U Khant - A Letter From Britain

8/17/2019 U Khant - A Letter From Britain

1/8

ဗိလပ်မှစာ လးတစ်စာ

ပန်းတနာ် ဦးခန် ့


2/8

ebook is created by www ShanYoma Org

1

ဗိလပမ်စာ လးတစစာ

ပနးတနာဦးခန ့

၂၉- ၁ဝ- ၆၉ န ့ စွ ဲြ ဖင ့ ဗိ လပ မှ ပိ ့ လိ က သာ လကာငးစာကလးတစစာင စာရးသူ ထ သိ ့ ၂- ၁၁-

၆၉ န ့ က ရာကရှ ိ လာပါသည။ " ဗိ လပ မှ" ဟ သ းလိ ကသည မှ ာ တင စားသ းလိ ကြ ခငးသာ ြ ဖစ ပါသည။ မှ န ကနမ မရှ ိ ပါ။ အမှ န မှ ာ ထိ စာသည ြ ပင သစ ိ င င ကမးြခှ င ့ ပိ ၍ နီးကပ စွ ာ တညရှ ိ သာ ဗိ တိ သိ င င ပိ င ဂျာ ဆးကနး(Jersey Island) တွ င နထိ င လျကရှိ သာ ပါမာကဆရာလ့ စ(Professor G.H. Luce) ှ င ့ဆရာ ကတာ ဒတီ တ(ီရန က န- အငးယားလမးရှ ိ လလွ င ့ နသာကလးများကျာငး၊ ကျာငးအ ပ ကီးဟာငး) တိ ့ အိ မ သိ ့ အလည ရာကရှ ိ နသာ ဦးတက ထွ ဋ ထ မ ှ ရးလိ က သည ့ စာကလး ြ ဖစ ပါသည။ စာခပ တိ တိ က တာ ့ " ကိ ခန ့ ကီးခင ဗျား" ဟ အစချီ ပးီ " စာရပါသည၊ ဝမးသာပါသည၊ အထးူကျးဇူးတင ပါသည။ ယခ ဂျာ ဆးကနး၊ ဆရာလ့ စ ှ င ့ ဒတီ တီ တိ ့ အိမ ခတ မရာက နပါသည။ ဆရာ-ဆရာကတာ ှ စ ဦးစလ းက သူ တိ ့ အပ ကိ ခန ့ ကာငးလိ ကပ ကိ အားပါးတရြပာလိ က ကပါသည။ စစ သမးီကိ မတွ ရ့သးပါ။ နာင သွ ားတွ ့ ပါမည။ ဖိ းစိ းဝငးအကာငး စိ တ မကာငးပါ။ နာင စာရးလိ က ပါအ းမည။ ဆရာှ င ့ဆရာက တာ တိ ့ ှ စ ဦးစလ းက မာင သိ နးတင ကိ သတရိကာငး၊ လွ မးဆွ တ တသမတ ာပိ ့ နကကာငးကိ မာင သိ နးတင ကိ ြပာြပလိ က ပါ" ဟူ သည တိ ့ြ ဖစ ပါသည။

ပိ ့ စကတ ၏တစ ဖကတွ င ကား ဂျာဆးကနး- ရှးခ တပ ဗဲ တိ ကကးီတစ ခ၊ ရာင စ မျိ ုးစ ပနးတိ ့ြ ဖင ့ ဝဆာနသာ သာယာညီ တ သည ့ ပနးြခု ပနးခငးများ၊ ၄ငးတိ ့ြ ဖင ့ ြ ခားထားသာ မာ တာ ကားလမး တစ ခ၊ လူ သွ ားလမးတစ ခ၊ ပင လယဆိ ပ ကမးသာင စပ၊ ဆိ ပ ကမးရှ ိ လူ နတိ က တာ အဆာက အဦးများ ဆိ ပ ကမးခ တနးလျားများပ လည ငးခ ယူ နသာ ဂျာဆးကနးသူ ကနးသားများပ - စသည တိ ့ြ ဖင ့ ပီး

သာ မငးီလှ သည ့ ဓာတ ပ က တစ ဖကြဖစပါသည။


3/8


2

စာပါအကာငးအချိ ု ့ကိ အနက ဖာရပါလင ဤသိ ့ြ ဖစ ပါလိ မ ့ မည။ စာပိ ့ သူ ဦးတက ထွ ဋ မှ ာ မ ရးွ ကးမ ဇာတိြ ဖစ ၍ ရန က န မှ ဘီအအာငပီး ှ စ ပါငး ၃၅ ှစကျာ ဗိ လပ တွ င အဆက ြမပတအမဲ တမး နထိ င လျကရှ ိ သာသူ။ ဆာငးပါးရှင မမှ ီ လိ က သည ့ခတ က ရန က န တက္သိ လ တွင စာတာ ပ ဂ ိ ုလ တစ ယာက ဟ နာမည ကီးလှ သာ ဒြမစိ န။ မဟာဝိ ဇ ာဘီ လစ တိ ့ ှင ့ကျာငးနဘကြ ဖစ သည့ ပါဠိဦးဘကား။

