Wartości – wspólny język czy bariera komunikacyjna?

Wartościowanie

Proces wewnętrzny:

poznawanie wartości o przedmiocie

i/lub przypisywanie wartości przedmiotom

Proces zewnętrzny

Orzekanie: X jest dobre X jest złe

Podstawowy podział•Instrumentalne

•Ostateczne

NegatywnePozytywne

Hierarchia wartości

Wartości transcendentne

Wartości poznawczeEtyczne Moralne

obyczajowe

WitalneSensoryczne

Transcendentalne (duchowość)

Poznawcze (wiedza, mądrość)

Etyczne (prawda, sprawiedliwość, równość)

Moralne (dobro, zło)

Obyczajowe (kurtuazja, obycie, tabu)

Witalne (życie, zdrowie, dobrobyt)

Sensoryczne (radość, satysfakcja, strach)

Wartości kształtowane przez autorytety i wydarzenia

Jan Paweł II, Tischner, Twardowski

Leszek Kołakowski Polscy nobliści Politycy – symbole

wolności

Terroryzm Wojny i ludobójstwo Upadek komunizmu Zburzenie Muru

Berlińskiego Rozpad ZSRR UE NATO

Wartości i antywartości

Miłosierdzie, miłość Wiara, Prawda Pokój Wolność - Liberalizm Odpowiedzialność Demokracja Tolerancja Solidarność Sprawiedliwość

Przemoc Gwałt Korupcja Afera Mafia Przestępstwo Kłamstwo Aborcja Eutanazja

Wartości w komunikacji

W jakim celu? Jak?

Co?

Kto?Komu?

Podmiot(kto?)

Politycydziennikarze

TwórcyPrzywódcy duchowi Reklamodawcy

Kto? Jak? W jakim celu?

Językowa autokreacja poprzez odwoływanie się dowspólnych wartości odbiorcy

[praworządność, sprawiedliwość,]

Będę zwalczałnie dopuszczęBędę bronił

Wartości odbiorcy [bezpieczeństwo]

Niepokoję się, Troszczę się,Martwię siępilnuję

odpowiedzialność, stabilność, bezpieczeństwo

Kontroluję Odpowiadam Pilnuję Obserwuję

Formy adresatywne – typu „swój”

My ……. Łączy nas …. Nasz, nasza, nasze

wspólne…. Wiemy ……. [poczucie tożsamości,

przynależności, wspólnoty]

Słowa konotujące określone wartości

Polska, kraj, ojczyzna, państwo

- poczucie jedności [wspólnota terytorialna] - poczucie przynależności

[tożsamość grupowa] poczucie odpowiedzialności dobrobyt – kryzys

Wartościowanie politykaw odniesieniu do wartości odbiorcy

X jest + przymiotnik (energiczny)

X + cecha (skuteczność w działaniu)

X ma + cecha (doświadczenie, odwagę)

Wartości odbiorcy: bezpieczeństo, wartości pragmatyczne

Idealny prezydent

Kandydat na prezydenta powinien mieć kilka ważnych cech:

Wyższe wykształcenie doświadczenie w pracy administracyjnej i politycznej, otrzaskanie w instytucjach międzynarodowych (znajomość języków obcych), powinien być człowiekiem inteligentnym, ale nie konfliktowym.

Powinien posiadać dobrą aparycję, głos … I osobisty wdzięk (Jan Nowak Jeziorański)

Kryteria Wartościowania:

Wartości kreowanego przedmiotu: Doświadczenie Wiedza Kultura osobista Energia Zdrowy rozsądek (Wałęsa)

Metafory odwołujące się do wartości odbiorcy

Wartości odbiorcy:Bezpieczeństwo,zaufanie, duma, uczciwość Wspólnotatożsamość

Metafora domu: „swój”

Nasz wspólny dom

Otworzyć drzwiOkno na światCztery kątyDach nad głową

Metafora rodziny

„Rodzina na swoim”,

„silna rodzina –silne państwo”

