Sanayi Devrimi Avrupa’da 18. Sanayi Devrimi Avrupa’da 18. ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların üretime uygulanması ve buhar üretime uygulanması ve buhar gücüyle çalışan makinelerin gücüyle çalışan makinelerin makineleşmiş endüstriyi makineleşmiş endüstriyi doğurması, bu gelişmelerin de doğurması, bu gelişmelerin de Avrupa’daki sermaye birikimini Avrupa’daki sermaye birikimini arttırmasına denir.arttırmasına denir.

Tüm dünyada Tüm dünyada feodalizmden kapitalizme feodalizmden kapitalizme geçişi sağlamış.geçişi sağlamış.

Sanayi devrimi, emeğin Sanayi devrimi, emeğin değil sanayinin ve değil sanayinin ve sermayenin yükselmesidir.sermayenin yükselmesidir.

Makinelerin çalışması ve üretimin Makinelerin çalışması ve üretimin gerçekleşmesi için gücü tüketilmiş gerçekleşmesi için gücü tüketilmiş emekçinin yeniden güçlendirilmesi, emekçinin yeniden güçlendirilmesi, bozulan sağlığının göreceli olarak bozulan sağlığının göreceli olarak iyileştirilebilmesi ve sürdürülebilir iyileştirilebilmesi ve sürdürülebilir üretim gücünün korunması gerekiyordu.üretim gücünün korunması gerekiyordu.

Her yerden “yeter artık, güneş ışığı Her yerden “yeter artık, güneş ışığı görmek istiyoruz” çığlıkları görmek istiyoruz” çığlıkları yükseliyordu.yükseliyordu.

1856’da Avusturyalı 1856’da Avusturyalı emekçiler, sanayiciler gibi emekçiler, sanayiciler gibi düşünmüyorlardı. düşünmüyorlardı.

Makine yalnıca bir makinedir.Makine yalnıca bir makinedir.

Sekiz saatlik iş günü için Sekiz saatlik iş günü için gösterilerin başlaması bu döneme gösterilerin başlaması bu döneme ilişkindir ve bu süreçte emekçiler, ilişkindir ve bu süreçte emekçiler, üretimden gelen güçlerini üretimden gelen güçlerini kullanarak, makine sahiplerinin kullanarak, makine sahiplerinin anlayacağı bir dil ile konuşmaya anlayacağı bir dil ile konuşmaya karar vermişlerdir: Bir günlük karar vermişlerdir: Bir günlük makineleri susturacaklar, makineleri susturacaklar, çalışmayacaklar, işi bırakacaklardır. çalışmayacaklar, işi bırakacaklardır.

21 Nisan 1856 bu gücü sınamak, 21 Nisan 1856 bu gücü sınamak, bu dili kullanmak için önemli bir bu dili kullanmak için önemli bir tarihtir ve bu tarihten sonra hiçbir tarihtir ve bu tarihten sonra hiçbir şey 21 Nisan 1856’dan önceki gibi şey 21 Nisan 1856’dan önceki gibi olmayacaktır. olmayacaktır.

Avustralya’dan sonra 1 Mayıs’ı Avustralya’dan sonra 1 Mayıs’ı ve bugün iş bırakmayı ve bugün iş bırakmayı kararlaştıran ikinci ülke, kararlaştıran ikinci ülke, Atlantik’in kıyısındaydı ve Atlantik’in kıyısındaydı ve kapitalizmi en vahşi biçimde kapitalizmi en vahşi biçimde geliştirerek, emperyalist biçime geliştirerek, emperyalist biçime dönüştürecek olan dönüştürecek olan ABDABD’deydi.’deydi.

Bu gösteriler 1 Mayıs’ı izleyen Bu gösteriler 1 Mayıs’ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam etti günlerde tüm harareti ile devam etti ve 4 Mayıs’ta kanlı Haymarket Olayı’na ve 4 Mayıs’ta kanlı Haymarket Olayı’na yol açtı.yol açtı.

İşçi önderleri Albert PERSONS, Adolph İşçi önderleri Albert PERSONS, Adolph FISCHER, George ENGEL ve August FISCHER, George ENGEL ve August SPIES, 1 Mayıs 1886 yılında 8 saatlik iş SPIES, 1 Mayıs 1886 yılında 8 saatlik iş günü mücadelesinde önderlik yaptıkları günü mücadelesinde önderlik yaptıkları için idam edildi. için idam edildi.

