Voorwoord en terugblik 4

Activiteiten 5

Evenementen 8

Expertisecentrum 9

Publiciteit 10

Externe contacten en partners 11

Interne organisatie 12

Financiën 14

Conclusies en vooruitblik 18

Bijlage: evenementenoverzicht 2012 19

2012 was opnieuw een topjaar voor het Leer orkest. Het

schooljaar 2012/2013 zette in met nieuwe orkesten in de

stadsdelen Noord, Nieuw-West en Oost. In Amsterdam

Zuidoost bereiken we samen met het Muziekcentrum

Zuidoost (MZO) inmiddels ruim 1000 basisschoolleer-

lingen; in Amsterdam Noord, Nieuw West en Oost, waar

we samenwerken met Muziekschool Amsterdam Noord

(MSN) en Muziekschool Amsterdam (MSA), zijn dat

er bijna 1300. Daarnaast spelen ruim 150 leer lingen in

naschoolse talentorkesten die we samen met Muziek-

centrum Zuidoost hebben opgezet. Mede dankzij het

initiatief Kinderen Maken Muziek van prinses Máxima,

uitgevoerd door het Oranjefonds en het Fonds voor

Cultuur participatie, zijn ook buiten Amsterdam leer-

orkesten gestart, onder meer in ’s-Hertogenbosch en

Hoofddorp. Wij stellen hiervoor onze lesmethode en

-materialen ter beschikking. Dat doen we via de website

Orkest in de Klas, die we samen met de projecten Ieder

Kind Een Instrument en Muziek in de Klas hebben opge-

zet. Ons docentenkorps is flink uitgebreid. In Amsterdam

zetten nu ruim 100 professionele en bevlogen vakdocen-

ten, dirigenten en assistenten zich in voor het Leerorkest,

samen met groepsleerkrachten, coördinatoren en directies

van 14 basis scholen. Het Leerorkest is hen allen, en de vele

behulpzame vrijwilligers, veel dank verschuldigd.

Ook buiten de lessen vonden veel activiteiten plaats. Een

van de hoogtepunten was het optreden op 6 juni in de

Heineken Music Hall in aanwezigheid van prinses Máxima,

waarmee het project Kinderen Maken Muziek werd

gelanceerd en het schooljaar 2011/2012 werd afgesloten.

Dat geldt ook voor het bezoek van koningin Beatrix en

president Ivan Gašparovič van Slowakije op 20 november

aan het Leerorkest. Dit bezoek werd afgesloten met een

concert door leerlingen van de basisscholen Wereldwijs en

Samenspel en een virtuoze solo van president Gašparovič

op een door hem aan het Leerorkest aan geboden fujara

(Slowaakse herdersfluit). Op 22 november mocht het

Leerorkest tijdens een galavoorstelling in het Muziek-

gebouw aan ’t IJ de Janusz Korczak Prijs in ontvangst

nemen. Bij deze gelegen heid lanceerden Freek en Hella

de Jonge het initiatief Task Force 5000, dat zich ten doel

stelt vijfduizend instrumenten bijeen te brengen voor het

Instrumentenfonds.

In 2012 heeft het Expertisecentrum, mede door feedback

van docenten en scholen, de methode van het Leerorkest

verder ontwikkeld. Daarbij is veel aandacht besteed aan

het formuleren van heldere leerdoelen of ijkpunten en is

het lesmateriaal en repertoire uitgebreid en verbeterd.

Er is gereedschap ontwikkeld waarmee docenten de

voortgang van de leerlingen kunnen volgen.

Voor het bestuur was de totstandkoming van het

gemeentelijk Kunstenplan 2013-2016 belangrijk. Op basis

van een positief advies van de Amsterdamse Kunstraad

krijgt het Leerorkest fors meer subsidie van de gemeente

Amsterdam. Helaas kreeg de Muziekschool Amsterdam

tegelijkertijd minder financiële speelruimte voor onze ge-

zamenlijke projecten. Daardoor is de beoogde uitbreiding

van het aantal leerorkesten voorlopig niet mogelijk. Mede

dankzij nieuwe ondersteuning uit het programma Cultuur-

educatie met Kwaliteit van het Fonds voor Cultuurpartici-

patie kunnen we gelukkig wel doorgaan met de inhou-

delijke ontwikkeling en verbetering van onze methode.

In samenhang met het nieuwe Kunstenplan gaan de

belangrijkste aanbieders van binnenschoolse muziek-

educatie in Amsterdam (Leerorkest, MSA, MSN, MZO en

Aslan Muziekcentrum) hun samenwerking intensiveren.

Doel is om het aanbod beter op elkaar af te stemmen en

de kwaliteit ervan te verbeteren en te borgen. Hiertoe

is onlangs de stichting Muziek op School in Amsterdam

(MOSA) opgericht. Het bestuur van het Leerorkest juicht

deze ontwikkeling toe.

In 2012 is de verbetering van de administratieve proces-

sen en interne organisatie verder voortgezet. Als gevolg

van de gewijzigde subsidieverdeling onder het Kunsten-

plan zal het aantal leerorkesten dat onder de volledige

verantwoordelijkheid van de Stichting Leerorkest komt

te vallen aanzienlijk toenemen. In de loop van dit jaar

zullen verdere stappen worden genomen om de organi-

satie aan deze uitbreiding van de werkzaamheden aan te

passen. Net als in voorgaande jaren is de Stichting ook in

2012 voor de uitvoering van de activiteiten in belangrijke

mate aangewezen op bijdragen van private fondsen en

particulieren. De continuïteit van deze bijdragen is een

onzekere factor, aangezien veel van de betrokken fondsen

in overeenstemming met hun doelstelling zich slechts voor

een beperkte periode willen committeren. Het Leerorkest

staat voor de uitdaging ervoor te zorgen dat deze private

bijdragen gelijke tred blijven houden met de ontwikkeling

van zijn activiteiten. Met het oog daarop zal het fondsen-

wervingsbeleid worden geïntensiveerd.

