ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή…………………………………………………………….……σελ.4Εισαγωγή σε μετάφραση………………………………………….………σελ.5Ιστορική αναδρομή……………...…………………………………….….σελ.6Ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου…………………………....……….σελ.8Φορείς του δικαιώματος της ανθρώπινης αξιοπρέπειας………………….σελ.9Δικαίωμα σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας………………………....σελ.9Έννοια και σκοπός των βασανιστηρίων……………………….……..…..σελ.10Τα βασανιστήρια ως αποδεικτικά μέσα………………………..………...σελ.11Η εναρμόνιση του Έλληνα νομοθέτη με το Σύνταγμα…………….…….σελ.13Ποινικές κυρώσεις…………………………………………….…………σελ.13Η εφαρμογή από τα Ελληνικά δικαστήρια των Διεθνών Συμβάσεων………………………………………………………….…...σελ.14Ο σεβασμός των ατομικών δικαιωμάτων στα πλαίσια της Ε.Ε…….……σελ.14Εξέλιξη της Νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου…………….….σελ.15Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον αγώνα ενάντια σταΒασανιστήρια……………………………………………………...….…σελ.16Η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου κατά την ΕΣΔΑ……......σελ.17Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων……………………………………..σελ.19Αρχές της ιατρικής δεοντολογίας στα πλαίσια της Κοινότητας…..….…σελ.21Υποχρέωση αποζημίωσης των θυμάτων των βασανιστηρίων……..……σελ.22Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου………..……σελ.23-Σκοπός του ΕΔΔΑ………………………………………………..…….σελ.24-Προσφυγή στο ΕΔΔΑ……………………………………………..……σελ.24Διεθνής Αμνηστία………………………………………………..……...σελ.25-Γενικές πληροφορίες……………………………………………...…….σελ.25-Σκοπός της Διεθνούς Αμνηστίας…………………………….….……...σελ.25-Αγώνας για τα ανθρώπινα δικαιώματα…………………………..……..σελ.26Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων…..……σελ.27Πρόοδος στον αγώνα ενάντια στα βασανιστήρια…………………..……σελ.28-Πορεία προς την κατάρτιση του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων……………………………………………………………..σελ.28-26η Ιουνίου: Διεθνής ημέρα των Ηνωμένων Εθνών αφιερωμένη στα θύματα των βασανιστηρίων………………………………………….σελ.30-Ελληνικό παρατηρητήριο των συμφωνιών του Ελσίνκι: Ελλάδα, απάνθρωπη συμπεριφορά και τιμωρία………………………......σελ.31-Έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας: Ελλάδα, γεγονότα που καταγράφηκαν κατά το έτος 2002……………………………...…………σελ.32Επίλογος- Πρόγραμμα δώδεκα σημείων για την πρόληψη τωνΒασανιστηρίων…………………………………………………..………σελ.33Συμπέρασμα………………………………………………...…….………σελ.37Συμπέρασμα σε μετάφραση…………………………………...…….……σελ.38Σχετική εθνική νομοθεσία……………………………………...…….…...σελ.39Σχετική διεθνής νομοθεσία………………………………………………..σελ.40Νομολογιακά δεδομένα……………………………………………………σελ.41Βιβλιογραφία………………………………………………………………σελ.43Ηλεκτρονικές διευθύνσεις……………………………………….………...σελ.44

ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

Με κύριο σημείο εκκίνησης τις προπαρασκευαστικές εργασίες του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, εγκαινιάστηκε το συνεχές και αδιάκοπο ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας για την προστασία της αξιοπρέπειας του ανθρώπου και για τα δικαιώματα του ανθρώπου εν γένει. Έκτοτε πλήθος διεθνείς πράξεις υιοθετήθηκαν και εφαρμόστηκαν, έχοντας στόχο την αναγνώριση και την κατοχύρωση της ανθρώπινης αξίας ως υπέρτατου αγαθού.Η αξία του ανθρώπου θα μπορούσε να οριστεί ως το σύνολο των γενικών υλικών, πνευματικών και κοινωνικών γνωρισμάτων του ανθρωπίνου γένους , ταυτίζεται με την προσωπικότητα, τον ειδικό συνδυασμό των γενικών υλικών, πνευματικών και κοινωνικών γνωρισμάτων του ανθρωπίνου γένους σε συγκεκριμένο άτομο. Το ακριβές περιεχόμενό της συνίσταται στην αναγνώριση από το δίκαιο ότι ο άνθρωπος είναι φυσικό υποκείμενο δικαίου, φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.Η αντιμετώπιση των βασανιστηρίων κατέχει πρωτεύουσα θέση στη προσπάθεια αυτή. Με την σκέψη ότι τα βασανιστήρια στοιχειοθετούν την βαρύτερη και απεχθέστερη προσβολή της ανθρώπινης αξίας ακριβώς γιατί υποβιβάζουν τον άνθρωπο σε αντικείμενο, και ότι είναι ασύμπτωτα με τον πολιτισμό, η διεθνής κοινότητα οργανώνει και εντείνει τη δράση εναντίον τους.

INTRODUCTION:

In the beginning of the preparatory work of Chart of United Nations, was inaugurated the continuous and continuous interest of international community for the protection of dignity of person and for the human rights in general. Since then crowd international action was adopted and applied, aiming at the recognition and the consolidation of human value as supreme good.

The value of human being could be fixed as the total of general materials, intellectual and social traits of human gender, is the same as the personality, the special combination of general materials, intellectual and social traits of human gender in concrete individual. Her precise content consists in the recognition by the right that the person is natural subject of right, institution of rights and obligations. The confrontation of tortures possesses capital place in this effort. With the thought that the tortures is the heavier offence of human value precisely because they degrade the person in object, and that they are asymptotes with the culture, the international community intensifies it’s action against them.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ: Στο πρώτο ελληνικό Σύνταγμα, το Σύνταγμα της Επιδαύρου, ένα από τα πιο δημοκρατικά και φιλελεύθερα εκείνης της εποχής, που ψηφίστηκε τον Ιανουάριο του 1822 και είναι γνωστό ως Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος, προβάλλονται εμφανώς οι αρχές της λαϊκής κυριαρχίας και των ατομικών δικαιωμάτων. Σε ένα από τα άρθρα του αναφέρεται ότι «τα βασανιστήρια καταργούνται δια παντός».Το1975, ενάμισι αιώνα ύστερα από το κατηγορηματικό εκείνο «τα βασανιστήρια καταργούνται διαπαντός» που επαναλαμβανόταν με διάφορες διατυπώσεις στους ενδιάμεσους καταστατικούς χάρτες, κι ένα χρόνο μετά την πτώση της τελευταίας δικτατορίας κρίθηκε αναγκαία μια αυστηρότερη και πιο αναλυτική υπόμνηση και επιβεβαίωση στο νέο Σύνταγμα. «Αι βάσανοι, οιαδήποτε σωματική κάκωσις, βλάβη της υγείας ή άσκησις ψυχολογικής βίας, ως και πάσα ετέρα προσβολή της ανθρωπίνης αξιοπρεπείας απαγορεύονται».Αυτά στην Ελλάδα. Σε διεθνή κλίμακα τα βασανιστήρια καταδικάστηκαν πρώτη φορά με την «Παγκόσμια Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» που ψήφισαν το 1948 τα Ηνωμένα Έθνη. «Κανείς δεν υπόκειται σε βασανιστήρια ή σε σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή ποινή». Εικοσιεφτά χρόνια αργότερα, το 1975, ψηφίζεται η απόλυτη, η χωρίς εξαιρέσεις απαγόρευση των βασανισμών, σε ειρήνη ή σε πόλεμο. «Κανένα κράτος δεν πρέπει να επιτρέπει ή να ανέχεται βασανιστήρια…Δεν πρέπει να γίνεται επίκληση εξαιρετικών περιστάσεων όπως η εμπόλεμη κατάσταση ή ο κίνδυνος πολέμου, ή εσωτερική πολιτική αστάθεια, ή οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή έκτακτη ανάγκη, ως δικαιολογία για σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία». Οι Συνθήκες της Γενεύης, που χαρακτηρίζουν τα βασανιστήρια εγκλήματα και στις διεθνείς συρράξεις και

στις εσωτερικές συγκρούσεις, επικυρώθηκαν από 150 κράτη. Τέλος, τον Δεκέμβριο του 1984 η Διεθνής Συμφωνία κατά των Βασανιστηρίων υιοθετήθηκε ομόφωνα στη Ν. Υόρκη από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Το άρθρο 1 ορίζει με λεπτομέρειες το νόημα, τα όρια, τα είδη του βασανισμού, τα θύματα και τους θύτες, τα κίνητρα και τις συνθήκες βίας και καταναγκασμού, ώστε να μην υπάρχει παρανόηση, σύγχυση ή

υποψία εξαιρέσεων.Ωστόσο, παρά τις πανηγυρικές και ομόφωνες αποφάσεις των Διεθνών Οργανισμών, τα βασανιστήρια δεν σταμάτησαν ποτέ κει πουθενά.Στην Ελλάδα ειδικότερα, με όλες τις αυστηρές συνταγματικές επιταγές, άνθρωποι βασανίζονται με αποτρόπαιες μεθόδους σε ολόκληρο τον 19ο και 20ο αιώνα. Μια επισκόπηση της παγκόσμιας ιστορίας αποκαλύπτει πως σε όλες τις κοινωνίες, από τις πιο πρωτόγονες ως τις πιο ανεπτυγμένες, η άσκηση βίας επάνω στο άτομο αποτελεί το προνομιακό όπλο κάθε εξουσίας.

Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ:

Κατά το άρθρο 2 παρ.1 Σ «ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας». Η διάταξη αυτή περιέχεται όχι στο δεύτερο μέρος του Συντάγματος, που αφορά στα ατομικά δικαιώματα, αλλά στο πρώτο μέρος. Από αυτό συνάγεται ότι ο συντακτικός νομοθέτης θέλησε να αναγάγει τη διάταξη αυτή σε θεμελιώδη αρχή για τη συνολική συνταγματική τάξη της χώρας και για το λόγο αυτό άλλωστε την εξαιρεί μαζί με τη διάταξη του άρθρου 7 παρ.2 από τις αναθεωρήσιμες διατάξεις του Συντάγματος.Η διάταξη του άρθρου 2 παρ.1 Σ είναι μια πλήρως δεσμευτική από νομική άποψη διάταξη, η οποία όμως λόγω της γενικότητας της εφαρμόζεται επικουρικά απέναντι στις ειδικές διατάξεις που κατοχυρώνουν τα ατομικά δικαιώματα.Ως αξία του ανθρώπου νοείται ο απαραβίαστος πυρήνας της προσωπικότητας του ατόμου ως φυσικού υποκειμένου δικαίου. Με άλλα λόγια, από την αξία του ανθρώπου απορρέει η αναγνώρισή του από το δίκαιο ως υποκειμένου δικαίου, ως φορέα δηλαδή δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.Το άρθρο 7 παρ.2 απαγορεύει ρητά κάθε προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στα πλαίσια του ποινικού κολασμού και εφαρμόζεται στις περιπτώσεις προσωρινής κρατήσεως και ανακρίσεως καθώς και άλλου περιορισμού της ελευθερίας εκ μέρους των κρατικών οργάνων.

ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ:

Το Σύνταγμα κατοχυρώνει και προστατεύει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την αξία του ανθρώπου. Συνεπώς είναι φανερό ότι φορείς των αντίστοιχων δικαιωμάτων μπορούν να είναι μόνο φυσικά και όχι νομικά πρόσωπα. Η προστασία αρχίζει πριν από την γέννηση του ανθρώπου και τελειώνει με το θάνατό του. Δικαίωμα στην προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας έχουν όλοι οι άνθρωποι, χωρίς καμία διάκριση.Η κατοχύρωση της αξίας του ανθρώπου είναι απαραβίαστη και δεν μπορεί να υπαχθεί σε κανένα περιορισμό και καμία επιφύλαξη νόμου.

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ:Το Σύνταγμά μας δεν κατοχυρώνει ρητώς το δικαίωμα σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας, ορίζει όμως στο άρθρο 7 παρ.2 ότι «τα βασανιστήρια, οποιαδήποτε σωματική κάκωση, βλάβη υγείας ή άσκηση ψυχολογικής βίας, καθώς και κάθε άλλη προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας απαγορεύονται και τιμωρούνται όπως ορίζει ο νόμος».Τα βασανιστήρια απαγορεύονταν και από τα προηγούμενα συντάγματα, αλλά το ισχύον σύνταγμα, εν όψει της εμπειρίας της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967 αλλά και της διεθνούς διαδόσεώς τους, είναι διεξοδικότερο, παρέχοντας ευρύτερη προστασία από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Προστασίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.Εκτενή προστασία παρέχει η Διεθνής Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής και απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης της 10.12.1984, την οποία η χώρα μας επικύρωσε με το νόμο 1782/1988.

Στην απαγόρευση του άρθρου 7 παρ.2 αντιστοιχεί δικαίωμα σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας του προσώπου.Η σημασία των απαγορεύσεων του άρθρου αυτού φαίνεται και από το γεγονός ότι δεν υπόκειται σε αναστολή κατά το άρθρο 48 παρ.1 του Συντάγματος.

ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ:

Κατά το νομοθετικό ορισμό «βασανιστήρια συνιστούν κάθε μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης επικίνδυνης για την υγεία ή ψυχικού πόνου ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, καθώς και κάθε παράνομη χρησιμοποίηση χημικών, ναρκωτικών ή άλλων φυσικών ή τεχνιτών μέσων με σκοπό να κάμψουν τη βούληση του θύματος». Η απαγόρευση των βασανιστηρίων περιλαμβάνει κάθε επιβολή σωματικού ή ψυχικού πόνου με πράξη τρίτου, με σκοπό την υποταγή της θέλησης ή τον εξευτελισμό του θύματος . Ως πόνος νοείται εδώ κάθε έντονο δυσάρεστο συναίσθημα. Ενώ η πρόκληση σωματικού πόνου αποτελεί πάντα βασανιστήριο, αυτό δεν συμβαίνει πάντα με την πρόκληση ψυχικού πόνου. Η πρόκληση ψυχικού πόνου μπορεί να χαρακτηριστεί ως βασανιστήριο όταν συντρέχει το πρόσθετο στοιχείο της επιδίωξης της υποταγής της θέλησης ή του εξευτελισμού του βασανιζόμενου.

Κατά τα λοιπά ο σκοπός των βασανιστηρίων δεν αποτελεί εννοιολογικό τους στοιχείο. Είναι αδιάφορο από την άποψη αυτή, αν τα βασανιστήρια επιβάλλονται ως ανακριτικό ή εκφοβιστικό μέσο, ως ποινή, αντίποινο ή αυτοσκοπός. Η συνταγματική απαγόρευση είναι γενική και ανεξαίρετη, γιατί τα βασανιστήρια αποτελούν την πιο έκδηλη άρνηση της αξιοπρέπειας του ανθρώπου και συνεπάγονται επιπλέον την αποκτήνωση του βασανιστή.

ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΩΣ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΜΕΣΑ: Τα βασανιστήρια και οι συναφείς μέθοδοι κάμψης της ανθρώπινης βούλησης αποτελούν άμεση προσβολή της αξίας του ανθρώπου. Στην ελληνική έννομη τάξη αυτό συνάγεται ευθέως και από το άρθρο 7 παρ.2 Σ , όπου προστατεύονται η σωματική και ψυχική ακεραιότητα, που αποτελούν αγαθά που βρίσκονται στον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης, άρα και της αξίας του ανθρώπου. Δεν είναι τυχαία η στενή ετυμολογική συγγένεια των αντιστοίχως προστατευομένων αγαθών «αξία του ανθρώπου» (2παρ.1Σ), «ανθρώπινη αξιοπρέπεια» (7παρ.2), διότι στην περίπτωση των βασανιστηρίων η αξία του ανθρώπου υφίσταται την σοβαρότερη προσβολή. Η υποδούλωση του ανθρώπινου σώματος και πνεύματος στα χέρια του βασανιστή συνιστά τον εναργέστερο τρόπο, με τον οποίο μπορεί να περιέλθει ο άνθρωπος σε θέση αντικειμένου. Οποιαδήποτε ομολογία, κατάθεση, δήλωση κτλ έχει αποσπαστεί με μεθόδους βασανισμού αποτελεί απαράδεκτο αποδεικτικό μέσο. Η κύρωση του ανίσχυρου απορρέει ευθέως από το άρθρο 2 παρ.1 Σ και ορίζεται ρητά στο άρθρο 15 της κυρωθείσας από την Ελληνική Βουλή Σύμβασης του ΟΗΕ, «Κατά των βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή ποινής».

