Tử Siêu Y Thoại - Scan

301
 A Ƥ bh  U =  BH YV B Z[FÍY  (4>>8- 4659)

Transcript of Tử Siêu Y Thoại - Scan

  • Lng V : NGUYN T SIU (1887- 1965)

  • LI GII THIU

    I. - SO Lc TIU S: Lng y Nguyn T Siu (1887 - 1965) c cc bt danh Nguyn An Nhn, Lin Tm lo nhn, Hoa Cng. Nguyn qun x Hng Ngi, huyn Thch Tht, ngoi thnh H Ni. Tr qun: s 8 ng Yn Ph, phng Trc Bch, qun Ba nh - H Ni.

    Xut thn trong mt gia nh nho hc, thn sinh G nhn, bo huynh T ti Hn hc, bn thn qua Tam trng vo nm cui ch thi c c, chuyn sang thi c bng quc vn. Do lng y Nguyn T Siu hot ng trong lnh vc vit vn dy hc v lm ngh Dng y.

    V vit vn, chuyn v lch s tiu thuyt, thi gian 20 nm (1925 - 1945) xut bn hn 20 cun vi ni dung c v lng yu nc, chng cng quyn ngoi xm, tiu biu nh nhng cun Ting sm m dng, Hai B dnh gic, Vua b Triu, Vua B Ci, inh Tin Hong, Vit Thanh chin s, Trn Nguyn chin k, .... C nhng cun b thc dn Php v chnh quyn ng thi tch thu, cm lu hnh, bn thn tc gi b qun thc nguyn qun. Trong thi gian b qun thc, tc gi va tip tc vit vn, va dy hc, va lm ngh Dng y v vit, dch hn 20 cun sch Dng y mang bt danh Nguyn An Nhn, l nhng tc phm y dc hc qu. Tiu biu nh cc b sch vit: Y hc tng th, Y hc ton th, Sch thuc tr em. Sch thuc Ph n, Chm cu sd b thc hnh v cc sch dch nh Hong d' Ni knh, Ngoi cm thng tr,

  • Khn ha Thi chn, Tn Chm cu hc v.v ... c nhiu ngi tm c v p dng, sau ny tr thnh nhng lng y ct ti nng, c ting tm. Cun T Siu y thoi l tc phm cui cng ca tc gi.

    Ngoi cng vic vit vn, vit v dch sch Dng y, Dc hc v hnh ngh Dng y, tc gi tng tham gia Ch tch mt trn Lin Vit tnh Sn Ty, Ph Ch tch y ban khng chin hnh chnh tnh Sn Ty, y vin Ban chp hnh Trung ng Hi Dng y Vit Nam cc kha I v II (1957 - 1965).

    II. - NI DUNG TC PHM T SIU Y THOI: Bn tho gm 7 cun vit trn v hc sinh, bt u vit nm 1962 v kt thc nm 1964, trnh by 204 iu theo th ti ty bt, da vo s hc tp v kinh nghim, nhng tm c trong qu trnh khm cha bnh v nghin cu, thu hoch c kinh nghim ca cc bc danh y tin bi, kt hp vi bnh lun, nhn xt xoay quanh y dc hc. D c bn in tng i t yu cu m qu bn ang cm trong tay, chng ti c ngh lng y Nguyn Thin Quyn, th nam ca lng y Nguyn T Siu hin l Ch tch Hi Y hc dn tc H Ni sp xp thnh chuyn mc gip bn tham kho c thun tin, mt s a danh vit trong bn tho, chng ti cng i li cho ph hp vi c gi hin nay. Mt s cu tc gi vit bng ch Hn v nhng cu th c dn ra trong tc phm, cng c lng y Nguyn Thin Quyn chuyn ra m Hn Vit tin in n.

    "Khng mt i mt kinh nghim, mt di sn qu no ca ngi xa li trong bt k nn vn ha ngh thut, k thut no ..." l tinh thn, l ng li ca ng v Nh nc ta. v vy chng ti ngh rng T Siu y thoi, s l ti liu b ch cho cc bn tm hiu, nghin cu Dng y v chc chn l gdp c nhiu thc t lm sng cho ng nghip y dc hc.

    * * *6

  • CNG MT TC GI:

    A . SCH YHC

    I. SCH BIN SON

    Yhc tng th Y hc ton th Sch thuc Hi Thng Ln ng Sch dv xem mch Sch thuc kinh nghim Sch thuc n b Sch thuc tr em Sch thuc cha au mt Sch thuc cha u si Hc tp l lun ngy Bnh Ni khoa Dng Chm cu s b thc hnh Tnh dc T Siu y thoi

  • II. - (SCH DCH)

    Hong Ni kinh T vn Hong Ni kinh Linh Khu Chm cu lm sng tr liu hc Tn Chm cu hc Chm cu i thnh Chm cu hc ging ngha Khn ha Thi chn Ngoi cm thng tr

    B. SCH VAN HC - LCH s - TM L X HI TIU THUYT

    Gm cu kh Trn Nguyn chin k Hai B nh gic Vua B Ci inh Tin Hong Ft# Thanh chin s Ci nn vn chng Bn i xa

    JL

  • S nghip vn chng ca T Vn hu Nguyn Trai

    Vua B Triu L i Hnh' inh ni cnh mai Ting sm m ng B tnh ni sng Sng cht v tin L Vn Duyt h thnh Ph Xun L Vn Duyt ving Gia Long Vit Nam lch i anh hng khng chin

    cu quc s ca ...

    9

  • CHNG

    NHN THC V Y O

    IU 2. O LM THUC KH

    Khu Hoi T vit bi ta tp L h huyn gim ca Thch, c cu: "Bt tri thin a nhn bt kh gi ngn y,

    DIU 1. Y GI TN TM

    Mt danh y triu Mn Thanh bn Trung Quc thng ni: "Y gi tn tm, tu th thin h v bt kh tr chi bnh; k bt tr gi giai ng chi tm v tn d" (Ngi thy thuc nn c tm long ci i khng c mt loi bnh tt no l khng cha khi; s d c bnh cha khng khi, u do mnh cha ht lng thi...). Hi Thng Ln ng cng vit bi Tiu dn trong tp m n: "Ngi ta khi m au, em c tnh mng gi vo trong tay ngi thy thuc. Nu gp bnh bin kh khn m khoanh tay t chi khng cha, th i cn qu chi ngi thy thuc y n ? Vy d bit l bnh cht n ni, cng ch nn bo nh cho gia nh bnh nhn bit, cn t bn thAn ng thy vn phi c gng nghin cu suy ngh, ha may cn cu vn c phn no, tuyt nhin khng nn "thy sng c m r tay cho"".

    Xem hai cu ni ca hai v trn, tht ng l danh y.

  • bt thng Nho, Pht, Tin bt kh gi ngn y (Khng hiu bit tri, t, ngi, khng th cng ni ngh lm thuc; khng thng sut Nho, Pht, Tin, khng th cng ni ngh lm thuc mi nghe nh qu vin vng, ngi ch hc khoa hc y i nay cng khng khi cho l vin vng. Nhng nu hc thuc Ni kinh cho tht k, th nhn thy khng c g l vin vng m u l chnh xc.

    DIU 3 . DO LM THUC NN UYN BC

    Cc bc danh y i xa dng thuc cha bnh, trc nh lp ngn, thng hay mc ci bnh "thin chp", ngha l ch trng mt ng hng ring, ... nh Lu H Gian chuyn v kh hn, L Dng Vin chuyn v n b, Chu Dan Kh chuyn v t m, Trng Cnh Nhc cng chuyn v n b, Trng T Ha chuyn v cng h, v.v... Cc v , tuy u c s trng, u c cng b sung thm l lun cho nn Dng y, nhng v c "s thin nn khi trc th lp ngn khng khi biu hin ra thi ch bai cng kch ln nhau, khin ngi i sau, nu ch c c c mt b th tin ngay b hon ton ng, ri cng c tun theo ci "s thin ca b m hnh ngh, m "cu nhn th'! V vn ny, Trung Quc tuy cng co mc, nhng sch v c nhiu, s lu hnh d di, nn ngi c ch mun tham kho cng d dng. Cn nh nc ta, v ngnh y dc, tuy cng c giao lu vi Trung Quc t lu, nhng v thc t, cc y th cng khng lu truyn sang c my. C chng, ch cc nh i gia th phit, c m nhim chc v ng y, phc v cho vua cha v gia nh vua cha th mi cd y , nhng h ch gi lm gia bo chc v ca h c bn lu mi mi.. Cn em m lu truyn ra ngoi dn gian rt

    11

  • him. Do , cc nh lng nc ta i trc, phn nhiu ch c c c my b nh Y hc, Cm nang, Cnh nhc, Th th, Vn bnh v.v... V th nn kin thc v chyn mn cng khng khi c hn v c "s thin". T Linh Thai c cu: "Bt bc cc qun th bt nng vi y" (Khng xem rng ht mi sch, khng th lm ngh y). Li ni tuy cd v t ph, nhng xt cho k th tht rt ng.

    DIU 4 . I DIU V Y THUT

    Tit Su Ngm son b Su ngm y chu, trong c on ni: "Phm nhng bnh m i nay gi l thng hn u thuc v loi bnh n nhit c. Cn nh nhng chng hu ca cc bi Ma Qu v Thanh Long... thuc thin Thi dng th c rt t. Khi bnh mi pht sinh ch nn dng Thng s hp vi Lng cch tn, va tn biu t, va thanh l nhit, bnh nhn s ra m hi nhm nhp m khi ..."

    Li ni: "... Phm thm bnh 1 nhit, nn ly cc chng trng biu hin nh li nhun hay ro, bnh nhn c kht hay khng lm ch yu".

    Xt v lch s hnh ngh ca Su Ngm khng c pht t my, sut i trong vng khn qun ... Nhng xt v hc thc v l lun th c th gi l giu. Con tru c hai sng th phi thiu mt hm rng, con chim c hai cnh th li ch cd hai chn ... Ci qi lut "tha tr" , c l khng ai trnh c chng?

    12

  • U 5. M LC CNG QUYr ca t h y th u c ()

    Ngi thy thuc cha bnh, khng nhng phi co hc thut tinh tng, khng sao nhng thuyt c, m cng khng cu n thuyt c, li cn cn phi c m lc mi nm vng c lp trng, khi thy sng c m r tay cho. Xem y n ca Vng Mnh Anh, thy c nhiu trng hp ng cha ti tnh v cng quyt. Th d.

    Mt ngi n b va mi hm trc, n hm sau b ngay chng i t, ri pht nhit, knh quyt, hn, cung. Mnh Anh ti thm, mch Huyn, Hot, c l vn ra nh thng. Chn xong, Mnh Anh ni: "y l mt chng b phc th t thai tin, tha th khi mi huyt h, m tr m pht sinh. Lin ct cho mt thang ln, ni dung cd cc v nh: T gic, Linh dng gic, Huyn sm, Trc dip, Tri mu, Hoa phn, Chi t, Kh luyn, Kim ngn hoa v.v... Ung ht mt thang, khp mnh mc lm nt lm tm m chng "knh khi, tinh thn cng tnh to. Ri cho ung thm vi thang kh v "thanh tc na, khi hn.

    Xem y n trn ny, ta nhn thy: Sau khi mi c mt ngy m pht sinh chng hu kh nng. Nu gp lng y cu n thuyt "sau khi k hn lng" m dng n dc dn b huyt, hoc dng n dc b nguyn kh v.v... th bnh tt cng thm nng, m c khi khng th cu. Mnh Anh i chng dng thuc, cng quyt dng phng php "thanh nhit tc phong kt qu ch mt thang m thu c hiu qu r rt. Tht l va c Dm li va co Thc. Xem n ny, cng nhn thy Mnh Anh bin chng lun tr rt tinh t. Cn c vo vn chn: "c l vn ra", nn khng dng n loi thuc hnh ; cn c vo "mch Huyn", nn bit l Can phong ni ng; cn c vo "mch Hot" nn bit

    13

  • l m nhit lm hi. Cn s d dm on ! "thai tin phc th" l cn c vo chng "pht nhit, knh quyt Vy ta c th noi tom li rng: n l m t bnh n thai tin phc th , nhn sau khi d, huyt h, m khuy, m tr m kch dng phong dng\ V ngha s phng th l: "tc phong t m , ra sch v lm m t dm nhit". Mnh Anh k tha hc thuyt nSn hu bnh knh , ly t m tc phong lm ch yu" ca Dip Thin S v Ng Cc Thng m vn dng mt cch linh hot. Ng Cc Thng c ni: "Trong Tm in ni:

    "Huyt h m hi ra, gn mch khng c g nui,dng, phong li lt vo lm cho cng thm knh (thn th cng ), l bnh ti Cn. Vong m huyt h, dng kh lin b quyt (b t li lnh i), m hn t li lm cho ut t thm, th vng u v m mt... l bnh ti Thn. V cha tn dch, ti khp cc Tng; mt tn dch th V to, i trng s mt thm nhun, sinh ra chng i tin kh. l bnh ti tn dch. Ba loi bnh trn tuy khc nhau, m nguyn nhn do mt huyt v tn dch th nh mt V u l nhng loi bnh him m sau khi u c th c". Ti ngh ba loi bnh trn, u c th s dng cc bi nh Tam gip phc mch, i, Tiu nh phong chu v Chuyn hp cao lm ch, Cc bi u ch trng vo*t m" . Nh ng Mnh Anh cha bnh trn l ch bt chc m khng s dng bi. Tht l "hc c m ha\

    IU 6 . DM LC CA THAYTHUC (II)

    Mnh Anh li c mt y n cha cho Trng V Nng cng rt ti tnh Y n nh sau:

    "Ma xun nm Mu Tut, vin quan T m l Trng V Nng c mun mi Mnh Anh cng n Hon Sn vi hn. Mnh Anh thy bnh ca V Nng b lu v nng, li

  • thm vic cng b bn, tm tnh khng c thoi mi, kh lng trng cy v thuc m khi c. t chi khng i, sau vl khn khon qu, nh phi cng i. Trong khi cng ngi thuyn i n Dim Kh, V Nng thut li qu trinh b bnh tnh ca mnh rt t m. Mnh Anh bng dng ct ting hi: "C l t lu n gi ng cha tng ht hi bao gi chng? V Nng ni: "Vng! D ngt hai nm nay ti khng ht hi ln no. Vy chng hay c can h g khng? Mnh Anh ni: "D l do dng kh khng c tuyn b. T xa n nay ch co ng Trng Cnh l bn ti vn , nhng cha lp phng. Gi ti xin lp mt phng gip ng, xem sao?". Ni ri lin k mt n, dng cc v: Cao ly sm, Can khng, Ng v t, Thch xng b, Gii bch (sao ru), Bn h, Qut b, T uyn, Ct cnh, Cam tho... By nhiu v lm mt thang K xong n, cho ln b ct thuc, sc thuc ngay trong thuyn. Sau khi ung nc th nht, cch chng mt gi V Nng ht hi lun 3, 4 ting. Dng c tht l ti tnh!

    Thuc v vn "ht hi", do c nng sinh l ca con ngi bin chuyn nh th no, thin Khu vn trong Linh khu c thut mt cch tng tn: Hong hi: "Con ngi c khi ht hi, do kh g gy nn?" K B p: Dng kh iu ha thun li, y Tm, pht tit ln mi th thnh ht hi...". Xem , ta nhn thy c l V Nng l mt ngi tng th dng h, nn Mnh Anh mi ch mt phng c tc dng "n kh v "tuyn kh" nh trn. Chnh hp vi ngha "dng kh iu ha thun li Ni kinh, nn mi thu c hiu qu. Do , cng chng t Mnh Anh rt kho vn dng Ni kinh. V ngha bi thuc, Thch Lan Tn trong Vng Th y n dch ch c vit: "Trong bi ny dng Ng v c ngha rt tinh. Theo nguyn tc tr liu: Mun lm cho thng, phi lm cho ging trc. Phm

    15

  • thuc v kh, cha tng khng ging c m li thng c bao gi. Thuyt ca h Thch k cng ng. Nhng ring ti th cn c mt nhn xt khc. V xem k li thut trong y n, th V Nng l mt ngi b bnh lu ngy v h yu. Nn chi dng dc cn cn phi chiu c ti th cht ca bnh nhn. Trong bi dng cc v Gii bch, Bn h, Thch xng b, Qut b, T uyn, Ct cnh... u l cc v co tc dng tuyn kh, iu kh, ging kh, thng khiu... kh mnh. Tu trung, tuy cd Nhn sm, Can khng c sc mnh "n ph dng kh" nn bt sc mnh ca cc v kia, nhng cng cn e sc khng y , khng ph hp vi th cht h yu ca bnh nhn, nn mi thm Ng v cd v "toan" lm cho lim bt thm mt phn na, ng thi li lm du c ci v "tan ca Can khng. Khng bit dng ca Mnh Anh c phi nh vy khng?