Evenals voorgaande jaren zijn het bestuur, de directie en

de raad van toezicht van het Leerorkest onuit sprekelijk

veel dank verschuldigd aan onze sponsoren en alle ande-

ren die het Leerorkest ondersteunen. Wij hopen ook de

komende jaren op uw steun te mogen rekenen.

Jeroen Thijssen

Voorzitter Bestuur Leerorkest

In 2012 bleef het aantal deelnemende scholen aan het

Leerorkest gelijk. We hebben vooral onze bestaande

activiteiten geconsolideerd en verbeterd.

Door de opzet van het Leerorkest - starten in groep

5 met instrumentaal onderwijs en vervolgens door-

stromen naar groep 8 - is het aantal deelnemende

instrumentale leerlingen wel gegroeid, van 1750 naar

2100. Zo kwam er op de vier beginnende Leerorkest-

scholen in Amsterdam West en Oost een leerjaar bij.

De binnenschoolse leerorkesten vormen een kweek-

vijver van talenten die kunnen doorstromen naar

naschoolse talentenorkesten. In 2012 is een aantal

van deze talentenorkesten (Klein Leerorkest, Klassiek

rondom de Klas, Stuiforkest) opmerkelijk gegroeid.

Met het in 2012 gestarte vervolgorkest voor jongeren,

het OSB Leerorkest Zuidoost, is het aantal talent-

orkesten verdubbeld. Juist de talentorkesten worden

vaak gevraagd te spelen op onder meer congressen,

evenementen en sponsorrecepties (een volledige op-

somming is te vinden in het Evenementenoverzicht).

Met het Vademecum Leerorkest hebben we vorig jaar

verder gewerkt aan kwaliteitsverbetering. Hierin staat

de basis van een Leerorkestles beschreven. Daarnaast

is de Evaluatiechecklist geïntroduceerd, waarmee

docenten hun lesonderdelen kunnen monitoren. De

Trainingsdagen zijn dit jaar inhoudelijk direct gekop-

peld aan de lesonderdelen van het Vademecum.

Daarnaast zijn we vorig jaar begonnen met verbe-

tering van het repertoire en met hoofdstedelijke

af stemming van repertoire. Dirigenten en docenten

kunnen voor taan commu niceren via de website

www.orkestindeklas.nl. Deze is geïnitieerd voor de

repetitieprogramma’s per locatie en per leerjaar.

Daarnaast is er regelmatig overleg tussen de zeven

dirigenten.

grAnd ToTALs AAnTAL orKEsTEn

30

AAnTAL sCHoLEn

17

AAnTAL CLUsTErs

8

AAnTAL LEErLIngEn

2316

LEErorKEsT VoorTrAJECT

aantal orkesten aantal ll aantal

onderschools naschools naschools scholen

4 1 40 1

1

1

4 1 20 1

1

1

1 1 17 1

4

1 13 1

1 12 1

4 1

1

1 22 1

2

3 1 11 1

6 1

1 7

15

23 7 163 14

Zuidoost 1

Wereldwijs

Samenspel

Bijlmerdrie

Zuidoost 2

As-Soeffah

Bijlmerhorst

Polsstok

Zuidoost 3

Schakel

noord

Bongerd

Krijtmolen

Poolster

nieuw West 1

De Globe

De Johannes

De Punt

nieuw West 2

t Koggeschip

oost 1

J.P. Coen

Insulinde

oost 2

Valentijn

Flevoparkschool

Totaal

LEErorKEsT nATrAJECT sCHoLEn

Totaal bereik Leerorkesten Amsterdam 2012

ToTALEn LEErLIngEn

totaal aantal leerlingen grp 5 t/m 8: 2073

totaal aantal leerlingen grp 1 t/m 4: 243

totaal: 2316

orKEsTEn

totaal aantal orkesten onderschools: 23

totaal aantal orkesten naschools: 7

totaal aantal orkesten: 30

aantal leerlingen

grp 5 grp 6 grp 7 grp 8 somm. grp 1-4

41 23 42 44 150 88

68 78 40 45 231

15 15

48 45 36 47 176

12 15 16 10 53

54 46 37 49 186 52

45 48 93

31 30 26 12 99 33

38 37 46 29 150 35

34 29 24 25 112 35

36 34 31 38 139

29 29 28 23 109

63 60 66 49 238

68 56 124

33 39 27 99

15 18 22 55

25 19 44

2073 243

Het afgelopen jaar was heel inspirerend voor iedereen

die bij het Leerorkest betrokken is. Er waren mooie en

onvergetelijke optredens en diverse televisieopnames,

er zijn diploma’s uitgereikt en we kregen de Janusz

Korczak Prijs 2012. Dit alles vormt een bekroning op

ons werk.