Ομολογίες κατηγορουμένων, μαρτυρικές καταθέσεις και εν γένει δηλώσεις που προέρχονται από βασανιστήρια ή από τις άλλες πράξεις των κρατικών οργάνων, που αναφέρονται ενδεικτικά στη διάταξη του άρθρου 7 παρ.2 Σ., απαγορεύεται απολύτως να αξιοποιηθούν αποδεικτικά. Αυτό συνάγεται ήδη από τη συστηματική ένταξη της διάταξης στο εσωτερικό ενός άρθρου που ρυθμίζει ζητήματα τόσο ουσιαστικού όσο και δικονομικού ποινικού δικαίου. Τα βασανιστήρια δεν αποτελούν ποινή συνταγματικώς αποδεκτή, ούτε επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν ως ανακριτική μέθοδος εις βάρος του κατηγορουμένου ή τρίτου. Η απαγόρευση των βασανιστηρίων ως ανακριτικής μεθόδου υποστηριζόταν ήδη υπό το Σύνταγμα του 1864, μολονότι η διατύπωση της διάταξης του άρθρου 18 «αι βάσανοι και η γενική δήμευσις απαγορεύονται. Ο πολιτικός θάνατος καταργείται. Η θανατική ποινή επί πολιτικών εγκλημάτων, εκτός των συνθέτων, καταργείται», θα μπορούσε να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η απαγόρευση αφορούσε αποκλειστικά στην επιβολή βασανιστηρίων ως ποινής. Για να καταστεί σαφές ότι περιλαμβανόταν και η διενέργεια βασανιστηρίων για ανακριτικούς σκοπούς, προστέθηκε ερμηνευτική δήλωση στο άρθρο 17 Σ του 1927: «δια της λέξεως βάσανοι εννοείται και οιαδήποτε κάκωσις προς κολασμόν ή ανακάλυψιν εγκλήματος».Στην ελληνική έννομη τάξη η απαγόρευση των βασανιστηρίων είναι απόλυτη και δεν επιδέχεται καμία εξαίρεση. Η απαγόρευση αποδεικτικής αξιοποίησης ομολογιών κτλ που έχει προέλθει από βασανιστήρια συνάγεται ευθέως από το άρθρο 7 παρ.2 Σ, στο οποίο περιέχεται μια συνολική δικονομική /αποδεικτική στάθμιση του συντακτικού νομοθέτη.

Η ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΝΟΜΟΘΕΤΗ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ:Ο Έλληνας νομοθέτης εκπλήρωσε την υποχρέωση που του είχε αναθέσει το Σύνταγμα. Με το νόμο 1500/1984 προστέθηκαν τέσσερα νέα άρθρα στον Ποινικό κώδικα (τα άρθρα 137 Α- 137 Δ). Έτσι η Ελλάδα ανταποκρίθηκε συγχρόνως και στην υποχρέωση που ανέλαβε σύμφωνα με τη «Σύμβαση ΟΗΕ», πριν ακόμα αυτή υπογραφεί. Άλλωστε, η Σύμβαση αυτή επικυρώθηκε αρκετά αργότερα, με το νόμο 1782/1988.

ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ:Το Σύνταγμα δεν περιορίζεται στις απαγορεύσεις του άρθρου 7 παρ.2, αλλά ορίζει και ότι οι απαγορευμένες πράξεις τιμωρούνται όπως ορίζει ο νόμος. Βέβαια, τα βασανιστήρια συνιστούν συνήθως μια από τις προβλεπόμενες ήδη αξιόποινες πράξεις. Ο νόμος 1500/1984 «Ποινικός κολασμός των βασανιστηρίων» εισάγει νέες διατάξεις που ανάγουν την επιβολή βασανιστηρίων από υπάλληλο ή στρατιωτικό κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του σε πρόσωπο που βρίσκεται υπό την εξουσία του, καθώς και την σοβαρή προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, σε λόγο επιβολής βαρύτερης ποινής. Η καταδίκη στις πράξεις αυτές συνεπάγεται την αυτοδίκαιη –διαρκή ή προσωρινή- αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων. Τον άδικο χαρακτήρα των πράξεων αυτών δεν αποκλείει ούτε η κατάσταση ανάγκης ούτε η προσταγή προϊσταμένου. Σε περίπτωση που οι πράξεις αυτές τελούνται υπό καθεστώς σφετερισμού της λαϊκής κυριαρχίας η προθεσμία της παραγραφής αρχίζει μόλις αποκατασταθεί η νόμιμη εξουσία. Τέλος ο νόμος προβλέπει την αστική ευθύνη τόσο του δράστη όσο και του δημοσίου προς αποζημίωση του παθόντος. Επιπλέον μπορεί ο

δράστης να ευθύνεται πειθαρχικώς, και αν ακόμα δεν είναι δυνατή η συγκρότηση της ποινικής του ευθύνης.

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΠΟ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ:

Η εφαρμογή από τα Ελληνικά δικαστήρια των διεθνών συμβάσεων περί ατομικών δικαιωμάτων που έχουν επικυρωθεί από την Ελλάδα ήταν μέχρι πρόσφατα σχετικά σπάνια, διστακτική και, όπου γίνεται, εξαιρετικά συνοπτική. Πρέπει βέβαια να παρατηρηθεί ότι η κάλυψη των ατομικών δικαιωμάτων από το Σύνταγμά μας είναι συνήθως ευρύτερη από την διεθνή τους κατοχύρωση. Δεν είναι όμως σπάνιες οι περιπτώσεις όπου η διεθνής κατοχύρωση είναι σαφέστερη, ειδικότερη ή και προχωρεί περισσότερο από εκείνη του Συντάγματος.

Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ:

Η προώθηση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προτεραιότητες των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ και περιλαμβάνεται κυρίως στους πρωταρχικούς στόχους της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ). Η καταπολέμηση των βασανιστηρίων και των άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας αποτελεί ένα μέρος αυτής της προσπάθειας, το οποίο είναι αναγκαίο παρά το γεγονός ότι

υπάρχουν πολλά διεθνή μέσα τα οποία απαγορεύουν αυτού του είδους τις σοβαρές παραβιάσεις της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Οι δράσεις της ΕΕ, οι οποίες υποστηρίζονται σθεναρά από όλα τα κράτη μέλη, αποσκοπούν στην πρόληψη και την εξάλειψη των βασανιστηρίων και της κακής μεταχείρισης καθώς και στην καταπολέμηση της ατιμωρησίας των υπευθύνων

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ:

Στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 το ΔΕΚ συνήθιζε να απορρίπτει απερίφραστα κάθε ισχυρισμό παραβιάσεως ατομικών δικαιωμάτων, γιατί οι ισχυρισμοί αυτοί αναφέρονταν στα ατομικά δικαιώματα όπως τα κατοχυρώνουν τα συντάγματα των κρατών-μελών και το ΔΕΚ ήθελε να προστατεύσει την ενότητα του κοινοτικού δικαίου. Δεν έθετε το ερώτημα αν το ίδιο το κοινοτικό δίκαιο προστατεύει τα ατομικά δικαιώματα.Στο τέλος της δεκαετίας του ’60 το ΔΕΚ δέχτηκε ότι υπάρχουν θεμελιώδη δικαιώματα του ατόμου κατοχυρωμένα στις γενικές αρχές του κοινοτικού δικαίου και προστατευόμενα από το Δικαστήριο. Λίγο αργότερα το Δικαστήριο, αντιλαμβανόμενο την ατέλεια των Συνθηκών στο πεδίο αυτό, δέχτηκε ότι η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων πρέπει να προσανατολιστεί στις «κοινές συνταγματικές παραδόσεις των κρατών-μελών», αλλά πρέπει επίσης να διασφαλιστεί μέσα στο πλαίσιο της δομής και των στόχων της κοινότητας.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ:

Πρωτοπόρο όργανο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στην διαδικασία αυτή είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στις 18 Ιανουαρίου 1989 εκδίδοντας το ψήφισμά του σχετικά με τα δικαιώματα του ανθρώπου παγκοσμίως και την Κοινοτική πολιτική γι’αυτά, εξέφρασε τις ανησυχίες του για την εξάπλωση των βασανιστηρίων σε όλο τον κόσμο και ζήτησε από όλα τα κράτη-μέλη της Κοινότητας να κυρώσουν τις δύο πρόσφατες συμβάσεις κατά των βασανιστηρίων, την Ευρωπαϊκή και αυτή των Ηνωμένων Εθνών.Την ίδια χρονιά, πάλι το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο με το ψήφισμά του της 12ης Απριλίου 1989 υιοθέτησε τη «Διακήρυξη για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα και Ελευθερίες», το άρθρο 2 της οποίας, με τον υπότιτλο «Δικαίωμα στη ζωή», ορίζει ότι «κανένας δεν θα υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική

μεταχείριση ή τιμωρία».Δεν πρέπει επίσης να παραβλεφθεί το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει λειτουργήσει ως φόρουμ συζήτησης απόψεων και διατύπωσης ανησυχιών για διάφορα ζητήματα, που απασχολούν την ευρωπαϊκή αλλά και την παγκόσμια κοινότητα. Έτσι, ένας μεγάλος αριθμός γραπτών ερωτήσεων έχει υποβληθεί από μέλη του Κοινοβουλίου προς τους υπουργούς εξωτερικών των κρατών μελών της Κοινότητας για συζήτηση και προς το Συμβούλιο ή την Επιτροπή, ενώ το ίδιο το Κοινοβούλιο εξέδωσε ψηφίσματα καταγγέλλοντας τη χρήση βασανιστηρίων σε διάφορες χώρες του κόσμου.

Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΣΔΑ:

Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Συμβουλίου της Ευρώπης του 1950 αποτελεί μέχρι σήμερα το κύριο νομικό όργανο για την εξασφάλιση του σεβασμού των δικαιωμάτων αυτών στην Ευρώπη. Παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κοινότητα δεν έχει προσχωρήσει στην εν λόγω σύμβαση, όλα τα κράτη μέλη είναι μέρη της σύμβασης. Έτσι, το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στήριξε τη νομολογία του στις αρχές που ορίζονται στη σύμβαση αυτή καθώς και στις κοινές συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών, προκειμένου να εξασφαλίσει τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από το 1974, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα αποτελούσαν τμήμα των γενικών αρχών τις οποίες οφείλει να διαφυλάττει.Επί πλέον, το προοίμιο της Ενιαίας Πράξης του 1986 και στη συνέχεια το άρθρο 6 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγουν και τυπικά την υποχρέωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να σέβεται τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το θέμα της τυπικής προσχώρησης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στην εν λόγω σύμβαση συζητήθηκε πριν από την αναθεώρηση της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.Όπως είναι γνωστό το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου ορίζει ότι «ουδείς επιτρέπεται να υποβληθεί σε βασανιστήρια ούτε σε ποινές ή μεταχείριση απάνθρωπη ή εξευτελιστική». Στην περίπτωση που υπάρχει παραβίαση της αρχής αυτής οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προσφύγουν στην Επιτροπή Δικαιωμάτων του

Ανθρώπου(αν το κράτος που κατηγορείται έχει παραδεχτεί την ατομική προσφυγή και έχουν εξαντληθεί τα ένδικα μέσα στο εθνικό πεδίο). Προσφυγή μπορεί να γίνει και από άλλο συμβαλλόμενο στη Σύμβαση κράτος. Η Επιτροπή και το ΔΕΚ έχουν δικαστική εξουσία.Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης, που αποπερατώθηκε το 1987, πλεονεκτεί της Σύμβασης του ΟΗΕ καθ’ ότι προβλέπει τη λειτουργία Επιτροπής που να επισκέπτεται περιοδικά τα Κράτη-Μέλη για να διαπιστώσει τις συνθήκες κράτησης και ιδίως το ενδεχόμενο εφαρμογής βασανιστηρίων ή απάνθρωπων και εξευτελιστικών ποινών. Σκοπός των επισκέψεων είναι να διατυπωθούν συστάσεις για τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης σε φυλακές, ψυχιατρεία ή άλλα κέντρα όπου άτομα κρατούνται κατόπιν διαταγής δημόσιας αρχής.Αντίθετα η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών προβλέπει Επιτροπή αρμόδια για να δέχεται παράπονα αλλά δεν παρέχει στην Επιτροπή αυτή την ευχέρεια να κάνει

επισκέψεις στα Κράτη-Μέλη για να διαπιστώσει το βάσιμο των καταγγελιών.

ΧΑΡΤΗΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ: Προϊόν των κοινών συνταγματικών παραδόσεων σε ό,τι αφορά στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων αποτελεί κοινή διακήρυξη τριών θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης-του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης- υιοθετείται δε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατά τη σύνοδό του στη Νίκαια .Για πρώτη φορά, όλα τα δικαιώματα που μέχρι τώρα ήταν διασκορπισμένα σε διάφορα νομοθετικά μέσα (διεθνείς συμβάσεις, εθνικές νομοθεσίες...) συγκεντρώθηκαν σε ένα και μόνο έγγραφο. Προβάλλοντας με σαφήνεια τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες, ο Χάρτης συμβάλλει στην ανάπτυξη της έννοιας του πολίτη της Ένωσης καθώς και στη δημιουργία ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (όπως διακηρύσσει το προοίμιο του Χάρτη). Ο Χάρτης ενισχύει την ασφάλεια του δικαίου όσον αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, προστασία για την οποία μέχρι τώρα δεν υπήρχαν εγγυήσεις παρά από τη νομολογία του Δικαστηρίου. Ο Χάρτης περιλαμβάνει προοίμιο και 54 άρθρα κατανεμημένα σε 7 κεφάλαια:• κεφάλαιο Ι: Αξιοπρέπεια • κεφάλαιο ΙΙ: Ελευθερία • κεφάλαιο ΙΙΙ: Ισότητα • κεφάλαιο ΙV: Αλληλεγγύη • κεφάλαιο V: Ιθαγένεια • κεφάλαιο VI: Δικαιοσύνη • κεφάλαιο VII: Γενικές διατάξεις.

Σε γενικές γραμμές, τα προαναφερθέντα δικαιώματα αναγνωρίζονται σε όλα τα πρόσωπα. Πάντως, ο Χάρτης αναφέρεται επίσης σε κατηγορίες υπηκόων με ειδικές ανάγκες (παιδιά, ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρία). Εξάλλου, το κεφάλαιο V εξετάζει την ειδική κατάσταση του ευρωπαίου πολίτη, αναφερόμενο σε ορισμένα δικαιώματα και που αναφέρθηκαν στις συνθήκες (ελευθερία κυκλοφορίας και διαμονής, δικαίωμα ψήφου, δικαίωμα αναφοράς), εισάγοντας συγχρόνως το δικαίωμα για χρηστή διοίκηση. Εξετάζοντας την εξέλιξη της κοινωνίας, συν τα κλασικά δικαιώματα (δικαίωμα στη ζωή, στην ελευθερία έκφρασης, δικαίωμα στην αποτελεσματική έννομη προστασία ..), ο Χάρτης αναφέρει τα δικαιώματα που δεν προβλέφθηκαν στη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης του 1950 (π.χ. προστασία των δεδομένων).

Υιοθετώντας μια πιο σύγχρονη γλώσσα σύμφωνα με ορισμένες εθνικές νομοθεσίες, αναγνωρίζει και άλλους τρόπους εκτός του γάμου για την ίδρυση μιας οικογένειας και δεν μιλά πλέον για γάμο μεταξύ άνδρα και γυναίκας, αλλά απλώς για γάμο. Οι γενικές διατάξεις στοχεύουν να θεσπίσουν δεσμούς μεταξύ του Χάρτη και της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης των δικαιωμάτων του ανθρώπου καθώς και να καθορίσουν το πεδίο εφαρμογής του Χάρτη. Τυγχάνει εφαρμογής στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, τηρουμένης της αρχής της επικουρικότητας και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να επεκτείνει τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα που αναθέτουν οι συνθήκες. Οι αρχές του Χάρτη τυγχάνουν επίσης εφαρμογής στα κράτη μέλη όταν εφαρμόζουν την κοινοτική νομοθεσία.

ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ:

Στις 25 Νοεμβρίου 1989 η Γενική Συνέλευση της Διαρκούς Επιτροπής Ιατρών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας εξέδωσε ψήφισμα παροτρύνοντας όλες τις εθνικές ιατρικές ενώσεις να επικυρώσουν, να δημοσιοποιήσουν και να εφαρμόσουν τη διακήρυξη του Τόκυο. Με το ψήφισμα αυτό η ΓΣ της επιτροπής αυτής ζήτησε ακόμα να ενθαρρυνθεί η διδασκαλία μαθημάτων ιατρικής δεοντολογίας, να εφαρμοστεί από τις κυβερνήσεις η διακήρυξη της ΓΣ, να ενταχθούν οι αρχές της διακήρυξης του Τόκυο στα καταστατικά όλων των επιστημονικών και επαγγελματικών ιατρικών συλλόγων και να υποστηριχθεί οποιοσδήποτε γιατρός διώκεται με οποιονδήποτε τρόπο επειδή αντιστάθηκε στην παραβίαση αυτών των αρχών.

Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ:

Η διάταξη του άρθρου 14 της Διεθνούς Σύμβασης κατά των Βασανιστηρίων είναι ιδιαιτέρως σημαντική, καθώς με αυτήν προβλέπεται η υποχρέωση του κράτους να διασφαλίσει ότι το θύμα θα μπορέσει να ικανοποιηθεί και να αποζημιωθεί πλήρως.Η επιδίκαση αποζημιώσεως αποτελεί ένα μέρος της γενικότερης υποχρέωσης που βαραίνει το υπαίτιο κράτος για την επανόρθωση της ζημίας που προξένησε. Η

επανόρθωση αυτή στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου μπορεί να λάβει χώρα με δύο τρόπους: α) την αποκατάσταση των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση και β) την αναγνωριστική απόφαση ενός διεθνούς δικαστηρίου. Η ευθύνη του κράτους όπως προκύπτει από το άρθρο 14 ΔΣβας αναφέρεται στην τροποποίηση της νομοθεσίας και της δικαστικής και διοικητικής του πρακτικής, ώστε το θύμα να μπορεί να απευθυνθεί στις αρμόδιες αρχές και στα δικαστήρια αξιώνοντας αποζημίωση και ικανοποίηση. Η αποζημίωση θα πρέπει να είναι ουσιαστική και όχι απλώς συμβολική πληρωμή χρημάτων. Επίσης, μέσα στα απαραίτητα μέτρα μπορεί να συμπεριλαμβάνονται ειδικές θεραπείες, παροχή συντάξεως και άλλων βοηθημάτων, καταβολή νοσηλείων σε ειδικά κέντρα αποκατάστασης θυμάτων βασανιστηρίων.

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ή Δικαστήριο του Στρασβούργου, όπως είναι ευρύτερα γνωστό, είναι ένα διεθνές δικαιοδοτικό όργανο. Συμμετέχουν σ’ αυτό 41 ευρωπαϊκές χώρες (στις οποίες και οι 15 της Ε.Ε.). Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξετάζει, υπό ορισμένους όρους, προσφυγές ατόμων που παραπονούνται για παραβιάσεις δικαιωμάτων που διασφαλίζονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η Σύμβαση αυτή είναι μία διεθνής συνθήκη με την οποία τα Κράτη που προσεχώρησαν σ’ αυτήν ανέλαβαν την υποχρέωση να σέβονται ορισμένα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Τα δικαιώματα αυτά αναφέρονται στην σύμβαση αυτή καθώς και σε τέσσερα ακόμη πρόσθετα πρωτόκολλα (τα 1, 4, 6 και 7) που έχουν επικυρωθεί επίσης από τα Κράτη. Τα προστατευόμενα από τη Σύμβαση και τα Πρωτόκολλα, συνοπτικώς δικαιώματα είναι:Δικαίωμα στη Ζωή, την Ελευθερία, την Ασφάλεια, την Δίκαιη Δικαστική Προστασία, στο Τεκμήριο Αθωότητας, στο Σεβασμό στην Προσωπική Ζωή, την Οικογενειακή Ζωή, την Κατοικία, την Αλληλογραφία, στην Ελευθερία Σκέψης και Συνείδησης, στην Επιλογή Λατρείας και Θρησκείας, στις Ελευθερίες Έκφρασης, Γνώμης και Συνεταιρίζεσθαι, Γάμου και Οικογενείας, Αποτελεσματικής Προσφυγής, Προστασίας Περιουσίας, Μόρφωσης και Παιδείας, Ελευθέρων Δημοκρατικών Εκλογών, Μυστικών Εκλογών, Ελευθερίας ‘Εκφρασης Λαϊκής Θέλησης, καθώς και οι απαγορεύσεις Βασανιστηρίων, Δουλείας, Αναγκαστικής Εργασίας, Επιβολής Ποινής χωρίς Δίκη, Διακρίσεων στην απόλαυση Δικαωμάτων και Ελευθεριών, Κατάχρησης Εξουσίας.

Σκοπός του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου:Σκοπός του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι να αναδείξει το άτομο ως υποκείμενο του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου δια των αυστηρών κανόνων δικαίου της Συμβάσεως για τα δικαιώματα του Ανθρώπου και της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ασκεί δικαστικό έλεγχο του σεβασμού των δικαιωμάτων που προστατεύονται. Αν παραβιασθεί οποιοδήποτε δικαίωμα από οποιοδήποτε αρχή Κράτους-μέλους (νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική) το Ε.Δ. επιβάλει επανόρθωση και χρηματική

αποζημίωση.

Προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου:Αν ένα άτομο κρίνει ότι ένα Κράτος-μέλος παρεβίασε σε βάρος του ένα από τα ανωτέρω δικαιώματα, μπορεί να προσφύγει στο Ε.Δ. Το Ε.Δ. μπορεί να εξετάσει μόνο προσφυγές που σχετίζονται με τα δικαιώματα που αναφέρονται στη Σύμβαση και τα Πρωτόκολλα. Αποκλείεται κάθε άλλος λόγος προσφυγής. Δεν είναι Δικαστήριο ανωτέρου βαθμού (π.χ Εφετείο) στο οποίο προσφεύγει κάποιος για να προσβάλει αποφάσεις εθνικών δικαστηρίων ούτε και μπορεί να ανατρέψει ή τροποποιήσει τις αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ: Γενικές πληροφορίες:Η Διεθνής Αμνηστία (ΔΑ) ιδρύθηκε το 1961 από τον Βρετανό δικηγόρο Peter Benenson. Σήμερα η οργάνωση έχει περισσότερα από ένα εκατομμύριο μέλη, συνδρομητές και τακτικούς δωρητές σε περισσότερες από 140 χώρες. Το κίνημα της ΔΑ αποτελείται από περισσότερες από 7.800 ομάδες. τοπικές, νεανικές, ειδικευμένες ή επαγγελματικές σε περισσότερες από 100 χώρες και εδάφη. Υπάρχουν τμήματα οργανωμένα σε εθνικό επίπεδο σε 58 χώρες, καθώς και συντονιστικές δομές, που δεν έχουν ακόμα εξελιχθεί σε εθνικά τμήματα, σε άλλες 22 χώρες και εδάφη στον κόσμο.

Σκοπός της Διεθνούς Αμνηστίας:Η αποστολή της Διεθνούς Αμνηστίας είναι να αναλαμβάνει έρευνα και δράση εστιασμένες στην πρόληψη και τον τερματισμό των σοβαρών καταπατήσεων των δικαιωμάτων στη σωματική και διανοητική ακεραιότητα, στην ελευθερία της συνείδησης και της έκφρασης, και στην ελευθερία από τις διακρίσεις, στο πλαίσιο του έργου της για την προώθηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.Η οργάνωση αντιτάσσεται στις καταπατήσεις από αντικυβερνητικές ομάδες, καταπατήσεις στις οποίες περιλαμβάνονται η σύλληψη ομήρων, ο βασανισμός και ο φόνος αιχμαλώτων και άλλοι εσκεμμένοι και αυθαίρετοι φόνοι. Βοηθά τους αιτούντες άσυλο που διατρέχουν κίνδυνο να επαναπροωθηθούν σε μια χώρα, όπου θα κινδυνεύουν να υποστούν παραβιάσεις στοιχειωδών και θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συνεργάζεται με άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), με τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) και με περιφερειακούς διακυβερνητικούς

οργανισμούς. Αγωνίζεται για την αύξηση της λογοδοσίας στις διεθνείς σχέσεις που αφορούν ζητήματα στρατού, ασφαλείας και αστυνομίας. Διοργανώνει προγράμματα εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Αγώνας για τα ανθρώπινα δικαιώματα:Κατά το 2002, απεσταλμένοι της Διεθνούς Αμνηστίας επισκέφθηκαν δεκάδες χώρες

και εδάφη για να συναντήσουν θύματα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να παρακολουθήσουν δίκες, και να πάρουν συνεντεύξεις από τοπικούς αγωνιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αξιωματούχους.Τα μέλη, οι υποστηρικτές και το προσωπικό της Διεθνούς Αμνηστίας ανά τον κόσμο κινητοποιεί την κοινή γνώμη ώστε να ασκήσει πίεση σε κυβερνήσεις και σε πρόσωπα με επιρροή ώστε να σταματήσουν τις καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι δραστηριότητές της περιλαμβάνουν από δημόσιες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας μέχρι τη συγγραφή και αποστολή επιστολών, από την εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα μέχρι τη διοργάνωση συναυλιών για εξεύρεση πόρων, από την προσέγγιση τοπικών αρχών μέχρι την άσκηση πίεσης σε διακυβερνητικούς οργανισμούς, από στοχευμένες εκκλήσεις υπέρ ενός και μόνο ατόμου μέχρι παγκόσμιες εκστρατείες για μία συγκεκριμένη χώρα ή ένα ζήτημα. Το 2002 η οργάνωση, όπως και πολυάριθμες άλλες ΜΚΟ και κινήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, έστειλε αντιπροσωπείες σε μεγάλη ποικιλία διεθνών αγωνιστικών διασκέψεων, όπως το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, το Ευρωπαϊκό και το Ασιατικό Κοινωνικό Φόρουμ, η διάσκεψη της Ένωσης Γυναικών υπό Ανάπτυξη και πολλές άλλες τέτοιες συναντήσεις και αγωνιστικές συγκεντρώσεις.

