Ước Lượng và Kiểm Định Trong Thống Kê Nhiều Chiều

download Ước Lượng và Kiểm Định Trong Thống Kê Nhiều Chiều

of 165

Transcript of Ước Lượng và Kiểm Định Trong Thống Kê Nhiều Chiều

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    1/165

    MC LC

    Trang ph baLi cm n

    Mc lc

    Li gii thiu

    CHNG 1 : CC KHI NIM.................................................................................1

    1. 1Vc tngu nhin nhiu chiu ...........................................................................11. 1. 1Vc tngu nhin nhiu chiu .................................................................... 1

    1. 1. 1. 1nh ngha ..........................................................................................11. 1. 1. 2Hm phn phi xc sut ..................................................................... 11. 1. 1. 3Phn phi xc sut ..............................................................................1

    1. 1. 2Vector trung bnh vector k vng.............................................................21. 2Ma trn hip phng sai..................................................................................... 5

    1. 2. 1Ma trn hip phng sai mu ......................................................................51. 2. 2Ma trn hip phng sai tng th ................................................................61. 2. 3Ma trn tng quan ..................................................................................... 71. 2. 4Vector trung bnh - ma trn hip phng sai cho nhiu nhm con ca cc

    bin ............................................................................................................101. 2. 4. 1Hai nhm ..........................................................................................101. 2. 4. 2Ba hoc nhiu cc nhm hn............................................................14

    1. 3 S kt hp tuyn tnh gia cc bin .................................................................151. 3. 1Tnh cht ca mu...................................................................................... 151. 3. 2Tnh cht ca tng th ...............................................................................22

    1. 4Hm mt ca mt i lng ngu nhin nhiu chiu.................................. 241. 4. 1nh ngha .................................................................................................241.4.2 Tnh cht ................................................................................................24

    1. 5 Phn phi i lng ngu nhin nhiu chiu ................................................... 241. 5. 1nh ngha .................................................................................................241. 5. 2Tnh cht .................................................................................................... 25

    http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/
  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    2/165

    1. 6 Phn phi chun nhiu chiu............................................................................261. 6. 1Hm mt phn phi chun mt bin.....................................................271. 6. 2Hm mt ca phn phi chun nhiu chiu..........................................281. 6. 3Tng qut ha phng sai tng th ...........................................................281. 6. 4Tnh cht phn phi chun ca bin ngu nhin nhiu chiu....................301. 6. 5c lng trong phn b chun nhiu chiu ............................................36

    1. 6. 5. 1c lng hp l ti a (MLE) .......................................................361. 6. 5. 2Phn phi ca y v S ......................................................................38

    CHNG 2 : C LNG KHNG CHCH TUYN TNH............................402. 1M hnh thng k tuyn tnh tng qut hng y ........................................402. 2c lng khng chch cho m hnh thng k tuyn tnh tng qut hng y

    ...................................................................................................................... 422. 2. 1nh l 2.1 (Gauss Markov) ....................................................................422. 2. 2B 2.1....................................................................................................432. 2. 3H qu 2.1.................................................................................................. 44

    2. 3M hnh thng k tuyn tnh vi hng khng y ......................................462. 4c lng khng chch cho m hnh thng k tuyn tnh hng khng y ..

    ..........................................................................................................................462. 4. 1nh l 2.2 ..................................................................................................462. 4. 2B 2.2................................................................................................... 472. 4. 3nh l 2.3 ( Gauss Markov ) .................................................................. 482. 4. 4c lng bnh phng b nht mrng ................................................. 492. 4. 5T hp tuyn tnh tt nht ca thng k th t .........................................52

    2. 5ng dng trong m hnh c lng tham s hi quy nhiu chiu ..................592. 5. 1Hm hi quy tng th (PRF)......................................................................592. 5. 2Dng ma trn ca hm hi quy.................................................................. 60

    2. 5. 2. 1Hm hi quy tng th PRF ...............................................................602. 5. 2. 2Hm hi quy mu SRF .....................................................................60

    2. 5. 3c lng bnh phng b nht thng thng (OLS)..............................612. 5. 3. 1

    Gii thiu..........................................................................................61

    http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/
  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    3/165

    2. 5. 3. 2iu kin cn.................................................................................... 622. 5. 3. 3Nghim h phng trnh chun ........................................................672. 5. 3. 4iu kin .....................................................................................69

    2. 6Xy dng thut ton hi quy cho lp trnh trn my tnh.................................722. 6. 1Bi ton xy dng phng trnh siu phng hi qui. ................................722. 6. 2Bi ton tnh h s tng quan ring ........................................................722. 6. 3Bi ton hi quy tng bc .......................................................................732. 6. 4M t phng php tnh ton.....................................................................74

    2. 6. 4. 1Cc k hiu s dng .........................................................................742. 6. 4. 2Phng php tnh ton...................................................................... 74

    2. 6. 5Xy dng hm tnh nh thc ca ma trn (sau s dng hm ny tnhnh thc ca ma trn covarian L_Da)......................................................75

    2. 6. 5. 1Phn 1 ...............................................................................................752. 6. 5. 2Phn 2 ...............................................................................................762. 6. 5. 3Xy dng hm tnh nh thc ca ma trn khi bi 1 hng 1 ct .......

    ..........................................................................................................772. 6. 6Bi ton v tng quan ring.....................................................................782. 6. 7Bi ton v hi quy tng bc................................................................... 782. 6. 8Lu thut ton ca ba bi ton nu trn................................................79

    CHNG 3 : KIM NH GI THIT TRN VECTK VNG...................823. 1Mu thun gia kim nh nhiu chiu v mt chiu ......................................823. 2Kim nh trn vi bit ......................................................................83

    3. 2. 1Nhc li kim nh n bin gi thit0

    :H0

    = vi bit...........833. 2. 2Kim nh nhiu chiu cho gi thit :

    0 0: H = vi bit ........... 843. 3Kim nh gi thit trn khi cha bit ....................................................89

    3. 3. 1Nhc li kim nh n bin cho gi thit 0 :H 0 = khi cha bit ......................................................................................................................89

    3. 3. 2 ca Hotelling kim nh gi thit2T 0 0: H = vi cha bit ....... 903. 4 So snh hai vetor trung bnh ............................................................................95

    http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/
  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    4/165

    3. 4. 1Nhc li hai mu mt chiu vi kim nh t Test ................................ 953. 4. 2Kim nh vi hai mu nhiu chiu ......................................962 TestT

    3. 5Kim nh trn tng bin ring l vi iu kin bc b gi thit 0H bi........................................................................................................1002T tes t

    3. 6Thao tc tnh ton ca - Thu c t hi quy nhiu chiu...............1062T 2T3. 7Kim nh cc cp quan st ............................................................................108

    3. 7. 1Trng hp mt chiu .............................................................................1083. 7. 2Trng hp nhiu chiu ..........................................................................110

    3. 8Kim nh thm thng tin...............................................................................1133. 9 Phn tch hnh th ...........................................................................................118

    3. 9. 1Phn tch hnh th mt mu .....................................................................1183. 9. 2Phn tch hnh th hai mu ......................................................................121

    CHNG 4: KIM NH GI THIT TRN MA TRN HIP PHNG SAI

    ...................................................................................................................................... 1304. 1Gii thiu........................................................................................................1304. 2Kim nh m hnh d kin cho ...............................................................130

    4. 2. 1Kim nh gi thit H0: 0 = .............................................................1304. 2. 2Kim nh tnh cu ..................................................................................1324. 2. 3Kim nh ( )20 1:H I+ J = ...............................................135

    4. 3 So snh cc kim nh ma trn phng sai ....................................................1384. 3. 1Kim inh phng sai bng nhau ............................................................1394. 3. 2Kim nh bng nhau cc ma trn hip phng sai nhiu chiu.............140

    4. 4Kim nh tnh c lp ................................................................................... 1454. 4. 1c lp ca hai vector con ......................................................................1454. 4. 2Sc lp ca nhiu vectors con ............................................................1474. 4. 3Kim nh c lp cho tt c cc bin .....................................................151

    Ti liu tham kho

    Ph lc

    http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/http://0.0.0.0/
  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    5/165

    Li Gii Thiu

    c lng v kim nh l cc bi ton c ngha ln trong thng k. T mungu nhin kho st c ta c tha ra nhng nhn nh st vi tng th c c

    nhng don tng i chnh xc v mt hin tng ca x hi hay cc bin ng

    trong tng lai nc ta hin nay, phn tch thng k nhiu chiu cha c quan

    tm mt cch ng k trong cc trng i hc v cao ng. c lng v kim nh

    li l bi ton c ngha quan trng trong vic phn tch hi quy v phng sai nhiu

    chiu. Bt ngun t nhng suy nghtrn, vi s hng dn ca Thy v s nghin cu

    ca bn thn, tc gi xin c gii thiu lun vn thc sca mnh vi ti :c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu.

    Ni dung ch yu ca lun vn ny nhm gii thiu :

    Hm ( )g F no i vi n c c lng tuyn tnh khng chch. Tm trong lptt c cc c lng tuyn tnh khng chch ca ( )g F c lng c phng sai

    b u nht. T ng dng trong m hnh c lng tham s hi quy v xy

    dng cc thut ton cho bi ton tm siu phng hi quy. Cc kim nh gi thit ch yu l trn vector k vng v ma trn hip phng sai.