    U 7 .TLINH THAI BN VE YO

    T Linh Thai l mt i danh y i Thanh, vn sng thanh cao, nn khng ai c th da vo quyn qu mua chuc. ng thng ni: "Khng xem rng ht cc sch, khng th l lng yr.. Vn ng vit gin d v hng hn, nht, l ph phn nhng nhn thc sai lm ca cc thy thuc ng thi, li l li cng thng thit v thng thn, khng km phn "cht st, chm inh" nh thy Mnh Kha. Nh bi lun v "Y gia" tc l mt thin ph phn v hnh ng ca cc y gi i by gi. ng vit:

    "Y gi trnh hn km khng u, im ny ai cng r. Nhng nu thc tm cn thn th cng cha n ni git ngi. Nu li xoay ra mu toan la di, thi tai hi tht khng th lng. Hoc t ra k phng lp d, hoc dng nhng v him di i; hoc dng nhng loi thuc b nhit nh Sm Nhung xu phng bn giu sang; hoc

    16

  • ------

    thc danh l phng thuc ca thn tin la di ng kh di; hoc t ra cc lun iu qui g vin vng, da i ly ting; hoc ba t lm cc thuyt ca sch c; kinh xa nt chng khoe ti; hoc bit l bnh ny th ai cng hiu, ii nn ra mt ci tn bnh khc t ra mnh l hc rng bit su; li nh cha bnh Thng hn v ma ng, li gia thm v Hng nhu vo trong bi thuc cha Thng hn, ri ru rao l th bnh.... Thc ra th Hng nhu ht kh v, lm nh vy chng qua ch l mt cch bp ... Li c k cha bnh nhit m li gia Ph t vo trong lng dc m bnh khi, ri ndi ba hoa rng bnh o chnh l chn hn... c bit u rng Ph t h luc ti trm ln, cn c chi l tn nhit na... Nhng hng ngi chng qua ch l mun di ngi cu li, hoc gi cng c hiu i cht y l, nhng v tm lng t li qu nng, thi cng kh lng thu c kt qu*..

    Xem nhng li miu t v hnh ng ca cc "danh yM (ch danh y l ranh mnh) trn, ta nhn thy: thin l tuy khng ng pHong, m nam bc sao li cng li, c l i cha bao gi xoa b c ch "ng, th con ngi cng cha bao gi gt ra ht c nim "t"?

    IU . HIU DNG Y HY NHN XT NG Y

    Phng ngn c cu: "Bit th tha tht, khng bit th da ct m nghe..." Trong Lun ng c cu: "Bit th ni l bit, khng bit th ni l khng bit; nh vy tc l bit - Tri chi vi tri chi, bt tri vi bt tr, th tri d". Nhng th no l "bit", th no l "khng bit", phn bit cho c rnh mch im ny tht rt kh. v i cn ct hng ngi khng bit m t cho l bit, li ch ngi khc l khng bit... th lm th no m bit c ch khng bit ca ngi d?

    ' 17

  • c
  • chnh l gc ca sinh mng. Nu mch Thn b khng km st, m d nng cng c th sng, mch Thn b b km st, bnh d nh cng c th cht. Bi Thn b thng tc l Tin thin b thng, do Hu thin l V cng b t r m khng khi tai hi. Phm ngi m lu m khng cht, l do Thn thng cha ti V; nu ti V, tt s cht. Cho nn, ci b quyt on bnh l hai "Thin". Mt thin b thng th m, c hai b thng th cht. Bnh th khi n c hai Thin u thng, m c cha rt ngu; nu c hai u cha b thng m cht, l ngi cha lm cho cht. Khi lm sng khng bit nm vng hai im l ngi cha bit lm thuc. Ngi bit lm thuc, cn phi nm vng hai im nh hng iu tr v tin thoi.

    DIU 10. DNG THUC KHNG NN CU N

    Y lm tn lun ca Lc L Kinh c on ni: "Ngi ta du di trong ma nng nc, m vn mnh khe nh thng l nh c nguyn kh bn vng, thng c th t. Theo thi quen ca ngi i, c n ma H, thng em bi Hng nhu m ung thay nc. Nhng khng bit rng Hng nhu tnh v tn n, c th lm tu tn mt chn kh; Hu phc kh lc cay v mnh, lm tiu tn nguyn dng, s m li cho Th t phm vo... Tht l tai hi. Li c ngi chuyn pha Lc nht tn ung. Khng bit rng Cam tho tnh tuy bnh ha, nhng nu l ngi thng c chng bng y, th suyn v bng nhiu tch tr, cng khng nn dng, Hot thch c tc dng li khiu; ngi biu h m ung n, thng lm cho v kh km bn cht; ngi c chng di tinh m ung n, thi "tinh quan" li cng lng

    (* ) Tinb Cuan: ca xut tinh, ng dn tinh-B.T.

    19

    I. -

  • lo... Li cha thy u m b hi. Ngi c ch dng sinh, nn thn trng.

    IU 11. BN B PHP TC TR LIU

    "Tc nhn tc dng: Thng nhn thng dng" l hai phng php "quyn bin" trong nguyn tc tr liu ca ng V. Trc khi mun s dng phng php , cn phi bin chng lun tr cho tht tinh xc, khng mt cht hm h, mi t c mc ch yu cu, tri li nu "bin lun khng tinh th s i n tnh trng "h h, thc thc" gy nn tai v rt d. Ti hnh ngh y hn 50 nm, gp nhng trng hp phi s dng n n m vn phi lo lng tng gi tng pht, nghe t ting ni, hi th, trng tt lc co tay lc dui chn, c lc qun c n, mt c ng, bao gi thy bnh tnh chuyn hng c ng nh mong mi ca mnh, l gi mi nh tr t c gnh nng, ni nim sung sng c phn hn c nhng thn nhn ngi bnh.

    Xin k li mt trng hp ti cha cho em b Nguyn Ton nm 1962 lm th d:

    Em Nguyn Ton mi y tui ti, b bnh nn ma, a tho, ming kht, nc tiu v t, lc khc lc nn khng nht nh. Lc u mt lngy dng thuc "tiu o" v "li thy" cho ung lun hai thang, khng cht cng hiu. Sau ng ta li ct bi V linh tn gia gim cho ung. Khi ung bi , em b i ra ra ton nc trong m sc xanh, khng cht mi phn, cng bc dc, cng kht nc, cng nn ma. T hm b bnh n hm qua 5 ngy m ngy th 4 v th 5 li nng hn trc nhiu, trn trc sut m, khng lc no yn. By gi b m em b mi mi ti n cha. Qua s nhn xt v hnh sc v hi ngi nh v qu

    20

  • trnh ca bnh, ti nhn thy: By gi ng ma ndng nc, hai kh thp nhit ang cng tranh ginh. Trong Trng V ca em b vn c tch nhit, li kt hp vi thc n ng cha tiu nn chi mi biu hin a ra ton nc trong m khng mi thi ^ trn trc vt v khng my lc yn...Gi li cho ung bi V linh lm cho Trng V cng thm kh ro, c cht nc no bi tit ra ht, m cn b th vn ng; ng mun ra m khng ra c, nn mi qun rut m khc.

    Sau khi nhn xt k cng, ti lin p dng phng php "Thng nhn Thng dng" "cng kch kh tr". Bi thuc nh sau: Di hong (tm ru) 1 . c. - Ch thc (sao) 1 . c.- La bc (sao) 2 . c. - Mch nha 1,5 . c. - Hot thch 6 . c.

    By nhiu v lm mt thang sc vi mt bt ri nc, cn cn lng bt, chia ung lm 3 ln, cch 2 gi ung mt ln. Sau khi ung ln th nht, cch chng mt gi, thy em b nh rm, c mi phn. Ung ln th hai cng cch hn mt gi, em b a ra khng phi l nc trong na, m' ton l nhng cht ly nhy, c ln c nhng cht nh thc n cha tiu, a xong, em b nm im lm khng nhc nhch, c nh hong s chy n ndi vi ti. Ti nghe ni cng ngc nhin, vi ti thm, thy em b nm thip trong lng m, hi th u n, tuy ng m thnh thong vn mt v, nut sa ng c. By gi ti mi nhn ra khng phi l bin chng, m ch l m lu mt mi y thi. Cch chng mt gi, lin i ra mt bi rt di, ri tnh dy, chi a ti tnh nh lc cha m. Tip ti cho ung thm mt thang "Ha trung thanh nhit" na, hon ton bnh phc.

    Ngh li t ltt bt u chn tr, n lc hon ton bnh khi, tuy ch trong vng c 3 ngy v ung c 2 thang thuc m chnh t chn thn mnh tn bao nhiu lo ngh, qua

    21

  • my ln hi hp... mi thu Q cht thng li cui cng. Ngh lm thuc kh khn v vt v nh vy . Th m c lm ngi vn coi l rt d, li mun li dng lm k sinh nhai... Tht bun!

    IU 12 . CHA BNH KHNG NNCH DA VO B THUC KINH NGH M

    Chung Tha L vit bi ta B t hoa y knh ca Giang Hm n, on u c my cu:.., cc kh phong hn th thp ngoi gii t nhin, u da theo th cht ca mi ngi nhim bnh, li da theo kh hu ca hon cnh a d gy nn chng trng vn khng phi cng chung mt li; ngay nh 2 ngi cng mc mt bnh, nhng ci nguyn nhn nhim bnh v hon cnh gy nn chng trng cng phn nhiu khng ging nhau.. ." Chung tuy khng phi l thy thuc m cn bit c nh vy, sao thy c nhiu ngi chnh l thy thuc, khi lm sng li c da vo nhng bi thuc kinh nghim cha ngi khc iu tr, khng cn bit "nhn thi, nhn a, nhn nhn, nhn bnh l g... Tht ng bun!

    IU 13. CHA BNH NN BI N HA

    Trong mt nm c 4 ma, mi ma c mt kh hu ring. Con ngi trong khong kh giao, tt ph thch ng vi kh hu sinh trng; ngi lm thuc tt cng phi theo kh hu iu chnh tt bnh ca con ngi. T nh ma Xun m, ma H nng, nguyn kh con ngi do m bi tit mt nhiu, v nguyn kh bi tit mt nhiu nn m tinh thng b hao tn. Vic dng thuc phi nn ch ti dng m. Ma Thu mt, ma Dng lnh, dng kh con ngi do m cng ph tim tng. V dng kh cn

    22

  • c tim tng, khng nn khai thng, vic dng thuc cng phi ch ti dng dng. d l ty theo kh hu ca tng ma n nh phng php tr liu. Ch yu l b sung vo ch thiu cho c iu ha thch ng vi kh hu Tbn ngoi. Tuy nhin, vn trong mt kh hu m m lnh khng iu. T nh: gp ngy ndng nc qu , con ngi phn nhiu b cm th. Nhng t nhin tri ni cn ging, ma trt xung, lc th li cm hn. Bnh th th cn phi gii th, bnh hn th cn phi khu hn... Nh vy l ty theo kh hu dng dc. ch mi l mt phng din; li cng cn c khi hon ton khng th da theo kh hu m cn phi cn c vo bnh tnh. Nh nhng ngi m h, d ng gia ma ng, m m tinh khuy kit, thy khng , khng ch c ha, do dng khng c ni nng ta, tit ra ngoi thnh chng nhit, hoc li m hi tot ra m a, ...gp tnh trng o, cn phi dng thuc dng m, nhng loi thuc nh Da hong, Ng v, Mit gip, Cu k, V. V. . . u cn phi s dng. Nu li c da vo thi bnh m dng cc v tn n, th cht nh tr bn tay. Li nh nhng ngi dng h, d ng gia ma H, m v dng kh khng y , khng bo v c b phn biu, do biu b h, khng chu c phong hn, sinh ra gh rn s lnh rt, mun c n thc nng v mc o m. D l kh hu bn ngoi tuy nng, cng khng chng c chn dng h bn trong, nn bnh mi thuc h hn, m cn phi dng thuc n b iu tr. Nhng loi thuc nh Sm, K, Qu, Ph. . khng th b qua. Nu c da theo kh hu m dng thuc kh hn, th cng cht rt chng. li l mt trng hp "b thi theo chng.

    Tm li, bnh tnh thin bin vn ha, ngi lm thuc cng phi thin bin vn ha. Theo thi, theo chng, cu t b thin, nguyn tc tuy nht nh, m bnh tnh khng nht nh... ta c th c da vo nguyn tc m khng hi n s bin ha ca bnh tnh c sao?

  • IU 14. T CHC PHNG T

    V phng php t chc phng t, cc y th phn nhiu cn c vo Ni kinh m nhn nh: nhng v no ch tr vo bn bnh l "qun, cn cc v gip "qun th l "thn, l "t, s" V. v.. nu chi c

  • thi m mt con ng cho Thy kh thm nhun thch ng vi ci kh Xun sinh.

    Bn nguyn nhn k trn, tuy khng ging nhau m chng hu biu hin th nh mt. Nhng m phn ch yu ca n th khng ngoi "thy cang lm hi. N h thn hon l mt phng theo quy lut "Tha ch"; N g v t tn l mt phng theo qui lut "ha sinh". C hai phng hp mt thnh bi T thn hon l theo qui lut "ch, sinh", "ch sinh" th "ha", chng tit t lu ngy s khi. l theo qui lut bin ha ca ng hnh t chc thnh phng. Xem , mun t chc mt phng tr bnh, c phi l vic d dng u.

    IU 15. "CANG HI, THA CHE'

    l ng y, ai cng bit hc thuyt Ng hnh l mt phn rt quan trng. Trong hc thuyt Ng hnh th qui lut "Cang hi tha ch li rt phc tp. C nm vng c qui lut , khi lm sng bin chng lun tr mi ng, m tin hnh liu php mi khi sai lm. i vi qui lut , ti cha dm ni l nm vng, nhng cng xin th phn tch s qua my nt ra sau y:

    Con ngi da vo kh thnh hnh; nu kh mt s qun bnh th s sinh bnh. Cho nn mt khi Can mc vng qu, Can s thnh "cang". Can "cang" th hi T; T b hi th khng sinh c Kim, ng thi khng phng c Thy. Cho nn Mc "cang" th Kim Thy u b thng. Lc nn ph Kim lm ch yu. Kim c ph th ch c Mc m Mc s bnh; Mc c bnh, th s ha vi Th m Thy khng trn ln c; Kim s c sinh.

    25

  • Nu Ph Kim vng qu, th Ph s thnh "cang". Ph "cang" th khng sinh c Thy m hi Mc. Mc b bnh th T cng b tn. Lc , nn ph Ha ch Kim; Ha vng thi Kim s m m bnh; Kim bnh th sinh c Thy, ng thi li ch c Mc; Mc c s ch th s ha m khng hi n T.

    Li nh T V b thp nhit v n ung, ngh ngi qu th kh ca T V s "cang"; T Th "cang" th s lm hi n Thn m khng sinh c Kim, Kim yu th "ha nguyn" Ca Thy s b tuyt, do Thn li cng suy. Lc nn "s" Mc ch Th, Th c bnh th Kim vi Thy u c bnh.

