ttema8

5/28/2018 ttema8

1/40

Modul Soalan Sejarah 1 STPM Bahagian B-Tamadun Islam www.mrazman.co.cc

TEMA 8 (KESENIAN)

1. Seni bina merupakan satu ciri ketamadunan yang pentingsebagai ambang sesuatu bangsa

atau negara. !incangkan penyataan ini berdasarkan pencapaian

seni bina Isam di Nusantara.

"EN#A$%&%AN

1. Seni bina terawal di Nusantara telah dipengaruhi oleh animisme dan Hindu/ Buddha. Manakala seni

bina Islam Nusantara pula lahir setelah datangnya pengaruh agama Islam.

2. Namun begitu Pengaruh HinduBuddha tidak dapat dihapuskan terus kerana ia lebih awal dari

kedatangan Islam di Nusantara.

!. Selain itu seni bina Islam di Nusantara "uga turut dipengaruhi oleh unsureunsur dari #hina dan

Barat.

$. %ntara seni bina dunia Nusantara ialah mas"id& rumah& pintu gerbang& kota dan kubu& pusara dan

makam serta rumah waka'.

Isi

Mas'id

1.1 Bangunan mas"id yang terawal mempunyai bumbung yang bertingkat dan bumbung berbentuk

limas.

1.2 Binaan mas"id "uga dipengaruhi oleh seni bina %rab& (urki& Iran& danIndia dengan

memperkenalkan mas"id berbentuk kubah potong bawang. #ontoh. Mas"id (uban dan Mas"id

)aya %*eh di Indonesia.

1.! Seni binaan mas"id "uga turut dipengaruhi oleh unsureunsur seni bina #hina. Ini dapat dilihat

pada Mas"id +ama Melaka yang mempunyai menara dan bumbung bergelombang. Ia miripdengan bentuk rumah ibadat orang #ina.

1.$ #iri utama mas"id di Nusantara ialah bumbung berbentuk atap tumpang& rumah kampung limas&

potong bawang dan berbentuk payung.

1., Mas"id bumbung berbentuk atap tumpang dibina dengan bahan konkrit ke*uali struktur kayu

bumbung dan tiang serinya yang menggunakan tiang kayu. #ontoh. Mas"id -emak di Melaka.

1. Mas"id berbentuk rumah kampong memakai bumbung pan"ang dan lurus yang berbentuk dua

lapis bumbung berbentuk . #ontoh. Mas"id H" 0adir di Bukit Besar& (erengganu.

1. Mas"id berbentuk limas merangkumi perabung lima& limas pemotong perak dan limas bumbung

berlapis.

1. Mas"id berbentuk payung pula memperlihatkan adunan seni bina tradisi dan idea baru. Mas"id

"enis ini banyak dilihat pada mas"idmas"id di Malaysia.

. uma*.

2.1 Seni bina rumah di Nusantara banyak dipengaruhi oleh 'aktor'aktor agama& so*ial dan iklim.

(erdapat lapan 34 "enis rmah di Nusantara. )umahrumah ini setiap satunya berbe5a dan

mempunyai keistemewaan tersendiri.

2.2 )umah Melayu Melaka 6 )umah yang mempunyai bumbung tinggi& ibu rumah& dapur& an"ung&

serambi yang berdinding dan bertutup.

1

5/28/2018 ttema8

2/40


2.! )umah Pan"ang 6 Ia di kenali "uga sebagai rumah perabung pan"ang dan ianya adalah rekaan

bentuk rumah terawal. )umah yang mempunyai bumbung tinggi dan *uram ke atas& satu

perabung& beratap nipah atau genting.

2.$ )umah (iang -ua Belas 6 )umah yang mempunyai 12 tiang& bumbung bergenting dan sepasang

tiang layer diatasnya. (erdapat banyak kerawang yang berukir dengan ukiran tebuk sebagai

perhiasan dan ruang udara.2., )umah Perabung +ima 6 )umah yang mempunyai perabung sebagai bumbung utama kepada

serambi. Mempunyai pengaruh Belanda dimana seni binanya mula diperkenalkan oleh pihak

Belanda di Melaka dan 7ohor. Pembinaan rumah ini semakin pesat semasa pemerintahan

Inggeris dan Belanda. )umah ini "uga popular di 7awa dan Pattani.

2. )umah +imas 6 )umah yang hampir sama dengan mas"id berbentuk limas. )umah yang ke*il dan

rendah& dan tidak mempunyai pangkal serambi. )umah ini kebiasaannya dipunyai oleh golongan

berada. #ontoh. )umah +imas #eblokan merupakan rumah tradisional 7awa dan rumah di

0ampung )a"a 3Malaysia4.

2. )umah Bumbung Perak 6 )umah ini "uga dikenali sebagai )umah Potong Perak. )umah yang

mempunyai dua bumbung selari meman"ang dan terdapat bukaan atap ke*il. )umah ini

merupakan rumah limas yang telah diubah suai.2. )umah Minangkabau 6 )umah yang mempunyai bumbung seperti tanduk kerbau. )umah ini

banyak terdapat di Negeri Sembilan.

2.8 )umah Bu"ang 6 )umah yang mempunyai enam tiang& empat tingkap dan dua pintu. )umah

bentuk ini banyak terdapat di (erengganu.

+. "intu ,erbang.

!.1 0ebiasaan pintu gerbang ini dapat dilihat semasa memasuki sesebuah bangunan tertentu.

(u"uan pembinaannya untuk mengindahkan atau memperlihatkan identiti sesuatu tempat. Pintu

gerbang biasanya dibina daripada kayu atau buluh dan ia menyerupai pintu pagar.

!.2 Pintu gerbang dibina bertitik tolak daripada 'aktor keagamaan dan kebudayaan. -i Malaysiaseni binanya lebih berunsurkan keislaman& namun begitu terdapat "uga pengaruh dari luar.

#ontoh pintu gerbang di Mas"id (engkera Melaka.

!.! Mas"id lama di 7awa 3 (engah dan (imur 4 mempunyai tembok dan pintu gerbang 3gapura4 di

bahagian hadapannya. #ontoh Mas"id Menara 0udus dibina sebuah pelantar beratap dan

ditempatkan sebuah beduk.

!.$ -i Singapura& terdapat pintu gerbang utama ketika seseorang ingin memasuki Negara

tersebut yang dikenali sebagai 0ota Singa.

-. Kta dan Kubu

$.1 0otakota Nusantara berkait rapat dengan ra"ara"a Melayu kerana kebiasaannya ia dipunyaioleh sultan dan dinamakan Istana 0ota.

$.2 0ota ini mempunyai parit di sekelilingnya. Sepan"ang ran"au dimasukkan air untuk menghalang

kemasukan musuh serta benteng pertahanan yang dilengkapi oleh pengawal bersen"ata.

$.! 0ota ini penting untukmen"aga keselamatan ra"a dan kaum keluarga dari an*aman musuh.

#ontoh tinggalan kota ialah 0ota Melawati 3Selangor4 dan 0ota 0uala 0edah 30edah4

$.$ 0ubu pula ialah pusat pertahanan untuk mempertahankan diri daripada serangan musuh. 0ubu

akan dilengkapi dengan tanah yang ditambak danpan*angan pagar kayu resak. #ontohnya ialah

kubu di %*eh dan di 7awa.

2

5/28/2018 ttema8

3/40


$., 0ota dan kubu adalah sering berkait rapat dengan se"arah istana. #ontoh kota dan kubu ialah

0ota % 9amosa 3Melaka4

/. "usara dan Makam

,.1 Se"arah pembinaan pusara bermula se"ak penemuan batubatu nisan di pusara.,.2 Pusara yang besar dan indah adalah kepunyaan keluarga dira"a& pembesar istana dan hartawan.

Binaan pusara yang ke*il dan sederhana adalah kepunnyaan rakyat biasa.

,.! Bumbung pusara dihiasi dengan *orak seni bina Melayu yang berunsur keagamaan. Biasanya

pusara terletak di kawasan mas"id. #ontoh ialah makam Hang (uah dan kompleks Makam

-ira"a 7ohor.

,.$ -i 7awa banyak pusara terdapat di kawasan mas"id seperti makam :ali Songo dan Makam

Sunan 0ali"aga.

0. uma* aka2.

.1 )umah waka' merupakan rumah ke*il yang dibina sebagai tempat berehat atau hiasan danbukan tempat untuk kediaman. +a5imnya dibina di istanaistana dan tanah perkuburan.

.2 )umah waka' tidak dibina se*ara meluas kerana kepentingannya amat terhad. Seni bina ini

hanya terdapat di Malaysia dan 7awa.

"EN%T%"

%pa saha"a yang berkaitan.

3

5/28/2018 ttema8

4/40


. !andingkan perbe3aan antara kesenian Isam dengan kesenian

4*ina tradisina

"enda*uuan

1. 0onsep kesenian

2. +atar belakang kesenian #hina bermula pada 5aman dinasti Shang dan *orak perkembangannya

membayangkan keadaan dan keperluan sebuah dinasti.

