VAB’s in De Wolden

Bedrijvigheid in voormalige agrarische bebouwing

De Wolden: • Plattelandsgemeente ZW-Drenthe

• Ontstaan uit gemeenten Ruinen, Ruinerwold, de Wijk en Zuidwolde

• 17 kernen

Gemeente De Wolden:

Vooruitstrevend en vernieuwend

Verantwoordelijkheden bij inwoners

• Dorpsvisies

• Deregulering

• Burgerparticipatie

Voorbeeld burgerparticipatie: Het landschappelijk ontwikkelingskader (LOK) is samen met inwoners tot stand gekomen.

2004 onderzoek landbouw en platteland

• Grote behoefte aan woon-werk combinaties in het buitengebied

• Grote hoeveelheid vrijkomende agrarische bouwoppervlakte (12ha)

• Planologische kaders worden als belemmering beschouwd voor verdere bedrijfsontwikkeling

Toekomstvisie De Wolden 2005-2020

“De gemeente acht beleidsruimte voor nieuwe bedrijvigheid in voormalige boerderijen van groot belang”

Ontwikkeling VAB beleid

Stap 1: Beleidsnotitie

Stap 2: Doorvertaling in facetbestemmingsplan “bedrijvigheid buitengebied” (2010)

Stap 3: Facetbestemmingsplan is meegenomen in de actualisatie van het bestemmingsplan Buitengebied door middel van een beheersverordening (2013)

Voordelen beheersverordening

•Invulling bestaande bedrijfsgebouwen met afwijking (geen procedure nodig)

•Eigenaren agrarische percelen willen bij voorkeur agrarische bestemming niet kwijt; met afwijking blijft de bestemming gehandhaafd

• Snel schakelen, geringe kosten

Bouwmogelijkheid

• Bij bestaande bebouwing < 500 m2 bestaat de mogelijkheid om tot 500 m² bedrijfsgebouwen te realiseren;

Toetsingscriteria vab’s

• Alleen van toepassing op bedrijven categorieën 1, 2 en 3.1;

• Bedrijfsactiviteit moet binnen de bestaande bebouwing plaats

vinden;

• Geen agrarische bedrijven belemmeren;

• Geen aantasting van de ruimtelijke kwaliteit (liever nog

verbetering/behoud);

• Goede landschappelijke inpassing (inrichtingsplan- LOK);

• Detailhandel alleen ondergeschikt (max. tot 60 m²);

• Geen onevenredige verkeersaantrekkende werking;

• Evt. parkeerplaatsen op eigen erf;

• Bedrijven met veel buitenactiviteiten zijn niet toegestaan.

Match vraag en aanbod VAB

• Project Bedrijfshuisvesting op het platteland samen met DBF

• Doel: stimuleren plattelandseconomie en sociale economische vitaliteit

• Samenwerking met KvK, KNHM, Provincie Drenthe, Actium, LTO Noord, Drents Plateau

• 2008-2012

• Uitvoerder: stichting DBF

Het project: • Eigenaren van VAB’s informeren over

mogelijkheden

• Toekomstige gebruikers van VAB’s informeren over de VAB-regeling

• Matchen vraag en aanbod

• Samen met makelaars

• Website met informatie

• Uitwerking pilot bedrijven

Evaluatie • Diverse nieuwe bedrijfsvestigingen maar ook bestaande

bedrijven hebben een ontwikkeling doorgemaakt door het VAB beleid;

• Grote bedrijfsgebouwen worden nog niet altijd ingevuld

– Economische situatie

– Ruimte-voor-ruimte regeling

– Ruimte-voor-bedrijfsruimte

– Splitsingsregeling

– Er wordt eerder gebruik gemaakt van kleinschalige bebouwing met mogelijkheid tot bijbouwen tot 500 m²

• VAB beleid geniet landelijke bekendheid: diverse publicaties in vak- en dagbladen

Centaur Vogelaar: werken met paarden (leiderschapstraining, bedrijfstraining en

teambuilding

Pitch en putt Koekange

Kledingverhuur de bonte koe in Ruinerwold

Restaurant De Groene Lantaarn Zuidwolde

Kantoren in Zuidwolde (3 kleine bedrijven in 1 VAB)

Meer voorbeelden: • Edelsmederij

• Sauna

• Paardenkoetsen (showroom)

• Cateringbedrijf

• Trappenmaker

• Tweetal houtzagerijen

• Verhuurbedrijf van minikranen

• Bedrijf gespecialiseerd in spuittechniek in

de glastuinbouw

• Klussenbedrijf

Tot slot

Recente ontwikkeling:

woongemeenschappen in vrijkomende agrarische bedrijfsbebouwing

Mogelijk leidt dit tot een uitbreiding van de VAB regeling

Stichting DBF &

Kenniscentrum Herbestemming Noord

Doelstelling:

• Bevorderen leefbaarheid en

economie op het platteland

Stichting DBF Herbestemming Noord

• Bedrijvigheid en ondernemen

• Verhuur en realisatie bedrijfspanden

• Voorzieningen plattelandskernen

• Herbestemming (erfgoed)

Strategie ontwikkeling

• Projecten

• Kennisdeling

Meldpunt

• Samenbrengen vraag en aanbod

● Toenemende leegstand en onderbenutting

● Teloorgang cultuurhistorisch erfgoed

● Te weinig structurele oplossingen

● Intermediair tussen vraag en aanbod ontbreekt

Waarom Herbestemming Noord?

Ontwikkelingen in Noord Nederland

Prognose VAB

Bedrijfsgebouwen

• Nederland tot 2030: 30% van de agrarische erven komt vrij. 15 miljoen

m2 waar geen vervangende bestemming wordt gevonden (2014,

Hoks).

• Provincie Fryslân:1,3 miljoen m2 komt vrij aan bedrijfsgebouwen.

• Provincie Drenthe: 1 miljoen m2 vrij komt vrij aan bedrijfsgebouwen.

• Provincie Groningen: 0,8 miljoen m2 komt vrij aan bedrijfsgebouwen.

(Gies, 2014)

• Met name graasdierhouderijen met ligboxenstallen, minder courante

woningen en grote bedrijfsgebouwen met asbest.

VAB en Herbestemming Noord

● Gebiedsgerichte aanpak

● Leegstaande (monumentale) panden op

prominente plekken

● Reorganisatie voorzieningen en sloop?

Project Herverkaveling Balk

Karakteristiek

Niet karakteristiek

● Gemeente De Marne (10.500 inwoners)

● Gemeente Súdwest-Fryslân (83.000 inwoners)

● Regio Noardwest Fryslân (8 gemeenten)

Gebiedsgerichte aanpak -

leegstandsteam

Wongema Hornhuizen

- Sociale cohesie

- Economische vitaliteit

- Ruimtelijke Kwaliteit

Steenfabriek Oostrum

Zaanse houtloods

Zorginitiatief De Berkenhof

● November 2017

● Verhalen van initiatiefnemers

● Panel van deskundigen

Symposium VAB

Vragen?

Stellingen…

Stelling

Bedrijfshuisvesting in het

buitengebied is een bedreiging

voor de ruimtelijke kwaliteit.

Stelling

Huisvesting van MKB zorgt voor

te veel verkeer in het

buitengebied.

Stelling

Het VAB beleid vormt een

bedreiging voor

bedrijventerreinen.

Stelling

Het VAB beleid is dé oplossing

voor (alle) krimpgebieden in

Nederland.

Stelling

Het landelijk gebied moet ruimte

bieden aan alternatieve

energiebronnen.