    Li nh Thn b "cang" th Thy trn; Thy trn th s mt ci chc nng lu hnh ca n m khng sinh c Mc, Mc b thng th "t" s xm phm sang Th, do T V cijng b thng. Lc nn b Ha sinh T; T vng th Thy c ci ch m c bnh.

    Tdm li, Ha cang, Thy cang, Mc cang, Kim cang... u c th lm ly n T. T b ly th kh ca Hu thin s b thng; kh ca Hu thin b thng, th Tin thin cng khng hon thnh c ci nhim v "sinh sinh". Cn phi dng phng php np kh iu tr. Bi V kh l dng ca Trung Th, T kh l m ca Trung Th. T khng nh c dng ca V kh, th phn nhiu "h hm; y khng nh c m ca T kh t.h khng ly g vn ha m "chuyn du" ti 5 tng. T khng "chuyn du, th Tm cng khng ly g phng dng ha thnh sc ; Tm khng ha c thnh sc , th Tm Ha yu khng ch c Kim; Kim khng c ci ch, th ci chc nng h ging khng tin hnh c... n lc th trong 5 tng s c th u mt mc qun bnh. Li nh: T kh do Tm m n

    26

  • Ph; Ph c kh s pht trin c ci chc nng "h ging, vo Tm thnh huyt, vo Can v T cng thnh huyt, vo Thn th thnh tinh, chnh bn tng th thnh "dch" - (tc cht lng, cng l huyt). Nm tng u ha mi c th cng sinh khc ln nhau, cng sinh, khc, ch, ha m khng c "qu" v "bt cp, nh vy gi l kh c qun bnh S d c s khng c qun bnh, hoc do cm nhim phi lc kh, th l "ngoi thng" m mt s qun bnh, hoc do ung n, tnh dc v tht tnh th l "ni thng" m mt s qun bnh. Tin thin mt s qun bnh, s nh hng n Hu thin; Hu thin mt s qun bnh s nh hng n Tin thin. H c s nh hng, th phn nhiu i n tnh trng Thn khng "np kh". Cho nn y gi trc ht phi xt r nguyn nhn pht bnh ng thi li phi xt xem tng no "cang", tng no yu. "Cang" th ly tha" ch, bi con c th bo c th cho cha; "yu th tm v phng din "sinh ha", bi "ch* th s sinh ra ha, tn ly T lm ch cht. V kh ca 5 tng, u phi da vo T Th dn kh ti ni ngun gc ca Tin thin, do m mi bnh u tiu tn.

    U 16 . BNH TI PHT KH CHA

    Nhng bnh pht sinh bi tht tnh - nht l n - sau khi khi, phi ht sc gi gn, mi khi ti pht. Nu li ti pht th cu vn rt khd, xin dn mt kinh nghim ca ti lm th d: Anh Nguyn Tin Thnh, 20 tui, b bnh ho th ra huyt. C n qu tra v chiu th da nong hm hp, m thng mng di. Mt lng y dng biT vt, gia Thin ng, Mch ng, Tri mu, Hong b... Cha ti hn na nm, li thm chng au v trng bn sn tri, khng nm nghing sang bn tri c. Ting ni dn dn khn i;

    27

  • khi n ung thng hay "lm ging mun nn; thn th gy rc su b mch u Huyn Sc... Thy bnh tnh nh trn, lng y y t chi khng cha na. By gi ngi nh mi mi ti n chn tr

    Ti trng sc mt trng bt, li l m c km thm sc xanh; hi n s i li, th noi l yu qu khng i li c. Ti ngh bng: y l mt chng kh h huyt nhit. Can mch li rt Huyn. Huyn l do Mc kh qu vng, T Th li b thng khng thng c huyt... Lc bt u tt do c vic g ut c cu gin m pht sinh bnh; ri li do loi thuc hn lng lm hi, nn mi n ni n vo th lm ging, v thn th gy cm... Kinh n. "T V mt khi b h, Ph kh s b tuyt trc... v Ph Kim bt tc, nn Can Mc li cng khng c g ch\ Do , trc m, huyt, u kt ng ti Ph khiu, cho nn mi ho v khn ting; v ng ti Can, nn sn bn tri khng th nm p xung ging c... Bnh tnh tuy nguy ngp nhng may l thanh nin, nn cn c hy vng, lin dng:

    Sm i quang 2 -c. Mit gip 5 .c. Bch thc, Bch trut, Phc linh, Trn b, Thng tho, Bi mu, mi v 0,7 .c. Ct cnh 0,5 .c.

    Cc v lm mt thang, cho ung lun 30 thang, cc chng u gim, ting ni trong, v nm nghing v bn tri c. K , ti li luyn cho 1 cn bi Di to hon iu dng. Sau khi ngh thuc, ti dn li: "Bnh khi tuy ng mng, nhng mch Huyn cha ht hn. Cn phi trnh mi s lao tm, lao lc mt thi gian lu. Nu l li kinh ng, lm cho huyt li dn ra, khng cn cch no ngn c u... Anh ta vng li. T tinh thn ngy cng vng, thn th ngy cng bo, sc lc ngy cng khe, qua6 nm binh an v s Mt hm VI vic "kt ton qu lao tm,

    28

  • ng thi li xy ra mt vic cu gin. Tc thi huyt li tro ra, y my bt ln.. Tc thi mi trn xm xt v sng vu, m hi tot ra m a... Khi ti ti chn, mch ri lon khng cn th t g na. Anh ta gi ngi nh i i ngoi. Ti bo mi ngi xung quanh: Du hiu cht r, m dng ly tuyt ri! Ni xong quay ra, mi n ca th anh ta cht.

    i khi nh n ci cht ca anh Tin Thnh m c git mnh s thay cho nhng ngi qu bung th, coi nh li dn d ca thy thuc phi king k sau khi khi bnh.

    17. KINH NGHIM HC TP

    Ti lm thuc ch l t hc, ch khng c thy truyn th, nn khi mi hc, v c b no l hc ngay b y, khng bit nn hc b no trc, b no sau Sau kh c qua my b nh Th Th bo nguyn, Vn bnh hi xun, Thch th t b lc v.v... Mi mn c b Thng hn lun th in ch ca Trn Tu Vin, thy tng ch, tng cu u c bao hm mt ngha rt su, khc hn vi loi sch mnh c qua my nm trc. Lin m ra say m, sut nm, sut thng, khng my lc l khng nghin cu Thng hn, Ti li theo phng php c sch ca Chu Hy: chp ring chnh vn ra, c i c li, t mnh suy ngh, bao gi khng th hiu c by gi mi d n ch gii ra coi.. TS c nghin ngm nh th ti 2, 3 nm... Trong thi gian , i khi ngu nhin xem n cc loi sch khc... C nhng b sch v i nh Cnh nhc to n th, Lc khoa chun th n g v.v... u c cm gic nh hon ton l ph phim... ch mi lm pht chn khng mun xem. Ti m Thng hn, tin Thng hn, th hin ra i cu i:

    29

  • Tp qun thnh chi i thnh, y gia Khng t;

    Tng lc kinh chi chng tr, php b Thng hn.

    Mi ti nm 1935, 36... ti mi mua c b Ni kinh, do M Huyn Di v Trng n Am ch gii... Trong thi gian c Ni kinh th tri li, khng thy c cm gic chn nh c cc loi sch khc. Nht l sau khi c thin D php ohng nghi lun trong T Vn th t tng li t thy

    hc hn. Trong u c bao gi cng thy ln vn my vn : nc Vit mnh v phng Nam;... Nc Vit mnh vo khong gia n i v nhit i...; con ngi ty th nghi, kh hu m ph bm khc; do Th nghi, kh hu v ph bm khc, nn nguyn nhn pht bnh cng khc; do nguyn nhn pht bnh khc nn phng php iu tr v dng c tt cng phi khc"... My vn lng vng mt thi gian kh lu, mi sau mi tm ra c phng php gii quyt, tc l: "Trn tinh thn bin chng lun tr , phi theo ng nguyn tc ca Trng Cnh , cn dng dc s phng ph i nhm theo th ngh, kh hu v ph bm ca tng ngi." Do , ti da theo a l ca nc ta m chia ra thng du, trung du v h du l ba khu vc dng dc khc nhau, trong mi mt khu v^ li chia ra ng chim, ng ma, ngi ngoi bi, ngi trong ng, ngi ven sng, ngi trn i... cng u phi s dng dc vt v tr liu bng phng php khc nhau. T v sau, khi lm sng mi c ng hig d dng, khng n ni nh thi k ng say m v Thng hn, h gp mt bnh st no ngi ta mi n chn tr, u tng tng ngay l Thng hn, em cc triu chng gn cho vo kinh Thi dng khng ng, th li gn cho vo kinh Thiu dng, Dng minh, v.v... Cng nh thi k nghin cu n bnh, h gp mt bnh st no cng tng tng ngay l thuc kh

    30

  • phn hoc huyt phn, VV... Lm lc ngm ngh: hc khng ct thy tht l gian nan vt v... Ung ph mt bao nhiunm!

    IU 18. TP LUN V Y DC

    Thin "Thp di tp lun" trong an Kh tm php ct nhng cu rt hay. v d:

    1. Phm dng thuc dn kinh, chnh c 6 lng, ch nn dng thuc dn kinh na lng.

    2. Cha chng kh tx di bc ln, nn dng cc loi thuc nh Hng ph, Hong lin, Hong cm, Sn chi...

    3. Bch thc tm ru sao, cng dng vi Bch trut th b T, cng dng vi Xuyn khung th t Can, cng dng vi Sm, Trut th b kh; n ch cha chng au bng do huyt h, cn cc chng au bng khc u khng nn dng.

    4. Ngi sc mt en, khng nn ung nhiu Hong k, v l ngi kh thc m li b thm (tc l thc thc). Ngi sc mt trng khng nn ung nhiu thuc pht tn,l v ngi kh h (tc l h h).

    5. Bi Nh trn thang cha bnh "trc, gia loi thng , c tc dng lm cho i tin nhun v tiu tin y bi.

    6. Bnh hn lu ngy, cng c th dng phng php gii ut iu tr.

    7. Nhng ngi m lu, mt bng thy ni nhng im , phn nhiu cht.

    8. Phm cha bnh phi chiu c chnh kh trc.

    9. Con ngi khi nm th kh dn ln Ph.

  • 10. Phm Trung tiu c
  • IU 21. TP THUYT (UI)

    Mng trng trong v qut khng nhng c tc dng hta m, li c c tc dng kin V.

    DIU 22 TP THUYT (IV)

    Bn h phi hp vi Bi mu, lc lng ha m cng thm mnh. C cd bi "Bn bi hon, ti thng dng iu tr v m, rt cng hiu.

    IU 23. TP t h u y t (V)

    Bnh thy thng bng dng pht sinh, dng Ph bnh (bo ci) phi hp vi Trch t iu tr, rt hp. V Ph bnh l loi phong dc trong Thp; cn Trch t tuy c tc dng li thy m khng thng m.

    DIU 24. TN MN v l m t h u c (I)

    Mt ngi lng y, trong khi chn tr tt bnh, trong c tuyt i khng nn lng vng c mt b sch; nhng ngoi khi chn tr, th li tuyt i khng nn vng sch. T Linh Thai c cu: "Khng xem rng ht cc sch, khng th lm thuc", cu ni tht v v cng.

    IU 25. TN MN V LM THUC (II)

    Thng thy nhiu ngi: va b bnh Phi, va b bnh Tri. H khi bnh Phi pht trin th bnh Tri gim nh; khi bnh Tr pht trin th bnh Phi gim nh.. Xem

  • chng t thuyt "Ph vi i trng ct quan h biu l" ca ngi xa l khng phi nd m _ e ^

    IU 2S. TN MN v i LM THUC (III)

    Gp chng hn m bt tnh, li cng, cm khu, hai hm rng nghin cht... Ngoi vic chm cc huyt Nhn trung, Dng ton, li pn cu cc huyt Quan nguyn v Kh hi, rt chng hi-tnh. Nu vn cha tnh, nn thch Thp tuyn hoc 12 Tnh huyt... Nh vy m vn cha hi tnh, th e kh lng cu sng.

    IU 27. TN MN V LM THUC (IV)

    Chng ln inh sng u ngn tay ci (x u inh) chm 2 huyt Vn mn v xch trch, dng th thut t, c th khi ngay.

    DIU 28. TN MN V LM THU c (V)

    Hai huyt di huyt Quan nguyn, cng dng ch yu ca n l "t". Di huyt Quan nguyn 1. tc l Thng Huyt hi, cha ph n kinh b (huyt ny t ngi nn t khi dng); di Thng Huyt hi 1 tc tc l Trung cc, c tc dng cha chng "long b" rt hay. Ba huyt trn huyt Quan nguyn, cng dng ch yu l b. Nht l huyt Kh hi, i vi cc bnh sn i, di tinh, bng lu, i h... cng hiu rt r rt.

  • CHNG II

    L LUN V M DONG

    IU 29. VI KHA CNH CA M V DNG

    Thin Kim qu chn ngn lun trong T Vn c on ni: "Noi v m dng con ngi, th bng l m, lng l dng V.V.." Lo t li co cu: "Mun vt ta vo m m m ly dng1. V hai thuyt trn, t xa ti nay c rt nhiu nh bn tn. Khng bit cho thuyt no l ng. Theo thin ti th: ht thy mi vt u c th cht v cng dng khc nhau. Noi v cng dng th bng l dng, lng l m; ni v th cht th bng l m, lng l dng. Bi qui lut ca tri t: ln l dng, nh l m; cao l dng, thp l m; ngoi l dng, trong l m. Dch ni: "Lp ra qui lut ca tri, l m vi dng; lp ra qui lut ca t, l nhu vi cng...". Li ni: "Cn cng, khn nhu...". Nay nh ly ln nh m ni th: lng ln m bng nh; ly cao thp m ni thi. lng trn cao m c ci hnh th nh che ch, tc l ci hin tng ca tri; bng di thp m co ci hnh th nh C U ng, tc l ci hin tng ca t; ly cng nhu,

    ngoi ni' ni, th: lng cng rn m bn ngoi, bngki h r ^ 1 ^ tron ki ni v kinh mch th: dng i f 1 ing, m kinh i bng, ci xu th ca th cht

    35.

  • rnh mch nh vy. Con ngi i vi cc lo bay, chy, bi, li th trng tuy khc nhau, m bm th ci kh m dng th cng nh mt. Nu cho lng l m, bng l dng, i vi con ngi cn c th tm c, n i vi loi vt th cn ra sao? Bi vy ti ngh: lng vi bng chia ra m dng, l do s phn bit v cng dng v th cht m ni. Bt tt phi cu n thuyt no l ng hay khng ng.

    U 3 0 . NHN THC V M DNG SINH TRNG

    Dng tiu th m trng, m tiu th dng vng. m vi dng l hai yu im ca con ngi, khng th b i mt pha no, m cng khng th cho mt mt pha no. Cc y gi i nay, co ngi ni dng l trng, cng c ngi ni m l trng, u khng nu r c ci im trng yu y l ch no. Do m thnh ra sai lm khng phi nh. Phm ni "dng l trng tc l noi v chn dng ca con ngi, khng phi l ci loi cang dng nh "trng ha thc kh". Th cang dng , nh b i hn lu ngy, cn phi c ma nhun mt m mi lm du c ci kh "cang hi" ca n. Cho nn Dan Kh mi xng ln thuyt ph m, m cc loi thuc kh hn nh Hong b, Tri mu mi cn phi dng n. Nn bit rng ph. m chnh l "gip dng . Nh ni "m ! trng" tc l ni v chn m ca con ngi, khng phi l ci loi "trc m" nh "kin ngng, hn kt. Th trc m khng khc ma ng thng gi, phi nh c vng thi dng chi li, mi em li c kh 1 ha. V , cc tin hin mi xng ln thuyt "ph dng" m cc loi tn nhit nh Qu, Ph, Can khng u phi s dng. Nn bit rng: "ph dng chnh l gip mn. Bi ha nng qu th thy phi kh, thy nhiu qu th ha b tt, c hai u cn m khng th bn trng bn khinh.