Κάθε χρόνο, τα μέλη της Διεθνούς Αμνηστίας από όλον τον κόσμο ενώνουν τις δυνάμεις τους σε μία ή δύο μεγάλες αγωνιστικές πρωτοβουλίες. Αυτές οι μεγάλες εκστρατείες περιλαμβάνουν δημοσιοποίηση ζητημάτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, άσκηση πίεσης σε κυβερνήσεις και στενή συνεργασία με τοπικούς αγωνιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλες κοινωνικές οργανώσεις για να επιτευχθούν αλλαγές.

Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ:

Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας υπογράφηκε το 1987. Η χώρα μας έγινε συμβαλλόμενο μέρος το 1991. Η Σύμβαση αυτή σύστησε μια Επιτροπή που φέρει τον τίτλο «Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πρόληψη των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας», η οποία, για λόγους ευκολίας αποκαλείται CPT .Το CPT συνήλθε για πρώτη φορά το Νοέμβριο του 1989 και πραγματοποίησε την πρώτη επίσκεψή του τον Μάιο του 1990 στην Αυστρία. Μέχρι σήμερα επισκέφθηκε όλες τις συμβαλλόμενες χώρες και άρχισε ήδη από το 1994 το δεύτερο κύκλο επισκέψεων του.

ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ:

Όσο συνεχίζεται ο αγώνας αυτός είναι χρήσιμο να παρουσιάζεται περιοδικά ένας απολογισμός των σχετικών δραστηριοτήτων ανά τον κόσμο, ώστε να διαπιστώνεται αν πράγματι έχει επιτευχθεί κάποια πρόοδος.Τον Μάιο η Ελλάδα υπέγραψε το 13ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα

Δικαιώματα του Ανθρώπου, που προβλέπει την κατάργηση της θανατικής ποινής υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Τον Οκτώβριο θεσπίστηκε νόμος, ο οποίος χαρακτηρίζει ως μορφή οργανωμένου εγκλήματος τη λαθραία διακίνηση γυναικών και παιδιών με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και εργασία, αυξάνει τις ποινές και προβλέπει την προστασία των μαρτύρων.

Πορεία προς την κατάρτιση του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων: Μετά την 50ή επέτειο της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, άρχισαν συζητήσεις σχετικά με τη σκοπιμότητα κατάρτισης καταλόγου των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των ευρωπαίων πολιτών με βάση, μεταξύ άλλων, τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Στρασβούργου. • Ιούνιος1999: το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κολωνίας έκρινε ότι είναι σκόπιμο να συγκεντρωθούν τα ισχύοντα στο επίπεδο της Ένωσης θεμελιώδη δικαιώματα σε Χάρτη, έτσι ώστε να καταστούν περισσότερο ορατά. Σύμφωνα με τις προσδοκίες των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, ο Χάρτης αυτός θα περιέχει τις γενικές αρχές που κατοχυρώνονται με τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης του 1950, τις αρχές που απορρέουν από τις κοινές

συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών, καθώς και τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της Ένωσης και τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα όπως ορίζονται στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη και στον Κοινοτικό Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, καθώς και τις αρχές που απορρέουν από τη νομολογία του Δικαστηρίου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των δικαιωμάτων του ανθρώπου. • Οκτώβριος 1999: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Τάμπερε ασχολήθηκε αποκλειστικά με το θέμα της δημιουργίας ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα από τα αποτελέσματα της εν λόγω συνόδου κορυφής ήταν ο καθορισμός της σύνθεσης, της μεθόδου εργασίας και των πρακτικών λεπτομερειών του φορέα στον οποίο ανατέθηκε η σύνταξη του σχεδίου Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων. • Δεκέμβριος 1999: σύσταση του οργάνου που λαμβάνει το όνομα Συνέλευση. • Οκτώβριος 2000: έγκριση του σχεδίου. • Νοέμβριος 2000: το Κοινοβούλιο συμφωνεί. • Δεκέμβριος 2000: η Επιτροπή συμφωνεί. οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής υπογράφουν και διακηρύσσουν επίσημα το Χάρτη της Νίκαιας εξ ονόματος των τριών θεσμικών οργάνων. Πάντως, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων στο πλαίσιο της Νίκαιας αποφάσισαν να μην κάνουν καμία μνεία στο Χάρτη στο πλαίσιο της συνθήκης. Αυτό συνεπάγεται ότι, αναγνωρίζοντας την πολιτική του αξία (για πρώτη φορά συγκεντρώνονται σε ένα μόνο κείμενο τα κλασικά αστικά και πολιτικά δικαιώματα καθώς και τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα), το κείμενο εξακολουθεί να στερείται δεσμευτικής νομικής αξίας. Το θέμα

του νομικού καθεστώτος του Χάρτη θα συζητηθεί κατά συνέπεια στο πλαίσιο της συζήτησης για το μέλλον της Ευρώπης που ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου του 2002.

26η Ιουνίου: Διεθνής Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών αφιερωμένη στα θύματα βασανιστηρίων:

Την 26η Ιουνίου κάθε χρόνο χιλιάδες άνθρωποι σε όλον τον Κόσμο εκφράζουν την οργή τους ενάντια στα βασανιστήρια. Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, εκπροσωπώντας όλα τα ¨Έθνη του Κόσμου, καθιέρωσε την 26η Ιουνίου ως την Διεθνή Ημέρα Στήριξης των Θυμάτων Βασανιστηρίων διότι αυτήν την ημέρα, το 1987, μπήκε σε ισχύ η Διεθνής Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για την κατάργηση των Βασανιστηρίων. Το Ψήφισμα απαιτεί την «…ολοκληρωτική κατάργηση των βασανιστηρίων και την αποτελεσματική εφαρμογή της Συνθήκης…».Το 2003, μετά από 16 χρόνια εφαρμογής της Συνθήκης, τα βασανιστήρια παραμένουν ένα παγκόσμιο πρόβλημα που περιμένει απάντηση. Μόνο 132 χώρες από τις 193 χώρες – μέλη των Ηνωμένων Εθνών έχουν επικυρώσει την Συνθήκη.Αυτόν τον χρόνο το Διεθνές Συμβούλιο Κέντρων Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων (IRCT) συντονίζει την έκτη παγκόσμια εκστρατεία αφιερωμένη στην ημέρα αυτή. Μαζί με τα θύματα βασανιστηρίων και τις οικογένειες τους, τα Κέντρα Αποκατάστασης, τις Οργανώσεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τους δικηγόρους και τις κυβερνήσεις κάνουν έκκληση για ένα Κόσμο απαλλαγμένο από τα βασανιστήρια. Ένας από τους βασικούς στόχους της εκστρατείας είναι το

να συμβάλλει στην διεθνή επαγρύπνηση και ενημέρωση για την σοβαρότητα του προβλήματος και να συμβάλλει στην αύξηση της πίεσης εκ μέρους των κρατών του Κόσμου στο να σταματήσουν τα βασανιστήρια που αποτελούν ένα ισχυρό όπλο ενάντια στη Δημοκρατία. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν αυξημένη υπευθυνότητα στο να θέσουν το θέμα των βασανιστηρίων στην Παγκόσμια Ημερήσια Διάταξη.