ညာင ဦးအမတြ ဖစ ခဲ ့ သူ ဦးဆင တိ ့ ၏ညီြ ဖစ ၏။ ဆာငးပါးရှ င ှ င ့ ဦးတက ထွ ဋ တိ ့ မှ ာ ၁၉၂၈ ခ၊ ဇွ န လတွ င ရန က န တက္သိ လ သိ ့ စရာက က၍ တက္သိ လြမ ပဲခးူကျာငးဆာငတွ င အခနးချငးနးီနီး အတူ တူ နခဲ ့

ဖူးသာ ကျာငးနဘက ဟာငးတစ ဦး ြ ဖစ ပါသည။

ပါမာကဆရာလ ့ စ ှ င ့ဆရာကတာ ဒတီ တီ တိ ့ ကိ ကား ဗမာတစမျိ ုးသားလ း သိ ပီးြဖစကပါသည ဗမာတွ ကိ ချစ သည။ ဗမာတွ၏ကာငးကျုိးကိ တကယလိ လားသည။ သူ တိ ့ လက လှ မးမှ ီ သည့ ဘက က ဗမာ့ အကျိ ုး ထိ ခိ က လာမည ့ အရာယကိ ြ မင လင အစွ မးက န ကာကွ ယ ပးတတကသည ဟူသာဥရာပ တိ က သား၊ ဗမာတိ ့ ၏မိ တ ဆွ ကာငး မိ တ ဆွ စစ များ အမည ကိ သတသနလ ပ ၍ စာရငးယူ မညဆိ ပါက ၄ငးတိ ့ မှ ာ လကဆယချာငးလာကြ ဖင ့ သာ ရတွ က ၍ ရိ င လာက အာင အရအတွ က နညးမညြ ဖစ ပါ

သည။ ထိ အရအတွ က နညးလှ မညြ ဖစ သာ ဗမာ့ မိ တ ဆွ ကာငးစာရငးတွ င ရန က န တက္သိ လ အဂ လိ ပ စာပါမာက(F.W.W.RHODES) မစ တာဖာနီ ဗာလ။ (B.W.SWINTHANBANK) မစ တာဆွ ီးသန တင ့။(PROFESSOR WARD) ပါမာက ဝပ တိ ့ ရှ ့ တနးနရာမ ှ ပါရှ ိ ကမညြ ဖစ သလိ ပါမာက လူ ့ စ လညး ထိ ပဆးနရာမှ ာ ပါရှ ိ မညြ ဖစ ပါသည။

ဆရာလူ ့ စ (GORDON HANNINGTON LUCE) သည ဇ ဝါရီ လ ၂ဝ၊ ၁၈၈၉ ခ ှ စ တွ င ဗိ တိ န ိ င င ၌ မွးဖွ ားလသည။ ယခဆရာ့ အသက မှ ာ ကျနးမာြခငးှ င ့ြ ပည ့ စ သာ အသက ၈၃ ှ စ ထဲ ရာကရှ ိ န ပါသည။ ဖခငြ ဖစသူ မှ ာ ဂလူ ချက စတာမိ ု ့၊ စိ န ့ နီ ကိ လာစ ဘရားကျာငး၏ဘ နးတာကးီVicar ြအဖစ ှ စ ပါငးများစွ ာ ဆာငရွ က ခဲ ့ သာ ဘ နးတာ ကီးဂျဂျလူ ့ စြ ဖစ ၍ သူ ၏သားသမးီ ၁၃ ယာကရှ ိ သည ့ အနက

ဆရာလူ့ စ သည ၁၂ ယာက ြမာက သာသား ြ ဖစ ၏။ သူ ၏ရှ ့ အမည ှ စ ခြ ဖစ သာ Gordon ှ င ့ Han-nington တိ ့ ၏အမညရငးမှ ာ ရှးခတ ခရစ ယာန အသက စွ န ့ အာဇာနည(Christian Martyrs) တိ ့ ၏အမည ကိ မှ ည ့ ယူ ထားြသဖင ့ လညး ဆရာလူ ့ စသည ကမ ာသဘာအရလညးကာငး၊ မိ ဘှ စ ပါး၏အာသီ သဆ အြရဖင ့ လညးကာငး၊ သူ ့ အား သူ တာ ကာငးတရား ၇ ပါးှ င ့ြ ပည ့ စ သည ့ ပရဟိ တသမားသူ တာ စင တစ ယာက ြ ဖစြမာက လာအာင ပ ခက တွ ငး အရွ ယ အချိ န ကစ၍ ြ ပာနးလိ က သညဟလညး ဆိ ိ င ပါသည။