    36

  • y gi nu trng m m lm hi n chn dng, hoc trng dng m lm hi n chn m, th tht l lm.

    DI 31. BN V S NGH NGM V DNG

    Phm bnh thuc v "m dng nghi t (ng n ta m hay ta dng) rt kho phn bit. Th d: chng "Quyt" cng c hai loi m dng khc nhau.

    L S Ti ni: Chng m quyt mch Trm Nhc, mng \ tay xanh xm v lnh; chng dng quyt mch Trm Hot, \ mng tay hng v nong". Ly ha im phn bit.

    vng Trc Bnh vit quyn Thng hn to t yu chp thuyt , cho rng thuyt rt ng, lu tm kinh nghim, khng bao gi sai. Nhng xem v mn bnh Dch trong Danh y loi n c chp mt n: "Thi u Thng v khong thng 6, b bnh thi dch, ming ro li kh, ru ni nh gai mt, cung hng sng au, bng y trng, n tay vo rt au, kht mun ung nc lnh, nc i v rt, ch gi c mt vi git li but khng th chu c t u l nhng chng hu cn ph h. Tri li, ton thn li lnh nh tin, m ng tay xanh xm, 6 b mch nh nh si t, phi tm mi mi thy, n tay mnh xung th khng c.Y gi dn thuyt ca Do Tit Am trong Ton sinh tp ni: "H tay chn quyt nghch, nu lnh ti khuu tay v u gi tc l m chng... Hung ch! ng ny li lnh khp c mnh? Do th li nd: "Phn bit hai chng m dng, ch cn cn c vo mch c lc..." Vy m ng ny li cn nng tay hn. Y gi da vo hai quan iin , lin cho ung Ph t thang. u Thng ung mi c mt nc thuc tc thi m ra phin to, vi gi sau th cht".. Xem y n o, ta tthn thy Mng chng ta m" cng cha cd th da vo ttch Trm Nhc, mng tay xanh v lnh" lm bng c.

    37

  • Trn y l bng chng c th "dng chng ta m, y gi nhm cho l m chng dng Ph t thang m cht. Li cn c trng hp "m chng ta dng", y gi nhm iu tr theo dng chng m cht, nh trong Chng tr ch yu ca Hong Thoi Am c chp mt bnh n nh sau:

    "Mt ngi n b sau khi tiu sn, pht st nng ti cc , ru li vng, mch Di, 3, 4 ngy cha i tin. Y gi khng bit l "chng gi ct bi Bch h thang cho ung. Ung ht mt thang, i tin i c, st nng lui, ngi nh bnh nhn u mng. Ti (Thoi Am) chn xong, bo ngi nh bnh nhn: y l mt chng "cch dng (dn kh dng) ln trn, cn phi n b, khng th li ung bi trc na. Ngi nh bnh nhn hi: "Nu l chng h, sao hm qua ung bi thuc li i i tin c v khi st? Ti (ThoiAm) ni: "Chng i tin kt rn , nh ma rt nc lng m ng c, cn mt cht kh nguyn dng b kh lnh dn nt ra ngoi, nn i tin mi tm thi thng c; cn nh st nng s d lui, cng l do b sc hn lng ln p, nn mi tm lui thi. Cn c vo mch tng tuy Ph Di m mm nh nh si t, .. by gi kp cho ung bi Bt chn thang, cng cn e khng kp cu vn.. Ngi nh bnh nhn khng tin Y gi hm trc n, thy bnh bt, li dng nguyn bi c, gia thm Mch mn, Ng v. Bnh nhn ung cha ht thang, hai mt trn ngc, ln o; s ging, qua mt m th cht..."

    Ti xt: phm hn bn trong m cch (dn) dng ra ngoi, hn ti di m cch (dn) dng ln trn... l do hin tng ca th ha "v cn". Tt phi c nhng chng trng: bc dc mun ci trung, hoc mun nm xung t mt; ru li vng nht, ming ro, chn rng hi sng, mt nh say ru (tc l i dng); hoc hai g m ng

    38

  • hng lc hng lc khng (khc vi chng thc nhit, c mt - Dip Thin S ndi: v mt i dng mn mn cd xen c sc trng), nti nng bt bt, n t m y, kht mun ung nc; hoc hng au, tuy i nc m li khng ung; ngoi da tuy rt ndng m n tay nng xung li khng thy ndng, c khi li thy lnh; hoc mnh tuy nrng m li mun mc o; nhng 2 chn tt phi lnh, nc tiu trong trng, la ra phn ln nc trong (cng ct i khi to kt), mch Trm T, hoc Ph Sc, n tay vo mun tn; cng c khi Ph i m n tay xung li v lc. Tr liu bnh ny nn dng cc loi thuc n nhit, nh Bt v thang v.v... m cho ung ngui (tc l phng php tng tr).

    Ti xt: Thnh V K vit trong "Thng hn diu bin: "Phm chng quyt, khi mi pht sinh, tay chn lnh ngay khng cht m, l do m kinh b trng hn t, dng kh khng cn y , nn cho ung bi T nghch thang; nu tay chn trc nng, ri dn dn n m, li dn dn n quyt... D l do hn t truyn kinh, nn cho ung bi T nghch tn..." S phn bit ca h Thnh tht l tinh t.

    Ti xt: Phm nhng bnh ngoi cm v kh, khc vi s truyn kinh ca bnh Thng hn, ch cn c vo li l c th chc chn. m chng cng c ru en, ru vng, nhng coi v tt phi hot nhun, m khng kh ro... im ny cn phi xem xt k lm mi khi nhm. Xem quyn Dch l t nguyn ca Vng Knh Ngha Thng Hi c chp mt y n nhu sau: "Anh h Ung b bnh dch, by gi ng v mua H, tn bnh nhn ton thn gi lnh nh ng, mch h, y gi cho ung bi T nghch, bnh cng thm kch, mi ti (Knh Ngha) ti thm, thy bnh nhn cn nt c li v mi. khp minh ni ban , thn th mi mt,

    39

  • ming ndi lm nhm khng thnh cu, mch ri lon... Ti (Knh Ngha) nh chu, khng cn cch no cu cha..."

    Xem y n ca Knh Ngha hp vi bnh ca Thi u Thang trn, ta nhn thy "m chng dng mch" nu cha nhm bng loi thuc n nhit, th cht d nh tr bn tay... Dng s l nhng no!

    DIU 32. CHA BNH PHN THEO M DONC

    Nm tng u thuc v m dng, m m ng u nh v sinh khc. Cho nn mun lm cho khe Thn (tc c Thn) tt phi bo (gi gn) Ph; bo Ph chnh l sinh Thn; mun ph T tc phi tr Can, v tr Can chnh l khi khc T. Ph T cng tc l bo Ph, v Th s sinh c Kim; bo Ph cng tc l bnh Can, v Kim c th khc c Mc. T br.h tc l Ph bnh; Can bnh tc l T bnh. Can bnh nn lm cho du (hon) trung kh, bi Can kh khng th cho "cang", Can huyt, khng th cho "khuy". l ci yu quyt cha bnh cho Can.

    U 33. NHN THC v THUYET "B DONG D SNH M"

    Xa c thuyt: b dng s sinh c m...", ti suy i tnh li, c l thuyt cha tht n. Nh con ngi m h ha to, gi li i b dng, th dng cng vng bao nhiu, m li cng kit by nhiu, hung chi dng phi nng ta vo m, m h th dng khng cn ni nng ta, ni nng ta khng cn, th cn sinh m lm sao c? V nh la phi nh nc nui dng, nu nc cn kh m li thm nh nng di xung, th la tt cht kh. Trong thi gian , ch cn c mt cch l xung mt

    40

  • trn ma ro, th la mi c th mc ln c... D l mt l bnh thng d hiu. Ring c thuyt Mb kh c th sinh huyt, tc l theo ci ngha "kim sinh c thy, khc hn vi thuyt "dng sinh c m". Nn bit rng: "b kh vi b dng vn c phn bit... Ni kinh ni: "Lao gi n chi", ch n y c hm ngha l n tn ch khng phi l "n nhit, cng mt ch m ngha khc nhau rt xa. Theo ti th m dng khng th ch b mt pha, m khng th tch ri dng, dng khng th tch ri m, m dng cng phi hp vi nhau, mun vt nh d mi sinh si ny n. Nh cc phng thuc c: Lc v hon, Phc mch thang u l loi thuc b m. M trong c phi hp vi Th du, Qu chi l dng dc; Kin trung thang, Ph t thang... u l loi thuc b dng, m c hai phng u dng Thc dc l m dc... Cc phng thuc nh vy c rt nhiu, ni khng k xit n nh cc bi T nghch thang, Ng th du thang v.v... u cha nhng chng c m khng cd dng, nn ch yu ca cc bi d l cu dng ch khng phi l b dng; li nh cc bi Bch h thang, Hong lin thang v,v .. ch yu l cha chng m thnh dng tiu, cng ch l cu m ch khng phi l b m Cng nh cu ni: "ng b m bc, khng chv th bay; m b dng tiu khng kh thi ho... Vy nhng ngi ch chuyn v b m cha hn l ng, m nhng ngi chi chuyn v b dng cng cha hn l hay.

    IU 3 4 . KHI NIM v PH DNG GIP PHN D ONG)

    Con ngi ly dng kh lm ch (tc l th kh "xung ha" ca V), dng thuc cn phi "ph dng lm u. Nh Thng tiu b vt lp, dng kh khng ging xung

    41

  • c cn phi ni rng; dng kh Trung tiu khng thng ln c, cn phi n b; dng kh H tiu khng thu tng c, cn phi np kh v Thn.

    U 35. V MT DNG NCA HI THNG LN NG

    T chn l iu kin tt yu trong lm sng, nu ch b st mt im cng rt d cha nhm. Uyn bc v tinh t nh c Hi thng, cng c kh ch bng "Vn" v "Vn khng kp MVngn v "Thit" m i n tnh trng cha nhm sut na cht ngi, nh khi c cha cho mt ngi hng xm. C t thut:

    "Mt ngi n b bn hng xdm, ang dy, cha n ung g vi ra ng lm, gp hm tri nng chang chang. Khi v nh pht st, va rt va nng, tay chn gi lnh, bng i au nh tht, li thm a chy... Dng v ma H m p my Tn chn, gm ging li cho than, m vn rt khng chu c, Bnh th rt nguy, hu nh thn cht k bn. Ngi nh n nh ti xin thuc, sau khi ti nghe ni tnh trng nh trn, in t ngh: v ma H kh m n phc bn trong, bng li i, nn t kh mi cd th tha h m lt vo c. Lin ct cho mt thang Ph t l trng bo em v sc cho ung. Cch chng v gi, thy ngi nh li n, ni rng: "Thuc va ung vo khi ming, li th ra ht ngay...*. Ti nghi b hn t ngn tr cn phi dng hn dn nhit mi thnh cng. Lin bo hy sc ly nc th hai na, ngm vo nc lnh cho tht ngui, ri cho ung... Vi g sau, ngi nh li n, ni: ln ny tuy khng th ra na, nhng bng vn au, v a bn ra tung te, th rt nguy cp... Yu cu n tn nh thm ri s ct thuc... Khi ti n thm, thy sc mt tuy ti xanh m hai mt ngu, kht, ung nc rt nhiu. Chn mch thy

    42

  • Trm Sc c lc, by gi ti mi v l ra l mt chng "ha cc t thy". Lin bo ly mt chn nc ging cho ung th, bnh nhn ung xong rt ly lm khoan khoi d chu. Di ung na, ti lin ly cho 2 .c. Lc nht tn, ha vo nc nng, ngui cho ung. Ung xong chng i tho gim bt. Ch cn bng vn au. Ti lin ct cho mt thang Bch h, Thch cao sng, tn bt, ha vo nc thuc cho ung. Ung ht 2 nc, chng au bng v i t khi hn, t u n chn, m hi ra nh&m nhp. Chi cn chng st nng vn cha khi. Ti cho ung thm mt thang Thanh th ch kh thang, khi hn.

    Ngm nh bnh trn, lc bt u, ti ch bng c vo "Vn, Vn" (m thc t Vn vn cn st), nhm cho l bnh hn, n sau thm c "Vng, Thit mi bit c l nhit...

    . ;

    Trn y l trch mt y n thuc phn Dng n ca c Hi thng. Xem , ta cng nhn thy "t chn khng th b st im no. Bn nh lang chng ta hin nay (1963) phn nhiu chi c "Vn, m "Vn" th lm v cng li khng chu hi t m'.. Nh vy m mun thc hin c hai ch "lngy ca ngi xa... Tht l kh!

  • CHNG 3

    SUY NGH V THONG HN

    U 36. SUY NGH V BNH THNG HN ()

    T xa n nay, cc y gia u mt chiu cho bnh Thng hn l nguy him v kh cha. Ti ngh: nhn nh nh vy c l cha tht ng.

    Chng qua thy Trng Cnh l mt bc y thnh, ng c lc son ra b Thng hn l do cm ni h hng cht v bnh qu nhiu .. M ni dung b c ti 397 php, 113 phng; cc y gi i sau cd ti linh 100 nh ch gii, m vn "ng ni ng phi, vi ni vi hay", cha c ai dm t nhn l bc vo c trong nh ca Trng Cnh ... nn mi cng phn nn l kh.

    Thc ra th khi hn t mi phm vo kinh Thi dng, pht hin ra cc chtg trng "pht nhit, hn, khng m hi, lng au, gy cng v mch Ph Khn" v sau khi nhn c ng cc chng trng , khng mt cht hm h, th c th ct ngay bi Ma hong thang, ri t php sc, php ung u theo ng nh li Trng Cnh dn, th nht nh ch ung mt nc, hoc hai nc ... bnh s khi. Nh v y th c chi l kh?

    44

  • S d cd B khd, ch vl lc u nhn* bnh khng c ng n khi ct thuc, sc thuc, ung thuc lai khng ng ... Du khng chy thl ui khng lt, nn mi xy ra ci tnh trng truyn kinh, hp bnh, tnh bnh, thin hnh vn trng v sau.

    Nn ti ni: "Cha Thng hn khng khi cha bin chng ca Thng hn mi kh".

    B Thng hn lun ca Trng Cnh, s d ni dung c ti 397 php v 113 phng, ch l cha bin chng ca Thng hn. Ndi mt cch khc: chnh l nhng phng php g ti sai lm cho cc nh lang sai lm i sau m thi

    IU 3 7 . SUY NGH VE BNH THNG HN (II)

    Trng Cnh son b Thng hn lun vo khong cui i Linh nh Hn (cng nguyn 196 - 219). Mi ti Vng Thc Ha i Tn (vo khong cng nguyn 300) mi tm thy c trong kho sch c, mi mt rch nt ... Lin em ra v vu xp t li v ch gii thm cho r ngha. T v sau, cc y gi Trung Quc mi bit c Thng hn lun v Thng hn lun ca Trng Cnh mi dn dn c ph cp. Ngoi ra khng cn thy c ngi no khc, tm ra c b Thng hn no khc. Vy m cc nh ch gii Thng hn lun i sau khng bit bng c vo u, ni dm ru rao phn on ".. on ny khng phi li ca Trng Cnh, on kia ch l li ca Vng Thc Ha ..". Ri buc Vng Thc Ha vo ti lm ri lon thnh kinh; ri li ng ny ch trch ng kia, ... Trc sau c ti linh trm nh ch gii, khng nh no khng ch trch, khng nh no khng b ch trch.

  • Ti nghi cc v dt khng nhng cch xa i Trng Cnh hng nghn nm, v cch xa i Thc Ha cng hng chc th k... Vy lm sao m bit c nguyn vn ca Trng Cnh nh th no, v sai lm ca Thc Ha ch no?... Tht l "mng trung thuyt mng" , lnh hn ca Trng Cnh v Thc Ha cd bit, tt cng phi phl ci!