!. +atar belakang kesenian Islam bermula se"ak 5aman Nabi Muhammad s.a.w dan semakin

berkembang pada 5aman 0hula'a; ar)asyidin & Bani

5/28/2018 ttema8

5/40


>rang #hina menyembah dewa dewi dan roh nenek moyang yang diper*ayai

mempengaruhi kehidupan mereka. #ontoh penggunaan pinggan mangkuk dan

tembikar berwarna putih yang direka khas dalam upu*ara agama dan mempunyai

ukiran patung.

+. Mra

Isam

0ebanyakan hasil kesenian islam menggambarkan unsur moral seperti membentuk

akhlak yang baik serta men"auhi si'atsi'at negati?e.

menerapkan unsur keadilan dan kesamarataan sesama manusia

berpaksikan akidah & akhlak dan niat mendapat keridhaan %llah

4*ina

mempunyai unsur moral dan etika

satu saluran untuk menggambarkan si'at sesuatu ob"ek dengan aliran perasaan

manusia dan mempunyai hubungan yang penting dalam men*orakkan seni lukis #hinayang menggambarkan tematema yang tertentu.

#ontoh seni lukis #hina banyak ditemakan dalam *ara kehidupan

golongan sar"ana terutamma daam pelantikan mereka sebagai pegawai

kera"aan & perpisahan dan penemuan semula

-. Simb dan reka bentuk

Isam

melambangkan kegemilangan tamadun islam pada 5aman Nabi Muhammad s.a.w. &

5aman para sahabat & kera"aan bani umayyah dan 0era"aan Bani %bbasiyah serta

0era"aan (urki

5/28/2018 ttema8

6/40


/. Status

Isam

melambangkan kegemilangan tamadun islam pada 5aman Nabi

Muhammad s.a.w. & 5aman para sahabat & kera"aan bani umayyah dan

0era"aan Bani %bbasiyah serta 0era"aan (urki

5/28/2018 ttema8

7/40


0. !incangkan se'ara* kemuncuan seni k*at serta gaya bentuk yang dapat dii*at pada mas'id6

istana6 dan manuskrip di Sepany dan Nusantara

"EN#A$%&%AN

1. Perkataan khat dalam bahasa %rab bermaksud garisan indahC dan perkataan kaligra'i berasal

daripada bahasa +atin bermaksud tulisan indahC.

2. Menurut Syeikh Syamsudin al%k'ani& seni khat merupakan ilmu yang memperkenalkan huru'huru'

tunggal dan *ara*ara merangkaikannya men"adi tulisan yang tersusun.

!. Seni khat ini lahir serentak dengan kelahiran Islam dan 'ungsi khat dalam seni adalah untuk

mengesakan %llah.

$. 7enis"enis khat yang dihasilkan antaranya ialah ku'i& nasakh& rihan& diwan "ali& thuluth& muhaDDaD&

riuDi;& i"a5ah& parisi& rakaah;& taliD& dan nasta;liD. Namun begitu khat 0u'i merupakan seni khat yang

tertua dan popular.

ISI

1. Se'ara* "erkembangan Seni k*at.

1.1 (ulisan yang indah mendapat keutaman di sisi orang Islam sebagai bentuk seni yang mempunyai

keagungan yang tersendiri. Ini "elas seperti dalam sebuah hadis bermaksudE

0eindahan tulisan adalah warisan kamuC

1.2 (erdapat beberapa pendapat tentang perkembangan seni khat ini. %ntaranyaE

i. %da yang mengatakan ia merupakan anugerah daripada %llah kepada manusia. %llah

menga"ar ilmu dan *ara menulis kepada %dam dan ianya diwarisi turun terurun hinggakini.

ii. Ibn 0haldun ada menyatakan bahawa tulisan "enis masnad berasal dari Faman

kemudiannya berpindah kepada keluarga alMansir di Heart.

iii. %da yang berpendapat ianya berasal dari Heart dan akhirnya ke Hi"a5 dan daripada

9iniDi yang diambil daripada huru' Mesir purba.

i?. (erdapat "uga sumber bahawa seni khat ini berasal daripada tulisan Nabati 3%ramai4

1.! )amai ahli se"arah bersetu"u bahawa seni khat ini berasal daripada Nabati dan kemudiannya

samapai ke Hi"a5 melalui "alanE

i. 7alan dekat dari Nabati ke Batra&

5/28/2018 ttema8

8/40


. "erkembangan Seni k*at di Sepany

2.1 0era"aan Bani

5/28/2018 ttema8

9/40


$.2 0eindahan tulisan merupakan kelembutan "ari dan kehalusan pemikiran serta *itarasa penulis.

$.! )asulullah S%: telah menggalakkan penulisan khat melalui sabdanyaE

Hendaklah kamu mengindahkan seni khat kerana

ianya antara kun*i sumber re5eki.C

$.$ 0hali'ah %li "uga pernak berkataE

Serikan anakanakmu dengan ilmu seni tulis kerana tulisan merupakan perkara yangpaling mustahak dan menyeronokkanC

KESIM"%&AN

%pa saha"a yang berkaitan.

9

5/28/2018 ttema8

10/40


-. !andingkan ima ciri seni bina Isam daam dunia Arab dan ima ciri seni bina m pada

3aman empayar.

"engenaan

1. 0onsep seni bina.

a. Maksud seni bina ialah ke*ekapan meran*ang dan membuat bangunan yang indah sesuai

maksud dan tu"uan.

b. Seni bina melibatkan peralatan&kekukuhan dan memberi kesenangan dan keselesaan

kepada pemilik .

2. +atar belakang seni bina )om dipengaruhi oleh seni bina trus*an dan Funani.

!. Seni bina Islam bernula se"ak 5aman Nabi Muhammad s.a.w dengan pembinaan mes"id =uba danNabawi.Bidang seni semakin berkembang bermula 5aman 0hali'ah

5/28/2018 ttema8

11/40


Senibina m

-"uga menekankan aspek unilitarian dengan membina bangunan awam untuk kemudahan dan

kegunaan orang ramai.

- Bangunan #oloseum merupakan sebuah teater atau gelanggang untuk pelbagaipermainan.Bangunan ini boleh mengisi penuntun seramai ,G&GGG orang.

- Seni bina awam yang lain ialah sarkas&kolam mandi dan saluran air3akueduk4.

+.Keseesaan

Seni bina Isam

menekankan ruang dalam bangunan yang selesa .Mes"id dibina mempunyai ruang untuk

kemasukan *ahaya dan penudaraan untuk

keselesaan beribadah.

Sementara itu seni bina rumah kediaman&mempunyai ruang bersi'at persendirian dan

memisahkan kaum lelaki dan wanita

Seni bina m

bangunan )om "uga mengambil kira aspek keselesaan.

- 0ebanyakan bangunannya besar dan luas.0omplek #olosseum 1,G&GGG orang penuntun untuk

menyaksikan perlumbaan kereta kuda.

-.Struktur binaan

Seni bina Isam

- ialah bangunan yang dibina kukuh dan selamat untuk masa yang lama. Mas"idmas"id yangdibina di 5aman

5/28/2018 ttema8

12/40


Senibina )om

- sama "uga dengan seni bina Islam dihiasi dengan kemasan marmar dan mo5ek.

- Bangunan Pantheon yang dibina oleh Mahara"a Hadrian 312,M4 telah diperkenalkan dengan

hiasan mo5ek dan lapis dinding daripada batu marmar.

0.eka bentuk

Seni bina Isam

Melambangkan ketaatan kepada %llah.

Ber*irikan luahan perasaan & keamanan dan tidak bertentangan dengan kerohanian.

)eka bentuk mas"id dilengkapi dengan mihrab & kubah dan menara.

0ebanyakan kubah berbentuk o?al dan melengkung

Bulan sabit dan bintang men"adi lambing kesenian islam di pun*ak mas"id dan istana

Seni bina m

-ipengaruhi seni bina Funani dan %sia. Bangunannya terdiri daripada binaan pintu gerbang & bumbung yang melengkung & arked &

kubah & tiang dan bangunan bandar.

Pantheon merupakan sebuah kuil berbentuk kubah yang tidak disokong oleh tiang

7.$iasan tuisan dan %kiran

Seni bina Isam

Bahagian dalam dihiasi dengan ukiran yang tidak bertentangan dengan akidah dan akhlak

islam.

(ulisan khat dan *orak aan larat men"adi moti' ukiran yang terkenal.

Mas"id Suriah dihiasi dengan ukiran khat ayat al=uran yang indah

Seni bina m

Bangunan dihiasi dengan ukiran portrait dan ukiran timbul

Aaman %ugustus dan #laudius & tempat pemu"aan & tiang bangunan dan pintu gerbang

dihiasi dengan ukiran timbul portrait yang menggambarkan kemenangan dan pen*apaian

)om.

%ntara ukiran bangunan ialah Imperial Pro*essions dan Spoils 9rom (he (emple In

7urusalem.

Kesimpuan

%pa saha"a yang berkaitan

12

5/28/2018 ttema8

13/40


/. !incangkan knsep kebudayaan mengikut perspekti2 agama Isam.

"enda*uuan

1. 0ebudayaan adalah satu nilai hidup yang di"elmakan oleh 'a*tor'aktor daya akal dan daya rasamanusia. 0esanggupan daya akal dan daya rasa inilah yang melahirkan kebudayaan . 0ebudayaan

merupakan hasil daripada kegiatan ber'ikir dan merasa manusia dalam bentuk perbuatan yang

dipanggil "uga sebagai *ara hidup

2. Pengertian kebudayaan "uga boleh di"elaskan kepada dua iaitu pengertian ilmiah yg lebih luas dan yg

terbatas. Pengertian yang pertama meliputi bidang2 ekonomi & so*ial& politik& ilmu seni& dan

'alsa'ah. Manakala pengertian kedua hanya tertumpu pada seni saha"a.