Koninklijke hoogtepunten

Het optreden in de Heineken Music Hall op 6 juni

voor prinses Máxima en haar gezin zal niemand snel

vergeten. Het concert was georganiseerd door het

Oranjefonds en het Fonds voor Cultuurparticipatie

ter lancering van Kinderen Maken Muziek, het project

dat prinses Máxima ter gelegenheid van haar 40e

verjaardag is gestart. Marco da Souza, directeur en

initiatiefnemer van het Leerorkest is nauw betrokken

bij Kinderen Maken Muziek. Het concert was voor alle

3500 deelnemende kinderen een indrukwekkende

belevenis. Wij zijn met recht trots op alle kinderen van

het Leerorkest, want zij maken het waar.  Een ander

hoogtepunt was het bezoek van koningin Beatrix en

president Ivan Gašparovič van Slowakije in november.

Het Leerorkest mocht voor hen een concert geven in

cultureel centrum No Limit.

Prijzen

Op 22 november ontving het Leerorkest de Janusz

Korczak Prijs 2012 in Muziekgebouw aan ’t IJ. De jury

prees ‘De professionele, enthousiaste en zorgvuldige

aanpak van het Leerorkest’.

Ook de jury van Kunstfactor is lovend. Zij nomineerde

het Leerorkest voor de Kunstfactorprijs 2012. Volgens

deze jury heeft het Leerorkest het pad vrijgemaakt

voor alle initiatieven om kinderen in breder verband

muziek te laten maken.

Tv-opnames In de maanden juni en juli ontvingen de leerlingen uit

groep 8 hun diploma tijdens de eindconcerten. Eén

eindconcert en diplomauitreiking is gefilmd door

De Tiende van Tijl, een televisieprogramma van de

AVRO. Tijl Beckand kwam met zijn filmploeg op

bezoek bij de Brede School in Amsterdam Zuidoost.

Hij sprak met groepjes kinderen over hun passie voor

muziek en het leerorkest. Dit item over het Leer orkest

is begin 2013 uitgezonden.

Kinderen Maken MuziekVoor het eindconcert van Kinderen Maken Muziek,

waaraan 3500 kinderen deelnamen, heeft het exper-

tisecentrum alle muziek ontwikkeld. We hebben deze

muziek gearrangeerd en vormgegeven en samen met

meespeelcd’s gedistribueerd. Daarnaast maakten we

een Youtube-video waar kinderen het hele concert

al van tevoren konden bekijken. Met cues konden

ze gemakkelijk meespelen en alvast wennen aan de

situatie tijdens het concert.

Kwaliteitsverbetering MuziekboekjesVorig seizoen (2011-2012) hebben we per instrument

ijkpunten met een oplopende moeilijkheidsgraad

vastgesteld. Samenspelen in een orkest is vanaf het

eerste ijkpunt mogelijk. Voor het seizoen 2012/2013

zijn circa veertig nieuwe muziekstukken toegevoegd

aan het Leerorkestrepertoire. Deze zijn allemaal aan-

gepast aan deze ijkpunten. De opmaak is gestandaar-

diseerd, inclusief nieuwe illustraties voor de nieuwe

stukken. We hebben meespeelcd’s gemaakt met alle

muziekstukken. Inmiddels heeft het Leerorkest zoveel

repertoire ontwikkeld dat er per jaar een apart boekje

is, gerangschikt naar moeilijkheidsgraad. Hierdoor is er

altijd voor elk niveau voldoende keuze.

LesboekjesVoor seizoen 2012/2013 zijn op basis van de ijkpunten

voor groep 5 lesboekjes per instrument ontwikkeld.

Daarnaast is er een algemeen theorieboekje, even-

eens gebaseerd op de ijkpunten. Dit boekje blijkt ook

interessant te zijn voor de hogere groepen.

Deze lesboekjes zullen we jaarlijks uitbreiden met

suggesties en aanvullingen van docenten. Voor seizoen

2013/2014 willen we ze ook uitbreiden met meespeel-

cd’s en illustraties.

We streven ernaar elk seizoen een lesboekje voor

een volgende groep te ontwikkelen, te beginnen in

seizoen 2013/2014 met lesboekjes voor groep 6.

InstructiefilmpjesDe eerste instructiefilmpjes zijn klaar en te bekijken via

orkestindeklas.nl. Per instrument wordt er uitgelegd

hoe je dit instrument moet uitpakken en in elkaar

zetten, hoe de correcte speelhouding is en hoe je een

eerste toon moet spelen. De filmpjes zijn ontwikkeld

voor kinderen die voor het eerst een instrument mee

naar huis krijgen, maar ze blijken ook erg populair bij

kinderen die deelnemen aan het voortraject van het

Leerorkest.

In 2013/2014 zullen we instructiefilmpjes maken over

het stemmen en onderhouden van de instrumenten.

Deze zijn niet alleen voor kinderen, maar ook voor de

ouders bedoeld.

Uitwisseling en delen van informatieOok dit jaar kwamen veel (startende) projecten uit

binnen- en buitenland op bezoek om inspiratie op te

doen.

Daarnaast deelden we veel informatie via

orkestindeklas.nl, zoals de muziek voor het eind-

concert van Kinderen Maken Muziek, de instructie-

filmpjes en de lesboekjes. Deze website wordt als

communicatiekanaal van Het Leerorkest steeds belang-

rijker. Docenten meldden zich al via de website aan

voor de studiedagen, vanaf seizoen 2012/2013 zijn ook

alle repetities hier te vinden en kunnen de dirigenten

er zelf het repertoire per repetitie invoeren.

Bovendien zijn sinds 2012 alle liedjes en

lesmateriaal van de website Muziek Telt te vinden

orkestindeklas.nl. De website www.muziektelt.nl linkt

door naar orkestindeklas.nl en speciaal voor dit project

is ook een nieuw adres aangemaakt:

www.zingenindeklas.nl.