    Phn tch lm ni r u im ca vic s dng kim nh nhiu bin trong

    thng k nhiu chiu thay v s dng kim nh mt bin thng thng.

    Da vo ni dung cbn trn lun vn gm bn chng vi b cc nh sau

    Chng 1 : CC KHI NIM

    Chng ny nhm gii thiu slc v cc khi nim, thuc tnh ca bin ngu

    nhin nhiu chiu. Gii thiu r v cc tnh cht ca phn phi chun nhiu chiu. yl phn phi quan trng trong bi ton c lng v kim nh.

    Chng 2 : C LNG KHNG CHCH TUYN TNH

    Gii thiu cc nh l (Gauss Markov) v b dng gii quyt bi ton

    c lng cho m hnh thng k tuyn tnh vi hng y v hng khng y .

    T l thuyt c c ta xy dng m hnh ng dng c lng tham s hi

    quy bng phng php bnh phng b nht. Sau l ng dng xy dng thut

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    6/165

    ton tm phng trnh siu phng hi quy. Cui chng l s thut ton tm phung

    trnh siu phng hi quy v hi quy tng bc.

    Chng 3 : KIM NH GI THIT TRN VECTK VNGTa tm thy t chng ny cc kim nh gi thit

    0 0: H = cho trng hp ma

    trn hi p phng sai bit hoc cha bit. Bi ton kim nh gi thit

    vi i thit

    1: oH = 2 21 1: H tc l so snh hai vector trung bnh ca hai

    mu ngu nhin nhiu chiu cng c trnh by chng ny. Hoc l bi ton kim

    nh cc c p quan st t ghp ni hai mu nhiu chiu cng c tho lun kh k

    trong chng nyu im ca chng ny l cc phn u c xy dng t m hnh n chiu v

    pht trin thnh m hnh a chiu, gip ngi c c th so snh u im ca kim

    nh nhiu chiu so vi dng kim nh mt bin cho bi ton kim nh nhiu chiu.

    ng thi cc v dc trnh by c th vi kt qu r rng lm sng t hn phn l

    thuyt c trnh by.

    Chng 4 : KIM NH GI THIT TRN MA TRN HIP PHNG SAI

    Trong chng ny , bao gm ba loi hnh cbn ca kim nh gi thit : (1) mhnh d kin ca ma trn hip phng sai, (2) hai hoc nhiu ma trn phng sai bng

    nhau, v (3) chc chn thnh phn ca ma trn phng sai l 0, ko theo tnh c lp

    tng ng ca cc bin ngu nhin (chun nhiu chiu). Trong hu ht trng hp,

    chng ta s dng xp x t s hp l. Kt qu thng k kim nh thng lin quan n

    t s xc nh ca cc ma trn hip phng sai mu vi gi thit khng v vi i

    thit khc khng.

    u im ca chng ny l bn cnh phn trnh by l thuyt u c km theo ccv d rt c th vi cc kt qu rt r rng v c lin thng vi cc kt qu ca chng

    1 v 3. iu ny gip chng ta c ci nhn r lin h gia cc bi ton kim nh vi

    phng sai v cu trc ca ma trn hip phng sai.

    Nhm gip lun vn cht ch hn v l lun , cui lun vn l ph lc cc bng tra

    ca phn phi nh : phn phi chun, phn phi chi bnh phng, phn phi Student,

    phn phi Fisher

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    7/165

    1 Chng 1

    CHNG 1 : CC KHI NIM

    1. 1

    Vc tngu nhin nhiu chiu :1. 1. 1 Vc tngu nhin nhiu chiu

    n

    1 2 nX (X , X ,...,X ) : ( , ,P)= F R

    X l hm o c, tc l nghch nh ca mi hnh hp u l tp thuc .F

    1. 1. 1. 1 nh nghaTh t trong : vinR n1 2 n 1 2 na (a ,a ,...a ), b (b ,b ,...b )= = R , ta ni a b

    nu i ii 1,2,..., n : a b =

    Hnh h p trong :nR

    1 2 n[a, b] {x (x , x ,..., x ) : a x b}= =

    1 2 n k k k (a, b] {x (x , x ,..., x ) : a x b k 1,2,...,n}= = < =

    1. 1. 1. 2 Hm phn phi xc sut( ) ( ){ } nXF x : P : X x x= <

    - L hm n iu khng gim : X Xx y F (x) F (y ) - Lin tc phi, c gii hn tri :

    k 0 X k X 0 k 0 X k X 0x x F (x ) F (x ) ; x x F (x ) c F (x )

    - Tin ti 0 khi vi mt ch s j no jx - Tin ti 1 khi x +

    1. 1. 1. 3 Phn phi xc sutj

    j n 1 1 n n

    n

    n m

    m 1 m m 1 m

    X X 1 1 n n

    m {0,1}

    P ((a, b]) : ( 1) F (b a ,..., b a ) 0 a, b : a b

    =

    Tnh ngha trn ta c th ni rng ra mt o XS trn nR

    - nX XP ( ) 0, F ( ) 1 = =R-

    n n

    X XP ( A) 1 P (A) A ( ) = R RB

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    8/165

    2 Chng 1

    - nX X XP (A B) P (A) P (B) A,B ( ),A B = + = RB

    - n

    X k X k 1 2 i k k 1 k 1

    P ( A ) P (A ) A ,A ,... ( ),A A i k

    = == = R

    B

    * H qu :

    Trong nghin cu cc i lng ngu nhin nhiu chiu, c thdng cc o xc sut trn (phn phi XS ca LNNNC) thay cho o xc sut P trn

    .

    nR

    1. 1. 2 Vector trung bnh vector k vng :Cho y l biu din ca mt vector ngu nhin p bin o c trn n v mu.

    Nu n vectors ring lc quan st trong mu : , th :1 2y , y ,..., yn

    1

    2yi

    p

    y

    y

    y

    =

    Vector trung bnh mu y c th c thc tm tng t nh n vectorc

    quan st hoc c tnh bi trung bnh ca mi mt p bin ring l :

    1

    2

    1

    1y y

    n

    i

    i

    p

    y

    y

    n

    y

    =

    = =

    (1.1)

    y c th nh : 22 1n

    iiy y

    == n . Do 1y l trung bnh ca n quan st trn

    bin u tin, 2y l trung bnh ca bin th hai v c nh th.

    Tt c n vectorc quan st c thc chuyn vn vector

    dng v c lit k trong ma trn Y nh sau

    1 2y , y ,..., yn

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    9/165

    3 Chng 1

    nv

    dng

    Cc bin

    nv

    dng

    Cc bin

    y n thng l ln hn p. D liu c sp xp theo dng bng bng vic truy

    nhp vo cc vector quan st theo hng ch khng phi l theo ct. Ch rng ch

    s di u tin i tng ng vi cc n v dng v ch s th hai j chn cc

    bin. Quy c ny sc mc nh cho bt k cc trnh by tng t .

    C th b sung mt cch th 2 tnh y , ta c th c c y tY . Ta tnh

    tng n d liu vo t mi ct ca Y v chia cho n. iu ny c thc biu din

    t hng dn sau :

    1 2

    'j A , ,...,i i ii i i

    a a a

    = p ,

    1

    2Aj

    jj

    jj

    n jj

    a

    a

    a

    =

    Vy nn ta c :

    1''y j Yn= (1.3)

    y ' l vector dng ca :

    1

    1

    1

    j

    =

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    10/165

    4 Chng 1

    Mt minh ha th hai ca 'Y l :

    ( )

    12

    22

    2

    1

    2

    1 1 1, , ...,n

    i

    i

    n

    y

    yy

    y

    =

    =

    Ta c th bin i'

    y thu c :

    1 'y Y jn

    = (1.4)

    By gita cp n tng th. Trung bnh ca y trn tt c cc gi tr c th

    c trong tng thc gi l vector k vng l thuythoc lgi trk vngca y.

    N c nh ngha nh l vector ca gi tr k vng ca mi mt bin.

    ( )

    ( )

    ( )

    ( )

    11 1

    22 2y

    p pp

    E yy

    E yyE E

    y E y

    = = =

    = (1.5)

    y j l k vng l thuyt ca bin th j.

    iu ny cho thy rng gi tr k vng ca mi mt trongjy y l j ,

    chnh l ( ) jjE y = , do gi tr k vng ca y (trn tt c cc gi tr ca mu) l

    ( )( )( )

    ( )

    11 1

    222y

    ppp

    E yy

    E yyE E

    y E y

    = = =

    = (1.6)

    Thnh ra y l mt c lng khng chch ca . Ta nhn mnh li, y s

    khng bao gibng ti

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    11/165

    5 Chng 1

    1. 2 Ma trn hip phng sai :1. 2. 1 Ma trn hip phng sai mu :Ma trn hip phng sai mu ( )S jks= l ma trn ca cc phng sai v hip

    phng sai mu vi p bin

    ( )

    11 12 1

    21 22 2

    1 2

    S

    p

    p

    jk

    p p pp

    s s s

    s s ss

    s s s

    = =

    (1.7)

    Trong S, phng sai mu ca p bin nm trn ng cho ma trn. Tt c cc

    hi p phng sai xut hin ngoi ng cho chnh ca ma trn. Vij dng (ct)

    bao gm cc hip phng sai ca yj vi p - 1 bin khc.