!. Menurut 0amus -ewan budaya bermaksud tamadun& peradaban& kema"uan 3akal budi 4 dan *ara

hidup sesuatu masyarakat.

Isi.

Knsep Kebudayaan menurut perspekti2 agama Isam.

1. 0ebudayaan islam merupakan satu *ara hidup yang lahir dan men"elma daripada keimanan.

0ebudayaan islam merangkumi segala aspek politik& ekonomi& so*ial dan eksenian islam merpakan

satu mani'estasi daripada keimanan dan ketakwaan dan di luar daripada ini bukanlah kebudayaan

islam.

2. Sesuatu kebudayaan yang meliputi semua aspek baik politik& ekonomi& so*ial dalam sesebuah

masyarakat akan diterima oleh agama islam sekiranya ia bertepatan dengan hokum 6hukum yang

telah ditetapkan oleh islam.

!. Islam bukan saha"a terhad kepada system agama dalam bentuk ibadat khusus tetapi suatu *ara

hidup yang lemgkap dan menyeluruh termasuk aspek kebudayaan.

$. Perkara yang diterima oleh islam ialah perkara yang memberi kebaikan kepada pengikutnya.

Sesuatu kebuyaan akan diterima sekiranya ia tidak melekakan manusia daripada mengingati %llah

S:( dan melakukan ibadat yang telah ditetapkan oleh Islam. Misalnya& men*ari re5eki yang halal

adalah satu akti?iti kebudayaan yang disuruh oleh Islam. (u"uannya ialah untuk menyara hidup

disanping mengeluarkan 5akat dan sedekah bagi yang berlebihan. >leh itu& konsep kebudayaan

dalam islam adalah bertu"uan untuk memberi kesenangankepada semua pihak.

,. %mal dalam kebudayaan manusia dengan %llah dalah melalui ibadat khusus berupa doa yang tidak

boleh berubah seperti solat& puasa& 5akat& dan ha"i. Manakala amal dalam hubungan manusia dengan

manusia dengan lam terbentuk melalui urusan atau muamalat antara sesama mereka yang

men*etuskan kebudayaan dan seni. >leh itu kebudayaan dalam Islam menitik beratkan hubungan

baik sesama manusia dgn pen*ipta Nya dan antara manusia dgn alam.

. 0ebudayaan dalam Islam "uga mestilah mengagungkan %llah kerana -ialah yang men*ipta manusia

dan alam. -aripada *iptaan2 %llah inilah manusia pula akan men*ipta sesuatu untuk kegunaan13

5/28/2018 ttema8

14/40


seluruh insane. -engan adanya *iptaan2 ini manusia bolah membangunkan budaya mereka dan agama

ke tahap yang lebih tinggi.

. Segala apa yang ditetapkan dalan %l =uran dan Sunnah adalah men"adi pedoman kebudayaan Islam.

%l =uran dan Sunnah mampu men*orakkan kebudayaan melalui dua *ara iaitu dengan *arapenyesuaian tanpa raguragu dan penyesuaian dengan menerima *ara i"tihad mengikut kesesuaian.

. 0ebudayaan Islam "uga bergantung kepada 'a*tor sur?i?al iaitu tidak hanya bergantung kepada

"umlah umat Islam tetapi bergantung kepada ketahanan dan se"auh mana umat Ilam boleh

mengukuhkan kedudukan mereka dam betahan daripada pengaruh luar yang boleh meruntuhkannya.

>leh itu pemerintah mempunyai kuasa untuk menentukan dasar kebudayaan dengan

memperkenalkan kebudayaan Islam kepada masyarakat.

8. 0ebudayaan Islam adalah berteraskan budaya akidah iaitu dengan *ara menanamkan di dalam hati

keper*ayaan kepada %llah dan men"auhkan sesuatu yang bertentangan dengan syariat Islam.

1G. %mal ibadat sama ada yang khusus atau yang umum dapat mengatur *ara kehidupan seharian dan

pengurusan peribadi sehingga *ara membina negara perhubungan antarabangsa dan *ara

melaksanakan hukum2.

11. 0ebudayan Islam adalah budaya akhlak iaitu berakhlak dengan %llah dengan beribadat kepadaNya&

berakhlak sesama manusia 3melakukan kebaikan dan melarang kemungkaran 4 tanggung"awab kepada

diri sendiri.

Kesimpuan

0onsep kebudayaan dalam Islam berbe5a denagn konsep kebudayaan ayng lain di mana

konsep kebudayaan islam lebih menyeluruh dan mementingkan kese"ahteraan kehidupan

manusioa berbanding denag konsep kebudayaan lain yang mementingkan kebebasan sehingga

membawa kepada kenusnahan manusia itu sendiri.

14

5/28/2018 ttema8

15/40


0. Isam tidak perna* menak sebarang kegiatan seni 6 asakan kegiatan tersebut tidak

bercangga* dengan *kum syarak dan meaaikan . !incangkan pencapaian umat Isam pada

3aman asuua* SA dan K*ua2a* a asyidin di bidang seni bina dan seni ukir.

"engenaan

1. Senibina merupakan sebahagian daripada kebudayaan yang bermaksud indah & hakus & lembut &

senang dilihat& senang ditutur& senang didengar dan menerangkannya.Ia merupakan 'itrah manusia

untuk meneragkan dan mengilhamkan manusia untuk men*ipta karya seni yang seterusnya membawa

nikmat dan kesenangan.

2. 0esenian Islam mempunyai *iri2 yang tersendiri & antaranya mempunyai keindahan & memberikan

sumbangan kepada kesatuan hidup seseorang & adanya hubungan antara agama & etika dan estetika

serta unsure seni itu mengandungi unsure moral yang tidak bertentangan dengan syarak.

!. %ntara kegiatan seni yang telah wu"ud se"ak 5aman )asulullah S%: ialah kegiatan seni bina yang

meru"uk kepada seni untuk mendirikan bangunan & reka bentuk& dan reka letak yang dibina oleh

manusia & begitu "uga dengan seni ukir yang merupakan suatu bidang seni untuk menambahkan lagi

ke*antikan sesuatu binaan ataupun hasilan.

Isi

A. "encapaian Seni !ina 9aman asuua* dan K*ua2a* a : asyidin

1. #iri utama seni bina Islam antaranya@

mempunyai ruang membolehkan *ahaya masuk

mengandungi bahan hiasan & biasanya kaligra'i berbentuk ayat2 su*i al =uran

ruang bilik yang memisahkan golongan yang berlainan "antina.

Bangunan sesuai dengan iklim setempat

Perabot dalamannya sederhana dan indah

Ber*irikan luahan perasaan& keamanan& ketegangan dan keheningan7amian keselamatan.

2. Bentuk seni bina Islam yang terdapat di 5aman )asulullah S%: agak simple/mudah E lebih

tertumpu kepada pembinaan mas"id & pun begitu pada peringkat awalnya mas"id yang dibina

tidak menara & mihrab atau pun kubah.

!. Mas"id yang pertama dibina di5aman rasullulah S..%.: ialah mas"id Duba& dibina ketika

rasullulah s.a.w dlm per"alanan hi"rah ke madinah . Bentuk mas"id ini agak sederhana

terdiri daripada ruang yg bersegi emppat& beratap dibahagian mihrab& di sekelilingnya

berdinding dan di tengah tengahnya terdapat kawasan terbuka yg kemudiannya dinamakan

sahn@ tanda kilat diperbuat drpd batu .

$. Mas"id yg kedua dibina di5aman rasullulah s.a.w ialah mas"id nabawiEberbentuk segi empat&

sebahagianya merupakan halaman atau di sebut shan & dan sebahagian lagi berbetuk

bangunan yg berbumbung di sebut -iwan 3dewan solat4& di srkeliling bangunan terdapat

kawasan lapang. Se*ara amnya binaanya berasaskan mas"id Duba;.

,. Pada tahun h & rasullulah s.a.w telah mengarahkan agar diperluaskan bangunan Mas"id

Nabawi kearah timur& barat dan utara sehinnga men*apai keluasan 2$, meter persegi.

15

5/28/2018 ttema8

16/40


. Bangunan berbentuk mas"id di berikan lebih tumpuan kerna mas"id bukan saha"a men"adi

tempat solat& bahkan tempat bermesyuarat serta menyelesaikan pelbagai masalah yg di

timbulkan oleh masyarakat yg di pimpin baginda s.a.w.

. -i5aman khula'ak alrasyhidin mas"id nabawi telah di perbesarkan lagi& sewaktu

pemerintahan umar al khattab misalnya mas"id tersebut telah diperluaskan lagi kearahselatan& barat dan utara dengan tambahan tiga pintu lagi& satu dibahagian timur dan dua lagi

dibahagian utara&begitu "uga dengan Mas"idil Haram di Makkah& dinding di buat di

sekelilingnya & mengelilingi kaabah dan berbentuk empat segi.

