Turhan Aisds Tcmb

1

23 Aralık 2009

TÜRKĐYE CUMHURĐYET MERKEZ BANKASI

Aktif Đşadamları ve Sanayiciler Derne ği Sunumu

Dr. M. Đbrahim TurhanBaşkan Yardımcısı

2

ABD Reel Kredi Geli şmeleri

ABD Reel Kredi(Ocak 1989 – Ekim 2009, yıllık yüzde değişim)

Kaynak: Bloomberg, TCMB

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

1989-01 1992-01 1995-01 1998-01 2001-01 2004-01 2007-01

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

Tüm

Ticari ve sanayi

ABD: Reel kredi(yıllık yüzde değişim)

3

ABD Yeni Konut Satı şları

Yeni Konut Satı şları*(Ocak 1963 – Ekim 2009, bin)

200

400

600

800

1000

1200

1400

01-6

3

01-6

5

01-6

7

01-6

9

01-7

1

01-7

3

01-7

5

01-7

7

01-7

9

01-8

1

01-8

3

01-8

5

01-8

7

01-8

9

01-9

1

01-9

3

01-9

5

01-9

7

01-9

9

01-0

1

01-0

3

01-0

5

01-0

7

01-0

9

* Mevsimsellikten arındırılmışKaynak: Bloomberg, TCMB

4

ABD Konut Đnşaat Sayısı

Yeni Ba şlayan Konut Đnşaat Sayısı*(Ocak 1959 – Kasım 2009, bin)

500

750

1000

1250

1500

1750

2000

2250

2500

01-5

9

01-6

1

01-6

3

01-6

5

01-6

7

01-6

9

01-7

1

01-7

3

01-7

5

01-7

7

01-7

9

01-8

1

01-8

3

01-8

5

01-8

7

01-8

9

01-9

1

01-9

3

01-9

5

01-9

7

01-9

9

01-0

1

01-0

3

01-0

5

01-0

7

01-0

9


5

ABD Kalıcı Đş Kaybı Oranı

Toplam Đşsizlik Đçerisinde Kalıcı Đş Kaybı Oranı*(Ocak 1970 – Kasım 2009, yüzde)

20

25

30

35

40

45

50

55

60

01-7

0

01-7

2

01-7

4

01-7

6

01-7

8

01-8

0

01-8

2

01-8

4

01-8

6

01-8

8

01-9

0

01-9

2

01-9

4

01-9

6

01-9

8

01-0

0

01-0

2

01-0

4

01-0

6

01-0

8

* Mevsimsellikten arındırılmışKaynak: BLS, TCMB

66

Küresel Reel Ekonomide Zayıf Seyir


Bölgelere Göre Büyüme Oranları(2002 1.Ç – 2009 3.Ç, yüzde)

Gelişmiş ve Geli şmekte Olan Ülkelerde Sanayi Üretimi

(Ocak 2001 – Eylül 2009, yıllık yüzde değişim)

Kaynak: CPB, TCMB

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

01-0

1

07-0

1

01-0

2

07-0

2

01-0

3

07-0

3

01-0

4

07-0

4

01-0

5

07-0

5

01-0

6

07-0

6

01-0

7

07-0

7

01-0

8

07-0

8

01-0

9

07-0

9

Gelişmekte Olan Ülkeler

Gelişmiş Ülkeler

-6

-4

-2

0

2

4

6

2002Ç1 2003Ç1 2004Ç1 2005Ç1 2006 Ç1 2007Ç1 2008Ç1 2009Ç1

ABD

Avrupa Birliği

Toparlanma Sinyalleri

Gelişmekte Olan Ülkelerde PMI Gerçekle şmeleri(Haziran 2009 – Kasım 2009)


Gelişmiş ve Geli şmekte Olan ÜlkelerdePMI Gerçekle şmeleri(Ocak 2005 – Kasım 2009)

