Ustrój sądownictwa w państwach śródziemnomorskich

Francja

Istota systemu sądownictwa• Istnieje kilka rodzajów sądów we Francji,

zorganizowanych w dwa główne systemy: sądownictwo i sądownictwo administracyjne, wykorzystywane w zależności od charakteru sporu, jego znaczenia lub ciężaru czynu karalnego.

• W przypadku powstania sporu kompetencyjnego między obydwoma systemami wymiaru sprawiedliwości – sądownictwem i sądownictwem administracyjnym – sąd właściwy do rozstrzygania sprawy zostaje wyznaczony przez Trybunał Kompetencyjny.

Organizacja sądownictwa

• Trybunały administracyjne

• Sądy administracyjne apelacyjne

• Rada Stanu

Podział postępowań ze względu na przedmiot sporu

• Orzecznictwo w pełnym zakresie – spór dotyczy roszczeń odszkodowawczych zgłoszonych wobec administracji publicznej w zakresie, w jakim nie jest właściwy w takiej sprawie sąd cywilny z tego względu, że szkoda powstała w wyniku działania administracji lub jej funkcjonariusza

• Orzecznictwo w sporze o uchylenie zaskarżonej decyzji – przedmiotem sporu jest legalność samego aktu administracji lub procedury jego wydania

Podstawy wniesienia skargi

• Pełne postępowanie – naruszenie prawnie chronionego interesu jednostki przez zaniechanie, działanie, błąd lub na zasadzie ryzyka oraz w przypadku gdy szkoda wyniknęła w związku z umową administracyjną

• Postępowanie obalające akt – przekroczenie władczych uprawnień przez organ administracji (akt wydał organ niewłaściwy, nie zachowano wymagań formy aktu, miało miejsce inne naruszenie prawa)

Tryb wnoszenia skargi

• Składana jest bezpośrednio w sekretariacie prawniczym sądu administracyjnego lub wysyłana pod jego adres

• Przymus adwokacki – w niektórych sprawach dot. Roszczeń pieniężnych; szczególna postać – w sprawach pozostających we właściwości Rady Stanu – występują adwokaci Rady Stanu (odrębna, zamknięta grupa adwokatów w stosunku do adwokatów występujących w niższych instancjach)

• Termin – 2 miesiące od doręczenia lub ogłoszenia decyzji

Grecja

Sądowa kontrola administracji

• Sądy administracyjne

• Sądy cywilne

• Wyższy Sąd Specjalny

• Izba Obrachunkowa

Pion sądownictwa administracyjnego

• Sądy administracyjne pierwszej instancji (orzeka w składach trzyosobowych)

• Administracyjne sądy apelacyjne (orzeka w składach trzyosobowych)

• Rada Stanu (składająca się z 6 sekcji i orzekająca w składzie 5 lub 7 sędziów albo na posiedzeniu plenarnym)

Rodzaje sporów

Sądy administracyjne orzekają w dwojakiego rodzaju sporach:

- Obiektywnych – sąd zajmuje się tylko oceną legalności zakwestionowanego aktu administracyjnego

- Substancjonalnych – sąd bada także fakty

Orzekanie

Sąd może:

- Uchylić zaskarżony akt

- Uchylić lub zmienić go i orzec o odszkodowaniu

- Oddalić skargę

Włochy

Rodzaje sądów administracyjnych

• Regionalne trybunały administracyjne (I instancja)• Rada Stanu (II instancja)

Szczególne sądy administracyjne:- Trybunał Obrachunkowy- Trybunał Wód Publicznych- Komisje Podatkowe

Spory kompetencyjne między sądami powszechnymi i sądami administracyjnymi są rozstrzygane przez Sąd Kasacyjny

Zakres kognicji

• Do właściwości sądownictwa administracyjnego należy legalność decyzji administracyjnych

• Wadliwość decyzji powodująca jej uchylenie przez sąd może wynikać z:

1) Braku kompetencji do jej wydania2) Naruszenia prawa3) Nadużycia władzy przez organ, który wydał kwestionowaną

decyzję

Sądy powszechne nie są upoważnione do zmiany lub uchylenia aktu administracyjnego, mogą jednak podjąć decyzję rozstrzygającą sprawę na rzecz obywatela i nakazującą administracji publicznej

zapłatę odszkodowania

Regionalne trybunały administracyjne

• Siedziby znajdują się w głównych miastach poszczególnych regionów kraju; w przypadku liczniejszych regionów – mogą być tworzone wydziały zamiejscowe

• Właściwość:1) W sprawach dotyczących organów lokalnych – trybunał, którego siedziba

znajduje sięw okręgu organu wydającego zaskarżony akt2) W przypadku aktów wydanych przez organy centralne znajdujących

zastosowanie do ograniczonego terytorium – trybunał, którego siedziba znajduje się w okręgu objętym zaskarżoną decyzją i jej skutkami

3) W sprawach z zakresu zatrudnienia funkcjonariuszy publicznych – trybunał w okręgu którego znajduje się organ administracyjny zatrudniający funkcjonariusza

Jeśli byłaby siedziba zaskarżonego – największe obciążenie byłoby w trybunale właściwym dla regionu Lacjum

Rada Stanu

• Organ odwoławczy• Pełni funkcje doradcze:1) Przedstawianie opinii dotyczących skarg

nadzwyczajnych wnoszonych do Prezydenta Republiki2) Opiniowanie regulacji, które mają być podpisane przez

ministra albo Prezydenta3) Przedstawianie opinii w sprawie projektów aktów

prawnych unifikujących wcześniejsze regulacje4) Opiniowanie ogólnych wzorców umów i porozumień

przygotowywanych przez ministrów

Zgromadzenie Plenarne Rady Stanu

• Zadaniem jest rozstrzyganie rozbieżności, które pojawiły się lub mogłyby się pojawić w orzecznictwie.

• Skład: Prezes Rady oraz dwunastu sędziów (po czterech z każdego wydziału jurysdykcyjnego)

• Sprawę przekazują sędziowie Rady lub na mocy decyzji Prezesa Rady Stanu