    Ta a ra hai cch tip cn thu c S. u tin l cc php tnh ring l

    ca jks . Phng sai mu ca phng sai ca bin j,2

    jj js s= c tnh bi cng

    thc :

    ( )2

    12

    1

    n

    ii

    jj

    y ys s

    n

    =

    = =

    (1.8)

    Hoc l :

    22

    2 1

    1

    n

    iiy ny

    sn

    =

    =

    (1.9)

    Nu dng ctj ca Y th :

    ( )2

    2

    1

    1

    1

    n

    jj j ij j

    i

    s s yn =

    = =

    y (1.10)

    221

    1ij j

    i

    y nyn

    =

    (1.11)

    y jy l trung bnh ca j cc bin.

    Hip phng sai caj x kcc bin, jks c tnh bi :

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    12/165

    6 Chng 1

    ( )( )11

    n

    i ii

    xy

    x y ys

    n

    =

    =

    (1.12)

    Hoc

    1

    1

    n

    i iixy

    y nx ys

    n=

    =

    (1.13)

    Nu dngj v kct ca Y th :

    ( )(1

    1

    1

    n

    jk ij ik )j ki

    s y y y yn =

    =

    (1.14)

    1

    1ij ik j k

    i

    y y ny yn

    =

    (1.15)

    1. 2. 2 Ma trn hip phng sai tng thNu yl mt vector ngu nhin c ly t bt k mt gi tr no ca tng th

    nhiu chiu , ma trn hip phng sai ca tng thc nh ngha l

    (1.16)( )

    11 12 1

    21 22 2

    1 2

    cov y

    p

    p

    p p pp

    = =

    Ma trn hip phng sai tng thtrn cng c thc tm nh sau :

    ( )( )'

    y y E = (1.17)

    Ma trn ( p x p) l ma trn ngu nhin. Gi trc k vng ca mt ma

    trn ngu nhin c xc nh nh l mt ma trn nhng gi trc k vng ca

    s tng ng cc phn t. Ta s thy c s xy dng ma trn phng sai hip

    phng sai mu ca p chiu nh sau :

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    13/165

    7 Chng 1

    ( )( ) ( )

    ( ) ( )( ) ( )( )

    ( )( ) ( ) ( )( )

    ( )( ) ( )( ) ( )

    ( ) ( )( ) ( )( )

    1 1

    2 2

    1 1 2 2

    2

    1 1 1 1 2 2 1 1

    2

    2 2 1 1 2 2 1 1

    2

    1 1 2 2

    2

    1 1 1 1 2 2 1 1

    'y y , , ...,

    p p

    p p

    p p

    p p

    p p p p p p

    p p

    y

    yE E y y y

    y

    y y y y y

    y y y y yE

    y y y y y

    E y E y y E y y

    = =

    =

    =

    ( )( ) ( ) ( )( )

    ( )( ) ( )( ) ( )

    2

    2 2 1 1 2 2 1 1

    2

    1 1 2 2

    11 12 1

    21 22 2

    1 2

    p p

    p p p p p p

    p

    p

    p p pp

    E y y E y E y y

    E y y E y y E y

    =

    V ( )jk jk E s = = vi mij v k nn ma trn hip phng sai mu S l mt

    c lng khng chch ca :

    ( )SE = (1.18)

    1. 2. 3 Ma trn tng quan :Tng quan mu gia (j x k) cc bin c nh ngha bi :

    jk jk

    jk

    j kjj kk

    s sr

    s ss s= = (1.19)

    Ma trn tng quan mu l tng t ma trn hip phng sai vi s tng

    quan trong khng gian ca cc phng sai.

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    14/165

    8 Chng 1

    (1.20)( )

    12 1

    21 2

    1 2

    1

    1

    1

    R

    p

    p

    jk

    p p

    r

    = =

    V ddng th 2, bao gm tng quan ca vi mi thnh phn ca y

    (bao gm c tng quan ca vi chnh n, l 1). Dnhin ma trn tng quan l

    ma trn i xng, v . Ma trn tng quan c th thu c t ma trn hip

    phng sai, v ngc li,

    2y

    2y

    jk kjr r=

    ( )( )

    11 22

    1 2

    D diag , ,...,

    diag , ,...,

    s pp

    p

    s s s

    s s s

    =

    =

    0 0

    0 0

    0 0

    s

    s

    s

    =

    (1.21)

    Ta c :

    1 1R D SDs s = (1.22)

    S D RDs s= (1.23)

    Tng t ma trn tng quan tng th v c nh ngha l :

    (1.24)( )

    12 1

    21 2

    1 2

    11

    1

    P

    p

    p

    jk

    p p

    = =

    y :

    jk

    jk

    j k

    =

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    15/165

    9 Chng 1

    V d 1.1 : Cho bng d liu sau, vi ba bin c o (mu th l 100g )ti mi

    a im khc nhau y1=calcium trong t, y2=lng calcium c chuyn i,

    y3=calcium c trong cy ci xanh.

    a im

    Bng 1.1 : Lng calcium trongt v trong cy ci xanh

    tnh c ma trn phng sai mu cho ct d liu calcium ca bng. Ta

    tnh tng bnh phng ca mi mt ct v tng cc kt qu mi cp ca ct, ta minh

    ha php tnh ca 13s :

    T cc cng thc trn ta d dng tnh c :

    1 28 1.y = v 3 3 089.y =

    T cng thc (1.14) v (1.15), ta c :

    Tip tc vi s tng t ta c c ma trn hip phng sai l :

    c c ma trn tng quan vi d liu trn ta c th tnh ton ring l

    bng cch dng cng thc ( 1.19) . Hoc c th dng trc tip t th thut ma trn :

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    16/165

    10 Chng 1

    1 1R D SDs s =

    Ma trn ng cho chnh Ds c th tm bng cch ly cn bc hai trn cc

    ng cho chnh ca ma trn S :

    T ta c :

    1. 2. 4 Vector trung bnh - ma trn hip phng sai cho nhiu nhm conca cc bin :

    1. 2. 4. 1 Hai nhm :Nhiu khi mt kho st no quan tm n hai dng khc nhau ca bin, c

    hai cng c o trn mt n v mu. Mt s hnh vi c quan st trong lp hcdnh cho sinh vin, v trong cng mt khong thi gian nht nh (cc n v c

    bn thc nghim) mt s hnh vi ca gio vin cng c quan st. Kho st mun

    nghin cu mi lin h cc bin ca hc sinh v cc bin ca gio vin.

    Ta s biu din hai nhm vector bi y v x vi p bin trong y v q bin trong

    x. V vy, mi mt vector quan st trong mu l c phn chia l :

    (1.25)

    1

    1

    1 2y

    , , , ...,x

    i

    ipi

    i i

    y

    yi n

    x

    xp

    = =

    S S

    S

    S S

    yy yx

    xy xx

    =

    (1.26)

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    17/165

    11 Chng 1

    y l (p x p), S l ( p x q ) ,Syy yx Sxy l ( q x p) v Sxx l (q x q). Cng cn

    ch rng v tnh cht i xng ca S nn

    'S Sxy y= x

    (1.27)

    Vy nn, ta c th vit :

    (1.28)'

    S SS

    S S

    yy yx

    yx xx

    =

    minh ha ta cho p = 2 v q = 3, ta c :

    Cc mu trong mi v SS ,S ,Syy yx xy xx c biu din r rng trong minh

    ha ny. V d dng u ca S l hip phng sai ca vi miyx 1y 1 2 3, ,x x x . Dng

    th hai l biu din hip phng sai ca vi ba bin cax. Mt khc ta cng c

    dng u ca S

    2y

    xy l cc hip phng sai ca 1vi v v c th Nh

    vy :

    1y 2y

    'S Sxy y= x

    Tng t, i vi tng th kt qu ca vic phn chia cc vector ngu nhin l :

    ( )

    ( )

    y y

    x x

    y

    x

    EE

    E

    = =

    (1.29)

    ycov

    x

    yy yx

    xy xx

    = =

    (1.30)

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    18/165

    12 Chng 1

    y 'xy = yx . Ma trn con yy l ma trn hi p phng sai ( p x p) cha

    phng sai ca trn ng cho chnh v hip phng sai ca mi

    v nm ngoi ng cho. Tng t nh vy,1 2

    , , ...,p

    y y yj

    y

    ky xx l ma trn hip phng sai

    ( q x q ) ca 1 2, , ..., kx x x . Ma trn yx l ( p x q ) v bao gm hip phng sai ca

    mi vi mijy kx . Ma trn hi p phng sai yx th cng c biu din bi

    ( )cov y,x tc l :

    ( )cov y,x yx= (1.31)

    Cn ch s khc nhau trong ngha gia trong cng thc

    (1.30) v

    ycov

    x

    =

    ( )cov y,x yx= trong cng thc (1.31).y

    covx

    bao gm mt vector

    n cha p+q bin, v ( )cov y,x th bao gm hai vector.

    Nu x v y l c lp th 0yx = . iu ny c ngha l mi mt bin

    u khng tng quan vi mi

    jy

    k v th nn 0j ky x = cho

    1 2 1 2, , ..., ; , , ...,j p k q= = .

