhuriyet Başsavcılığı, Youtube'daki 12 paylaşımla ilgili soruşturma başlatmıştı. Başsavcılık başvurusu üzerine Gölbaşı Sulh Ceza Hakimliği, bu videolara erişimin engellenmemesi halinde Youtube'a tümüyle erişimin engellenmesi kararı vermişti.124

Alanya Cumhuriyet Başsavcılığı, Özgecan Aslan'ın öldürülmesini protesto etmek için düzenlenen eylemlere katılan Birleşik Haziran Hareketi üyesi beş kişi hakkında ''toplantı ve yürüyüş kanununa muhalefet etmek'' gerekçesiyle soruşturma başlattı.125

Heykeltıraş Mehmet Aksoy'un “Haram parayı heykele yatırmam” sözü nedeniyle Başbakan Erdoğan'a hakaret ettiği gerekçesiyle hapis cezası istemiyle dava açıldı. Öncesinde sanatçının Kars'daki insanlık anıtı heykeline, “ucube” diyerek yıktıran dönemin Başbakanı Erdoğan'a heykelle ilgili açtığı davayı kazanan Aksoy'a, davanın ardından verdiği söyleşide, “Kazandığınız parayla yeni heykeller yapacak mısınız?” sorusuna, “Haram parayı heykele yatırmam” diye cevap vermişti.126

Grup Yorum‘un 30.yılı kapsamında Ankara'da yapılacak konser valilik tarafından ”Konserin toplumun bazı kesimleri tarafından tepki toplayabileceği” gerekçesiyle yasaklandı.127

Üzerinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bir bölümünün de bulunduğu araziyi başbakanlığa devreden Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nin, iki ay sonra kararını iptal ederek araziyi Cumhurbaşkanlığına vermesini protesto etmek isteyen bir grup, Cumhurbaşkanlığı sarayına yürüdü. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Halka açık olacak” dediği sarayın önünde piknik yapıp top oynamak isteyen grup, korumalar tarafından engellenerek araziden uzaklaştırıldı.128

Yalova Çiftliköy’e bağlı Sultaniye Mahallesi’nde, yaklaşık 100 kişi Kürt işçilerin evine saldırdı. “Bu mahalleyi terk edin” dediği iddia edilen grup, evlere ateş açtı. Polisin saldırganlara bir müdahalede bulunmadığı iddia edilirken, vücudunun çeşitli yerlerinden yaralanan yedi işçi hastaneye kaldırıldı.129

TÜRGEV’e verilen gayrimenkuller, Cumhurbaşkanlığı Sarayı, yolsuzlukla suçlanan bakanlar ve iç güvenlik paketine yaptıkları prestolar nedeniyle CHP Gençlik Kolları üyelerine, son bir yıl içinde 52 ayrı dava açıldığı, şikâyetçilerin çoğunun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan tarafından yapıldığı bildirildi.130

24 Haziran 2015 Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 25 Temmuz 2014 tarihinde İstanbul-

Ankara Yüksek Hızlı Tren hattının açılışını yapmak ve seçim çalışmasını yürütmek için Eskişehir’e gelmesini protesto edenlerden 20 kişiye kamu görevlisine, “görevinden dolayı

122 http://www.evrensel.net/haber/254180/istanbulda-bhh-eylemine-polis-saldirdi123 http://www.radikal.com.tr/turkiye/itulu_ogrencilere_11_24_nisan_sorusturmasi-1383019124 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29346652.asp125 http://www.birgun.net/haber-detay/ozgecan-eylemine-katilmak-suc-sayildi-83314.html126 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29351997.asp127 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29346136.asp128 http://www.diken.com.tr/halka-acik-ak-sarayda-piknik-yapmak-top-oynamak-fotograf-cekmek-yasak/129 http://www.imctv.com.tr/99156/2015/06/yalovada-kurt-iscilerin-evlerine-saldiri/130http://kocaeligercek.net/erdogandan-chpli-genclere-dava-yagmuru/

- 17 -

Page 18: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

hakaret” suçlamasıyla dava açıldı.131

Eskisehir Anadolu Üniversitesi'nde 23 Eylül 2014 tarihinde yemekhane duvarına “Diktatörler sokakta devrilirler” yazılı pankart asan üniversite öğrencileri Yusuf Sami Özten ve Çağla Safyürek hakkında “cumhurbaşkanına hakaret” suçundan dava açıldı.132

İzmir'deki Kobanê eylemi sırasında silahla vurulup yaralanan, düştüğü yerde dövülen ve kaldırıldığı hastanede kurtarılamayan HDP'li Ekrem Kaçaroğlu'nun öldürülmesiyle ilgili dava sanıklarının tutuklanması talebi reddedildi. Mahkeme sanıkların duruşmalara katılmasına da gerek olmadığına hükmetti. Baba Kaçaroğlu'na ise linç edilerek öldürülen oğlunu kurtarmaya çalıştığı için bir sivil polise taşla vurduğu iddiasıyla “polise direnme ve darp” suçundan soruşturma başlatıldı.133

25 Haziran 2015 Erzurum’un Tortum ilçesinde yapılması planlanan Hidroelektrik Santrala karşı

çıktıkları için, “memura görevini yaptırmamak ve direnme” suçlamasıyla açılan davada, altı kişi hakkında verilen altı yıl üç ay hapis kararı Yargıtay 5. Ceza Dairesi tarafından onandı. . Eylemler sırasında “doğayı sev, ağacı koru” pankartı taşıdığı için daha önce beş ay hapis yatan ve bir kez daha ceza alan Seyhan Çakar, büyük bir haksızlık yaşadıklarını ve tarafsız yargı beklediklerini söyledi.134

Konya’da CHP İl Gençlik Kolları Başkanı Gençosman Killik hakkında, 23 Nisan 2014 tarihinde asılan bir pankart nedeniyle “Başbakan’a hakaret” davası açıldı. Killik üç aydan iki yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanacak.135

Aydın Süleyman Demirel Anadolu Lisesi’nin Biyoloji öğretmeni Erhun Yalçın, “Berkin Elvan’ın katillerinin iki yıldır ortaya çıkarılmamasına” ilişkin sosyal medya hesabından bir paylaşımda bulunduğu için görevden uzaklaştırıldı, ardından Aydın’a 1400 kilometre uzaklıktaki Erzurum Şenkaya Akşar Çok Programlı Anadolu Lisesi’ne “tayin edildi”. Eğitim Sen Aydın Şube Başkanı Ali Gün, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Bu sürgün kararını kabul etmiyoruz. Bizler tüm bu baskılara sessiz kalmayacağız. Meşru, demokratik haklarımıza sahip çıkmaya devam edeceğiz.” dedi.136

27 Haziran 2015 Kamu Hastaneleri Birliği’nin, İstanbul Üniversitesi’ndeki çalışma sonuçlarını

denetleyip uygun bulmadığı çalışmaları sansürleyebileceği bildirildi. İstanbul Üniversitesindeki rektörlük seçimlerinde rektör seçilen fakat atanmayan rektör Prof. Dr. Raşit Tükel haberle ilgili olarak “İstanbul Üniversitesinin araştırma etiğine ve bilimsel özgürlüklere aykırı böylesi bir protokole imza atmasını utanç verici buluyoruz” dedi.137

28 Haziran 2015 İzmir’de görev yaptığı Kuran kursunda kanun ve yönetmeliğe aykırı

görevlendirmeler ve usulsüz harcamalar yapıldığını Diyanet İşleri Başkanlığı’na şikâyet eden Başöğretici Mehmet Çiftçi, hakkında kurstaki öğrencilere kötü davrandığı iddiasıyla sahte ihbar yapıldı ve bunun üzerine başlatılan soruşturmada uyarı cezası verildi. Çiftçi ardından Manisa'nın Yenice köyüne imam olarak sürgün edildi. Üçüncü kademede görev yaparken beşinci kademeye atanan Çiftçi, yürütmenin durdurulması istemiyle dava açtı.138

13. Onur Yürüyüşü için İstiklal Caddesinde toplananlara polis plastik mermi, biber gazı ve tazyikli suyla müdahale etti. CHP ve HDP'li vekiller polis barikatı önünde zincir 131 http://www.sendika.org/2015/06/gericiden-hirsizdan-katilden-cumhurbaskani-olmaz-diyen-20-kisiye-dava-acildi/132 http://www.radikal.com.tr/turkiye/diktatorler_sokakta_devrilir_pankartina_dort_yil_hapis_isteniyor-1384537133 http://haber.sol.org.tr/turkiye/oglu-linc-edilirken-kurtarmak-isteyen-babaya-sorusturma-var-linc-edenlere-tutuklama-yok134 http://www.birgun.net/haber-detay/dogayi-sev-agaci-koru-pankartina-6-yil-hapis-83490.html135 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29376057.asp136 http://www.cihan.com.tr/haber/Egitim-Sen-Erhun-ogretmen-tayin-degil-surgun-edildi_9441-CHMTgwOTQ0MQ==137 http://gencgazete.org/istanbul-universitesinde-sansur-protokolu/138 http://www.zaman.com.tr/gundem_diyanete-yolsuzlugu-sikayet-eden-kuran-hocasini-surduler_2302474.html

- 18 -

Page 19: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

oluşturarak müdahaleye engel olmaya çalıştılar. Milletvekillerinin açıklamasının ardından barikat açıldı. Bazı eylemciler gözaltına alınırken, görüntü almak isteyen gazeteciler de engellenerek tartaklandı.139

İstanbul’daki 13. Onur Yürüyüşünde, Öğrenci Gençlik Sendikası (Genç-Sen) üyesi üç kişi, sendikanın yaz kampına çağrı için açtıkları masada çalan müzik nedeniyle ”cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla gözaltına alındı. Polis, yaşananları görüntülemek isteyen Bianet Kadın ve LGBTİ Editörü Çiçek Tahaoğlu engellendi. Kaos GL Editörü Yıldız Tar ise polis tarafından tartaklandı. Bu arada üç Genç-Sen’li Cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla gözaltına alındı.140

İşitme ve konuşma engelli altı işçi ile sekiz senedir Tofaş işçisi olan engelli Yusuf Can, bir ay önce Bursa’da otomotiv sektöründe başlayan eylemlerde “slogan attıkları” gerekçesiyle işten çıkarıldı.141

29 Haziran 2015 Şırnak Uludere’de, askeri sevkiyata karşı çıkan köylülere askerler, silah ve gaz

bombaları ile müdahalede bulundu. Saldırı sırasında askerlerin “tekbir getirerek” köylülere ateş açtığı iddia edildi. Saldırıda, Sami Encü, Yusuf Encü ve Sait Encü isimli üç çocuk gözaltına alındı ve bir kişi ayağından vuruldu, bir sendika.org muhabirinin ise küfürlü hakaretlere maruz kaldığı öne sürüldü.142 Köyde bulunan HDP Şırnak Milletvekili Veli Encü, açıklamasında “İnsanların can güvenliği yok, insanlar korku içinde evlerinden çıkamaz haldeler.” dedi.143

Halil İbrahim Gümrük Kapısı'nda, Kuzey Iraklı yetkililerin kendilerini dört gün boyunca keyfi olarak beklettiğini iddia ederek yolu kapatıp basın açıklaması yapmak isteyen Habur Sınır Kapısı üzerinden Kuzey Irak’a yolcu taşıyan şoförlere, polis tazyikli su ve gaz bombaları ile müdahale etti. Müdahale sırasında bazı gazetecilerin kamera ve fotoğraf makineleri hasar görerek kullanılmaz hale geldi.144

30 Haziran 2015 Ankara Üniversitesi Rektörlüğü’nün, Ankara Emniyeti ve Ankara Valiliği’nin

talebiyle haklarında soruşturma başlattığı altı asistan yazılı ifade verdi. Sosyal medya hesapları Valilik tarafından “izlenen” akademisyenlerin Özgecan Aslan cinayetine ilişkin paylaştığı tweet’ler de soruşturma konusu oldu. Kobani’yle dayanışma eylemleri kapsamında 9 Ekim 2014’te Cebeci yerleşkesi önünde oturma eylemi yapan Ankara Üniversitesi öğrencileri polis müdahalesiyle karşı karşıya kalmış ve öğretim görevlisi beş kişi ile Siyasal Bilgiler Fakültesi lisansüstü öğrencisinin de aralarında olduğu 20 kişiyi gözaltına alınmıştı.145

Eskişehir'de, öğretmen Metin Lokumcu'nun öldürülmesini protesto etmek için AKP il binasına yürürken polis tarafından müdahale edilen 76 kişiye, üç yıl sonra dava açıldı.146

İzmir Birleşik Haziran Hareketi üyeleri 10 kişiye, Soma protestosunda, “Hırsız-Katil Erdoğan” sloganı atmaları gerekçesiyle soruşturma başlatıldı.147

139 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/06/150628_istanbul_onur_yuruyusu140 http://www.bianet.org/bianet/lgbti/165636-istiklal-caddesinde-gazetecilere-gozalti-girisimi141 http://www.radikal.com.tr/ekonomi/sagir_ve_dilsiz_isci_slogan_atti_diye_isten_atildi-1387144142 http://www.sendika.org/2015/06/asker-tekbir-getirerek-roboskililere-ates-acti/143 http://www.yuksekovahaber.com/haber/roboskide-askerler-koylulere-saldirdi-157999.htm144 http://www.dha.com.tr/silopide-soforlerin-eylemine-polis-mudahalesi_968798.html145 http://www.diken.com.tr/valilik-istedi-ankara-universitesi-rektorlugu-emir-telakki-etti-asistanlara-twitter-sorusturmasi/146 http://haber.sol.org.tr/turkiye/metin-lokumcu-anmasina-uc-yil-sonra-dava-121111147 http://www.birgun.net/haber-detay/izmir-de-10-haziranci-ya-cumhurbaskanina-hakaret-sorusturmasi-83855.html

- 19 -

Page 20: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Müdahaleye Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepkiler

1 Haziran 2015 Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Ocak 2014'te Adana ve Hatay'da

durdurulan MİT'e ait TIR'lardaki havan, top ve tüfek mermisi gibi mühimmatlara ait olduğu belirtilen görüntüleri yayınlayan Cumhuriyet gazetesine yönelik sansür girişimi ve “terör” iddiasıyla soruşturma açılmasına ilişkin yaptığı açıklamada, bunun demokrasi ve basın özgürlüğü alanlarında sınıfta kalındığının göstergesi olduğunu, Türk medyasının sansüre karşı dayanışma içinde olması gerektiğini belirterek kınadı.148

Alman Haber Ajansı (DPA), Cumhuriyet gazetesine terör soruşturması açılmasının Türkiye'deki medyanın durumunu gözler önüne serdiğini belirterek, “Ya içerikler sansürleniyor, ya da gazetecilere dava açılıyor. Hükümet temsilcileri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan medyada normalin çok üstünde yer alıyor” dedi.149

2 Haziran 2015 İspanya Gazeteci Dernekleri Federasyonu (FAPE), MİT TIR’larıyla ilgili haber

yapan Cumhuriyet gazetesinin ajanlıkla suçlandığını ve Birgün gazetesinden Barış İnce’nin yargılandığını belirterek Türkiye’de medyaya yönelik baskıyı kınadı.150

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, MİT TIR'larına ilişkin iddiaları haberleştiren Cumhuriyet gazetesi genel yayın yönetmeni Can Dündar'a yönelik sözleri ile ilgili Gazetecileri Koruma Komitesi'nce (CPJ) yapılan açıklamada, “Erdoğan'a, yaptıkları haberler işine gelmiyor, hoşuna gitmiyor diye, gazetelere ve gazetecilere yaptığı saldırıları durdurması çağrısında bulunuyoruz” denildi.151

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Can Dündar yönelik sözleri ile medyaya operasyon iddiaları ve seçimlere ilişkin aldığı tavır konusunda, Uluslararası Basın Enstitüsü Hukuk ve İletişim Direktörü Steven M. Ellis yaptığı açıklamada, “Medya özgürlüğü ve demokrasi prensiplerine karşı saygı eksikliği rahatsız edici” dedi. Ellis, seçmenlerin bilgi sahibi olmaması durumunda seçilmiş liderlerden hesap soramayacağını belirterek, “Seçmenlere kendilerinin gelecekleri hakkında bilinçli karar verme imkanı tanınmıyorsa seçimleri yapmanın ne anlamı var?” sorusunu sordu.152

76 akademisyen ve farklı meslek gruplarından 48 kişi, siyasi partilere, medyaya, anayasal kurumlara ve hükümete yaptıkları ortak çağrıda “Başta AKP olmak üzere, seçime katılan bütün partileri, Cumhurbaşkanı’nın seçim kampanyası dışında kalması için ortak tavır almaya, medyayı, Cumhurbaşkanı’nın seçim konuşmalarını yayımlamamaya, RTÜK, YSK ve AYM olmak üzere, sorumlu ve yetkili tüm anayasal kurumları, bu adaletsizliğin düzeltilmesi için göreve, hükümeti ise, devlet olanaklarını Cumhurbaşkanı’nın seçim kampanyasına tahsis etmemeye ve seçim güvenliğini tam bir tarafsızlıkla sağlayıcı önlemler almaya çağırıyoruz” dedi.153

3 Haziran 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın MİT TIR’larındaki silahları haber yaptığı

için “Bedelini ağır ödeyecek, öyle bırakmam onu” dediği Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’a, aralarında Orhan Pamuk, Sezen Aksu, Rutkay Aziz, Metin Akpınar, Genco Erkal ve Beren Saat’in de olduğu birçok sanatçı ve yazar dayanışma mesajı