ထိ ခတ ထိ အချိ န က ဗိ တိ သိ ငင တွ င ပိ ကဆ မက န သာ ကစားနညးတစ မျိ ုးမှာ အိ မ တွ ငးမးခွ နး ှ င ့ နာမ ပဒမးနညးကစားမျိ ုး (Parlour game of noun and question)ြ ဖစ ၍ ၄ငးမှ ာ အချိ န ှ င ့ နာမ ပဒ အ ကာငး တမ ဟ တ ချငး ကဗျာစပဆိ ြရခငးမျိ ုး ြ ဖစလသည။ လူ ့ စ ကလး အသက ြခာက ှစ အရွ ယ ရာက သာအခါ မိ ခငြ ဖစ သူ က ( ဘယ အချိနရှ ိ ပ ီလ)ဲ ဟူ သာမးခွ နးလညးပါ၊ " ပနးသးီ" ဟူ သာ နာမ ပဒ လညးပါ အာင ကဗျာတစ ပဒ စပ ပါလဟ ခိ ငးလိ က လသည။ လူ ့ စ ကလးသည မိခင ခိ ငးသည ့ အတိ ငး အာက ပါ ကဗျာကိ အရွယ ှ င ့ မလိ က အာင တမ ဟ တ ချငးစပဆိ လိ က သည ဟူလိ ။ ထိ ကဗျာအကာငးကိ မစ တာဖာန ီ ဗာလ ဗိ လပ၌ရှ ိ စဥ် လွ န ခဲ ့ သာှ စ ပါငး ၂ဝ ခန ့ က ဆရာလူ ့ စ ၏တစဦးသာှ မကတစဆင ့ ြပာြပလိ က သည ဟူ လိ ။

၆- ှ စ သား စပဆိ သာကဗျာ။

The time is six'

I'm in a fix


4/8


3

Mother says I'm to go to bed

For to rest my weary head.

But I said, 'No, ma mere

I would rather eat a pear".

And so to my delight I ate

A nice ripe pear upon a plate.

Now I am stuffed, said

Gordon Luce –

Now I shall waddle like a goose.

So he went waddling down the Street

Eating pears; what a delightful treat.

အထက ပါ ကလးကဗျာကိ ြ မန မာြပနရပါမ ူ ဤသိ ့ရချိ မ ့ မည ထင ပါသည။

အချိန က ြခာက နာရ ီ

က ပ အခက တွ ့ နပါပ ီ

က ပ မာသာ ခါငးကိ နားဘိ ့

မာမီ က အိ ပ ခိ ငးထားလိ။့ ။

က ပ က။ မာမီ အိပ ချင ဘူးကွ ယ

ပနးသးီတလ း စားချင သးတယ။

ဒါနဲ ့ က ပ စားလိ က တယ-

ဆွ မျိ ုးမ့

ကာငးပ့၊ မှ ည ့ ပ့၊ ပနးသီး

ပနးကန ပတင ၍။ ။

ဂဒင လူ ့ စ ြပာ။ " ခ ဗိ ကဝသွ ားပ ီ

ကွတကွတသွ ားမယ၊ မနဒါလ"ီ။

ဒါနဲ ့ သူ လမးပ ကွတကွ တသွ ား

အရသာရှိ တဲ ့ ပနးသးီကိ စား။ ။


5/8


4

ြ မန မာဂ ဝင တွ င သက္ရာဇ ၈၃ဝ-ြ ပည ့ ှ စ၊ အငးဝမိ ု ့ဖွ ားရာ ဇာတိြ ဖစ သာ ဓမ ပါလအမတ ၏သား ၁ဝ ှစ အရွယ ရှ င မဟာရသာရသည ဒ တိ ယမငးခါင ၏သမးီတာ သ းပါး နားထွ ငးမဂ လာသဘင တွ င စပ လိ က သာ-

"

အိ ဘဲ ့ ဘယ၊

အိ ဘဲ ့

သမးီတာ၊

နတ သာ ပ မယွငး

အိ ဘ့ဲ ဘယ၊ အိ ဘဲ ့ သမးီတာ၊

ရ လှာ သွနးပ ဆငး

အိ ဘ့ဲ ဘယ၊ အိ ဘဲ ့ သမးီတာ၊

စာ လှယဝငး။ - ကဗျာမျိ ုး ှင ့တတနးတညး စ တင ထားလာက သညဟဆိ ိ င သာကဗျာ ြ ဖစ ပါ

သည။ ဆရာလူ ့ စ သည အသက ၁၃ ှ စ အရွယ တွ င အဂ လန တစိ ငင လ းတငွ ကျငးပသာ အာက တနး

ကျာငးစာမးပွ ဲ တစခတွ င ဂရိ ဘာသာတွ င ပမရခဲ ့ လသည။ ကငးဘရိ တ တက္သိ လ၊ အင မယရူယ ကာ လိ ပ တွ င သင ကားနစဉ ရှးပါရာဏဘာသာရပ Classic တွ င ပညာခနဆ စကာလားရှ စ အာင ပနး ဆွ တ ယူရရှိ လသည။ မဟာဝိ ဇ ာစာမးပွ ဲ တွ င ရှးပါရာဏဘာသာရပ ှ င ့ အဂ လိ ပ ဘာသာစာပတွ င ပမ