. -i Baitul MaDdis &

5/28/2018 ttema8

17/40


$. -i 5aman 0hula'ah al )asyidin & mas"id 6 mas"id mula di bina di hiasi dengan ayat ayat al

=uran yang diukir dengan indah bagi men"elaskan paduan antara pembangunan kerohanian &

ketaDwaan dan ahklak yang tinggi

,. %ntara bentuk ukiran wu"udnya seni khat sebagai hiasan dalamannya sebagaimana yang

terdapat pada Mas"id 6 mas"id di 0u'ah & Basrah & 9ustat dan Baitul MaDdis. Pada tahun 1H &

5/28/2018 ttema8

18/40


7. Seni !ina Isam tea* mandapat tempat yang istime;a di atas pentas se'ara* kesenian

dunia.$uraikan perkembangan Seni !ina Isam di Nusantara.

"engenaan

1. Seni bina merupakan bidang seni untuk mendirikan bangunan& reka bentuk dan reka letak yang di

bina oleh manusia

2. Bermaksud keindahan yang di*etuskan dari kemahiran di dalam binaan dan pertukangan

!. Ibnu 0haldun menyatakan seni bina merupakan salah satu daripada *iri keistimewaan yg penting&

merupakan lambang dan mer*u tanda kegemilangan sesuatu bangsa atau negara

$. Islam mengkehendaki pembangunan seni bina diseimbangkan dengan pembangunan akidah&syariat

dan akhlak.

Isi

1. "engaru* *indu !udd*a6 Animisme dan 4*ina

Seni bina terawal di nusantara di pengaruhi oleh animisme dan hindubuddha

Seni bina Nusantara "uga di pengaruhi oleh pelbagai unsur seperti #hina dan Barat

Pada awalnya seni bina melayu terdapat pada ukiranukiran pada patung batu

0emudiannya pada 5aman hindu dapat dilihat pada *andi*andi

Selepas kedatangan islam seni bina teserlah pada mas"id&rumah&pintu gerbang&kota dan

kubu&pusara dan makam serta rumah waka'.

. Mas'id

Merupakan antara binaanbinaan di nusantara yang men*erminkan seni bina se*ara "elas(elah di bina bersama dengan perkembangan islam di Nusantara pada sekitar abad ke1, dan abad

ke1M

Mas"id di bina bersesuaian dengan iklim nusantara &berteraskan kayu dan mempunyai bumbung

yang bertingkattingkat

0edatangan kuasa barat mempengaruhi kesenian binaan di nusantara seperti penggunaan konkrit

yang berhiaskan *iri seni bina 5aman silam di ropah dan %sia Barat

7uga diperngaruhi oleh seni bin %rab& (urki& Iran& #hina dan India

+. uma*

Seni bina rumah banyak diperngaruhi oleh 'a*tor agama&so*ial dan iklim(erdapat "enis rumah di Nusantara iaitu E )umah Melayu Melaka& )umah (iang dua belas& )umah

Perabung +ima& )umah Bumbung Perak& )umah Minangkabau dan )umah Bu"ang

)umahrumah ini ada yang merupakan rumah warisan traditional& diperngaruhi oleh Belanda

seperti di 7awa dan Pattani

-. "intu gerbang

-ibina sebagai pintu masuk ke sesebuah bangunan

Bertu"uan untuk memper*antik dan memperindahkan lagi sesebuah bangunan18

5/28/2018 ttema8

19/40


-ibina sebagai pintu masuk ke Bandar / kota& mas"idmas"id yang besar dan istana

-ibina menggunakan kayu dan buluh

Pembinaannya diperngaruhi oleh 'a*tor keagamaan dan kebudayaan

/. Kta

-ibina untuk men"aga keselamatan ra"a dan keluarganya dari serangan musuh

Mempunyai benteng pertahanan yang kukuh dan dilengkapi dengan pengawalpengawal yang

bersen"ata

0ebiasaannya dimiliki oleh sultan dan dinamakan istana kota

(inggalan kota ini dapat dilihat di kota 0uala +umpur dan 0ota Melawati

0 .Kubu

Pusat pertahanan yang dibina sebagai persediaan menghadapi serangan daripada musuh

-ilengkapi dengan tanah yang ditambak dengan pan*angan kayu resak#ontohnya kubu di %*heh dan 7awa&0ota % 9armosa yang dibina dan ditinggalkan oleh orangorang

Portugis

7. "usara dan makam

Se"arah pembinaan pusara di nusantara bermula se"ak penemuan batu nisan di pusara

Pusara indah dan besar dibina untuk keluarga -ira"a&pembesar istana& dan hartawan

Pusara yang ke*il dan sederhana dibina untuk rakyat biasa

Bumbung pusara dihiasi dengan *orak seni bina melayu yang berunsurkan keagamaan

#ontoh pusara di Malaysia ialah makam Hang (uah dan makam -ira"a 7ohor

-i 7awa terdapat Makam :ali Songo dan Makam Sunan 0ali"aga

Kesimpuan

0esan dan peninggalan seni bina nusantara masih dapat dilihat sehingga hari ini

Ianya merupakan lambing ke"ayaan kera"aankera"aan melayu di nusantara

Seni bina nusantara mempunyai keunikannya yang tersendiri dan masih dikagumi dan memperngaruhi

perkembangan seni bina 5aman seterusnya

19

5/28/2018 ttema8

20/40


TEMA 8 :( KESENIAN < KE!%#A=AAN )

1. #engan memberikan cnt* daripada tamadun a;a manusia6 bincangkan 2aktr2aktr yang

mempengaru*i perkembangan pencapaian seni bina.

A. "enda*uuan

Maksud kesenian se*ara dan "enis umum

Pengertian seni bina se*ara khusus

+atar belakang tamadun awal

!. Isi

1. Agama

Satu perkara penting dalam kehidupan dan dalam upu*ara keagamaan

Sebagai tempat pemu"aan dan tempat mengadakan perayaan keagamaan

#ontoh@

Mesopotamia pembinaan rumah berhala yang berbentuk piramad

yang dikenali sebagai Aiggurat

Mesir )umah ibadat 3kuilkuil4 atau )umah Berhala yang

dibina menghala sungai spt 0uilkuil di 0arnak dan 0uil Permaisuri

Hatshepsut

)om 0uil berbentuk kubah yang dikenali Panthenonkeistemewaannya kubahnya tidak disokong oleh sebatang tiang pun

membina kuil untuk -ewa %pollo yang ber*irikan "a"aran tiangtiang

India kuil di llora yang dibina daripada batubatu besar

Funani 3%thens4 5aman Peri*les telah dibina kuil daripada batu

marmar untuk dewa %thena yang diberi nama Parthenon atau

(emple o' the irgin di atas a*ropolis

%lam Melayu 6 #andi Borobodor di 7awa (engah yang dibina berasaskan

a"aran Buddha semasa pemerintahan )a"ara"a Sailendra

. "erta*anan

Pertahanan untuk tu"uan keselamatan dari an*aman musuh dan pertahanan

seperti kubu &tembok dibina sekeliling kota & rumah berhala dan tempat tinggal

dibina dengan kukuh & rapi dan sistematik

#ontoh@

#hina di bina (embok Besar #hina yang dianggap sebagai

20

5/28/2018 ttema8

21/40


(u"uh 0ea"aiban -unia semasa pemerintahan Shih Huang (i

bertu"uan mengatasi an*aman orang asar Hsung Nu.

Mesopotamia telah membina tembok di sekeliling bandar dan mempunyai

bentuk yang berlainan bagi mengatasi serangan daripada

musuh Indiadibina kubu pertahanan untuk menghadapian*aman musuh

+. 5rganisasi Ssia

lambang kemegahan terdiri daripada olongan pemerintah 3ra"a dan bangsawan dan

yang diperintah 3 rakyat4

#ontoh@

)om pembinaan istana pada 5aman Mahara"a %ugustus #aesar

mempunyai sebuah istana di Bukit Palatine

makam -ira"a pada 5aman

5/28/2018 ttema8

22/40


-an laluan pe"alan kaki

India (he reat Bath yang berukuran 11. meter pan"ang & meter

lebar dan 2.$ dalam kolam mandi yang terdapat tangga dan

serambi di sekelilingnya

/. "entadbiran

Mesir 9iraun membina sebuah dewan berhampiran istana untuk

mengadakan mesyuarat dengan pegawai dan golongan bangsawan .

)om -ewan Perhimpunan ditubuhkan membin*angkan halhal

politik dan melantik pegawai pegawai ke*uali ra"a.

0. Eknmi

(amadun %rab Pembinaan mpangan Maarib untuk mengawal ban"ir dan

mengairi Pertanian

)om pembinaan %Duedu*t 6 saluran air yang besar dan pan"ang Mesopotamia pembinaan pasar seperti Bit Mahirim 3kedai men"ual barang

mewah di Sippar 4

gedung penyimpanan barang.

0aru 6 pusat komersil perdagangan yang ada gudang atau stor

berniaga dan simpan barang dagangan

#hina Sistem pengairan di #heng (u di wilayah S5e*huan yang

dibina 5aman -inasti #hou dan

empangan di Sungai :ei bertu"uan untuk mema"ukan ekonomi

pertanian #hina

7. Tempat kediaman

India Bandar Mohen"o -aro Harappa di India @

terdapat pembinaan rumah yang dibina menggunakan batu bata sai5

yang sama &se*ara teran*ang & tidak berselerak malah terletak di

sepan"ang "alan raya utama dan di loronglorong.