    DIU 38. SUY NGH V BNH THNG HN (III)

    Trng Cnh l mt bc y thnh trong y gii phng ng, cc y gi i sau u cng nhn nh vy, S d c s tn sng , l u cn c vo b Thng hn tp bnh lun, ct "l, php, phng, dc", lm khun vng thc ngc cho y gi i sau. Ring v lch s hnh ngh ca Trng Cnh th khng thy c im g c "khoi tr" nh Bin Thc v Hoa ... Vy c l y thut ca Trng Cnh khng bng Bin Thc v Hoa D chng? Chc khng ai c th khng nh c nh vy?

    V im ny ti rt ng vi ng Lc nh Ph. nh Ph vit trong Lnh L y thoi, c mt on ni:

    "... Trng Trng Cnh l bc thnh trong y gii, cn Hoa ch l mt v Tin m thi. Hai v sinh ra cng mt thi i, Phm th (Hoa) ch chp truyn Hoa D, khng chp truyn Trng Cnh, nh vy gi l "lng s sao c?"

    Nhn tim trong Danh y lc thy c mt on chp v lch s Trng Cnh, xin trch ra y Dng y gii chng ta

    (*) N i m trong gic mC.(B.T.)(**) V it s y , trung thc.

  • cng thng thc mt cht v hnh ngh ca v t s m chng ta by lu vn noi theo:

    ".. Ngi Nam dng, tn l C, tn t l Trng Cnh. Hiu lim, lm n chc Thi th qun Trng Sa. Hc ngh y ngi ng qun l Trng B T. Ngi i by g thng ni: "C hiu bit su sc hn thy

    Trong bi ta Gip t kinh ca Hong Ph Thy c chp rng:

    ... Hn c Hoa v Trng Trng Cnh. Trng Cnh gp quan Th trung l Vng Trng Tuyn, lc Trng Tyn mi c 20 tui. Trng Cnh bo Trng Tuyn: trong mhh ng c bnh, n nm 40 tui th lng my s rng ht. Sau khi lng my rng c na nm, s cht. Nn ung bi Ng thch thang s khi Ni ri lin trao bi thuc cho Trng Tuyn. Trng Tuyn c khng hi lng li ni ca Trng Cnh, tuy nhn n thuc m khng ung. Cch 3 ngv, Trng Cnh li gp Trng Tuyn Trng Cnh hi: "ng ung thuc cha?. Trng Tuyn p: " ung ri. Trng Cnh ndi; "Coi kh sc ca ng khng c g biu hin l ung thuc, sao li coi r tnh mnh ca mnh nh vy?,,. Trng Tuyn khng tr li. Sau 20 nm, qu nhin Trng Tuyn t nhin rng ht lng my, ri qua 117 ngy na th cht. ng nh d on ca Trng Cnh.

    Trn y l li ghi trong Danh y lc v bi ta ca Hong Ph Thy. Kh tic khng ni r c bnh ca Trng Tyn bnh g... V bi Ng thch thang dng nhng v thuc g?... V im ny chng ta cn cn phi nghin cu.

    47

  • IU 39. V MT D n A SCH THNG HN

    Nht Bn cng hc theo l lun ca Trung y nh ta: Nhng bc va uyn bc, va tinh thm, thi phi k n cnh h Dan Ba, cha truyn con ni, mt mi cng theo, c qua my b Thng hn tp ngha (Nguyn gin), Thng hn th u t ngha (Nguyn kin), Thng hn qung yu (Nguyn kin), Kim qu th u t ngha (Nguyn kin), Kim qu tp ngha (Nguyn gin), T Vn thc (Nguyn gin), T Vn Thiu thc (Nguyn kin), Nn kinh s. (Nguyn gin) v.v... Ta khng khi va kinh ngc va thn phc. Ngoi h Dan Ba, phi ni n h Sn in. Xem Thng hn lun tp thnh ca Sn in, v on ch gii bi ta Thng hn lun ca Trng Cnh, ch ly n cu:"... nng tm d s tp, t qu bn h ..." l ht, cn mt on di di hon ton l ging vn ca Vng Thc Ha, khng phi ca Trng Cnh. Sn in dn chng 7 im:

    1. n cu "t qu bn (ngh qu na)" l ging vn kt thc ca mt bi ri. Nh vy m li tip thm mt on ngh lun na l khng ng.

    2. T on thin b ng hnh" tr xung, vn l khng lin tip, th ti khc hn vi on trn.

    3. Ngay cu u nu hai ch "Vit Nhn", n on sau li ni tn "Bin Thc" khng phi ging ndi ca mt ngi.

    4. Don sau bn lun ti bn thi y, khng tm ngha ca Ni kinh, ch chuyn lm ming v,v.. th on trn no'i ht ri, Trng Cnh d c gi ln, cng khng n ni n

  • 5. Trong Thng hn lun ca Trng Cnh, cha tng ni n chn "tam b, cu hu, Minh ng, Quyt nh" v.v.. m on sau li ni n.

    6. Trong Thng hn lun ca Trng Cnh, cha tng ni n ng hnh, kinh lc, m on sau li ni n.

    7 Dng c son cun Thng hn ny do "cm ni cht choc t hi d vng ..." th vn ni n y l va s thc, co th ngng bt c ri.

    Trn y l 7 dn chng Sn in dn ra ci chnh li ch di ra mt on nguyn vn. Tht cng l mt nhn thc su sc v chnh ng. Nhng cu ni: "hon ton l ging vn ca Vng Thc Ha th hi v on. im ny ta nn suy ngh.

    DIU 40. V TR PHP CA TRNG CNH

    C ngi ni: ng Trng Cnh s trng v Thng hn, khng s trng v tp bnh, nn t khi dng n php b.. Thut tht l nng ni v cng, nu ni ng Trng Cnh khng s trng v tp bnh, th c l ton b Kim qu yu lc cng u l lun v Thng hn c chng? Trong linh 200 bi thuc trong Kim qu yu lc, cng u l nhng bi thuc cha v Thng hn c chng? Cn nh ni: "t

    .khi dng php b th li cng m h lm. Di y ti xin nu mt vi tr liu v dng b php ca Trng Cnh, nh ndi: nTm kh khng y , th huyt, nc huyt ... T tm thang ch v bnh y; h lao l cp, v cc chng bt tc, Hong k kin trung thang ch v bnh y, chng ng lao h cc, gy cm, bng y, khng n c, thc thng, u thng, phng tht thng, c thng, lao thng, kinh lc vinh v thng, trong c huyt , ngoi da rp vy, hai mt

    49

  • qung en ... Di hong chch trng hon ch v bnh y; h lao eo lng au, bng di au cp, tiu tin khng li, dng Bt v thn hon; h lao v cc chng bt tc, mi bnh v phong kh... Th d hon ch v bnh y V V. . . Ngoi ra, cc bi thuc v loi c rt nhiu, khng th k xit. Vy c th ni l Trng Cnh t dng php b c chng? C mt iu l: Trng Cnh dng T tm thang b tm kh bt tc; dng Di hong chch trng hon b ng lao h cc... Khc vi ngi i sau dng Sm, Nhung, QufPh, H sa, Nhn nh y thi.

    Thc ra th: Trng Cnh s d l bc y thnh, c i lm thy hng o cho mun i chng ta v sau, chinh l ch .

    U 4 . IU CH ) KH HIU BT THNG HN

    Mun dng dc ng, cn phi bin chng cho ng. Mun bin chng c ng, cn phi hc tht k Thng hn lun ca Trng Cnh. Khng hc k Thng hn v bin chng lun tr ng vi tinh thn ca Thng hn un. ngoi Ha Phc Vi, ti nhn thy Tn Triu cng ng c l hc tr kh gii ca Trng cnh. Xin dn mt y n sau v lm chng:

    - Mt ngi b Thng Hn, st nng, m hi ra nhiu, s st, hoa mt, mnh run ry. C ngi mun cho ung pht hn thm, c ngi mun cha theo mn trng phong, li c ngi mun dng lnh dc gii b nhit t. Mi Tn Triu, sau khi qua t chn, Triu ni: Thng hn lun noi: "Phm bnh Thi dng, ra c m hi m vn khng khi. Nu mun khi, li phi cho ra m hi" Nhng v Thn kh khng y , nn m hi khng y , nn

    50

  • khng lm cho m hi ra c, do d mi sinh ra chng hoa mt, s st v run ry... Lin cho ung bi Chn v thang, ung ht 3 bt nc, m hi ra nhm nhp, cc chng u khi.

    Tn Triu s d cho ung bi Chn v, v trong bi d c Ph t, Bch trut, c tc dng iu ha Thn kh. Sau kh Thn kh iu ha v dn hnh c, th s thc y c m6 hi tot ra. Xem Thng hn lun cr on ndi: "mch Xch b nhc, l dinh kh khng y , khng th pht hn Xem bit, rng: Thn kh yu th kh lng lm cho ra c m hi.

  • CHNG 4

    N BNH V TP BNH

    IU 42. NHN THC V N BNH

    Trong Ngoi cm thng tr ca Ln ng c c&u n: * nc ta khng c ci tn Thng hn v bnh n nhit..." v Thng hn chi l cm hn... khng cd chng Thng hn phi dng bi Ma Qu nh phng Bc" v.v... V im ny ti rt ng . Ring v im ndi khng cd "n nhit" th khng n lm. Nc ta v n nhit i, ngi b n bnh chim ti ba phn t trong loi ngoi cm, sao li bo khng cd. Nu cho l th cht con ngi nc ta mm yu tu l tha rng, rt d cm nhim ngoi t, nhng cm vo d th bi tit ra cng d... Nn ch c th ni l: khng c phc kh n bnh... (tc l mt loi bnh do bnh t n phc t nm trc, n nm sau mi pht). Nh trong Ttf Vn ni: "Dng thng vu hn xun tt bnh n". Theo kinh nghim ca ti th nhng chng hu nh "khi thu, t hn" thuc loi phong n: "Thn hn, Thim ng thuc loi nhit bnh, v a lng ra nhng cht ly nhy"... u l nhng hin chng ca Th Thi m Ph, Th Quyt m Tm bao v Th Dng minh Di trng... cho ti c cc chng "hng sng, tay chn co rt, m man nh ngi say ru, vt v khng

    52

  • yn, rng se, li ro, pht ban, pht di" (sng quai hm) V . V . I I cng u rt nhiu trng hp biu hin; v u nm trong phm v n bnh c, vy m bo nc ta khng cd n bnh c sao. Cho nn tindi: nc Nam ta khng c bnh Thng hn" v "khng cd n bnh v.v..." u cha tha ng. M trong Ngoi cm thng tr khng t thm mt mn v n bnh cng l mt im thiu sdt. V nc ta chnh l mt khu vc rt d pht sinh n bnh, cng nh cc loi thp n, n ngc, phong n v,v...

    IU 43. S KHC NHAU GIA N BNH V N DCH

    "n bnh" vn khng phi l "n dch", m "n dch" pht sinh rt nhiu trng hp gy nn bi bnh "n" "Th bnh" vn khdng phi l bnh "n", m bnh "n" n mc nng thng khi cng ging nh bnh "Th".

    Ti thng xem y n ca T Linh Thai thy trong d ct mt y n cha bnh "n dch" v mt y n cha bnh "Th", nhn thy h T l mt nh "1 bnh i gia", ch khng phi chi l "tp bnh i gia" m thi. Xin dn chng y n ca h T v gp bn kin nh sau:

    1. n v bnh n dch: Nin hiu Ung chnh nm th 10, vng Cn Sn, bnh n dch trn lan, cht ti vi nghn ngi. C ngi tn l Ung Thin Thnh cng mc bnh. Mnh st nng, tinh thn hn m, bun bc, vt v, mch Sc m khng nht nh. Ti dng loi thuc mt m thm tho nh Xng b ti, Trch lan, Bc h, Thanh cao, L cn... sc ly nc cho ung; ng thi cho ung thm cc loi hon tn c tc dng "tch t, gii c"... dn dn khi hn. Khi ti n Cn sn l v c cht vic ring, rt ngi tip xc, nn khng cho my ngi bit. Gp khi Thin

    53

  • Thnh bnh khi, v ti cng sp v qu, nn khng giu gim na... Tc thl cd ti 27 bnh nhn n yu cu chn tr. Ti xt li nhng n thuc trc ca 27 ngi d ung, u c tnh cht "hng to, thng ' cng vi bnh chng hon ton mu thun. Xem xong cc n, ti bn dng phng php cha Thin Thnh k n cho h. Sau kh t v qu c t lu, c anh Dip Sinh t Cn Son v, cho ti bit: trong s 27 ng ti cho n, c 24 ngi khi hn. Cn 3 ngi cht. M 3 ngi l mi ung n ca ti c mt thang ri li theo thucmy lng y khc.

    Phm cha bnh, cn phi bit s chuyn di ca vn kh. VI nm trc "thy thp" qu*thnh m gy nn bnh bin. "Thp kh n cc , tt phi hda thnh to", thuyt ca Ni kinh rt l rnh mch. Vy l no li c th c chp ci phng php "kh phong trc thp" t nm trc cha chng "n t to ha" hay sao?

    2. n v bnh "Th": Mt nh sn xut hng ca Xng Mn, b bnh Th nhit, b ung nhm thuc, li trn nh gc nh hng ty, pha di li cha y nguyn liu lm hng, mi thm ro bc ln, lm kh mt tn dch. Biu hin chng "quyt" hn m khng bit gi..., li kh, ui mt nt rch. Nh anh ta cch xng chng 2, 3 dm. Cc ng nghip mun khing ngay anh ta v nh gia lc tra nng, hoc c cht cho tin vic. Ti thy vy lin bo: Bnh ny k th cng nguy tht, nhng nu ung ng php, cn c c sng. Nu by gi li khing i gia lc tri nng nh th ny, th s cht dc ng mt. Nghe vy, mi ngi nh khng dm khing. Ti lin bo mi cho ung my vin Chi bo an, ri bc bi Hong Lin Hng nhu m hp vi bi Trc dip Thch cao thang gia L cn v my v "Thanh lng t nhun" khc, cho ung dn, qua

    54

  • mt m, mt khi , ni ln c, tinh thn tnh to, t tr mnh c. Qua 2 ngy sau, mnh mt, n c cho. Lin a v nh iu dng, ch na tun, tr li bnh thng.

    Ti ngh: Mn t, to ha tc l mt danh t i biu ca "n bnh. M nhng loi "thanh lng, phng nhit v t nhun" l nhng loi cha bnh n rt hay. n nh cc chng tinh thn hn m, bc dc vt v, v "quyt" khng bit g..." tc l nhit t vo Tm bo, nn cn phi dng n cc loi thuc hon tn "tch t gii c" nh Ngu hng hon, T tuyt an, Ch bo an v.v... Cc loi thuc o c tc ng tiu vim, gii c, tnh no, an thn, tr m v trn tnh v.v... u l nhng loi thuc rt cng hiu i vi cc chng n t hm vo trong, m man, cng , ni nhm v bc dc, vt v v.v... Gi chng ta th coi cc y n cha v n bnh ca Dip Thin S, Vng Mnh Anh v Ng Cc Thng .. Xem phng php tr liu ca 3 nh , c ai ra ngoi c phm vi 2 y n trn kia khng? Tm li, nu nm vng c nguyn nhn, th d n, d th, d n dch, cng ch "i ng tiu d. Cho nn phm cha c n bnh, tt s cha c th bnh v n dh; m cha c n dch tt cng cha c n bnh v th bnh. Quyt khng n ni nh Lm Xng Di noi: "Cc lng y min Dng Vit, phn nhiu nhm bnh phong n l Thng hn, nn bnh nhn b thit mng kh nhiu!.