Sinds de lancering in september 2011 zijn er ruim

1600 unieke bezoekers op orkestindeklas.nl geweest.

Gemiddeld komen er per dag tussen de 40 en 100

bezoekers. Deze maken ook concreet gebruik maken

van de site en zijn hier niet toevallig terechtgekomen

(in technische termen: de bouncerate is 42% en het

aantal bezochte pagina’s per bezoek is gemiddeld 7).

In de schijnwerpersOok in 2012 heeft het Leerorkest weer veel aandacht

gekregen in de diverse lokale en landelijke media.

Genoemd is al het memorabele concert van 3500

kinderen op 6 juni in de Heineken Music Hall ter

lan cering van het project Kinderen maken Muziek van

het Oranjefonds en het Fonds voor Cultuurpartici-

patie. Bij dit concert waren prins Willem Alexander,

prinses Máxima en hun kinderen als eregasten aan-

wezig. Dit evenement, waarvoor het Leerorkest het

muziekinhoudelijke gedeelte en een groot deel van

de organisatie voor zijn rekening nam, trok zowel

lokaal als landelijk de aandacht van de media. Ook het

hiervoor al vermelde andere hoogtepunt - het bezoek

van koningin Beatrix en president Ivan Gašparovič van

Slowakije – is breed belicht in de media. Lokaal ver-

schenen er artikelen in stadsdeelkrant Zuidoost (’Hoog

bezoek voor het Leerorkest’), stadsblad De Echo

(‘Leerorkest in de schijnwerpers’) en de Bijzonder­

nieuws (‘Koningin Beatrix bezoekt Leerorkest’).

Veel media-aandacht kreeg ook de toekenning van

de Janusz Korczak Prijs aan het Leerorkest. Het

programma 020Live van AT5 besteedde hier uitge-

breid aandacht aan.

Het concert dat kinderen gaven ter ere van de opening

van het Holland Festival werd live uitgezonden door

de NTR op Nederland 3. De Volkskrant schreef op

29 juni in een artikel hierover dat klassieke muziek

‘definitief ont-elitaird’ is.

De door Radio 4 geïnitieerde instrumenteninzamel-

actie Klassiek Geeft kreeg in 2012 nog een staartje in

de media. Op 20 juni mocht de Leerorkest-leerling die

de eerste viool van Jaap van Zweden had gekregen,

op Radio 4 een live interview geven in het programma

Muziekwijzer van Edwin Rutten.

Lokale mediaLokale media besteedden ook meermaals aandacht

aan concerten en activiteiten van het Leerorkest. Zo

verscheen in de digitale nieuwsbrief van stadsdeel

Zuidoost het artikel ‘Beatboxen op de cello’, over

de masterclass van de Amerikaanse cellist, human

beatbox en virtuoos Kevin Olusola aan cellisten op

OBS Wereldwijs en Open Schoolgemeenschap Bijlmer.

Ook besteedde De Echo aandacht aan de flashmob bij

de lancering van het OSB Leerorkest, het eerste Leer-

orkest voor het voortgezet onderwijs. Noraly Beyer

omschreef het Leerorkest in een artikel in stadsdeel-

krant Zuidoost in december 2012 als een ‘briljant idee’.

Aandacht voor het Leerorkest was er ook in het lokale

glossy magazine ZO!, zoals een artikel over het concert

in het Bijlmer Parktheater van het Klein Leerorkest en

het Koninklijk Concertgebouworkest. Ook heeft Marco

de Souza in een interview met ZO! kunnen toelichten

waarom het leren bespelen van een instrument net

zo belangrijk is voor de ontwikkeling van een kind als

leren lezen en schrijven. En een van onze sponsoren,

Cório, heeft in een interview met ZO! het Leerorkest

nogmaals onder de aandacht gebracht.

BoekVoor zijn boek Geef mij een potlood en ik ga tekenen

heeft Dirk Monsma, die onderzoek deed naar cultuur-

coördinatoren in Nederland, Marco de Souza uitge-

breid geïnterviewd. Hij noemt het Leerorkest meer-

malen in zijn boek.

Tv-uitzendingEen van de eindconcerten en diplomauitreiking is

gefilmd door het AVRO-tv-programma De Tiende van

Tijl. Tijl Beckand kwam met zijn filmploeg op bezoek

bij de Brede School in Amsterdam Zuidoost en sprak

daar met kinderen over hun passie voor muziek en het

Leerorkest. Dit item over het Leerorkest is begin 2013

uitgezonden.

Het Leerorkest maakt deel uit van een internationale

beweging die instrumentale muziekeducatie in een

nieuwe vorm giet, met toegankelijkheid én ambitie als

uitgangspunt. We stellen onze expertise en ervaring

beschikbaar aan andere initiatieven en stimuleren

daarmee dat zoveel mogelijk kinderen de kans krijgen

zich muzikaal te ontwikkelen.

Partners We werken intensief samen met de Leerorkestscholen.

We beslissen gezamenlijk over concertaanvragen en

dragen ook samen de organisatie ervan. Ook inhou-

delijk werken we steeds nauwer samen. Zo krijgen

leerlingen een rapportcijfer voor het vak leerorkest en

ontwikkelen we lesboekjes voor leerkrachten.

Het Leerorkest onderhoudt ook samenwerkings relaties

met diverse culturele instellingen in Amsterdam, zoals

alle Amuze-leden en Mocca.

Het Muziekcentrum Zuidoost (MZO) werkt inhoudelijk

samen met het landelijke muziekproject Kinderen Maken

Muziek, het Rotterdamse project Ieder Kind een Instru­

ment (IKEI) en het Gelders initiatief Muziek in de Klas.