148 http://www.zaman.com.tr/gundem_gazeteciler-cemiyeti-sansure-karsi-basin-dayanisma-icinde-olmalidir_2297728.html149 http://www.zaman.com.tr/dunya_alman-haber-ajansi-hukumete-elestiri-yonelten-medya-gruplari-baski-altinda_2297762.html150 http://www.cihan.com.tr/haber/Medyaya-yonelik-baskiya-FAPEden-tepki_8030-CHMTc5ODAzMA==151 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/dunya/289725/CPJ_den_Erdogan_a_sert_tepki_.html152 http://www.cihan.com.tr/haber/IPI-Erdogan-ve-destekcilerinin-medyaya-saldirilari-endise-verici_8008-CHMTc5ODAwOA==153 http://www.bianet.org/bianet/siyaset/164985-76-akademisyenden-cumhurbaskanina-karsi-tavir-cagrisi

- 20 -

Page 21: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

göndererek destek verdi.154

G-9 Gazeteciler Platformu, akreditasyonun bir sansür biçimine dönüştüğünü belirterek, seçimler ve oy sayımı sırasında “akreditasyon” uygulanması ihtimaline karşı uyarıda bulundu. Platformca yapılan açıklamada, “Bir süredir AKP iktidarının fiili olarak ortaya koyduğu ve “akreditasyon” olarak nitelendirdiği uygulama açıkça sansüre dönüştü. Seçimlere az bir zaman kala tüm siyasi partileri, güvenlik güçlerini, devlet görevlilerini uyarıyoruz.” denildi.155

Basına uygulanan sansüre İzmir, Bitlis, Manisa, Adana, Kocaeli, Van, Sakarya, Şırnak, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Trabzon, Şanlıurfa baroları tepki gösterdi. Türkiye Barolar Birliği Başkan Yardımcısı Av. Berra Besler yaptığı açıklamada ”Türkiye’de artık hukuk güvenliği diye bir şey yok. ‘Keyfim benim böyle istedi, ben birini tutuklatırım, birini gözaltına aldırırım’ demenin hukukla bağdaşır hiçbir yanı yok. Olaydan hukuk devleti yaşayarak çıkacaktır. En azından Türkiye’de avukatlar ve Barolar Birliği şartlar ne olursa olsun bunu yapmaya azimlidir” dedi.156

Uluslararası basın örgütü, Dünya Gazete ve Haber Yayıncıları Birliği (WAN-IFRA), Türkiye’de basın özgürlüğü ile ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı “darbe destekleyiciliği” yapmakla suçlayarak, Hürriyet’e yönelik sözlerini kınadı.157

Millet gazetesi yazarı Murat Aksoy, gazeteci Can Dündar’a açılan soruşturma ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Dündar’ı tehdit etmesiyle ilgili olarak “Bu tehdit sadece ona değil tüm medyaya yapılmıştır. Hedeflenen eleştirel yaklaşım muhalefet eden her kanalın, her kalemin sindirilmesidir. Ne yazık ki Türkiye'de bugün, medyanın büyük bir kesimi, halkın bilgi almasını yani kamusal işlevini, onu var eden, onu ekonomik olarak besleyen siyasi çizgiye feda etmiş durumda. Bunun için bu medya organları, birer siyasi bültene dönüşmüş durumdadır” dedi.158

Yürüyüş Dergisi ile Ozan Yayıncılık’a yapılan polis operasyonunda 20’den fazla kişinin gözaltına alınması üzerine DİSK Basın İş Sendikası tarafından yapılan açıklamada, “AKP, iktidar endişesi arttıkça giderek daha saldırganlaşıyor. Gerçeklerin ortaya çıkmasını istemiyor, bu nedenle basına yönelik baskılar her gün katmerlenerek artıyor” denildi.159

Slovenya’lı filozof, Slavoj Zizek, MİT TIR’larındaki silahları haber yaptığı için hakkında soruşturma açılan Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’a destek verdiği mesajında “Can Dündar, belli bir kişi, zümre, çıkar odağı için değil, ‘halk için, insanlık için casusluk’ olarak tanımlanan gerçek gazeteciler Julian Assange, Bradley Manning, Edward Snowden zincirinin son halkasıdır” dedi.160

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ve Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Cumhuriyet gazetesi ve Can Dündar'ın MİT TIR’larındaki silahları haber yaptığı için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından tehdit edilmesini kınayarak, Cumhuriyet hakkında başlatılan “terör” soruşturmasının durdurulması için çağrı yaptı.161

4 Haziran 2015 Avrupa Parlamentosu Sosyalist Grup Başkanı, Gianni Pittella, Cumhuriyet gazetesi

ile Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’a yönelik Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tehditleri ve suç duyurusu hakkındaki açıklamasında, bu davranışların kabul edilemez olduğunu söyledi. AP Türkiye Raportörü Hollandalı sosyalist Kati Piri ise aynı açıklamada

154 http://www.diken.com.tr/erdoganin-tehdit-ettigi-cumhuriyete-sanatcilar-da-destek-verdi-yaninizdayiz/155 http://www.bianet.org/bianet/medya/165033-g-9-gazeteciler-platformu-7-haziran-da-akreditasyona-karsi-uyardi156 http://www.baroturk.com/barolar-ayakta-ne-adalet-kaldi-ne-demokrasi-9211h.htm157 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29178747.asp158 http://www.millet.com.tr/can-dundar-ya-da-ozgurluk-sorumluluktur-yazisi-1268342159 http://www.bianet.org/bianet/medya/165031-basin-is-yuruyus-ve-ozan-yayincilik-calisanlari-serbest-birakilsin160http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/290921/Zizek_ten_Can_Dundar_a_destek__Halk_icin_casusluk_yapan_bir_kahraman.html161 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/291073/Kararin_anlami_sansur.html

- 21 -

Page 22: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

“Türk hükümeti ve hukuk sistemi gazetecilere baskı yapmaya derhâl son vermeli” dedi.162

Dünya Gazeteler ve Haber Yayıncıları Birliği’nin (WAN-IFRA) toplantısına konferansına video-konferans aracılığıyla katılan Ekrem Dumanlı’nın konuşmasından sonra söz alan Alman Süddeutsche Zeitung gazetesi Doğu Avrupa Temsilcisi Cathrine Kahlweit, “Türkiye’de gazetecilerin baskı altında olduğu yönündeki haberleri görünce şok geçirdim. Dumanlı'nın konuşmasından sonra Doğu Avrupa medyasının sorunlarını anlatmaya utanıyoru-m” dedi.163

CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, TBMM’de iki aydır hiçbir soru önergesi ve yasa teklifinin işleme konulmadığını, bu uygulamayla tüm milletvekillerinin son iki aylık döneme ait yasama ve denetim yetkisini fiilen askıya alındığını belirtti. Oran, TBMM Başkanı Cemil Çiçek’e başvurup milletvekilinin yasama yetkisini askıya alan bu uygulamaya son verilmesi talebinde bulunduğunu söyledi.164

Türkiye Gazeteciler Sendikası, Yürüyüş Dergisi ile Ozan Yayıncılık bürolarına düzenlenen operasyonu kınadıklarını belirtikleri bir açıklamada “Basın ve ifade özgürlüğünü, halkın haber alma hakkını yok sayan muktedirlerin özgür basını baskılarla, tehditlerle, gözaltılarla, tutuklamalarla susturamayacaklarını artık idrak etmeleri gerekiyor” ifadesine yer verdi.165

RTÜK Üyesi Süleyman Demirkan, seçim dönemi başlangıcından beri toplu açılış, temel atma isimli etkinlikler altında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yayınlarının, YSK kararı uyarınca yapılması gerekli tespit dışında kaldığını ve Erdoğan’ın yayın sürelerinin çoğu zaman AKP mitinglerininkini aştığını belirterek, A Haber, Kanal 24, TGRT ve Ülke TV’de diğer siyasi partilere hemen hemen hiç yer verilmediğini söyledi.166

Parlamento seçimleri öncesi Türkiye'de eleştirel haberler yapan basın organlarına devlet yönetimi ve resmi makamlar tarafından özellikle güçlük çıkarıldığını kaydeden Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü, seçim kampanyası sırasında çok sayıda muhalif yayın organına da adli soruşturma açıldığına dikkat çekti.167

5 Haziran 2015 Aralarında tanınmış akademisyen, hukukçu, yazar ve sanatçılardan oluşan 400

aktivist, “Biz Yurttaşlar” başlığı ile yayınladıkları bir bildiri ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı basın özgürlüğüne yönelik baskılara son vermeye çağırdı. MİT TIR'larında taşınanları bilmenin yurttaşlık hakkı olduğuna vurgu yapılan bildiride, “Karanlık gelişmelerin açığa çıkarılmasını istiyoruz” ifadesine yer verildi. Açıklamada Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Müdürü Can Dündar’a destek verildiği de ifade edildi.168

WAN-IFRA (Dünya Gazeteler ve Haber Yayımcıları Birliği)’nin Washington’daki kongresinde, Türkiye’deki basın ihlallerine dikkat çekmek amacıyla başlatılan imza kampanyasına, katılımcıların, “Türkiye'deki gelişmelerden dolayı şoke oldukları” ve özgür basına tam destek verdikleri bildirildi. Küresel kongre esnasında imzaya açılan mektuba destek daha sonra dünya geneline yayıldı. Yüzlerce önde gelen gazeteci ve medya kuruluşu Türkiye'nin “özgür basın” mücadelesine tam destek verdiklerini açıkladılar.169

6 Haziran 2015 ABD Dışişleri Bakanlığı Stratejik İletişim Başdanışmanı Marie Harf’a basın

toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’la ilgili olarak, “Bir müttefik ülkenin liderinin 162 http://mobil.zaman.com.tr/dunya_cumhuriyete-tehdit-icin-avrupali-sosyalistlerden-cok-sert-kinama_2298152.html163 http://www.bugun.com.tr/gundem/utandiran-tablo-haberi/1675416164 http://odatv.com/n.php?n=tbmm-2-ay-askiya-alindi--0406151200165 http://www.tgs.org.tr/gozaltindaki-meslektaslarimiz-serbest-birakilsin/166 http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/erdogan-parti-lideri-gibi-850021/167 http://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyeye-bas%C4%B1n-%C3%B6zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC-%C3%A7a%C4%9Fr%C4%B1s%C4%B1/a-18496832168 http://www.bianet.org/bianet/siyaset/165081-cumhuriyet-e-ve-can-dundar-a-400-imzayla-destek169 http://www.bugun.com.tr/gundem/medya-temsilcilerinden-turkiyeye-cagri-haberi/1677002

- 22 -

Page 23: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

Amerikan medyası hakkında konuşmasına ilişkin herhangi bir yorumunuz var mı?” sorusu üzerine “Konu gazetecilere gelince, elbette ki ABD düşünce özgürlüğünü destekler. Biz Türkiye’de hükümetin düşünce özgürlüğüne müdahale etmesinden kaygı duyuyoruz. Türk yetkilileri, yargı bağımsızlığı da dâhil olmak üzere demokratik değerleri korumaya, medya ve bilgiye erişim de dahil olmak üzere ifade özgürlüğünü korumaya çağırıyoruz” dedi. Ayrıca, “Erdoğan’ın, Ermeniler, eşcinseller ve gazeteciler için kullandığı olumsuz nitelemeleri, kınıyor ya da eleştiriyor musunuz” sorusunu Harf, “kesinlikle” diyerek yanıtladı.170

Mersin Emek ve Demokrasi Platformu üyeleri, Diyarbakır’da düzenlenen HDP mitingi sırasında meydana gelen patlamayı kınadı. İnsan Hakları Derneği’nin yaptığı araştırmalarda seçim sürecince 187 saldırının gerçekleştiğini ve bu saldırılardan 168’inin HDP’ye yöneltildiği belirtildi.171

Hürriyet Daily News’a konuşan Kemal Kılıçdaroğlu, basın özgürlüğünün ciddi bir sorun haline geldiğini belirterek, “İktidarın ve Cumhurbaşkanı’nın medya üzerinde yoğun bir baskısı var. Bu baskıyı yargıyı kullanarak, tek tek gazetecilere hapis cezası getirerek uyguluyor. İkinci bir yolu da Maliye’yi kullanmak ve kurumlara mali cezalar getirmek. Ayrıca yandaş gazeteler aracılığıyla kitlelere “Şu, şu, şu gazeteleri almayın” çağrısı yapıyor. Aslında yargı, maliye, yandaş kıskacı altında tutuyor medyayı” dedi.172

HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Diyarbakır’da meydana gelen patlamaya yer vermeyen Star, Yeni Şafak, Sabah, Akşam ve Takvim gazetelerinin “Haçlı ittifakı” , “Yeni Türkiye’ye Yeni Haçlılar”, “Grup Selo” diye manşet atmalarını eleştirerek “Bunlar AKP’nin yayın organları. Gazeteler halen bizi hedef gösteriyor. Bunlar bizi linç ettirmeye çalışan gazeteler” dedi.173

7 Haziran 2015 Basın Konseyi Başkanı Pınar Türenç, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın

büyük medyanın sahibi olmak istediğini belirterek, Hürriyet’le Erdoğan arasında yaşananlarla ilgili olarak “Hürriyet’i ‘Havuz’ yapmak istiyor. ‘Büyük medyayı ben kontrol edeyim’ diyor” dedi.174

Doğan Haber Ajansı Genel Müdürü Uğur Cebeci, DHA'nın Twitter hesabının hacklenmesinden sonra Star gazetesinden yayınlanan, “DHA'dan HDP soytarılığı” başlıklı haberle ilgili “Bugünkü Star gazetesi bunu 'DHA'dan HDP soytarılığı' gibi ahlaki olmayan, yayıncılık ve meslek ilkelerine yakışmayan, sadece kasıt amacıyla uydurduğu başlıkla okuyucuları ile paylaşmıştır. Her şeyi Doğan Grubu'na maletmekle ünlü bu gazetenin davranış bozukluğunu anlamaya imkan yoktur.” dedi.175

Star gazetesi'nin Batman muhabiri Yusuf Uyanık, gazetesinin Diyarbakır'daki HDP mitingine düzenlenen saldırıyı haberleştirmemesine tepki göstererek istifa etti. Uyanık, Twitter'dan yaptığı açıklamada “HDP mitinginde yaşanan patlamayı haber değeri görmeyen Star gazetesi’nin Batman Muhabirliğini bıraktığımı bildiririm” açıklaması yaptı.176 

8 Haziran 2015 Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, Türkiye'de genel seçimlerin özgür ve

adil bir ortamda gerçekleştirildiğini belirterek “Türkiye'deki seçimler sağlıklı bir demokratik egzersizdi. Katılım fevkalade ve seçimler serbest ve adildi. Bu seçim Türk demokrasisinin çoğulculuğu ve canlılığının delili olarak duruyor” dedi.177

170 http://www.gazetevatan.com/abd-den-ifade-ozgurlugu-uyarisi-798858-dunya/171 http://www.milliyet.com.tr/emek-ve-demokrasi-platformu-uyeleri-mersin-yerelhaber-826431/172 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29209335.asp173 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/demirtastan-erdogana-beni--haberi/1679604174 http://www.bugun.com.tr/basin-konseyi-baskani-pinar-turenc-hurriyet-havuz-yapilmak-isteniyor-haberi/1679839175http://haber.sol.org.tr/medya/dhadan-star-gazetesine-yanit-davranis-bozuklugunu-anlamaya-imkan-yok-118885176http://t24.com.tr/haber/star-muhabiri-diyarbakirdaki-patlamayi-haber-yapmayan-gazetesinden-istifa-etti,298978177 http://www.aa.com.tr/tr/secim-2015/533753--quot-turkiyedeki-secimler-ozgur-ve-adildi-quot

- 23 -

Page 24: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Misket Dikmen, genel seçimler konusunda yaptığı bir açıklamada “Demokrasinin olmazsa olmazlarından biri de basın ve ifade özgürlüğüdür. Temennimiz, özellikle son 12 yıldır süregelen ve son dönemlerde gittikçe artan basın ve ifade özgürlüğünün önündeki engellerin, yeni dönemde bir daha yaşanmamasıdır. Yeni oluşan Meclis'ten en önemli beklentimiz, basın ve ifade özgürlüğünün önündeki yasal engellerin kaldırılması, gazetecilerin daha iyi koşullarda çalışmasının sağlanması, akreditasyon ayıbının tüm kurum ve kuruluşlarda rafa kaldırılması, hiçbir kişinin yazdıkları veya düşündükleri nedeniyle ceza almamasıdır” dedi.178

Bursa Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nuri Kolaylı, Bursaspor Kulübü Başkanı Recep Bölükbaşı'nın yerel basını hedef alan açıklamalarıyla ilgili olarak, “Meslektaşlarımızı zan altında bırakması, fedakârca görev yapan arkadaşlarımızı yaralamıştır. Sayın başkanı açıklama yaparken kesin delillere dayanarak ve isim belirterek bilgi vermeye, böyle bir bilgi söz konusu değilse de muğlak ifadeler kullanmamaya davet ediyorum” dedi.179

9 Haziran 2015 New York Times, 7 Haziran seçim sonuçlarını değerlendirdiği başyazısında,

“Türkiye’de demokrasi kazandı” dedi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türk medyasını korkutması ve müdahale etmesinin uzun süredir devam ettiğini ifade eden gazete, bu durumun giderek vahim hale geldiğini de belirtti.180

İngiliz Financial Times gazetesi, genel seçimler ile ilgili, “Erdoğan'ın Türkiye’sinde kazanan halkın gücü oldu” adlı başyazısında, “Recep Tayyip Erdoğan'ın Türkiye'ye baskı rejimi dayatma girişiminin ağır bir darbe aldığını; Erdoğan'ın artık, otoriter emellerinin ve inatçı liderliğinin seçmenlerce açıkça reddedildiğini, anlaması gerektiğini belirtti.181