တနးရရှ ိ ခဲ ့ လသည။ စာပတွငသာမက ဆရာလူ ့ စ သည ကစားခ န စားဘက တွ င လညး ထးူခန လသည။ ကငးဘရိ တ တက္သိ လ မှ အာက စဖိ ဒ့ တက္သိ လ အဖွ ဲ ့ ှ င ့ ယှဉ ပိ ုင ရန၊ ကစားခ န စားသမား ၈ ယာက ရွးရာ တွ င ဆရာလူ ့ စ သည အဖွ ဲ ့ ဝင တစ ယာက ြအဖစ ပါခဲ ့ ဖူးလသည။

ကငးဘရိ တ တက္သိ လ ကီးတွ င စာသငကားနစဉ ကဗျာလက ာများ လ့လာရးစပ ခဲ ့ လသည။ ဆရာလူ့ စ ှ င ့ ကျာငးနဘကြဖစ ၍ ချစခငရငးှ ီးသူ များအနက ကမ ာမှာ ကျာ ကားသည အထ ိ နာမည ကီး

လူ သူ များတွ င ကဗျာဆရာကီးူ ပတ ဘူ ့ က(Rupert Brooke)၊ စီးပွ ားရးပါရဂူ ကီးလာ့ ကငးစ LordMaynard Keynes။ ြ မန မာိ င င ဘရင ခရာထးူအထိ တကလ ပ ိ င သာအရည အချငးရှ ိ သည ့ ပဲ ခူးတိ ငးမငး

ကီးြဖစ လာမည ့ မစ တာဆွီးသန ဘင ့ Mr. B.W. Swinthanbank စသညတိ ့ြ ဖစ ကပါသည။ ကငးဘရိတ တွ င နစဉ ကငးစ၏အကူ အညီ အထာက အပ ့ြ ဖင ့ ဆရာလူ့ စသည သူ ၏ကဗျာစာအ ပ တစ အ ပ ကိ ဗိလပ မက္မ ီလ က မ ဏီ မှ ထ တ ဝိ င ခဲ ့လသည။

ကငးဘရိ တ မှထွ က သာအခါ ဗိ တိ သအစိ းရပညာရးဌာနက ဆရာလူ့ စ အား ကျာငးဆရာအလ ပ

ကိ ဗမာြပည သိ ့ မဟ တ ဘီ ချနာလင ိ င င Bechuanaland။ ထိ ှ စ ိ င ငအနက ိ င ငတစ ခ ခတွ င လ ပရန အ လပပးအပလသည။ ထိ ိ ငင ှ စ ခ စလ းကိ တစ ခါမှ မသိ ဖူးသာ ဆရာလူ့ စ သည ဘယိ င င ကိ ရးွရမည ကိ သိရန ြမာက ပနးလှ န ၍ ကျသည ့ ဗမာိ င ငကိ ရးွချယလိ က သည ဟ လညး အဆိ ရှ ိ ခဲ ့ လသည။ သိ ့ ှ င့ ဆရာလူ့ စ သည ၁၉၁၂ ခ ှ စ တွ င ( လွ န ခဲ ့ သာ ၅၇ ှ စ သာအချိ န က) ဗမာြပည သိ ့ စတင ရာကရှ ိ လာပါသည။ ရန က န မိ ု ့ တက္သိ လ ကျာငးတာကးီတွ င အဂ လိ ပဘာသာပါမာက ြအဖစ ဆာငရွ က လာလသည။

တက္သိ လ တွင ဆရာှ င ့ အခငဆ းမှ ာ ပါဠိ ပါမာကဦးဖမာင တင( ယခ အသက ၈၃ ှစရှ ိ)ြ ဖစ ၏။ ရနက န မိ ု ့သိ ့ ရာက စတွင ဆရာလူ့ စ သည အငးစိ န ဘက လယ ကွ ငးများအနးီတွ င တစယာက တညးနထိ င ခဲ ့လ သည။ ဦးဖမာင တင ှ င့ အတ ူဆရာလူ့ စသည ဦးဖမာင တင ၏ဖခင အငးစိ န နဦးဖ၏အိ မ သိ ့ ဝင ထွ က သွ ားလာြခငးြဖင ့ ဦးဖမာင တင ၏ှမ ဒတီတီ ှ င ့ သိ ကမးလာပးီနာက ဒတီ တီ ှ င ့ လက ထပ လိ က သည။