Samen hebben we de website www.orkestindeklas.nl

opgezet. Uitwisseling met andere Leerorkesten in het

land wordt hierdoor vergemakkelijkt.

Vergelijkbare initiatieven als het Leerorkest zijn onder

meer het Frysk LeerOrkest, Ieder Kind een Instrument

Alkmaar, Leerorkest Haarlemmermeer, The Residents

in Den Haag, Orkest in de klas Alphen, het Bosch Leer-

orkest, het Gronings Leerorkest en Leerorkest Almere.

Deelnemers aan deze projecten bezoeken lessen

van het Leerorkest, wonen de orkestrepetities bij en

volgen de trainingsdagen.

Ook vanuit België is belangstelling voor deze inhou-

delijke ondersteuning, onder meer vanuit Antwerpen

(Koninklijke Filharmonie van Vlaanderen) en Leuven.

Coproducties en optredensIn 2012 zijn er coproducties geweest met onder meer

het Grachtenfestival, Noordermarktfestival, LEF, MCO,

Radio 4, Cellobiënnale, Felix Meritis, ABC-Onderwijs-

begeleidingsdienst, Maaza en Corio. Het leerorkest

heeft onder meer gespeeld op het Kerstdiner van de

PvdA in de Tweede Kamer en bij de overdracht van

het bewustwordingsprogramma Muziek telt! van het

Fonds van Cultuurparticipatie aan Orkest in de Klas

(zie verder Evenementenoverzicht).

onderwijsOp verzoek van het Conservatorium van Utrecht

verzorgden we een presentatie voor studenten.

Studenten van de diverse conservatoria, hogescholen

en universiteiten lopen stage, schrijven een scriptie

over of doen onderzoek bij het Leerorkest. De

vol gende scripties zijn al gepubliceerd:

• Het Leerorkest versus Ieder Kind een Instrument

door Angie Burer Opleiding Docent Muziek, ArtEZ

Conservatorium (januari 2013)

• Muziekonderwijs en de ontwikkeling van het

kind­ welke waarde heeft muziekonderwijs voor de

cognitieve en sociaal­emotionele ontwikkeling van

het kind? door Danielle Klootwijk, Bachelorscriptie

Onderwijskunde Universiteit van Amsterdam

(juni 2012)

• De invloed van deelname aan het Leerorkest op

de sociale vaardigheden van leerlingen, door

Laura Bolle ea. Hogeschool van Amsterdam

(2012). Dit onderzoek is begeleid door Ankie

Verlaan.

Het Leerorkest is co-auteur van de publicatie

Competenties voor de docerend musicus in het primair

onderwijs (Kunstfactor Utrecht, april 2012).

Internationale uitwisselingHet Leerorkest ontvangt buitenlandse gasten die be-

langstelling hebben voor instrumentale les in het basis-

onderwijs. Delegaties uit Estland, Spanje, Noorwegen,

Leuven en Antwerpen zijn in 2012 op bezoek geweest.

Samen met de Amsterdamse Cellobiënnale orga-

niseerden we een muzikale ontmoeting tussen de

Leer orkestcellisten en de Amerikaans-Afrikaanse cellist

Kevin Olusola.

Samen met de Amerikaanse ambassade organiseerden

we een concerttour met twee klassieke musici uit New

York van Afrikaanse afkomst, Khari Joyner & Gareth

Johnson.

De European Association for Music in Schools heeft

ons uitgenodigd op 22 april een presentatie te komen

geven tijdens haar jaarconferentie in Den Haag.

Op uitnodiging zijn er studiereizen gemaakt naar

El Sistema-initiatieven in Venezuela, Schotland en

Portugal.

Via het internationale uitwisselingsproject Comenius

konden Leerorkestleerlingen een concertreis naar

Barcelona maken (zie Evenementenoverzicht).

Cultural governanceStichting Leerorkest hanteert een bestuur+directie-

model dat conform de regels van Code Cultural Gover-

nance en de bijbehorende Best­Practice-bepalingen is

ingericht. Deze zijn vastgelegd in het bestuursregle-

ment. De Stichting Leerorkest en de Stichting Instru-

mentenfonds Leerorkest hebben dezelfde Raad van

Bestuur.

De Stichting Leerorkest heeft ook een Raad van Toe-

zicht. Deze vormt een personele unie met de Raad van

Toezicht van de Stichting Muziekcentrum Zuidoost,

aangezien beide stichtingen organisatorisch verweven

zijn. Het bestuur van de Stichting Leer orkest wordt

benoemd door de Raad van Toezicht. Het bestuur

benoemt de directie en stelt de omvang van haar

bevoegdheden vast.

De Raad van Bestuur bestaat uit:

• Jeroen Thijssen, voorzitter

• Erik Brink, financiën

• Ina Brouwer, subsidies & sponsoring

• Ankie Verlaan, educatie

De Raad van Toezicht bestaat:

• Maurits Haenen, voorzitter

• Tom Nierop

• Nanette Ris (tot 26-09-2012)

• Akkie Muller

• Reneé Wijnen

• Aad van Klaren

Het bestuur heeft in 2012 acht keer vergaderd met

de directie. Onderwerpen die hierbij onder meer aan

bod zijn gekomen zijn de financiële kwartaal- en jaar-

rapportages, fondsenwerving, Cultural Governance

en Best-Practice-bepalingen, de subsidieaanvraag voor

Kunstenplan 2013-2016, fondsenwerving, personeels-

en vrijwilligersbeleid, het bedrijfsplan, begrotingen en

beleidsvoornemens.