30

35

40

45

50

55

60

2005 2006 2007 2008 2009


Gelişmekte Olan Ülkeler

Gelişmiş Ülkeler

7

Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım

Hindistan 55.3 55.3 53.2 55.0 54.5 53.0

Çin 53.2 53.3 54.0 54.3 55.2 55.2

Türkiye 53.9 54.0 53.8 53.3 52.8 51.8

Brezilya 48.1 48.0 50.6 52.3 53.7 55.5

Rusya 47.3 48.4 49.6 52.0 49.6 49.1

Meksika 48.1 50.2 51.1 51.7 52.7 52.6

Çek C. 41.9 43.4 47.0 49.5 49.8 50.6

Macaristan 46.2 49.4 46.1 49.0 48.2 47.5

G. Afrika 38.0 37.5 39.5 45.9 47.6 50.3

Türkiye’de Finansal Geli şmeler

9.4

21.7

2.9

12.0

0

5

10

15

20

25

01-08 04-08 07-08 10-08 01-09 04-09 07-09 10-09

0.00

0.02

0.04

0.06

0.08

0.10

0.12

88

889

226

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

01-08 04-08 07-08 10-08 01-09 04-09 07-09 10-09

Risk Göstergeleri(1 Ocak 2008 – 21 Aralık 2009, baz puan)


EMBI+Türkiye

EMBI+

Döviz Kuru Oynaklı ğı ve Gösterge D ĐBS Faizi(Ocak 2008 - Aralık 2009, yüzde)

TL/USD Oynaklığı(sağ eksen)

Nominal Faiz

* 12 ay sonrasının enflasyon beklentilerine göreKaynak: BBDK, TCMB

Reel Faiz

Türkiye 5 Yıllık CDS

Türkiye

Brezilya

Kolombiya

HindistanMacaristan

Meksika

G.Afrika

PolonyaG.Kore

Çek Cum.

Şili

Rusya

100

150

200

250

300

350

400

450

0 2 4 6 8

CD

S D

eğiş

imle

ri (b

az p

uan)

S&P Kredi Notları (1=A+, 9=BB-)

99

0.009 0.011 0.013 0.015 0.017 0.019 0.021

G.Afrika

Brezilya

Polonya

G.Kore

Macaristan

Yeni Zelanda

Türkiye

Çek Cum.

Meksika

Kolombiya

Şili

Türkiye’de Finansal Đstikrar

Döviz Kuru Oynaklı ğı(Eylül 2008 - Aralık 2009, döviz kurlarının günlük

değişimlerinin standart sapması)

Ülkelerin Kredi Notları ve Risk Primlerindeki De ğişim

(Eylül 2008 – Mart 2009)

Not: Eğilim eğrisi Türkiye hariç ülkeleri kapsamaktadır.

Kaynak: Bloomberg, TCMBKaynak: Bloomberg, TCMB

Türkiye’de Finansal Geli şmeler

ABD Doları Kar şısındaYerel Para Birimlerinin De ğişimi(Kasım 2009 tarihinden itibaren, yüzde)


5

3 3 32 2

11 1 1 0

0

-1 -1-2 -2

-3-3

-6

-2

3

2

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

Şili

Hır

vatis

tan

G.A

frik

a

Ukr

ayna

Filip

inle

r

Mek

sika

Hin

dist

an

End

onez

ya

Per

u

Tay

land

Arja

ntin

a

G.K

ore

Mal

ezya

Pol

onya

Bre

zily

a

Rom

anya

Tür

kiye

Mac

aris

tan

Kol

ombi

ya

Çek

Cum

.

Vie

tnam

Sır

bist

an


1010

ABD Doları Kar şısındaYerel Para Birimlerinin De ğişimi(2009 Ocak tarihinden itibaren, yüzde)

2321

18

13

98

6 64 4

21 1

-1 -2-3

-6 -6

-10

1

6

4

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

Bre

zily

a

Şili

G.A

frik

a

End

onez

ya

Kol

ombi

ya

Per

u

G.K

ore

Mek

sika

Tay

land

Hin

dist

an

Çek

Cum

.