6/8


5

ဦးဖမာင တင ှ င ့အတူ ဆရာလူ ့ စသည မှ န နနးရာဇဝင ကိ အဂ လိ ပ ဘာသာသိ ့ြ ပနဆိ ခဲ ့ လသည။ လွ န ခဲ ့ သာှ စ ပါငး ၄ဝ အချိ န က ရန က န မိ ု ့ပတွ င လလွ င ့ နသာကလးများကိ စ ပါငး၍ တက္သိ လ နယ ြမတွ င မိ ဘမဲ့ ကလးများကျာငးကိ စတင တည ထာင ခဲ ့ သူ လညး ြ ဖစပါသည။ ြ မန မာရာဇဝင၊ ြ မန မာ သမိ ငးပ ြ ပင၊ ပ ဂ ကျာက စာ…၊ ဗမာ့ယဉ ကျးမ စသည များ၊ တ တဘာသာစာပစသည များကိ ပါရဂူ အ

တတ မျိ ုး ှင ့ ှ ့ ှ ့ စပ စပ တတြမာက သာပညာရှ င ပါရမရီှ င လညး ြ ဖစ ပါသည။ ဆာငးပါးရငှ တက္သိ လ ကျာငးသိ ့ စတင ရာကရှိ သာ ၁၉၂၈ ခ ှ စ က အဂ လိ ပဘာသာ အတနးထဲ တွင ဆရာလူ့ စ သငြ ပသာ AShorter Boswell စာအ ပ၊ ပါမာက ဖရစာသငြ ပသာ Coriolanus စာအ ပ ှ င ့ဆရာထငးစီသငြ ပသာ Cambridge Readings in Literature. Book. II စာအ ပသငြ ပပ သငြ ပနညးတိ ့ မှ ာ ဆရာကာငးဂ ဏ ှ င ့

ြ ပည ့ ြမာက ကပါပသည…။

စာတာ သာကျာငးသားများအပတွင အထးူစာင ့ ရှ ာက ြမတာင ြမ ာက ပးတတသာ ဆရာလညး ြ ဖစ ၏။ ၁၉၂၈ ခ ှစ၊ ဘီ အစာမးပွ ဲကျငးပခါနးီအချိ န ဦးခင ဇာ( တက္သိ လ ပိ ဋကတ တိ က မှး၊

ိ င င တာ အသ လင့ ဌာနန ကားရးဝန ြ ဖစလာမည ့ သူ) ှ င ့ ဦးြမင ့ ထးူ( ိ င င တာ တရား းချုပ တရားသ ူ

ကီး ြ ဖစ လာမည ့ သူ) ှ စ ဦးတိ ့ သည ကည ့ြ မငတိ င က ားသာင ခ ပတွ င ထိ ခတ က နာမည ကျာ ပရှ င မငးသားဒါက ကလပ စ ဖဲ ယားတင ့ ကိ အားကျ၍ ခ န ပျ ကျာ လ ား အားကစားလပ ကသာဟူ ၏။ ဒါက က လပ စ ဖဲ ယားတင့ ဇာတ လိ က လ ပရသည ့ လူ ကိုက များလှ သည ့ ပရှ င ကားတိ ့ မှ ာ ဘက ဂဒကမို ့က သူ ခိ းကးီ "Thief of Baghdad" ရှယူးဘရင မ မာန ကိ ခတ ခနး"Taming of the Shrew" တိ ့ြ ဖစ ကပါသည။ တစ

န ့ သာအခါ ကည ့ြ မင တိ င က ားသာင ခ တွ င ဦးခင ဇာ သည ဂနးအပစ လိ က တွင အကျမတာ ြသဖင ့ ခါးနာသွ ားပါသည။ ဘီ အစာမးပွဲ ကိ ဝင ြဖရာတွ င ခါးက နာလွ နးြသဖင ့ အဂ လိ ပ ဘာသာတစ ခ တညးကိ သာ ဝင ြဖိ င ပါတာ့ သည။ အမှ တ ပးရသာ ဆရာလူ့ စ က ဦးခင ဇာ ၏အဂ လိပဘာသာအြဖလ ာများကိ တွ ့ သာအခါ အရးအသားကိ သဘာကျလှြသဖင ့ ဦးခင ဇာအား ကျာငးအ ပ ကီးစလာ့ စ ထ ခသွ ား ပီး ( ခင ဗျားဒီ ကျာငးသားကိ လာမည ့ ကျာငးဖွ င ့ ှ စ မှ ာ အဂ လိ ပဘာသာနညးြပဆရာ ခန ့ ပးပါ) ဟ တာငး

ဆိ ပါလတာ့ သည။ ကျာငးအ ပ ကီးက ဦးခင ဇာ ြဖထားသာ အာင မှ တ စာရငးကိ ယူ ကည့ရာတွ င အဂ လိ ပ ဘာသာ တစ ဘာသာတညးသာ ြဖထားသညရှ ိ ၍ ကျန ဘာသာရပ များကိ ကား လ းလ းမြဖဘဲ ထား သည ကိ တွ ရ့မှ ခါးနာသည ့ အကာငး ပလာလတာ့၏။