Twee keer was er een gezamenlijke vergadering met

de Raad van Toezicht en één keer een vergadering

zonder de directie.

Het bestuursreglement, de profielschets van het

bestuur en de relevante – voormalige - neven functies

van de bestuursleden en toezichthouders zijn op

schriftelijk verzoek aan de stichting verkrijgbaar.

Personeel, vrijwilligers en samenwerkingspartnersBij het Leerorkest werken 75 muziekdocenten, 20

assistenten, 7 dirigenten, 3 coördinatoren, 3 combina-

tiefunctionarissen, 2 locatiemanagers, 11 vrijwilligers,

1 directeur, 1 intern hoofd, 2 instrumentbeheerders,

1 logistiek medewerker en overig ondersteunend

personeel. Alle medewerkers vervullen deeltijdtaken,

waarvan het overgrote deel op freelancebasis. Er is

weinig verloop onder het personeel en de vrijwilligers.

De werkzaamheden van de beroepskrachten bestaan

uit lesgeven, orkestrepetities muzikaal onder steunen,

de docent bij de les assisteren, dirigeren van de

leer orkesten, repertoire ontwikkelen, contact onder-

houden met de scholen, planningen maken, nieuwe

docenten begeleiden, ter plekke calamiteiten op-

vangen, draaiboeken maken voor grote concerten,

strategisch beleid ontwikkelen en monitoren, per-

sonele zaken formaliseren, instrumenten repareren,

uitlenen en administreren, orkestopstellingen maken,

vervoer regelen, facturen nakijken en uitbetalen.

Vrijwilligers vervullen diverse ondersteunde functies als

fotograaf, vormgever, beeldbeheerder, administratief

werker, relatiebeheerder, vertaler en logistiek medewer-

ker. Het aantal uren inzet per week bij de vrijwilligers

varieert van gemiddeld 4 tot 14 uur per week.

In 2012 is een nieuwe geluidsman begonnen. Daar-

naast is een nieuwe wervingsronde gestart via de

Vrijwilligerscentrale Amsterdam en dat leverde in 2013

ruim tien nieuwe vrijwilligers op.

We werken intensief samen met de Leerorkestscholen.

We beslissen gezamenlijk over concertaanvragen en

dragen ook samen de organisatie ervan. Ook inhou-

delijk werken we steeds nauwer samen. Zo krijgen

leerlingen een rapportcijfer voor het vak leerorkest en

ontwikkelen we lesboekjes voor leerkrachten.

Een belangrijke samenwerkingspartner

is het Nederlands Philharmonisch Orkest

(NedPhO). Repetitie bezoek aan het

NedPhO maakt bijvoorbeeld een onlos-

makelijk onderdeel uit van het Leerorkest-

curriculum en tijdens concerten spelen

leden van het NedPhO mee.

Muziekschool Amsterdam en Muziekschool Noord

waren in 2012 eveneens belangrijke partners. Deze

samenwerkingsconstructie verandert in 2013, met

ingang van de nieuwe Kunstenplanperiode.

Naast de inhoudelijke en organisatorische aansturing

zal ook de financiering en het personeelsbeleid van

alle Leerorkesten in Amsterdam via Stichting Leer-

orkest gaan lopen. Deze verandering biedt een kans

om de organisatie te veranderen en te verbeteren. In

2012 is al een begin gemaakt met het inventariseren

en onderzoeken van wenselijke veranderingen in de

organisatie- en communicatiestructuur. Deze plannen

werken we in 2013 verder uit in een inrichtingsplan

van de nieuwe organisatie.

HuisvestingIn 2012 zijn de plannen voor een nieuw gezamenlijk

onderkomen voor zowel Stichting Leerorkest als

zusterorganisatie Stichting Muziekcentrum Zuidoost

verder ontwikkeld. Architectenbureau BFAS onder-

zocht in opdracht van beide stichtingen drie locaties in

stadsdeel Zuidoost en maakte voor alle drie ontwer-

pen, gebaseerd op het programma van eisen. Deze

locaties zijn Frankemaheerd (voormalig hoofdkantoor

van de HEMA), NoLimit, en het tegenover MZO gele-

gen pand aan de Hofgeest (voormalig buurtcentrum/

kinderopvang). De ontwerpen zijn medio 2012 aan het

stadsdeel gepresenteerd en gesprekken hierover zijn

gaande.

Activa 31 december 2012 31 december 2011

€ € € €

Vaste activa

Materiële vaste activa

Inventaris 16.537 22.570

Vlottende activa

Voorraden 8.000 -

Vorderingen

Handelsdebiteuren 54.618 17.382

Overige vorderingen en overlopende activa 67.750 70.973

122.368 88.355

Liquide middelen 236.759 303.074

Totaal activazijde 383.664 413.999

stichting LeerorkestHet Leerorkest heeft sinds zijn oprichting in 2005

een groeispurt doorgemaakt.

Het is allemaal heel klein begonnen. De pilot werd

gedraaid in Amsterdam Zuidoost, in 2005, met

maar 25 kinderen en 3 docenten. In 2012 hebben

stadsbreed meer dan 100 docenten en ruim 2.000

kinderen deelgenomen aan het programma.

In 2012 bleef het aantal deelnemende scholen aan

het Leerorkest gelijk. We hebben vooral onze be-

staande activiteiten geconsolideerd en verbeterd.