%lam Melayu pembinaaan pelbagai bentuk "enis rumah seperti )umah

Bumbung Pan"ang & rumah Bumbung +imas dan lainlain

Kesimpuan

7elaslah bahawa pen*apaian senibina tamadun awal telah memperlihatkan kehebatan

pen*apaian sesuatu tamadun dan sebagai lambang kemegahan sesuatu bangsa dan Negara.

:alaubagaimanapun kema"uan senibina tamadun awal telah mengalami banyak kemerosotan

dan runtuh tetapi adda lagi yang masih kekal sehingga hari ini.

22

5/28/2018 ttema8

23/40


. !andingkan perbe3aan antara kesenian Isam dengan kesenian

4*ina tradisina

"enda*uuan

1. 0onsep kesenian

2. +atar belakang kesenian #hina bermula pada 5aman dinasti Shang dan *orak perkembangannya

membayangkan keadaan dan keperluan sebuah dinasti.

!. +atar belakang kesenian Islam bermula se"ak 5aman Nabi Muhammad s.a.w dan semakin

berkembang pada 5aman 0hula'a; ar)asyidin & Bani

5/28/2018 ttema8

24/40


kesenian #hina berkait rapat dengan upu*ara keagamaan dan konsep pengorbanan.

>rang #hina menyembah dewa dewi dan roh nenek moyang yang diper*ayai mempengaruhi

kehidupan mereka. #ontoh penggunaan pinggan mangkuk dan tembikar berwarna putih yang

direka khas dalam upu*ara agama dan mempunyai ukiran patung.

+. Mra

Isam

0ebanyakan hasil kesenian islam menggambarkan unsur moral seperti membentuk akhlak

yang baik serta men"auhi si'atsi'at negati?e.

menerapkan unsur keadilan dan kesamarataan sesama manusia

berpaksikan akidah & akhlak dan niat mendapat keridhaan %llah

4*ina

mempunyai unsur moral dan etika

satu saluran untuk menggambarkan si'at sesuatu ob"ek dengan aliran perasaan manusia

dan mempunyai hubungan yang penting dalam men*orakkan seni lukis #hina yangmenggambarkan tematema yang tertentu.

#ontoh seni lukis #hina banyak ditemakan dalam *ara kehidupan

golongan sar"ana terutamma daam pelantikan mereka sebagai pegawai

kera"aan & perpisahan dan penemuan semula

-. Simb dan reka bentuk

Isam

melambangkan kegemilangan tamadun islam pada 5aman Nabi Muhammad s.a.w. & 5aman para

sahabat & kera"aan bani umayyah dan 0era"aan Bani %bbasiyah serta 0era"aan (urki

5/28/2018 ttema8

25/40


Muhammad s.a.w. & 5aman para sahabat & kera"aan bani umayyah dan

0era"aan Bani %bbasiyah serta 0era"aan (urki

5/28/2018 ttema8

26/40


+. !incangkan se'ara* kemuncuan seni k*at serta gaya bentuk yang dapat dii*at pada mas'id6

istana6 dan manuskrip di Sepany dan Nusantara

"EN#A$%&%AN

,. Perkataan khat dalam bahasa %rab bermaksud garisan indahC dan perkataan kaligra'i berasal

daripada bahasa +atin bermaksud tulisan indahC.

. Menurut Syeikh Syamsudin al%k'ani& seni khat merupakan ilmu yang memperkenalkan huru'huru'

tunggal dan *ara*ara merangkaikannya men"adi tulisan yang tersusun.

. Seni khat ini lahir serentak dengan kelahiran Islam dan 'ungsi khat dalam seni adalah untuk

mengesakan %llah.

. 7enis"enis khat yang dihasilkan antaranya ialah ku'i& nasakh& rihan& diwan "ali& thuluth& muhaDDaD&

riuDi;& i"a5ah& parisi& rakaah;& taliD& dan nasta;liD. Namun begitu khat 0u'i merupakan seni khat yang

tertua dan popular.

ISI

/. Se'ara* "erkembangan Seni k*at.

,.1 (ulisan yang indah mendapat keutaman di sisi orang Islam sebagai bentuk seni yang mempunyai

keagungan yang tersendiri. Ini "elas seperti dalam sebuah hadis bermaksudE

0eindahan tulisan adalah warisan kamuC

,.2 (erdapat beberapa pendapat tentang perkembangan seni khat ini. %ntaranyaE

i. %da yang mengatakan ia merupakan anugerah daripada %llah kepada manusia. %llah

menga"ar ilmu dan *ara menulis kepada %dam dan ianya diwarisi turun terurun hingga

kini.ii. Ibn 0haldun ada menyatakan bahawa tulisan "enis masnad berasal dari Faman

kemudiannya berpindah kepada keluarga alMansir di Heart.

iii. %da yang berpendapat ianya berasal dari Heart dan akhirnya ke Hi"a5 dan daripada

9iniDi yang diambil daripada huru' Mesir purba.

i?. (erdapat "uga sumber bahawa seni khat ini berasal daripada tulisan Nabati 3%ramai4

,.! )amai ahli se"arah bersetu"u bahawa seni khat ini berasal daripada Nabati dan kemudiannya

samapai ke Hi"a5 melalui "alanE

iii. 7alan dekat dari Nabati ke Batra&

5/28/2018 ttema8

27/40


.! (ulisan2 dan seni ukir ini men"adi hiasan di siling dan sekeliling istana. Bentuk dan pembuatan

penyelingan batubatu warna *erah dan gelap di mas"id.

.$ %spek yang diutamakan dalam seni bina Islam ini ialah kemasukkan udara dan *ahaya ke dalam

bangunan. Ia dihiasi dengan ukiran dan tulisan yang begitu halus.

., (erdapat dua "enis seni khat dan ukiran yang terdapat di Sepanyol iaitu khat nasakh dan khat

ku'i.. Seni ini diukir pada peralatan sen"ata seperti pedang dan tombak. Selain itu ia "uga diukir di

pinggan mangkuk& barangbarang perhiasan dan tempat menyimpan barangan dan sebagainya.

Barang2 ini diukir dengan halus dan penuh teliti serta kadang kala bertatahkan batu permata.

7. "erkembangan Seni k*at di Nusantara.

.1 (ulisan khat ini dapat dikesan pada batubatu nisan& binaanbinaan& dan mas"idmas"id.

.2 (erdapat khat yang diukir di batu nesan berbentuk empat segi kepunyaan Syed %hmad

Mokhtar ibni Martu (alani bertarikh 1$M di 0eramat Sungai

5/28/2018 ttema8

28/40


KESIM"%&AN > %pa saha"a yang berkaitan

-. !andingkan ima ciri seni bina Isam daam dunia Arab dan ima ciri seni bina m pada

3aman empayar .

"engenaan

!. 0onsep seni bina.

a. Maksud seni bina ialah ke*ekapan meran*ang dan membuat bangunan yang indah sesuai

maksud dan tu"uan.

b. Seni bina melibatkan peralatan&kekukuhan dan memberi kesenangan dan keselesaan

kepada pemilik .

*.

$. +atar belakang seni bina )om dipengaruhi oleh seni bina trus*an dan Funani.

!. Seni bina Islam bernula se"ak 5aman Nabi Muhammad s.a.w dengan pembinaan mes"id =uba dan

Nabawi.Bidang seni semakin berkembang bermula 5aman 0hali'ah

5/28/2018 ttema8

29/40


'ungsinya.Sebagai *ontoh seni bina mes"id "uga mengambil kira kegunaannya sebagai

pusat ibadat&akti?iti kemasyarakatan dan pusat penga"ian.

Senibina m

-"uga menekankan aspek unilitarian dengan membina bangunan awam untuk kemudahan dan

kegunaan orang ramai.

- Bangunan #oloseum merupakan sebuah teater atau gelanggang untuk pelbagai

permainan.Bangunan ini boleh mengisi penuntun seramai ,G&GGG orang.

- Seni bina awam yang lain ialah sarkas&kolam mandi dan saluran air3akueduk4.

+.Keseesaan

Seni bina Isam

menekankan ruang dalam bangunan yang selesa .Mes"id dibina mempunyai ruang untuk

kemasukan *ahaya dan penudaraan untukkeselesaan beribadah.

Sementara itu seni bina rumah kediaman&mempunyai ruang bersi'at persendirian dan

memisahkan kaum lelaki dan wanita

Seni bina m

bangunan )om "uga mengambil kira aspek keselesaan.

- 0ebanyakan bangunannya besar dan luas.0omplek #olosseum 1,G&GGG orang penuntun untuk

menyaksikan perlumbaan kereta kuda.

-.Struktur binaan

Seni bina Isam

- ialah bangunan yang dibina kukuh dan selamat untuk masa yang lama. Mas"idmas"id yang

dibina di 5aman

5/28/2018 ttema8

30/40


- 0epingan "ubin merupakan hiasan yang terkenal di 5aman %bbasiah. 0epingan "ubin yang

berkilat dan berwarna warni digunakan untuk menghiasi mihrab&dinding mes"id dan

bumbung istana.

Senibina m

- sama "uga dengan seni bina Islam dihiasi dengan kemasan marmar dan mo5ek.