    V d 1.2: Reaven v Miller (1979; Andrews v Herzberg 1985,

    pp. 215-219) o lng nm bin so snh gia ngi bnh thng v ca bnh nhn

    i tho ng . Trong Bng 1.2 ta ch xt mt phn d liu cho ngi bnh

    thng. Ba bin chnh c quan tm l :

    1x = lng ng khng c dung np

    2x = isulin dng cn bng lng ng c ung

    3x = khng isulin

    Thm hai b sung cc bin nh cng c quan tm l :

    1y = quan h trng lng

    2y =Lu lng ng huyt

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    19/165

    13 Chng 1

    S ngibnh

    Bng 1.2 : Quan h gia nng Insulin vi cn nng v lngng trong mu

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    20/165

    14 Chng 1

    Vector trung bnh c phn chia theo cng thc l :

    Ma trn hip phng sai c phn chia nh trong phn tch trn s l :

    Lu l ma trn vSyy Sxx l cc ma trn vung, v Sxy l ma trn chuyn

    v ca Syx

    1. 2. 4. 2 Ba hoc nhiu cc nhm hn :Trong mt s tnh hung ba hay nhiu hn cc nhm rt c quan tm. Nu

    vectory quan st c phn chia nh sau :

    1

    2

    y

    yy

    yk

    =

    ,

    y c1y 1p cc bin, c2y 2p ,,v cyk kp cc bin vi :

    1 2 ... kp p p p= + + + Vector trung bnh mu v ma trn hip phng sai c cho bi :

    1

    2

    y

    yy

    yk

    =

    (1.32)

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    21/165

    15 Chng 1

    (1.33)

    11 12 1

    21 22 2

    1 2

    S S S

    S S S

    S

    S S S

    p

    p

    p p pp

    ==

    V d nh ma trn con ( )2 2S k kp x p bao gm phng sai v hip phng

    sai ca cc bin trong vi cc bin trong .2y yk

    Tng ng vi tng th ta c kt qu nh sau :

    1

    2

    k

    =

    , (1.34)

    (1.35)

    11 12 1

    21 22 2

    1 2

    k

    k

    k k kk

    =

    1. 3 Skt hp tuyn tnh gia cc bin1. 3. 1 Tnh cht ca mu :

    Ta thng quan tm n s kt hp tuyn tnh gia cc bin .Trong

    phn ny chng ta s kho st trung bnh, phng sai v hip phng sai ca s kt

    hp tuyn tnh.

    1 2, , ..., py y y

    Cho l cc l h s v c xem nh l s kt hp tuyn tnh ca

    cc yu t ca vector y,

    1 2, , ..., pa a a

    1 1 2 2'... a yp pz a y a y a y= + + + = (1.36)

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    22/165

    16 Chng 1

    y . Nu cng mt h s ca vectorac p dng cho

    mi trong mu , ta c :

    ( 1 2'a , ,..., pa a a= )

    yi

    1 1 2 2 1 2'z ... a y , , ,....,i i i p ip ia y a y a y i p= + + + = = (1.37)

    Trung bnh mu ca z c thc tm thy bi trung bnh cng ca n gi tr

    , ,, hoc l nh mt kt hp tuyn tnh ca1 1'a yz = 2 2

    'a yz = 'a ynz = n y cc

    vector trung bnh mu ca .1 2y , y ,..., yn

    1

    1 'a yn

    ii

    z zn =

    = =

    (1.38)

    Kt qu trn y l tng t nh kt qutrng hp n bin z a y= y

    1, , ...,i iz ay i= = n

    nTng t nh vy, phng sai mu ca c thc tm

    nh l phng sai mu ca hoc trc tip ta v S , y S l ma trn

    hip phng sai ca

    1'a , ,...,i iz y i= =

    1 2, , ..., nz z z

    1 2

    y , y ,..., yn

    ( )

    2

    12

    1

    'a Sa

    n

    ii

    z

    z zs

    n

    =

    =

    =

    2

    (1.39)

    Ch rng l m hnh nhiu bin t kt qun bin2 'a Sazs =2 2

    zs a s=

    y v1' , , ...,i iz a y i= = n2s l phng sai ca 1 2, , ..., ny y y

    V phng sai l lun khng m, ta c v thnh ra cho mi a.

    Do t nht S l na xc nh dng. Nu cc bin l lin tc v khng quan h

    tuyn tnh, v nu n-1> p (do S hng y ) th S c xc nh dng ( vi xc

    xut l 1 )

    2 0zs > 0'a Sa >

    Nu ta xc nh mt kt hp tuyn tnh khc

    y l vector h s ( hng s) khc . V th hip phng sai

    ca z v w c cho bi :

    1 1 2 2

    'b y ... p pw b y b y b= = + + + y

    )( 1 2'b , ,..., pb b b= 'a

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    23/165

    17 Chng 1

    ( )( )11

    'a Sb

    n

    i ii

    zw

    z z w ws

    n

    =

    =

    = (1.40)

    Tng quan mu gia w v z sn sng nhn c l :

    ( )( )2 2'

    ' '

    a Sb

    a Sa b Sb

    zwzw

    z w

    sr

    s s= = (1.41)

    Gita s biu din lun hai vector h s ( hng s ) a v b l v to

    iu kin thun li v sau khi mrng nhiu hn hai vectors nh vy. Cho :

    1a 2a

    1

    2

    ,

    ,aA a

    =

    v nh ngha:

    1 1

    22

    '

    '

    a yz

    a y

    z

    z

    = =

    V sau ta c th c nhn ty t biu din ca biu thc :

    1

    2

    '

    ,

    az y Aya

    = =

    Nu ta c lng hai chiu t cho mi p bin trong mu. Chng ta

    nhn c v gi tr trung bnh ca z trn mu c thc

    tm thy t

    zi yi

    1 2z Ay , , ,...,i i i= = n

    y :

    1 1

    2 2

    '

    ' yz yz az a

    = =

    (1.42)

    1

    2

    '

    'z y Ay

    a

    a

    == =

    (1.43)

    Ta c th dng (1.39) v (1.40) xy dng ma trn hip phng sai mu cho z :

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    24/165

    18 Chng 1

    (1.44)1 1 2

    2 1 2

    2

    1 1 1 2

    2

    2 1 2 2

    ' '

    ' '

    a a a aS

    a a a a

    z z z

    z

    z z z

    s s S S

    s s S S

    = =

    Bi v :

    1 1 1 2

    2 1 2 2

    ' ''

    ' '

    a a a aASA

    a a a a

    S S

    S S

    =

    Yu t ny a n :

    (1.45)( )1 1 22

    ''

    '

    aS S a , a A

    az

    = =

    SA

    Kt qu hai bin trn c th sn sng m rng nhiu hn hai kt hp

    tuyn tnh. Nu chng ta c k php bin i tuyn tnh, chng ta c th biu din

    nh sau :

    1 11 1 12 2 1 1

    2 21 1 22 2 2 2

    1 1 2 2

    '

    '

    '

    ... a y

    ... a y

    ... a y

    p p

    p p

    k k k kp p k

    z a y a y a y

    z a y a y a y

    z a y a y a y

    = + + + =

    = + + + =

    = + + + =

    Hoc bng k hiu ma trn l :

    1 11

    2 2 2

    ' '

    ' '

    ' '

    a y a

    a y az y Ay

    a y ak k k

    z

    z

    z

    = = = =

    y z l ( k x 1 ) chiu, A l ( k x p ) chiu, v y l ( p x 1 ) chiu ( chng ta quy

    c l k ). Nu l nh tr cho tt c ccp z Ayi = i n1y , ,...,i i = iu ny cho

    bi (1.38) Vectror trung bnh mu ca z l :

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    25/165

    19 Chng 1

    1 1

    22

    ' '

    ''

    ''

    a y a

    aa y

    z y Ay

    aa y kk

    = = =

    (1.46)

    Mrng t biu din (1.44) ta c ma trn hip phng sai mu ca trthnh :z

    (1.47)

    1 1 1 2 1

    2 1 2 2 2

    1 1

    ' ' '

    ' ' '

    ' ' '

    a Sa a Sa a Sa

    a Sa a Sa a SaS

    a Sa a Sa a Sa

    k

    kz

    k k k

    =

    k

    ( )

    ( )

    ( )

    1 1 2

    2 1 2

    1 1

    '

    '

    '

    a Sa , Sa , Sa

    a Sa , Sa , Sa

    a Sa , Sa , Sa

    k

    k

    k k

    =

    ( )

    1

    21 2

    '

    '

    '

    a

    aSa , Sa , ,Sa

    a

    k

    k

    =

    (1.48)( )

    1

    21 2

    '

    ''

    '

    aa

    S a , a , ,a ASA

    a

    k

    k

    = =

    Ch rng t (1.47) v (1.48) ta c :

    (1.49)( )1

    ' 'tr ASA a Sak

    i i

    i=

    =

    bin i tuyn tnh yu hn l :

    1 2z Ay b, , , ...,i i i n= + = (1.50)

    Vector trung bnh v hip phng sai mu c cho bi :

    z Ay b= + (1.51)

    (1.52)'S ASAz =

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    26/165

    20 Chng 1

    V d 1.3: Timn (1975, p. 233; 1980, p. 47) bo co v kt qu ca mt th

    nghim y ch l tm kim tr li p t nm v tr trong mt ch. Cc

    bin l thi gian p ng cho jp t 1 2 5, , ...,jy j = . D liu c cho trong

    Bng 1.3 sau:

    S ch

    Bn 1.3: Thi ian n cho nm tca m t ch

    Nhng bin ny c quy c ( o trn cng mt n v tng t nh trung

    bnh v phng sai ) v cc nh nghin cu c th mun kim tra mt s kt hp

    tuyn tnh n gin. Xem xt cc kt hp tuyn tnh sau y l mc ch minh

    ha :

    Nu z l c tnh cho mi ca 11 quan st, chng ta c c

    vi trung bnh1 2 11288 155 146, , ....,z z z= = = 197 0.z = v phng sai

    . Ta cng c cng mt kt qu nh vy nu dng cng thc (1.38) v

    (1.39) th vector trung bnh mu v ma trn hip phng sai cho d liu trn l :

    2 2084 0.zs =

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    27/165

    21 Chng 1

    K , v (1.38) nn ta c :

    v t (1.39) :

    By gita s nu ra mt t hp tuyn tnh th hai :

    Trung bnh mu v phng sai ca w l :44 45

    'w b y .= = v 2 605 67'b Sb .ws = =

    Ma trn hip phng sai mu ca z v w c tnh bi (1.40) l :

    40 2'a Sb .z ws = =

    Tip tc dng cng thc (1.41)ta tm c tng quan ca z v w l :

    By gichng ta xt ba hm tuyn tnh :

    Ta cng c th biu diu di dng ma trn nh sau :

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    28/165

    22 Chng 1

    hoc :

    Vector trung bnh mu cho bi (1.46) l :

    Ma trn hip phng sai mu c cho bi : l :'S ASAz =

    Ma trn hip phng sai c th bin i n mt ma trn tng quan bi

    cng thc (1.22):

    Sz

    y :

    L nhn c t cn bc hai cc phn t trn ng cho chnh ca S .z

    1. 3. 2 Tnh cht ca tng th :Cc kt qu v s kt h p tuyn tnh trn c bn sao trong tng th. Cho

    y a l mt vector h s (hng s ). Trung bnh mu caz s l:'a yz =

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    29/165

    23 Chng 1

    ( ) ( ) ( )' 'a y a y a'E z E E = = = (1.53)

    V phng sai ca tng th l :

    ( )2 ' 'var a y a az = = (1.54)

    Cho y b l vector h s (hng s) khc a. Hip phng sai tng

    th ca v l :

    'b yw =

    'a yz = 'b yw =

    ( ) 'cov , a bz wz w = = (1.55)

    T cng thc tng quan cax vy:

    ( )( )( )

    ( ) ( )22

    ,x yxy

    xy

    x yx y

    E x ycorr x y

    E x E y

    = = =

    Ta c tng quan tng th caz v w l :

    ( )

    ( )( )

    '' '

    ' '

    a ba y , b y

    a a b b

    zwzw

    z w

    corr

    = = =

    (1.56)

    Nu Ay l biu din cho nhiu kt hp tuyn tnh, vector trung bnh mu v

    ma trn hip phng sai cho bi :

    ( ) ( )Ay A y AE E= = (1.57)

    ( )'

    cov Ay A A= (1.58)

    Php bin i tuyn tnh tng qut hn z Ay b= + c vector trung bnh mu

    v ma trn hip phng sai l :

    ( ) ( )Ay b A y b A bE E+ = + = + (1.59)

    ( ) 'cov Ay b A A+ = (1.60)

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    30/165

    24 Chng 1

    1. 4 Hm mt ca mt i lng ngu nhin nhiu chiu1. 4. 1 nh nghaTa ni rng i lng ngu nhin nhiu chiu X l lin tc nu tn ti mt

    hm s sao chon nf : ( , ) : [0, )+= = R R

    n 2 1x x xx

    n

    X 1 2 n 1 2 n 1F (x) f ( t )d t ... f (t , t ,..., t )dt dt ...dt x (x , x ,..., x )

    = = = R2 n

    Lc hm f c gi l hm mt (XS) ca vc tNN X .

    1. 4. 2 Tnh chti) n 2 1

    n 2 1

    b b bb

    n

    X 1 2 n 1 2

    a a a a

    P ((a, b]) f ( t )d t = ... f (t , t ,..., t )dt dt ...dt a,b= Rn

    ii) E(X) t .f ( t )d t

    =

    iii) TVar(X) ( t E(X)).( t E(X)) .f ( t )d t

    =

    1. 5 Phn phi i lng ngu nhin nhiu chiu :1. 5. 1 nh nghaCho l mt i lng ngu nhin nhiu chiu. V hm

    mt xc sut kt hp ca chng l f

    1 2 nX (X ,X ,...,X )=

    X(X1, X2, , Xn). Tng t nh trc y,

    chng l c lp nu hm mt xc sut chung l tch ca mi hm mt xc

    sut ring l. V vy, chng ta c

    fX(X1, X2, , Xn) = fX1(X1) . fX2(X2) . . . fXn(Xn)

    Trong trng hp c bit khi mi gi tr x c phn phi ging nhau v c lp

    ln nhau, chng ta c

    fX(X1, X2, , Xn) = fX(X1) . fX(X2) . . . fX(Xn)

    Trong fX(x) l hm phn phi chung ca mi gi tr x.

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    31/165

    25 Chng 1

    1. 5. 2 Tnh cht :a.

    Nu a1, a2, , an l hng s hoc khng ngu nhin th

    E[a1X1 + a2X2 + . . . + anXn] = a1E(X1) + a2E(X2) + . . . + anE(Xn).

    Gi tr k vng ca mt t hp tuyn tnh cc s hng bng t h p tuyn

    tnh ca mi gi tr k vng ring l.

    b. Nu mi Xiu c gi tr trung bnh bng nhau th E(Xi) = , chng ta c( )i iE a .X a = i

    c bit, nu tt c h s aiu bng nhau v bng (1/n) th chng ta c:

    ( )ix

    E E Xn

    = =

    Gi tr k vng ca gi tr trung bnh ca cc bin ngu nhin c phn

    phi ging nhau s bng gi tr trung bnh chung ca chng.

    c. ( ) ( ) ( )2

    i i i i i i j i j

    i jVar a .X a .Var x a .a cov X .X

    = + trong cc h s ai c gi thit l hng s hoc khng ngu nhin.

    d. Nu tt c cc bin X1, X2, , Xnu c lp th mi cp tng quanv hip phng sai s bng 0 hay Cov(x

    ij

    i, xj) = 0 = vi mi i j.ij

    e. T (c) v (d) ta c th rt ra kt lun rng khi bin x c lp th( ) (2i i i i iVar a .X a .Var x ) =

    v s hng hip phng sai s khng tn ti na.

    Do , phng sai ca tng cc bin ngu nhin c lp s bng tng cc

    phng sai. c bit, nu tt c cc gi tr phng sai u bng nhau,

    ngha l vi mi i th( ) 2iVar X =

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    32/165

    26 Chng 1

    ( ) 2 2i i iVar a .X a =

    f.Nu tt c cc X1, X2, . . ., Xnu l bin ngu nhin c lp ngha l tpbin X i c phn phi chun vi gi tr trung bnh i v phng sai hay

    c th hin bng k hiu X

    2

    i

    i ~ N(i, ) th t h p tuyn tnh ca tp

    bin x cho trc c dng

    2

    i

    a1X1 + a2X2 + . . . + anXn

    cng s c dng phn phi chun vi gi tr trung bnh l

    a1 1 + a2 2 + . . . + an n

    v gi tr phng sai l .2 2 2 2 2 21 1 2 2 n na a .... a + + +

    Trong k hiu php ly tng, chng ta c th vit nh sau

    ( ) ( ) ( )2 2i i i i 1 iU a X ~ N a , a =

    g. Nu tt c cc X1, X2, . . ., Xnu c lp v c phn phi ging nhau tuntheo phn phi chun N(, ) th gi tr trung bnh ca chng l2

    i

    1X

    n= X s c dng phn phi chun vi gi tr trung bnh bng v

    phng sai bng2

    n

    , ngha l X ~ N

    2

    ,n

    . Tng t, chng ta c z =

    ( )n X

    ~ N(0, 1).

    1. 6 Phn phi chun nhiu chiu :a s kim nh ca bin ngu nhin mt chiu v cc khong tin cy da trn

    phn phi chun n chiu. Tng t nh vy, phn ln cc phng php ngu

    nhin a chiu c phn phi chun nhiu chiu nh chnh nn tng csca n.

    C nhiu ng dng hu ch cho phn phi chun nhiu chiu. Phn phi c

    thc m t bng cch s dng : trung bnh, phng sai v hip phng sai.

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    33/165

    27 Chng 1

    th ca bin ngu nhin hai chiu c xu hng biu th tuyn tnh. Hm tuyn tnh

    ca bin ngu nhin nhiu chiu c phn b chun thng l chun tc. Nh trong

    trng hp mt chiu biu hin thun li ca hm mt l mn chnh n lm

    ngun gc cho nhiu tnh cht v cc kim nh thng k. Thm ch khi d liu

    khng phi l chun tc nhiu chiu th chun tc nhiu chiu c th x l bng cc

    xp x c li. c bit l trong nhng kt lun lin quan n vector trung bnh mu,

    thng c xp x chun tc nhiu chiu bi nh l gii hn trung tm.

    Khi hm mt chun nhiu bin c m rng t hm mt chun mt

    chiu n c tha hng nhiu tnh cht c trng. Ta s nhc li hm mt ca

    phn phi chun mt bin trong mc 1.6.1 v sau s mrng m t hm mt

    phn phi chun ca bin ngu nhin nhiu chiu trong mc 1.6.2. Cc mc cn

    li ca chng dnh cho vic nghin cu m rng cc tnh cht ca phn phi

    chun nhiu chiu.