    Do quan im trn, ti nhn thy: khi mi bt u hc ngh y, cha nn hc Thng hn lun ngay. V hc Thng hn iun, m u thy ngay on noi: "Thi dng trng phong , mch dng ph m m nhc dng ph l do p h t nhit; m nhc l do m hi t tot ra, gh gh s lnh , rn rn s giy hm hp pht nng, v mi ngt

  • nn khan... Qu chi th an g ch v bnh y...". Va c xong on , li thy tip n on: "Bnh Thi dng , du rc, p h t nng, mnh a u , eo au , cc khp xng u dau y s gi, khng m hi v th suyn. M a hong thang ch v bnh y...*. Bit u, 2 on kinh vn in su ngay vo trong c, t v sau, phm gp bnh "phong n", "thp n, hoc "th" hoc "to", khng bnh no l khng nh n cc bi Ma, Qu iu tr... Bi cc bnh n v th9 lc mi pht sinh, cc chng trng thng hi ging vi Thng hn, nu dng Ma, Qu iu tr, th chng khc g sa xung ging li cn lp thm, kh lng thot khi, Vy v vn "nn hc sch no trc", ti ngh nn cho hc n bnh trc. Qua mt thi gian thu trit ht chi tit ca n bnh ri, by gi mi hc Thng hn... S khng cn lm tng n bnh, th bnh l Thng hn na. Ci nn cht v cha lm, may ra hn ch c chng?

    Xem 2 y n dn trn, ta nhn thy kh hu, hon cnh i vi c th con ngi c quan h rt mt thit. Nh on ni: "Phm cha bnh cn phi bit s chuyn di ca vn kh"... Vy l no li c th c chp ci phng php kh phong trc thp t nm trc, cha chng "n t to ha" nm sau? V . V . . . Xem cu , ta nhn thy. + "pham nhng hon cnh , kh hu khng g i n g nhau , s cm nhim cc loi bnh khng ging nhau " V im ny, ti xin dn chng c th Trong Qung ng Trung y tp ch s 10, xut bn nm 1955, c bi noi v chng Lu hnh tnh t hnh no vim (Vim no B), mt on cui iii: "Nm ngoi ti Bc Kinh cha chng Lu hnh tnh t hnh no vim, lc bt u, dng bi kinh nghim ca Thch gia trang nm trc. Kt q u hu ht khng khi. Sau mt nhm sinh co kinh nghim tm ra c nguyn nhn n: "V nm ngoi, sau tit lp Thu, Bc Kinh ma dm kh lu, kh tri m thp nh hng n bnh nhn phn nhiu biu hin chng hu56

  • thin v Thp. Xem li nhng kinh nghim ca Thch gia trang my nm trc, phn nhiu l loi bnh thin v "nhit", gi cc y gi em kinh nghim cha loi bnh thin v "nhit Thch gia trang cha loi bnh "thin v thp" Bc Kinh, kt qu lm cho "thp t" cng b ngn chn, khng cn li thot, mun khi sao c? Xem on bo trn y, ta cn c th c nhm mt m dng ba nhng bi thuc kinh nghim c chng? Do ta li cng nhn thy hc thuyt m dng Ng hnh v Vn kh ca ngi xa l rt gi tr.

    IU 44. BNH N IU TR N BNH

    Ti bnh sinh rt ngi cha n bnh, v lun l bnh pht sinh ti ma Xun hoc ma H, v s truyn bin ca n rt chng, nu sai mt ly i mt dm, khng d xoay tr nh cc tp bnh khc cn c th dng thang nh ung th, nu ng bnh s dng thang to, hoc c lc vi khng kp tnh th "bt c hai tay cng tm c... Tuy vy, i khi cng cha c mt vi trng hp kh khn, t hm ti m phn, m cu cp kp thi, thu c kt qu, v d:

    - Hong Vn t, 32 tui, cn b Thy li tnh H Bc... Vo khong thng *6 dng lch, b bnh n nhit, y gi khng bit dng phng php "Tn lng gii c" m li dng "Tn n biu tn lm cho ha t dn ln, huyt ra ng mi (nc huyt) mi khng cm c; cc lng y y li dng cc v nh T gic, Linh dng (phn nhiu l dng sng b, sng d rng) v Hong lin v.v.. thanh nhit, kt qu dn dng t vo c Thiu m Tm... chng trng biu hin: li ni gai nhn, ni sng lun ming, st nng, ro kht, ban ngy hi nh, n m nng hn.. Cc ng y li cho ung Tha kh thang, cng khng cht cng hiu. Dng dng ti hn 10 ngy, bnh nhn qu yu, khng

    57

  • ngi dy c na. By gi mi mi ti n chn tr ... (Sut i ti cha bnh, phn nhiu ch c cha nhng bnh tha ca cc lng y khc li nn u gp kh khn, t c d dng), Ti chn mch trn di (tc Thn Xch) u khng co, chi cn thy Quan b, nhng lc th Khn Tt, hc th Tr T, rt kh on nh... Nhng qua Vng, Vn, Vn... cng c th nhn nh c l " nhit t hm vo Tm bao", theo php cn phi h mi c. Ngi nh bnh nhn thy ti ni dng php h, c ngi v v thuc, ni: "Mang tiu, i hong ung nhiu lm ri.. Ti ni: "Dng t truyn vo dng phn, th Mang tiu, i hong c th ph tan c cht kt rn trong Trng V; nhng nu hm vo m phn, th Mang Tiu khng cn tc dng na. Bi Mang tiu tnh hn, ch vo dng phn m khng vo c m phn. Vy tuy cng l h, m phng php h ca ti khc... Ni ri, ti lin lp phng; dng Hu phc 3 .c., Ch thc 3 .c., Sinh a 6 .c. Cam tho 1 ,c. ph nghch khi v tr ni nhit Li dng Sinh i hong 5 . c H c ph 5 .c., hai v sc ring ly nc c, ri ha vi nc thuc trn cng ung. Ung ht mt thang, i tin thng li. Tc thi i cho ung bi Nhn sm Bch h thang gia gim... Ung ht mt thang, ru li nhn hn v nhun. By gi mi i sang dng loi thuc thanh b, ung v 1 thang na, khi hn.

    II. Cu chuyn trn ti noi v cha bnh n nhit, mt ln khc ti li gp mt bnh "Xun n" 'cng khng km phn nguy him m may cng cha khi. V d:

    Tng Vn Ha, 47 tui, trng ban qun tr HTX nng nghip lng Hp Ha, thuc Quc Oai, Sn Ty... b bnh Xun n. Cc lng y vng cha nhm, chuyn thnh chng ni sng, hng kh, ming kht, li mc gai nhn, ngy m pht nhit, mt , th mnh, bnh tnh kh nguy, mi ti n cha Chn thy c 6 b mch u Trni Tt.

    58

  • Ti bo ngi nh, bnh ny i n tnh trng "dng t hm vo m phn", phi dng nhit c h mi c. Lin dng Huyn sm 5 .c, Sinh a 5 .c., Hu phc 3 .c., Ch thc 3 .c., Sinh Chi t 3 .c., Sinh Thch cao 6 .c., Sinh Cam tho 1 .c. By nhiu v lm 1 thang sc trc; ngoi ra li dng Sinh Di hong 5 .c., Hc ph 5 .c. sc tht k, ly nc c ri ha vo nc thuc trc cho ung. Li dng Sinh a ti 2 lng, gi vt ly nc, lc no kht i ung nc th cho ung thay nc. Ung cha ht thang thuc, bnh nhn bng pht rt, run cm cp, n ni chuyn c ging nm. Ngi nh thy vy hong s, hi ti. Ti noi; Tnh trng theo thut ng Dng y gi l chin hn ngha l run ln ra m hi... Khng h chi, c vy lng yn, khi no m hi ra c, bnh s khi. Qu nhin sau cn run chng 30 pht, m hi tot ra m a. Tc thi nm ng thp i, qua 4 ting ng h mi tnh. Di, tiu tin u thng li. Ti lin ct bi Nhn sm (i lm Sm B chnh, dng lng nhiu gp ba), Bch h thang cho ung, ht mt thang, ru li ht. K , ti lin ct bi Hng sa Lc qun t thang iu ha b dng, ung ht2 thang, khi hn. Sau khi cha khi bnh trn, mt hc tr ca ti c thc mc hi: li mc gai nhn, nhit nhiu, kht nhiu, ni sng... l chng hu ca Thi dng truyn vo Dng minh, tc thuc v chng hu "V gia thc" trong Thng hn. Gi tin sinh cn c vo u m nhn nh l "t hm vo Thiu m".

    Tin sinh dng thuc h, nhng sao bnh khng do h khi, m li do hn khi...? Xin gii r cho bit. Ti ni: Dng t truyn vo dng phn vi dng t hm vo m

    59

  • phn, cng u c hin tng li mc gai nhn, nong nhiu, kht nhiu, ndi sng... Nhng ti dng phn th mi rp, ming nt, l khng m t, ni sng lun ming m c nc. Nu ti m phn, th li tuy mc gai m cn c m t, ming tuy kht cng ch c tng lc, mi kh m khng rp, ming ro m khng nt, c lc ni sng, c lc tnh to, khc vi chng Dng minh l m man khng bit g... Cn c vo nhng chng trng biu hin , nn mi nhn nh l t hm vo m phn. Nhng dng t truyn vo dng, vi dng t hm vo m, u cn phi cp h. Ti dng phn th ng hn dc h, ti m phn th dng nhit dc h. Ch yu l mn dng lm dn o, thng vo m phn, ch khng phi l dng dng dc tr b bnh Sau khi thng li c, li phi kp dng m thoi dng v ph T tr V... Khng nhng nhit dc khng th dng, cho ti nhng v hi tn to mt cht cng khng th dng. Cn nh bnh s d gii ra ng "chin hn khng phi l i hong, Ph t c nng lc lm cho pht hn, chnh bi trc kia ung nhiu biu dc, b m t c kt, cha t ra c biu c, gi b lc lng ca i hong Ph t ph tan m kh, bao cc hn t cm nhim trc, u phi di dp tm ng theo hn m ra, nn mi biu hin tnh trng "chin hnH m khi.

    IU 45. VN DNG THUC TRONG N BNH

    Bnh Dng n, Thu to, nu khng km c Thp, th i tin phn nhiu can to. Khi gp c chng cn phi h, c th dng ngay Phc tiu, Di hong, cho cng h ngay. Nu l Thp n, Th n m c km c thp, d thy bnh nhn bng nng nh t, nhng phn nhiu c ting si bng, ch nn ty c m h mt cch dn dn, m phn a ra vn ch

    60

  • lng st, khc vi th phn can to ca loi bnh ng n v Thu to. Cho nn Dip Thin S thng ni: "Bnh Thng hn h nn mnh, bnh thp n h nn chm". Tht l mt cu ni rt giu kinh nghim. Khi lm sng, gp nhng loi bnh c km thp, nh thi dng Bo ha hon, nng th dng Ch thc o tr hon. Nu thp m km c to, nn dng T c Ma nhn hon, cng c khi c th dng c iu V tha kh thang.

    IU 46. NHN THC V NHr BNH

    Nhit bnh l mt loi bnh do "thi bnh m sinh ra nn ngi xa mi t tn, da theo thi lnh. Xin ly 2 bnh Thng hn v Th n lm th d:

    Dng kh thng vo Thn, nn Thng hn l bnh Thn, H kh thng voTm, nn Th n l bnh Tm. Bnh nhit khi mi bt u, ch tr Ph, khng tr Tng, Ph ca Thn l Bng quang, tc l Tc Thi dng; Ph ca Tm l Tiu trng, tc l Th Thi dng. Cho nn cng cng l bnh pht trin, bnh Thng hn ma ng, ly php hn, gii c lm ch; bnh Th 1 ma H ly li tiu tin lm ch; t kinh Tc Thi dng gii do ng c biu; t kinh Th Thi dng gii do ng tiu tin. Do , bnh Th n, d khng c m hi, cng dng v Hng nhu; sau khi c

  • IU 47. NHN THC V TP BNH (I)

    Phm cc t v lc dm, khng ring g v Th, To, Ha thuc Nhit, m n Phong, Hn, Thp cng bin thnh nhit Kinh ni: "Phm cc bnh pht nhit u thuc v loi Thng hn". Li ni: "Con ngi b thng v hn t, s pht sinh bnh nhit. Cho nn i vi bnh ngoi cm, phi ly "tn nhit" lm ch yu. Duy c chng Thng hn "trc trng m kinh" tt phi c nhng hin tng mch Khn, phn xanh, s hn, nm co, khng mun ung nc, li khng c ru... u l nhng hin tng hn. Di vi bnh , cn phi dng phng php Hn tn... Nhng rt him c ngi b phi chng hu nh vy. Duy c mt iu ng l l cc V gi i ny i vi cc bnh "hn nhit tp cm", h thy bnh tnh hi nng, thi cho ngay l "m chng", m dng ngay Qu, Ph cho ung. Sau khi ung thuc, nu thy bnh th nng hn, khng ngh g n vic mnh dng nhit dc c ng hay khng, li dng ngay cc v nh Thc a, Mch mn... m t cho mt ci khu hiu rt ku l phng php "b m phi dng"... Qun t mt ci chng bnh minh ng cha thuc v loi bnh ngoi cm! C bit u rng: l m chng khng bao gi c

  • DIU 48 - NHN THC VE TP BNH(l)

    Trong loi tp bnh, thng c nhng bnh thy pht sinh ch ny m li ng ra ni khc. V d:

    Chng Thanh thi nha cam, tuy l bnh rng m li thy au bng chn, v ho lun khng ngt, hu mn mc mn, mch khng c thn kh... d l mt hin tng Mng cc" trn, dn c xung di... Rt kh cha!

    - Chng S tai (quai b) khi mi pht, hn, pht nhit, mch Trm Sc, sng trc v sau tai, sc hi . Khi sng tai sp dp, bng dng hn ngoi thn sng to... phn nhiu do dng nhm thuc pht tn m th h khng th gii biu mnh, nhit t tha c ln vo trong, truyn vo lc mch ca kinh Quyt m. S d ngoi thn sng au m chng sng au tai khi bi pha sau tai l b v ca ng kinh Thiu dng. Can vi Dm cng biu l. Thiu dng cm nhim phi phong nhit, nhit t lin truyn vo Can kinh. Gp chng hn ngoi thn sng au ny m cho l Sn kh cha, th tht l sai lm v cng.

    Theo kinh nghim ca ti, thuc v chng S tai, nu bnh nhn th thc th cho ung bi Cam ct thang, gia Ngu bng, Dan b, Dng qui... ch mt vi thang c th tan c. Nu bnh nhn th h th cng ng Cam ct thang gia Th , Ngc trc, Dan b, Dng qui cng c th khi. Nu di c lm hi, th cn phi cu m thu hi tn dch, b nguyn sinh ra Chn kh, khin cho ci c ca nhit t, dn c ra ch sng, nn dng bi Cu m bo nguyn thang (Hc u 3 .c., Thc a, Mch ng, mi v 1,5 .c., Dan b, Hoi sn, Sa sm, Hong k mi v 1 .c., Chch tho 0,8 .c. sc ung). Ung lin tip 4, 5 thang mi bo m c an ton.

    63

  • IU 49. NHN THC V TP BNH (II)

    i vi tp bnh, khi lm sng ch yu l phi phn bit m chng vi Dng chng cho rnh mch, tuyt i khng c mt cht hm h, Th d:

    - Dng chng ra m hi, da tht tt phi m nng.

    - m chng ra m hi, da tht tt phi mt lnh.

    - Dng chng quyt nghch, tt phi u ngn tay lnh trc, b phn "Nhn vng tt hin sc xanh m, mt m bdng long.

    - m chng quyt nghch, mu tay tt phi lnh; lc bt u mt khng , khi i dng mt mi ; ti nhn vng khng e sc xanh, trn u tt c m hi.

    - Dng chng phin to, mt ? li ta, m hi nhiu, kht ung lic nhiu, mch Hot.

    - m chng phin to, trnh thanh (ni nhu, noi lp) bt bt, tay chn mt, mch Trm Vi...