De administratieve organisatie en interne beheer-

sing zijn in 2012 verder verbeterd. We hebben onze

zaken intern op orde en dat heeft geresulteerd in

een goedkeurende accountantsverklaring bij de

jaarrekening.

Evenals in de voorafgaande jaren was de stichting

in 2012 grotendeels afhankelijk van bijdragen van

private fondsen en particulieren. De continuïteit

hiervan is onzeker, aangezien veel van de be trokken

fondsen in overeenstemming met hun doelstel-

ling zich slechts voor een beperkte periode willen

committeren.

In 2012 behaalden we een klein positief resultaat,

dit is toegevoegd aan het kapitaal.

Balans per 31 december 2012 (na resultaatbestemming)

Passiva 31 december 2012 31 december 2011

€ € € €

Kapitaal 22.283 21.723

Bestemmingsreserve 16.537 20.325

Kortlopende schulden

Crediteuren 37.982 35.774

Omzetbelasting 405 -

Overige schulden 12.135 26.705

Overlopende passiva 294.322 309.472

344.844 371.951

Totaal passivazijde 383.664 413.999

2012 2011

€ € € €

Publieksinkomsten 31.904 35.182

Bijdragen uit private middelen 398.370 332.181

Subsidie-opbrengsten 101.635 100.210

Totaal baten 531.909 467.573

Personeelskosten 342.331 304.358

Afschrijvingen 1.304 1.717

Overige bedrijfskosten 194.627 144.671

som der bedrijfskosten 538.262 450.746

Bedrijfsresultaat -6.353 16.827

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 3.124 3.498

Rentelasten en soortgelijke kosten - -

som der financiële baten en lasten 3.124 3.498

resultaat boekjaar -3.229 20.325

Mutatie bestemmingsreserve 3.788 -20.325

resultaat 559 -

Exploitatierekening over 2012

Balans per 31 december 2012 (na resultaatbestemming)

stichting Instrumentenfonds LeerorkestDe administratieve organisatie en interne beheersing

zijn in 2012 verder verbeterd. We hebben onze zaken

intern op orde en dat heeft geresulteerd in een goed-

keurende accountantsverklaring bij de jaarrekening.

De Stichting Instrumentenfonds heeft in het afgelopen

jaar voor circa € 44.000 aan nieuwe instrumenten

uitgegeven. We hebben nu ruim 1000 instrumenten

in beheer.

In 2012 heeft de registratie en het volgen van de

instrumenten onze volle aandacht gekregen en

deze processen zullen we verder optimaliseren.

De Stichting Instrumentenfonds Leerorkest heeft

ook dit verslagjaar de uitgaven binnen de beschik-

bare financiële middelen weten te houden.

Activa 31 december 2012 31 december 2011

€ € € €

Vaste activa

Materiële vaste activa

Instrumenten 183.549 168.470

Muziekbenodigdheden 18.373 21.848

201.922 190.318

Vlottende activa

Vorderingen

Overige vorderingen en overlopende activa 28.567 22.170

28.567 22.170

Liquide middelen 6.781 21.301

Totaal activazijde 237.270 233.789

Balans per 31 december 2012 (na resultaatbestemming)

Passiva 31 december 2012 31 december 2011

€ € € €

Kapitaal 38.402 38.402

Bestemmingsreserve 192.109 190.318

Kortlopende schulden

Crediteuren 3.203 -

Overige schulden en overlopende passiva 3.556 5.069

6.759 5.069

Totaal passivazijde 237.270 233.789

2012 2011

€ € € €

Publieksinkomsten 32.000 15.320

Bijdragen uit private middelen 62.667 71.666

Totaal baten 94.667 86.986

Personeelskosten 38.262 25.654

Afschrijvingen 32.630 30.423

Overige bedrijfskosten 21.911 17.811

som der bedrijfskosten 92.803 73.888

Bedrijfsresultaat 1.864 13.098

Rentelasten en soortgelijke kosten -73 -78

som der financiële baten en lasten -73 -78

resultaat boekjaar 1.791 13.020

Mutatie bestemmingsreserve -1.791 4.808

resultaat - 17.828

Exploitatierekening over 2012

Balans per 31 december 2012 (na resultaatbestemming)

Het Leerorkest is sinds zijn oprichting in 2005

enorm gegroeid.

Het is allemaal heel klein begonnen. De pilot werd

gedraaid in Amsterdam Zuidoost, in 2005, met 25

kinderen en 3 docenten. In 2012 namen stadsbreed

meer dan 100 docenten en ruim 2000 kinderen deel

aan het programma. Een uitzonderlijke groei, zeker

gezien de ontwikkelingen in het kunstveld van de

afgelopen vijf jaar.

We kijken terug op een glorieus jaar 2012:

De Amsterdamse Kunstraad heeft het belang van

het Leerorkest voor Amsterdam groots erkend en

gewaardeerd en we kregen gulle steun van spon-

soren, donateurs en fondsen. Ontelbare medewerkers,

vrijwilligers, kinderen en hun ouders hebben zich

gepassioneerd ingezet. We werden ontroerd door

de warme betrokkenheid waarmee koningin Beatrix

ons programma presenteerde aan de Slowaakse

president Gasparovič, tijdens zijn staatsbezoek aan

Nederland. Vol trots mocht het Leerorkest dit jaar ook

de Janusz Korczak Prijs in ontvangst nemen. Op 6 juni

was er in de Heineken Music Hall het eerste concert

van Kinderen Maken Muziek, op initiatief van prinses

Máxima. Het Leerorkest mocht een belangrijke bij-

drage leveren aan de artistieke inhoud van dit concert.