Albert PERSONS isimli işçi, özür Albert PERSONS isimli işçi, özür dileme şartıyla affedileceğinin dileme şartıyla affedileceğinin söylenmesi üzerine, mahkeme söylenmesi üzerine, mahkeme heyetinin karşısında tarihe geçecek heyetinin karşısında tarihe geçecek sözlerini söyledi: sözlerini söyledi: "Bütün dünya "Bütün dünya biliyor suçsuz olduğumu. Eğer biliyor suçsuz olduğumu. Eğer asılırsam cani olduğumdan değil, asılırsam cani olduğumdan değil, emekçi olduğumdan asılacağım."emekçi olduğumdan asılacağım."

1889`da toplanan İkinci 1889`da toplanan İkinci Enternasyonal’de (Uluslararası İşçi Enternasyonal’de (Uluslararası İşçi Kongresi) Fransız bir işçi Kongresi) Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada gününün tüm dünyada “Birlik, “Birlik, mücadele ve dayanışma günü ”mücadele ve dayanışma günü ” olarak kutlanmasına karar verildi. olarak kutlanmasına karar verildi. Böylece ikinci gösteri 1890 yılında Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi. yapılabildi. 1 Mayıs, sanayi 1 Mayıs, sanayi devriminin yarattığı işçi sınıfının devriminin yarattığı işçi sınıfının tarih sahnesinde yer alışının tarih sahnesinde yer alışının günüdür. günüdür.

ÜLKEMİZDE 1 MAYISÜLKEMİZDE 1 MAYIS

““Dolaşacaktır en şanlı elbisesiyle; Dolaşacaktır en şanlı elbisesiyle;

işçi tulumuylaişçi tulumuyla     Bu güzelim memlekette      Bu güzelim memlekette

hürriyet…”hürriyet…”                                                                                                                                                                                                                                                                    

     Nazım Hikmet     Nazım Hikmet

Türkiye işçi sınıfı tarihinde 1 Mayıs’ın Türkiye işçi sınıfı tarihinde 1 Mayıs’ın kutlanması Cumhuriyet Türkiye’si kutlanması Cumhuriyet Türkiye’si öncesine, Osmanlı dönemine kadar öncesine, Osmanlı dönemine kadar gitmektedir. gitmektedir.

İlk kutlama 1909 ylında Üsküp ve İlk kutlama 1909 ylında Üsküp ve Selanik’te yapılmıştır. Selanik’te yapılmıştır.

İstanbul’daki ilk 1 Mayıs kutlaması ise İstanbul’daki ilk 1 Mayıs kutlaması ise 1912’de yapıldı. 1912’de yapıldı.

1912-1921 yılları arasında savaşın ve iç 1912-1921 yılları arasında savaşın ve iç politikaların etkisiyle herhangi bir kutlama politikaların etkisiyle herhangi bir kutlama yapılmazken, 1921 yılı 1 Mayısı işgal yapılmazken, 1921 yılı 1 Mayısı işgal kuvvetlerine karşı anti-emperyalist bir kuvvetlerine karşı anti-emperyalist bir gösteriye dönüştürülerek kutlandı. gösteriye dönüştürülerek kutlandı.

4 Mart 1923’te gerçekleşen İzmir 4 Mart 1923’te gerçekleşen İzmir İktisat Kongresi’nde işçi temsilcisi İktisat Kongresi’nde işçi temsilcisi delegelerin önerisiyle 1 Mayıs’ın işçi delegelerin önerisiyle 1 Mayıs’ın işçi bayramı olarak kutlanması ve tarım bayramı olarak kutlanması ve tarım dışı işlerde 8 saatlik işgünü dışı işlerde 8 saatlik işgünü uygulanması kararlaştırıldı. uygulanması kararlaştırıldı.

1924 yılında 1 Mayıs kutlamaları 1924 yılında 1 Mayıs kutlamaları dönemin hükümeti tarafından dönemin hükümeti tarafından yasaklanmıştır. yasaklanmıştır.

1925 yılında çıkarılan Takrir-i Sükun 1925 yılında çıkarılan Takrir-i Sükun yasası gerekçe gösterilerek 1 Mayıs’ta yasası gerekçe gösterilerek 1 Mayıs’ta yürüyüş ve miting düzenlenmesine yürüyüş ve miting düzenlenmesine izin verilmedi. izin verilmedi.

1935 yılında çıkarılan “Ulusal Bayram 1935 yılında çıkarılan “Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun” ve Genel Tatiller Hakkında Kanun” adıyla çıkarılan düzenleme ile 1 Mayıs adıyla çıkarılan düzenleme ile 1 Mayıs “Bahar ve Çiçek Bayramı” olarak “Bahar ve Çiçek Bayramı” olarak genel tatil günlerine dahil edildi. genel tatil günlerine dahil edildi.