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) tarafından hazırlanan raporda 7 Haziran seçim kampanyası sırasında, “iktidar partisi aleyhine eleştiri yapan basın kuruluşları ve gazeteciler seçim kampanyası süresince baskı ve gözdağı uygulamalarına maruz kaldı” denildi.182

Avrupa Parlamentosu Başkan Yardımcısı Alexander Graf Lambsdorff, Türkiye’deki partilerin bir araya gelerek müzakereler yapıp ülkeyi yönetmeleri gerektiğini belirterek “Türkiye’de basına karşı uygulanan sansür, hukukun keyfi kararları ve ölçüsüz polis şiddetinin hiçbir şekilde AB değerleri ile eşleştirilemeyeceğini” söyledi.183

Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Derik Başkomiseri Uğur Gezer konvoyla HDP’nin barajı geçmesini kutlayan vatandaşlara, “Sokakta konvoy yapmanızı yasaklıyorum. Erkek olanınız varsa yapsın görelim” dedi.184

10 Haziran 2015 Avrupa Parlamentosu, Türkiye ilerleme raporunda 7 Haziran seçimlerinin Türk

demokrasisinin gücünü gösterdiğini belirterek, tüm siyasi partilere istikrarlı ve temsil hüviyeti yüksek bir hükümet kurulması için çalışma yapmaları çağrısında bulunuldu.185

Artı1T Gazete Tasarım Günleri'nin konuğu olan tanınmış foto muhabiri Ara Güler yaptığı açıklamada, “Dijital, gazeteciye sürat katmıştır. Cannes Film Festivali'ne 11 kez katıldım. Oradan birçok ünlünün fotoğrafını gönderdim. O dönem sansür de vardı. Fotoğrafları posta ile gönderirken sıkıntı yaşardık. Gazeteciye sansür nasıl yaparsın? Haber

178 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/igc-yeni-meclisten-beklentimiz--haberi/1683916179 http://www.haberturk.com/spor/futbol/haber/1088573-bgcden-bursaspor-baskani-bolukbasina-yanit180 http://www.diken.com.tr/had-bilmez-new-york-times-sert-adam-erdogan-alinganlarin-en-alingani/181 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/06/150609_ft_turkiye_secim182 http://www.milliyet.com.tr/-saldirilar-oldu-secim-kurallari/siyaset/detay/2071268/default.htm183 http://www.cihan.com.tr/tr/haber/Basin-ozgurlugune-saldiri-ve-keyfi-kararlar-AB-ilkeleri-ile-bagdastirilamaz_9911-CHMTc5OTkxMS80184http://www.evrensel.net/haber/114892/polisten-yurttaslara-sosyal-medyadan-tehdit#.VXcnakZ9mTh.twitter185 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/apnin-turkiye-raporunda--haberi/1687081

- 24 -

Page 25: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

bizim yaşam kaynağımızdır. Basın insanı yönlendirir. İhtilal dönemlerinde sansür uygulayanlara derdik, 'Senin yaptığın darbeden biz olmasak kimsenin haberi olmaz' diye” dedi.186

Guardian’ın başyazısında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a bir çağrıda bulunarak, Erdoğan'ın, Guardian hakkındaki “dayanaksız suçlaması” nedeniyle özür dilemesini gerektiğini yazdı.187

11 Haziran 2015 Çukurova Gazeteciler Cemiyeti Diyarbakır’da DHA ve İHA muhabirlerine yönelik

saldırıyı kınayarak “Düşünce ve ifade özgürlüğünün kullanılmasının başlıca yolu olan basın ve yayın özgürlüğü, temel insan haklarındandır. Bu hakların demokratik hukuk devletinde anayasal güvence altında olması esastır” dedi.188

13 Haziran 2015 İngiliz haber ajansı Reuters, “Seçilmiş otokratlar, gazetecilere haddini öğrenmesinde

yardımcı oluyor” başlıklı haber analizinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlık planlarının AKP’nin seçimlerde aldığı oy oranıyla birlikte yok olduğuna dikkat çekildi. “Erdoğan, demokrasinin yeni, sallantıda ya da her ikisinin birden olduğu ülkelerde görülen bir trendin hem öncüsü hem de takipçisi oldu. Medyayı düşmanı gibi gördü, onlara saldırdı ve daha özgürlükçü olduğu ilk başbakanlık yıllarında kontrolüne aldığı küçük alanlara hapsetti” denildi. Gazetelerin, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından “tahammül edilemez” bulunduğunun belirtildiği analizde, Türkiye’de farklı gerekçelerle tutuklanan gazeteci sayısının diğer ülkelere kıyasla çok yüksek olduğu da vurgulandı.189

14 Haziran 2015 Hüda-Par üyesi Mehmet Demir, Diyarbakır’da çıkan olaylarda saldırıya uğrayan

İHA muhabiri Burak Emek’e geçmiş olsun ziyaretinde bulundu. Demir, “Basın özgürlüğü denen bir şey var. Sadece Türkiye’de değil, dünyada bu var. Basın elbette ki olayların olduğu yere gidecek ve halkı bilgilendirecek. Biz basın özgürlüğünün sürekli yayılmasını ve bundan yana olduğumuzu her platformda dile getirmeye çalışıyoruz” dedi.190

İstanbul Belgesel Sinema Günleri’nde konuşan yönetmen ve sinema yazarı Necati Sönmez, belgesellere yapılan sansürün tesadüf olmadığını belirterek “Sansüre Takılan Filmler” başlığıyla bir seçkinin festivalin özel bölümlerinden olduğunu, sansür durumunun, bu seçkiyle bir kez daha izleneceğini” söyledi.191

Gazeteci Hidayet Karaca, seçimler sonrası yazdığı köşe yazısında “Medya özgürlüğü, ifade hürriyeti, yargı bağımsızlığı ve hukukun üstünlüğü, demokrasinin en vazgeçilmez özellikleriydi ama yaşadığımız süreçte en temel özgürlükler yok hükmünde sayıldı. Tıpkı hâkimin hakkımızda verdiği tahliye kararının yok hükmünde sayılması gibi. Türkiye bu seçim sonuçlarını fırsata çevirmek zorunda. Gerileyen demokratik hakların tekrar kazanılması, AB sürecinde yavaşlayan adımların tekrar hızlanması ile bölgemizde örnek olarak gösterilecek reformlar yapmalıyız” dedi.192

15 Haziran 2015 Halkın Kurtuluş Partisi, dokunulmazlıkları kalkan eski bakanlar Egemen Bağış,

Muammer Güler, Zafer Çağlayan ve Erdoğan Bayraktar hakkında soruşturma başlatılması için

186 http://www.zaman.com.tr/aktuel_ara-guler-dijitallik-gazeteciye-surat-katti_2299243.html187 http://www.bbc.com/turkce/basinozeti/2015/06/150610_basin_ozeti188 http://www.milliyet.com.tr/cgc-sorumlular-bulunsun-hesap-sorulsun-adana-yerelhaber-831310/189http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/298161/Reuters_tan_Erdogan_analizi__Secilmis_otokrat__basina__haddini_ogretiyor_.html190 http://www.milliyet.com.tr/huda-par-dan-iha-muhabirine-gecmis-olsun-diyarbakir-yerelhaber-838041/191 http://www.evrensel.net/haber/115219/sansure-karsi-direnen-belgeseller-documentaristte192 http://www.zaman.com.tr/yorum_turkiye-kazandi-demokrasi-kaybetmesin_2299945.html

- 25 -

Page 26: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

suç duyurusunda bulundu. Dilekçede dört eski bakanın “Suç işlemek için örgüt kurmak”, “Zimmet”, “İrtikap” ve “Görevi kötüye kullanma” suçlarından yargılanmaları istendi.193

Ordu’nun Ünye ilçesinde “Ünye’den Dünyaya AB İle Medya Açılımı” projesi kapsamında düzenlenen “İfade Özgürlüğü, Medya Etiği ve İnsan Hakları” konulu seminerde konuşan KTÜ İletişim Fakültesi Dekan Yrd. Doç. Dr. Yavuz Bayram “Özgür basının oksijeni, ifade özgürlüğüdür. Demokratik ve yaşanabilir bir toplumdan bahsedebilmek için o toplumda insan hakları ve demokrasi olmalıdır. Bunu zedeleyen durumların başında da basın haklarının engellenmesi gelmektedir” dedi.194

16 Haziran 2015 Basın Konseyi, Şanlıurfa'da, sınırda incelemeler yaptıktan sonra gazetecilerle bir

araya gelen Şanlıurfa Valisi İzzettin Küçük' ün, soru soran gazetecileri gözaltına aldırmasına “sıkıyönetim zamanlarında bile valilerin, görev alanlarının dışına çıkarak; bu tür vazifeleri üstlendiklerine tanık olduğumuzu pek hatırlamıyoruz” diyerek kınadıklarını belirtti.195

Berkin Elvan’ın ailesinin avukatı Oya Aslan, Mehmet Selim Kiraz’ın ölümünün ardından atanan savcıya ulaşamadıklarını belirterek, ”Dört kişinin kimliğinin belirlenmesi gerekiyor. Savcı harekete geçmiyor, avukatlardan kaçıyor. Soruşturma ilerlemiyor. İlerlememesinin nedeni siyasi iktidardan aldıkları güç. Dolayısıyla yargılama süreci, siyasi iktidar tarafından sabote edilmiş durumda” dedi.196

17 Haziran 2015 DİSK Basın-İş Sendikası, Urfa Valisi’nin sorularını beğenmediği gazetecileri

gözaltına aldırmasıyla ilgili yaptıkları açıklamada “Türkiye’deki basın özgürlüğü her geçen gün daha fazla ayaklar altına alınıyor. Bir süredir gazetecilerin basın toplantılarında soru yöneltmesi bile baskı ve gözaltı sebebi oluyor” dedi.197

Today's Zaman Genel Yayın Yönetmeni Bülent Keneş hakkında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'a yönelik hakaret suçlaması nedeniyle mahkemenin verdiği 21 aylık hapis cezasına Birleşmiş Milletlerden tepki geldi. BM Genel Sekreteri Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, BM'nin gazetecilerin herhangi bir taciz olmadan görevlerini yerine getirebilmeleri gerektiğini savundu.198

18 Haziran 2015 Alman Gazeteciler Birliği (DJU) Başkanı Ulrich Janßen, Türkiye'de gazetecilere

gözdağı verilmeye çalışıldığını düşündüklerini belirterek “Elimizdeki bilgilere göre Türkiye’deki iktidar, eleştirel gazeteciliği Türkiye düşmanlığıyla eşdeğer tutuyor. Oradaki meslektaşlarımız, sadece mesleklerini yapıyorlar diye hükümet tarafından devlet düşmanlığıyla suçlanıyorlar. Terörizm suçlamasına maruz kalıyorlar” dedi.199 

19 Haziran 2015 Türkiye'de yaşayan ABD'li tarihçi Dr. Adam McConnel, ABD basınındaki

Türkiye'ye ilişkin haber ve yorumları eleştirerek, ABD medyasında başka ülkelerle ilgili haberlerin farklı yansıtıldığını söyledi. “Türkiye'de basına karşı devletten gelen, sistematik bir baskı yok, Türk basınında herkes her istediğini yazıyor. Gazetelere bakın, her şey var. Bu arada etik dışı şeyler de yazılıyor. Aslında anarşik bir durum var. Kural yok” dedi. “Türk basınında herhangi bir ahlaki veya profesyonel standart olmadığını öne süren McConnel,

193 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29287261.asp194 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/bayram-ozgur-basinin-oksijeni--haberi/1693844195 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/basin-konseyi-valinin-talimatiyla--haberi/1695838196 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29297787.asp197 http://www.sendika.org/2015/06/disk-basin-is-urfa-valisi-ve-savas-ceteleri-gazetecilerden-elini-cekmeli/198http://www.zaman.com.tr/gundem_bmden-kenese-verilen-cezaya-tepki_2300647.html199 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/alman-gazeteciler-birliginden--haberi/1699856

- 26 -

Page 27: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

siyasal görüşlere göre haber yapıldığını belirtti.200

Türkiye Gazeteciler Sendikasınca yapılan bir açıklamada, Basın İlan Kurumunun, İstanbul Adliyesi'nde saldırı sonucu hayatını kaybeden savcı Mehmet Selim Kiraz haberleri ile ilgili olarak bazı gazetelere uyguladığı ilan kesme cezasını kınadı. Açıklamada “Gazetelerin yaptıkları haberleri, yayınladıkları fotoğrafları BİK yönetimine sormasının kabul edilemeyeceği gibi, BİK'nun da bu konuda cezai yaptırım sahibi olması basın özgürlüğü açısından utanç vericidir” denildi.201

Ekonomi ve Barış Enstitüsü (The Institute for Economics and Peace /IEP)'nün yayınladığı, yeryüzündeki çatışma ve savaş alanları, basın özgürlüğü, askeri harcamalar, suç oranı gibi kriterleri kapsayan Küresel Barış Endeksi'nde Türkiye 162 ülke arasında Mozambik, Zimbabve, Ermenistan, Gambiya, Uganda, Uruguay, Tunus, Çin'in gerisinde kalarak 135. sırada yer aldı. Türkiye, 2014’te 128. sırada bulunuyordu.202

Sosyal medya hesabından, Atatürk’ün imzalı fotoğrafının yanına iliştirilmiş ”Sıcak diye orucu bozmayın burası daha sıcak” görseliyle paylaşım yapan Bursa İnegöl İlçe Milli Eğitim Şube Müdürü Mustafa Karaaslan'a, Atatürkçü Düşünce Derneği sahip çıktı. Atatürkçü Düşünce Derneği İnegöl Şube Başkanı Ali Darıcı, “yurt genelinde konu ile ilgili çok telefon aldıklarını ama Mustafa Karaarslan´ı tanıdıklarını ve böyle bir şey yapacağına inanmadıklarını” söyledi. Mustafa Karaarslan, sosyal medyada çok sayıda tepki ile karşılanan, paylaşımı kendisinin yapmadığını, hesabının ele geçirildiğini açıklamıştı.203

Fox TV haber spikeri Fatih Portakal, Eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün danışmanı Ahmet Sever'in yazmış olduğu kitabın sorunsuz çıkmasının ve Gül'ün, “Ben sansür uygulamam yasak uygulamam” demesi hakkında, kitabın Gül'ün rızası olmadan yayınlanmasının mümkün olmadığını belirterek, “Sansüre ve yasaklara karşıyım diyen birisi bu ülkede Cumhurbaşkanlığı döneminde Twitter, Youtube’a internet yasağı konuldu hiç ağzını açmadı, hiç tavır koymadı ve işte maalesef şimdi, o zaman cumhurbaşkanı iken yapmadıklarını kitabı için söylüyor” dedi. 204

20 Haziran 2015 Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), Today's Zaman gazetesi editörü Bülent

Keneş'e, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a hakaret ettiği suçlaması ile açılan dava konusunda gazetecilerin yasal yollardan tehdit etmekten vazgeçmesi için Erdoğan’a çağrıda bulundu. Açıklamada kamu görevlilerinin eleştiriye tahammüllü olmaları gerektiğine işaret edildi.205

21 Haziran 2015 Gazeteciler Konfederasyonu'nca, Basın İlan Kurumu'nun 39 gazete hakkında ilan

kesme cezası uygulamasına ilişkin yapılan açıklamada “BİK, kamu ilanlarını belli kriterler çerçevesinde yazılı basına dağıtan bir kamu kurumudur. Böyle bir kamu kurumu, herhangi bir şikayet olmaksızın resen hareket edip yargının görevini üstlenemez. BİK, ancak hak ihaleleri konusunda şikayet olduğunda cezai işlem uygulayabilir” denildi.206

Breaking Israel News, Hürriyet muhabiri Tolga Tanış'a, yayınladığı “POTUS ve Beyefendi” isimli kitabı nedeniyle açılan hakaret davası konusunda “Türkiye'deki gazete editörlerinin hapse atılmakta tehdit edilmesinin dünyanın diğer otoriter rejimleri ile benzerlik gösterdiği” yorumunda bulundu.207

200 http://www.milliyet.com.tr/abd-basinindaki-turkiye-imajina/dunya/detay/2076192/default.htm201 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/tgs-ilan-kesme-cezasi-basin--haberi/1701180202 http://www.bugun.com.tr/gundem/turkiye-7-basamak-geriledi-haberi/1699961203 http://odatv.com/n.php?n=o-mesaji-paylasan-isme-add-sahip-cikti--1906151200204 http://www.rotahaber.com/medya/sayin-gul-cesaret-noksani-miydiniz-h536810.html205 http://www.todayszaman.com/latest-news_journalist-faces-investigation-for-insulting-erdogan-in-book-on-turkish-us-ties_390183.html206 http://www.aa.com.tr/tr/u/541773--bikten-39-gazeteye-ilan-kesme-cezasi207 http://www.breakingisraelnews.com/43799/turkey-cracks-down-on-the-free-press-opinion/#UPsB86M8Emd3hVu5.97

- 27 -

Page 28: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

Basın İlan Kurumu’nun Savcı Mehmet Selim Kiraz'ın Çağlayan Adliyesi'nde rehin alınmasıyla ilgili fotoğrafları yayınlayan 39 gazeteye verdiği cezayı CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık, HDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan ve CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal “halkın haber alma hakkına indirilmiş bir darbe” olarak değerlendirdi.208

22 Haziran 2015 Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar, MİT TIR’ları

soruşturmasında tutuklanan savcı Özcan Şişman’ın mahkemede yaptığı savunmanın görüntülerinin yer aldığı habere medyanın ve siyasi partilerin kayıtsız kalmasına tepki göstererek “Devletin istihbarat teşkilatı içinden birilerinin, ülke toprakları içinde katliama aracılık ettiği iddiası, futbolda transfer haberleri kadar bile dikkat çekmedi. Hükümet, MİT, susarak bu iddiayı örtbas edemez” dedi.209

İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Misket Dikmen, Basın İlan Kurumu'nun, Berkin Elvan soruşturmasını yürüten savcı Mehmet Selim Kiraz'ın adliyedeki odasında rehin alındığı ana ilişkin fotoğrafları yayınlayan gazetelere ilan kesme cezası vermesine “Gazetelerin teknik, dağıtım, tiraj gibi özelliklerini denetlemek ve resmi ilanları adaletli bir şekilde dağıtmakla görevli olan bir kurumun RTÜK gibi hareket etmesi BİK’in asli görev ve yetkileri arasında değildir” diyerek tepki gösterdi.210

23 Haziran 2015 Avrupa Parlamentosu anayasa danışma organı Venedik Komisyonu, Türkiye’deki

hukuk ihlalleri ile ilgili bir bildiri yayımladı. Bildiride, Türkiye'de yargı bağımsızlığına yönelik yeterli teminatın olmadığı ifade edilerek, HSYK’nın devam eden davalara müdahalesinin yasaklanması istendi. Türkiye’deki hukuk ihlalleri örneklerinin maddeler halinde yer aldığı bildiride, “Bu örnekler, Avrupa değerleri ve evrensel standartlarını açık şekilde ihlal edecek şekilde bir yargıya müdahale kalıbını ortaya koymaktadır” denildi.211

Uluslararası Şeffaflık Derneği 7 Haziran 2015 Milletvekili Genel Seçimleri kampanya ve propaganda döneminin şeffaf, adil ve eşitlikçi bir rekabet ortamında geçip geçmediğini takip ettiği “7 Haziran 2015 Milletvekili Genel Seçimi Dönemine İlişkin İhlaller ve Yüksek Seçim Kurulu” başlıklı raporunu yayınladı. YSK’nın basından derlediği şikayetlerin sıralanmasından yararlanarak hazırlanan raporda, 7 Nisan – 5 Haziran 2015 tarihleri arasında Türkiye çapında 26 ihlal başvurusu yapıldığı belirtildi.212 Raporda, 19 Haziran 2015 tarihi itibariyle YSK’nın başvuruların 17’sine elektronik ortamda cevap verildiğini ancak, yanıtların esasa ilişkin olmayıp ‘yalnızca kanunla belirlenen bir prosedürün yerine getirilmeye çalışıldığını göstermektedir” denildi. Seçimlerin denetimi yetkisine sahip olan YSK’nın, seçimlerin güvenliğini ihlal edenlere, engelleyenlere karşı gerekli önlemleri alma yetkisi” olduğuna dikkat çeken rapor, “YSK’nın Anayasa ile kendisine verilmiş olan seçim sürecini düzenleme, denetleme ve seçim güvenliğini sağlama görevini, 25. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri sürecinde yerine getirmekte eksiklikler”i olduğu yorumunda bulunmuştur.213

25 Haziran 2015 TGC, siyasi partilerin grup başkan vekillerine sunduğu “Medyanın Sorunları ve

Çözüm Önerileri” başlıklı raporunda 10 yıldır Türkiye’de “halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkı” için görev yapan gazetecilerin yaşadığı zorluklar ve çözüm önerilerini 208 CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık, HDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan, CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal209 http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/303597/Susarak_kurtulamazsiniz.html210 http://www.haberler.com/igc-baskani-dikmen-den-bik-e-ilan-kesme-tepkisi-7439921-haberi/211 http://www.bugun.com.tr/gundem/mutlaka-engellenmeli-haberi/1705317212 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/seffaflik-dernegi-secimde-26-ihlal--haberi/1706562213 http://www.seffaflik.org/wp-content/uploads/2015/06/secim-rapor-SMALL.pdf

- 28 -

Page 29: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

sıraladı. Rapor “Çalışma Yaşamına Dair Sorunlar”, “Yayın Yasakları”, “Akreditasyon Uygulaması”, “Erişim Engelleme Kararı”, “Terörle Mücadele Kanunu”, “İç Güvenlik Paketi”, “Gazetecilerin İşsizlik Sorunu”, “Gazetecilerin Sendikasızlık Sorunu” ve “Gazetecilerin Tutuklanması” başlıklarından oluşuyor.214

26 Haziran 2015 ABD Dışişleri Bakanlığı'nın hazırladığı, “2014 İnsan Hakları Raporu”nun Türkiye'ye

ayrılan bölümünde, hükümetin uygulamalarını eleştiren medya kuruluşları ve gazeteciler üzerinde intikam amaçlı cezalandırma, hapse atma, işinden ettirme gibi politikalar uygulandığı belirtilerek, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, kendisini eleştiren gazetecilere, adlarını vererek açıkça saldırdı” ifadeleri kullanıldı. Raporda ayrıca yolsuzluk, 17 ve 25 Aralık soruşturmalarının hükümet tarafından kapatıldığı ve delillerin yok edildiği, yeni kurulan Sulh Ceza Mahkemeleri sayesinde hükümete yönelik herhangi bir soruşturmanın açılmasının zorlandığı vurgulandı.215

27 Haziran 2015 Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi bünyesinde hazırlanan ve Türkiye’nin

insan hakları alanındaki durumunu inceleyen “Evrensel Periyodik İnceleme Mekanizması” (EPİM) raporunun görüşmelerinde, gazeteci Can Dündar’ın 42 yıl hapis cezası istemi ile yargılandığı, gazeteci Hidayet Karaca’nın TV dizisi senaryosundan dolayı terör şüphesi ile hapiste bulunduğuna işaret edilerek, Türkiye'de ifade özgürlüğünün teminat altına alınması çağrısı yapıldı. Türkiye Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Büyükelçi Mehmet Ferden Çarıkçı rapor sonrası Türkiye’ye sunulan 278 tavsiyenin 199 tanesinin kabul edildiğini ve yürürlüğe girdiğini söyledi.216

Kamu Hastaneleri Birliği yöneticilerine, İstanbul Üniversitesindeki çalışma sonuçlarını denetleme ve ‘uygun bulunmayan’ çalışmaları sansürleme yetkisi verilmesi üzerine İstanbul Üniversitesindeki rektörlük seçimlerinde rektör seçilen fakat atanmayan rektör Prof. Dr. Raşit Tükel, “İstanbul Üniversitesinin araştırma etiğine ve bilimsel özgürlüklere aykırı böylesi bir protokole imza atmasını utanç verici buluyoruz” dedi.217

Avrupa Liberaller ve Demokratlar İttifakı Genel Başkanı Graham Watson, Zaman Gazetesi'ni ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, “Seçim sonuçlarının ardından basın ve ifade hürriyeti konusunda daha fazla iyimserim. Çünkü bu sonuçlar, Türk halkının, hukukun üstünlüğüne dayalı modern, şeffaf ve hoşgörülü demokratik bir devlet istediğini gösteren açık bir mesajıdır. AKP'ye olan desteğin devam etmesine şaşırmadım. Fakat AKP, özellikle Gezi Parkı olaylarının ardından demokratik reformlar, hukukun üstünlüğü, medya özgürlüğü, toplanma hürriyeti gibi konularda endişeli olan insanları kaybetti.” dedi.218

28 Haziran 2015 Ankara Barosu Çocuk Hakları Merkezi Başkanı avukat Sabit Aktaş, cinsel istismar

suçlarında gerekli cezanın verilmesi için uzmanlaşmış mahkemelerin olması gerektiğini, cinsel istismar konulu yargılamalarda hatalar yapıldığını belirterek “Buna ilişkin ceza usul kanunu 2005 Temmuz’unda yürürlüğü girdi. 2015 Temmuz’undan bugüne kadar hala çocukların ve mağdurların sesli ve görüntülü ifadelerinin alınabileceğinin alt yapısını oluşturmadık” dedi.219

İstanbul da düzenlenen 13. Onur Yürüyüşü’ne destek veren CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, İstanbul Valiliği ve İçişleri Bakanlığı'nı aradıklarını ancak hiçbir 214 http://www.bianet.org/bianet/medya/165580-tgc-den-yeni-meclis-e-medya-sorunlari-raporu215 http://www.radikal.com.tr/dunya/abdden_turkiyeye_sert_elestiri-1385913216 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/308429/Can_Dundar_a_dava_BM_de_konusuldu.html217 http://gencgazete.org/istanbul-universitesinde-sansur-protokolu/218 http://www.zaman.com.tr/dunya_7-haziran-medya-ozgurlugu-icin-iyi-mesaj_2302278.html219 http://www.cihan.com.tr/tr/haber/Cinsel-istismara-gerekli-cezanin-verilmesi-icin-uzmanlasmis-mahkemeler-gerekli_0140-CHMTgxMDE0MA==

- 29 -

Page 30: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

yetkilinin telefonlara cevap vermediğini, polislerin çoğunda kask olmadığını, yaka numarası bulunmadığını belirterek, bu nedenle “kimin suç işlediğinin de bulunamayacağını” söyledi.220

Anadolu Alevi Bektaşi Federasyonu'nu Başkanı Cengiz Hortoğlu, her türlü vesayete karşı olduklarını, bir ülkede yaşayan insanlar haksızlığa uğramayacağına, fişlenmeyeceğine, kategorize edilmeyeceğine, dışlanmayacağına inanırsa, hakkının ve özgürlüklerinin teslim edileceğini kabul ederse bu ülkeye aidiyet duygusunun artacağını belirterek “Demokratik rejimi savunmak için demokratik yoldan ayrılmadan her türlü bedeli ödemeye hazırız” dedi.221

29 Haziran 2015 Türkiye Gazeteciler Sendikası, Star gazetesinin, HDP Eş Genel Başkanı Figen

Yüksekdağ'ı hedef alan ve kişiliğine yöneltilen hakaretleri içeren makalesi, nedeniyle kınadı. Açıklamada gazeteye, özür dileme çağrısında bulunan TGS, “Manşet ve haberde kullanılan cinsiyetçi ve hedef haline getiren dil ile sadece Yüksekdağ değil, aynı zamanda siyaset yapan, itiraz eden, hükümeti eleştiren, yazan, çizen tüm kadınlar da hedef tahtasına oturtuldu” ifadelerini kullandı.222

Avrupa Birliği desteği ve Güneydoğu Avrupa Profesyonel Medya Ağı işbirliğiyle Punto 24 (P24) tarafından düzenlenen AB Araştırmacı Gazetecilik Ödülleri töreninde konuşan gazeteci yazar ve P24 Onursal Başkanı Hasan Cemal, “son yıllarda gazeteciliğin özü olan bağımsız özgür haberciliği ve gazeteciliği yok etmeye çalışan bir Erdoğan düzeni kurulmaya çalışıldığını” söyledi.223

Hakkari Uludere’de 2011 tarihinde 34 kişinin bombalanarak öldürülmesine ilişkin yaptığı haberden dolayı hakim karşısına çıkacak olan tutuklu gazeteci Mehmet Baransu, “Uludere katliamının faili bulundu” başlıklı çağrıda “Benim için değil, Uludere’de öldürülenler için adliyede olun. Bir katliamı açığa çıkarmak ne zaman suç oldu? Sayın Selahattin Demirtaş özelinde Uludere katliamına duyarlı tüm aydınlar, gazeteciler ve vatandaşlara Uludere’de 34 insanımız katledilmiş, dosya kapatılmıştı. Hesap veren olmamıştı. Bu katliamın sorumlusu bulunmuş, sorumlusu benmişim” dedi.224

Gazetecilere yönelik baskı, tehdit ve tutuklamaların ortadan kalkması ve çalışanların sorunlarının çözümü için Gazetecilere Özgürlük Platformu'nun yeni kurulacak hükümetten beklentilerini dile getirdikleri toplantıda konuşan Çağdaş Gazeteciler Derneği Başkanı Ahmet Abakay, “Türkiye’de gazetecilik mesleğimizle ilgili en önemli sorun siyasaldır. Çünkü basına düşman bir iktidarla karşı karşıyayız.” dedi. Basın Enstitüsü Derneği Başkanı Kadri Gürsel ise, “AKP’nin ortağı olacak hükümetin Maliye Bakanlığını AKP’den kurtarması gerekiyor. Medya sahipliğinin yeniden düzenlenmesi, medya patronlarının rehine konumundan çıkarılması gerekiyor. Basının özgürleştirilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.225

İnsan Hakları Derneği Merkez Yürütme Kurulu Üyesi avukat Eren Keskin, Balyoz darbe planı belgesini temin ettiği gerekçesiyle tutuklanan gazeteci Mehmet Baransu'nun bu süreçte yaşadıklarının hem yazılı hukuka hem de uluslararası hukuka uymadığını belirterek “Baransu'nun görüşlerine katılırsınız katılmazsınız ama onun yaptığı gazeteciliktir. Yaptığı gazeteciliği de beğenirsiniz ya da beğenmezsiniz ama onun ifade özgürlüğü vardır. Baransu'ya yapılanlar, ifade özgürlüğü önünde bir engel oluşturmaktır” dedi.226

30 Haziran 2015

220 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/06/150628_istanbul_onur_yuruyusu221 http://www.bugun.com.tr/cengiz-hortoglu-demokrasi-istiyoruz-her-turlu-bedeli-oderiz-haberi/1713360222 http://www.birgun.net/haber-detay/tgs-star-cinsiyetci-diliyle-tum-kadinlari-hedef-aldi-83792.html223 http://www.cihan.com.tr/tr/haber/Gazeteciligi-yok-etmeye-calisan-bir-Erdogan-duzeni-kurulmaya-calisildi_9951-CHMTgwOTk1MQ==224 http://www.cihan.com.tr/tr/haber/Mehmet-Baransu-Benim-icin-degil-Uluderede-oldurulenler-icin-adliyede-olun-_9939-CHMTgwOTkzOQ==225 http://www.cihan.com.tr/tr/haber/Gazeteciler-yeni-kurulacak-hukumetten-basin-ozgurlugu-istiyor_0383-CHMTgxMDM4Mw==226 http://www.cihan.com.tr/tr/haber/IHDden-Eren-Keskin-Baransuya-yapilan-haksizliga-herkes-karsi-cikmali_0378-CHMTgxMDM3OA==

- 30 -

Page 31: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

Uluslararası Af Örgütü, Taksim’de düzenlenmesi planlanan 13. LGBTİ Onur Yürüyüşü’ne polisin müdahalesi konusunda yaptığı açıklamada “28 Haziran Onur Yürüyüşü yasağı Türkiye'nin LGBTİ bireylerin haklarına saygı duymadığının en dip göstergesidir. Bu yasak, barışçıl toplanma özgürlüğü hakkının orantısız bir şekilde kısıtlanmasıdır” denildi. Açıklamada, “Yaşanan olaylar, Türkiye'nin barışçıl toplanma hakkına saygı duyma yükümlülüğünü hiçe sayan otoritelerin barışçıl gösterilere hoşgörüsüzlüğünün en son kanıtıdır” ifadeleri yer aldı.227

Başbakan Ahmet Davutoğlu'nu eleştirdiği yazısı Aktüel'de yayınlandıktan kısa süre sonra kaldırılan Suheyb Öğüt konuyla ilgili, Sansür başlıklı yazısında, ”editoryal serbestlik” diye bir şeye hiç inanmadığını, ama davaya ve dava arkadaşlarına inandığını, yazılarının hepsini aynı davaya baş koyan editörlerin isteklerini istedikleri gibi değiştirebileceğini, hatta sansürleyebileceğini, Aktüel'de yazmaya devam edeceğini, ama dava uğruna yaşanan fikir ayrılıklarını da dile getirmeye devam edeceğini ifade etti.228 

Yeni Şafak ve A Haber'in Doğan Yayın Grubu'nun “PKK ittifakı” içinde olduğunu öne süren haberleri hakkında Doğan Holding Kurumsal İletişimden Sorumlu Başkan Yardımcısı Ahter Kutadgu’nun imzalı açıklamasında, “Bu iftiraları, varlığını ülkesi ve demokrasi uğruna her zaman ortaya koyan Doğan Grubu'na karşı söylemek haysiyet cellatlığıdır. Her türlü hukuki zeminde hakkımızı arayacağız” denildi.229 RTÜK Cezaları

5 Nisan 2015 Televizyon programcısı Erkan Tan’ın 2 Nisan 2015’te Beyaz TV’de yayımlanan

programda avukatları ve avukatlık mesleğinin saygınlığını itham altında bıraktığı ileri sürülen sözleri üzerine Türkiye Barolar Birliği'nin, yaptığı başvuruyu değerlendiren RTÜK, ilgili televizyon kanalı hakkında idari para cezası uygulanmasına karar verdi.230

12 Haziran 2015 A Haber'e seçim dönemindeki yayınları nedeniyle daha önceki altı adet ceza ile

birlikte toplam 16 adet ceza verildi. Kanala, Kadraj, %100 Siyaset, Memleket Meselesi ve canlı miting yayınları nedeniyle dört yayın durdurma cezası ve 1-14 Mayıs tarihleri arasında yayınlanan Deşifre, Özel Röportaj, Diplomasi, Ajans, Haber Bülteni ve Birlikte Bakalım programları nedeniyle ise altı adet ceza verildi.231

13 Haziran 2015 RTÜK, “Bugün Haftasonu” adlı programda, CHP’li Muharrem İnce’nin Sözcü

gazetesindeki demecinin okunması nedeniyle, Bugün TV’ye para cezası verdi. RTÜK uzman raporunda İnce’nin bu demecinde, “Elinde Kuran, Dilinde Yalan, Kursağında Haram, Meydanlarda Erdoğan” şeklindeki ifadesi üzerine kanalın “yayın ihlali” yaptığı iddia edildi. Raporda “Cumhurbaşkanlığı makamı siyasi değildir” denildi. İnce, daha sonra Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın da kendisine yönelik demeci nedeniyle 100 bin liralık tazminat davası açtığını açıkladı.232