    Trn y l nhng yu im phn bit Dng chng v Am chng. Trong trng hp cc chng hu ca Dng chng v m chng cn ng ln ln, cha r hn v pha no, cn phi ch trng ti m chng. i Bc Sn c cu: "Khp mnh thy hu d, ch mt im thy bt tc, nn tr liu theo v m chng; khp mnh thy bt tc, ch mt im l hu d, nn tr liu theo v dng chng... tht l mt cu rt chnh xc. Khi thy bnh nhn da d mm mi mn mng, trnh thanh, nm co, trn mt, chn tay lnh, nich Tr Hon, Trm Phc.., u l m chng. D cho ng thi c biu hin mt , li kh cng khng nn ng nhn la dng chng m iu tr. Dd l mt im mu cht, cn phi nhn r.64

  • Thuc V m chng li cn mt c im na: tc l "t li hon cc" ngha l n vo thc g li a ra thc y, li ln c th nc mu hi en, chng ny tc danh Trung y gi l "lu - c ngha l d trn - Di vi chng hu ny, kp dng Ph t. Sau khi ung thuc, nu thy ng ngon, khp mnh n ha, kh ha Bng quang lu hnh c, i c nhiu, chng "lu " s khi. Nu sau khi ung Ph t hi dng, thy li kh, nhit, mt ,noi sng, t 2-3 ngy n 10 ngy khng i tin, l m chng "lu ", bin thnh dng chng "Ph thc, thut ng Trung y gi l "Trng m lu ph. Bi m chng dng Ph t, nn mi dn bnh t m ra dng; m l Tng, dng l Ph nn mi gi l "Trng m lu ph. Thuc v loi Ph chng , c th dng bi Hong long thang h, hoc dng Bn lu hon thng h.

    vi m chng, cn phi dng Ph t hi dng, nh nhng bi T nghch, L trung v.v... im thnh nguyn tc nht nh. Sau y ti xin nu thm mt s im v nguy chng ca m chng, c gi tham kho, tc l ch da dng Ph t cho chnh xc.

    1. Bin v mch: "lung mch cng rn v c m hi" l c im th nht. Mch Khn khng ra m hi, l hn t ti biu thuc chng ca kinh Thi dng. Mch Khn m n ni cng rn, li ra m hi, d l hin tng Thiu m vong dng rt nguy (chng ca Thiu m phn nhiu l mch Vi, Trm, T; nu li Khn v crfg rn, bnh tnh cng nng).

    2. Bn li. "sc li kh ro l c im th hai. Sc li kh ro nh v qu vi kh; nu sc ta sm nh v tn dch b kit... l do Thn dng khng dn ln c; khc vi hin tng sc li kh v do dng chng nhit

    65

  • thnh, tn dch b ht... Kt hp vi chng trng c th quyt on l m chng

    3. Bin v chng: "Da tht mm nhun l c im th ba. Ru li c v tn dch b kit... ng thi li thy tay chn lnh, u ra m hi, da tht mm nhun. Nh vy l m chng. Dng chng tn dch b kit, da tht kh ro, khng m hi. m chng tn dch b kit, da th t mm nhun, tot m hi... l nhng c im phn bit rt r.

    m chng dng Ph t c th vn hi, nhng n ch trong gii hn: Mch cha ri lon, rht khng sng, hi th khng gp; du cha m m hi... Nu 4 im trn, b mt im tc l kh cha; b 2 im, tc l khng th cha. S d nh vy l v: Ph t tuy c nng lc n Thn hi dng, lm mnh c nng gn lc... Nhng cng phi da vo chnh khi (tc l sc mnh) bn trong cha kit, nng lc ca Ph t mi c th da vo pht huy. Nu 4 im trn m sai st ti 2 im, th l chnh kh kit. Ph t cng khng lm tr g c na.

    V bnh c ca chng vong dng, cng c th chia lm 4 giai on: bt u lnh t mu tay n c tay (pha trn); ri n m hi tot ra, c bn tay v c tay u lnh; ri n chn u lnh, tay lnh ti khuu, chn lnh ti gi; cui cng n th n tan ra ngoi ht, da tht u lnh, m hi lnh tot ra m a.

    Giai on th nht l ci du hiu ca chng vong dng; giai on th hai l chnh chng hu ca chng vong dng, giai on ny dng Ph t rt tt. Giai on th ba, chng vong dng lm ti th nguy, kp dng Ph t ha may cn c th cu vn. n giai on th t, Ph t khng cn ch da, khng cn tc dng na.

    66

  • U50. NHN THC v NH KHOA

    Tr em b bnh kinh phong, ni nhn l do inh tch, ngoi nh&n l do phong hn, &ng thi li phi kim c s s st.; c ba yu t d(5 kt hp li thnh bnh kinh phong; m trng tm trng im th V nhit, ng thi Can m cng nhit. VI nhit t bc ngc, xng ln u dc; u tc b bnh, pht sinh cc chng trng. Do rf, tr em khi b bnh, kp nn pht hn v thanh nhit, nn theo phng php cha Thng hn v n bnh iu tr, khng nn nhm theo quan nim d phng, m vi dng cc loi thuc phng hng chn kinh, n ni bnh nh hda nng. D cho st nng qu , c du hiu mun thnh kinh phong, cng ch nn ly "thanh nhit ging ha" lm ch yu, m km thm phng php tiu o thc tch, khng cho nhit t xng ln u c, nh vy l t c mc tiu d phng.

    Phm tr em sp pht sinh kinh, c 4 loi chng hu biu hin, c th cn c vo tin hnh tr liu:

    A/. Mi thng mp my, thng th li lim mi; mi li u kh v ; sc mt xanh, cc u ngn tay lnh, khc khng c nc mt, mt sng lng lnh.

    B/. Tay nm cht, ngn tay ci lun vo trong ngn tay tr, g ra li nm li.

    c/. Lng trng mt hung, c nhng tia ni ln chng cht pha trong m.

    D/ B phn "nhn vng" (khong gia mt v 2 bn mi) thy c sc xanh l m, thng cng pht hin vi u ngn tay lnh.

    67

  • Khi thy biu hin cc hin tng trn, nn kp dng phng php "pht hn, gii c, thanh nhit, lng huyt", dng nhng bi nh Ct cn cm lin thang, ga Bc h, L cn, Sinh a v.v... Nu khng ct m hi, cng c
  • chn kinh, nhng li cd cl hi lm ro huyt. Nn khi dng n cc v dd, cn ph xen vi ng qui, Sinh a cng dong huyt, mi khi di hi.

    DIU 51 BN V PH KHOA

    Cc sch Ph khoa, v mn iu knh, phn nhiu chp: "Kinh thy trc k l huyt nhit, thy sau k l huyt hn"... Nhng cd nhiu ngi thng ny thy trc, thng sau thy sau, chng l thng trc th nhit, n thng sau li hn hay sao? Theo ti th kh l m ca huyt, v khi lon nn kinh k cng lon, cho nn V phng php iu kinh, ch yu l phi l kh trc.

    DIU 52. BN V N I THNG THT TNH

    Theo nguyn tc tr liu tht tnh trong Ni knh, phn nhiu da trn qui lut sinh, khc, ch, ha ca Ng hnh nh: u thng n, khng thng h, n thng t, h thng u, t thng khng, v.v... cc danh y thi trc s dng kh nhiu. Nhng phi l ngi c hc thc su rng, tn tm vi bnh nhn, p dng mt cch khn ngoan kho lo mi thu c kt qu. Cn nu ch l ngi mn dao cu lm k sinh nhai, mun ct c nhiu thuc thu ly nhiu li... th khng khi no s dng phng php . Tin y xin trch dch my y n cha bnh theo qui lut , cc bn chn chnh lng y cng tham kho s dng, va cho bnh nhn khi tn tin ung thuc, va kinh nghim thm mt phng php va thn diu va gin tin ca ngi xa.

    1. Bi (bun): Vin quan T hu Tc thnh nghe tin cha b gic git, khc thng qu , n ni ngt i. Sau khi ngi nh cu cha c hi tnh, thy m au gia

    69

  • khong xng m c (b phn tim), ri ngy cng au kch. Ti hn mt thng, ti ni au kt thnh mt khi bn trong, to bng bt p, au n l thng, ung thuc gl cng khng khi, Dn mi Trng T Ha chn tr, Khi T Ha va n ni, thy c mt b ct ngi bn cnh bnh nhn, ng khn kha gi hn,,. T Ha tha th bt chc ngay b ct, cng ng o ma may nti nng a ct,., lm cho T hu cng phi ci ph ln, ri thn mt, vi ngonh mt quay vo vch... Qua trn ci d, khi kt bng tiu mn dn, ch 3 ngy sau tan ht, khng phi ung thang thuc no m khi bnh.

    Trn y l T Ha p dng qui lut "h thng bi" cha bnh.

    2. Kinh (s hi): Liu th l v V c Tn, m nm ng trn nh lu. Co bn cp t ph nh bn cnh. Liu th hong s t trn ging cao ng ln xung sn, ngi nh phi xm li nhc ln ging. T v sau, h nghe thy ting ng g hi mnh, tc thi s ngt, m man khng cn bit g. n ni ngi nh lm lng, ct nhc vic g, u phi gng nh, khngdm xy thnh ting ng. C nh vy ti hn mt nm, cc thy thuc c cho l bnh ti Tm, dng cc loi thuc b Tm, an thn nh Nhn sm, Trn chu v nh ch hon v.v .. iu tr, u khng cht cng hiu. Khi . Dc Tn mi i mi T Ha. Sau khi quan hnh, st sc v chn mch... T Ha bo Dc Tn: "Phm cc chng "kinh l do t bn ngoi t nhin n, mnh cha tng bit, thuc v dng; cc chng "khng" l do t mnh tng bit trc thuc v m. Kinh Tc Thiu dng m thuc Mc, m c ngha l "qu cm", "mnh dn,

    (*) mi kiu thy cng I11 tn. ( B . T )

    70

  • nu "kinh" th m s b thng, do m sinh bnh. Ni ri, T Ha bo Liu th ngi vo chic gh da, hai tay ln hai thnh gh, Bo hai ngi nh ng 2 bn, mi ngi gi mt tay. Trc mt Liu th mt chic bn nh, cng ch thp bng gh ca Liu th ngi. Chun b xong xui, T Ha bo Liu th:

    - B hy trng thng xung bn...

    Dt li, T Ha cm ci thc ln p mnh xung bn "cht" mt ting. Liu th git mnh sut ngt i. Ngay lc , T Ha va ng tay tri nm cht ly chm tc trn u Liu th, va ci ni:

    - Ti p xung mt bn y m! Can chi phi s? (kinh)..

    Ch lc Liu th nh thn ht s... T Ha li p "cht", ln ny Liu th ch hi s... Tc thi "cht, cht, cht..." T Ha li p lun 2, 3 ting; ng thi ngm ngm bo ngi nh ly gp p vo ca ng trc, ca s ng sau, ting ng dn dp c xung quanh... Lc ny, Liu th khng cn s na, ci hi T Ha:

    - ng lang cha bng phng php g l lng th?...

    Nhn c Dc Tn cng ng gn y, T Ha lin gii thch cho c hai v chng cng nghe:

    Ni kinh c cu: Kinh gi bnh chi - ch "bnh" y c ngha l "thng - (coi thng). Phm vt, h c thy thng lun, th khng cn khi no kinh (s) na. Khi b kinh, th "thn" s t di bc ngc ln, nn ti p xung mt bn pha di, v bo trng tr xung, ch yu l thu lim thn cho khi bc ln; khi thn thu lim c, th cn "kinh" g na...

    71

  • m hm , T Ha li bo ngi nh, p bn, p gh, om sm thu m, Liu th khng h s st, ng mt gic sut t ti n sng.

    Mt chng bnh b mt nm, T Ha ch dng my ting ng m khi, tht l k diu.

    9. H (mng): Vin Th Am i nh Minh, cha bnh gii ni ting. Gp nm ti vng c m khoa thi hng, c mt cu hc tr t tnh xa n thi, c trng c nhn. Hm xng danh, cu ta nghe thy "xng n tn mnh, mng qu, ph ln ci. Ri c ci khanh khch sut m ngy, b c n, mt c ng, khng sao cm li c. Ngi nh a n nh Th Am, yu cu chn tr. Th Am chn mch xong, lm ra v sng st noi:

    - Bnh ca cu nguy lm ri, khng sao cha c na, ch cn dai dng c chng mi ngy na thi. Cu phi v qu ngay mi kp...

    Ni ri, ng ly giy bt vit th, b vo phong tr dn cn thn, r trao cho cu C mi v bo rng:

    - Cu v qu t nay, hai hm na s qua Chn Giang, y c ng lang h H, a th ny cho ng ta, nh ng y chn tr, ha may c cn cu vn c chng"? V ti tin rng ng y hc rng v giu kinh nghim hn ti.

    Cu C cm th vi vng thu xp hnh l v qu Hai hm sau, qua Chn Giang, tm n ng lang h H, a th; ng h H I11 phong th ra xem thy trong th ch vit vn tt my cu:

    "Cu C mi ny chi v mng qu m pht cung, do Tm kh b kch thi ch qu mnh, khng thuc no lm cho du xung dc. Ti phi dng li nguy him de da, cho

    72

  • bun ru lo lngy cho Tm tr du xung, chc n nay bnh ci ca hn d khi ri. Mong Tin sinh ch bo cho hn bit."

    ng lang h H xem th xong, ci a cho cu C xem, v ni a:

    - Ch! ng Th Am bc cho cu thang thuc t tin qu! Gi bnh tht khi ri ch!

    Cu C xem th, rt kinh ngc v phng php cha bnh ca ng Th Am. H tin sinh ni:

    - Khng l lng g u, ng y p dng qui lut "khng thng h y thi.

    4. N (gin): Trn th b bnh cu gin, lc no cng thy tc ti bc bi, b c ung n, sut ngy ch ku go chi bi; c lc vung dao nh git c nhng ngi xung quanh. Cc thy lang cha mi mt, na nm tri vn khng khi. By gi mi mi Trng T Ha n cha. T Ha quan hnh st sc xong, noi vi ngi nh:

    - Bnh ny cha bng thuc th no c?...

    Ri cng bn vi ngi nh, mn hai ngi n b khe mnh, cho nh phn thoa son, mc qun o nh phng cho, nhn nh ng o, a bn ct nh trc mt Trn th.. Trn th thy iu b hai ngi d, bt gic ph ci.. Ngy hm sau li bo hai ngi n mc le lot hn, cng vt ln nhau trc mt Trn th.. Trn th li cng ph ln ci. Dng thi li bo ngi nh lm cc thc n tht ngon, by trc mt Trn th, cho hai ngi kia n, cm trng khi bc ln nghi ngt, cc thc n nh tht xo, ch nng, mi a ln ngt c mi... Hai ngi va mi nhau, va tm tc khen ngon, v cng n mt cch rt ngon lnh v tha

    73

  • thch... Trn th thy vy, cng chy li xc ly mt tha n th, thy ngon ming, tc thi n lun 3, 4 ming.

    Th l t ba tr i, Trn th tnh nt tr nn vui v, n ung tng dn. Khng phi ung thuc m bnh khi.

    5. u (lo): Em trai Trn m.. v lo ngh qu ho nh ra huyt, sc mt xm en, ung thuc mi khng khi. an Kh chn mch xong, bo Trn m:

    - Bnh ny nguyn nhn do "tht ch" hi n Thn, ch c mt cch lm cho "mng mi c th khi c. Trn nghe li, lin tm cho mt ni c cng vic lm lng bng rt hu... T bnh c khi dn, khng phi ung thuc. Ni kinh c cu: "Tr bnh tt cu k bn v "h thng u".. an Kh thc hin c phng php tr liu .

    Mt thiu ph mi v nh chng c t lu, chng i bun lun 2 nm khng v .^ Thiu ph dn dn bing n, c nm li b sut ngy nh ngi ngy, m phn nhiu ch nm ngonh mt vo trong... Ngoi ra khng c bnh g ht.

    an Kh chn mch, thy: Can mch Huyn qu ra ngoi Thn khu. ng ni:

    - y l mt bnh pht sinh bi nh chng qu , khi kt ti T, khng th ch n thun dng thuc m cha c, ch c "mng mi c th gii c bnh "kt" . Nu khng c cch g lm cho c mng, th phi lm cho "gin". T ch v t l qu T kh kt li, thnh chng khng n c. "Gin" thuc Can mc, Mc khc c Th. Gi lm ho gin th Can kh s bc ln mnh. Xm phm sang T th, tc l "mc nng s th"... Chng "kt" T s nh m 'khai tit" (m thot ra) c.