စစ ကီးအတွ ငးက ဗမာ့ အဓိကရယဉ ကျးမ ကးီတစရပ သည စစ တလငးကီးြဖစ ၍ ပျက စီးသွားမည ့ ဘးမ ှ လွ တ ကငးအာင ဆရာလူ ့ စ ၏ဆာငရွ က ချကတစ ခ ကိ လညး မှ တ တမးတင လိ ပါသးသည။ ဗိ တိ သတပ၊ အမရိ ကန တပ၊ မဟာမိ တ တပ များသည ဖကဆစ ဂျပန များလကမ ှ ဗမာြပည ကိ ြ ပန လည တိ က ခိ က သိ မးပိ ကရန ချငးတွ ငးစစ ကာငးလမးအတိ ငး တပ လ းချီဆငးမလာမီ အချိန က ကိ ုတင ၍ ဗိလပ ရာက ဆရာလူ့ စ က အရှ ့ တာငအာရ ှ စစ သနာပတိ ရကာငးဗိ လ ချုပ ကီးမာင ့ ဘကတန ှင့ ၁၄ န ပါတ ဒီ ဝီ ဇ

တပ မကီးဗိ လ ချုပ ကီးစလငးတိ ့ ထ သိ ့ စာတစ စာင တင သွ ငးဆက သခဲ ့ ပါသည။ ၄ငးစာလိ ရငးမှ ာ မဟာ မိ တ စစ တပ များ ဗမာြပည သိ ့ ြ ပနလည သိ မးပိ ကလိ က သာအခါ ြ မန မာြပည အလယ ပိ ငးဒသရှ ိ ပ ဂ ရှး ဟာငးဘရားပ ထိ းစတီ ကီးများ မထိ ခိ က မပျက စီးစိ မ ့ သာငှ ာ ပဂ၊ ညာင ဦးဘကကိ စစမကျရာက အာင စစ ကာငးကိ ရှ ာင ကွ ငး၍ ပးပါဟ မတ ာရပ ခ သာ အကာငးြပစာတမးရှညကးီ ြ ဖစ ပါသည။

ထိ မတ ာရပ ခ ချက ကာင ့တစ ကာငး၊ ဗိ လ ချုပ မကဆာဗ ီMesservy ကီးမှ းကွ ပ ကဲ သာ ၁၇ ဒီ ဝီ ဇ တပသည ညာငဦးတစ ဖက ကမးသိ ့ မရာက လာမီ…၊ ညာင ဦးတွ င တပ စွ ဲ ထားသာ ဂျပန တပ မသည ညာင ဦးမှ အရှ ့ ြမာက ဘက သိ ့ ဆ တခွ ာသွ ားပီြ ဖစ ြသဖင ့ လညးကာငး၊ ညာင ဦးတွ င ကျနရစခဲ ့ သာ အိ ိ ယအမျိ ုးသားတပ Indian National Army ကလညး အလြ ဖကိ င ၍ ဧရာဝတီြ မစ ကိ ကူးပီး တစ ဖက

ကမးရာက ဗိ တိ သစစ တပ ထ သိ ့ရယရယြ ပု းြပု းှ င ့ လက နကချလိ က ြသဖင ့ လညးကာငး၊ ၄ငးတိ ့ ကာင ့


7/8


6

ပ ဂ၊ ညာင ဦးဒသတွ င တိ က ပွ ဲ ြမဖစ ဘဲ ှ စ ပါငး ၈ဝဝ ကျာ က တညရှ ိ လာသာ ပ ဂ ဘရားများ သက သာ ရာ ရသွ ားသည ဟဆိ ိ ငပါသည။

ြ ပငသစ ိ ငင ပဲရစ မို ့တွ င ငယ စဉ က အတူ တူ ကျာငးနဘကြ ဖစ၍ ဆရာလူ ့ စ ကဲ ့ သိ ့ အလားတ ူ

ကဗျာဆရာလညးြဖစ သာ Shahid Subrawady

သည

၁၉၄၈

ခ ှ စ တွင

ရန က န မိ ု ့သိ ့

ခတ အလည ရာက

ရှ ိ လာသာအခါ ရနက န မိ ု ့၊ အိ ိ ယသ အမတ ကီးဒါကတာရာ့ ဖ က ဆရာလူ့ စ ှ င ့ဆူ ဘရာဝတီ တိ ့ အား ဂ ဏ ြ ပုညစာစားပွ ဲ ြ ပုလပ ခဲ ့ ဖူး၏။ ဗမာိ င င ၏လွ တ လပရးကညာပွ ဲသိ ့ အစိ းရဧည သည တာ ြအဖစ တက ရာကရန ရန က န မိ ု ့သိ ့ ရာကရှ ိ လာသာ ဗိ လပ မိ ု ့ နာမည ကီးလက ဝဲဆိ ရှ ယ လစ သတငးစာ NewsStatesman & Nation အယဒီတာချုပ Mr. Kingsley Martin( လွ န ခဲ ့ သာ ၁၉၆၉ က အီဂျစ ိ င င ကိ င ိ