Filip

inle

r

Ukr

ayna

Mal

ezya

Pol

onya

Tür

kiye

Hır

vatis

tan

Mac

aris

tan

Rom

anya

Vie

tnam

Sır

bist

an

Arja

ntin

94.5

86.6

100.0

75

80

85

90

95

100

105

2004Ç1 2005Ç1 2006Ç1 2007Ç1 2008Ç1 2009Ç1

Mevsimsellikten Arındırılmı ş Reel GSYĐH(2004 1.Ç – 2009 3.Ç, 2008 1.Ç=100)

Türkiye Ekonomisi

Büyümenin Bile şenleri(2007 4.Ç – 2009 3.Ç, bir önceki yılın aynı dönemine göre,

yüzde katkı)

Kaynak: TÜĐK, TCMB

11Kaynak: TÜĐK, TCMB

-10

-5

0

5

10

2007Ç4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3

Net Đhracat Özel Yatırım

Özel Tüketim Stok Değişmeleri

12

98.6

64.6

100.0

50

60

70

80

90

100

110

05Ç

1

05Ç

2

05Ç

3

05Ç

4

06Ç

1

06Ç

2

06Ç

3

06Ç

4

07Ç

1

07Ç

2

07Ç

3

07Ç

4

08Ç

1

08Ç

2

08Ç

3

08Ç

4

09Ç

1

09Ç

2

09Ç

3

Türkiye Ekonomisi

Özel Tüketim

Özel Makine-Teçhizat Yatırımı

GSYĐH Alt Kalemleri: Özel Tüketim ve Yatırım(2005 1.Ç – 2009 3.Ç, mevsimsellikten arındırılmış, 2008 1.Ç=100)


60

65

70

75

80

85

01-05 08-05 03-06 10-06 05-07 12-07 07-08 02-09 09-09

90

95

100

105

110

115

120

125

Üretim Geli şmeleri

Kapasite Kullanım Oranı

Sanayi Üretim Endeksi (Sağ Eksen)

* Mevsimsellikten arındırılmışKaynak: TÜĐK, TCMB

Sanayi Üretim Endeksi* (Ocak 2005 – Ekim 2009)Kapasite Kullanım Oranı* (Ocak 2005 – Kasım 2009)

Tam Kapasite ile Çalı şamama Nedenleri*(Ocak 2005 – Kasım 2009, yüzde pay)


13

0

10

20

30

40

50

60

01-05 08-05 03-06 10-06 05-07 12-07 07-08 02-09 09-09

Đç Pazarda Talep Yetersizliği

Dış Pazarda Talep Yetersizliği

Özel Tüketim

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

01-07 05-07 09-07 01-08 05-08 09-08 01-09 05-09 09-09

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Talep Göstergeleri*(Ocak 2007 – Kasım 2009)

ĐYA Gelecek Üç Aydaki ĐçPiyasa Sipariş Beklentisi

PMI Yeni Siparişler Endeksi (sağ eksen)


Mamul Mal Stok Göstergeleri(Ocak 2007 – Kasım 2009)


14

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

01-0

7

04-0

7

07-0

7

10-0

7

01-0

8

04-0

8

07-0

8

10-0

8

01-0

9

04-0

9

07-0

9

10-0

9

38

42

46

50

54

58

62

66

70

PMI Nihai Ürün Stoku(sağ eksen)

ĐYA- Mamul Mal StokNormal Üstü- Normal Altı

Yatırım Beklentileri

-60

-50

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

03-0

7

06-0

7

09-0

7

12-0

7

03-0

8

06-0

8

09-0

8

12-0

8

03-0

9

06-0

9

09-0

9

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

Sermaye Malları Üretimi, Đthalatı ve Sabit Sermaye Yatırımı Harcama Beklentisi*

(Mart 2007 – Ekim 2009)


Yatırım Beklentisi

Yatırım MallarıĐthalatı (sağ eksen)

Yatırım Malları Üretimi (sağ eksen)

15

-60

-40

-20

0

20

40

60

01-0

7

03-0

7

05-0

7

07-0

7

09-0

7

11-0

7

01-0

8

03-0

8

05-0

8

07-0

8

09-0

8

11-0

8

01-0

9

03-0

9

05-0

9

07-0

9

09-0

9

11-0

9

Đhracat Beklentileri* (Ocak 2007 – Kasım 2009)