    1. 6. 1 Hm mt phn phi chun mt bin :Nu mt bin ngu nhin y, vi trung bnh v phng sai 2 , c phn phi

    chun th hm mt ca n c cho bi cng thc :

    ( ) ( )2 22

    2

    1

    2,yf y e y

    = < < (1.61)

    Khi biny c hm mt (1.61), ta ni rngy c phn phi chun ( )2,N .

    Hm s ny thng c biu din minh ha bi th hnh qu chung trong hnh

    1.1 khi cho 10 = v 2.5 =

    Hnh 1.1 : th hm mt phn phi chun

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    34/165

    28 Chng 1

    1. 6. 2 Hm mt ca phn phi chun nhiu chiuNu bin y c phn phi chun nhiu chiu vi vector trung bnh v ma

    trn hip phng sai , hm mt c cho bi :

    ( )( )

    ( ) ( )1 2

    1 2

    1

    2

    'y y y

    pf e

    =

    (1.62)

    y p l s lng cc bin trong y c mt (1.62) ta ni y c phn phi

    hoc n gin y l( ,pN ) ( ),pN .

    S hng ( ) ( )( ) (12 2 2y y )y

    = trong s m ca hm mt phn

    phi chun mt chiu l bnh phng khong cch t y n , n v lch

    chun . Tng t nh vy s hng ( ) ( )1y y trong s m ca hm mt

    ca phn phi chun nhiu chiu l bnh phng khong cch suy rng tyn

    hoc khong cch Manhalanobis

    ( ) ( )2 1'

    y y = (1.63)

    Khong cch ng bin vi s lng ca p bin.

    H s ca hm m(1.62) ,1

    2 xut hin nh s tng t ca 2 trong (1.61).

    1. 6. 3

    Tng qut ha phng sai tng th :Ta bit rng S nh l mt tng qut ha phng sai mu. Tng t l

    tng qut ha phng sai tng th. Nu 2 l b trong phn phi chun mt bin,

    th gi tr y tp trung gn trung bnh . Tng t gi tr nh ca trong trng hp

    nhiu chiu chng t rng ,y s tp trung gn trong khng gian p chiu hoc l cc

    a cng tuyn tnh gia cc bin.

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    35/165

    29 Chng 1

    S hng a cng tuyn tnh ch ra tng quan cao gia cc bin. Trong

    trng hp c li s bc t hn p.

    (a) nh (b) ln

    Hnh 1.2 : M t ca hn hi chun hai chiu

    Trong s hin din ca a cng tuyn tnh mt hoc nhiu hn gi tr ring ca

    ma trn s gn 0 v s nh nh vy l kt qu ca cc gi tr ring.

    Hnh 4.2 cho thy rng, trong trng hp hai chiu, mt php so snh ca mt phn

    b vi nh v mt phn b vi ln hn. Mt cch khc biu din mt

    tp trung cc im trong phn phi chun hai chiu l biu ng vin. Hnh 4.3

    biu din biu ng vin cho phn phi hai chiu hnh 4.2 . Mi mt ellipse

    bao hm mt t l khc nhau gia cc vectoryc quan st.. Mt ct ca mt

    chun hai bin mt vng ca ellipse l ni bao gm cc t l cc quan st.

    (a) nh (b) ln

    Hnh 1.3: Biu ng vin cho cc phn phi trong hnh 1.2

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    36/165

    30 Chng 1

    c Hnh 1.2 v 1.3, nh xut hin hnh bn tri v ln hn xut hin

    hnh bn phi. Trong Hnh 1.3a c s tng quan cht hn gia y1 v y2. Trong

    Hnh 1.3b phng sai ln hn. Trong thc t cho mt p bin bt k, Nu gim s

    tng quan gia cc bin hoc l tng phng sai th dn ti mt ln hn.

    Hnh 1.4 : th hm mt phn phi chun hai chiu

    1. 6. 4 Tnh cht phn phi chun ca bin ngu nhin nhiu chiu :Di y l mt s tnh cht ca vector ngu nhin y (p x 1) c phn phi

    chun ( ),pN :

    1 Tnh chun tc ca kt hp tuyn tnh cc bin trong y :

    (a).Nu a l mt vector h s ( hng s ),th hm tuyn tnhl chun n bin :1 1 2 2

    'a y ... p pa y a y a y= + + +

    Nu y l th l( ),pN 'a y ( )' 'a ,a apN

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    37/165

    31 Chng 1

    Trung bnh v phng sai ca c cho bi cng thc (1.53) v (1.54).

    Nh vy th

    'a y

    ( )' '

    a y aE = v

    ( )

    '

    cov Ay A A= cho bt k mt vector ngu

    nhin y. By gichng ta c thm thuc tnh c phn phi chun nu y c

    phn phi

    'a y

    ( ),pN

    (b). Nu A l ma trn h s (q x p) c hng l q. y , q dng kt hptuyn tnh trong A

    q p

    y c phn phi chun nhiu chiu :

    Nu y c phn phi

    ( ),

    p

    N th Ay c phn phi

    ( )'A,A A

    p

    N

    y mt ln na nhc li ( )Ay AE = v ( ) 'cov Ay A A= nhng by

    gic thm cc tnh nng ca q bin trong Ay vi phn phi chun nhiu

    chiu.

    2 Bin c chun ha :

    Chun ha vectorz c tht c bng hai cch sau :

    ( ) ( )1

    z T y

    = (1.64)

    y l ch sc dng bi phng php Cholesky hoc :'T T =

    ( ) ( )1

    1 2z y

    = (1.65)

    y1 2

    l cn bc hai ca ma trn i xng ca c xc nh bi1 2 1 2 'A CD C= . Nh vy m 1 2 1 2 = . Trong c hai cng thc (1.64) v

    (1.65) vector ca bin ngu nhin c chun ha c tt c trung bnh bng 0

    v phng sai bng 1 v tt c cc h s tng quan bng 0. Trong c hai trng

    hp t (1b) ta thy z c phn phi chun nhiu chiu :

    Vy nu y l ( ,pN ) th z l ( ),0 IpN

    3 Phn phi chi ( khi )- bnh phng:

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    38/165

    32 Chng 1

    Mt bin ngu nhin chi-bnh phng vi p bc t do c xc nh nh l

    tng bnh phng p bin ngu nhin chun c lp. V vy, nu z l vector

    c chun ha xc nh nh trong (1.64) v (1.65) th c phn

    phi

    2

    1

    'z zp jj z= =2 vi p bc t do, k hiu l 2p hoc ( )

    2 p . T mt trong hai cng

    thc (1.64) v (1.65) ta c c ( ) (1''z z y ) y = . Do ,

    Nu y c phn phi ( ),pN th ( ) (1'

    y ) y c phn phi 2p . (1.66)

    4 Tnh chun tc ca phn phi bin duyn :

    (a).Bt k mt nhm con no ca yu c phn phi chun nhiu chiu, vi vectortrung bnh tng ng vi vector con ca v ma trn hip phng sai tng

    ng vi ma trn con ca . minh ha iu ny, cho vector

    ( )'

    1 1 2, ,...,y ry y y= l vector con ny cha r phn t u ca y v

    ( )'

    2 1,...,y ry y+= p bao gm p r phn t cn li. Nh vy y, v c

    phn chia nh sau :

    1 1 11

    2 2 21

    , ,y

    y y

    = = =

    12

    22

    y v l ( r x 1) v1y 1 11 l ( ). Nh vy l c phn b chun

    nhiu chiu.

    r xr 1y

    Vy nu y l th l( ),pN 1y ( )1 11,rN

    Cng cn nhc li l ta c ( )1 1y E = v ( )1cov y 11= cnh cho bt k

    mt vector ngu nhin no c phn chia theo cch ny. Nu y l ngu nhin

    p bin phn b chun th l r bin phn b chun.1y

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    39/165

    33 Chng 1

    (b).Mt trng hp c bit ca cc kt qu trc, vi mi yj trong y c phnphi chun n :

    Nu y l th l( ,pN ) jy ( ), , 1,2,...,j jjN j = p

    Cch o vn ny khng thc sng. Nu mt ca mi mt trong y

    l phn b chun th khng nht thit yphi l phn b chun nhiu chiu theo

    nhtrn.

    jy

    Trong ba tnh cht ti p theo, ta cho mt vectorc quan st v phn chia

    thnh hai vector phc k hiu bi y v x , y y l (p x 1)v x l (q x 1).

    Hoc, ngoi ra, cho php x l i din cho mt s b sung cng xt vi cc

    bin trong y. T kt qu trc ta c :

    , covy y

    x x

    yy yxy

    xy xxx

    E

    = =

    Trong tnh cht 5, 6, 7, chng ta gi thit rng :

    y

    x

    l ,

    yy yxy

    p q

    xy xxx

    N +

    5 Tnh c lp :

    (a).Nu Vector con y v x l c lp th 0yx = (b).Hai bin ring l v c lp nujy ky 0jk = . Ch rng iu ny khng

    thc sng cho cc bin ngu nhin khng c phn b chun.