    Ngi b chng nghe li lin kim c qu mng nng du thm t, ng thi li tt lun cho nng my ci. Nng ku

    74

  • khdc lun 2, 3 gi, ngi nh phi khuyn nh, d dnh mAi mi nin. Tha th lc , Dan Kh cAt cho mt thng gi&i ut, bnh gim nh ngay, bit i An v An rt ngon.

    Dan Kh bo ng b:

    "T kh" - (ci kh pht sinh bi ngh ngi) tuy gil, nhng phi cn c "mng", bnh th mi khi ti pht.

    n g b chng lin ni di nng: chng nng sp v, ft bin th v bo tin trc...

    May sao, sau t 3 ngy th ngi chng v tht. Bnh ca thiu ph tu d khi h&n..

    DIU 53. BN V NHN T GY BNH

    H Tng n ndi: "Ngi ta ph bm khng ging nhau nn b bnh cng khng ging nhau. Hng ngi ch chuyn lo ngh v mnh, th Tm Can t khi b bnh. Hng ngi hng lo nghi v i th th Tm Can bnh thng nhiu. Hng ngi "v tnh" th T Ph t khi b bnh. Hng ngi hay "chung tinh" th T Ph bnh thng nhiu. Hng ngi chm ni t thi, Can Thn t khi b bnh. Hng ngi gn gi ch tit, th Can Thn bnh thung nhiu v.v..." Tuy l nti v y, m tht cng l mt cu ni ca con ngi rt tng tri...

    IU 54. IU KINH V DNG THUC

    Cha bnh ph n ly iu kinh lm ch yu. Tiu Thn Trai tng ni: MPh n c khi b mt bnh g trc, ri sau mi sinh ra kinh nguyt khng iu; php cha, hy cha khi bnh > bnh khi thi kinh t iu. Nu do kinh khng iu m sinh ra cc chng bnh khc, th cn phi dng

  • phng php iu kinh ft, khi kinh ilu thi CC chng hu kia B khng phi cha m t khi.,, kin ca h Tu rt ng. Nhng kh 1& lnh o ca huyt, kh hnh th huyt hnh, khi thun thi huyt thun, nn mun iu kinh cn phi l kh; mun l kh phi dng loi thuc c kh v "tn hng, cng phi hp vi loi thuc "iu can lng huyt" thi cng dng mi y . Do dt, lu nay ti chuyn dng 2 v Hng ph, ch mu phi hp lm thuc iu kinh, ty theo kinh huyt hn nht m thay i qun thn, kt qu rt tt. Nhn xem trong P h khoa yu, c bi "Bt ch Hng ph hon", tuy dc v v phng php bo ch c phin phc hn bi ca ti, nhng cng u l nhng dc vi bnh thng d kim, ng thi cng c th' "chiu c" c nhiu mt hn. Xin gii thiu v gii thch thm v phng php bo ch nh sau:

    Bi thuC'. Dng Hng ph lm qun, sau khi qua 8 ln ch, phi hp vi Dng qui, Thc a, Bch thc, Xuyn khung, Hng hoa, Bn h, Tn giao, Dan b, Thanh bl. Cng c 9 v, cng tn bt, luyn vi h (khng dng mt) m hon.

    Ch yu ca bi ny l v Hng ph, ti ch xin gii thch ring phng php ch Hng ph.

    Cha bnh ph n, mun iu kinh cn phi iu Can. Dng Hng ph lm qun, gii Can ut, l Can kh. v e n c v "tn, to", nn mi tm nc go cho ch bt tnh t, ng thi cng l mn thm "cc kh" cho dn vo V; th hai l tm ru sao, cho n dn khp ton thn v thng hnh c tam tiu; th ba l tm dm thanh sao, cho dn vo kinh Quyt m Gan; th t l tm ng tin sao> l mn ci kh v "hm hn" ca n cho dn xung b phn di; th nm l tm vi nc D trng sao, cho76

  • dn ti b phn eo lng v u gi. Sau khi ch qua 5 ln, chia lm 3 phn. Mt phn tm vi nc Hng hoa gip thm tc dng hnh huyt; mt phn tm vi nc Hong lin thanh nhit; mt phn tm vi nc Bn h cho trc m. Sau khi ch qua 8 ln ri, li phi hp bi T vt v Hng hoa, Xuyn lin... i vi cc phng din iu chnh kh huyt, dn b m thp... u y . Theo ti, bi thuc trn ny, nu ngi c hon cnh lm c c th cng hay; khng th ch cjj ring mt v Hng ph m dng cng c. Hoc dng v Hng ph 8 ch, phi hp vi ch mu lm hon cng khng km phn cng hiu.

    IU 55. BN V CHNG O KNH

    Trong cc sch v ph khoa t xa n nay, u xp "Diu kinh" ln hng u. D chng t ngi xa xc nh ph n ly huyt lm ch, nu kinh huyt khng c iu, hoc hn, hoc nhit, hoc qu nhiu, hoc qu t, hoc rt, hoc long v.v... khng nhg cd nh hng ti sc khe, m c vn sinh de cng b tr ngi. Do , mn iu kinh chia ra rt nhiu tit mc, c ti 15, 20 mc ch khng phi t. Th m duy c vn o kinh* li rt t noi n. Hoc c ni n cng ch s qua, xen vo trong cc mc khc, hnh nh coi bnh khng ly g lm quan trng. Theo ti th c ch gy nn do kinh cng rt phc tp, m ngi b bnh (5 cng rt nh hng ti sc khe v sinh dc. Trc khi thut mt tr nghim v o kinh ca ti, ti cng xin dn mt s lun v o kinh ca ngi xa, mc du rt t i, cng chng t cho tr iigiim ca ti khng phi ton l vin vng.

    - Trn Lng Ph noi: "ng khi hnh kinh m b vic g kinh s, huyt kh s ln ln i trn, dn ngc ln b phn trn, ra ng ming m..

    77

  • - Dip D Tim ni: "C khi nguyt kinh i ln ming mi, d l do ha dn huyt ln, kh lon m gy nn. Dng bi T vt gia Chi t, Hong lin, Dan b, T gic..."

    - L Thi Trn: "Kinh ca ph n, c khi n k ch th huyt, nc huyt, hoc huyt ra tai, mt... Nh vy gi l o kinh.

    - Ph Thanh Ch ni: "Trc khi hnh kinh mt ngy, c ngi bng dng au bng m th ra huyt, n ni huyt khng dn xung m ch dn ln... phn nhiu cho l ha nhit n cc , c bit u ch l ti Can kh ngc ln y thi. Can khng tng huyt ch l do Thn khng np kh. Nhng s d kch ng n ni nh vy, th chnh l Can lm ch vn . Cho nn php cha cn phi "thun kh bnh Can", khng cn phi ch tinh b Thn. Tuy nhin, gp trng hp in o ln ln n nh vy. Thn kh cng khng khi b v ly... Nn trong phng php thun kh cng nn chiu c ti vn "np kh mt i cht...

    - Y Tng kim gim ni: "n b kinh nguyt i ngc, ngc ln b phn trn l th huyt, nc huyt... u bi nhit thnh c. Nu huyt ra mt qu nhiu, th nhit theo huyt i, nn dng phng php b lm ch. Nu huyt ra t m nhit cn cha gim, tuy l h, nhng vn phi dng phng php thanh lm ch. Trc khi hnh kinh m th huyt, nc huyt do ni nhit lm nghn v dn ngc huyt ln, nn dng bi Tam hong T vt thang t, sau khi hnh kinh mi th huyt, nc huyt d vn c nhit, cng khng nn t, ch nn dng bi T gic Da hong thang thanh..

    - Thng Ton Trit nti. "Ph n c ngi hng thng ch th huyt hoc nc huyt m khng hnh kinh, ngi xa cho l sinh l t rhin. Ring ti th nhn thy dng bi78

  • T vt thang gia Hng ph, Do nhn, Ngu tt, i hong rt cng hiu. Nhng nu l ngi th h th cn phi dng bi Kim qu Mch mn ng thang.

    - Trng Sn Li ni: "Chng o kinh cng c khi gi l nghch kinh... N l mt tnh trng ch c thng, khng c ging, ng i tri ngc... phn nhiu do m h di, dng ni ln trn, khng dng trng t dn ngay nt xung, khng sao t c qui lut dn xung l thun ca n. Bi khi ha bc ln, gy bnh rt chng, khng nn coi v bnh, m khng dng thuc iu tr. V d ch l mt trng hp ngu nhin, quyt khng c ai sut i u o kinh bao gi. Nu chng tip tc sinh ra lun, t t s c thi k sinh ra bnh ln..."

    Tng kt cc thuyt trn th bnh do kinh pht sinh c my im ch yu:

    1) Sau khi b s m hnh kinh

    2) Ha dn huyt ln

    3) Can kh nghch ln, Thn khng np kh

    4) Ni nhit dn ngc.

    Ngoi nhng bi thuc ngi xa dng, li cn c cc bi nh Hi lan thang ca Vng Tng Dng trong B phng tp yu, cha ph n n k hnh kinh m khng thy, bng dng nc huyt, th huyt, hoc huyt ra chn rng... n thanh m ca Thm th Tn sinh, Qu chi phc linh hon v Do nhn tha kh thang ca Trng Cnh... u thch hp vi bnh o kinh.

    Nm 1959-1960, mt ngi thuc khu ch Ha Bnh, tn l Trn Th Do, 42 tui. Nghe bnh nhn thut li: b bnh th huyt t hi khng chin (1947), khi cn hu phng;

    79

  • qua cc thy thuc Ty y khm nghim, u cho l Ph lao, dng thuc tim, thuc ung 2, 3 nm lin khng khi. Ri chuyn sang ung thuc bc, thuc nam cung u v hiu. Ti ha bnh lp li, tr v H Ni, li ung v tim thuc Ty hn mt nm vn khng khi; li chuyn sang ung thuc bc. Theo thuc ca mt lng y ph Hu, ti 120 thang, cng ch nh mui b b. M t trc ti sau, cc thy thuc Ty y, ng y u cho l bnh Ph lao.... m phn nhiu cho l khng th khi.

    Khi n yu cu ti cha th hin chng vn c mt vi thng th mt ln, c khi th nhiu, c khi th t, khng nht nh. Khi th t, th hm trc th, hm sau thng hnh kinh; khi th nhiu th hm sau khng hnh kinh, hoc cng c nhng huyt ra rt t, mu da hi xanh, n ung bnh thng; i tin 2, 3 ngy mi i mt ln, thng xuyn to, tiu tin thng t v , .... mch Trm Sc, ln Huyn.

    Sau khi chn xong, ti nhn l bnh o kinh. Mun dng my bi thuc c dn trn iu tr, thi v c v khng, gi tin li t, khng thch hp vi hon cnh ca mt ngi b bnh ti hn 10 nm. Ti lin chuyn hng dng thuc nam iu tr. Nhn thy bnh Do kinh ch yu l do huyt nhit gy nn, nn ti dng ch mu l mt v c kh v kh hn hot huyt iu kinh; nhng mun cho huyt hnh c d dng, cn phi iu kh, v kh l "soi* ca huyt, kh c hnh th huyt mi hnh, nn ti dng v Hng ph l kh dc trong huyt, c tc dng dn hnh c c kh ca 12 kinh, cng hp vi ch mu thnh ci cng dng "khai ut, tn tr, thng kinh, hot huyt... Ti ch dng 2 v hnh qun em tn bt (Hng ph tm ng tin 3 ngy 3 m) luyn vi h, vin bng ht

    80

  • con. MI ln nut 50 vin (khng nhai), tiu bng nc ndng, ngy ung 8 ln. Trc sau ung ht chng 2 Gn thuc, bnh khi. Th l bnh tri ti linh 10 nm, cha cd hn mi thng, tin ch ht hdn 3 ng l khi hn. Khi bnh khi, Th Do ndi chuyn vi lng y a ct cho 120 thang trc, ng ta ly lm l, tlm n nh ti hi v phng php cha, ti ndi: "Cd gi l u, ti chl dng phng php iu kinh y thi", ng ta ngc nhin khng tin ndi: "Bnh th huyt ti hdn 10 nm, c Ty y khm nghim cng a cng nhn l Ph lao. Vy m c li cha iu kinh l ngha g?..." Bt c d ti phi thut li cc thuyt ca cc y gi i trc ndi v o kinh nh ti dn trn cho ng ta nghe, ri ti li phi dn c cngng ca hai v ch mu v Hng ph chng vi phng php iu tr ca ti, by gi ng ta mi chu l ng. Kh ng ta ng dy v, ti bt tay dn thm: y ch l mt trng hp, ng ng cho rng bnh th huyt no cng u l o kinh. Ch yu ca ng y ta l "bin chng lun tr, ty bnh x phng" khng phi h c st rt l ung-"k ninh" c u.

    56. PHN TCH "TC PHONCr

    Trong Y ly nguyn nhung ni: "tc cho rng "tc phong" tc l lung gi qua ca s, khng ng....". Ti ngh ly lung gi qua ca s gii ngha ch "tc phong" Ni kinh, ch xc l khng ng. Nhng thc t thl nhng ngi lu ti vn v sinh cng rt cn phi trnh lung gi . Ti thng xem tp C dinh ngoi th ca Trn Long Chnh i Minh c mt on chp rng: "Nhng lung gi rng thi ti trc mt, khng khc ngi h ming h hi; cn lung gi hp t cc khe hng thi ti, khng khc ngi chm ming thi hi. Th hi h ming "h"

    81

  • ra m, th hi chm ming thi ra lnh... Hi thi ra cn cn pht trnh, hung chi l ung gid t khe hng thi ti, ta ll khng phi trnh hay sao? Th d nh st, nu l tm st vung vft phng, ngi ta G th ngi nm ln c. Nhng n li M v mi dao, phng c nm ngi c ch&ng? sc va nhn, ta cn trnh..." Th d ca Long Chnh rt hp i, ng u tm.

    lu 57. PHN TCH H CHNG

    Chu Khanh T Kin Giang, mi 23 tui, b bnh pht nhit, thn th gy cm, tay chn mi mt, ch a nm, h chp mt tot m& hi trm, bng si, lng, bing n bing n, li khng bit v., Bnh tnh c lc nng lc nh dai dng nh th ti na nttt khng kh. La Khim Ph chn mch Ph Sc, n mnh v lc... Nhn thy ng nh cu ca v mch Ph trong mch quyt: "Trong tng tch lanh trong doanh nhit, mun c sinh tn phi b h". Lin cu huyt Trung qun l M ca V, dn thanh kh i ln, lm cho tu l c dy c, li cu huyt Kh hi, khin cho pht trin nguyn kh, thm nhun ra cc lung mch, n nang c nhc, cu c huyt Tc Tam l, huyt d l Hp ca V, gip V kh, v rt nhit t b phn trn xung vi m phn. ng thi dng loi thuc cam hn t ha nhit, dng loi thuc cam n lm t nui trung kh. Li bo n go cnh, tht d b thm cho V kh. Li bo phi t ni nng, d n ung, t gin d, king phng dc... Khng bao lu bnh khi hn. Ti nm sau, thn th li bo gp bi khi cha mc bnh

    Ct ngi hi Khim Ph: ngi i cha bnh h lao phn nhiu dng loi thuc kh hn. Dng ny li dng cam hn; tht d cd tnh cht tr nhit, ngi ta iu kng; ng

  • ny ng li cho n.., l c sao? La p Ni kinh c cu: "Ch ca ha phi dng cam t...."; thin Tng kh php thi lun cng ni: "Tm kh v ha, kp n v toan cho thu li, dng v cam t..? Cn c vo thuyt trn, mun t nhit b kh, khng dng v cam hn sao c? Nu li dng kh hn t Th, khin T th cng h, ha t s li cng thm mnh, khng nhng v ch m cn c hi. Trong Ni kinh li ndi: "Hnh khng y , ly kh dc lm cho ch. Dng cht b c th khi c yu ui, tc l n; tinh khng y ly hu v bi b. B nhc mt th lm cho n, b h