Yüksek Seçim Kurulu, 7 Haziran’da yayın yasağı dolmadan saat 21.00’den önce seçim sonuçlarını yayınlamaya başlayarak yasağı delen, Habertürk, CNN Türk ve Halk TV televizyon kanallarına “seçim güvenliğini tehlikeye attıkları” gerekçesiyle ikişer kez program durdurma ve belgesel yayınlama cezası verdi.233

227 http://t24.com.tr/haber/onur-yuruyusu-mudahalesi-turkiyenin-bariscil-gosterilere-hosgorusuzlugunun-son-kanitidir%2c301385228 http://www.gazeteciler.com/medya-kosesi/aktuelin-sansurledigi-yazar-bakin-olayi-nasil-yorumladi-88682h.html229 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29425072.asp230 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/rtukten-avukatlara-yonelik--haberi/1678553231 http://www.gazeteciler.com/tv-haber/yskdan-a-haber-kanalina-yeni-ceza-88277h.html232 http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/rtukten-skandal-ceza-858394/233 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29277838.asp

- 31 -

Page 32: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

17 Haziran 2015 Yüksek Seçim Kurulu, Ulusal Kanal'a 7 Haziran seçimleri öncesinde “siyasi

partilere eşit süre ayırmadığı” gerekçesiyle üç program durdurma ve sekiz uyarı cezası verdi.234

19 Haziran 2015 A Haber ve Kanal A televizyonları, HDP tarafından RTÜK'e şikayet edildi. HDP,

söz konusu televizyon programlarındaki, “Kürtlerin kapıcı bile yapılamayacağı bir yerde HDP'ye oy çıktı” ve “Demirtaş eline kan bulamış bir genel başkandır” söylemlerinin “ırkçılık ve ayrımcılık” içermesi gerekçesiyle cezalandırılmasını istedi.235

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın şikâyet başvurusu üzerine, ING Bank’a, Turuncu Hesap ile ilgili reklamında yanında ebeveynleri olmadığı halde küçük yaştaki çocukların yabancılarla konuşmaya teşvik edildiği gerekçesiyle, Reklam Özdenetim Kurulu tarafından, 220 bin lira para cezası verildi.236

21 Haziran 2015 RTÜK, “Sigara reklamı yapıldığı” gerekçesiyle Adana TV’ye 76 bin 142 lira para

cezası verdi. 21 Nisan 2014 tarihinde “Yangın Fırtına” adıyla orman yangını konulu yayınlanan belgeselde Avustralya’daki orman yangınları işlenirken ve orman yangınlarının nedenlerinden birinin de “sigara” olduğu vurgulanarak, sigara görüntüsüne yer verilmişti.237

Diğer Gelişmeler 1 Haziran 2015 CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun, kendisini Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın

elini öperken gösteren montajlı fotoğraf yayımladıkları gerekçesiyle, Yön gazetesi yetkililerine açtığı tazminat davası reddedildi. Mahkeme kararı Yargıtay tarafından onanarak kesinleşti.238

2 Haziran 2015 Doğan Şirketler Grubu Holding A.Ş.'nin kamu ihale yasağı kaldırıldı. Doğan

Grubu'na bağlı olan Petrol Ofisi A.Ş. ile ilgili 2009 yılında bir davadan dolayı, bu grubun kamu ihalelerine girmesinin yasaklandığı açıklanmıştı.239

3 Haziran 2015 MHP Adana Milletvekili Seyfettin Yılmaz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip

Erdoğan’ın hak ihlalinde bulunduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Yılmaz yaptığı basın açıklamasında, “Bugün milli iradeden bahsedenler anayasanın cumhurbaşkanına sağladığı dokunulmazlık zırhından istifa ederek, kendisini anayasanın üstünde tutarak, seçim kanunlarının üzerinde tutarak, taraf oluyor. Bizim hakkımızı ihlal ediyor. Biz de en son olarak Anayasa Mahkemesine dava açtık” dedi.240

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ercan Karakaş, CHP Kültür ve Sanat Platformu’nun “Mayıs 2015 Baskı ve Sansür Raporu”nu açıkladı. Mayıs ayında kültür ve sanat alanında 15 ihlal tespit edildiğini belirten Karakaş, “AKP iktidarının sanattan ve sanatçılardan korkusunun giderek arttığını saptadık” dedi.241

4 Haziran 2015

234http://www.ulusalkanal.com.tr/medya/ysk-ulusal-kanal-in-3-programini-durdurdu-h63720.html235 http://www.diclehaber.com/tr/news/content/view/462298?from=1362270439236 http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/29290146.asp237 http://haber.sol.org.tr/turkiye/rtuk-neye-ceza-verecegini-sasirdi-120234238 http://www.aa.com.tr/tr/turkiye/520259--kilicdaroglunun-tazminat-talebine-ret239 http://www.aljazeera.com.tr/haber/dogan-grubuna-ihale-yasagi-kaldirildi240 http://www.milliyet.com.tr/mhp-li-yilmaz-dan-aym-ye-cumhurbaskani-adana-yerelhaber-821021/241 http://www.gercekgundem.com/kultur-sanat/130694/sansur-cocuk-kanallarina-da-sicradi

- 32 -

Page 33: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

Adana'da 1-19 Ocak'ta mühimmat yüklü TIR’ları durduran Cumhuriyet savcıları ile ilgili soruşturmayı yürüten HSYK başmüfettişi Arif Sami Kaya, sunduğu raporda TIR’larda mühimmat bulunduğu bilgilerini sansürleyerek arama görüntülerine dair çözümlemelere ve savcıların ifadelerine yer vermedi. Soruşturmayı yürüten savcılar Süleyman Bağrıyanık, Ahmet Karaca, Aziz Takçı, Özcan Şişman, Yaşar Kavalcıoğlu’nun da ihraçlarını talep etti. Kaya, askerlerin “tırlarda mühimmat bulduk”, “tırların içerisinde füzeler vardı gördüm” gibi ifadelerini rapora, “tırlarda…… bulduk”, “içerisinde …vardı” şeklinde sansürleyerek aktardığı bildirildi.242

Başbakan Ahmet Davutoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın düzenlediği mitinglerle ilgili “Cumhurbaşkanımız halkla istediği şekilde buluşur, konuşur, görüşlerini beyan eder. Bu konuda anayasal bir kısıtlama yok. Cumhurbaşkanımızın faaliyetleri itibariyle anayasal olarak da bu anlamda hakka sahiptir. Programlarını o çerçevede yapıyor. Bizim kampanyamızı etkileyen bir boyutu yok. Bunun bizim için tartışılabilir bir tarafı yok” dedi.243

Balyoz Davası'nda aldıkları mahkûmiyet kararları Yargıtay tarafından bozulan 64 sanığın yargılandığı ve 63'ünün beraat ettiği davada, Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı, mahkemenin beraat kararını temyiz etmedi. 63 sanığın beraat kararı kesinleşmiş oldu.244

5 Haziran 2015 Diyarbakır’da HDP’nin İstasyon Meydanı’nda düzenlediği miting sırasında patlama

meydana geldi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, ilk belirlemelere göre ard arda meydana gelen iki patlamada iki kişinin hayatını kaybettiğini, 100'ün üzerinde yaralı olduğunu söyledi.245

Türkiye Gazeteciler Federasyonu Onur Kurulu, Isparta Gazeteciler Cemiyeti'nin oybirliğiyle üyelikten düşürülmesine karar verdi. Bir süre önce Isparta Gazeteciler Cemiyeti, bir siyasi parti aday adayının gazetecilere 200’er lira dağıtılmasına yöneticilerinin seyirci kalması üzerine TGF Yönetim Kurulu tarafından onur kuruluna sevk edilmişti.246

6 Haziran 2015 Doğan Haber Ajansı'nın Twitter hesabı hacklenerek, hesaptan “Diktatörden hesap

sorun, oyunuzu HDP'ye verin” iletisi paylaşıldı.247

7 Haziran 2015 Sabah, Star ve Yeni Şafak gazetelerinin, saat 18.00’den itibaren seçim yasağına

uymayarak, seçim sonuçlarını yayınladıkları bildirildi.248

Yeni Akit yazarı Abdurrahman Dilipak köşe yazısında, gazete tirajlarının sahte olduğunu öne sürerek, Basın İlan Kurumu yöneticileri hakkında suç duyurusunda bulunduğunu, söyledi. “Gazete tirajları üzerinden devlet de aldatılıyor, ayrıca millet de. Bu işin içinde sahte evraktan tüketicinin aldatılmasına, sahte evrak düzenlemekten sahte ve kayıt dışı mali işleme kadar bir sürü suç var. Basın İlan Kurumunun bu işi bilmemesi mümkün değil…yeniden yapılandırılması gerek” dedi. Bu rezaletin daha fazla devam etmemesi gerektiğini ifade eden Dilipak, “Gerekiyorsa yasa değişmeli” ifadesine yer verdi.249

8 Haziran 2015 HDP’nin Erzurum mitingine katılmak için kente gelen partilileri taşıyan minibüsün

şoförü Aydın Taşkesen'i önce darp edip sonra da yakmaya çalışan iki kişinin tutuklandığı

242 http://www.grihat.com.tr/tir-savcilarina-tutuklama-isteyen-mufettis-kuruldan-delil-gizledi-18428h.htm243 http://www.bianet.org/bianet/siyaset/165064-davutoglu-cumhurbaskanina-anayasal-kisitlama-yok244 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29194353.asp245 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29207283.asp246 http://www.cihan.com.tr/haber/Isparta-Gazeteciler-Cemiyeti-TGFden-ihrac-edildi_8741-CHMTc5ODc0MQ==247 http://www.cnnturk.com/turkiye/dhanin-twitter-hesabi-hacklendi248 http://haber.sol.org.tr/medya/havuz-medyasi-yayin-yasagini-takmadi-manipulasyona-basladi-118936249 http://m.yeniakit.com.tr/yazarlar/abdurrahman-dilipak/suc-duyurusunda-bulunuyorum-10874.html

- 33 -

Page 34: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

bildirildi. Dört kişi adli kontrol ile serbest bırakıldı.250

Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu, Isparta Gazeteciler Cemiyeti’nin (IGC), Türkiye Gazeteciler Federasyonu tarafından hukuksuzluğa uğratıldığı iddia edildi. Gazeteciler Konfederasyonu Yönetimince yapılan açıklamada; “Faturası kesilmiş resmi bir alacak” bahane gösterilerek TGF yönetimi akıl almaz bir karar imza atmıştır” denildi. IGC Başkanı Şevket Karahan’ın hiçbir çıkar gözetmeksizin fedakârca görevini yapmakta olduğu kaydedilen açıklamada hukuksuzluk yapıldığı öne sürüldü. TGF yönetimi, Isparta Gazeteciler Cemiyeti’ni, seçim öncesi bir adaydan para aldığı iddiasıyla, üyelikten çıkartmıştı.251

9 Haziran 2015 Türkiye Gazeteciler Sendikası, son dönemde baskı ve şiddete maruz kalan

gazetecilerle birlikte bir basın toplantısı düzenledi. Sendikanın genel merkezinde düzenlenen toplantıya Politika gazetesinden Ayla Boran, Yürüyüş dergisi avukatı Naciye Demir, T24’den Michelle Demishevich, Zaman gazetesinden Emre Şencan ve Kızıl Bayrak gazetesinden Ersin Özdemir konuşmacı olarak katıldılar.252

G7 Zirvesi’nin ardından basın toplantısı düzenleyen ABD Başkanı Obama, IŞİD’le mücadele konusunda yaptığı değerlendirmede Türkiye – Suriye sınırının daha iyi izlenmesi gerektiğini belirterek, Ankara’nın bu sorunun çözümü için gereken önlemleri almadığını söyledi.253

Eski AB Bakanı Egemen Bağış, İtalya gazetesi La Repubblica’ya verdiği söyleşide Gezi direnişiyle ilgili “Sosyal medya üzerinden seferber olmayı öğrenmiş, kendi sesini ve değişim getirme kapasitesini keşfetmiş kitleleri susturamazsınız” dedi.254

HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, yaptığı açıklamada seçim sürecinde gazetecilerin “koşuşturmasına” dikkat çekerek medyaya teşekkür etti. Demirtaş gazetecilere “Baskının, sansürün, akreditasyonun olduğu bir dönem kapandı, artık rahat çalışacaksınız” dedi.255

Mersin Barosu, Tarsus’ta öldürülen üniversite öğrencisi Özgecan Aslan cinayetinde, olayı gerçekleştiren üç zanlı dışında başta Suphi Altındöken’in eşi Neslihan Altındöken olmak üzere, suça karıştığı ve/veya delilleri gizlediği düşünülen, fakat haklarında takipsizlik kararı verilen diğer şüphelilerin de yargılanmaları için Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yaptı.256

Türkiye Yayıncılar Birliği’nin (TYB) yayınladığı “Düşünce ve İfade Özgürlüğü Raporu”nda, “Cumhuriyet gazetesinin Ocak ayında düşünce ve ifade özgürlüğü adına dayanışma için okurlara sunduğu Charlie Hebdo mizah dergisi seçkisi üzerine gazetenin Dış Haberler Şefi Ceyda Karan ile Köşe Yazarı Hikmet Çetinkaya’ya yönelik başlatılan adli sürece, gazetede yaşanan dağıtımı engelleme ve ablukaya, gazetedeki MİT TIR’ları içerikli haberler ile 56. Venedik Bienali’nde Türkiye Pavyonu Sarkis sergisinin kataloğunun sansürlenmesi konularına yer verildi.257

10 Haziran 2015 Anadolu Adalet Sarayı Cumhuriyet Başsavcı Vekili Mehmet Aydın tarafından

İstanbul Anadolu 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’ne verilen dilekçeyle, Balyoz’da yargılanan ve aralarında Çetin Doğan’ın da bulunduğu yedi asker hakkındaki beraat kararının usul ve yasaya aykırı olduğu belirtilerek karara itiraz edildi. Balyoz Davası kapsamında İstanbul

250 http://t24.com.tr/haber/hdp-minibusunun-soforunu-yakmaya-calisan-2-kisi-tutuklandi,299132251 http://www.ispartahabergazetesi.com/haber-4565-tgk%E2%80%99dan_tokat_gibi_cevap___.html252 http://www.birgun.net/haber-detay/baski-goren-gazeteciler-dayanisma-arttirilmali-82479.html253 http://www.diken.com.tr/obamadan-turkiyeye-agir-isid-elestirisi-sinir-guvenligi-icin-gereken-onlemler-alinmadi/254 http://www.bianet.org/bianet/siyaset/165212-bagis-degisim-isteyen-kitleleri-susturamazsiniz255http://t24.com.tr/haber/demirtas-yolsuzluk-sorusturmalarinin-baslamasina-haziriz,299171256 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/-ozel-haber-mersin-barosu--haberi/1685456257 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/kultur-sanat/295597/ifade_ozgurlugu_raporuna_girdik.html

- 34 -

Page 35: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

Anadolu 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesi, 236 asker hakkında beraat kararı vermişti.258

11 Haziran 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından “terbiyesizlik” ve “hadsizlikle”

suçlanan Guardian gazetesinin özür beklediğini açıklaması üzerine Washington Post, Erdoğan’ın bugüne kadar “hedef aldığı” ve eleştirdiği yerli ve yabancı gazete ve gazetecilerden bir derleme hazırladı.259

Hollandalı parlamenter Kati Piri tarafından hazırlanan ve 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelendiren, kapalı bölge Maraş’ın Birleşmiş Milletler’e iadesi, Türkiye’de temel hak ve özgürlükler, basın özgürlüğü, HSYK Yasası, MİT Yasası, iç güvenlik paketi ile Akkuyu Nükleer Santrali çalışmaların durdurulmasına ilişkin taleplerinin yer aldığı 2014 Türkiye Raporu, Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu’nda kabul edildi.260

Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, Avrupa Parlamentosu'nda onaylanan 2014 Türkiye raporunu kabul etmediklerini ve bu raporu iade edeceklerini söyledi. Türkiye'nin, üç unsurun yer alması halinde raporu kabul edemeyeceğini önceden Parlamentoya bildirildiğini belirtti. Bu üç unsurun, 1915 olaylarının soykırım olarak nitelenmesi, PKK'nın terör örgütü listesinden çıkarılması ve Türkiye'nin müzakere sürecini kesmeye yönelik ifadeler olduğunu anlatan Bozkır, 1915 olaylarıyla ilgili maddenin rapora girmesinin kendileri için raporun kabul edilemez bir hale getirdiğini vurguladı.261

Ankara’nın, Avrupa Parlamentosu tarafından hazırlanan Türkiye raporunu kabul edilemez bulduğunu ve belgenin resmi olarak ulaştığında iade edileceğini açıklayarak gösterdiği tepkiye, AP Türkiye raportörü Hollandalı parlamenter Kati Piri, ”AP’den iki ay önce aldığı kararı inkâr etmesini isteyemezsiniz” diyerek raporda ‘Ermeni soykırımı’ paragrafı olmadığını ve sadece daha önce alınmış bir karara atıfta bulunduğunu” belirtti.262