မိ ု ့သိ ့ အ ိ ိ ယသ အမတ ကီး၏ဧည ့သည တာ ြအဖစ ခတ နထိ င စဉ ှ လ းရာဂါြဖင ့ ကွ ယ လွ နသွ ားရှာသ ူ ိ င င ရးသိ ပ ပညာရှ င ကီး) ှ င့Miss Dorothy Woodman(Union of Burma) ကျမးစာအ ပ ကီး စီရင ရး သားသူှ င ့ြ မန မာြပည သိ ့ ကရာက လာသာအခါတိ ငး ဗိ လ ချုပ ကီးနဝငး၏အထးူဧည ့သည တာ ြအဖစ နထိ င ခဲ ့ သူ) တိ ့ြ မနမာြပည သိ ့ လွ တ လပ ရးကညာပွဲ အမ ီ ကရာက လာသာ ၁၉၄၈ ခ ှ စ က ဆရာလူ ့ စ

သည ဦးခင ဇာ ျင ့ အတ ူ ထိ အထးူဧည ့သည တာ ှ စ ဦးအား ပ ဂ ဘရားများသိ ့ လိ က ပိ ့ ခဲ့ လသည။ လွ န ခဲ ့ သာှ စ ပါငး ၈ဝဝ ကျာ အချိ န က စ၍တည ထားကိ းကွ ယ ခဲ့ သာ ပဂဘရားအဆဆူူ တိ ့ သည ကမ ာသူ ကမာ သားများအား တစ ချိနက ဗမာတိ ့ ကီးကျယ ခဲ ့၊ ကျာ စာခဲ ့ သာအတိ တ က အကာငးကိ ထငရှ ားစွ ာ ြ ပပ သာသမိ ငးမှ တ တိ ငြ မတ ကီးတွ မဟ တ ပါလာ။ ပ ဂ ဘရားအဆဆူူ ၏သမိ ငးစဉ ကိ အသဆိ းသာပညာ ရှ င မှ ာလညး ဆရာလူ ့ စ ပင မဟ တ ပါလာ။ ၁၉၆၂ ခ ှ စ၊ ဧပီ လ၊ သက နရက လာက အတွ ငးက ဆရာလူ့ စ

ှ င ့ဆရာကတာ ဒတီ တီ တိ ့ သည ဗမာိ င င မှ ဗိလပ သိ ့ အပီးအပိ င သဘ ာြဖင ့ ထွ က ခွ ာသွ ားကပါသည။ ဆာငးပါးရှ ငသည ဆရာ့ အား နာကဆးဝတြ ပုြခင းမျိ ုးြဖင ့ ပနးဆိးတနးသဘာဆိ ပ သိ ့ လိ က ပိ ့ ပါသည။ ဆရာ့ အား ကနတာ့ခဲ ့ပါသည။ မ ရွ ာရာက ကိ ညိ ုြမကတစ ဆင ့ ပါးလိ က သာ ပဂ အာန ာဘရားတွ င ကျန

စစ မငးကန တာ့ နဟန ပနးချီ ကားကိ လညး ဆရာ့အားပးလိ ကရပါသည။ ဆရာှ င ့ဆရာကတာ တိ ့ သည

ရန က နဆိ ပ ကမးမှ ဗိလပ သဘ ာပသိ ့ တကဆဆဲဲ တွ င အဆင မြပစရာ တစ ခ ကိ ကု တွ ့ လိ ကရသး၏။ ဒတီ တီ လကတွ င ဝတဆင ထားသာ ရသ းမးူသားမစီးသာ လက ထပ လက စွ ပ မှ ာ အစိ းရခွ င ့ြပုချက ကိ ကိ ုတင တာငးယူ မထားမိ ြသဖင ့ ယူ မသွ ားိ င ခတ ထားခဲ ့ရမညဟအကာက အရာရှ ိ က အရးဆိ ြသဖင ့ အ ဆိ ပါလက စွ ပ ကိ ခတ ထားပစ ခဲ ့ရပါသည။ ထိြ ဖစရပ ကိ ဦးသာထွနး( ပိ သ ကာ) က စိ တဆိ း၍ အကာက အရာ ရှ ိ ှင ့ရနြ ဖစ မလိ စကားများလိ က သးသည။ ဆာငးပါးရှ င ှ င ့ ပါမာက ဦးမျိ ုးမင းတိ ့ က ဦးသာထွ နးကိ

