Türkiye Değerler Araştırması 2012

03.10.2012

TÜRKİYE DEĞERLER ATLASI 2012 YILMAZ ESMER

• SOSYOLOJİK ANLAMDA DEĞER NEDİR?

• TOPLUMUN DEĞERLERİNİ BİLMEK NE İŞE

YARAR?

http://www.bahcesehir.edu.tr/files/files/bau1.jpg

03.10.2012


ÖNYARGIMIZ

BİR TOPLUMDA

SİYASETİ, EKONOMİYİ, SOSYAL YAŞANTIYI vs

ANLAYABİLMEK İÇİN

O TOPLUMUN

KÜLTÜREL YAPISINI (ZİHİN YAPISINI)

ANLAMAK GEREKİR


03.10.2012


Saf âdem odur ki tahrir-i kâideden umar

medet,

Cümle kâideyi rezil eden değil mi ki zihniyet?

Hâlisâne tanzimi dahi ifsad eyler sui niyet,

Gam kanunla biteydi çeker miydi beşer hep

eziyet?

Mustafa Nafi


03.10.2012


BİR ÜLKENİN ANAYASASINDAN:

Yurttaşların,

• İfade özgürlükleri,

• Basın özgürlükleri,

• Bir araya gelme ve kitlesel toplanma özgürlükleri,

• Her türlü gösteri özgürlükleri

YASA İLE TEMİNAT ALTINA ALINMIŞTIR.

Yurttaşların,

KİŞİ DOKUNULMAZLIKLARI YASAL GARANTİ ALTINDADIR.

MESKEN DOKUNULMAZLIĞI VE HABERLEŞMENİN GİZLİLİĞİ KANUNLA KORUNUR.


03.10.2012


SORU:

ACABA BU MADDELER (VE ÖZGÜRLÜKLERİ VE KANUN

ÖNÜNDE EŞİTLİĞİ EN İLERİ DÜZEYDE KORUYAN DAHA

BİRÇOK MADDE) HANGİ ÜLKENİN ANAYASASINDAN?

CEVAP:

• SOVYETLER BİRLİĞİ

• HEM DE SSCB’NİN “STALİN ANAYASASI” OLARAK DA

BİLİNEN 1936 ANAYASASINDAN!


03.10.2012


“Ve son bir söz: İnsanların geleceklerine

güvenmeleri, barış içinde, özgürlük içinde,

kardeşlik içinde yaşayacaklarına inanmaları,

demokrasinin düzgün işlemesi, bu güvenin temel

unsurlarından. Buna güvenen insan yatırım yapar,

tasarruf eder. Dolayısıyla ben sadece ekonomiye

odaklanıyorum ama ekonomi içinde siyasal güven

ve insanları barıştıran bir siyasi yapı çok önemli.”

Kemal Derviş, Vatan 26.9.2012


03.10.2012


Güven demişken.....

Güvenle devam edelim....

a. Geleneksel toplumda güven

b. Modern toplumda kişilerarası güven

c. Kurumlara güven


03.10.2012


Bulgularımızla ilgili 4 soru soruyoruz:

1. Son durum

2. Yıllar boyu değişim

3. Bölgelere göre farklılıklar

4. Avrupa ile karşılaştırma


03.10.2012


*Türkiye, dünyada kişilerarası güvenin en düşük

olduğu ülkelerden biri.

*Bu durum 1990’dan beri hiç değişmiyor. (Ancak

10 kişiden biri, genelde insanlara

güvenebileceğini söylüyor.

*En düşük: Batı Anadolu ve Trakya (%7)

*En yüksek: Orta Anadolu (%16)


03.10.2012



03.10.2012


KURUMLARA GÜVEN

ORDU: 2008’den itibaren düşüş var. En son %76.

TBMM: Bugün, 1990 ile aynı noktada.

(1990:%58; 2011-12:%58)

HÜKÜMET: 1996-2001 arasında dramatik düşüş.

Sonra, bir artış trendi. (2001:%29;son:%62.