13 Haziran 2015 AYM’nin, “İstanbul Askeri Casusluk” davasıyla ilgili verdiği “hak ihlali” kararının

ardından aralarında emekli Tuğamiral Şafak Yürekli, emekli Albay İbrahim Sezer ve eski TÜBİTAK Güvenlik Daire Başkanı Yücel Çipli’nin de bulunduğu 44 sanığın yeniden yargılanmasına başlandı. Mahkeme, sadece kolluk kuvvetlerinin incelemesiyle yetinilmesi ve dijital delillerle ilgili bilirkişi incelemesi yaptırılmaması gerekçeleriyle kararın bozulduğunu belirterek, kapatılan İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nin mahkûmiyet kararına gerekçe olan tüm dijital materyallerin, Adli Tıp Kurumu’nca incelenmesine karar verdi.263

RTÜK’ün CHP’li üyesi Ali Öztunç, Seçimler sonucunda RTÜK deki AKP’li üye sayısının azalacağını belirterek, “Kayırma, kendisinden olmayana ceza yağdırma son bulacak,” dedi. 13 yıllık AKP döneminde, medyanın nasıl bir uçuruma itildiği, üzerinde oynanan oyunlar, yapılan hesaplar ve sansür konusuna da değinen Öztunç, “Demokratik bir siyasal toplumda medya, ifade özgürlüğünün teminatıdır” diye konuştu. Başta TRT olmak üzere Türkiye’deki çoğu televizyonun nasıl sesinin kısıldığı, özgürlüğünün elinden alındığı ve beş AKP’li RTÜK üyesinin de bu oyuna nasıl göz yumduğunu anlatan Öztunç, seçim sürecinde RTÜK’ün çok kötü bir sınav verdiğini, YSK’nın dahi bunu raporlarında yazdığını, aslında bu kurumun siyasi saiklerle hareket ettiğini, muhalif medyayı susturmaya çalıştığını ve hükümete yakın televizyonları şeklen denetlediğini söyledi.264

14 Haziran 2015 Diyarbakır'da Yeni İhya-Der Başkanı Aytaç Baran'a saldırı ve ardından çıkan

258 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29243815.asp259 http://www.diken.com.tr/washington-post-derledi-erdoganin-basina-ofkesinden-nasibini-almayan-kalmadi/260 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29248641.asp261 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29249873.asp262 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29249873.asp263 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29272386.asp264 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/298055/Ceberut_RTUK_bitti.html

- 35 -

Page 36: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

olaylarda üç HDP'linin ölümüyle ilgili olarak gözaltına alınan 14 kişi tutuklandı.265

Paralel Yapı'ya itaat etmediği için kumpasla malvarlığına el konulduğunu ve altı yıl cezaevinde kaldığını ifade eden Okyanus Şirketler Grubu Başkanı Nusret Argun, “Paralel yapı, ülkenin her yerinde kendisine biat etmeyen işadamlarını yok etmeye çalıştı. Bize operasyon yapıldığında, bunu mahkeme salonunda anlatmaya çalıştık ama dinlenmedik bile. Çünkü o günlerde bu yapının, bir ahtapotun kolları gibi tüm Türkiye'yi bu denli kuşattığı maalesef bilinmiyordu. Operasyonu yapan kolluk amirleri kendilerini bir taraftan gözaltına alan polis, öbür taraftan iddianame ve mütalaa hazırlayan savcı, bir diğer taraftan karar veren hâkim olarak görüyordu” dedi.266

15 Haziran 2015 Star gazetesi yazarı Cem Küçük, Aydın Doğan hakkında kaleme aldığı yazısında

Doğan’ın yolsuzluk yaptığını iddia ederek tutuklanacağını öne sürdü.267

Hürriyet yazarı Melis Alphan köşe yazısında RTÜK'te AKP'li üye sayısının dörde düşeceğini vurgulayarak, böylelikle RTÜK üzerinden medyaya baskı yapılamayacağını, siyasi otoritelerin talimatıyla cezalar kesilemeyeceğini ifade etti.268

16 Haziran 2015 CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, açıkladığı koalisyon için 14 maddelik “olmazsa

olmaz” listesinde hiçbir siyasi partiyi yok saymadıklarını belirterek, listede “Hukukun üstünlüğü tesis edilmeli; can ve mal güvenliği garanti altına alınmalı; 12 Eylül darbe hukuku ortadan kaldırılmalı; siyasi Ahlak Yasası en kısa zamanda çıkarılmalı; Cumhurbaşkanı anayasal sınırlara çekilmeli; yeni dış politika ekseni barış üzerine kurulu olmalı; gençlere her meydan özgür olmalı; yasaksız Türkiye; medya özgür olmalı; yolsuzluklarla savaş” gibi başlıkların yer aldığını ifade etti.269

Samanyolu TV ve Mehtap TV'nin Ramazan ayı içerisinde İstanbul Üsküdar'daki iki camide yapacağı iftar ve sahur programı ve canlı yayın yapması talebi İstanbul Müftülüğü'nce engellendi. İstanbul Müftüsü Rahmi Yaran’ın ilgili yazısında “Samanyolu TV ve Mehtap TV olarak Ramazan ayı boyunca Üsküdar'daki Küçük Selimiye Camii veya Valide Atik camilerinden birinde 17.06.2015 tarihleri arasında yayınlamayı planladığınız iftar programı ‘İftar Zamanı’ ve sahur programı ‘Gecenin Bereketi’ adlı canlı yayın programlarınız için çekim izni talep edilen ilgili yazınız incelenmiş olup, talebiniz müftülüğümüzce uygun görülmemiştir” ifadeleri kullanıldı.270

17 Haziran 2015 MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin “Dersim olayı” açıklamasında “terörist” ve

“cani” sözlerine mahkemeden kınama kararı geldi. Devlet Bahçeli’nin, 2014 Ağustos ayında yaptığı yazılı açıklamada, 1938 tarihinde Tunceli’de düzenlenen askeri harekâtta öldürülen vatandaşlar için, “cani” ve “teröristler” sözleri üzerine, o tarihte yakınlarını kaybeden Hüseyin Akgün 4 lira 99 kuruşluk tazminat açmıştı. Mahkeme, tazminat yerine Bahçeli’nin kınanmasına karar verdi.271

Anayasa hukukçusu Prof. Dr. Ergun Özbudun, 7 Haziran seçim süreci için “Bundan sonraki hiçbir seçim eşit yarışma şartlarının 7 Haziran seçimlerindeki kadar ağır şekilde ihlal edildiği bir seçim olmayacak” yorumunda bulundu.272

18 Haziran 2015265 http://www.milliyet.com.tr/diyarbakir-da-flas-gelisme-gundem-2073774/266 http://www.ahaber.com.tr/gundem/2015/06/14/paralel-yapi-yuzunden-cezaevinde-iki-universite-okudu267 http://haber.sol.org.tr/medya/star-yazari-aydin-dogan-tutuklanacak-diyor-doganin-soytarilari-kuduz-kopek-gibi-119681268 http://sosyal.hurriyet.com.tr/Yazar/Melis-Alphan_350/RTuK-39-te-AKP-saltanati-bitti_29283560269 http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/06/16/chp-14-sartla-acik-kapi-birakti270http://www.zaman.com.tr/aktuel_istanbul-muftusunden-stvye-ramazan-engeli_2300269.html271 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29311838.asp272 http://www.zaman.com.tr/yorum_koalisyon-senaryolari_2300394.html

- 36 -

Page 37: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek arasında seçim öncesinde yaşanan polemikte, Arınç'ın kendisini paralelci olmakla suçlayan Gökçek için “Ankara'yı parsel parsel sattı” demesiyle ilgili savcılık Arınç’a bildiklerini yazılı olarak sorma kararı aldı. Arınç, yanıt vermezse Gökçek’in imar değişikliklerine ilişkin çalışmaları savcılıkça incelemeye alınacak. Arınç’ın açıklamaları üzerine çok sayıda vatandaş, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmuştu.273

Adana’da silah yüklü MİT TIR’larının durdurulması nedeniyle HSYK’ya ifade veren eski Kırıkhan Savcısı Yaşar Kavalcıoğlu, ifadesinde MİT’çilerin jandarma personeline “Ne yani çatışalım mı” diyerek pazarlık etmeye çalıştıklarını söyledi.274

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu hakkında, partisinin grup toplantısında, 17-25 Aralık rüşvet ve yolsuzluk soruşturmasındaki sıfırlama tapelerini yayımladığı gerekçesiyle “soruşturmanın gizliliğini alenen ihlal” suçunu işlediği iddiasıyla hazırladığı fezlekeyi TBMM Başkanlığı’na sunmak üzere TBMM’ye gönderdi.275

19 Haziran 2015 ABD merkezli çocuk hakları kuruluşu NCMEC, Türkiye’deki internet

kullanıcılarının sosyal medyada paylaştıkları ve çocukların sünnet ya da tatil görüntülerinin yer aldığı bazı caps’lerin de içinde olduğu 20 bin fotoğrafı, “çocuk pornosu” şüphesiyle Türk polisine ihbar etti. Polis, bu fotoğrafları sosyal medya hesaplarında paylaşanların ifadelerini almaya başladı.276

Star gazetesi “Dink cinayetinin kayıtlarını paralel gizlemiş” başlıklı haberinde, Hrant Dink cinayetinin işlendiği gün olay yerinde iki jandarma istihbarat görevlisinin olduğunu iddia etti. Haberde iki görevlinin “17 Aralık yargı darbesi teşebbüsünün ardından emniyette yapılan değişikliklerle beraber yeni gelen ekipler, titiz bir çalışmayla son 10 yılın tüm kayıtlarını mercek altına aldı. Dink’in öldürüldüğü gün olay yerinde elde edilen görüntülerin o tarihlerde arşive kaldırılıp üzerine de farklı bir yazı not düşülerek saklandığı görüldü. Söz konusu görüntüleri açan ekipler, katil zanlısı Ogün Samast’ı takip eden iki kişi olduğunu saptadı. Savcıya ifade veren istihbaratçılar, “bizim işimiz müdahale değil, sadece izlemek, biz işimizi yaptık” diye ifade verdi.277

Sahur operasyonuyla gözaltına alınıp Silivri Cezaevi’nde tutulan polislerin avukatı Mehmet Sami Selçuk, müvekkillerine sahur yemeği verilmediğini belirterek, “Müvekkillerime ‘akşam yemeğinizi saklayın, gece yersiniz artık’ diyorlarmış” dedi.278

İnsan Hakları Derneği İstanbul Şube Başkanı Zeynep Ceren Boztoprak, sahur operasyonu sonucu tutuklanan polislerin cezaevinde sahur taleplerinin yerine getirilmemesine tepki göstererek “İbadet hakkı temel bir haktır. Hak ve özgürlüklerin cezaevinde de devlet tarafından tanınması gerekir” dedi.279

Zaman'ın haberine göre Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun, 7 Haziran seçimlerinde AKP'deki büyük oy kaybının nedenini bulmak için “Neden oy vermediniz?” sorusuyla kamuoyu araştırma şirketlerine anket yaptırdığı ve Davutoğlu’na sunulan rapora göre AKP’nin oy kaybetmesinin en büyük sebebinin ‘kibir’ ve ‘şımarıklık’ olarak gösterildiği iddia edildi.280

Hizb-ut Tahrir adlı örgüt yaklaşık iki bin kişinin katıldığı bir gösteriyle hilafet çağrısı

273 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29313845.asp274 http://haber.sol.org.tr/turkiye/mitcilerden-jandarmaya-ne-yani-catisalim-mi-119967275http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/301653/CHP_liderine_17_Aralik_fezlekesi.html276http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29326898.asp?utm_source=sm_fb&utm_medium=free&utm_term=post&utm_content=_cocuk_caps%E2%80%99leri_paylasanlara_gozalti&utm_campaign=gundem_sondakikahaberleri_dishaberler_sosyalmedya_ankarayerelhaberler277 http://haber.sol.org.tr/turkiye/akp-dink-cinayetini-cemaate-itelerken-etegindeki-taslari-doktu-olay-yerinde-iki-istihbarat278 http://www.bugun.com.tr/gundem/tutuklu-polislere--haberi/1701311279 http://www.zaman.com.tr/gundem_ihd-cezaevindeki-polislerin-sahur-talebi-yerine-getirilmeli_2300939.html280 http://www.zaman.com.tr/politika_partinin-kendi-yaptirdigi-anket-sonucu-akpyi-kibir-ve-erdogan-yikti_2300791.html

- 37 -

Page 38: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

yaptı. Fatih Camisi'nde Cuma namazının ardından toplanan kalabalık, Fevzi Paşa Caddesi'ne inerek yürüyüş yaptı. Yürüyüş sırasında trafik tamamen durdu. Siyah ve beyaz renkte tevhid bayrağı taşıyan kalabalık Saraçhane Parkı'na kadar yürüdü. Parkın ön bölümünde erkekler arka bölümünde de kadınlar toplandı. Tekbir getiren kalabalık, “Türkiye'den Mısır'a, Endonezya'dan Fas'a, Lübnan'dan Kürdistan'a hilafet, hilafet “ sloganları attı.281

20 Haziran 2015 Meclis'te “Kadına Yönelik Şiddetin Sebeplerinin Araştırılarak Önlemler Alınması”

amacıyla kurulan komisyonca hazırlanan raporda, 2010-2014 yılları arasında meydana gelen 413 bin 181 aile-içi şiddet olaylarında devletin geçici koruma verdiği 23 kadın dâhil olmak üzere 592’si kadın, 403’ü erkek ile 89 çocuğun öldürüldüğü belirtildi.282

Eskişehir'de, Gezi Parkı olayları sırasında dövülen ve hayatını kaybeden üniversiteli Ali İsmail Korkmaz olayıyla ilgili “suç delillerini yok ettiği” gerekçesiyle polis memuru Hüseyin Engin, Emniyet Genel Müdürlüğü'nce meslekten ihraç edildi.283

ABD’nin “2014 Terörizm; Ülkeler Raporu”nda Türkiye’nin konumu ile Suriye ve Irak gibi ülkelere olan yakınlığı, sınırın uzunluğu ve kontrolünün güçlüğü nedeniyle, Türkiye’nin terörist gruplara katılmak isteyenler için ana transit yolu ve kaynak olarak kullanıldığı kaydedildi. Libya gibi IŞİD’e gönüllüleri sağlayan ülkelere Türkiye’nin vize zorunluluğu getirmemesi ve uygulamadaki başarısızlığı nedeniyle durumun giderek kötüleştiği belirtildi.284

21 Haziran 2015 İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı, HDP hakkında, Yunanistan'ın SYRIZA Partisi

yöneticisinin HDP mitinginde konuşma yapacağı hususunun önceden mülki amire bildirilmediği gerekçesiyle soruşturma başlattı.285

22 Haziran 2015 Urfa’nın Suruç İlçesi’ne bağlı Mürşitpınar mevkiinde uluslararası medyadan üç

İtalyan ile bir Fransız gazeteci Türkiye’ye yasadışı yollardan giriş yaptıkları gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra sınır dışı edildi.286

Karaman Güzel Sanatlar Lisesi’nde din dersi öğretmenliği ve okul müdürlüğü yapan Zeki Tuman, TRT’nin sosyal medyadan sorumlu müdürü olarak atandı. TRT yetkililerince konuyla ilgili yapılan açıklamada, “İlle de sosyal medyayı çok iyi anlaması gerekmiyor belki idareci olarak görev yapacaktır” denildi.287

23 Haziran 2015 AİHM, HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın yerel bir gazetenin kendisini

“hedef göstermesine” karşı önlem alınmaması nedeniyle açtığı davada Türkiye’nin insan hakları ihlalinde bulunmadığına karar verdi. Demirtaş’ın 2009’da kapatılan Demokratik Toplum Partisi üyesi olduğu dönemde Bolu’da bir yerel gazetede 2007’de I. E. imzasıyla yer alan ve bu gazetenin internet sitesine de koyulan “Türk, işte düşmanın” başlıklı bir haber nedeniyle yargıya başvurmuştu.288

Uluslararası Şeffaflık Derneği, toplam 19 sivil toplum kuruluş adına hazırlanan mektubunda, yeni seçilen milletvekillerine çağrı yaparak, iddiaların soruşturulmasını ve

281http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video/302361/istanbul_un_gobeginde_hilafet_cagrisi_yaptilar.htmlhttp://www.cumhuriyet.com.tr/video/video/302361/istanbul_un_gobeginde_hilafet_cagrisi_yaptilar.html282 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/aile-ici-siddette-23u-devlet--haberi/1702093283 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29337214.asp284 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29334497.asp285 http://www.aa.com.tr/tr/turkiye/541448--hdpnin-izmir-mitingi-hakkinda-sorusturma286 http://www.bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/165491-uc-italyali-bir-fransali-gazeteciye-sinirdisi287 http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/trtnin-sosyal-medyasi-din-ogretmenine-emanet-865090/288 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29359081.asp

- 38 -

Page 39: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

cezasızlık halinin ortadan kaldırılmasını talep etti.289

24 Haziran 2015 Almanya'da tutuklanan El Cezire Arapça Televizyonu'nun gazetecilerinden Ahmed

Mansur, serbest bırakıldıktan sonra yaptığı açıklamada “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Alman hükümetini eleştiren ve tutuklanmama karşı çıkan dünyadaki tek liderdi. Sadece kendi halkı için değil bütün dünya halkları için özgürlük lideri olan Erdoğan'a çok teşekkür ederim” dedi.290

CHP Genel Sekreteri Gürsel Tekin, TRT Dış Haberler Müdürü Serdar Aydın’ın CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ı “hedef alan” tweetlerini yargıya taşıyacaklarını açıkladı. Aydın, Kılıçdaroğlu hakkında “klozet kemal”, Demirtaş için ise “isterse milyonları toplasın, bu onun terörist olduğu imajını değiştirmez. Gelsin Karadeniz’de yapsın yiyorsa.” diye tweet atmıştı.291