    6 Phn b c iu kin :

    Nu y v x khng c lp, tc l 0yx phn phi c iu kin ca yi vi

    x, ( )y xf l phn b chun nhiu chiu vi :

    ( ) ( )1y x x y yx xxE= + x (1.67)

    ( ) 1cov y x yy yx xx xy= (1.68)

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    40/165

    34 Chng 1

    Ch rng ( )y xE l mt vector ca cc hm tuyn tnh ca x, trong khi

    ( )cov y x l mt ma trn khng ph thuc vo x. Xu hng tuyn tnh trong

    cng thc (1.67) cnh cho bt k cc cp bin. Nh vy ta c th dng cng

    thc trn kim tra tnh chun tc, kim tra th phn tn hai chiu ca tt c

    cc cp bin v cng xem xt bt k mt xu hng phi tuyn no. Trong cng

    thc (1.67) ta c c siu chnh trong vic dng phng sai v tng quan

    o s lin h gia hai bin ngu nhin c phn b chun. Nh trnh by

    phn trc hip phng sai v tng quan ch tt cho vic o mi lin h ca

    cc bin c xu hng tuyn tnh v thc t s khng ph h p cho bin ngu

    nhin phi chun vi mi lin h phi tuyn. Ma trn 1yx xx trong cng thc

    (1.67) c gi l ma trn ca cc h s hi quy (matrix of regression

    coefficients) bi v n lin h t ( )y xE n x.

    7 Phn phi ca tng ca hai vector ph :

    Nu y v x c cng c(p x 1) v c lp th :

    ly x+ ( ), p d d yy xxN + + (1.69)

    y x l ( ), p d d yy xxN + (1.70)

    Trong phn cn li ca mc ny, ta s minh ha trng hp c bit ca tnh

    cht 6 ca phn b chun hai bin. Cho

    u

    y =

    C phn phi chun hai bin vi :

    ( )uy

    x

    E

    =

    , ( )

    2

    2cov u

    y yx

    yx x

    = =

    Tnh ngha ( ) ( ) ( ),f y x g y x h x= y ( )h x l hm mt ca x v

    l hm mt kt hp cay vx. Do :( ,g y x)

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    41/165

    35 Chng 1

    ( ) ( ) ( ),g y x f y x h x=

    V bi v bn phi l mt tch s. Chng ta c gng tm kim mt hm cay v

    x, hm ny th c lp vi x v mt ca n c chc nng nh l ( )f y x .

    T hm tuyn tnh ca y v x l chun tc bi tnh cht (1a) , ta c th xem

    y x nh th. Ta s c gng tm gi tr ca sao cho y x v x l c

    lp vi nhau.

    Khi m z y x= v x l chun tc v c l p th tm( )cov , 0x z =

    (cov , )x z ta biu dinx vz nh l hm s ca u,

    ( ) ( )0, 1 0, 1 'u a uy

    xx

    = =

    = ,

    ( )1, 'u b uz y x = = = By gi:

    ( ) ( )cov , cov ,' ' 'a u b u a bx z = = [t cng thc (1.55)]

    ( ) ( )2

    2 2

    2

    1 10, 1 ,=

    y yx

    xy x yx x

    yx x

    = =

    Khi ( )cov , 0x z = ta thu c 2= yx x v z y x= trthnh :

    2

    yx

    x

    z y x

    =

    Bi v tnh cht (1a) , mt ca ( )2

    yx xy x l chun tc vi :

    2 2

    yx yx

    y x

    x x

    E y x

    =

    ( )2var var ' 'b u b byx

    x

    y x

    = =

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    42/165

    36 Chng 1

    2

    2

    2 22

    2

    1

    1,y yxyx yx

    yx y

    x xyx xx

    = =

    i vi mt gi tr ca x, chng ta c th biu din y nh sau

    ( )y x y x = + y x l i lng cnh tng ng vi gi tr cax

    v y x l phn tn ngu nhin. Nn ( )f y x l chun tc, vi :

    ( ) ( ) ( )y x yE y x x E y x x x x = + = + = +

    ( ) 2 2varyx

    y

    x

    y x

    =

    1. 6. 5 c lng trong phn b chun nhiu chiu :1. 6. 5. 1 c lng hp l ti a (MLE) :

    Khi mt phn phi l phn b chun nhiu chiu c ginh cnh cho

    mt tng th, c lng cc tham s thng c tm bi phng php hp l cc

    i. K thut ny da trn tng n gin, cc vectorc quan st

    c xem nh l bit trc v gi tr ca

    1 2, ,...,y y yn

    v c tm nh mt ti a ha

    mt ng thi ca y c gi l hm h p l. Cho mt phn b chun nhiu

    chiu th c lng hp l ti a ca v l :

    y= (1.71)

    ( )( )'

    1

    1 1 1y y y y W S

    n

    i i

    i

    n

    n n= n

    = = = (1.72)

    y ( )( )'

    W y y y yi i= v S l ma trn hip phng sai mu c nh ngha

    bi cng thc (1.7) Khi c s chia l n thay v n 1, n l mt c lng chch

    v ta thng dng thay th

    S

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    43/165

    37 Chng 1

    By gi ta cho mt vector y c hiu chnh v xem nh l mt c lng

    hp l ti a ca V t cu to ca mu ngu nhin, chng c lp, v mt

    ng thi l tch ca cc mt ca

    yi

    y . Hm hp l s l :

    ( ) ( )( )

    ( ) ( )' 1 2

    1 2 1 21 1

    1, ,..., , , , ,

    2

    y y y y y y n n

    n i pi i

    L f e

    = =

    = =

    ( )( ) ( )

    ' 1

    12

    2

    1

    2

    y y n

    i

    np ne

    = =

    (1.73)

    thy rng y= ti u l hm hp l. Chng ta bt u bi vic cng tr

    y trong cng thc m(1.73) :

    ( ) ( ),

    1

    1

    1

    2y y y y y y

    n

    i i

    i

    =

    + +

    Khi iu ny c khuyt i trong cc s hng ca yi y v y hai trong

    bn kt qu ca cc s hng b trit tiu bi v ( )y yii v (4.13) trthnh :

    ( )( ) ( ) ( ) ( )

    ' '1 1

    12 2

    2

    1

    2

    y y y y y y n

    i iin

    np nL e

    = =

    (1.74)

    V l xc nh dng, ta c1 ( ) ( )'

    1 2 0y y n v

    ( ) ( )'

    1 20

    y y ne

    < 1 ti u ha xy ra khi s m l 0, lc ny L c ti u

    ha khi y=

    c lng hp l ti a ca ma trn tng quan tng th P [ xem cng thc

    (1.24)] l :

    P R=

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    44/165

    38 Chng 1

    Mi quan h gia cc bin chun nhiu chiu l tuyn tnh, iu ny c

    cp phn trc. Nh vy v ch phc v tt cho phn b chun nhiu

    chiu. Bi v chng cho c trong mi quan h tuyn tnh [ xem mc 1.6.4].

    Nhng c lng ny khng hu ch cho cc phn b phi chun.

    S R

    1. 6. 5. 2 Phn phi ca y v S :Xy dng phn phi ca

    1y y

    n

    iin

    == ta c th chia thnh hai trng hp :

    1- Khi y da trn csmu ngu nhin t phn phi chun nhiuchiu , th

    1 2, ,...,y y yn

    ( ,pN ) y c phn phi ( ),pN n .

    2- Khi y da trn c smt mu ngu nhin t phn phi phichun nhiu chiu tng th vi vector trung bnh

    1 2, ,...,y y yn

    v ma trn hip phng

    sai , vi rng n, y c xp x ( ),pN n . R hn na, kt qu ny

    c bit nh l nh l gii hn trung tm nhiu chiu : Nu y l vector

    trung bnh ca mt mu ngu nhin t mt tng th vi vector

    trung bnh

    1 2, ,...,y y yn

    v ma trn hip phng sai , th khi , phn phi can

    ( )y n xp x ( ),0pN

    C p bin trong S v2

    p

    hip phng sai, cho tng cng c :

    ( ) ( )1 12 2 2p p p p pp p + + = + =

    u vo khc bit nhau. Phn phi ng thi ca ( )1 2p p + cc bin khc nhau

    ny trong ( ) ( )( )'

    1W S y y y yi iin= = l phn phi Wishart, k hiu l

    ( )1,pW n y l s bc t do.1n

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    45/165

    39 Chng 1

    Phn phi Wishart c s chiu tng t nh phn phi 2 v n c s

    dng mt cch tng t. Trong tnh cht 3 mc 1.6.4, phn phi 2 ca mt bin

    ngu nhin c nh ngha l tng bnh phng ca cc bin ngu nhin chun c

    lp :

    ( )2

    2

    21 1

    n ni

    i

    i i

    yz

    = =

    = l phn phi ( )2 n

    Nu y c thay th cho th ( ) ( )2

    2 21ii y y n s2 = c phn

    phi ( )2 1n . Tng t cng thc xc nh ca bin ngu nhin c phn b

    Wishart :

    ( )( )'

    1

    y y n

    i i

    i=

    l ( ),pW n

    y l c lp v c phn phi nh1 2, ,...,y y yn ( ),pN Khi y c thay th

    cho phn phi phn cn li Wishart vi t hn mt bc t do :

    ( ) ( )( )'

    1

    1 S y y y yn

    i i

    i

    n=

    = l ( )1,pW n

    Cui cng, lu l khi ly mu t phn phi chun nhiu chiu, y v S l c

    lp.