* Đktisadi yönelim anketi: Artış ile azalış arasındaki farkKaynak: TÜĐK, TCMB

Yurt Dışı SiparişBeklentisi

Mevcut Đhracat Siparişleri

Dış Talep

16

0

10

20

30

40

50

60

01-0

5

05-0

5

09-0

5

01-0

6

05-0

6

09-0

6

01-0

7

05-0

7

09-0

7

01-0

8

05-0

8

09-0

8

01-0

9

05-0

9

09-0

9

0

5

10

15

20

25

30

0

3

6

9

12

15

18

21

24

01-0

5

05-0

5

09-0

5

01-0

6

05-0

6

09-0

6

01-0

7

05-0

7

09-0

7

01-0

8

05-0

8

09-0

8

01-0

9

05-0

9

09-0

9

Kaynak: TÜĐK, TCMB Kaynak: TÜĐK, TCMB

Türkiye’nin Seçilmi ş Đhracat Piyasaları(Ocak 2005 – Ekim 2009, yüzde pay)

Türkiye’nin Seçilmi ş Đhracat Piyasaları(Ocak 2005 – Ekim 2009, yüzde pay)

Avrupa Birliği

AB-dışı Avrupa (sağ eksen)

Kuzey Amerika (sağ eksen)

Yakın ve Orta Doğu

Kuzey Afrika

Diğer Asya

Đstihdam

17

Mevsimsellikten Arındırılmı ş Đşsizlik Oranları(Ocak 2005 - Eylül 2009, yüzde)

Tarım Dışı Đstihdam ve Tarım Dı şı Đşsiz Sayısındaki De ğişim*

(Nisan 2005 - Eylül 2009, bin kişi)

17.2

12.514.2

10.1

8

10

12

14

16

18

20

01-0

5

04-0

5

07-0

5

10-0

5

01-0

6

04-0

6

07-0

6

10-0

6

01-0

7

04-0

7

07-0

7

10-0

7

01-0

8

04-0

8

07-0

8

10-0

8

01-0

9

04-0

9

07-0

9

-300

-200

-100

0

100

200

300

400

500

600

700

01-

05

04-

05

07-

05

10-

05

01-

06

04-

06

07-

06

10-

06

01-

07

04-

07

07-

07

10-

07

01-

08

04-

08

07-

08

10-

08

01-

09

04-

09

07-

09

10-

09

14000

14500

15000

15500

16000

16500

Kaynak: TÜĐK, TCMB*Mevsimsellikten arındırılmışKaynak: TÜĐK, TCMB

Tarım Dışı Đşsizlik Oranı

Đşsizlik Oranı

Tarım Dışı Đstihdam

Tarım Dışı Đşsiz Sayısındaki3 Aylık Değişim

3.6

3.7

3.8

3.9

4.0

4.1

4.2

4.3

4.4

4.5

4.6

01-0

5

07-0

5

01-0

6

07-0

6

01-0

7

07-0

7

01-0

8

07-0

8

01-0

9

07-0

9

8.8

9.0

9.2

9.4

9.6

9.8

10.0

10.2

10.4

10.6

10.8

Đstihdam

18

Sanayi ve Hizmetler Đstihdamı*(Ocak 2005 - Eylül 2009, milyon kişi)

Sanayi Đstihdamı

Hizmetler Đstihdamı(sağ eksen)

*Mevsimsellikten arındırılmışKaynak: TÜĐK, TCMB

Tarım Dışı Đşsiz Sayısı*(Ocak 2007 - Eylül 2009, 3 aylık değişim, bin kişi)