ထိ နးအ ပ ထားရသးသည။

ဤသည တိ ့ ကား အမဲ ကညလင နသာမျက ှ ာ၊ သန ့ စင သာမျက ှ ာ၊ ြ ပု းမယာငရှ ိ သာမျက ှ ာ ရှ င မ့ မရိ င သာ ဆရာလူ့ စ ၏အကာငး အကမးမသာြဖစ ပါသည။ ဗိ လ ချုပ အာငဆနးတိ ၊့ သခငဗစိန

တိ ၊့ သခင လးမာင တိ ့ သည တိ ့ ဗမာအစညးအ း ိ င င ရးလပရန အစဉငွလိ နသာ ရှးကန တစခတ ကဆိ လင အစိးရစ ထာက တွ ကားမ ှ သခင အသငးခါငးဆာငများကိ အမဲ တမး လစဉ ငွ ၂ဝမျိ ုး ၃ဝ မျိ ုးစီြ ဖင ့ တိ တတိ တ ကျိ တ ထာက ပ ့ ကသာသူ များစာရငးတွ င ဆရာလူ ့ စ၊ ဆရာဦးဖမာင တင ှ င ့ရဲမငး ကီးဦးအာင ချိ န တိ ့ သးဦးကိ ဖာြ ပရမညြ ဖစပါသည။ မသိ ကသးသာ လူ ငယသ တသီ များအကျိ ုးင ှာ ဤ အထက ပါမှ တ တမးကိ တငြပြရခငး ြ ဖစ ပါသည။

************

ဦးတက ထွဋ၏စာကလးတွ င ( စ စ သမးီကိ မတွ ရ့သးပါ) ဟ ပါရှ ိလသည။ စ စ မှ ာ ဆာငးပါးရှ င တိ ့ ှ င ့ တက္သိ လ တစ ှ စ တညး အတူတူ ရာက လာသာ သထ သ ူ အမျိ ုးသားခါငးဆာင ကီးတစ ဦးြဖစ


8/8


7

သာ ဆာအမ အမာင ကီး၏တူ မတာြ ဖစ၏။ သွ က လကချက ချာသူြ ဖစ ၏။ အရွ ယ ရာက သာ မီးရထား အ ပ ချုပ ရးအဖွ ဲ ့ အတွ ငးဝန ဦးစာလွ င ှ င ့ အကာငးပါ၏။ ဦးစာလွ င မှ ာကား စစ ကီးအတွ ငးက စစ ကိ ရှာငရငး အထကြ မန မာြပည ဘကအြပးတွ င ဖျားနာ၍ ကွယလွ န သွ ားခဲ့ လသည။ မဆိ းမစ စ သည ကျန ရစခဲ ့ သာသားတစ ယာက၊ သမးီသ းယာက တိ ့ အား ဘီအတ၊ွ ဘီ အက စီ တ၊ွ အမ ဘီ ဘီ အက စဆရာဝန

တွြ ဖစ သညအထ ိ မငိ ုြမငင ရဘဲ ပညာကိ ယ စီ တတ ြမာကအာင ထားပးိ င စွမးရှ ိ သာ အာဇာနည အမျုိး သမးီြဖစ ၏။ စ စ ၏သမးီတစ ယာကြ ဖစ သာ ဆရာဝန မအးအးြမင ့ သည ဗိ လ ချုပ ကီးနဝငး ညီ ဝမးကွ ဲ တာ သူ အလ ပ သမားဝနထာက ဦးတင အာင ခိ င ှ င ့ အကာငးပါ၏။ ဦးတင အာင ခိ င အား ဗိ လပ ဘီ ဘီ စီ အသ လ င ့ ဌာနတွ င အသ လ င ့ သူ ြအဖစ ခန ့ ထားရာဝယ ရာင နာကဆ ထ းပါဆိ သည့ အတိ ငး ဆရာဝန ဒ အးအးြမင ့ ပါ ဗိ လပ သိ ့ ခင ပွ နးှ င ့ အတူ လိ က ပါသွ ားရလသည။ စ စ က ဗိ လပ ဦးတက ထွ ဋ ထ သူ ့ သမးီှ င့ သားမက ကိ စာင ့ရှ ာက ဘိ ့ စာရးပးပါဟ ြပာလာြသဖင ့ ရးလိ က သာစာကိ ဦးတက ထွ ဋ ထ မှ ြ ပန ကား ြ ခငးလညး ြ ဖစ ပါသည…။

ဦးခန ့

မှ တ ချက။ ။၁၉၇၂ ခ ှစ၊ ဖဖဝါရီ လ၊ အမှ တ( ၃၅) ထ တ စ ာ ပ စ မဂ ဇငး၊ စာမျကှ ာ( ၂၃ မှ ၂၇ ထ)ိ ၌လာရှိ သာ ဆာငးပါးကိ ြ ပန လည၍ စာစီိ က ထားြခငးြဖစ ပါသည။

U Khant - A Letter From Britain

Documents

Transcript of U Khant - A Letter From Britain