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    46/165

    40 Chng 2

    CHNG 2 : C LNG KHNG CHCH TUYN TNH

    Lp tt c cc i lng khng chch tuyn tnh ca hm ( )g F no y l htt c cc c lng khng chch cc hm tuyn tnh ca i lng ngu nhin

    c quan st.

    Trong chng ny ta s nghin cu hai vn :

    1) Hm ( )g F no i vi n c c lng tuyn tnh khng chch2) Tm trong lp tt c cc c lng tuyn tnh khng chch ca ( )g F c

    lng c phng sai b u nht.

    2. 1 M hnh thng k tuyn tnh tng qut hng y :M hnh thng k tuyn tnh tng qut vi hng y bao gm vector ngu

    nhin n chiu quan st c Yc biu din di dng :

    Y X = + (2.1)

    Trong Xl ma trn cp n x p bit, vector l vector ct p chiu v l

    vector tham s cha bit, cn l vector sai s ngu nhin n chiu vi

    (2.2)2 0 ; ITn

    E E = =

    Vi 20 < < , 2 ni chung l cha bit, l ma trn n v cp n. M

    hnh c gi l m hnh tuyn tnh hng y nu hng

    In

    ( )r X p= .

    M hnh tuyn tnh l trng hp c bit vi m hnh tuyn tnh cng dng nhng

    vi :2 STE = (2.3)

    vi S l ma trn cp n bit, c hng bng n.

    Tuy nhin ta c tha m hnh (2.1), (2.3) v (2.1),(2.2). Tht vy, v S l

    ma trn hip phng sai xc nh dng nn c tn ti ma trn khng suy bin D

    c p n x n sao cho .V DDT=

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    47/165

    41 Chng 2

    Nu t ta c1*Y D= Y ** *Y X = + trong , do

    1 1* *X D X, D = =

    *

    0E = v ( ) ( )2 1 1 2* *

    D S D I

    T T

    nE

    = = . Nh vy m hnh tuyn tnh ivi tha mn (2.2). Do gi thit (2.2) khng lm gim tnh tng qut ca m

    hnh.

    *Y

    Nu ma trn S suy bin th khng th p dng c phng php trn v cn

    phi xt mt l thuyt tng qut hn.

    Ch rng p vector ct ca X l vector n chiu nm trong mt a tp tuyn

    tnh (khng gian con) ca khng gian n chiu. V vy vi bt k vector p chiu ,

    vector c chiu l n v nm trong a tp tuyn tnh p chiu cm sinh bi p

    ct ca X. K hiu a tp l . Gi s

    X=

    pD

    ( ) ( ) ( ){ }1 2 , ..., p l cstrc chun ca

    . Khi vector c th biu din di dngpD X=( )

    1

    p i

    iic

    == . Khong

    cch gia vector pD v Yt cc tiu khi l hnh chiu trc giao ca Yln

    .

    pD

    Gi s l vector sao cho :

    X=

    l c lng bnh phng b nht ca . tm ta rng X l hnh

    chiu trc giao ca Y ln , do pD

    ( )( )

    ( ) 0 1 Y X , , ..., .T

    i i p = =

    V vector ct bt k ca X l t hp tuyn tnh ca ( ) ( ) ( )1 2 , ..., p nn tha mn

    phng trnh :

    ( )X Y X 0T =

    Hoc phng trnh chun Gauss Markov :

    X X X YT = T (2.4)

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    48/165

    42 Chng 2

    V l ma trn khng suy bin nnX XT

    ( )

    1 X X X YT T

    = (2.5)

    R rng l c lng bnh phng b nht l duy nht. Ta s chng minh rng

    c lng khng chch tuyn tnh tt nht ca hm tuyn tnh lT T khi m

    hnh l m hnh hng y .

    2. 2 c lng khng chch cho m hnh thng k tuyn tnh tng qut hngy :

    2. 2. 1 nh l 2.1 (Gauss Markov) :Gi s Y X+= l m hnh tuyn tnh hngy , l hm tuyn tnh

    ca . Khi c lng

    T

    T l c lng khng chch tt nht ca , trong

    c xc nh bi

    T

    ( )1

    X X X YT T

    = .

    Chng minh : Trc tin ta chng minh rng T l c lng khng chch ca

    . Tht vy , T

    ( ) ( )1 -1T T T T T X X X EY= X X X X= T TE

    = T

    Gi s l mt c lng khng chch ca bt k ca , tron l ma trn

    cp p x n no y. cho l c lng khng chch ta phi c :

    AY A

    AY

    AY A Y AX E E= = =

    tc l AX Ip= .

    Ta s chng minh rng :

    ( ) ( )T T AYD D

    vi bt k v bt k trong D l k hiu ca ton t hip phng sai ng vi

    , hoc tng ng

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    49/165

    43 Chng 2

    ( ) ( )T AY TD D

    Tc l ta phi chng minh c rng ( )

    ( ) AY D D l ma trn xc nh khngm.

    t vi-1 TQ=A - V X TV X X= , khi :

    ( ) ( ) ( ) 2 12 AY QY QXVD D D = + +

    V nnAX Ip= ( ) ( )1 1QX V AX I V 0p = = , v v vy

    ( ) ( ) ( ) AY QYD D D =

    l ma trn xc nh khng m.

    D dng thy rng

    ( ) 2T - V TD = 1 .

    By gita hy xc nh c lng khng chch ca2

    2. 2. 2 B 2.1 :c lng khng chch ca 2 trong m hnh tuyn tnh c hngy c

    dng :

    ( )( )2 11

    1 TY X X X XT Tn p

    =

    Y . (2.6)

    Chng minh :Ch rng ma trn l ma trn ly ng, tc l :-1 TI XV X

    ( )2

    1 - T -1XV X I XS XT = .

    Hn na ( )-1 TX I XV X X 0 = , do

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    50/165

    44 Chng 2

    ( )( ) ( )( )( )

    ( ) ( )2 2

    T -1 T T -1 T

    -1 T

    Y I XV X Y Y I XV X

    I XV X

    E tr D

    tr n p

    =

    = =

    trong ( ).tr l k hiu vt ca ma trn vung ( tc l tng cc phn t trn ng

    cho chnh ) v ta cng cn ch n tnh cht ca ( ).tr l ( ) ( )tr AB tr BA= . T

    suy ra rng nu 2

    cho bi (3.6) th 2

    2E = .

    2. 2. 3 H qu 2.1 :Xt m hnh tuyn tnh tng qut (2.1), (2.3). Khi c lng khng chch

    bnh phng b nht ca l :

    ( )-1-1 T T -1 XS X X S Y= , (2.7)

    Cn c lng khng chch cho 2 l :

    ( )( )2 1 T -1 -1 T -1 T -1Y S S X X S X X S Y

    n p =

    . (2.8)

    Tht vy, nu p dng (2.3) v b 1.1 cho m hnh (2.1), (2.2) trong thay

    bi v bi ta s nhn c (2.7), (2.8).

    Y-1D Y X -1D X

    V d 2.1 : Gi s l vector quan st n chiu cY ( )Y , 1,...,11 1T

    E = = ,

    < < v ma trn hip phng sai l . Hy tm c lng khng

    chch tuyn tnh vi phng sai b nht ca

    2 2 0,S >

    .

    Ta c m hnh

    Y 1 = +

    trong 2 STE = .

    Do p dng h qu trn ta c :

    -1

    -1

    1 S Y

    1 S 1

    T

    T = , (2.9)

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    51/165

    45 Chng 2

    ( )( )2 1 T -1 -1 T -1 T -1Y S S 1 1 S 1 1 S Y

    n p =

    .

    c bit nu ( )21S ,...,diag 2n = , trong ( ).diag l k hiu ca ma trn ng

    cho, ta c :

    2

    1

    2

    1

    Y

    1

    n

    i ii

    n

    ii

    =

    =

    =

    1 1 1

    22 2 2 2 2i i j

    ,

    1Y Y Y

    n n n

    i i j

    i i j in p

    = = =

    =

    i

    cn

    1

    2

    1

    n

    i

    i

    D

    =

    =

    Khi 2 bit (cho 2 1 = ) th c lng khng chch tuyn tnh vi

    phng sai b nht ca cho bi (3.9) trng vi c lng khng chch v

    phng sai b nht khi Y c phn b chun ( )1,SN .Tuy nhin c trng hp c lng tuyn tnh khng chch bng phng

    php bnh phng b nht rt l km hiu qu , chng hn ly mu ngu

    nhin t phn bu trn (

    1,..., nX X

    )0, th c c lng khng chch vi phng sai b

    nht l :

    ( )

    1

    n

    nX

    n

    +=

    Cn c lng tuyn tnh bnh phng b nht, nh ta d dng thy l :

    1 2

    X

    =

    1 l c lng c phng sai ln hn ng k so vi phng sai ca

    khi n ln.

    __________________________________________________________________

  • 8/2/2019 c Lng v Kim nh Trong Thng K Nhiu Chiu

    52/165

    46 Chng 2

    2. 3 M hnh thng k tuyn tnh vi hng khng y

    Xt m hnh tuyn tnh tng t nh(2.1) v (2.2) dng :

    Y X+= , (2.10)

    vi :

    2 ITE = , (2.11)

    cn

    ( )Xr p<

    M hnh nh vy gi l m hnh tuyn tnh hng khngy .

    i vi m hnh tuyn tnh hng khng y