Meer dan 3.500 kinderen vormden die dag één groot

gelegenheidsorkest, met in het hart een van onze

Leerorkesten.

Dit alles overziend kunnen we niet anders dan het

woord dankbaarheid met volle overtuiging uit-

spreken! En toch, terugkijkend, is de belangrijkste

ver worvenheid van het afgelopen jaar het aantal

glimmende oogjes van kinderen die weer een beetje

gelukkiger zijn geworden door samen de kracht van

muziek te ervaren.

We zien uit naar een toekomst met vele kansen en

mogelijkheden; ondanks de crisis, ondanks de moei-

lijke tijden die het cultuurveld doormaakt. In de

plannen staan vanzelfsprekend de kinderen van het

Leerorkest voorop. Zij moeten een instrument in de

hand en een professionele docent voor de klas

be houden. Daarnaast zijn we ons bewust van onze

ordelijkheid voor beter muziekonderwijs. Voor het

kind, maar ook voor zijn brede omgeving: het gezin,

de school, andere initiatieven in Nederland en in het

buitenland. De komende jaren zetten we daarom niet

in op groei, maar op verdieping. We richten ons op

kwaliteit, onder meer door het ontwikkelen van nog

aansprekender materiaal en verfijning van methodes.

De komende jaren zetten wij sterk in op verbetering

op drie specifieke gebieden:

1. Kwaliteit van het muziekonderwijs

2. Kwaliteit van de samenwerking met onze

partners, met als eerste doel het primair

onderwijs

3. Kwaliteit van de interne organisatie

Zonder het belang van innovatie uit het oog te ver-

liezen willen we ons deze komende vier jaar richten

op consolidering. Na enkele jaren van explosieve groei

maken we nu graag ruimte voor rust, bezinning en

verankering. Opdat we met het Leerorkest nog jaren

ons werk kunnen voortzetten en kinderen en hun

leefwereld mogen blijven raken en inspireren.

Marco de souza

Initiatiefnemer en directeur Leerorkest

februari 2012❖ Leerorkestbijeenkomst fondsen/subsidiënten/scholen/overheid

❖ Lancering de Muziekvennoot i.s.m. El sistema

❖ Bezoek aan El sistema Venezuela

maart 2012❖ Bezoek aan El sistema schotland

❖ Bekendmaking (intern) dat Leerorkest de Janusz Korczak Prijs 2012 heeft gewonnen

april 2012❖ Concert Klein Leerorkest in winkelcentrum reigersbos

❖ Eindconcert en diplomauitreiking groep 8 samenspel/Wereldwijs

mei 2012❖ Bezoek aan El sistema Portugal

❖ Concert KLo met musici Concertgebouworkest in noorderkerk

❖ Bezoek aan Comenius partner Estland

❖ Concert KLo met leden Concertgebouworkest ter ere van het 40-jarig jubileum van osB

❖ Lancering osB Lo Zuidoost voor voortgezet onderwijs

juni 2012❖ Eindconcerten Leerorkest groepen 5 t/m 7 samenspel | Wereldwijs en Egoli

❖ Eindconcert en diplomauitreiking groep 8 Egoli

❖ Eindconcerten groepen 5 t/m 7 de globe

❖ Televisie opname Tiende van Tijl Leerorkest groep 8

❖ Live concert door leerlingen voor televisie, opening Holland Festival

❖ Bezoek spaanse delegatie Comenius aan Leerorkest Amsterdam

❖ Concert KLo met leden Concertgebouworkest in Bijlmerparktheater

❖ Concert Heineken Music Hall | Kinderen Maken Muziek | prins Willem Alexander en prinses Máxima

❖ Leerorkest nominatie Kunstfactorprijs 2012

❖ radio 4 interview sawaira Kahn met Edwin rutten over viool Jaap van Zweden

❖ Eindconcert Leerorkest J.P. Coen en Insulindeschool

Juli 2012 ❖ Eindconcert Klein Leerorkest

❖ Eindconcert Leerorkest de schakel

september 2012 ❖ Leerorkest presenteert zichzelf op de ABC onderwijsbeurs

❖ Bezoek aan Comenius partner in spanje

❖ Bezoek Leerorkest aan Filharmonie Antwerpen

oktober 2012 ❖ Bezoek van El sistema noorwegen Leerorkest Amsterdam

❖ Bekendmaking Janusz Korczak Prijs tijdens feestavond Janusz Korczak stichting

november 2012 ❖ Kevin olusola geeft masterclass voor cellisten op Wereldwijs en osB

❖ optreden Klein Leerorkest bij Toekomstmanifestatie Muziek Telt!

❖ Concert voor koningin Beatrix en president van slowakije in noLimit

❖ Feestelijke uitreiking Janusz Korzcak Prijs in Muziekgebouw aan ´t IJ

❖ Lancering Taskforce 5000 door Freek en Hella de Jonge

december 2012 ❖ delegatie van rIMo uit Leuven België op bezoek bij het Leerorkest

❖ Kerstconcert Klein Leerorkest voor PVdA in de oude Zaal van de Tweede Kamer

Bijlage: Evenementenoverzicht 2012

stichting Leerorkest p/a Muziekcentrum Zuidoost Hofgeest 1391102 Eg AMsTErdAM Telefoon: 020 - 696 83 71 info@leerorkest.nl www.leerorkest.nl

Het Leerorkest wordt mede mogelijk gemaakt door:

100 78 - 44

tekstredactie: Zunneberg & Ros Tekstproducties | grafisch ontwerp: Stencil, Amsterdam