26 Haziran 2015 Hrant Dink Vakfı tarafından yürütülen ‘Medyada Nefret Söyleminin İzlenmesi’

çalışması kapsamında, basında Suriyeli mültecilere yönelen ayrımcı söylem konulu bir rapor yayımlandı. Rapor, Gaziantep’teki Olay, Gaziantep Güneş ve Gaziantep 27 isimli yerel gazeteler ile ulusal gazetelerden Hürriyet ve Sabah gazeteleri taranarak, 2014 Eylül-Aralık aylarını kapsayan basında nefret söylemi analizlerine yer verdi. Hakkında nefret söylemi olan, içerik sayısı bakımından, Yahudiler hakkında 143 nefret söylemine rastlandığı, ikinci sırada 115 içerikle Hıristiyanların, ardından 60 içerikle Ermenilerin üçüncü sırada yer aldığı kaydedildi. Raporda Kürtler, 59 nefret söyleminin öznesi olarak dördüncü sırada yer aldı. “Diğer dezavantajlı gruplar” başlığı altında kadınlara ve LGBTİ’lere yönelik nefret söyleminin incelendiği 47 içerikten 29’u LGBTİ’leri hedef aldı. Raporda kadına yönelik nefret söyleminin de, incelenen dönem ve yayınlar içinde 18 kez gözlemlendiği bildirildi.292

28 Haziran 2015 Kobani’nin IŞİD güçlerinden temizlenmesi üzerine Mürşitpınar Sınır Kapısı’na

gelerek açıklama yapan HDP Eş Başkanı Figen Yüksekdağ, Kobani’de patlatılan bomba yüklü araçların Suruç-Akçakale hattından geçirildiğini öne sürdü. Yüksekdağ konuşmasında, AKP hükümetinin IŞİD’i desteklediğini öne sürerek Kobani’deki katliamdan hükümetin sorumlu olduğunu ifade ederek, IŞİD’e operasyon yapılmasını istedi.293

29 Haziran 2015 Hürriyet gazetesi okur temsilcisi Faruk Bildirici, Sümer Tilmaç'ın ölümüyle

gündeme gelen ve bir düğünde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la yakın fotoğraf veren mafya lideri olduğu öne sürülen Sedat Peker hakkındaki yazısında, Peker ile ilgili bir unvana yer verilmemesine tepki göstererek, “Medyanın işi suçu, suçluyu övmek, parlatmak değildir.” ifadelerini kullandı.294

Yurt gazetesi yönetimi, “uzun süredir yaşadıkları mali sorunlar” sebebiyle yayına bir günlük ara vereceğini açıkladı.295

Milli Güvenlik Kurulu toplantısı ardından yayınlanan bildiride, “Suriye'de cereyan eden hadiseler etraflıca değerlendirilmiş, muhtemel tehditler ele alınmış, sınırlarımızda alınan ilave güvenlik tedbirleri üzerinde durulmuştur. Bölgede yaşayan sivil halkı hedef alan terör saldırıları ile bölgenin demografik yapısının değiştirilmesine yönelik eylemlerden duyulan

289 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/304993/Seffaflik_Dernegi_nden_yeni_milletvekillerine_17-25_Aralik_cagrisi.html290 http://www.aa.com.tr/tr/u/543367--erdogan-tutuklanmama-karsi-cikan-tek-liderdi291 http://www.imctv.com.tr/99822/2015/06/kilicdaroglu-ve-demirtasi-hedef-alan-paylasimlar-yargiya-tasiniyor/292 http://nefretsoylemi.org/rapor/EylulAralik2014raporuson.pdf293 http://www.milliyet.com.tr/-saldiri-onceden-planlandi--gundem-2080184/294 http://haber.sol.org.tr/medya/hurriyet-okur-temsilcisinden-sedat-peker-yazisi-medyanin-isi-sucluyu-ovmek-degil-120993295 http://haber.sol.org.tr/medya/yurt-gazetesi-yarin-cikamiyor-121060

- 39 -

Page 40: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

endişe dile getirilmiştir. Uluslararası kamuoyunun bölgede yaşanan insan hakları ihlallerine karşı sürdürdüğü duyarsız tutum vurgulanmıştır” denildi.296

30 Haziran 2015 Twitter'daki Fuat Avni hesabı altında paylaşılan mesajlarda Cumhurbaşkanı Recep

Tayyip Erdoğan'ın Doğan Medya Grubu'nu “bitirmeye çalıştığı” iddia edldi. Fuat Avni, “Yezid, ne olursa olsun Aydın Doğan’ın defterinin dürülmesini istiyor. Doğan Medyası'na el koymayı kafasına koymuş.” dedi.297

Tutuklu gazeteci Mehmet Baransu, 2011 yılında Roboski (Uludere)’de 34 vatandaşın öldürülmesine ilişkin yaptığı haberleri nedeniyle hakkında başlatılan soruşturma kapsamında “Devletin güvenliği ve siyasal yararlarına ilişkin gizli kalması gereken bilgileri açıklama” ve “Devletin güvenliğine ilişkin gizli belgeleri temin etme” suçlarından tutuklanma talebiyle mahkemeye sevk edildi. Tutuklanma talebini reddeden mahkeme, Baransu’ya yurt dışı yasağı koydu.298

HDP'nin Meclis grup toplantısında, Parlamento muhabirlerinin toplantıyı terk etmeleri istendi. Duruma itiraz etmelerine rağmen, talep yenilenince gazeteciler koridora çıktılar. Talebin “milletvekillerinin gazetecilerden tedirgin olması” nedeniyle yapıldığı öğrenildi. TBMM'de görev yapan parlamento muhabirleri herhangi bir gizlilik kararı olmadığı sürece tüm toplantı ve etkinlikleri izleyebiliyor.299

Haftalık mizah dergisi Uykusuz'un resmi Facebook hesabı, Reklamface adlı sosyal medya ajansı tarafından ele geçirildi. Hürriyet’ten Sebla Koçan’ın iddiasına göre Ajans Uykusuz'dan talep ettiği parayı alamayınca derginin hesabını hackledi ve takipçilerine el koydu.300

Eskişehir'de Ali İsmail Korkmaz'ın dövüldüğü sokağa bakan güvenlik kamerasını kapattırarak görüntü kaybına yol açan polis memuru Hüseyin Engin ile otel sahibi Erdoğan Gözseçen'i beraat ettiren mahkemenin açıkladığı gerekçeli kararda, “Suçun unsurlarının oluşabilmesi bakımından Ali İsmail’in dövülerek öldürülmesi olayına ışık tutacak delil vasfını haiz kamera görüntüsünün silinmesi veya yok edilmesi gerekmektedir. Sırf kameranın görüntü almasını engellemek yasal tarife göre suç oluşturmamaktadır. Yani Ali İsmail’in bu kameraların görüntü alanında dövüldüğü kesin değildir. Polis kamerayı kapattırdı ancak, delil sildirdi mi, bilemiyoruz...” şeklinde bir ifadeye yer verildi.301

Fethullah Gülen'in, çeşitli tarihlerdeki konuşmalarında “kişilik haklarını ihlal ettiği” iddiasıyla, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a açtığı manevi tazminat davası ile bir gazetede yer alan röportajında kendisine iftirada bulunduğu iddiasıyla Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık'a açtığı 50 bin liralık manevi tazminat davası reddedildi.302

İnsan Hakları Derneği’nin, Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Komisyonu, Tuzla'daki Ermeni Yetimhanesi “Kamp Armen”in Ermeni toplumuna iadesini sağlamak amacıyla, Avrupa Konseyi ve Avrupa Parlamentosu'na yolladıkları mektupta, “Türkiye’nin genel olarak azınlık vakıflarına, özelde Kamp Armen’e yönelik uygulamalarının AB kriterlerine uyumluluk açısından bir değerlendirmeye tabi tutulması ve devletin Kamp Armen’i Ermeni toplumuna iade etmesi için girişimlerde bulunulmasını gerektiğine inanıyoruz” denildi. İHD Merkez Yürütme Kurulu üyesi ve komisyon üyesi Avukat Eren Keskin, “Türkiye vakıf malları konusunda, Avrupa Birliği'ne katılım süreci gereği, mecburen reform adı altında iyileştirmeler yaptığını” iddia etti. 303

296 http://www.dha.com.tr/mgk-kararlari-aciklandi_968828.html297 http://haber.sol.org.tr/turkiye/fuat-avni-yezid-dogan-medyasina-el-koymayi-kafasina-koymus-121066298 http://www.yuksekovahaber.com/haber/baransuya-roboski-katliami-haberleri-nedeniyle-tutuklama-talebi-158051.htm299 http://www.haberturk.com/gundem/haber/1097217-hdpden-gazetecilere-koridor-yasagi300 http://www.birgun.net/haber-detay/uykusuz-un-hesabi-hacklendi-83843.html301 http://www.radikal.com.tr/turkiye/polis_kameraya_kapattirdi_ancak_delil_sildirdi_mi_bilemiyoruz-1388494302 http://www.aa.com.tr/tr/u/546998--gulenin-cumhurbaskani-erdogana-actigi-davaya-ret303 http://www.radikal.com.tr/turkiye/ihd_kamp_armeni_avrupa_parlamentosu_ve_avrupa_konseyine_tasidi-1387788

- 40 -

Page 41: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

Olumlu Gelişmeler 9 Haziran 2015 25 Aralık Yolsuzluk Operasyonu fezlekelerinde, dönemin Başbakanı Recep Tayyip

Erdoğan’a armağan edildiği iddia edilen Urla’daki villaları haberleştiren Cumhuriyet muhabiri Emre Döker hakkında takipsizlik kararı verildi. “Cumhurbaşkanı’nın eleştirilere diğer insanlardan daha fazla katlanması gerektiğini, söz konusu haberde hakaret kastı bulunmadığını” vurgulayan Savcı Umut Tepe, “Haberde Cumhurbaşkanı’na hakaret suçunu oluşturacak bir söz ve beyan yoktur. Basın, kamunun, gözü kulağıdır” dedi.304

AOÇ arazisinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı gibi projelerin Atatürk'ün vasiyetinin ihlal edilerek yapıldığı gerekçesiyle açılan davada tüm müdahillik talepleri kabul edildi. Duruşma sonrası açıklama yapan Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, “Tüm Türkiye AOÇ'de Atatürk'ün vasiyeti ve şartlı bağışı ihlal davasına artık müdahil olabilir, herkes vasiyetin mirasçısıdır” dedi.305

Eski Ergenekon Savcısı Zekeriya Öz’ün “hakaret, iftira” ve “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek “suçlamasıyla Aydınlık’a açtığı davada İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, beraat kararları verdi.306

10 Haziran 2015 Gezi Parkı protestolarının sembolü haline gelen “Kırmızılı Kadın”, akademisyen

Ceyda Sungur’un yüzüne yakın mesafeden biber gazı sıkan polis, “yaralama” ve “görevi kötüye kullanmak”tan suçlu bulundu ve toplam 20 ay hapis cezasına çarptırıldı. Bu cezayı erteleyen mahkeme, sanık polisin 600 fidan dikmesine hükmetti.307

11 Haziran 2015 Türkiye Yayıncılar Birliği tarafından organize edilen “Düşünce ve İfade Özgürlüğü”

ödül töreninde, ilk Özel Ödül 2008’den beri internetteki erişim engellemelerinin ayrıntılı istatistiklerini yayınlayan “Engelli Web”e verildi. Engelli Web, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığının veri yayınlamayı sonlandırdığı 2009’dan beri tek kaynak haline geldiği belirtildi. İkinci Özel Ödül, 1967’den 1971’e kadar sosyalist haftalık Ant Dergisi ve Ant Yayınları’nı kurup yöneten, yayınlarından dolayı haklarında 50’den fazla dava açılan İnci Tuğsavul Özgüden ve Doğan Özgüden’e verildi. Özgüden çifti, açılan davalarda istenilen 300 yılı aşkın hapis nedeniyle Türkiye’den ayrılmak zorunda kalmış, 12 Eylül sonrasında Türk vatandaşlığından çıkarılmışlardı.308

İleri Gazetesi'nde geçtiğimiz Kasım ayında yayınlanan “Kaçak Saray'ın Kaçık Sultanı” başlıklı haber ile ilgili olarak, gazetenin sorumlu Yazı İşleri Müdürü Hanife Şahan, “Cumhurbaşkanı'na hakaret” suçundan yargılandığı davanın ilk celsesinde beraat etti. Hazırlanan iddianamede gazetede Şahan hakkında “Cumhurbaşkanı'na hakaret” suçundan dört yıl, sekiz aya kadar hapis cezası istemiyle dava açılmıştı.309

12 Haziran 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'a hakaret ettiği

suçlamasıyla 50 bin TL'lik manevi tazminat talebiyle yargılanan Cumhuriyet gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Utku Çakırözer hakkındaki dava reddedildi.310

13 Haziran 2015 Türkiye Barolar Birliği tarafından yapılan ve Türkiye’nin yedi bölgesinde kurulması

304 http://www.bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/165216-erdogan-a-gazeteci-davalarindan-da-kotu-haber305 http://haber.sol.org.tr/turkiye/aoc-davasinda-tum-talepler-kabul-edildi-ak-saray-tahliye-mi-edilecek-119141306http://www.aydinlikgazete.com/medyanin-halleri/aydinlik-ozun-kaset-davasini-kazandi-h71695.html307 http://www.radikal.com.tr/turkiye/kirmizili_kadina_biber_gazi_sikan_polise_600_fidan_dikme_cezasi-1376509308 http://www.bianet.org/bianet/toplum/165284-yayincilar-birligi-nden-dusunce-ve-ifade-ozgurlugu-odulleri309 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29256810.asp310 http://www.radikal.com.tr/turkiye/emine_erdogan_davayi_kaybetti-1377626

- 41 -

Page 42: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

planlanan İnsan Hakları Merkezi projesi kapsamında Trabzon’da İnsan Hakları Hukuk Merkezi açıldı. Açılışta konuşan Trabzon Baro Başkanı Av. Orhan Öngöz, insan hakları ihlali konusunda Türkiye’nin sabıkalı olduğunu belirterek, amaçlarının insan hakları ihlallerinin önüne geçmek olduğunu söyledi.311

14 Haziran 2015 Dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 1 Mart 2014 tarihinde Denizli’yi

ziyareti sırasında, kendisini protesto eden 23 kişi hakkında “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” ve “hakaret” suçlamasıyla açılan davada sanıklar hakkında beraat kararı verildi.312

İstanbul'da iki yıl önceki 1 Mayıs kutlamalarında polisin attığı biber gazı fişeğiyle ağır yaralanan 17 yaşındaki Dilan Alp hakkında “marjinal” ve “tam bir radikal mensuptur” ifadelerini kullanan dönemin İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, 10 bin TL tazminat ödemeye mahkum edildi.313 

16 Haziran 2015 Halk TV Sorumlu Müdürü Müşerref Seçkin, Haziran 2013’te İstanbul Gezi Parkı

eylemleri sırasında, bir TOMA aracının sağ ve sol yanına yazılan Erdoğan’a yönelik hakaret içeren yazıları televizyonda yayınladığı gerekçesiyle yargılandığı davada beraat etti.314

19 Haziran 2015 Anayasa Mahkemesi, ABD Büyükelçiliği önünde gösteri yürüyüşü yapan bir grubun

gözaltına alınmasını, hak ihlali olarak değerlendirdi. Barışçıl gösteri nedeniyle bir kişinin cezalandırılmasının demokratik bir toplumda gerekli ve ölçülü olmadığını da belirten mahkeme, başvurucuların toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine hükmetti.315

20 Haziran 2015 Danıştay, Üsküdar Belediye Başkanı hakkındaki İçişleri Bakanlığının soruşturmaya

yer yok kararını kaldırdı. İstanbul Mimarlar Odası, Validebağ Korusu’ndaki inşaat faaliyetleri sürecinde, koru sınırları içindeki Adile Sultan Kasrı yanında otopark yapımına izin verenler hakkında suç duyurusunda bulunmuş, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, Belediye Başkanı Türkmen hakkındaki şikayetin işleme konulmamasına karar vermişti.316

21 Haziran 2015 AYM, Eğitim-Sen üyesi bir öğretmenin, eylem çağrısıyla okula gitmediği

gerekçesiyle ders ücretinin kesilmesinin “sendikal hakkına müdahale” olduğuna hükmetti.317

Anayasa Mahkemesi, cezaevleri eski genel müdürü ve HSYK üyesi Ali Suat Ertosun’un, hak ihlali başvurusunu reddetti. AYM, ret kararında; ‘’Basın özgürlüğü demokrasi açısından yaşamsal önemdedir. Gazeteciliğin nasıl yapılacağını AYM öğretemez. HSYK üyeliği gibi etkili görevlerde bulunanlar, ağır eleştirilere daha fazla katlanmak zorundadır” gerekçelerine dayandırdı. Ertosun, bir yazısında kendisini “resmi cinayetlerle ilişkili” göstermesi nedeniyle, gazeteci yazar Mehmet Altan aleyhine açtığı davanın reddedilmesi üzerine AYM hak ihlali iddiası ile başvurmuştu.318

19 Aralık 2000’de düzenlenen “Hayata Dönüş” operasyonunda yüzü yanan Hacer 311 http://www.milliyet.com.tr/trabzon-da-insan-haklari-hukuk-merkezi-trabzon-yerelhaber-837146/312 http://haber.sol.org.tr/turkiye/erdogana-hakaretten-yargilanan-23-kisiye-beraat-119649313 http://www.radikal.com.tr/turkiye/vali_mutlu_dilan_kizimiza_10_bin_tl_tazminat_odeyecek-1378772314http://www.medyafaresi.com/haber/Gazeteci-Muserref-Seckin-beraat-etti_485449.html315 http://www.ntv.com.tr/turkiye/aymden-eylem-karari,sdbiSWGXoUWiSjP3RYvZtQ316 http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/29337587.asp317 http://www.haberturk.com/gundem/haber/1093570-eylemci-ogretmene-disiplin-cezasi-hak-ihlali318 http://www.taraf.com.tr/politika/yargic-degil-basin-kazandi/