Ελληνικό παρατηρητήριο των συμφωνιών του Ελσίνκι Ελλάδα:Βασανιστήρια, απάνθρωπη συμπεριφορά ή τιμωρία Η Ελλάδα δεν είναι απαλλαγμένη από την παγκόσμια τάση που έχουν τα όργανα του νόμου να παραβιάζουν συχνά τα δικαιώματα των πολιτών κατά τη διάρκεια της σύλληψης, της ανάκρισης, της κράτησης ή της φυλάκισης. Αυτή η στάση υποβοηθείται από την πρακτική των δικαστικών αρχών οι οποίες σπάνια διώκουν αυτή την εγκληματική συμπεριφορά.. Όταν το κάνουν, οι υποθέσεις φθάνουν στο δικαστήριο πολλά χρόνια μετά τα γεγονότα. Αυτό συμβαίνει ακόμα και σε περιπτώσεις που στηρίζονται σε ιατροδικαστικά στοιχεία. Περιστασιακά, αδιάσειστα ενοχοποιητικά στοιχεία καθώς και ιατροδικαστικές βεβαιώσεις αγνοούνται από τα δικαστήρια, τα οποία τελικά αθωώνουν τους αστυνομικούς. Οι αστυνομικοί μπορούν να παραμείνουν στο σώμα κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης περιόδου των ανακρίσεων και των δικαστικών διαδικασιών και κατ' αυτόν τον τρόπο είναι σε θέση να ασκούν ανεπίτρεπτη επιρροή σε εκείνους που θα τολμήσουν να ασκήσουν δίωξη εναντίον τους. Οι πρακτικές αυτού του είδους

αποθαρρύνουν πολλά θύματα αστυνομικής βίας από το να καταθέσουν μηνύσεις εναντίον αστυνομικών. Τέλος, πολλά αστυνομικά τμήματα διαθέτουν είτε ανεπαρκείς είτε υπερπλήρεις εγκαταστάσεις, με αποτέλεσμα οι κρατούμενοι να υφίστανται εξευτελιστική μεταχείριση. Πιο κάτω δίνονται μερικά πρόσφατα παραδείγματα. Οι αρμόδιες κρατικές αρχές δεν δείχνουν ιδιαίτερη ευαισθησία σε τέτοιες κατηγορίες κι έτσι έχει γίνει ελάχιστη πρόοδος μέχρι τώρα. Βασανισμοί, κακομεταχείριση και Παραβάσεις Αστυνομικών Οργάνων, Ακολουθούμενες από Ατιμωρησία.

Έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας-Ελλάδα, γεγονότα που καταγράφηκαν για το έτος

2002: Υπήρξαν συχνοί ισχυρισμοί για κακομεταχείριση κρατουμένων από αστυνομικούς. Αστυνομικοί πυροβόλησαν και σκότωσαν δύο άνδρες, σύμφωνα με ισχυρισμούς, ευρισκόμενοι σε αυτοάμυνα. Σε άσχετα μεταξύ τους περιστατικά, στρατιώτες με καθήκοντα φύλαξης των συνόρων φέρονται να πυροβόλησαν και να τραυμάτισαν σοβαρά δύο άοπλους Αλβανούς που προσπαθούσαν να εισέλθουν κρυφά στην Ελλάδα. Σύμφωνα με αναφορές, ορισμένοι ξένοι υπήκοοι χωρίς έγγραφα στερήθηκαν το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση ασύλου. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι συνθήκες κράτησής τους φέρονται να ήταν απάνθρωπες και ταπεινωτικές.

EΠΙΛΟΓΟΣ:

Αντί επιλόγου, ο οποίος πιθανότατα θα επαναλαμβάνει συνοπτικά όσα αναλυτικά έχουν εκτεθεί ήδη, έκρινα σκόπιμο να παραθέσω το πρόγραμμα δώδεκα σημείων της Διεθνούς Αμνηστίας για την πρόληψη των βασανιστηρίων.ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 12 ΣΗΜΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ Η Δ.Α. καλεί όλες τις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν το Πρόγραμμα 12 Σημείων για την Πρόληψη των βασανιστηρίων. Προσκαλεί τα ενδιαφερόμενα άτομα και τις οργανώσεις να λάβουν μέρος στην προώθηση του προγράμματος. Η Δ.Α. πιστεύει ότι η εφαρμογή των μέτρων αυτών θα είναι για τις κυβερνήσεις μια θετική ένδειξη ότι έχουν τάξει σαν χρέος τους να καταργήσουν τα βασανιστήρια και να εργαστούν για την κατάργησή τους σε όλο τον κόσμο. 1. ΕΠΙΣΗΜΗ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ Οι ανώτατες αρχές κάθε χώρας πρέπει να εκδηλώσουν την καθολική αντίθεσή τους στα βασανιστήρια. Πρέπει να γνωστοποιήσουν κατηγορηματικά σε όλες τις αρχές αρμόδιες για την εφαρμογή του νόμου ότι τα βασανιστήρια δεν είναι ανεκτά σε καμιά περίπτωση. 2. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΗ ΣΕ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ Τα βασανιστήρια γίνονται συνήθως ενόσω τα θύματα κρατούνται σε απομόνωση, χωρίς τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν με ανθρώπους απ' έξω που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν ή ν' ανακαλύψουν τι τους συμβαίνει. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν εγγυήσεις ότι η κράτηση σε

απομόνωση δεν γίνεται μια ευκαιρία για βασανιστήρια. Έχει πρωταρχική σημασία οι φυλακισμένοι να προσάγονται όλοι ενώπιον δικαστικής αρχής αμέσως μόλις συλλαμβάνονται και οι συγγενείς, δικηγόροι και γιατροί να μπορούν να έχουν άμεση και τακτική επικοινωνία μαζί τους. 3. ΟΧΙ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ Σε μερικές χώρες τα βασανιστήρια γίνονται σε μυστικά κέντρα, συνήθως αφού τα θύματα έχουν "εξαφανιστεί". Οι κυβερνήσεις πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι φυλακισμένοι κρατούνται σε δημόσια αναγνωρισμένους χώρους και ότι οι πληροφορίες για την τύχη τους είναι διαθέσιμες στους συγγενείς και δικηγόρους. 4. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΗ

Οι κυβερνήσεις πρέπει να ελέγχουν τακτικά τις διαδικασίες κράτησης και ανάκρισης. Οι φυλακισμένοι πρέπει να πληροφορούνται αμέσως τα δικαιώματά τους, και κυρίως το δικαίωμα να υποβάλλουν παράπονα για την μεταχείρισή τους. Πρέπει να γίνονται τακτικές επιθεωρήσεις στους χώρους κράτησης. Ένα σημαντικό μέτρο προστασίας από τα βασανιστήρια θα ήταν ο διαχωρισμός ανάμεσα στις αρχές που είναι υπεύθυνες για την κράτηση και σε εκείνες που είναι επιφορτισμένες με την ανάκριση. 5. ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΩΝ ΓΙΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι όλες οι καταγγελίες και αναφορές για βασανιστήρια εξετάζονται αμερόληπτα και αποτελεσματικά. Οι μέθοδοι και τα πορίσματα αυτών των εξετάσεων να γνωστοποιούνται στο κοινό. Οι μάρτυρες και οι καταγγέλοντες να προστατεύονται από εκφοβισμούς.

6. ΑΡΝΗΣΗ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΤΗΚΑΝ ΜΕ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ Οι κυβερνήσεις πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι δηλώσεις και οι μαρτυρίες που έγιναν κάτω από βασανιστήρια δεν θα χρησιμοποιηθούν ποτέ σε δικαστικές διαδικασίες. 7. ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ ΜΕ ΝΟΜΟ Οι κυβερνήσεις πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι πράξεις βασανιστηρίων είναι αξιόποινα αδικήματα του ποινικού νόμου. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, η απαγόρευση των βασανιστηρίων δεν πρέπει να αναστέλλεται σε καμιά περίπτωση, ούτε ακόμα σε περιόδους πολέμου ή άλλες καταστάσεις ανάγκης. 8. ΔΙΩΞΗ ΥΠΟΠΤΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΩΝ Εκείνοι που ευθύνονται για πράξεις βασανιστηρίων πρέπει να δικάζονται. Η αρχή αυτή πρέπει να εφαρμόζεται οπουδήποτε κι αν βρίσκονται οι δράστες, όποτε κι αν έγινε το αδίκημα, οποιαδήποτε κι αν είναι η εθνικότητα των δραστών ή των θυμάτων. Δεν θα πρέπει να υπάρξει "ασφαλές λιμάνι" για τους βασανιστές. 9.ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Κατά την εκπαίδευση όλων των αξιωματούχων που είναι υπεύθυνοι για την κράτηση, την ανάκριση και τη μεταχείριση των κρατουμένων, θα πρέπει να τους γίνει σαφές ότι τα βασανιστήρια είναι μια πράξη εγκληματική και ότι είναι υποχρεωμένοι να αρνηθούν να υπακούσουν σε οποιαδήποτε που θα τους υποχρέωνε να χρησιμοποιήσουν βασανιστήρια. 10. ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Τα θύματα των βασανιστηρίων και οι οικογένειές τους πρέπει να έχουν