*Mevsimsellikten arındırılmışKaynak: TÜĐK, TCMB

-350

-250

-150

-50

50

150

250

350

450

550

01

-07

03

-07

05

-07

07

-07

09

-07

11

-07

01

-08

03

-08

05

-08

07

-08

09

-08

11

-08

01

-09

03

-09

05

-09

07

-09

09

-09

Đşgücüne Katılım

Đstihdam Kaybı

Net Đşsiz Değiş im

Kredi Geli şmeleri

19

-0.6%

-0.4%

-0.2%

0.0%

0.2%

0.4%

0.6%

0.8%

1.0%

1.2%

1.4%

01-06 05-06 09-06 01-07 05-07 09-07 01-08 05-08 09-08 01-09 05-09 09-09

Toplam Kredi Hacminin Haftalık De ğişimi*(1 Ocak 2006 – 11 Aralık 2009, 13 haftalık hareketli ortalama, yüzde)

* Mevduat, kalkınma, yatırım ve katılım bankaları ile tüketici finansman şirketlerinin toplamı; kur etkisinden arındırılmışKaynak: BDDK, TCMB

%1.0

%0.5

-%0.2

%0.2

Dönem Ortalaması

20

Kredi Faizlerindeki De ğişim

Tüketici Kredileri, Ticari Krediler ve Politika Fai zleri(Ocak 2008 – Kasım 2009, yüzde)

5

7

9

11

13

15

17

19

21

23

25

01

-08

02

-08

03

-08

04

-08

05

-08

06

-08

07

-08

08

-08

09

-08

10

-08

11

-08

12

-08

01

-09

02

-09

03

-09

04

-09

05

-09

06

-09

07

-09

08

-09

09

-09

10

-09

11

-09

Uzun Vadeli Repo Đhalelerine Başlanması (19 Haziran 2009)

Faiz Đndirim Sürecinin Başlaması(20 Kasım 2008)

Enflasyon Raporu (27 Temmuz 2009)

Politika Faizleri

Ticari Krediler

Tüketici Kredileri

* Ağırlıklı ortalama akım faiz oranları. Kaynak: TCMB

21

* Kasım 2009 itibarıylaKaynak: BTOM , TCMB

Ticari Faaliyetler

Karşılıksız Banka Çek Adetinin Takas Odasına Đbraz Edilen Toplam Çek Adetine Oranı

(Ocak 2005 – Kasım 2009, yıllık yüzde)

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

99 Ç

1

99 Ç

4

00 Ç

3

01 Ç

2

02 Ç

1

02 Ç

4

03 Ç

3

04 Ç

2

05 Ç

1

05 Ç

4

06 Ç

3

07 Ç

2

08 Ç

1

08 Ç

4

09 Ç

3

-45

-30

-15

0

15

30

45

Açılan Şirket Sayısı ve GSY ĐH Đmalat Sanayi(1999 1.Ç – 2009 3.Ç, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre

değişim, yüzde)


2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

01-0

5

04-0

5

07-0

5

10-0

5

01-0

6

04-0

6

07-0

6

10-0

6

01-0

7

04-0

7

07-0

7

10-0

7

01-0

8

04-0

8

07-0

8

10-0

8

01-0

9

04-0

9

07-0

9

10-0

9

3 Aylık hareketli ortalama

2006 2007 2008 09-I 09-II 09-III 09-IV*5.14 5.39 5.01 8.44 8.58 7.13 5.81

Yüzde Değişim 07 08-IV 09-I 09-II 09-IIIĐmalat Sanayi 5.6 -10.8 -21.8 -11.2 -3.9Açılan Şirket 5.0 -31.4 -30.6 -15.8 -2.8

Đmalat Sanayi

Açılan Şirket

3.91

7.39

0

2

4

6

8

10

12

01-0

7

03-0

7

05-0

7

07-0

7

09-0

7

11-0

7

01-0

8

03-0

8

05-0

8

07-0

8

09-0

8

11-0

8

01-0

9

03-0

9

05-0

9

07-0

9

09-0

9

11-0

9

Türkiye’de Enflasyon Geli şmeleri

Kaynak: TÜĐK, TCMB Kaynak: TÜĐK, TCMB

Tüketici Enflasyonu(Ocak 2007 – Kasım 2009, yıllık yüzde değişim)

Çekirdek Enflasyon Göstergeleri(Ocak 2007 – Kasım 2009, yıllık yüzde değişim)