- Bangunan Pantheon yang dibina oleh Mahara"a Hadrian 312,M4 telah diperkenalkan dengan

hiasan mo5ek dan lapis dinding daripada batu marmar.

0. eka bentuk

Seni bina Isam

Melambangkan ketaatan kepada %llah.

Ber*irikan luahan perasaan & keamanan dan tidak bertentangan dengan kerohanian.

)eka bentuk mas"id dilengkapi dengan mihrab & kubah dan menara. 0ebanyakan kubah berbentuk o?al dan melengkung

Bulan sabit dan bintang men"adi lambing kesenian islam di pun*ak mas"id dan istana

Seni bina m

-ipengaruhi seni bina Funani dan %sia.

Bangunannya terdiri daripada binaan pintu gerbang & bumbung yang melengkung & arked &

kubah & tiang dan bangunan bandar.

Pantheon merupakan sebuah kuil berbentuk kubah yang tidak disokong oleh tiang

7. $iasan tuisan dan %kiran

Seni bina Isam

Bahagian dalam dihiasi dengan ukiran yang tidak bertentangan dengan akidah dan akhlak

islam.

(ulisan khat dan *orak aan larat men"adi moti' ukiran yang terkenal.

Mas"id Suriah dihiasi dengan ukiran khat ayat al=uran yang indah

Seni bina m

Bangunan dihiasi dengan ukiran portrait dan ukiran timbul

Aaman %ugustus dan #laudius & tempat pemu"aan & tiang bangunan dan pintu gerbang

dihiasi dengan ukiran timbul portrait yang menggambarkan kemenangan dan pen*apaian

)om. %ntara ukiran bangunan ialah Imperial Pro*essions dan Spoils 9rom (he (emple In

7urusalem.

Kesimpuan @ %pa saha"a yang berkaitan

30

5/28/2018 ttema8

31/40


/. "encapaian Tamadun India dan Tamadun 4*ina daam bidang kesenian merupakan gambaranketinggian tamadun mereka. !incangkan.

"enda*uuan

1. 0onsep kesenian

2. +atar belakang tamadun #hina

!. +atar belakang tamadun India

Isi 'a;apan

Tamadun India

1. Seni ukir

Pada 5aman Indus banyak patungpatung diukir di dindingdinding gua dan kuil

Patung diperbuat daripada batu pasir merah dan bahan logam seperti gangsa dan tembaga

#ontoh (ugu dik %soka di Sarnath 6 kekal hingga sekarang

. Kesusasteraan

Bahasa Sanskrit dan bahasa tamil memainkan peranan penting

Hasil sastera India spt syair & nyanyian dan bentuk *erita 0esusasteraan terbahagi 2 iaitu 0esusasteraan Sanskrit dan keusasteraan (amil

0esusasteraan sanskrit terbahagi kpd sastera ?edik & epik dan sekular

0esusasteraan (amil terbahagi kesusasteraan sangam & epik & etika dan bhakti

Semua hasil sastera membin*angkan agama hindu & buddha dan 7ainisme

Sastera adalah lambang kemegahan masyarakat hindu seluruh dunia

0arya buku ?eda dan epik spt )amayana dan Mahabharata men"adi ikutan hingga kini

+. Seni bina

Mohen"o -aro dan Harappa mempunyai struktur binaan yang teran*ang

)umahrumah kediaman dilengkap bilik tidur & bilik mandi dan bekalan iir. (erdapat Sistem saliran dan pembentungan bawah tanah & "alanraya yang lurus & longkang

dan terusan

(empat mandi awam (he reat Bath menun"ukkan kemahiran tinggi dalam seni bina

Pada 5aman ?edik dibina bangunan berbentuk kubah

Pembinaan kuil tempat pemu"aan seperti di gua %"anta dan llora.

0uil Mahapallipuram kuil termasyhur di India

31

5/28/2018 ttema8

32/40


-. Seni &ukis

Berkembang se"ak 5aman lampau

-ihasilkan oleh golongan kelas menengah dan pelukispelukis pro'esional

+ukisan yang tertua ditemui di ua 7ogimara

#ontoh @ +ukisan mural di"umpai di ua %"anta Bidang seni lukis "uga berkembang semasa pemerintahan Moghul di India

/. Seni mu3ik

(erbahagi kepada tradisi mu5ik utara dan selatan India

+agulagu su*i kitab ?eda dinyanyikan dalam upu*ara pengorbanan pada 5aman ?edik

Mu5ik ber*orak keagamaan ialah Marga

pikepik agung spt )amayana & Mahabharata dan Badgayadgitadipengaruhi unsur mu5ik

Kesenian tamadun 4*ina1. Seni ukir

Banyak lukisan dan ukiran dibuat di atas kain sutera & tembikar dan sampan

+ukisan potret manusia dan gambargambar adalah berunsurkan metosdan peristiwa yang

berlaku

5/28/2018 ttema8

33/40


-ipengaruhi oleh agama & 'alsa'ah dan idea sosial

Berasaskan keharmonian antara manusia dan alam

Menggambarkan tokohtokoh se"arah dengan peristiwa agama

(erdapat lukisan pada bekas menyimpan air

Memperlihatkan serangan terhadap kubu & menembak & itikitik liar dan memetik mulberi Berlandaskan lukisan *on'u*ius dan landskap menggambarkan gunung

/. Seni Mu3ik

System mu5ik tersendiri

Aaman -inasti #hin 6 Mahara"a Shih Huang (i telah memusnahkan buku dan peralatan

mu5ik

Aaman dinasti Han ditubuhkan 7abatan Mu5ik -ira"a bertu"uan menyelaraskan pit*h dan

membina arkib mu5ik

Kesimpuan

%pa saha"a yang berkaitan

33

5/28/2018 ttema8

34/40


0. $uraikan perkembangan seni bina tamadun m dan Aam Meayu.

"engenaan

Seni bina boleh di de'inasikan sebagai salah satu seni yang berhubungkait dengan ke*ekapan

meran*ang dan membuat binaan atau bangunan yang indah dan sesuaidenagn sesuatu maksud atau

tu"uan dibina.

Perkataan seni bina atau Kar*hite*ture; telah digunakan se"ak tahun 1,!M dan ia berasal daripada

perkataan +atin atau reek.perkataan arshu'ektari dalam bahasa reek dan ar*hite*ture3+atin4

membawa maksud tukang atau K*hie' *ra'tman;.

Seni bina mempunyai tiga syarat utama iaitu barangan& kekukuhan dan kesukaan atau

kesenangan.%spek barangan meru"uk kepada peralatan untuk membina bangunan.manakala

kekukuhan pula adalah hasil pembinaan yang kuat.0esukaan pula adalah bangunan yang dibina mesti

memberikan kesenangan dan keselesaan kepada penghuni.Se*ara umumnya senibina merangkumi

aspek emosi& estatik dan politik.

Seni bna adalah salah satu aspek yang boleh dilihat dan melambangkan pen*apaian sesuatu

tamadun dari segi 'i5ikal dan teknologinya.Ia membolehkan manusia pada 5aman ini menilai se"auh

mana sesuatu bahasa pada 5aman silam telah memberi penekanan kpd. aspek kreti?iti& sensiti?ity&

persekitaran& apreasiasi dan teknologi dalam pembinaan.

Isi

A) "erkembangan seni bina tamadun m

Seni bina manusia telah bermula se"ak manusia membina tempat perlindungan dan kediaman untuk

melindunginya dari hu"an& panas dan gangguan binatang.Seni bina )om bermula apabila masyarakat

)om meniru ar*aar*a atau binaan orang trus*an dan mereka membina bidangbidang baru yang

tidak pernah di 'ikirkan oleh orang reek sebelumnya.

Pada peringkat awalnya orang )om tidak pandai membina dengan keindahan dan perhiasan yang

sangat menarik yang di dapati dalam rumahrumah berhala di %thens tetapi mereka boleh

menyukat "arak yang lebih luas dan oleh sebab itu mereka boleh membina bangunan yang lebihbesar daripada orang reek.

Bidang seni bina )om berkembang pesat semasa )om mengalami 5aman keamanan.Pada masa

mahara"a %ugustus& baginda telah berusaha untuk men"adikan )om sebagai pusat kesenian dan

kesusasteraan purba.Banyak bangunan seperti gymnasium& perpustakaan dan dewan mu5ik di

bina.>rang )om telah membina teater kekal daripada batu pada akhir abad pertama s.m.Pentas dan

tempat duduk penonton di satukan membentuk satu linkungan berbentuk -.(eater baru yang

pertama didirikan oleh Mar*rellus pada abad pertama s.m.

34

5/28/2018 ttema8

35/40


Perkembangan seni bina )om telah melahirkan *irri*iri seni bina yang tersendiri.Seni bina )om

mempunyai *irri*iri seperti lengkungan& basili*a& dom dan gerbang.#ontohnya gerbang ialah salah

satu bentuk dan kaedah yang digunakn dalam pembinaan.erbang ini diperkenalkan oleh orang

)om.Sistem seni bina ini membolehkan pembinaan struktur yang lebih luas tanpa sokongan.#iri*iri

seni bina )om dipengaruhi oleh unsure seni bina Funani dan %sia.Bahan binaan yang di gunakan

terdiri daripada batubatan dan konkrit.