- 42 -

Page 43: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

Arıkan açtığı tazminat davasını kazandı. İçişleri ve Adalet Bakanlığı’nın, Arıkan’a 120 bin TL tazminat ödemesine karar verildi.319

AİHM, Silivri Cezaevi’nde Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca, polislerin avukatları ve ziyaretçileriyle görüşmelerinin mahkeme kararı olmadan kaydedilmesine bir mahkumun akrabaları ile konuşmalarının dinlenmesi için özel hayat ve haberleşmenin gizliliğinin ihlal edildiğine karar verdi.320

22 Haziran 2015 Anayasa Mahkemesi, askeri birliklerde, disiplin suçu işledikleri gerekçesi ile askeri

personele uygulanan DİSKO olarak bilinen “disiplin koğuşu”nun hak ihlali olduğunu belirtti. Bu kararla TSK’da DİSKO uygulaması kaldırıldı. Mesaiyi izinsiz terk ettiği gerekçesiyle beş gün oda hapsi alan bir yüzbaşının şikâyetinin ardından olay mahkemeye taşınmıştı.321

23 Haziran 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başbakan olduğu dönemde İzmir’de

yaptıkları basın açıklaması sırasında attıkları sloganlar nedeniyle “Erdoğan’a hakaret” davası açılan yedi Türkiye Komünist Partisi üyesi hakkında beraat kararı verildi.322

AİHM gizli tanık ifadesi ile altı yıl hapis cezasına çarptırılan Ahmet Balta ve Ahmet Gökşen Demir’in haklarının ihlal edildiğine hükmetti ve Türkiye’yi dört bin Euro tazminat ödemeye mahkûm etti. Balta ve Demir 2009 yılında gizli tanığın ifadelerine dayandırılarak “yasa dışı örgütü üyesi” olarak gözaltına alınıp yargılanmıştı.323

26 Haziran 2015 Grup Yorum’un Bakırköy’de düzenlemeyi planladığı konserini İstanbul Valiliği’nin

yasaklama kararı, 4’üncü İdare Mahkemesi’nce kaldırıldı. Konser “toplumun tepkisine yol açıp infial yaratabileceği” gerekçesiyle valilik tarafından yasaklanmış, bunun üzerine Grup Yorum, mahkemeye başvurmuştu.324

27 Haziran 2015 SBF Akademik Kurulu'nca yapılan açıklamada, Ankara Üniversitesi Rektörlüğü’nün

Cebeci yerleşkesinde gerçekleşen Kobane eyleminde, polislerin gözaltına aldığı akademisyenler hakkında başlattığı soruşturmaların ifade özgürlüğüne aykırı olduğu belirtilerek soruşturmaların derhal geri çekilmesi çağrısı yapıldı. “Aksi halde ulusal ve uluslararası kamuoyunun seferber edileceği” uyarısında bulunuldu.325

28 Haziran 2015 Anayasa Mahkemesi, Kat Mülkiyeti Kanunu’yla ilgili Sulh Hukuk mahkemesinde

açılan bir davanın beş yıl bir ay sürmesinin hak ihlali olduğuna karar verdi. Kararda başvuru-cunun Anayasa’daki makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği belirtildi.326

29 Haziran 2015 Ankara'da, bir avukatın duruşmaya türbanla girmesi üzerine duruşmayı erteleyen

Hakim Mustafa Karadağ hakkında yedi haberde “zorba”, “küstah” ve “militan” ifadelerini kullanan Akit gazetesi, para cezasına çarptırıldı. Karadağ’ın açtığı dava sonucunda Ankara 4. Asliye Ceza Mahkemesi, Akit’in yayımlanan her bir haber için bin TL ceza ödemesini kararlaştırdı.327

319 http://haber.sol.org.tr/turkiye/devlet-hayata-donuste-yuzu-yanan-hacer-arikana-tazminat-odeyecek-120210320 http://www.bugun.com.tr/aihm-karari-cignenmis-haberi/1702836321 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29341069.asp322 http://www.diken.com.tr/erdogana-hakarette-bugun-izmirdeki-basin-aciklamasinda-slogan-atan-7-tkpliye-beraat/323 http://www.cihan.com.tr/haber/AIHMden-Turkiyeye-gizli-tanik-cezasi_7769-CHMTgwNzc2OQ==324 http://www.taraf.com.tr/kultur-ve-sanat/mahkeme-grup-yorumun-istanbul-konserine-getirilen-yasagi-kaldirdi/325 http://gencgazete.org/sbf-akademik-kurulundan-rektorluge-sorusturmalari-geri-cek/326 http://www.bugun.com.tr/anayasa-mahkemesi-hak-ihlali-dedi-haberi/1713363327 http://www.radikal.com.tr/turkiye/hakime_zorba_diyen_akit_her_haber_icin_bin_tl_tazminat-1387535

- 43 -

Page 44: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

Facebook sayfasında “Her yer Taksim her yer direniş” ve “Polis hedef alıyor, öldürmek için vuruyor ve ülkeyi gaz odasına çeviriyor” şeklinde paylaşımlarda bulunduğu için meslekten ihraç edilen Emniyet Müdürü M.S.T, idare mahkemesinde açtığı davayı kazandı. Ankara 14. İdare Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin “Özgür Gündem/ Türkiye “ kararını dayanak göstererek, “Paylaşımların ifade özgürlüğü kapsamında kaldığını, kimsenin düşüncelerinden ötürü cezalandırılamayacağını” belirterek yürütmeyi durdurdu.328

30 Haziran 2015 Ankara'da 5 Temmuz'da Sıhhiye Meydanı'nda yapılacak olan Grup Yorum konseri

valilik tarafından yasaklanmasına ilişkin yapılan itiraz sonucu 13 No'lu İdare Mahkemesi valiliğin kararının yasaya aykırı olduğuna hükmetti ve yürütmeyi durdurma kararı verdi.329

Suriye’ye giden mühimmat yüklü TIR’ları yazan ve haberi dolayısıyla Radikal gazetesiyle yolları ayrılan gazeteci Fatih Yağmur, Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez’e milyonluk Mercedes alındığını duyuran Hürriyet muhabiri Nurettin Kurt ve Bingöl saldırısındaki çarpıcı gerçekleri ortaya çıkaran t24.com.tr muhabiri Tahir Alperen Avrupa Birliği desteğiyle, Güneydoğu Avrupa Profesyonel Medya Ağı işbirliğinde Bağımsız Gazetecilik Platformu Punto 24 tarafından bu yıl ilk defa verilen düzenlenen AB Araştırmacı Gazetecilik Ödüllerinin sahipleri oldular.330

DeğerlendirmeBasın özgürlüğü sadece basın mensupları veya basının bir bölümü için değil, haber alma

hürriyeti çerçevesinde herkes için önemlidir. Demokrasilerde bilinçli tercih yapılabilmesinin ön şartı olan basın ve haber alma özgürlüğü, aynı zamanda şeffaf yönetimin, hesap verilebilirliğinin de gereğidir. Bu sebeplerle basın özgürlüğü, gerek Türkiye’de gerekse dünyada anayasal ve uluslararası hukuk koruması altına alınmıştır.

Cumhurbaşkanına, ailesine veya başbakana hakaret iddiaları ve adli takibat Haziran ayında da devam etti. Oyuncu Barış Atay’ın “basın yoluyla hakaret,”331 Today’s Zaman Genel Yayın Yönetmeni Bülent Keneş’in “Twitter’dan hakaret”332 veya Dr. Ahmet Koyuncu’nun sadece Cumhurbaşkanı ile ilgili kişisel görüşünü açıkladığı için “hakaret suçuyla”333 cezaya uğramaları, yine “Cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla bir yazısı nedeniyle Cumhuriyet yazarı Özgür Mumcu’ya dört yıl sekiz aya kadar hapis cezası talebi334 durumun boyutunu sergileyecek niteliktedir.

Gerek Anayasa Mahkemesinin gerekse uluslararası hukuk kurumlarının birçok davada, “İktidarda veya kamuoyu önünde olanların eleştiriye tahammül etmeleri ve bunların ifade özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir. Üst düzey kamu yöneticilerinin ağır eleştirileri dahi hoşgörü ile karşılamak zorundadırlar” yönündeki kararlarına rağmen Türk yargısından “yönetimdekileri eleştiriden koruyucu” kararlar vermeyi sürdürmesi, adaletin siyasi erkten bağımsız olamadığını da açıkça sergilemektedir.

Görme engelli gazeteci Cüneyt Arat’ın, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kendisine Twitter üzerinden hakaret edildiği 335 iddiasıyla mahkemeye verilmesi de hakaret konusunda Erdoğan’ın aşırı hassasiyetini gözler önüne serdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, avukatı Ahmet Özel aracılığıyla, Hürriyet gazetesinin Washington temsilcisi Tolga Tanış hakkında, “POTUS

328 http://www.radikal.com.tr/turkiye/facebookta_paylasim_ifade_ozgurlugudur_ceza_verilemez-1387926329 http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/keyif/29423147.asp330 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29414207.asp331 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29175077.asp332 http://www.zaman.com.tr/gundem_gazeteci-bulent-kenese-secim-oncesi-21-ay-hapis-cezasi-verildigi-ortaya-cikti_2300370.html333 http://www.birgun.net/haber-detay/bilimsel-yaziya-erdogan-a-hakaretten-ceza-82980.html334 http://www.diken.com.tr/erdogana-hakaretle-suclanan-ozgur-mumcunun-dort-yil-sekiz-aya-kadar-hapsi-istendi/335 http://www.zaman.com.tr/gundem_erdogan-twit-sebebiyle-gorme-engelli-gazeteciye-dava-acti_2299901.html

- 44 -

Page 45: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

ve Beyefendi” kitabında Cumhurbaşkanı’na hakaret edip iftira attığı iddiasıyla Cumhuriyet Savcılığı’na başvurdu. Savcılık başvuruyu kabul edilip soruşturma başlattı.336 Böylece basın mensuplarını hizaya getirme programı Washington’a kadar uzandı.

Karar ve işlemleri siyasi iktidar lehinde yorumlanan bazı hakim ve savcıların “indirimli lüks konut almaları” haberinden dolayı Cumhuriyet muhabiri Canan Coşkun hakkında “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret” suçlamasıyla 23 yıl 4 aya kadar hapis istemiyle dava açılması337 da “yargı bağımsızlığı” açısından ibretlik bir durum oluşturdu.

Daha düne kadar “makbul” görülen ancak iktidar önceliklerini “yeterince” savunmadıkları veya “yanlış tercih yaptıkları” için seçimin ardından işlerinden olan veya programları sona erdirilen medya mensupları338,339 için de özgür basının gerekliliği kanıtlanmıştır.

Gerek yerli gerekse yabancı basına sıklıkla “haddinizi bilin”340 biçiminde çıkışlar yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, gazeteci olduğu iddia edilen ve daha önce de “İki silahım, yüzlerce mermim var, ben ölmeden cumhurbaşkanıma kimse dokunamaz”341 ifadelerini kullanan başdanışmanının, bir yayın grubuna yönelik olarak “O matbaayı başında parçalarım ben senin”342 ifadelerini kullanması ibretlik bir durumu ortaya koydu.

Gazetecinin, soru sorarken karşısındaki kamu görevlisinin hoşuna gidip gitmeyeceğini tartması gerektiği, aksi halde gazetecinin gözaltına alınabileceği Haziran ayında bir örnekle yaşandı. Cumhuriyet gazetesi yazarı Pınar Öğünç, Evrensel gazetesi muhabiri Hasan Akbaş, Die Welt muhabiri Deniz Yücel ile Özlem Topçu, Şanlıurfa’da Vali İzzettin Küçük’ün kendisine sorulan sorulardan rahatsız olması gerekçesiyle kısa süreli olarak gözaltına alındılar.343

Haziran ayında “Vatan haini gazeteciler” kavramı da seslendirildi. Sadece Cumhurbaşkanı, Başbakan veya bakanların katıldıkları etkinliklerde değil, Cumhurbaşkanının ailesinin katıldığı toplantılarda ve ziyaretlerde de “akreditasyon” adı altında sansür uygulamasına rastlandı. Bir belediye basın ve halkla ilişkiler daire başkanının, Zaman ve Cihan Haber Ajansı muhabirlerine “Biz belediye olarak akreditasyon uyguluyoruz. Siz vatan hainisiniz, giremezsiniz” diyerek kamu binasından dışarı atması344 kabul edilmesi mümkün olmayan bir uygulamadır. Gülen Cemaatine ait medya organlarına yönelik Genelkurmay Başkanlığı’nın da “akreditasyon” uygulamaya başlaması345 bu yeni sansür yönteminin, habercinin haberden men edilmesi uygulamasının yaygınlaşmasının bir göstergesi oldu.

Bu arada ana muhalefet partisi de basın mensuplarına yapacakları eleştirinin “maliyetli” olabileceğini hatırlattı. Halk TV’de “Sol Şerit” adında bir program yapan gazeteci Ümit Aslanbay Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşen CHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal’ı eleştirdiği gerekçesiyle işten çıkarıldı.346

Halkın gerçeği öğrenme hakkı, basın özgürlüğü ile devlet sırrı kavramı çelişkisi gazetecilikte her zaman tartışmalı bir alan olmuştur. Hangisi önceliklidir? Basın özgürlüğü mü, devletin yüce çıkarları mı? Bu alanda cezalandırma, işinden olma sıklıkla rastlansa da arada bir geç de olsa ödüllendirmeye de rastlanmaktadır. Nitekim, Suriye’ye giden mühimmat

336 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29334097.asp337 http://t24.com.tr/haber/cumhuriyet-muhabiri-canan-coskun-hakkinda-24-yil-hapis-istemi,300620338 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29234398.asp339 http://www.bugun.com.tr/gundem/o-da-kovuldu-haberi/1684547340 https://www.youtube.com/watch?v=vB7O9Pp462o341 http://www.sabah.com.tr/webtv/turkiye/yigit-buluttan-gundemi-sarsacak-aciklama342 http://www.medyatava.com/haber/yigit-buluttan-hurriyete-o-matbaayi-basinda-parcalarim_124953343 http://www.bugun.com.tr/gundem/sinirda-gazetecilere-sok-haberi/1695635344 http://www.cihan.com.tr/haber/Gazeteciler-vatan-haini-sozunu-aynen-iade-etti_9044-CHMTc5OTA0NA==345http://www.zaman.com.tr/gundem_zaman-ve-cihan-muhabirleri-gazilerin-sergisine-alinmadi_55997.html346 http://odatv.com/n.php?n=akp-chp-yakinlasmasi-ilk-kelleyi-aldi-1106151200

- 45 -

Page 46: media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_1553994.docx · Web viewtişim Başkanlığı’nın eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı ve çeşitli

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Haziran 2015

yüklü TIR’ları ilk yazan ve haberi dolayısıyla Radikal gazetesiyle yolları ayrılan gazeteci Fatih Yağmur, Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez’e milyonluk Mercedes alındığını duyuran Hürriyet muhabiri Nurettin Kurt ve Bingöl saldırısındaki çarpıcı gerçekleri ortaya çıkaran t24.com.tr muhabiri Tahir Alperen’in AB Araştırmacı Gazetecilik Ödülleri347 ile taltif edilmeleri yürek ısıtıcı bir gelişme olmuştur.

Ancak, MİT TIR’larında yakalanan silahlarla ilgili jandarma kriminal raporunu konu alan Cumhuriyet haberine, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı erişim engeli getirmesi348 ve bu arada da devlet resmi ajansının genel müdürünün “milyonluk Mercedes” haberini “haber değeri yok”349 diye küçümsemesi, bu haberler basın mensuplarınca takdir edilse ve ödüllendirilse bile “devletin” neyin haber olduğu konusunda karar verici olma arzusunun devamını sergiledi. Gözaltına alınmak istenen bir vatandaşın polis tarafından vurulmasını haberleştirdiği için “yargı görevi yapanı etkileme” ve “özel hayatın gizliliğinin ihlal” gerekçeleriyle gazeteci İsmail Saymaz ve haberi yayınlayan radikal.com.tr ile hurriyet.com.tr haber sitelerinin sorumlu müdürü İzzet Doğan hakkında soruşturma açılması350 bilgilenme hakkının açık bir ihlali olarak değerlendirildi.

Politika gazetesinin kimliği belirsiz kişiler tarafından saldırıya uğraması,351 aralarında Yürüyüş dergisi ile Ozan Yayıncılık’ın bulunduğu çok sayıda adrese operasyon düzenlenmesi, dergi ve yayınevi çalışanı 23 kişinin gözaltına alınması gibi352 medyaya yönelik “sindirme operasyonları” sürmektedir. Daha önceki aylarda MİT TIR’ları haberine yönelik olarak başlatılan hukuki takibat nedeniyle de gündeme gelen “devlet sırrı” ve “haber” ikilemi bir kez daha gündeme geldi.

347 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29414207.asp348 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/297263/Cumhuriyet_in_haberine_sansur.html349 http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/ahmet-hakandan-yandas-kaleme-tepki-868506/350 http://www.birgun.net/haber-detay/gazeteci-ismail-saymaz-a-sorusturma-83056.html351 http://www.bianet.org/bianet/medya/165051-politika-gazetesi-ne-silahla-tehdit352 http://www.bianet.org/bianet/medya/165029-polis-yuruyus-e-duvari-kirarak-girdi-basin-calisanlari-gozaltinda

- 46 -