1975 yılında 1 Mayıs, yarım asırlık bir 1975 yılında 1 Mayıs, yarım asırlık bir zamanın ardından, İstanbul zamanın ardından, İstanbul Tepebaşı’nda yapılan bir toplantıyla Tepebaşı’nda yapılan bir toplantıyla kutlandı.1976 yılında on binlerce işçi kutlandı.1976 yılında on binlerce işçi 1 Mayıs’ta Taksim Meydanı’ndaydı. 1 Mayıs’ta Taksim Meydanı’ndaydı. DİSK tarafından düzenlenen miting DİSK tarafından düzenlenen miting için Beşiktaş’tan başlayan yürüyüş için Beşiktaş’tan başlayan yürüyüş Taksim’de son bulmuş ve kitlesel bir Taksim’de son bulmuş ve kitlesel bir 1 Mayıs kutlaması gerçekleştirilmişti.1 Mayıs kutlaması gerçekleştirilmişti.

1 Mayıs 1977..1 Mayıs 1977..

1 Mayıs 1977 günü İşçi Bayramı`nı kutlamak 1 Mayıs 1977 günü İşçi Bayramı`nı kutlamak üzere çeşitli illerden İstanbul’a gelen üzere çeşitli illerden İstanbul’a gelen yaklaşık 500 bin kişi DİSK’in organizasyonu yaklaşık 500 bin kişi DİSK’in organizasyonu önderliğinde Taksim Meydanı`nı doldurdu. önderliğinde Taksim Meydanı`nı doldurdu. Katılımın yüksek olması sebebiyle kortejlerin Katılımın yüksek olması sebebiyle kortejlerin alana girmesi uzun sürmüş, miting de alana girmesi uzun sürmüş, miting de uzamıştır. Saat 19.00 sularında dönemin uzamıştır. Saat 19.00 sularında dönemin DİSK başkanı Kemal Türkler konuşmasının DİSK başkanı Kemal Türkler konuşmasının sonuna geldiğinde etraftan silah sesleri sonuna geldiğinde etraftan silah sesleri duyulmaya başlandı. Sular İdaresi binasının duyulmaya başlandı. Sular İdaresi binasının üstünden ve meydandaki otelin çeşitli üstünden ve meydandaki otelin çeşitli katlarından açılan bu ateş sonucu insanlar katlarından açılan bu ateş sonucu insanlar panik halde kaçmaya başladı, kısa bir süre panik halde kaçmaya başladı, kısa bir süre içinde Etap Marmara Oteli`nin üst içinde Etap Marmara Oteli`nin üst katlarından da ateş açıldı.katlarından da ateş açıldı.

İnsanlar panik halde kaçmaya İnsanlar panik halde kaçmaya çalışırken panzerler de kalabalığın çalışırken panzerler de kalabalığın arasına doğru girmeye ve kitleleri arasına doğru girmeye ve kitleleri sıkıştırarak Kazancı Yokuşu’na itmeye sıkıştırarak Kazancı Yokuşu’na itmeye başladı. Kalabalığa ateş açılıyordu başladı. Kalabalığa ateş açılıyordu fakat polis ateş açanlara değil, fakat polis ateş açanlara değil, kalabalığın üstüne saldırıyordu. Bir kalabalığın üstüne saldırıyordu. Bir kamyonun tıkadığı Kazancı kamyonun tıkadığı Kazancı Yokuşu’ndan aşağıya kaçmaya çalışan Yokuşu’ndan aşağıya kaçmaya çalışan kalabalığı daha da korkutmak için bir kalabalığı daha da korkutmak için bir daha ateş açıldı. İnsanlar panzerler daha ateş açıldı. İnsanlar panzerler altında kalarak ve birbirlerini ezerek altında kalarak ve birbirlerini ezerek kaçmaya devam etti. kaçmaya devam etti.

28 kişi ezilme ya da boğulma 28 kişi ezilme ya da boğulma nedeniyle, nedeniyle,

5 kişi vurulma nedeniyle, 5 kişi vurulma nedeniyle, 1 kişi de panzer altında kalarak 1 kişi de panzer altında kalarak

yaşamını yitirdi. yaşamını yitirdi. Yaklaşık 130 kişi de yaralandı. Yaklaşık 130 kişi de yaralandı.

Ölenlerin çoğu Kazancı Yokuşu'nun Ölenlerin çoğu Kazancı Yokuşu'nun başında, park edilmiş kamyon başında, park edilmiş kamyon yüzünden sıkışarak ölmüşlerdi. yüzünden sıkışarak ölmüşlerdi.