Seni bina istana

-i antara seni bina yang menun"ukkan pembinaan yang unggul ialah istana mperor atau Mahara"a

%ugustus yang terletak di atas bukit Palatine.Pembinaan istana ini bermula pada tahun !1 s.m dan

berakhir pada 1$ 7anuari 2 s.m.walaubagaimanapun sebahagian istana ini telah musnah terbakar

pada tahun ! M.0er"aker"a pebinaan di lakukan semula dengan mendapat sumbangan rakyat dan

ker"aker"a ini di tamatkan selepas kematian mperor& %ugustus pada tahun 1$ M.Peninggalan

istana ini masih kekel dan dilengkapi denagn sebuah perpustakaan serta kuil yang berdekatan.

Seni bina kui-i antara seni bina )om yang melambangkan ketinggian seni binanya ialah Patheon yang didirikan

pada abad pertama s.m.Namun demikian kuil ini di bina semula oleh mperor Hadrian antara tahun

12G12, M.Seni bina )om men*apai kemun*aknya pada 5aman (rogan dan Hadrian.Pembinaannya

mempunyai *irri*iri seni bina reek dan di perbuat daripada batu granit bewarna kelabu serta

merah "ambu.0eunikan bangunan ini terletak pada diameter yang sama dan ketinggiannya lebih

kurang 1$1 kaki dan 8 in*i.-i samping itu domnya tidak di sokong oleh (iang atau tembok.

?rum

Pada abad pertama s.m setiapbandar )om mempunyai kawasan awam utam yang di kenali sebagai

'orum.9orum didirikan di sebelah persimpangan "alan"alan utama dan di gunakan untuk pelbagai

bidang seperti agama& si?ik&dan perdagangan.Men"elang pertengahan abad pertama s.m desakan

penduduk menyebabkan banyak 'orum didirikan untuk kegiatankegiatan berlainan.9orum barudibina oleh 7ulius #aesar di tepi 'orum )om lama.Pelan 'orum ini kenudian di"adikan *ontoh dan

ditiru oleh mahara"amahara"a selepasnya.Pada akhir abad pertama s.m& deretan tiang di bina di

sepan"ang "alan"alan utama di bandaraya )om.-eretan itu dibina untuk mengasingkan laluan tepi

"alan dengan "alan bertutup serta memberikan perlindungan daripada panas matahari dan hu"an

lebat.+a5imnya "alan dengan deretan tiang 'di sudahi dengan gerbang.

Seni bina stadium

Perkembangan seni bina )om boleh dilihat seterusnya dalam bentuk stadium.-iantara seni bina )om

yang unik dan dapat dilihat sehingga hari ini ialah #olloseum.#olloseum merupakan gelanggang atau

stadium besar berbentuk melengkung yang boleh memuatkan lebih $, ribu orang

penonton.Pembinaan bermula pada tahun 2 M dan di siapkan semasa pemerintahan mperor (ituspada tahun G M.#olloseum adalah tempat didakan pertandingan di antara pahlawan )om dengan

binatang luas3ladiator4.Ia terdiri daripada tiga tingkat yang mempunyai ketinggian yang

berbe5a.(ingkat pertama setinggi !$ kaki dan , in*i& tingkat kedua mempunyai *iri*iri seni bina

ioni* dan tingginya ! kaki dan in*i manakala tingkat tiga pula setinggi ! kaki dan 1G

in*i.*olloseum "uga di kenali sebagai perani 'laria di )om.

!) SENI !INA TAMA#%N ME&A=%

35

5/28/2018 ttema8

36/40


Seni bina melayu meliputi bangunan&pintu gerbang&perkampungan&makam&mas"id&hiasan dan keadaan

keliling.Seni binanya mewakili kehendak masyarakat dan melambangkan kesenian mereka.Sebelmu

kedatangan Islam&seni bina melayu banyak dipengaruhi oleh seni bina India.0esan pengaruh seni

bina India dapat diperhatikan pd *andi*andi yg didirikan di Pulau 7awa.#andi*andi terawal

didirikan sekitar abad ke dan 8 masihi semasa pemerintahan San"aya dan Sailendra di 7awa

(engah.(radisi seni bina yang terdapat pd *andi*andi ini melambangkan *ampuran *iri*iri senibinaHinduBudhha dan Indonesia.(radisi pembinaan tembok batu dan kekubah melengkung men*apai

tahap kesempurnaan dgn pembinaan *andi Borobudur dan kompleks kuil di Prambanan.

Pengaruh India dalam bidang senibina berkurangan selepas berlaku pemindahan kuasa

pemerintahan ke 7awa (imur pada abad ke 11 masihi.Selepas itu tradisi senibina tempatan men"adi

lebih berpengaruh.(radisi tempatan dapat dilihat Ldiperhatikan pd ukiran patung yg

melambangkan seni wayang kulit 7awa yg amat popular pd 5aman Ma"apahit.selain *andi*andi

terdapat "uga binaan Lsenibina yg dikenali sebgai apura.apura terkenal adalah *andi

7edong.#nadi Plambangan dan #andu Ba"ang )atu.

Selepas kedatangan Islam&senibina melayu menerima pengaruh Islam.Banyak mas"id didirukanmen"elang abad ke 1, dan 1 selepas penubuhan kera"aankera"aan Islam di %lam Melayu.senibina

mas"id %lam Melayu disesuaikan dgn keadaan iklim dan bahan tempatan seperti kayu yg mudah

diperolehi.Senibina mas"id menirima pengaruh daripada seni bina %rab (urki&Iran&Indiahina dan

Barat.#iri2 utama bangunan mas"id ialah bumbung berbentuk atap tumpang&rumah

kamoung&limas&potong bawang dan berbentuk bertingkat dan berpayung.

Senibina rumah Melayu tradisi pula terbahagi kpd 2 "enis iaitu )umah Bumbung Pan"ang dan )umah

Bumbung +imas.)umah bumbung pan"ang pula terdiri pelbagai bentuk dan dibina se*ara meluas pd

5aman dahulu tanpa menggunakan paku tetapi memerlukan tenaga buruh yg ramai.)umah bumbung

limas pula lahir pd abad ke 18 dan dikenali sebagai perabung lima.)umah ini "uga mengalami

perubahan hingga mendapat nama )umh +imas Potong Perak dan akhirnya men"adi )umah +imasBumbung Berlapis.rumah ini dibina menggunakan kayu&papan dan paku.Pembinaan rumah Melayu

dipengaruhi oleh 'a*tor agamg&iklim dan nilai so*ial masyrakat.

Senibina pintu gerbang&kota dan kubu merupakan seni bina Melayu.Pintu gerbang dibina drpd kayu

atau buluh dan dihias dgn kertas Lkain yg berwarnawarni.0ota pula biasanya dikelilingi parit dan

mempunyai benteng pertahanan yg kukuh utk mengelakkan serangan musuh serta men"aga

keselamtan ra"a dan keluarganya.0ota2 yg didirikan oleh ra"a2 Melayu biasanya dikenali sebagai

istana kota.0ubu pertahanan didirikan utk mempertahankan diri dari serangan musuh.0ubu2 ini

dilengkapi tanah yg ditambak dgn pan*angan kayu sesak.

Senibina orang Melayu dapat "uga dilihat pada batubatu nisan di makammakam.Makam dibina di

kawasan khas atau kawasan mas"id.Senibina makam orang Melayu berbe5a dari segi bentuk danhiasan.Makam yg dibina oleh keluarga dira"a dan pembesar adalah besar manakala makam rakyat

biasa adalah ke*il dan sederhana.Senibina makam adalah unik dan dihias dgn *orak seni bina Melayu

berunsur keagamaan khususnya agama Islam selepas kedatangan Islam di %lam Melayu.

KESIM"%&AN.

Senibina tamadun )om dan %lam Melayu adalah dua senibina yang berbe5a dan dipengaruhi oleh senibina

tamadun sebelumnya atau tanadun disekitar berhampirannya.Seni bina )om banyak dipengaruhi oleh

36

5/28/2018 ttema8

37/40


perkembangan seni bina trus*an&yunani atau reek.Manakala seni bina Melayu banyak dipengaruhi oleh

keadaan sekeliling&iklim&agama& dan tradisi dan kesenian tempatan

7. Seni bina meambangkan pencapaian sesuatu tamadun dari segi teknika dan tekngi. Meru'uk

kepada Tamadun Mesir dan Tamadun Meayu6 bincangakan pencapaian tamadun ini daam

bidang seni bina.

"enda*uuan

-e'inisi seni bina

Syarat penghasilan seni bina

0epentingan / tu"uan pembinaan

Isi

A) Seni !ina Mesir

Masyarakat Mesir mampu membina monumen yang besar seperti piramid&*andi*andi dira"a&

mastaba dan rumah berhala.

Piramid dianggap sebagai salah satu kea"aiban di dunia.

Men"elang !2GGs.m mereka mula menggunakan batubata untuk ker"aker"a pembinaan

#andi dikenali sebagai mastaba didirikan untuk menyimpan peninggalan barang si mati.mastabatertua dibina di Sakkaramengandungi , bilik di bahagian kubur dengan 2 stor di bahagian atasnya

(ahun2GGs.m pembinaan piramid tangga yang merupakan menara batu pertama di dunia. Piramid

ini mempunyai ketinggian meter dan terdapat tangga di tengahtengah kompleks bangunan

seperti istana& dewan& mastaba dll. Piramid ini telah dibina oleh :a5ir imhotep.