Vergi Etkisinden ArındırılmışÖKTG-I Endeksi

5.53

11.99

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

01-0

7

03-0

7

05-0

7

07-0

7

09-0

7

11-0

7

01-0

8

03-0

8

05-0

8

07-0

8

09-0

8

11-0

8

01-0

9

03-0

9

05-0

9

07-0

9

09-0

9

11-0

9

22

23

Para Politikası Duru şu

Kaynak: Merkez Bankaları, TCMB

Gelişmekte Olan Ülkelerde Politika Faiz Oranlarının De ğişimi

(Ekim 2008 – Aralık 2009, yüzde puan)

Enflasyon Hedeflemesi Yapan Geli şmekte Olan Ülkelerde ve Türkiye’de Politika Faiz Oranı

(Ocak 2007– Aralık 2009, yüzde)

Kaynak: Merkez Bankaları, TCMB

Türkiye

Enflasyon Hedeflemesi Uygulayan Gelişmekte Olan Ülkeler

-1.62-1.75-1.75

-2.00-2.25-2.25

-2.50-2.50-2.50

-3.00-3.75-3.75

-5.00-5.00

-5.25-5.25

-6.50-7.00

-7.75-10.25

-12 -10 -8 -6 -4 -2 0

ÇinUkraynaTayvan

FilipinlerRomanya

G. KorePolonyaTaylandĐsrail

EndonezyaMeksika

MısırBrezilya

GüneyMacaristan

PeruKolombiyaĐzlanda

ŞiliTürkiye

4

6

8

10

12

14

16

18

20

01.07 07.07 01.08 07.08 01.09 07.09

24

Para Politikası Duru şu

Seçilmi ş Ülkelerde Enflasyon ve Politika Faiz Oranı(Aralık 2009, yüzde)


Politika Faizi Oranı

2010 Enflasyon

BeklentileriReel Politika Faiz Oranı

Şili 0.50 2.65 -2.09Tayland 1.25 3.00 -1.70Kore 2.00 2.90 -0.87Çek C. 1.00 1.50 -0.49Filipinler 4.00 4.20 -0.19Türkiye 6.50 6.56 -0.06Meksika 4.50 4.35 0.14Malezya 2.00 1.75 0.25Polanya 3.50 2.60 0.88G.Afrika 7.00 6.00 0.94Macaristan 6.25 4.00 2.16Çin 5.31 2.75 2.49Brezilya 8.75 4.40 4.17

Enflasyon

Enflasyon Gerçekle şmeleri, Tahminler ve Hedefler(Ocak 2009– Haziran 2012, yüzde)

*Enflasyonun taralı alan içinde kalma olasılığı yüzde 70’tir.

Kaynak: TCMB.

-9

-7

-5

-3

-1

1

3

5

7

9

11

13

2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3

2009 2010 2011 2012

Yüz

de

Tahmin Aralığı* Çıktı Açığı

2009 için Belirsizlik Aralığı Yıl Sonu Enflasyon Hedefleri

Kontrol Ufku

25

Türkiye - Yunanistan Kar şılaştırması

Türkiye ve Yunanistan Kamu Borcu (2002 –2010, GSYĐH’ye oranı, yüzde)

Kaynak: Bloomberg, Hazine, TCMB

Türkiye-Almanya ve Yunanistan-Almanya 10 Yıllık Hazine Đhraçları Getiri Farkı

(Ocak 2009 – Aralık 2009)


26

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

01-0

9

02-0

9

03-0

9

04-0

9

05-0

9

06-0

9

07-0

9

08-0

9

09-0

9

10-0

9

11-0

9

12-0

9

Türkiye - Almanya Getiri Farkı

Yunanistan - Almanya Getiri Farkı

0

20

40

60

80

100

120

2002 2004 2006 2008 2010

YunanistanTürkiye

27

23 Aralık 2009

TÜRKĐYE CUMHURĐYET MERKEZ BANKASI

Aktif Đşadamları ve Sanayiciler Derne ği Sunumu

Dr. M. Đbrahim TurhanBaşkan Yardımcısı

Turhan Aisds Tcmb

News & Politics

Transcript of Turhan Aisds Tcmb