470 kişi göz altına alındı fakat 470 kişi göz altına alındı fakat hiçbirinin olayla ilgisi kurulamadı. Ateşi hiçbirinin olayla ilgisi kurulamadı. Ateşi kimin açtığı tam olarak kimin açtığı tam olarak belirlenememiş, olay halen belirlenememiş, olay halen aydınlatılamamıştır. aydınlatılamamıştır.

1978′de 1 Mayıs yüzbinlerce kişi 1978′de 1 Mayıs yüzbinlerce kişi tarafından Taksim Meydanı’nda tarafından Taksim Meydanı’nda kutlandı. kutlandı.

1979`da Sıkıyönetim Komutanlığı 1979`da Sıkıyönetim Komutanlığı İstanbul`da miting yapılmasına izin İstanbul`da miting yapılmasına izin vermedi, sokağa çıkma yasağı ilan vermedi, sokağa çıkma yasağı ilan etti. Buna rağmen İstanbul etti. Buna rağmen İstanbul sokaklarında yüz binlere ulaşan sokaklarında yüz binlere ulaşan rakamlarla korsan 1 Mayıs kutlandı. rakamlarla korsan 1 Mayıs kutlandı.

1981`de Milli Güvenlik Konseyi 1 1981`de Milli Güvenlik Konseyi 1 Mayıs`ı resmi tatil günü olmaktan Mayıs`ı resmi tatil günü olmaktan çıkardı. çıkardı.

12 Eylül Darbesinin ardından ’89 12 Eylül Darbesinin ardından ’89 Bahar Eylemleri’yle darbeci baskı Bahar Eylemleri’yle darbeci baskı ortamının etkilerini üzerinden atan ortamının etkilerini üzerinden atan Türkiye işçi sınıfı 1 Mayıs’a yeniden Türkiye işçi sınıfı 1 Mayıs’a yeniden merhaba diyerek alanlara çıktı ve merhaba diyerek alanlara çıktı ve önce İstanbul’da ardından ülkenin önce İstanbul’da ardından ülkenin bütün kentlerinde 1 Mayıs’ı coşkuyla bütün kentlerinde 1 Mayıs’ı coşkuyla kutladı.kutladı.

2008 Nisan’ında, 1 Mayıs’ın 2008 Nisan’ında, 1 Mayıs’ın “Emek “Emek ve Dayanışma Günü”ve Dayanışma Günü” olarak olarak kutlanması kabul edildi.kutlanması kabul edildi.

22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir.tatil ilan edilmiştir.

Günlerin bugün getirdiği baskı zulüm ve kandırGünlerin bugün getirdiği baskı zulüm ve kandırAncak bu böyle gitmez sömürü devam etmezAncak bu böyle gitmez sömürü devam etmezYepyeni bir hayat gelir bizde ve her yerdeYepyeni bir hayat gelir bizde ve her yerde

1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı işçinin emekçinin bayramıDevrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramıDevrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı

Yepyeni bir güneş doğar dağların doruklarındanYepyeni bir güneş doğar dağların doruklarındanMutlu bir hayat filizlenir kavganın ufuklarındanMutlu bir hayat filizlenir kavganın ufuklarındanYurdumun mutlu günleri mutlak gelen gündedirYurdumun mutlu günleri mutlak gelen gündedir

1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı işçinin emekçinin bayramıDevrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramıDevrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı

Vermeyin insana izin kanması ve susması içinVermeyin insana izin kanması ve susması içinHakkını alması için kitleyi bilinçlendirinHakkını alması için kitleyi bilinçlendirinBizlerin ellerindedir gelen ışıklı günlerBizlerin ellerindedir gelen ışıklı günler

1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı işçinin emekçinin bayramıDevrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramıDevrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı

Ulusların gürleyen sesi yeri göğü sarsıyorUlusların gürleyen sesi yeri göğü sarsıyorHalkların nasırlı yumruğu balyoz gibi patlıyorHalkların nasırlı yumruğu balyoz gibi patlıyorDevrimin şanlı dalgası dünyamızı kaplıyorDevrimin şanlı dalgası dünyamızı kaplıyor

Gün gelir gün gelir zorbalar kalmaz giderGün gelir gün gelir zorbalar kalmaz giderDevrimin şanlı yolunda kül gibi savrulur giderDevrimin şanlı yolunda kül gibi savrulur gider

AYDAN DEMİRKIRANAYDAN DEMİRKIRAN

20064700162006470016

DİDEM ÖZTÜRKDİDEM ÖZTÜRK

20064700572006470057