Rodzinne stosunki

Metafora zdrowia

Zdrowe państwo , Uzdrowić stosunki

społeczne Siła spokoju Niezdrowe

reakcje leczyć system

Metafora rozbójnikabanda

złodziei skok na

państwową kasę

Metafora gry

Polityczne rozgrywki

Grać nie do swojej bramki

Nieczyste zagranie Celny strzał

Metafora wojny

przeciwnik, wróg Ataki polityczne, pole walki, wytaczać działa, Pokonaćzaatakować

Kolokwializmy językowe w tekstach

Ustawa pisana na kolanie X nie zostanie wybrany za żadne pieniądze Plan spalił na panewce X zawalił robotę Pani minister obiecuje gruszki a wierzbie

Mechanizmy retoryczne

1. wspólnota świata i językaten sam styl językowy (np. potoczny : idiolekt)2. Wspólne metafory

3. Wspólny sposób obrazowania

Wojna to zło

Wojny na górze Przeciwne obozy

Obrazowanie oparte na konotacjach

„Bycie w” (przestrzeń zamknięta, przestrzeń bezpieczna)

Ciepło domowe Ognisko domowe Swojskość Rodzina Ojczyzna Tradycja

Zdrowie to skarb

utrata zdrowia pozdrowienia

Emocjonalność odbioru

Używanie nacechowanego słownictwa lub ekspresywnych wyrażeń, korzystanie z dowcipu słownego (gry językowej)

Ustawa do koszaBudżet z dziurami i z zakalcemPrzewodniczący klubu w odstawkę/ na ławkę

rezerwowychX dostał żółtą kartkęStrzał do własnej bramki

Uproszczone wartościowanie

Odwołanie się do najpierwotniejszych, instynktownych wartości:

komfort - ryzyko

Bezpieczeństwo – strach

Tożsamość – obcość

Radość – smutek

Bezrelatywność

Komunikat determinuje reakcję odbiorcy, zgodną z jego intencją

Odpowiedź/reakcja jest z góry przesądzona (odwołanie się do truizmów)

Makroakty mowy:kampanie polityczne, reklamowe

Złożone i wieloetapowe działanie językowe, którego celem jest wywołanie odpowiedniej reakcji odbiorcy (działania lub zmiany mentalnej, np. zmiany opinii)

- Dominacja funkcji ekspresywnej

Funkcja poznawcza (informacja)

Funkcja fatyczna – nastawiona na empatię ze strony odbiorcy

Budowa makroaktu

Prośba – wypowiedziana wprost lub w podtekście, np.. Kup los! X nie obiecuje gruszek na wierzbie, zawsze operuje

konkretami (=Poprzyj X-a)

Czy możesz…. Chcałbym, żebyś… Proszę …..

Budowa makroaktu

Akt orzekający (niosący informację) Prezydent chce mu związac ręce.

Budowa makroaktu politycznego

Akty prezentacji (jaki jest X) Najlepszy proszek do prania Najbardziej lojalny z polityków, z dobrą prezencją i

zrównoważonym charakterem.

Budowa makroaktu

Akt chwalenia (się) Naj-, -naj, -naj - forma

bezpośrednia X działa jak

wodospad… X to solidna firma

Budowa Makroaktu

Akt obietnicy, gwarancji (por. Przemówienia Obamy) Obiecuję, że … Gwarantuję, że ……

Makroakty

Akty konwencjonalne (grzecznościowe formuly adresatywne)

Podziękowania „Dziękujemy naszym klientom za zaufanie, opłaciło się!

Makroakty mowy

Łączenie kilku aktów mowy w jednym komunikacie : Emeryci trzecią siłą! (akt stwierdzenia i akt chwalenia się. Zawsze Polska! Wolność i Rodzina”(obietnica i informacja)

Makroakt jest wieloplaszczyznowy

Pozwala na wykreowanie podmiotu z uwzględnieniem wielu punktów widzenia