AB: Çok dalgalı. (1990:%36;En son:%39)


03.10.2012


DİNİ DEĞERLER

*TÜRK TOPLUMU, AVRUPA’NIN, HATTÂ DÜNYANIN EN DİNDAR TOPLUMLARINDAN

*DİNİN, TÜRKLERİN YAŞANTISINDA ÇOK ÖNEMLİ YERİ VAR

*BÜYÜK ÇOĞUNLUK DİNİ BU DÜNYA İLE DEĞİL, ÖLÜMDEN SONRASI İLE İLİŞKİLENDİRİYOR


03.10.2012


DİNİN ESAS ANLAMI "Din Esas Olarak Ölümden Sonrasına Anlam Kazandırır" Diyenlerin Oranı

77

7574

75 75

81

85

80

73

66

71

85

40

45

50

55

60

65

70

75

80

85

90

Erke

k

Kadı

n

18-2

4 ya

ş

25-3

4 ya

ş

35-4

9 ya

ş

50+

yaş

Diplo

mas

ız

İlkok

ul

Orta

-Lise

Ünive

rsite

Kent Kır

Cinsiyet Yaş Grubu Eğitim Yerleşim Yeri

%


03.10.2012



03.10.2012


Dinin Esas Anlamının Kurallara Uymak Olduğunu Düşünenler

67

62

58

60

65

73

69 69

62

55

60

72

40

45

50

55

60

65

70

75

Erke

k

Kadı

n

18-2

4 ya

ş

25-3

4 ya

ş

35-4

9 ya

ş

50+

yaş

Dip

lom

asız

İlkok

ul

Orta

-Lis

e

Üni

vers

ite

Kent Kır


%


03.10.2012



03.10.2012


Bazı Avrupa Ülkelerinde Tanrı'nın Önemi Cetveli

Ortalama Puanları

(ülkeler oran olarak en yüksek dini gruba göre sınıflandırıldı)

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Türkiye 1996

Türkiye 2001

Türkiye 2008

Türkiye 2011

Arnavutluk

Azerbaycan

KKTC

Kosova

Fransa

Hollanda

İrlanda

İtalya

Malta

İsveç

Danimarka

Norveç

Britanya

Bulgaristan

Belarus

Rusya

Yunanistan

Gürcistan

Çek Cum.

MÜ

SLÜ

MA

NK

AT

OLİ

KP

RO

TE

ST

AN

OR

TO

DO

KS

Çek Cumhuriyeti'nde çoğunluk bir dine bağlı

değil


03.10.2012


30 Gün Oruç Tutan VE 5 Vakit Namaz Kılan (Toplam Örneklem Üzerinden)

29

21

36

14

19

27

49

61

38

1514

28

30

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

TÜRKİYE Erkek Kadın 18-24 yaş 25-34 yaş 35-49 yaş 50+ yaş Diplomasız İlkokul Orta-Lise Üniversite Kent Kır


%


03.10.2012



03.10.2012


KENDİLERİNİ 'DİNDAR' OLARAK TANIMLAYANLARIN ORANI:1990-2011

75

80

82

85 8586

90

9392 92

58

60 60

6766

7374

7975

80

70

76

8280

75

88

96

88

48

73

57

7978 81

8583

40

50

60

70

80

90

100

1990 1996 2000 2001 2006 2011

Erkek

Kadın

Diplomasız

Üniversite mezunu

18-24 yaş

Toplam18-24 yaş

Erkek

TÜRKİY

E

Kadın

Üniversite

mezunu

Diplomasız


03.10.2012


90 90 9195 97

100

85

32 32 32

41 4245

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100S

ırb

ista

n

Aze

rba

yca

n

Arn

avu

tluk

Bo

sna

-He

rse

k

Gü

rcis

tan

Ko

sova

TÜ

RK

İYE

Be

laru

s

Çe

k C

um

.

İsve

ç

Est

on

ya

Fra

nsa

Bri

tan

ya

En çok dindar En az dindar

KİŞİLERİN KENDİLERİNİ 'DİNDAR' OLARAK TANIMLAMA ORANLARININ

EN DÜŞÜK VE EN YÜKSEK OLDUĞU AVRUPA ÜLKELERİ


03.10.2012


10 maddelik dindarlık ölçeği: 1- Din sizin için önemli mi?

(çok önemli = 1 puan)

2- Çocukta dindarlık önemli mi?

(evet = 1 puan)

3- Oruç tutar mısınız?

(kaç gün tuttuğuna bakılmaksızın, evet = 1 puan)

4- Namaz kılar mısınız?

(ne sıklıkta kıldığına bakılmaksızın, evet = 1 puan)

5- Son kurban bayramında ailenizde kurban kestiniz mi?