δικαίωμα να ζητήσουν οικονομική αποζημίωση, κατάλληλη ιατρική περίθαλψη και αποκατάσταση της υγείας τους. 11. ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ Οι κυβερνήσεις πρέπει να χρησιμοποιήσουν κάθε δυνατό μέσο για να μεσολαβήσουν στις χώρες που κατηγορούνται για βασανιστήρια, εγκαθιστώντας διακυβερνητικούς μηχανισμούς που θα ερευνούν επειγόντως κάθε καταγγελία βασανιστηρίων και θα παίρνουν αποτελεσματικά μέτρα. Θ α πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι καμιά διαδικασία ή εκπαίδευση που διευκολύνει την πρακτική των βασανιστηρίων δεν είναι δυνατή μέσα στις τάξεις του στρατού, της αστυνομίας ή των δυνάμεων ασφαλείας. 12. ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ Όλες οι κυβερνήσεις πρέπει να επικυρώσουν τις διεθνείς συνθήκες που εξασφαλίζουν τρόπους προστασίας εναντίον των βασανιστηρίων, όπως η Συνθήκη για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο που προβλέπει τις ατομικές προσφυγές.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:

Παρά τις σημαντικές εξελίξεις σε επίπεδο διεθνών συνθηκών, δυστυχώς το πρόβλημα των βασανιστηρίων εξακολουθεί να υπάρχει. Καθημερινά, ακόμα και σήμερα, στις αρχές του 21ου αιώνα, ερχόμαστε αντιμέτωποι με εικόνες φρίκης και αποτροπιασμού των ανθρώπων που βασανίζονται και υφίστανται κακομεταχείριση. Βλέποντας την κατάσταση και τις συνθήκες κράτησης των Ιρακινών κρατουμένων, που αυτή την εποχή απασχολούν τη διεθνή κοινή γνώμη, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τελικά, παρά τις απαγορεύσεις των διαφόρων Συνταγμάτων και των Διεθνών Συμβάσεων, η πρακτική των βασανιστηρίων και των άλλων μορφών κακομεταχείρισης από κρατικά όργανα δεν έχουν εκλείψει.

CONCLUSION:

Despite the important developments in level of international conditions, unfortunately the problem of tortures continues existing. Daily, even today, in the beginning of the 21st century, we came confronted with pictures of horror and repugnance of persons that is tortured and suffers treatment. Seeing the situation and the conditions of reservation of Iraqi detainees, that at this time worry the international common opinion, we lead to the conclusion that finally, despite the prohibitions of various Constitution and International Conventions, the practice of tortures and other forms of treatment from government owned bodies they have not disappeared.

ΣΧΕΤΙΚΗ EΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ:

-Σύνταγμα αρ.7 παρ.2 -Ποινικός Κώδικας, άρθρο 137Α-ν.δ.53/1974 « Περί κυρώσεως της εν Ρώμη την 4ην Νοεμβρίου 1950 υπογραφείσης Συμβάσεως "διά την προάσπισιν των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών", ως και του Προσθέτου εις αυτήν Πρωτοκόλλου των Παρισίων της 20ης Μαρτίου 1952»-Ν.761/1975 «Περί των πολιτικών εγκλημάτων»-Ν.1500/1984 «Ποινικός κολασμός των βασανιστηρίων»-Ν.1532/1985 «Κύρωση του Διεθνούς Συμφώνου για τα οικονομικά, κοινωνικά και μορφωτικά δικαιώματα»-Ν.1782/1988 «Κύρωση της Σύμβασης κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας»-Ν.1846/1989 «Ρυθμίσεις για την υπεράσπιση της Ελλάδας έναντι των ασκούμενων κατ' αυτής ατομικών προσφυγών, σύμφωνα με το άρθρ. 25 της Σύμβασης Ανθρώπινων Δικαιωμάτων και άλλες διατάξεις»-Ν.1949/1991 «Κύρωση της Σύμβασης για την πρόληψη των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας»-Ν.2462/1997 «Κύρωση του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στο Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα και του Δευτέρου Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στο Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα σχετικού με την κατάργηση της ποινής του θανάτου».

-π.δ.376/2001 «Οργάνωση της Γραμματείας της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου».

ΣΧΕΤΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ:

-Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου 1948*Universal Declaration of Human Rights-Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και πολιτικά δικαιώματα*UN Convenant on civil and political rights-Διακήρυξη ΟΗΕ 1975-Σύμβαση για την πρόληψη των βασανιστηρίων*Convention for the Prevention of Torture-Διακήρυξη του Τόκυο*Declaration of Tokyo-Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του ανθρώπου 1950*European Convention of Human Rights-Πρωτόκολλο του Παρισιού 1952-Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων 1948*Convention against torture

ΝΟΜΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

608/1998 ΕΦ ΘΕΣΣΑΛ [Κατηγορούμενος αστυφύλακας για κατάχρηση εξουσίας και βασανισμό υπόπτου για απόπειρα ληστείας] 1437/1997 ΠΛΗΜΜ ΘΕΣΣΑΛ[κατηγορούμενος αστυφύλακας για κατάχρηση εξουσίας και βασανισμό υπόπτου για απόπειρα ληστείας] 111/1995 ΣΤΡ ΛΑΡ [Παραπομπή για βασανιστήρια και προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στρατιωτών, οι οποίοι συνέλαβαν Αλβανούς λαθρομετανάστες και, πρίν τους απελάσουν, τους κτύπησαν, τους κούρεψαν, τους περιέλουσαν με βενζίνη. Πράξεις που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.] 475/1979 ΑΠ [Ηθική αυτουργία αξιωματικού σε βασανισμό κι επικίνδυνη σωματική βλάβη κρατουμένου] 295/1993 ΔΣΤΡ ΛΑΡ 213/1997 ΔΝΑΥΤ ΠΕΙΡ [Παραπομπή για προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας,

εξύβριση και απειλή των κατηγορουμένων, οι οποίοι ενώ εκτελούσαν υπηρεσία μέτρων τάξεως σε λιμένα, συνέλαβαν ιδιώτη που είχε σταθμεύσει παράνομα και αρνήθηκε να τους επιδείξει τα έγγραφα του αυτοκινήτου, τον κτύπησαν, τον εξύβρισαν και του απείλησαν] 1117/1991 ΑΠ 2061/1984 ΒΣυμΑΠ 1131/1985 ΑΠ1091/1992 ΑΠ48-49/1997 ΜΟΕ ΘΕΣΣ/ΝΙΚΗΣ

ΔΙΕΘΝΗΣ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ Case No 64/11/1999-2000The Greek Case E,1969Η Ιρλανδική Υπόθεση, 1978The Tyrer Case Tomasi Case V France, 1992 Soering Case V UK, 1989 Costello-Roberts V UK, 1993 Altun V Germany, 1983Baader-Enslinn V Germany

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Κ. Σιμόπουλου, Βασανιστήρια κι εξουσία: από την Ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, το Βυζάντιο και την τουρκοκρατία ως την εποχή μας

Sofsky/μετάφραση Κων. Καβουλάκου, Πραγματεία περί της βίας

Δ. Σπινέλλη, Κρατούμενοι και δικαιώματα του ανθρώπου

Μαγκάκη, Ποινικό δίκαιο- ελευθερία-κράτος δικαίου

Ν.Αντωνόπουλου, Η επίδραση της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου επί των σύγχρονων Συνταγμάτων

Π.Δ.Δαγτόγλου, Ατομικά Δικαιώματα

Εμ.Ρούλουνα, Διεθνής Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Α.Δημητρόπυλου, Παραδόσεις Συνταγματικού δικαίου, Τόμος 3: Συνταγματικά δικαιώματα

Κ.Σιμιτσή, Η απαγόρευση των βασανιστηρίων στη διεθνή έννομη τάξη

Ν.Ανδρουλάκη, Ποινικό δίκαιο, Γενικό μέρος

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ:

www.dsa.gr

www.lawnet.gr

www.nomos.gr

www.amnesty.gr

www.unic.com

www.greekhelsinki.gr

http://athens.indymedia.org

www.nchr.gr

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