%ntara Piramidpiramid terkenal di Mesir ialah Bend Piramid di -ahshur& Piramid Medium dan tida

Piramid di i5a 3Piramid #heopshepren dan My*erinus4

)umah berhala merupakan tempat persemadian ra"a dan pembesartradisi pembinaan rumah

berhala tidak mengalami perubahan sepan"ang tempoh Aaman 0ebudayaan

>rang awam tidak dibenarkan memasukinya& orang kehormat dan pembesar istana dibenarkan

masuk ke dewan dan bilik tengah.hanya 9iraun dan sami besar memasuki tempat su*i.

)umah berhala terkenal ialah 0uil %mur di +uJor&0uil %mun di 0arnak dan 0uil hatshepsut di -ier

alBahri

!) Seni !ina Meayu

37

5/28/2018 ttema8

38/40


Seni bina Melayu meliputi bagunan& pintu gerbang& perkamoungan& makam mas"id dll.

Sebelum kedatangan islam dipengaruhi oleh pengaruh India. Pengaruh India boleh dilihat di Pulau

7awa semasa pemerintahan -inasti Sailendra. (radisi pembinaan ini melambangkan *ampuran

pengaruh HinduBuddha dan Indonesia.%ntara *andi*andi penting di Pulau 7awa adalah seperti #andi unung :ukir& #andi Badut& #andi

0alasan& #andi Borobodurandi Sari& #andi 0idal& #andi Singasari dll.

-i dalam *andi*andi terdapat patungpatung seperti patung Si?a&ishnu&dan Brahma.

#andi Borobodur merupakan lambing keagungan seni bina IndonesiaMonumen besar berbentuk

gunung dan didirikan bertingkattingkat. (erdapat 8 tingkat dan setiap tingkat terdapat Stupa

yang mengandungi patung Buddha.pada dinding terukir kehidupan Buddha dan a"aran agamanya.

Selepas kedatangan islam& seni bina melayu menarima pengaruh islam. Pengaruh islam dapat dilihat

pada bangunanbangunan seperti mas"id dan madrasah

Seni bina mas"id menerima pengaruh %rab&(urki& Iran&India dan Barat *irri*iri utama bangunan

mas"id ialah bumbung berbentuk atap tumpang&rumah kampung& limas& potong bawang dan

berbentuk paying.

-i Nusantara tidak terdapat satu *irri khusus reka bentuk mas"id. Setiap negara mempunyai reka

bentuk tersendiri. Mas"id Negara Malaysai mempunyai bentuk paying

Seni bina rumah melayu adalah )umah Bumbung Pan"ang dan )umah Bumbung +imas. )umah Melayu

Melaka merupakan )umah Melayu Pan"ang.

Pembinaan rumah Melayu dipengaruhi oleh 'a*tor'aktor agama& iklim dan nilai sosial masyarakat.

(radisi seni bina Melayu "uga dapat dilihat pada pembinaan pintu gerbang& pembinaan kota dan

istana serta batubatu nisan di makam

Kesimpuan

Seni bina Mesir lebih unik dan *anggih

Seni bina Melayu banyak menerima pengaruhpengaruh luar

Namun peninggalan hasilhasil seni bina menggambarkan pen*apaian tamadun ini.

38

5/28/2018 ttema8

39/40


8. ,aurkan sumbangan Tamadun Erpa* daam bidang kesenian pada 3aman

enaissance.

"enda*uuan

1. )enaissan*e berasal daripada perkataan Peran*is yang bererti kelahiran semula atau

pemulihan. Perkataan tersebut meru"uk kepada pemulihan budaya di ropah. Aaman

)enaissan*e bermula dari pertengahan kurun ke1$ hingga ke kurun 1. Pada 5aman

tersebut orang orang ropah mula menghasilkan kesenian dan kesusasteraan yang baru.

2. erakan )enaissan*e bermula di Itali pada tahun 1!GGan& berikutan perkembangan

ekonomi antara Itali dengan negara 6negara eropah yang lain menyebabkan gerakan

)enaissan*e turut tersebar ke negara negara tersebut. )amai penuntut dan pelukis dari

ropah telah berhi"rah ke Itali untuk mendapatkan ilmu pengetahuan dan mempela"ari

karyakarya kesenian Itali.

!. pen*iptaan alat pen*etakan pada kurun ke1, telah membantu perkembangan )enaissan*e di

ropah. Bidang kesenian turut berkembang pada masa tersebut dengan 9loren*e men"adi

pusat kesenian yang pertama di Itali. Bidang kesenian ini mendapat tempat dalam

masyarakat dan dinaungi oleh saudagar saudagar dan pemodal pemodal yang kaya.

$. kesenian ialah karya yang di*iptakan dengan bakat atau hasil sesuatu *iptaan yang indah

dan membawa keseronokan kepada masyarakat dari segi "iwa dan minda. 0esenian "uga

dide'inisikan sebagai salah satu aspek keilmuan yang mempunyai unsur unsur kehalusan

yang berkaitan dengan sesuatu akti?iti ker"a yang mendatangkan 'aedah kepada manusia.

0esenian terbahagi kepada seni halus dan seni gunaan yang merangkumi kesusasteraan& seni

mu5ik& seni bina& seni ukir& seni lukis dan seni drama.

Isi

1 .-alam aspek seni bina& banyak gere"a & istana& dan dewan perbandaran dibina di seluruh

ropah pada 5aman tersebut. Seni bina )om dan Funani terutamanya struktur dom dantiang telah diminati kembali oleh masyarakat ropah. Pakar seni bina yang terkanal ialah

9illipo Bruelles*hi. Beliau mengasaskan pembinaan bangunan 5aman )enaissan*e iaitu

Inno*ent Hospital. Seorang lagi arkitek yang terkenal ialah -onato Bramante& beliau telah

membina semula gere"a St. peter mengikut bentuk baru pada tahun 1,G.

2. Seni lukis dan seni ar*a lebih masyur daripada seni bina. (umpuan diberikan kepada benda

benda hidup dan bentuk badan manusia. %ntara pelukis yang termasyur pada masa itu ialah

Mi*helangelo 31$,1,$4 yang berasal dari Itali. Beliau terkenal dengan sebagai seorang

pelukis& pengukir dan arkitek. Beliu sangat kagum dengan bentuk badan manusia.

5/28/2018 ttema8

40/40


beliau seakanakan batu menghidupkan batu yang diukir. Pada tahun1,G$ beliau telah

mengukir patung -a?id yang sangat terkenal. Beliau "uga mengukir patung nabi Musa& Night&

-awn dan -ay. Ia merupakan sebahagian daripada tugu peringatan Medi*i. Satu daripada

hasil karyanya yang penting ialahnisa sebuah lukisan yang dilukis di bumbung ere"a Sistine

di )om. +ukisan tersebut menggambarkan ke"adian manusia yang mengambil masa $ tahun

untuk menyiapkannya.

!. + eonardo -a in*i 31$,21,184 yang berasal dari Itali adalah seorang pelukis yang

hebat daya imaginasinya. Hasil lukisannya terkenal di seluruh dunia ialah Mona +isa dan (he

+ast Supper. 0edudua karya itu dianggap sebagai hasil karya terkemuka sekali di dunia ini.

Beliau "ugatelah memperkenalkan tulisan *ermin yang mengandungi huru'huru' songsang

yang masyur. Pengukir lain yang terkenal ialah +oren5o hiberti dan -onatello.

$. Mu5ik dan drama "uga berkembang pesat pada 5aman )enaissan*e. Beberapa %lat mu5ik

baru seperti biola& gitar& seruling& trompet&harp&dan lyre telah di*ipta. )enaissan*e "uga

m&emperlihatkan permulaan opera iaitu se"enis drama dimana wataknya menyanyi dan tidak

ber*akap. Istana Burgundy memainkan peranan penting dalam perkembangan se"arah mu5ik.Pemu5ikpemu5ik 5aman renaissan*e telah menggabungkan semua irama mu5ik. :illiam

Shakespare 31,$114 merupakan seorang penulis drama yang ulung pada 5aman

)enaissan*e. %ntara karyanya ialah Henry ?& )i*ard III& Hamlet& )omeo dan 7uliet&

Ma*beth dan 7ulius #aesar.

,. -alam bidang kesusasteraan pula& hasil karya golongan Humanis telah menyebabkan

perkembangan kesusasteraan. Mereka telah menhasilkan karya dalam bahasa Itali &Inggris

dan erman yang lebih mudah di'ahami . %ntara karya agong yang dihasilkan ialah Syair

pen*intaan Swan Book oleh Petrar*h& -e*ameron karangan Bo**a*io&(he -i?ine #omedy

oleh -ante %lighieri& (he prin*e eleh Ni**olo Ma*hia?elli dan lainlain

Kesimpuan

gerakan )enaissan*e telah membawa perkembangan dalam bidang kesenian.

perkembangan ini membawa kepada keinginan untuk kebebasan berkarya di samping menghidupkan

kembali kegemilangan kesenian Funani dan rom

40

ttema8

Documents

Transcript of ttema8