(evet = 1 puan)

6- Ramazanda öğle yemeklerinde lokantalar kapatılmalı mı?

(evet = 1 puan)

7- Kadınların mayo giymesi günah mı?

(evet = 1 puan)

8- Kendinizi dindar bir kişi olarak mı görürsünüz?

(evet = 1 puan)

9- Tanrı’nın sizin hayatınızdaki önemi

(cetvelde 9 veya 10 = 1 puan)

10- Evrim mi yaratılış mı?

(yaratılış = 1 puan)


03.10.2012


10 MADDELİK DİNDARLIK ÖLÇEĞİ ORTALAMALARI

6.946.84

7.04

6.59 6.59

7.00

7.46

8.10

7.44

6.48

6.02

6.79

7.20

5

5.5

6

6.5

7

7.5

8

8.5T

ÜR

KİY

E

Erk

ek

Ka

dın

18

-24

ya

ş

25

-34

ya

ş

35

-49

ya

ş

50

+ y

aş

Dip

lom

ası

z

İlko

kul

Ort

a-L

ise

Ün

ive

rsite

Ke

nt

Kır



03.10.2012



03.10.2012


SİYASAL İDEOLOJİ:

SOL-SAĞ YELPAZESİ


03.10.2012


CETVEL ORTALAMALARINA GÖRE:

TÜRKİYE,

47 AVRUPA ÜLKESİ İÇİNDE EN SAĞDA

Türkiye 2011 ortalama puanı 6.4.

47 Avrupa ülkesi içinde en sağda olan Gürcistan’ın puanı

6.3


03.10.2012



03.10.2012


KİMLİK, AİDİYET, MİLLİYETÇİLİK

*Türk ve Müslüman kimliklerinin önceliği

sorulduğunda, üçte iki çoğunluk Müslüman

kimliğine öncelik veriyor. 1990’dan bu

yana oran pek değişmiyor.

*Toplumun dörtte üçü Türk olmaktan “son

derece gururlu”. Ancak bu oran bölgelere

göre değişiyor.


03.10.2012



03.10.2012


KADIN-ERKEK İLİŞKİLERİ

Değerler Açısından,

TÜRK TOPLUMUNU AVRUPA

TOPLUMLARINDAN AYIRAN EN

ÖNEMLİ ÖZELLİKLERDEN BİRİ:

KADIN-ERKEK EŞİTSİZLİĞİ ve KADINA

BİÇİLEN TOPLUMSAL ROL


03.10.2012


INGLEHART VE NORRIS’İN

CİNSİYET EŞİTLİĞİ ÖLÇEĞİNDE,

TÜRKİYE

60 ÜLKE ARASINDA 48inci SIRADA


03.10.2012


"Ailenin Reisi Erkek Olmalıdır" İfadesine Katılanlar

76

81

71

67

75

7980

87

81

73

63

72

84

30

40

50

60

70

80

90Er

kek

Kadı

n

18-2

4 ya

ş

25-3

4 ya

ş

35-4

9 ya

ş

50+

yaş

Dip

lom

asız

İlkok

ul

Orta

-Lis

e

Üni

vers

ite

Kent Kır

TÜRKİYE Cinsiyet Yaş Grubu Eğitim Yerleşim Yeri

%


03.10.2012


"Kadın Her Zaman Kocasına İtaat Etmeli" Görüşüne Katılanlar

64

69

59

56

66

61

71

76

70

60

51

59

74

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Erke

k

Kadı

n

18-2

4 ya

ş

25-3

4 ya

ş

35-4

9 ya

ş

50+

yaş

Dip

lom

asız

İlkok

ul

Orta

-Lis

e

Üni

vers

ite

Kent Kır


%


03.10.2012


"Üniversite Eğitimi Kız Çocuklardan Çok Erkek Çocuklar İçin Önemlidir" Görüşüne Katılanlar

33

35

31

3332

31

36

46

32 32

25

28

41

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50E

rkek

Kad

ın

18-2

4 ya

ş

25-3

4 ya

ş

35-4

9 ya

ş

50+

yaş

Dip

lom

asız

İlkok

ul

Ort

a-Li

se

Üni

vers

ite

Ken

t

Kır


%


03.10.2012



03.10.2012


İşsizlik Sorunu Varsa İşe Almada Erkeklere Öncelik Verilmesi Gerektiğini Düşünenler, 1996-2011

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

80

85

90

1996 2000 2001 2006 2008 2011

%


03.10.2012



03.10.2012


"Henüz İlkokula Gitmeyen Bir Çocuk, Annesi Çalışırsa Bundan Zarar Görür" İfadesini Onaylayanlar

9

20 20

37

43

50

69

73 73

80

85

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Danimarka Norveç İsveç Belçika Bulgaristan Almanya KKTC G. Kıbrıs Yunanistan TÜRKİYE Azerbaycan

%


03.10.2012


“ERKEKLER KADINLARDAN DAHA İYİ

SİYASETÇİ OLUR” GÖRÜŞÜNE

KATILANLAR:

1996 %66

2000 %62

2006 %62

2011 %71


03.10.2012


“Hâli vakti yerinde her bekâr erkeğin,

mutlaka [karısı olacak] bir eşe ihtiyacının

bulunduğu, evrensel kabul görmüş bir

gerçektir.”

Jane Austin, Pride and Prejudice


03.10.2012


"Evlilik Modası Geçmiş Bir Kurumdur" Görüşüne Katılanlar

4

6

8

10

11

12

18

27

29

31

31

34

35

0 5 10 15 20 25 30 35 40

Gürcistan

TÜRKİYE 2011

TÜRKİYE 2008

Malta

İzlanda

Kosova

Polonya

Bulgaristan

Almanya

Avusturya

İspanya

Belçika

Fransa

%


03.10.2012


Bir Erkekle Sürekli Bir Hayatı Olmayan Kadının Çocuk Yapmasını Onaylayanların Oranı

7

7

11

12

28

33

40

40

42

46

49

56

57

58

58

68

70

80

89

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

TÜRKİYE 2008

TÜRKİYE 2011

Azerbaycan

KKTC

Arnavutluk

İtalya

İrlanda

Kosova

Almanya

Yunanistan

Polonya

Belçika

Hollanda

Bosna-Hersek

Fransa

Danimarka

Hırvatistan

İspanya

İzlanda

%


03.10.2012


1990-2011/12

NELER DEĞİŞTİ?

NELER AYNI KALDI?


03.10.2012


6.98 7.01

2.613.01

2.382.04

3.38

4.02

0

1

2

3

4

5

6

7

8

Dindarlik Kadının Toplumsal Statüsü Siyasal Katılım Hoşgörü

1990-2011/12 Karşılaştırması (0-10 puan arası ölçekler)

1990

2011


03.10.2012


ve muhafazakârlık...

Türkiye muhafazakârlaştı mı?


03.10.2012


Muhafazakârlık Ölçeği’nin boyutları: 1. Din (4 soru)

2. Kadın hakları (4 soru)

3. Aile (3 soru)

4. Siyasal ideoloji (1 soru)

5. Milliyetçilik (2 soru)

6. Cinsel özgürlük (2 soru)

7. Otoriter eğilim (1 soru)

8. Kadercilik/özgür irade (1 soru)


03.10.2012


Muhafazakârlık Ölçeği:

100 üzerinden Türkiye ortalamaları

1990 60.34

2001 64.80

2011 63.00


03.10.2012


Demografik Değişkenlere Göre Muhafazakârlık Ölçeği Ortalamaları: 1990 ve 2011

55.4

66.2 68.0

38.5

61.359.2 57.3

64.059.7

65.568.8

54.8

63.2 62.8 62.065.0

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

18-24 yaş 50+ yaş Diplomasız Üniversite

mezunu

Erkek Kadın Kent Kır

1990

2011


03.10.2012



03.10.2012


İstanbul

Batı Anadolu

Akdeniz Orta Anadolu

Karadeniz

G.D. Anadolu

Doğu Anadolu

İzmir

0Hayatı idame ettirme

değerleri

Kendini ifade etme

değerleri

Ge

len

ek

sel

De

ğe

rle

rS

ek

üle

r-R

asy

on

el

De

ğe

rle

r


03.10.2012


Erkek

Kadın

18-24 yaş

25-34 yaş

35-49 yaş

50+ yaş

Diplomasız

İlkokul

Orta-Lise

Üniversite

Kent

Kır

AKP

CHP

MHP

Geleneksel

Değerler

Seküler-

Rasyonel

Değerler

Hayatı idame ettirme

değerleri0

Kendini ifade etme

değerleri


Türkiye Değerler Araştırması 2012

Documents

Transcript of Türkiye Değerler Araştırması 2012